ปัญหาคือ “ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นและไม่ตรงกับความคาดหวังหรือสิ่งที่ควรจะเป็น” การแก้ปัญหาเป็นกระบวนการทำความเข้าใจปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น โดยเกี่ยวข้องกับการทำงานของสมอง (การคิด) และพฤติกรรมที่ใช้แก้ปัญหา เมื่อมีปัญหาผ่านเข้ามาสู่ระบบการรับรู้ของมนุษย์ (Sensing) มนุษย์แต่ละคนมีวิธีการจัดการกับปัญหาที่แตกต่างกันออกไป ซึ่งส่งผลให้เกิดการสะสมเป็นประสบการณ์ที่แตกต่างกันในแต่ละคน ดังนั้นการให้ความสำคัญกับแต่ละปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดประสบการณ์ที่มีประสิทธิภาพ (Effective Experience) ในการแก้ปัญหาจึงเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างมาก Show หนึ่งในการคิดแก้ปัญหาที่มีประสิทธิภาพคือ “การคิดเชิงตรรกะ (Logical Thinking) ให้ความสำคัญกับการวิเคราะห์หาเหตุผลแท้จริงของความสำเร็จและล้มเหลว แสดงลำดับขั้นตอนของเรื่องราวอย่างชัดเจน และอื่น ๆ ดังกล่าวข้างต้น เพื่อนำไปสู่การตัดสินใจเลือกวิธีแก้ปัญหาในทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัด อาจกล่าวได้ว่าการคิดเชิงตรรกะคือ “การตัดสินใจแบบมีเหตุผลรองรับ” ดังนั้นความคิดเชิงตรรกะถือว่าเป็นกระบวนการสร้างนิสัยการแก้ไขปัญหาอย่างเป็นระบบ การตัดสินใจใช้เหตุผลมากกว่าอารมณ์ และหลีกเลี่ยงการคิดแก้ปัญหาที่ยึดติดกับกรอบความคิดเดิม วิทยาการคำนวณ ป.4 หน่วย 1 เรื่อง ใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหา การอธิบายการทำงาน การคาดการณ์ผลลัพธ์จากปัญหาอย่างง่ายระดับชั้น : ประถมศึกษาปีที่ 4 การใช้แนวคิดเชิงคำนวณในการแก้ปัญหา (Computational Thinking) เป็นทักษะการแก้ปัญหาโดยใช้วิธีการคิดอย่างเป็นระบบ โดยต้องรู้จักแยกแยะปัญหา เข้าใจความสำคัญของปัญหา รู้จักวิเคราะห์รูปแบบของปัญหา และออกแบบและแสดงลำดับขั้นตอนการแก้ปัญหา
*เนื้อหาและรูปภาพการ์ตูนลิปดาโพล่านี้คือตัวอย่างหนังสือวิทยาการคำนวณ เป็นลิขสิทธิ์ของบริษัทอิมเมจิเนียริ่ง เอ็ดดูเคชั่น จำกัด ไม่อนุญาตให้นำภาพประกอบไปใช้ในเชิงธุรกิจหรือแสวงหาผลกำไรต่าง ๆ หากต้องการนำเนื้อหาและรูปภาพไปใช้รบกวนติดต่อทีมงานก่อนทุกครั้ง เพื่อส่งเรื่องให้ทางผู้บริหารพิจารณาอนุมัติ
การใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหา ในการทำงาน หรือ การแก้ปัญหาใดๆ ในชีวิตประจำวัน ย่อมควรมีเหตุผล หากเราแก้ปัญหาหรือทำงานโดยไม่มีเหตุผลจะเป็นการทำงานหรือแก้ปัญหาที่ไม่มีการคิดไตร่ตรอง การใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหา จึงเป็นการคิดหา เหตุผล เพื่ออธิบายการทำงาน คาดการณ์ผลลัพธ์ ในการแก้ปัญหา ตัวอย่างสถานการณ์ : ใกล้ถึงเวลาอาหารเย็นแล้ว โพล่ารู้สึกหิวมากเลย ปัญหาโพล่าควรจะเลือกรับประทานอะไรดี ระหว่างของหวานหรือรับประทานข้าวเย็น