ในยุคนี้ตั้งแต่สมาร์ทโฟนเข้ามามีบทความกับชีวิตประจำวันของหลายคนมากขึ้น เรื่องไอทีหรือศัพท์ไอทีต่างๆ ก็ไม่ใช้เป็นเรื่องไกลตัวอีกต่อไปแล้ว เพราะหากเราจะใช้มือถือจำเป็นต้องรู้สเปค ว่ามีคำจุเท่าไหร่ แรมเท่าไหร่ สเปคเป็นอย่างไร ก่อนจะตัดสินใจ วันนี้ก็เลยจะมาพูดถึงเรื่องของหน่วยความจำ หรือความจุ ของอุปกรณ์ไอทีต่างๆ ว่าเขาใช้หน่วยอะไร และแต่ละหน่วยมันมีความหมายอย่างไร
หากจะพูดถึงหน่วยความจำต้องเริ่มจาก bit
bit ถือว่าเป็นหน่วยข้อมูลที่เล็กที่สุด และ bit มีค่าในเลขของฐานขอ เท่ากับ 0 หรือ 1 เท่านั้น และ 8 bit เท่ากับ 1 Byte
Byte = 1 ตัวอักษร
ไบต์ เป็นคำที่ใช้เรียกจำนวนบิตที่มากขึ้น แต่ก็ไม่มีขนาดเป็นมาตรฐานตายตัว บนเครื่องคอมพิวเตอร์สถาปัตยกรรม IA-32 จำนวน 16 บิตจะเรียกว่าเวิร์ด ในขณะที่ 32 บิตเรียกว่า ดับเบิลเวิร์ด (double word) หรือ dword ในขณะที่สถาปัตยกรรมอื่น ๆ หนึ่งเวิร์ดมีค่าเท่ากับ 32 บิต, 64 บิต หรือค่าอื่น ๆ ซึ่งหน่วยประมวลผลกลาง จะทำการประมวลผลกับเวิร์ดได้สะดวกที่สุด
ในวิทยาการคอมพิวเตอร์ หน่วยวัดที่ใช้กันนั้น นิยมวัดเป็นกิโลไบต์ (Kilobyte) เมกะไบต์ (Megabyte) จิกะไบต์ (Gigabyte) และเทระไบต์ (Terabyte) ซึ่งแต่ละหน่วยวัดมีค่าตัวคูณต่างกัน 1,024 หรือ 210 หน่วย แต่มนุษย์จะประมาณค่าตัวคูณไว้ที่ 1,000 หน่วยเพื่อความสะดวกในการคำนวณ หน่วยวัดแต่ละหน่วยสามารถสรุปได้ดังนี้ นอกจากนี้ยังมี เพตะไบต์ (Petabyte) เอกซะไบต์ (Exabyte) เซตตะไบต์ (Zettabyte) และยอตตะไบต์ (Yottabyte) ซึ่งมีค่าตัวคูณ 1,024 หน่วยถัดจากเทระไบต์เป็นต้นไป แต่ยังไม่มีสื่อบันทึกข้อมูลใดสามารถเก็บข้อมูลได้มากขนาดนั้นในปัจจุบัน
ปัจจุบันนี้ เพื่อลดความสับสนระหว่างค่าตัวคูณ 1,024 (210) หน่วยและ 1,000 (103) หน่วย ทาง SI จึงได้มีหน่วยสำหรับฐาน 2 แยกออกมา เช่นจากกิโลไบต์ เป็น กิบิไบต์แทน
มาดูตารางของความจุกันดีกว่า
| ชื่อ | Size |
| Bit | Single Binary Digit (1 หรือ 0) |
| Byte | 8 bits |
| Kilobyte (KB) กิโลไบต์ | 1,024 Bytes |
| Megabyte (MB) เมกะไบต์ | 1,024 Kilobytes |
| Gigabyte (GB) กิกะไบต์ | 1,024 Megabytes |
| Terabyte (TB) เทระไบต์ | 1,024 Gigabytes |
| Petabyte (PB) เพตะไบต์ | 1,024 Terabytes |
| Exabyte (EB) เอกซะไบต์ | 1,024 Petabytes |
| Zettabyte (ZB) เซตตะไบต์ | 1,024 Exabyte |
| Yottabyte (YB) ยอตตะไบต์ | 1,024 Zettabyte |
