เป็นวิชาที่มีความสัมพันธ์เกี่ยวข้องกับวิถีการดำเนินชีวิตของมนุษย์ ได้แก่ สิ่งแวดล้อมทางกายภาพซึ่งประกอบด้วย ภูมิประเทศ ภูมิอากาศ ดิน น้ำ พืชตามธรรมชาติและมนุษย์สร้างขึ้น ก่อให้เกิดกิจกรรมทางเศรษฐกิจขึ้น จนเป็นตัวกำหนดความก้าวหน้า การพัฒนาคุณภาพชีวิตของมนุษย์และประเทศในสังคมโลก ความหมายและสาระสำคัญของวิชาภูมิศาสตร์ วิชาภูมิศาสตร์ ( Geography ) หมายถึงวิชาที่ว่าด้วยการศึกษาเกี่ยวกับมิติสัมพันธ์ที่มีผลต่อมนุษย์ มิติสัมพันธ์ คือความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งแวดล้อมกับภูมิประเทศและมนุษย์ ลักษณะของวิชาภูมิศาสตร์ที่แตกต่างจากเศรษฐศาสตร์ คือเป็นได้ทั้งวิทยาศาสตร์และสังคมศาสตร์ ในปัจจุบันวิชาภูมิศาสตร์ หมายถึง วิชาที่ศึกษาเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติ ได้แก่ ภูมิประเทศ ภูมิอากาศ พืชพรรณธรรมชาติ ดิน น้ำและแร่ธาตุ ต่าง ๆ ความสำคัญของภูมิศาสตร์ ช่วยให้เราได้เรียนรู้และเข้าใจสภาพแวดล้อมที่อยู่รอบตัวเราและนำความรู้ไปปรับปรุงแก้ไขและวางแนวทางในการดำเนินชีวิตได้อย่างเหมาะสม ความหมายของวิชาเศรษฐศาสตร์ ( Economic ) คือ วิชาที่ศึกษาเกี่ยวกับการแสวงหาแนวทางในการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัด เพื่อตอบสนองความต้องการของมนุษย์ให้ได้มากที่สุด ความหมายและความสำคัญของวิชาภูมิเศรษฐศาสตร์ ภูมิเศรษฐศาสตร์ ( Economic Geography ) เป็นวิชาที่ศึกษาเกี่ยวกับที่ตั้งของกิจกรรมทางเศรษฐกิจ ในภูมิภาคต่าง ๆ ของประเทศ และของโลก ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยทางด้านภูมิศาสตร์กับที่ตั้งของกิจกรรมการผลิตนั้น ๆ การศึกษาวิชาภูมิเศรษฐศาสตร์ ทำให้รู้ว่ากิจกรรมทางเศรษฐกิจมีอะไรบ้าง เกิดขึ้นเมื่อใดที่ไหน และทำไมจึงต้องมีกิจกรรมนั้น ๆ ประโยชน์ของการศึกษาวิชาภูมิเศรษฐศาสตร์
ความสัมพันธ์ระหว่างวิชาเศรษฐศาสตร์กับวิชาภูมิเศรษฐศาสตร์ วิชาเศรษฐศาสตร์มุ่งเน้นการศึกษาด้านกระบวนการของกิจกรรมทางเศรษฐกิจ วิชาภูมิเศรษฐศาสตร์มุ่งเน้นกิจกรรมทางเศรษฐกิจและที่ตั้งของกิจกรรมทางเศรษฐกิจ ปัญหาเศรษฐกิจมูลฐานเกิดจากทรัพยากรของโลกมีอยู่อย่างจำกัด แต่ความต้องการของมนุษย์มีอยู่อย่างไม่จำกัด ความรู้พื้นฐานทางเศรษฐศาสตร์ หน่วยทางเศรษฐกิจ หมายถึงหน่วยที่ทำหน้าที่ต่าง ๆ เพื่อแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นในระบบเศรษฐกิจ หน่วยเศรษฐกิจส่วนใหญ่ประกอบด้วย 3 หน่วยใหญ่ คือ
- เป้าหมาย คือมีหน้าที่สัมพันธ์กับหน่วยงานอื่น ๆในระบบเศรษฐกิจที่สำคัญ คือ
บุคคลที่อยู่ในแต่ละหน่วยเศรษฐกิจจะมีหน้าที่แตกต่างกัน ซึ่งอาจแบ่งเป็น 3 ประเภท คือ
ระบบเศรษฐกิจในปัจจุบัน ปัจจุบันมีระบบเศรษฐกิจที่สำคัญอยู่ 3 ระบบ คือ 1. ระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยม ( Capitalism ) หรือระบบเศรษฐกิจแบบเสรี ระบบเศรษฐกิจแบบตลาด หรือระบบเศรษฐกิจเอกชน มีลักษณะที่สำคัญ ดังนี้คือ
2. ระบบเศรษฐกิจแบบสังคมนิยม ( Socialism ) ลักษณะสำคัญคือ
3. ระบบเศรษฐกิจแบบผสม ( Mixed Ecomomy ) เป็นระบบเศรษฐกิจที่มีลักษณะผสมผสานกันระหว่างทุนนิยมและแบบสังคมนิยมโดยเลือกเอาส่วนดีของแต่ละมาผสมกัน สำหรับประเทศไทยเป็นระบบเศรษฐกิจแบบผสมที่โน้มเอียงทางทุนนิยม คือ เอกชนมีเสรีในการดำเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจมาก รัฐเข้าไปดำเนินการทางเศรษฐกิจที่สำคัญบางอย่างเท่านั้น เช่น ไฟฟ้า น้ำประปา โทรศัพท์ เป็นต้น
|