ใบงานสิ่งที่จำเป็นต่อการ เจริญ เติบโต ของพืช ป. 2

1) ปัจจัยที่มีผลต่อการดำรงชีวิตของพืช

                พืชเป็นสิ่งมีชีวิตที่เราสามารถพบได้ทุกหนทุกแห่ง พืชสามารถเจริญเติบโตและดำรงชีวิตอยู่ได้ โดยอาศัยสิ่งที่จำเป็นในการดำรงชีวิต นักเรียนทราบไหมว่าพืชต้องการสิ่งใดในการดำรงชีวิตและการเจริญเติบโต

ปัจจัยสำคัญที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตของพืชมี 4 ประการ ได้แก่ อาหาร น้ำ อากาศ และแสงแดด

ใบงานสิ่งที่จำเป็นต่อการ เจริญ เติบโต ของพืช ป. 2

  1. อาหาร  :  พืชต้องการธาตุอาหารที่มีอยู่ในดิน  ได้แก่  แร่ธาตุต่าง ๆ เช่น ไนโตรเจน โพแทสเซียม ฟอสฟอรัส เป็นต้น เพื่อใช้ในการเจริญเติบโต และทำให้พืชแข็งแรง โดยรากพืชจะดูดซึมแร่ธาตุเหล่านี้ไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของลำต้น
  2. น้ำ         :  พืชต้องการน้ำในการดำรงชีวิต เพื่อช่วยละลายแร่ธาตุในดิน ทำให้รากพืชดูดซึมและลำเลียงแร่ธาตุเหล่านั้นไปยังส่วนต่าง ๆ ของต้นพืชได้ นอกจากนี้ ต้นพืชยังต้องการน้ำเพื่อใช้ในการสร้างอาหารอีกด้วย
  3. อากาศ  :  พืชต้องการอากาศในการดำรงชีวิต เพราะต้นพืชจำเป็นต้องใช้แก๊สออกซิเจนในการหายใจเช่นเดียวกับคนและสัตว์ต่าง ๆ นอกจากนี้พืชต้องการแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์เพื่อใช้ในการสร้างอาหารด้วย
  4. แสงแดด  :  พืชเป็นสิ่งมีชีวิตที่มีความพิเศษแตกต่างจากคนและสัตว์ คือ พืชสามารถสร้างอาหารเองได้ เมื่อพืชได้รับแสงแดด แสงแดดจะกระตุ้นให้พืชสร้างสารสีเขียว เรียกว่า คลอโรฟิลล์ ทำให้พืชสร้างอาหารได้และอาหารนี้จะถูกส่งไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของลำต้น

วิดีโอประกอบการสอน

ปัจจัยในการเจริญเติบโตของพืช

ปัจจัยในการเจริญเติบโตของพืช


2) ปัจจัยที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตของสัตว์

                สัตว์เป็นสิ่งมีชีวิตที่ต้องการอาหาร  น้ำ  และอากาศ  เพื่อใช้ในการดำรงชีวิต เช่นเดียวกับพืช 

     -     อาหาร  สัตว์ต่าง ๆ ต้องกินอาหารเพื่อให้ร่างกายเจริญเติบโตและดำรงชีวิตอยู่ได้ สัตว์แต่ละชนิดจะกินอาหารแตกต่างกัน สัตว์บางชนิดกินพืชเป็นอาหาร สัตว์บางชนิดกินสัตว์ด้วยกันเองเป็นอาหาร    

และสัตว์บางชนิดกินทั้งพืชและสัตว์เป็นอาหาร ถ้าสัตว์ต่าง ๆ ไม่ได้กินอาหารเป็นเวลานาน ๆ ก็จะตายในที่สุด

o     ม้าลายกินหญ้าเป็นอาหาร

o     เสือกินสัตว์อื่นเป็นอาหาร

o     นกบางชนิดกินทั้งพืชและสัตว์เป็นอาหาร

    -      น้ำ  สัตว์ทุกชนิดต้องการน้ำในการดำรงชีวิตสัตว์ต้องกินน้ำเพื่อให้ร่างกายทำงานได้ตามปกติ เพราะน้ำเป็นส่วนประกอบของร่างกาย ถ้าขาดน้ำเป็นเวลานาน ๆ สัตว์ก็จะตาย

    -      อากาศ  สัตว์ทุกชนิดต้องการอากาศหายใจ เพื่อให้ดำรงชีวิตอยู่ได้ เพราะแก๊สออกซิเจนที่มีอยู่ในอากาศมีความจำเป็นต่อร่างกายของสัตว์ สัตว์ที่อยู่บนบกจะหายใจโดยใช้อากาศที่อยู่รอบตัว ส่วนสัตว์ที่

