ส่วนประกอบต่าง ๆ บนหน้าจอวินโดวส์หรือเดสก์ท็อป ประกอบด้วย

หน่วยที่ 4 การใช้งานระบบปฏิบัติการหัวข้อเรื่องและงาน

• ระบบปฏิบัติการ Windows Me
  

• อุปกรณ์ที่จำเป็น
  

• เมาส์และการใช้งาน
  

• ส่วนประกอบของหน้าจอ
  

• ส่วนประกอบของหน้าต่างโปรแกรม
  

• การใช้งานปุ่ม Start
  

• การเปิดโปรแกรม
  

• การปรับแต่งเมาส์
  

• การปรับขนาดของหน้าต่าง
  

• การย้ายหน้าต่าง
  

• การขอความช่วยเหลือ
  

• ชมวิดีทัศน์แนะนำโปรแกรม
  

• การออกจากโปรแกรม
  

• การเรียกใช้โปรแกรม
  

• การค้นหาข้อมูล
  

• การขอดูคุณสมบัติของเครื่อง
  

• การจัดการไฟล์และโฟลเดอร์
  

สาระสำคัญระบบปฏิบัติการ Windows Me เป็นระบบปฏิบัติการ ที่ผลิตโดยบริษัทไมโครซอฟต์ ได้รับความนิยมมาก เป็นระบบปฏิบัติการวินโดวส์ ที่อยู่ในช่วงกลางเก่ากลางใหม่ เหมาะสำหรับการศึกษา ระบบปฏิบัติการวินโดวส์ เพราะสามารถเชื่อมโยงไปถึงวินโดวส์รุ่นเก่า และรุ่นใหม่ได้ง่ายเนื้อหาสาระ

ระบบปฏิบัติการ WindowsMe

โปรแกรมระบบปฏิบัติการ (Operating System :OS) มีอยู่มากมายดังที่ได้ศึกษาในบทที่ผ่านมา หนังสือเล่มนี้ จะขอยกตัวอย่างวิธีการใช้งานระบบปฏิบัติการ ที่มีใช้กันเป็นส่วนใหญ่และแพร่หลาย ในเมืองไทย นั่นคือระบบปฏิบัติการวินโดวส์ และขอเลือกแนะนำระบบปฏิบัติการ Windows Me เนื่องจากเป็นระบบปฏิบัติการ ที่อยู่ระหว่างรุ่นเก่ากับรุ่นใหม่ สถานศึกษาที่ใช้ Windows 98 หรือ 95 ก็สามารถใช้งานตามได้ ส่วนสถานศึกษาใดที่สามารถจัดหาเครื่องรุ่นใหม่ และใช้ระบบปฏิบัติการที่สูงกว่านี้ ก็จะสามารถศึกษาไปด้วยกันได้

อุปกรณ์ที่จำเป็นสำหรับ WindowsMe

• เครื่องคอมพิวเตอร์ขนาดความเร็ว 160 MHz
  

• หน่วยความจำ (RAM) 32 MB
  

• ไดร์ฟ CD-RAM
  

• ฮาร์ดดิสก์ มีเนื้อที่ 800 MB
  

• จอภาพแบบ SuperVGA
  

• เมาส์ (Mouse)
  

• เครื่องพิมพ์ (Printer)ถ้าต้องการติดต่อสื่อสารกับคอมพิวเตอร์อื่นๆ จะต้องมี
  

• โมเด็ม (Modem) ความเร็ว 28.8 kbs
  

• แผงระบบเครือข่ายถ้าต้องการใช้งานระบบมัลติมิเดีย (Multimedia) จะต้องมี
  

• การ์ดเสียง , ลำโพง และอุปกรณ์มัลติมิเดียอื่นๆ ตามต้องการ
  

แสดงอุปกรณ์ที่จำเป็นสำหรับ Windows Me

เมาส์และการใช้งาน

เราสามารถสั่งงานโปรแกรมโดยใช้เมาส์ ซึ่งเมาส์นั้นถือว่าเป็นอุปกรณ์ทางด้านอินพุท ที่มีความจำเป็นสำหรับการใช้งาน ภายใต้ระบบปฏิบัติการวินโดวส์ และโปรแกรมประยุกต์ทั่วไปเป็นอย่างมาก เมื่อเข้าสู่โปรแกรม จะพบกับสัญลักษณ์ของเมาส์ปรากฏบนจอภาพเป็นรูปลูกศรชี้ ซึ่งสัญลักษณ์ อาจจะเปลี่ยนเป็นรูปอื่นก็ได้ ขึ้นอยู่กับสภาวะในการใช้งานใน ขณะนั้น

