กระบวนการ เตือนภัย สึ น่า มิ 3 ขั้น ตอน

�����ѡ���Դ�ҡ�������˵� ���� �蹴Թ��� �蹴Թ���� ��������Դ ����������ط� �����ء�Һҵ��������ط� �����ѡ�좹Ҵ�˭� �ѡ�Դ�ҡ�������͹�����Ǵ�� �ͧ�������͹��׹�����ط�������ҧ����Դ�蹴Թ���

�ҵ�ҡ�û�ͧ�ѹ��¨ҡ�����ֹ���
1. ��������������蹴Թ����Դ��� ��з������㹷������ͺ���dz��½�� ����պ�͡�ҡ����dz��½����ѧ����dz����٧���ͷ��͹�ѹ�� ������ͧ�ͻ�С�Ȩҡ�ҧ�Ҫ��� ���ͧ�ҡ�����ֹ������蹷����¤��������٧
2. ��������Ѻ�ѧ��С�Ȩҡ�ҧ�Ҫ�������ǡѺ����Դ�蹴Թ��Ǻ���dz�����ѹ���ѹ ���������ѺʶҹС�ó����Ҩ���Դ�����ֹ��Ե������ �´�ǹ
3. �ѧࡵ��ҡ���ó�ͧ��½�� �ҡ�����ա��Ŵ�ͧ�дѺ���ŧ�ҡ ��ѧ����Դ�蹴Թ�������ѹ��ɰҹ����Ҩ�Դ�����ֹ��Ե������ ���;¾ ��㹤�ͺ���� �ѵ������§ ���������ҧ�ҡ��½���ҡ��������㹷��͹���͹�ӷ������֧
4. �����������ͫ�觨ʹ����㹷������������������պ�������͡仡�ҧ���� ����ͷ�Һ��Ҩ��Դ�����ֹ��ԾѴ����� ���Ф����ֹ��Է�������Ū�½���ҡ� ���բ�Ҵ���
5. �����ֹ����Ҩ�Դ������������͡�ҡ����Դ�蹴Թ��Ǥ������� ���ͧ�ҡ�ա�������Ңͧ��ӷ��� �ѧ��鹤�����ѡ����˹�觨֧����öŧ仪Ҵ�Ҵ��
6. �Դ�������ʹ͢��Ǣͧ�ҧ�Ҫ������ҧ���Դ��е�����ͧ
7. �ҡ���ѡ���������������Ҵ ��èѴ�����͹ ��ᾧ ��١����� �ҧ��ʴ� Ŵ�ç�зТͧ��ӷ��� ��С�����ҧ���ѡ����������蹤����ç 㹺���dz��ҹ����դ�������§��������ͧ�����ֹ���
8. ��ա����§��á�����ҧ����½�����ҹ����դ�������§�٧
9. �ҧἹ㹡�ý֡�����Ѻ��¨ҡ�����ֹ��� �� ��˹�ʶҹ���㹡��;¾��������������Ҵ �繵�
10. �Ѵ�ѧ���ͧ���������� ����dz���觷������¤����������ҧ�ҡ��½��
11. ��Ъ�����ѹ�� �������������ЪҪ� �����ͧ��û�ͧ�ѹ��к������¨ҡ�����ֹ��� ����蹴Թ���
12. �ҧἹ��ǧ˹�� �ҡ�Դʶҹ��ó��鹨�ԧ �����ͧ��û���ҹ�ҹ�����ҧ˹��§ҹ�������Ǣ�ͧ ��˹���鹵͹㹴�ҹ��ê�������ͺ������´�ҹ�Ҹ�ó�آ ������Ͷ͹ ��п�鹿���觡�����ҧ �繵�
13. ����ŧ�㹪���Ҵ���ʹ٤����ֹ��� �����������繤������ǡ�����Թ���Ҩ��ź˹շѹ
14. �����ֹ��� 㹺���dz˹���Ҩ�բ�Ҵ��� ���ա����dz˹���Ҩ�բ�Ҵ�˭� �ѧ�����������Թ���ǡ���Դ�����ֹ��� ��Ҵ����ʶҹ���˹�� �����һ���ҷ��������������Ѻʶҹ��ó�

