สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอดการปฏิบัติตนเป็นศาสนิกชนที่ดีของศาสนา ช่วยส่งเสริมให้ศาสนาสามารถสืบทอดได้สืบไป ตัวชี้วัด/จุดประสงค์การเรียนรู้ตัวชี้วัด ส 1.1 ม.3/7 นำเสนอแนวทางในการธำรงรักษาศาสนาที่ตนนับถือ จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. นักเรียนสามารถอภิปราย องค์ประกอบของพระพุทธศาสนา หน้าที่ชาวพุทธได้ 2. นักเรียนสามารถสร้างแนวทางในการปลูกจิตสำนึกด้านการบำรุงวัดและพุทธสถานได้ 3. นักเรียนเห็นความสำคัญขององค์กรชาวพุทธ การวัดผลและประเมินผล1. วิธีการ 1.1 สังเกตพฤติกรรมการเรียนรู้ 1.2 ถาม – ตอบ 1.3 ทำใบงานที่ 17 2. เครื่องมือ 2.1 แบบบันทึกการสังเกตพฤติกรรมการเรียนรู้ของนักเรียน 2.2 คำถาม 2.3 ใบงานที่ 17 3. เกณฑ์ 3.1 ตอบคำถามถูกต้อง 3.2 ผ่านเกณฑ์ในระดับพอใช้ขึ้นไป การบริหารพระพุทธศาสนา ในสมัยพุทธกาล การบริหารคณะสงฆ์ของพระพุทธเจ้ามีลักษณะเป็นประชาธิปไตย โดยเน้นให้พระสงฆ์ปกครองดูแลกันเอง ลักษณะที่เรียกว่าเป็นประชาธิปไตยในหมู่สงฆ์มีปรากฎดังนี้ 1. พระพุทธเจ้าทรงมอบความเป็นใหญ่ให้แก่คณะสงฆ์ เช่นให้คณะสงฆ์เป็นผู้ตรวจสอบคุณสมบัติของผู้มาขอบวชและทำพิธีบวชให้ เป็นต้น 2. พระพุทธเจ้าทรงเคารพในมติของคณะสงฆ์ เมื่อคณะสงฆ์มีมติออกมาอย่างไร พระบรมศาสดาจะเคารพในมตินั้น 3. พระภิกษุต้องเข้าร่วมในกิจกรรมของคณะสงฆ์ เช่น การประชุมทำอุโบสถสังฆกรรม ทุกครึ่งเดือน 4. การประชุมคณะสงฆ์ พระภิกษุทุกรูปที่เข้าประชุมมีสิทธิแสดงความคิดเห็นของตนอย่างเสมอภาคเท่าเทียมกัน มีการใช้เสียงข้างมากเป็นเกณฑ์ตัดสิน การมอบฉันทะเมื่อพระภิกษุรูปใดจำเป็นต้องออกจากที่ประชุมเพื่อทำธุระส่วนตัวจะต้องให้ฉันทะก่อน แปลว่าอนุญาตให้การประชุมดำเนินการต่อไปได้ แม้มีการลงมติใด ๆ พระภิกษุรูปนั้นต้องยอมรับในมตินั้น การธำรงพระพุทธศาสนา พุทธจริยาวัตรในการธำรงรักษาพระศาสนาให้ยั่งยืน พระพุทธเจ้าทรงดำเนินการ ดังนี้ 1. การบัญญัติพระวินัยสงฆ์ เพื่อเป็นหลักปกครองคณะสงฆ์และควบคุมความประพฤติของพระภิกษุ โดยเริ่มจากไม่กี่ข้อจนครบสิกขาบท 227 ข้อ มีขั้นตอน ดังนี้ 1) เมื่อมีการกระทำหรือประพฤติตนเสื่อมเสียเกิดขึ้น 2) เมื่อมีพระภิกษุหรือชาวบ้านนำเรื่องเสื่อมเสียที่เกิดขึ้นมากราบทูลให้ทรงทราบ 3) ให้นำเรื่องเข้าที่ประชุม พร้อมกับพระภิกษุที่ประพฤติตนเสื่อมเสีย 4) ตรัสถามเรื่องที่เกิดขึ้น ถ้าได้ความชัดเจนแล้วจะทรงบัญญัติให้เป็นพระวินัยสงฆ์ 2. ทรงกำหนดหน้าที่ให้พุทธบริษัทนำไปปฏิบัติ เรียกว่า "พุทธปณิธาน4" เช่น การศึกษาพระธรรมให้เข้าใจชัดเจนนำไปปฏิบัติให้ถูกต้อง อธิบายขยายความให้คนอื่นเข้าใจ และปกป้องพระพุทธศาสนาเมื่อมีคนมาบิดเบือนหลักคำสอน 3. ทรงชี้แนะให้ทำสังคยานาพระธรรมวินัย โดยให้หมู่สงฆ์ทำสังคายนาพระธรรมวินัยให้เป็นหมวดหมู่ 4. ทรงเตือนให้ตระหนักถึงเหตุแห่งความเจริญและความเสื่อมในหลักคำสอน ซึ่งเกิดจากการปฏิบัติของพุทธบริษัท 4 ดังนี้ 1) มีความเคารพในพระรัตนตรัยหรือไม่ 2) มีความเคารพในการศึกษา หรือฝึกฝนอบรมตามหลักไตรสิกขาหรือไม่ 3) มีความเคารพในความไม่ประมาทหรือไม่ แหล่งอ้างอิง ชมรมพุทธศาสตร์และประเพณี สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง. วันมาฆบูชา. (ม.ป.ป.). ที่มา : <http://www.kmitl.ac.th/buddhist/tumma/>20 ธันวาคม 2550. วิทยา ปานะบุตร. คู่มือเสริมการเรียนรู้ด้วยตนเอง ช่วงชั้นที่ 4 สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์เพิ่มทรัพย์การพิมพ์, 2548. เหม เวชกร. " สมุดภาพพระพุทธประวัติ," ฉบับอนุรักษ์ภาพเขียนทางพระพุทธศาสนา. 28 ตุลาคม 2545. <http://www.rta.mi.th/23102u/narit/20050928- 0835/tipitaka/picture/f01-f80.htm>. 20 ธันวาคม 2550. |