แสดงหน้าจอเมื่อเข้าสู่ระบบปฏิบัติการ WindowsMe

สัญลักษณ์เมาส์

เมาส์พอยเตอร์ ใช้ในการเลือกหรือชี้โดยการคลิกหรือดับเบิลคลิก

ลูกศรนาฬิกาทราย โปรแกรมกำลังทำงานแต่สามารถรับคำสั่งได้

นาฬิกาทราย โปรแกรมกำลังทำงาน ให้รอจนโปรแกรมทำงานเสร็จ

ไอบีม อยู่ในสภาวะการพิมพ์ข้อมูล

กากบาท อยู่ในสภาวะการวาดรูปหรือการเขียนเส้นต่างๆ

ลูกศรสองทิศทาง สามารถเพิ่มหรือลดขนาดของหน้าต่างวินโดวส์

ลูกศรสี่ทิศทาง สามารถย้ายวัตถุไปยังตำแหน่งอื่นได

วิธีการใช้เมาส์

• คลิก (Click) กดปุ่มซ้ายของเมาส์หนึ่งครั้ง
  

• ดับเบิลคลิก (Double Click) กดปุ่มซ้ายของเมาส์สองครั้ง
  

• คลิกขวา (Right Click) กดปุ่มขวาของเมาส์หนึ่งครั้ง
  

• คลิกแล้วลาก (Drag and Drop) กดปุ่มซ้ายของเมาส์ค้างไว้ แล้วลากไปวางในตำแหน่งอื่น
  

• ชิปคลิก (Shift Click) กดปุ่ม Shift ค้างไว้แล้วกดปุ่มซ้ายของเมาส์หนึ่งครั้ง
  

• คอนโทรลคลิก (Control Click) กดปุ่ม Ctrl ค้างไว้แล้วกดปุ่มซ้าย ของเมาส์หนึ่งครั้ง
  

ส่วนประกอบของหน้าจอ WindowsMe

1. เดสก์ท็อป (Desktop) คือพื้นที่สำหรับทำงาน มีลักษณะคล้ายกับโต๊ะทำงานของเรา
2. ไอคอน (Icon) คือตัวแทนของ Folder , Flie , Shortcut หรือโปรแกรมต่างๆ
3. ปุ่ม Start เป็นที่รวบรวมคำสั่งในการเรียกใช้โปรแกรมที่ติดตั้งในเครื่อง
4. ควิกลันช์ (Quick Launch) เปิดโปรแกรมที่ต้องเรียกใช้บ่อยๆ เราสามารถลากไอคอน มาวางในตำแหน่งนี้ เพื่อเรียกใช้ได้อย่างรวดเร็ว
5. ทาสบาร์ (Task Bar) พื้นที่ที่แสดงรายชื่องานที่กำลังเปิดอยู่ เพื่อที่จะสามารถ สลับการทำงานไปมาระหว่าง โปรแกรมหลายๆ โปรแกรม
6. แถบสถานะ (Status Bar) แสดงสถานะการทำงานของระบบ เช่น ภาษา ระดับความดัง ของเสียง เวลาที่เป็นปัจจุบัน เป็นต้น

ส่วนประกอบของหน้าต่างโปรแกรม

ส่วนประกอบที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งที่ถือเป็นหัวใจสำคัญของ WindowsMe คือหน้าต่างของโปรแกรม หน้าต่างของโปรแกรมจะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อ ได้มีการเปิดโปรแกรมใช้งาน วิธีการเปิดโปรแกรม ให้นำเมาส์ไปดับเบิลคลิกที่ไอคอน ไอคอนจะถูกเปิดเป็นลักษณะของหน้าต่างโปรแกรม ให้ทดลองดับเบิลคลิกที่ไอคอน My Computer จะปรากฏหน้าต่างดังนี้