�Ӷ��-�ͺ : ����ǡѺ�����ѡ���ֹ���

กระบวนการ เตือนภัย สึ น่า มิ 3 ขั้น ตอน

��� : �����ѡ��(Tsunami) ���ѡɳ������ҧ��
�����ѡ�����ѡɳФ���¡Ѻ���蹷����� ������ط�����͹����������طô��¤������� �����ҧ 500-800 ��./��. �ա����ѧ����ö����͹����㹷����֡ �·�����������ǹ�� ����������� ������蹹�����Ф����٧�ͧ���蹷���ҡ�����ǹ���ѡ�բ�Ҵ������ 1 ���� 㹢�з��������ҧ�����ҧ�ʹ���������� �����ҧ 100-700 ��. ����ͤ����ѡ���Թ�ҧ���������dz��½�� �����ѡ���д֧��Ӣ��� ����Ҩ�٧�֧ 30 ���� �˹���дѺ��ӷ��� �������Ҷ֧��½�� �֧����繡�ᾧ��ӷ��ŷ���ա������ع�ç �����ҧ��� �������駾Ѵ����ҷء��觷ء���ҧ仡Ѻ���蹷����ź�����ҧ��Ҥ���

��� : �蹴Թ��Ƿ�����Դ�����ѡ�������ҧ��
�������ѡ��(Tsunami) ����վ�ѧ㹡�÷������ҧ�٧ ��ǹ�˭��Դ�ҡ�蹴Թ��Ǣ�Ҵ�˭������ٹ���ҧ������дѺ��� �������������ط� �ѡ�Դ�������dz�ͺ�ͧ�����͡�š����ա���ش��Ǣͧ�蹾�������ط����蹾�鹷�ջ ������Դ�蹴Թ��� �ѹ�繼Ũҡ�������͹������ҧ�зѹ�ѹ��Ǵ�� �ͧ�����͡�š �ѧ����� �繺���dz���ҧ �֧�������������ط� �Դ��á����������ҧ�ع�ç �Դ�繤����ѡ����

��� : ��������Դ������Դ�����ѡ�������ҧ��
������Դ�ͧ��������ҧ�ع�ç����������ط� �ա��᷹������繻���ҵ����������ҧ�ѹ�շѹ� ������Դ�����ѡ�����Դ��� �դ����ع�ç�ҡ

��� : �����ѡ�����Դ���������ѹ��� 26 �.�. 2547 �Դ��������ҧ��

กระบวนการ เตือนภัย สึ น่า มิ 3 ขั้น ตอน

����ѹ��� 26 �ѹ�Ҥ� 2547 ���� 07.58.50 �. ������ҷ�ͧ��� �Դ�ҡ�蹴Թ��Ǣ�Ҵ 9.0 �Ԥ���� 㹷��Ź͡��觵��ѹ���ҧ�͹�˹�ͧ͢������ҵ�� ������Թⴹ���� ����дѺ�����֡����ҳ 10 ��. ������� after shocks �Դ��������Ժ���� �����зҧ���� 1,200-1,300 ��. ��ҹ仵���� Sunda Trench

กระบวนการ เตือนภัย สึ น่า มิ 3 ขั้น ตอน

������ǡ���ش��Ǣͧ�������ط��Թ���ŧ�� ��������� 㹷���˹�Ͷ֧���ѹ�͡��§�˹�� ������Ѻ����йҺ����ҳ 10 ͧ�� 㹺���dz Sunda Trench ��з�����ҡ���㹷���֡ŧ� ����ҳ��ѧ�ҹ���Ŵ����¨ҡ�蹴Թ��Ǥ��駹�� ��º��Ѻ��ѧ�ҹ������ ���١��㹻�������Ѱ����ԡ� �����ҡ��� 1 ��͹ � ����ٹ���ҧ�蹴Թ��� �Ҵ����ա������͹��͹�ͧ�����͡�š仵�����������͹�����зҧ����ҳ 20 ��. �觼�����������ط� ���Դ�Ѻ���躹�������͹ �鹡��Դ�蹴Թ��� ����ա������͹���任���ҳ 10 ��.㹷�ȵ��ѹ����§�� �Դ���¡����٧�����Ǵ�觢ͧ��������ط� 㹺���dz�ѧ����� ����ҳ 2-3 ��. �繵鹡��ԡ�ͧ�����ѡ�����Թ�ҧ�� �����ط����ҧ�Ǵ���� ��һзСѺ��½�������ط��Թ��� ��з����ѹ���ѹ �ҧ���ѹ���ͧ������� ����ѧ��Ѵ�йͧ �ѧ�� ���� ��к�� ��ѧ ���ʵ��

กระบวนการ เตือนภัย สึ น่า มิ 3 ขั้น ตอน

��� : ���դ����ѡ���Դ���㹺���dz����ҧ���
��ҷ���ա�úѹ�֡�� �����ѡ�����Դ㹺���dz������ҵ�� �ͨ���ػ������� 5 ���� ���
1. 㹻� �.�. 2340 �Դ������ͧ Padang �դ���¡��� 300 ��
2. 㹻� �.�. 2376 �Դ�蹴Թ��Ƿ���½�觴�ҹ��ͧ������ҵ�� �դ��蹢�Ҵ�˭���ҷ����͹�� �ͧ������ҵ�� �ռ�����ª��Ե���¤�
3. 㹻� �.�. 2386 �Դ�蹴Թ��� ����dz���ѹ���ҧ�͹��ҧ�ͧ������ҵ�� �դ����ѡ�����价ҧ���ѹ�͡��§�� ��ҷ�������dz��½�觢ͧ��� Nas Island ������ռ�����ª��Ե��ҡ���
4. 㹻� �.�. 2404 ����觵��ѹ���ͧ����������ҷ����� �ռ�����ª��Ե�Ѻ�ѹ�� ����ش����
5. 㹻� �.�. 2426 ����信�ҡе�� ���Դ �觼�����դ����ѡ�� �ա�����ª��Ե仡��� 3,600 �� �ҡ�˵ء�ó���駹�����������¡��һ� ��͹�֧����Դ�����ѡ���������ش�Ѻ�繸óվԺѵ���¤��������ç���

��� : �ѭ�ҹ��͹����Դ�����ѡ���ѧࡵ���ҧ��

กระบวนการ เตือนภัย สึ น่า มิ 3 ขั้น ตอน

�ѧ�������ͷ�ҹ�����Ǫ�·��� �ҡ�Դ�蹴Թ��� �����ա��Ŵŧ�дѺ��ӷ������ҧ�Ǵ���� ���˹�价���٧�֡������蹴Թ������Ƿ���ش�������������ͧ��͹�����ѡ��͹����������Ҵ����͡��觴��� �ء���Ե�դ��

ก็อย่างที่เรารู้กันดีว่าสึนามิเป็นภัยพิบัติที่ถ้าได้เกิดขึ้นเมื่อไหร่ บทสรุปความเสียหายก็จะเป็นข่าวใหญ่เมื่อนั้น เพราะผลกระทบของสึนามิมักกินวงกว้างแบบข้ามฝั่งข้ามประเทศ และด้วยความที่ว่าถ้าสึนามิอยากจะมา เขาจะต้องได้มา ไม่มีทางยื้อ ยับยั้งหรือแคลเซิลได้เหมือนกับนัดเพื่อนนัดแฟน ดังนั้นการเตรียมแต่งตัวตั้งรับตั้งแต่เนิ่นๆ จึงดูจะเป็นทางออกที่ดีที่สุดในการลดความสูญเสียของมนุษย์

ระบบเตือนภัยสึนามิ (Tsunami Warning System, TWS) เป็นระบบที่มนุษย์ประดิษฐ์ขึ้นเพื่อเอาไว้ตรวจจับและเตือนภัยสึนามิก่อนที่จะซัดเข้าฝั่ง ซึ่งเป็นความร่วมมือร่วมแรงกันของทั้งเครื่องมือตรวจวัดที่จะต้องเข้าไปอยู่ประชิดแหล่งกำเนิดสึนามิและระบบการส่งสารแบบความเร็วสูง ทั้งหมดทั้งมวลนี้ก็เพื่อที่จะให้มนุษย์ที่ใช้ชีวิตอยู่บนฝั่งไหวตัวทันกันตั้งแต่สึนามิเริ่มเกิดขึ้นมา ให้มีเวลาพอที่จะเตรียมเนื้อเตรียมตัวอพยพ

