หลักการ ประดิษฐ์ท่ารำ ประกอบ เพลง ป 6

สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

  การประดิษฐ์ท่ารำประกอบการแสดงทำให้การแสดงมีความน่าสนใจ และมีเอกลักษณ์ในการประดิษฐ์ท่ารำและท่าทางประกอบการแสดง ต้องคำนึงถึงความเหมาะสมและสัมพันธ์กับเรื่องราวที่แสดง การประดิษฐ์ท่ารำและท่าทางประกอบการแสดงเป็นการฝึกความคิดสร้างสรรค์ และจินตนาการ

ตัวชี้วัด/จุดประสงค์การเรียนรู้

ด้านความรู้ 

    ภาษาท่าหรือภาษาทางนาฏศิลป์

ด้านทักษะและกระบวนการ 

  ปฏิบัติภาษาท่าทางนาฏศิลป์ที่มาจากการประดิษฐ์

ด้านคุณลักษณะ

  1. ใฝ่เรียนรู้                 

  2. มุ่งมั่นในการทำงาน

  3. รักความเป็นไทย

การวัดผลและประเมินผล

ด้านความรู้

  อธิบายความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับภาษาท่าที่มาจากการประดิษฐ์

ด้านทักษะ/กระบวนการ

  ปฏิบัติภาษาท่าที่มาจากการประดิษฐ์

ด้านคุณลักษณะ

  - ใฝ่เรียนรู้                

  - มุ่งมั่นในการทำงาน

  - รักความเป็นไทย

หลักการประดิษฐ์ท่ารำ

Description: หลักการประดิษฐ์ท่ารำ

Search

Read the Text Version

    Pages:

  • 1 - 10

หลกั การประดิษฐ์ทา่ รา นาฏศลิ ปไ์ ทย เป็นการแสดงทีเ่ กดิ จากการ เคล่ือนไหวทา่ ทางต่างๆ ให้มีความสวยงาม เพอื่ สอื่ ความหมายในการแสดงให้ผชู้ มไดเ้ ข้าใจ ท่าทางตา่ ง ๆ อาจเปน็ ทา่ ทเี่ กดิ จากการเลยี นแบบ กริ ยิ าของมนุษย์ สัตว์ สง่ิ ของ แลว้ นามา ประดิษฐเ์ ป็นท่าราทีส่ วยงาม

ขน้ั ตอนการประดิษฐท์ า่ รา 1. เลอื กเพลงทตี่ อ้ งการ 2. คิดท่าทางประกอบเพลง

ในการคดิ ทา่ ทางประกอบเพลง มีแนวคดิ ดงั น้ี 1. ท่าราต้องสมั พันธ์กับเพลง การประดิษฐ์ท่ารา ควรฟงั ก่อน แลว้ จึงคดิ ทา่ ราให้กลมกลืนกบั บทเพลง 2. ถ้าราเปน็ หมู่คณะ ต้องคานึงถึงความพรอ้ มเพรยี ง เป็นหลัก 3. การประดษิ ฐท์ ่าราทม่ี บี ทรอ้ ง ยึดความหมายของ บทเพลงเปน็ หลกั

4. การประดษิ ฐ์ทา่ ราทไ่ี มม่ บี ทร้อง มีแต่ทานองเพลง ใหย้ ดึ ทว่ งทานองเพลงเป็นหลกั เชน่ คกึ คกั สนกุ สนาน โศกเศร้า เป็นตน้ 5. ทา่ ราตอ้ งสอดคล้องกับรสนิยมการประดษิ ฐท์ า่ รา ควรให้ตรงกบั รสนิยมของสงั คมในสมยั นั้นๆ

ภาระงาน 1. ใหน้ กั เรยี นประดษิ ฐท์ า่ ราประกอบเพลงพระคณุ ท่ี 3 โดยเลอื กมาแค่ทอ่ นเดยี ว ท่อนใดกไ็ ด้ 2. อัดคลิปทา่ ราของตัวเองสง่ ครู ราเดย่ี ว (10 คะแนน ) ** ดูตัวอย่างการประดษิ ฐท์ ่าราจากวิดิโอท่ีครสู ง่ ให้

เพลงพระคุณที่ 3 ทอ่ นที่ 1 ครูบาอาจารย์ทที่ า่ นประทานความรู้มาให้ อบรมจติ ใจให้รผู้ ิดชอบชวั่ ดี ก่อนจะนอนสวดมนตอ์ ้อนวอนทุกที ขอกศุ ลบญุ บารมีส่งเสริมครูน้ี ให้รม่ เยน็