1. เมนูควบคุม (Control Menu) เมนูที่ใช้ในการควบคุมการทำงานของหน้าต่าง
2. แถบหัวเรื่อง (Title Bar)แสดงชื่อของโปรแกรม และสามารถใช้เมาส์คลิกแล้ว ลากหน้าต่างไป วางในตำแหน่งอื่นได้
3. ปุ่มควบคุม (Control Button) คือปุ่มที่ใช้ในการปรับเปลี่ยนขนาดหน้าต่าง มี 3 ปุ่มคือ

• ลดขนาด (Minimize) ลดขนาดของหน้าต่าง แล้วย้ายตำแหน่งไปอยู่ที่ TaskBar ถ้าต้องการขยายให้กลับมาเท่าเดิมให้คลิกหนึ่งครั้ง
  

• ขยายขนาด (Maximize) ขยายขนาดของหน้าต่างให้เต็มจอ ในกรณีที่ขยายขนาดให้เต็มจอ แล้วถ้าคลิกอีกครั้งหนึ่งจะกลับมาเท่าเดิม
  

• ปุ่มปิด (Close) ใช้ในการปิดหน้าต่างของโปรแกรม
  

4. แถบเมนู (Menu Bar) เป็นส่วนที่เก็บรวบรวมคำสั่งที่ใช้ในการทำงาน
5. แถบเครื่องมือ (Tool Bar) เป็นส่วนที่แสดงคำสั่งที่ใช้บ่ออยโดยแทนด้วยรูปภาพ
6. แถบที่อยู่ (Address Bar) ใช้ในการพิมพ์ชื่อเว็บไซต์ ในการใช้งานอินเทอร์เน็ต หรือเลือกชื่อของไดร์ฟที่ต้องการ
7. ดรอฟดาวน์ลิสต์ (Drop Down List) ใช้คลิกเพื่อเลือกรายการที่ต้องการ

8. แถบเลื่อน (Scroll Bar) เป็นส่วนที่ใช้ในการเลื่อนดูรายการเมื่อหน้าต่าง โปรแกรมไม่สามารถแสดงข้อมูล ได้ทั้งหมดในครั้งเดียว
9. ขอบหน้าต่าง (Border) เมื่อเลื่อนเมาส์ผ่านบริเวณหน้าต่าง จะปรากฏเป็นลูกศร สองทิศทาง แสดงว่าสามารถเพิ่มหรือลดขนาดของหน้าต่างได้

การใช้งานปุ่ม Start

1. คลิกที่ปุ่ม Start
2. จะปรากฏเมนูรายการคำสั่ง

• เรียกใช้โปรแกรม ที่รันภายใต้ระบบปฏิบัติการ WindowMe
  

• ใช้เปิดแฟ้มข้อมูลพร้อมกับเปิดโปรแกรมนั้นๆ ด้วย
  

• ใช้ตั้งค่าต่างๆ เช่น เครื่อมพิมพ์ หรือการจัด การบนวินโดวส์
  

• ใช้ในการค้นหาไฟล์หรือโฟลเดอร์ที่ต้องการ
  

• ใช้ขอความช่วยเหลือในกรณีที่ไม่เข้าใจคำสั่ง
  

• ใช้ในการรันโปรแกรม และติดตั้งโปรแกรมบางโปรแกรม
  

• เลือกมีผู้ใช้ที่หลายคนโดยป้อนรหัสผ่าน
  

• ใช้ในการปิดเครื่องคอมพิวเตอร์
  

• เป็นปุ่มที่ใช้ในการเรียกเมนูคำสั่ง ของระบบปฏิบัติการ WindowMe
  

• คำสั่งใดที่มีสามเหลี่ยมต่อท้าย แสดงว่ายังมีคำสั่งย่อยต่อไปอีก
  

การปิดโปรแกรม

ระบบปฏิบัติการตัวนี้ มีโปรแกรมสำหรับใช้งานหลากหลายเช่น งานด้านการพิมพ์ ก็สามารถ ใช้โปรแกรม Notepad , งานด้านการวาดภาพ ใช้โปรแกรม Paint , งานด้านการคำนวณใช้โปรแกรม Calculator เป็นต้น การเปิดโปรแกรมจะมีขั้นตอนคล้าย ๆ กัน ตัวอย่างเช่นต้องการใช้โปรแกรม Paint ในการวาดรูป ให้กระทำตามขั้นตอนดังต่อไปนี้1. คลิกปุ่ม Startเลื่อนแถบสว่างไปที่ Program
2. เลือก Acccessories จะปรากฏรายชื่อโปรแกรมทางด้านขวา
3. คลิกที่ Paint เพื่อเลือกโปรแกรมวาดรูป