อยู่ในน้ำจะหายใจโดยใช้แก๊สออกซิเจนที่มีอยู่ในน้ำ

      สัตว์แต่ละชนิดกินอาหารแตกต่างกัน ซึ่งสามารถจำแนกสัตว์ได้ตามลักษณะอาหารที่กินได้ 3 ประเภท คือ

1.   สัตว์กินพืช  เช่น  ม้า วัว ควาย

2.   สัตว์ที่กินสัตว์อื่น  เช่น  เสือ  จระเข้  นกกระจอก

3.   สัตว์ที่กินทั้งพืชและสัตว์อื่น  เช่น เป็ด ไก่   แมว

    ใบงานสิ่งที่จำเป็นต่อการ เจริญ เติบโต ของพืช ป. 2

    1)  การตอบสนองต่อสิ่งเร้าของพืช

           พืชเป็นสิ่งมีชีวิตจึงมีการตอบสนองต่อสิ่งต่าง ๆ เพื่อให้สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้พืชแต่ละชนิดมีการตอบสนองต่อสิ่งต่าง ๆ ไม่เหมือนกัน

              สิ่งต่าง ๆ ที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของคน สัตว์ และพืช เรียกว่า สิ่งเร้า

    พืชแต่ละชนิดมีการตอบสนองต่อสิ่งเร้าแตกต่างกัน การตอบสนองต่อสิ่งเร้า ช่วยให้พืชมีชีวิตรอดอยู่ได้ สิ่งเร้าที่พืชมีชีวิตรอดอยู่ได้ สิ่งเร้าที่พืชมีการตอบสนองมีหลายประการ เช่น

    o    การตอบสนองต่อแสง

              พืชจะมีการตอบสนองต่อแสง โดยมีการเจริญเติบโตโน้มเข้าหาแสง เพราะพืชส่วนใหญ่ต้องการแสงในการสร้างอาหารนอกจากนี้พืชบางชนิด เช่น ดอกพุดตานจะเปลี่ยนสีเมื่อได้รับแสงแดดมากหรือน้อยแตกต่างกันใน 1 วัน ดอกคุณนายตื่นสายจะบานเมื่อได้รับแสง ดอกทานตะวันจะหมุนดอกตามดวงอาทิตย์เพื่อให้ได้รับแสงอย่างเพียงพอ เป็นต้น

    o    การตอบสนองต่อการสัมผัส

             พืชบางชนิดมีการตอบสนองต่อการสัมผัส เช่น ผักกระเฉด ไมยราบ จะหุบใบเมื่อถูกสัมผัสเพื่อป้องกันอันตราย เป็นต้น

    นอกจากนี้ พืชบางชนิดมีการตอบสนองต่อสัมผัส เพื่อดักจับแมลงเป็นอาหาร เช่น การหอยแครง หม้อข้าวหม้อแกงลิง เป็นต้น

    o    การตอบสนองต่ออุณหภูมิ

            อุณหภูมิของอากาศมีผลต่อการตอบสนองของพืช เช่น เมื่อถึงฤดูหนาว ต้นไม้บางชนิด เช่น ต้นสัก ต้นรัง จะสลัดใบทิ้ง เพื่อลดการสูญเสียน้ำ และจะแตกใบใหม่เมื่ออากาศอบอุ่น

    2) การตอบสนองต่อสิ่งเร้าของสัตว์

       สัตว์ต่าง ๆ มีการตอบสนองต่อสิ่งเร้าหลายประการ เช่น

    o    การตอบสนองต่อแสง

           สัตว์แต่ละชนิดมีการตอบสนองต่อแสงแตกต่างกัน สัตว์บางชนิดจะหนีแสง เช่น ไส้เดือนดิน ค้างคาว สัตว์บางชนิดเข้าหาแสง เช่น แมลงเม่า สัตว์บางชนิดออกหากินในเวลาเช้า และกลับที่อยู่อาศัยในเวลา

    เย็น เช่น กา นกกระจอก เป็นต้น

    o    การตอบสนองต่ออุณหภูมิ

           สัตว์แต่ละชนิดมีการตอบสนองต่ออุณหภูมิแตกต่างกัน เช่น ในช่วงฤดูหนาวเมื่ออุณหภูมิลดต่ำลง สัตว์บางชนิดจะอพยพย้ายถิ่น เช่น ฝูงนกนางแอ่นอพยพจากถิ่นที่อยู่เดิม เพื่อหาแหล่งถิ่นที่อยู่ใหม่ที่อบอุ่นกว่าและอาหารอุดมสมบูรณ์ เมื่อฤดูหนาวผ่านพ้นไป ก็จะบินกลับมายังถิ่นที่อยู่เดิม

                    -  ช่วงที่มีสภาพอากาศร้อน อุณหภูมิสูงสัตว์บางชนิด เช่น สุนัขจะระบายความร้อนโดยการหอบหายใจเพื่อให้น้ำระเหยออกมาทางปาก ส่วนแมวจะเลียอุ้งเท้า เพื่อเป็นการระบายความร้อน