หากมาคิดดูแล้ว 1 YB = 1,000,000,000,000,000,000,000,000 Byte (หนึ่งล้านล้านล้านล้านไบต์) เรียกไดว่าหากไม่มีคำเรียกให้มันสั้นลงเราคงพิมพ์ 0 กันมันเลยเวลารายงานสเปคอุปกรณ์ไอที คงจะพอทราบกันแล้วใช้ไหมครับเกี่ยวกับการเรียกชื่อความจุ ตอนนี้ยังอยู่ในยุคที่ใช้หน่วยความจำสูงสุดอยู่ในกลุ่ม TB อยู่ ยังไม่มี PB ออกมาให้เห็นแต่คาดว่าอีกไม่นาน ที่มีๆอยู่กันนี้อาจจะใช้งานกันจนเรียกชื่อพวกนี้กันคร่องปากเลยก็เป็นไปได้
หน่วยวัดขนาดข้อมูลของคอมพิวเตอร์
คอมพิวเตอร์ถูกประดิษฐ์ออกมาให้ประกอบไปด้วยความจำรูปแบบต่าง ๆ เพื่อเก็บข้อมูล อย่างน้อยหนึ่งส่วนที่มีหน้าที่ดำเนินการคำนวณเกี่ยวกับตัวดำเนินการทางตรรกศาสตร์ และตัวดำเนินการทางคณิตศาสตร์ และส่วนควบคุมที่ใช้เปลี่ยนแปลงลำดับของตัวดำเนินการโดยยึดสารสนเทศที่ถูกเก็บไว้เป็นหลัก อุปกรณ์เหล่านี้จะยอมให้นำเข้าข้อมูลจากแหล่งภายนอก และส่งผลจากการคำนวณตัวดำเนินการออกไป
การวัดขนาดหน่วยความจำ นิยมใช้หน่วยเป็นไบต์ (Byte) ซึ่งอาจเทียบได้เท่ากับตัวอักษร 1 ตัว โดยที่คอมพิวเตอร์ต้องใช้หน่วยความจำที่ใหญ่มาก เพื่อให้สะดวกจึงต้องคิดหน่วยที่ใหญ่ขึ้นไปอีกมาเรียก นั่นคือ หน่วย KB เท่ากับ 1024 ไบต์ และ MB ซึ่งเท่ากับค่าประมาณ หนึ่งล้านไบต์ ดังนี้
| 1 Byte (ไบต์) | = 1 ตัวอักษร |
| 1 KB (กิโลไบต์) | = 1024 ตัวอักษร |
| 1 MB (เมกกะไบต์) | = 1024 KB |
| 1 GB (กิกะไบต์) | = 1024 MB |
ปัจจุบันได้มีการพัฒนาให้มีหน่วยความจำนั้นเพิ่มมากขึ้น เพื่อรองรับกับเทคโนโลยีใหม่ๆที่ออกมา
| Data Measurement | Size |
| Bit | Single Binary Digit (1 or 0) |
| Byte | 8 bits |
| Kilobyte (KB) | 1,024 Bytes |
| Megabyte (MB) | 1,024 Kilobytes |
| Gigabyte (GB) | 1,024 Megabytes |
| Terabyte (TB) | 1,024 Gigabytes |
| Petabyte (PB) | 1,024 Terabytes |
| Exabyte (EB) | 1,024 Petabytes |
ดังนั้น หน่วยที่เล็กที่สุดของระบบคอมพิวเตอร์คือ บิต(bit) และหน่วยที่เล็กที่สุดของระบบข้อมูลคือ ไบต์(Byte) ในปัจจุบันอุปกรณ์บันทึกข้อมูลและหน่วยความจำต่างๆจะใช้หน่วยความจุเป็น KB, MB,
GB , และTB เท่านั้น สำหรับหน่วย PB, EB, ZB, และYB
ยังไม่มีอุปกรณ์หรือหน่วยความจำใดสามารถทำความจุได้มากขนาดนั้นจึงยังไม่มีการใช้ในปัจจุบันครับ
ก่อนจบทิ้งท้าย สำหรับโปรแกรมช่วยแปลงหน่วย คลิกลองใช้ได้เลย
ภาพประกอบได้จาก : //th.wikipedia.org/wiki/