เมื่อคลิกที่โปรแกรม Paint ก็จะสามารถเปิดโปรแกรมได้ การเปิดโปรแกรมอื่นๆ ก็กระทำในลักษณะเดียวกันคือ คลิกที่ปุ่ม Start เลื่อนแถบสว่างไปที่ Program แล้วเลือกโปรแกรมที่ต้องการ

การปรับแต่งเมาส์

1. คลิกปุ่ม Startเลือกคำสั่ง Setting
2. จะปรากฏรายชื่อโปรแกรมทางด้านขวามือ
3. คลิกเลือก Control Panel

4. จะปรากฏกรอบโต้ตอบ Control Panel
5. ดับเบิลคลิกที่ไอคอน Mouse
6. จะปรากฏโปรแกรมปรับแต่งเมาส์

7. จะปรากฏกรอบ Mouse Properties ซึ่งมีแท็บคำสั่ง 3 คำสั่งคือ Buttons, Pointers และ Pointer Options ในส่วนของ Button configuration จะเป็นส่วนที่ให้ เลือกคลิกเพื่อปรับเปลี่ยนปุ่มของเมาส์ จากปุ่มซ้ายเป็นปุ่มขวา ส่วนด้านล่างจะเป็นส่วนของ Double-click speed ที่จะใช้ในการฝึกการดับเบิลคลิกเมาส์ โดยการฝึกดับเบิลคลิกที่ตำแหน่ง Testarea ถ้าฝึกการดับเบิลคลิกได้จังหวะของความเร็ว ในระยะเวลาอันเหมาะสม จะทำให้ตัวการ์ตูนปรากฏ แสดงว่าการใช้เมาส์มีทักษะเพิ่มขึ้นส่วน Slow และ Fast มีไว้สำหรับปรับความเร็วของการดับเบิลคลิกให้เหมาะสม และ ClickLock สำหรับการควบคุมเรื่องการคลิก

8. แท็บคำสั่ง Pointers มีไว้สำหรับเลือกตัวชี้เมาส์พอยเตอร์ ให้มีลักษณะต่างๆ โดยคลิกเลือกในช่อง Scheme9. แท็บคำสั่ง Pointer Options แบ่งออกเป็น 3 ส่วนคือ Pointer Speed ใช้สำหรับ ปรับความเร็วของการใช้งาน ส่วน Snap To ใช้สำหรับเลือกที่แสดงเมาส์โดยอัตโนมัติ และ Visibility ใช้เลือกเพื่อแสดงการเคลื่อนไหวของเมาส์ ในลักษณะต่างๆ

การปรับขนาดของหน้าต่าง

เมื่อเปิดหน้าต่างขึ้นมาแล้ว ถ้าต้องการปรับขนาดความกว้างและความยาว สามารถทำได้ดังนี้

เลื่อนเมาส์ไปชี้ที่ขอบของหน้าต่าง ตัวชี้เมาส์จะเปลี่ยนเป็นเครื่องหมายลูกศรสองทิศทาง ให้คลิกเมาส์ค้างไว้ แล้วเลื่อนไปยังตำแหน่งอื่น หน้าต่างจะลดหรือขยายตามต้องการ ในกรณีที่ตำแหน่งของเมาส์ไม่ได้อยู่ที่มุมใดมุมหนึ่ง แต่อยู่ที่ขอบบนล่างซ้ายขวาจะปรับขนาดของหน้าต่างได้ทิศทางเดียว

การย้ายหน้าต่าง

ในกรณีที่ต้องการย้ายหน้าต่าง จากตำแหน่งเดิมไปยังตำแหน่งอื่น ๆ สามารถกระทำได้ดังนี้

1. เลื่อนเมาส์ไปยังบริเวณแถบหัวเรื่อง (Titlebar)
2. แดรกเมาส์ (คลิกเมาส์ค้างไว้ แล้วลากเมาส์) ลากไปวางไปตำแหน่งอื่น
3. หน้าต่างจะถูกย้าย ไปวางในตำแหน่งที่ต้องการ