                    -  ช่วงที่มีสภาพอากาศเย็น อุณหภูมิต่ำ สัตว์เลื้อยคลาน เช่น งู กิ้งก่า จิ้งเหลน เป็นต้น ต้องอาศัยพลังงานความร้อนจากแสงแดดทำให้ร่างกายอบอุ่น จึงออกมาผึ่งแดด

    o    การตอบสนองต่อสัมผัส

            สัตว์มีการตอบสนองต่อสัมผัสต่างกัน สัตว์บางชนิด เมื่อถูกสัมผัส จะตอบสนองเพื่อเป็นการป้องกันอันตราย เช่น กิ้งกือม้วนตัว หอยหดตัวเข้าในเปลือก เต่าหดหัวและขาเข้าในกระดอง อึ่งอ่างพองตัวให้

    ใหญ่ขึ้น ปลาปักเป้าพองตัวให้หนามตั้งขึ้น เป็นต้น

          ความรู้เกี่ยวกับการตอบสนองต่อสิ่งเร้าของพืชและสัตว์ สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้หลายอย่าง เช่น ใช้จัดสภาพแวดล้อมให้เหมาะสมกับพืชที่ปลูกหรือสัตว์ที่เลี้ยงไว้

                     -   ต้นทานตะวันชอบแสง ควรปลูกไว้กลางแจ้ง

                     -   สุนัขจะเห่าคนแปลกหน้า เราจึงเลี้ยงสุนัขไว้เฝ้าบ้าน

    วิดีโอประกอบการสอน

    การตอบสนองต่อสิ่งเร้าของสัตว์

    สิ่งเร้ากับการเปลี่ยนแปลง 

    ใบงานสิ่งที่จำเป็นต่อการ เจริญ เติบโต ของพืช ป. 2

     ประโยชน์ของพืชและสัตว์

                    พืชและสัตว์มีประโยชน์ต่อคนมากมาย คนนำพืชและสัตว์มาใช้ประโยชน์ในด้านต่าง ๆ ในชีวิตประจำวัน เช่น

             -     เป็นอาหาร

             -     สร้างที่อยู่อาศัย

             -     ทำเครื่องนุ่งห่ม

             -     ทำยารักษาโรค

    เป็นอาหาร  อาหารที่คนกินเป็นอาหารได้มาจากพืชและสัตว์ต่าง ๆ

             อาหารจากพืช ได้จากส่วนต่าง ๆ ของพืช เช่น ข้าว ผักคะน้า ดอกแค มันสำปะหลัง มะเขือเทศ เป็นต้น   อาหารจากสัตว์ ได้แก่ เนื้อ นม และไข่ของสัตว์ เช่น เนื้อหมู เนื้อไก่ เนื้อวัว นมวัว นมแพะ ไข่ไก่  ไข่เป็ด เป็นต้น

    ทำที่อยู่อาศัย

           ลำต้นของพืชบางชนิดนำมาใช้ในการก่อสร้างบ้านเรือนได้ เช่น สัก หวาย ไผ่ เป็นต้น ส่วนพืชบางชนิดใบมีความเหนียวนำมาเย็บติดกันเป็นตับใช้มุงหลังคาได้ เช่น ใบจาก ใบตองตึง เป็นต้น

    ทำเครื่องนุ่งห่ม

           เส้นใยจากลำต้นหรือใบพืชบางชนิดนำมาใช้ทอเสื้อผ้าได้ เช่น ฝ้าย ลินิน สับปะรด เป็นต้น ส่วนขน เส้นใย และหนังของสัตว์บางชนิดใช้ทำเครื่องนุ่งห่มได้ เช่น ขนแกะ ใยไหม หนังวัว เป็นต้น

    ทำยารักษาโรค

           พืชบางชนิดมีคุณสมบัติเป็นสมุนไพรรักษาโรคต่าง ๆ เช่น ว่านหางจระเข้ ขิง ข่า ตะไคร้ กะเพรา ขมิ้น เป็นต้น

                 -      มะนาว แก้อาการคันคอขับเสมหะ

                 -      ขิง  ลดอาการจุกเสียดท้องไล่ลม

                 -      กระเทียม  รักษากลากเกลื้อน

                 -      ตะไคร้  แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ จุกเสียด

                 -      พริกไทย ช่วยการไหลเวียนโลหิต

                 -      หอมแดง  แก้หวัด คัดจมูก แก้ไข้ ขับลม

                 -      มะกรูด ขับลมในลำไส้ แก้ลม จุกเสียด

                 -      ข่า  ขับลม แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ท้องเดิน

                 -      กระชาย  เป็นยาบำรุงหัวใจ ขับปัสสาวะ

                 -      ใบบัวบก  แก้อาการช้ำใน

                 -      มะระขี้นก แก้หวัด แก้ไอ

                 -      ทับทิม ขับพยาธิ รักษาบิด