ระบบเตือนภัยสึนามิที่ดูจะทันสมัยที่สุดในตอนนี้คือ ระบบประเมินและรายงานสึนามิในมหาสมุทรลึก (Deep-ocean Assessment and Reporting of Tsunami System) หรือเรียกสั้นๆ ว่า ระบบดาร์ท (DART) ซึ่งอยู่ในความรับผิดชอบดูแลของ สำนักงานบริหารภาคพื้นทะเลและบรรยากาศแห่งประเทศสหรัฐอเมริกา (National Oceanic and Atmospheric Administration) หรือที่เราเคยได้ยินคุ้นๆ หูว่า โนอาร์ (NOAA) โดยระบบดาร์ทจะมีอุปกรณ์หลักๆ 2 ตัว คอยทำงานร่วมกันอยู่กลางมหาสมุทร และมีดาวเทียมสื่อสารเป็นตัวคอยส่งข้อมูลจากกลางมหาสมุทรขึ้นมาที่ฝั่ง

กระบวนการ เตือนภัย สึ น่า มิ 3 ขั้น ตอน
ภาพรวมกลไกลการทำงานของระบบเตือนภัยสึนามิ

เครื่องบันทึกความดันน้ำ (Bottom Pressure Recorder, BPR)

เครื่องบันทึกความดันน้ำ (Bottom Pressure Recorder หรือ BPR) เป็นหนึ่งในสองอุปกรณ์สำคัญของระบบดาร์ท ถูกติดตั้งไว้ที่พื้นมหาสมุทรเพื่อตรวจวัดและบันทึกการเปลี่ยนแปลงความดันอันเนื่องมาจากน้ำหนักของน้ำที่กดทับอยู่เหนือเครื่องมือ เครื่องบันทึกความดัน้ำอาศัยหลักการที่ว่าเมื่อ ยอดคลื่น-ท้องคลื่น ในมหาสมุทรวิ่งผ่านเหนือเครื่องบันทึกความดันน้ำ มวลน้ำด้านบนจะมีปริมาตร มากกว่า-น้อยกว่า ปกติ ทำให้เครื่องบันทึกอ่านค่าความดันจากน้ำหนักที่กดทับของน้ำได้ สูง-ต่ำ กว่าปกติ

กระบวนการ เตือนภัย สึ น่า มิ 3 ขั้น ตอน
(ซ้าย) เครื่องวัดความดันน้ำกำลังจะถูกหย่อนลงไปยังพื้นมหาสมุทร (ขวา) ทุ่นลอยน้ำหรือบุยที่คอยเฝ้าสังเกตการณ์สึนามิอยู่บนผิวน้ำ (ที่มา : www.bom.gov.au)

ในช่วงสถานการณ์ปกติ เครื่องบันทึกความดันน้ำจะคอยตรวจวัดและบันทึกข้อมูลแบบห่างๆ ทุกๆ 15 นาที เหมือนหมีจำศีล ทั้งนี้ก็เพื่อประหยัดพลังงาน และยืดอายุการใช้งานของตัวเครื่อง แต่ถ้าหาก มาตรวัดแผ่นดินไหว (seismic gauge) ที่ติดคู่ไปกับเครื่องบันทึกความดันน้ำสามารถตรวจจับแรงสั่นสะเทือนของแผ่นดินไหวใต้น้ำได้ เครื่องบันทึกความดันน้ำก็จะปรับความถี่การตรวจวัดโดยอัตโนมัติไปเป็นแบบถี่ๆ ทุกๆ 15 วินาที และจะส่งสัญญาณเสียงสู่ผิวน้ำด้านบนเพื่อไปกระตุ้นหรือปลุกให้อีกหนึ่งอุปกรณ์ที่ลอยอยู่บนผิวน้ำคอยตรวจสอบการมีอยู่ของคลื่นสึนามิอีกครั้งเพื่อยืนยันความถูกต้อง

ทุ่นลอยน้ำ (Surface Buoy)

ทุ่นลอยน้ำ (Surface Buoy) หรือ บุย คืออีกหนึ่งอุปกรณ์ของระบบดาร์ทที่ถูกติดตั้งแบบลอยอยู่บนผิวน้ำกลางมหาสมุทร คอยวัดการเปลี่ยนแปลงของระดับน้ำเพื่อยืนยันการมีอยู่จริงของสึนามิ ก่อนจะส่งสัญญาณไปยังเครือข่ายดาวเทียมต่อไปยังสถานีประมวลผลภาคพื้นดิน ซึ่งด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัยในปัจจุบัน บุยสามารถตรวจวัดการเปลี่ยนแปลงของระดับน้ำทะเลได้ละเอียดในระดับมิลลิเมตร และสื่อสารกับสถานีภาคพื้นกันแบบเรียลไทม์ คือบุยสามารถส่งข้อมูลการตรวจวัดมาที่สถานีได้โดยอัตโนมัติ และสถานีบนฝั่งก็สามารถส่งข้อมูลหรือคำส่ังควบคุมการทำงานกลับไปที่บุยได้ เช่น คำสั่งให้จับตาตรวจวัดเฉพาะสึนามิ หรืออาจเปลี่ยนเป็นคำสั่งตรวจวัดการเปลี่ยนแปลงของระดับน้ำทั่วไปกลางมหาสมุทรเพื่อใช้ศึกษาวิจัยด้าน สมุทรศาสตร์ (Oceanography)