เพลงพระคุณท่ี 3 ทอ่ นที่ 2 ครูมีบุญคุณจะต้องเทิดทนู เอาไว้เหนอื เกล้า ทา่ นสัง่ สอนเราอบรมให้เราไม่เว้น ท่านอุทศิ ไมค่ ิดถงึ ความยากเยน็ สอนให้รู้จดั เจน เฝา้ เน้นเฝา้ แนะมิไดอ้ าพราง

เพลงพระคุณที่ 3 ท่อนที่ 3 พระคณุ ที่สาม งดงามแจม่ ใส แตว่ ่าใครหนอใครเปรียบเปรยครไู ว้วา่ เปน็ เรอื จา้ ง ถ้าหากจะคิดยิง่ คิดยิ่งเหน็ วา่ ผิดทาง มใี ครไหนบา้ งแนะนาแนวทางอยา่ งครู

เพลงพระคณุ ที่ 3 ทอ่ นท่ี 4 บญุ เคยทามาตง้ั แตป่ างใดๆ เรายกใหท้ า่ น ตั้งใจกราบกรานเคารพคณุ ท่านกตญั ญู โรคและภยั อย่ามาแผว้ พานคุณครู ขอกศุ ลผลบุญค้าชูให้ครูมีสุขช่วั นิรันดร

ครรู อชมคลิปอยู่ นะคะ


บทท่ี ๑ ท่าประกอบเพลง

หลักการประดิษฐ์ทา่ ประกอบเพลง

• การประดิษฐท์ ่าประกอบเพลง ส่วนมากมักใช้ภาษาท่าและนาฏยศัพท์มาประยุกต์ใช้แสดงท่าประกอบเพลง เพราะ
สามารถสื่อความหมายและมีความสวยงามในการแสดง ซ่ึงนักเรียนควรเรียนรู้ และทาความเข้าใจเกี่ยวกับหลักการ
ประดิษฐ์ท่าประกอบเพลงพ้ืนฐาน ดงั นี้

การเลือกเพลงทีต่ อ้ งการ • เนือ้ เพลงท่ีบอกความหมายชัดเจน
• เพลงตอ้ งมที ว่ งทานองและจังหวะช้าหรอื เร็ว

การทาท่าประกอบเพลง

๑. ท่าประกอบเพลงตอ้ งสอดคล้องกับเนื้อเพลง ๒. ควรให้สอดคล้องกับท่วงทานองและจังหวะช้า
และความหมายของเพลง หรอื เร็วของเพลง

• เพลงเกี่ยวกับสัตว์ ท่าประกอบต้องเลียนแบบสัตว์ • จังหวะช้า - ท่าประกอบเพลงควรเคล่ือนไหวช้า นิ่มนวล

เชน่ ปลา กระต่าย เป็นต้น เนน้ ความสวยงาม
• เพลงเก่ียวกับธรรมชาติ ท่าประกอบต้องเลียนแบบ • จังหวะเร็ว - ท่าประกอบเพลงควรเคล่ือนไหวรวดเร็ว

ธรรมชาติ เช่น ลมพดั ฝนตก เปน็ ต้น คกึ คัก เนน้ ความสนุกสนาน

             1. ความหมายและความเป็นมาของการประดิษฐ์ท่ารำ

             นาฏศิลป์ไทย  เป็นการแสดงที่เกิดจากการเคลื่อนไหวท่าทางต่างๆ ให้มีความสวยงาม เพื่อสื่อความหมายในการแสดงให้ผู้ชมได้เข้าใจ ซึ่งท่าทางต่างๆในการแสดง  จะเป็นท่าทางที่เกิดขึ้นจากการเลียนแบบกิริยา  อาการธรรมชาติของมนุษย์  สัตว์  สิ่งของ แล้วนำมาประดิษฐ์เป็นท่าทางต่างๆ เพื่อใช้ในการแสดง  โดยมีจุดประสงค์เพื่อสื่อความหมายดดยใช้ท่าทางแทนคำพูด เช่น 