การขอความช่วยเหลือ

1. คลิกปุ่มStart
2. เลือกคำสั่ง Help
3. จะปรากฏกรอบหน้าต่าง Help and Support

ชมวีดีทัศน์แนะนำโปรแกรม

1. คลิกปุ่มStart  
2. ชี้ไปที่ Program
3. ชี้ไปที่ Accessories
4. ชี้ไปที่ Entertainment
5. เลือก Windows Millennium Edition

การออกจากโปรแกรม

1. คลิกปุ่มStart
2. เลือกคำสั่ง Shut Down
3. จะปรากฏกรอบโต้ตอบ Shut Down Windows

4. หากต้องการออกจากระบบแล้วปิดเครื่อง ให้เลือก Shut down
5. หากต้องการออกจากระบบแล้วเริ่มต้นระบบใหม่ ให้เลือก Restart
6. คลิกที่ปุ่ม OK แล้วรอจนกว่าจะปรากฏข้อความ

7. เครื่องจะปิดเองโดยอัตโนมัติ

การเรียกใช้โปรแกรม

เรียกผ่านไอคอนบน Desktop

• ดับเบิลคลิกไอคอนที่ต้องการบน Desktopเช่นต้องการเรียกใช้โปรแกรม Windows Media Player ก็ให้ทำการดับเบิลคลิกที่ไอคอนดังกล่าว
  

• ไอคอนที่ดับเบิลคลิกจะถูกเปิดออก
  

เรียกเมนูจากปุ่ม Start

• คลิกปุ่ม Startหรือกดปุ่ม Ctrl + Escจะปรากฏรายการเมนู เลือกกลุ่มคำสั่ง หรือโปรแกรมที่ต้องการใช้งาน
  

• คลิกที่ชื่อโปรแกรม จะปรากฏหน้าต่างโปรแกรม ก็จะสามารถใช้งานโปรแกรมดังกล่าวได้
  

การค้นหาข้อมูล

1. คลิกปุ่มStart เลือกคำสั่งSearch
2. ชี้ที่ For Files or Folders
3. จะปรากฏกรอบ Search Results

4. ให้พิมพ์ชื่อไฟล์ที่ต้องการค้นหาในช่อง Search for files or folders named:
5. สมมติต้องการค้นหาไฟล์ชื่ออะไรก็ไดที่มีส่วนขยาย exe ให้พิมพ์ *.exe
6. ในช่อง Look in ให้คลิกเลือกไดรฟ์ที่ต้องการค้นหาไฟล์
7. คลิกที่ปุ่ม Search Now เพื่อทำการเริ่มต้นค้นหา
8. จะปรากฏชื่อไฟล์ที่ค้นพบทางด้านขวามือ
9. ในกรณีที่ต้องการหยุดการค้นหาให้คลิกที่ปุ่ม Stop Search

สรุปหน่วยที่ 4

ระบบปฏิบัติการ Windows Me เป็นระบบปฏิบัติการ ที่ช่วยให้เราสร้างสรรค์งานทางด้านภาพ, วิดีทัศน์ และเสียงเพลงในแบบดิจิตอล ด้วยการใช้งานที่ง่ายเพราะมีระบบช่วยเหลือแบบใหม่ มีเมนูที่ฉลาด กู้ข้อมูลเมื่อลบไฟล์ มีระบบป้องกันไฟล์สำคัญของระบบ ระบบปรับแต่งอัตโนมัติ สามารถสร้างระบบเครือข่ายและการจัดสรรการใช้งานอินเทอร์เน็ตแบบง่ายๆ ภายในบ้านได้ นอกจากนี้ยังมีโปรแกรม Internet Explorer 5.5 ไว้คอยช่วยให้เราเรียกดู เว็บเพจในอินเทอร์เน็ตได้เร็วขึ้น ส่งจดหมายได้ด้วยโปรแกรม OutlookExpress และ MSN Messenger Service ที่ช่วยให้เราติดต่อกับผู้อื่นได้โดยง่าย และสามารถเล่นเกมร่วมกัน ในอินเทอร์เน็ตได้อีกด้วย

ส่วนประกอบของหน้าจอวินโดวส์ มีอะไรบ้าง

สตาทอยู่บนส่วนใด

วินโดวส์ มีอะไรบ้าง

ส่วนประกอบใดของหน้าจอคอมพิวเตอร์ที่ถูกจำลองมาจากการทำงานบนโต๊ะทำงาน *