โดยปกติถ้าไม่มีการใช้คำสั่งเฉพาะกิจ บุยจะทำงานภายใต้รูปแบบหรือโหมดการบันทึกข้อมูล 2 แบบ เหมือนกับเครื่องบันทึกความดันน้ำ ในสภาวะปกติบุยจะตรวจวัดและส่งข้อมูลทุกๆ 15 นาที และเมื่อได้รับสัญญาณกระตุ้นเตือนจากเครื่องบันทึกความดันน้ำ บุยจะเปลี่ยนเป็นวัดทุกๆ 1 นาที หรือถ้าเป็นบุยรุ่นใหม่ก็อาจจะละเอียดแบบทุกๆ 15 วินาที โดยความถี่ของการตรวจวัดของบุยจะเปลี่ยนกลับไปเป็นโหมด 15 นาทีได้อีกครั้ง เมื่อไม่มีสัญญาณกระตุ้นเตือนมาอีกในช่วง 4 ชั่วโมง

ด้วยความที่เป็นระบบตรวจจับสึนามิกลางมหาสมุทร ระบบดาร์ทจึงมีประโยชน์อย่างมากต่อการเตือนภัยสึนามิ เพราะช่วยให้ประชาชนที่อาศัยอยู่บนฝั่งมีเวลาเหลือได้หายใจหายคอพอสมควร ก่อนที่สึนามิจะเดินทางมาถึงชายฝั่ง อีกทั้งข้อมูลการขึ้นๆ ลงๆ ของสึนามิที่ตรวจวัดได้ ทำให้นักวิทยาศาสตร์พอจะคำนวณคร่าวๆ ได้ว่าปริมาณหรือความสูงของน้ำที่อาจจะขึ้นฝั่งในแต่ละพื้นที่นั้นมากน้อยแค่ไหน

แต่ก็ต้องยอมรับว่าระบบดาร์ท เป็นระบบที่ใช้งบประมาณสูงมากในการดูแลรักษา เพราะ โดยเฉลี่ยแล้ว เครื่องบันทึกความดันน้ำจะมีอายุการใช้งานอยู่แค่ประมาณ 1-2 ปี ในขณะที่บุยก็ใช้ได้ดีแค่ 2-4 ปี เท่านั้น นี่ยังไม่นับรวมความเสียหายอื่นๆ ที่นักวิทยาศาสตร์คิดว่าน่าจะเป็นเพราะสัตว์ทะเลรบกวนหรือผลกระทบจากการเดินเรือในมหาสมุทร

กระบวนการ เตือนภัย สึ น่า มิ 3 ขั้น ตอน
บุยเกยตื้นที่รัฐโอเรกอน สหรัฐอเมริกา (ที่มา : https://katu.com)

เอาบุยไปลอยที่ไหนดี ?

ท่ามกลางมหาสมุทรอันเวิ้งว้าง การพิจารณาความเหมาะสมในการติดตั้งและวางบุยในแต่ละตัว เพื่อให้ระบบดาร์ทสามารถเตือนภัยได้รวดเร็วและมีประสิทธิภาพมากที่สุด ปัจจัยที่ควรต้องคิดถึงมีอยู่ 4 ปัจจัย