ท่ารัก 

หลักการ ประดิษฐ์ท่ารำ ประกอบ เพลง ป 6

ท่าดีใจ

หลักการ ประดิษฐ์ท่ารำ ประกอบ เพลง ป 6

2. หลักการในการประดิษฐ์ท่ารำ

การศึกษาทางด้านนาฏศิลป์มีความเจริญก้าวหน้าพัฒนามาตั้งแต่ในอดีตจนถึงปัจจุบัน  มีการจดบันทึกท่ารำเป็นแบบแผนต่อเนื่องมา  มีครูอาจารย์ได้ถ่ายทอดความรู้ทางนาฏศิลป์ให้กับลูกศิษย์  โดยยึดถือแนวทางของครูรุ่นก่อน  การประดิษฐ์ท่ารำแต่ละท่าจะแสดงออกจะแสดงออกจากอวัยวะภายนอกของร่างกายให้มีลีลาที่งดงาม

ในการประดิษฐ์ท่ารำ  ผู้คิดประดิษฐ์ท่ารำต้องมีความสามารถในการตีความหมายของบทร้อง บทประพันธ์ต่างๆ  เพื่อให้สามารถประดิษฐ์ท่ารำได้สัมพันธ์กับบทร้อง  ขั้นตอนที่ใช้ประดิษฐ์เริ่มจาก 

1.ศึกษาบทที่แสดง  โดยการอ่านบทละคร  พิจารณาเรื่องราวและบทบาทของตัวละคร  ความรู้สึก อารมณ์ แล้วนำมาประดิษฐ์เป็นท่ารำ

2. การเลือกใช้ท่ารำสอดคล้องกับความหมาย  เป็นการเลือกใช้ท่ารำในแม่บทมาประดิษฐ์เป้นท่ารำ เพื่อสื่อความหมายตามบทร้องให้เป็นแบบแผนทางนาฏศิลป์  ในการเลือกใช้ท่ารำ  มีรูปแบบดังนนี้

2.1 ท่ารำตามแม่บท เป็นการนำท่ารำในแม่บทมาประดิษฐ์ท่ารำเพื่อสื่อความหมายถึงความเจริญรุ่งเรือง  อุดมสมบูรณ์  ท่าเฉิดฉิน สื่อความหมายถึงความงาม

ตัวอย่าง   ท่ารำในเพลงแม่ศรีไตรสิกขา   (การแสดงนาฏศิลป์สร้างสรรค์ที่บูรณาการหลักของะรรมทางพระพุทธศาสนากับนาฏศิลป์ไทย)

2.2 ท่ารำตามความหมายของบทร้อง  เป็นการประดิษฐ์ท่ารำให้มีความหมายสัมพันธ์กับบทร้อง  เพื่อแสดงออกถึงเนื้อเนื้อหาในบทร้องให้ผู้ชมได้เข้าใจ  และประดิษฐ์ท่ารำให้เหมาะสมกับลักษณะของตัวละคร

ตัวอย่าง   ท่ารำในเพลงฟ้อนมาลัย   เป็นการแสดงประกอบการแสดงละคร เรื่อง พญาผานอง  กรมศิลปากร  จัดแสดงเมื่อ พ.ศ.2500  ประดิษฐ์ท่ารำโดย นางละมุล  ยมะคุปต์  ผู้เชี่ยวชาญการสอนนาฏศิลป์ไทย   วิทยาลัยนาฏศิลป์  

2.3  ท่ารำตามจินตนาการ  เป็นท่าทางที่ใช้ประกวดเพลงประเภทจินตลีลาหรือการสร้างสรรค์ ชุดการแสดงใหม่ๆ  ที่ผสมผสานท่ารำกับดนตรีสมัยใหม่ 

นอกจากผู้ประดิษฐ์ท่ารำจะต้องมีหลักในการประดิษฐ์ท่ารำแล้ว  ยังต้องคำนึงรูปแบบของการแสดงอีกด้วย  และท่าทางที่ใช้ในรูปแบบการแสดง  เช่น  การแปรแถวของการแสดงระบำ มีหลักการดังนี้

1. การเคลื่อนแถว เพื่อไม่ให้ผู้แสดงอยุ่กับที่นานจนเกินไป

2. รายการเคลื่อนไหวต้องสัมพันธ์กับบทเพลง

3. คำนึงรูปร่างของผู้แสดง

4. คำนึงสีของเครื่องแต่งกายในการแสดงว่าจะใช้สีลักษณะใด

5. ไม่แปรแถวแบบเดียวซ้ำหลายๆครั้ง

6. การแปรแถวควรมีความเหมาะสมกลมกลืนกัน

7. ระยะห่างของผู้แสดงต้องเท่ากัน

8. คำนึงถึงสัดส่วนของเวทีไม่ให้แถวเอียงไปข้างใดข้างหนึ่ง