  • ควรติดตั้งให้ใกล้ที่สุดกับพื้นที่ที่คาดว่าจะเกิดแผ่นดินไหวหรือภูเขาไฟใต้น้ำที่อาจสร้างสึนามิ เพราะถ้าตรวจวัดได้เร็วเท่าไหร่ เวลาที่จะเหลือให้กับคนบนฝั่งก็จะมีมากขึ้น แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น…
  • ก็ต้องติดตั้งให้ห่างจากแหล่งกำเนิดแผ่นดินไหวออกมาพอสมควร เพราะถ้าใกล้จนเกินไป ระบบตรวจวัดอาจจะแยกไม่ออกระหว่างแรงกระเพื่อมของน้ำจากแรงสั่นสะเทือนของแผ่นดินไหวโดยตรง ที่เรียกว่า คลื่นเซซแผ่นดินไหว (seismic seiches) หรือเป็นสึนามิตัวจริงเสียงจริง ซึ่งทั้ง 2 คลื่นนี้แตกต่างกันทั้งในด้านที่มาและระดับของภัยพิบัติ
  • นอกจากนี้ ผู้เชียวชาญหลายคนยังแนะนำว่าควรวางบุยในทะเลที่ลึกมากกว่า 5 กิโลเมตร เพื่อหลีกเลี่ยงคลื่นจากสาเหตุอื่นๆ ที่มักเกิดบริเวณน้ำตื้น อย่างเช่นคลื่นจากลม และสำคัญ…
  • ไม่ควรวางบุยในเขตเส้นทางการเดินเรือ เพราะจะทำให้เกิดคลื่นรบกวนหรืออุปกรณ์อาจได้รับความเสียหายได้

ปัจจุบัน หลายประเทศทั่วโลกได้ติดตั้งระบบดาร์ทและวางบุยกระจายตัวไปทั่วพื้นที่เสี่ยง โดยเริ่มติดตั้งครั้งแรกที่หมู่เกาะฮาวาย กลางมหาสมุทรปซิฟิก ในช่วงทศวรรษที่ 1920 และมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่องจริงจัง หลังจากเกิดแผ่นดินไหวขนาด 9.2 เมื่อวันที่ 1 เดือนเมษายน พ.ศ. 2507 และสึนามิเข้าปะทะชายฝั่งหมู่เกาะอะลูเทียน (Aleutian Islands) รัฐอลาสก้า สหรัฐอเมริกา

กระบวนการ เตือนภัย สึ น่า มิ 3 ขั้น ตอน
การวางตำแหน่งบุย (สามเหลี่ยม) ของระบบดาร์ททั่วโลก ซึ่งอยู่ในความดูแลของโนอาร์ (ที่มา : www.ndbc.noaa.gov) เส้นสีแดงคือแนวเขตมุดตัวของเปลือกโลกหรือ ร่องลึกก้นสมุทร (trench)

จะเห็นว่าการกระจายตัวของบุยส่วนใหญ่มักจะอยู่ตาม ร่องลึกก้นสมุทร (trench) ของ เขตมุดตัวของเปลือกโลก ทั้งนี้ก็เพราะเขตมุดตัวของเปลือกโลกเป็นแนวที่มีโอกาสจะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงภูมิประเทศในแนวดิ่งใต้มหาสมุทรและทำให้เกิดสึนามิ มากกว่ากระบวนการทางธรณีแปรสัญฐานรูปแบบอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็นสันเขากลางมหาสมุทรที่มีการเลื่อนตัวออกจากกันของแผ่นเปลือกโลกหรือแม้กระทั่งการเคลื่อนที่ผ่านกัน

ถึงแม้ว่าการเตือนภัยสึนามิจะมีเวลาให้รู้ตัวพอสมควรหลังจากเกิดแผ่นดินไหวและก่อนที่คลื่นจะซัดเข้าฝั่ง แต่ก็ต้องยอมรับว่า ระบบเตือนภัยสึนามิก็ยังมีช่องโหว่อยู่บ้าง ในเรื่องของการใช้เวลาในการประมวลผลพอสมควรก่อนที่จะมีการเตือนภัยออไป เพราะต้องมีการสร้างแบบจำลองการเคลื่อนที่ของคลื่นน้ำที่ต้องอาศัยสมการทางคณิตศาสตร์ชั้นสูง ซึ่งถ้าแหล่งกำเนิดสึนามิอยู่ห่างจากชายฝั่งมากๆ ก็ถือว่าโชคดีไป แต่ถ้าเกิดอยู่ใกล้ๆ ก็แทบไม่มีเวลาเหลือให้ได้หอบผ้าหอบผ่อนกันเลยทีเดียว ตัวอย่างเช่น เหตุการณ์แผ่นดินไหวเมื่อวันที่ 3 เดือนมีนาคม พ.ศ. 2554 ขนาด 9.0 นักแผ่นดินไหววิทยาของญี่ปุ่นต้องใช้เวลาถึง 9 นาที ในการประมวลผลก่อนการเตือนภัย ในขณะที่สึนามิใช้เวลาเพียง 24 นาทีก่อนที่จะขึ้นฝั่งที่ใกล้ที่สุด นั่นหมายถึงมีเวลาเพียง 15 นาที ที่ประชาชนในบริเวณนั้นจะใช้ในการอพยพหนีภัย หรือจะเป็นกรณีของแผ่นดินไหวเมื่อวันที่ 12 เดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2536 นอกชายฝั่งเกาะฮอกไกโด ซึ่งสึนามิเข้าฝั่งหลังจากแผ่นดินไหวเพียง 3-5 นาที ทำให้ มีผู้เสียชีวิต 202 คน และสูญหายกว่า 100 คน

ดังนั้นนอกจากระบบเตือนภัยสึนามิที่ภาครัฐเตรียมเอาไว้ให้ หน้าที่สำคัญสำหรับพวกเราคนทั่วไปก็คือการซักซ้อมอพยพหนีภัยเอาไว้ให้คล่องๆ ก็อย่างที่บอกถึงแม้จะมีเวลา แต่เวลามีน้อย ทุกวินาทีในการอพยพจึงควรถูกใช้อย่างมีประสิทธิภาพ เมื่อระบบเตือนภัยจากภาครัฐเตือนมา ไม่ต้องคิดมากเผ่นอย่างเดียว

กระบวนการเตือนภัยสึนามิ 3 ขั้นตอนมีอะไรบ้าง

- สังเกตป้ายเตือนภัย สร้างความคุ้นเคยกับป้ายสัญญาณเตือนภัยสึนามิ ข้อมูลจาก : กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย (ปภ.) ภาพจาก : AFP..
เรียนรู้ - รับรู้ รู้พื้นที่เสี่ยง พื้นที่ปลอดภัย และ เส้นทางหนีภัยสึนามิ ... .
เตรียมพร้อม ... .
ซักซ้อม.

ระบบเตือนสึนามิมีวิธีการทำงานอย่างไร

หลักการทำงานของทั้ง 2 อุปกรณ์คือ ชุดวัดความดันใต้ท้องทะเลจะทำหน้าที่ติดตามการเปลี่ยนแปลงของความดันน้ำ และส่งข้อมูลไปยังทุ่นลอยบนผิวน้ำ พร้อมส่งข้อมูลการเปลี่ยนแปลงของระดับน้ำผ่านสัญญาณดาวเทียมไปยัง NOAA และหาก NOAA ตรวจสอบแล้วพบว่าเป็นคลื่นสึนามิก็จะแจ้งเตือนมายังศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติทันที

อุปกรณ์เตือนภัยสึนามิมีอะไรบ้าง

ระบบตรวจวัดคลื่นสึนามิที่ไทยใช้เป็นระบบที่ออกแบบโดยหน่วยงานบริหารสมุทรศาสตร์และบรรยากาศแห่งชาติ (NOAA) ซึ่งอุปกรณ์ที่ใช้ในการ ติดตามเฝ้าระวังการเกิดคลื่นสึนามิจะประกอบด้วย 2 ส่วน คือทุ่นลอยบนผิวน้ำ (Surface Buoy) ติดตั้งแบบลอยอยู่บนผิวน้ำกลางมหาสมุทร และชุดอุปทรณ์วัดความดันใต้ท้องทะเล (Bottom Pressure Recorder. BP R) ...

เมื่อมีคำเตือนเรื่องการเกิดสึนามิ ควรปฏิบัติตนอย่างไร

เลี่ยงการจราจรติดขัด ให้กลับสู่ที่พักเมื่อมีประกาศ จากทางราชการ เมื่อได้รับสัญญาณเตือนสึนามิจงตั้งสติไม่ตื่นตระหนก หยิบ เฉพาะกระเป๋าฉุกเฉิน และรีบหนีไปยังพื้นที่ปลอดภัย ให้จําไว้ เสมอว่า ชีวิตมีค่าที่สุด • เตรียมแพนติดต่อสื่อสาร เพราะสัญญาณมือถือจะล่ม • ควรมีวิทยุแบบใช้แบตเตอรี่ เพื่อฟังข่าวสาร