จากปัญหานี้ โพล่าได้เลือกการรับประทานอาหารเย็นโดยใช้เหตุผล (เชิงตรรกะ) ว่าใกล้เวลาอาหารเย็นแล้วควรจะเป็นเวลารับประทานข้าวไม่ควรรับประทานขนมเพราะเดี๋ยวจะรับประทานข้าวไม่ได้ ซึ่งเป็นเหตุผลที่สามารถอธิบายการทำงานและคาดการณ์ผลลัพธ์ได้แต่สำหรับนักเรียนคิดว่าจะแก้ปัญหานี้อย่างไรดีและคาดการณ์ผลลัพธ์อย่างไร การใช้เหตุผลเชิงตรรกะ (Logical Thinking) ในการแก้ไขปัญหา การใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหานั้นสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ การใช้กฎเกณฑ์ ข้อตกลงมาเป็นเหตุผล และ การใช้ประสบการณ์มาเป็นเหตุผลในการแก้ปัญหา
เป็นการแก้ไขปัญหาโดยใช้ กฎเกณฑ์มาอ้างอิงเพื่อนำไปอธิบายวิธีการแก้ปัญหา ซึ่งผลลัพธ์ของการแก้ไขปัญหานี้จะเป็นจริงหรือไม่ ขึ้นอยู่กับสถานการณ์เริ่มต้น ดังตัวอย่าง เช่น
เป็นกระบวนการให้เหตุผลในการแก้ไขปัญหาที่ได้จาก การตั้งสมมติฐาน การสำรวจ หรือการทดลอง จนได้ผลการสังเกตหรือหลักฐานที่นำมาสรุปได้ แต่ข้อสรุปอาจจะเป็นจริงหรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับปัจจัยอีกหลายอย่าง เช่น วิธีการสำรวจ จำนวนตัวอย่างในการสำรวจ เป็นต้น
การใช้แนวคิดเชิงคำนวณในการแก้ไขปัญหา เป็นการแก้ปัญหาโดยใช้วิธีการคิดอย่างเป็นระบบ ซึ่งผู้เรียนต้องเรียนรู้การแยกส่วนประกอบและการย่อยของปัญหา การคิดเชิงนามธรรม หารูปแบบของปัญหา และนำมาออกแบบและแสดงลำดับขั้นตอนการแก้ไขปัญหา แนวคิดเชิงคำนวณประกอบส่วนสำคัญ 4 ส่วน ดังต่อไปนี้ การแยกส่วนประกอบและการย่อยของปัญหา เป็นกระบวนการแบ่งแยกส่วนประกอบของปัญหา ออกเป็นส่วนย่อยๆ เพื่อง่ายต่อการแก้ไขปัญหา การหารูปแบบของปัญหา เป็นกระบวนการหาความสัมพันธ์ของปัญหา โดยการเปรียบเทียบ จัดกลุ่ม การเรียงลำดับ การคิดเชิงนามธรรม เป็นการพิจารณารายละเอียดที่สำคัญของปัญหา แยกแยะสาระสำคัญออกจากส่วนที่ไม่สำคัญ การออกแบบขั้นตอนการแก้ปัญหา เป็นการแสดงขั้นตอนการวางแผนการแก้ไขปัญหาซึ่งสามารถทำได้โดยเขียนข้อความ, วาดภาพ หรือการใช้สัญลักษณ์
(การพิจารณาสาระสำคัญของปัญหา)
4. การออกแบบลำดับขั้นตอนการแก้ปัญหาโดยการใช้ข้อความ 3. การหารูปแบบของปัญหา ควรเลือกทำเครื่องหมายในตำแหน่งที่โอกาสชนะมากที่สุดและควรป้องกันไม่ให้ผู้เล่นอีกฝ่ายมีโอกาสชนะ จากภาพให้นักเรียน ให้อธิบายเหตุผลว่า ทำไมถึงเกิดเหตุการณ์นี้ขึ้น เพราะเหตุผลใด (ใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหาหรือการทำงานอย่างไร) จากเกมภาพที่หายไป 2 ข้อด้านล่าง ให้นักเรียนหาภาพที่หายไปและเขียนลำดับขั้นตอนการแก้ปัญหา ทุกๆ วันคุณพ่อจะไปส่งลิปดาไปโรงเรียนโดยตื่นตั้งแต่ 6 โมงเช้า และออกจากบ้านไม่เกิน 7 โมงเช้า ซึ่งวิธีการเดินทางของลิปดาต้อง ขี่จักรยานออกจากบ้านไปทิ้งไว้หน้าหมู่บ้าน เพื่อไปนั่งรถประจำทางลงหน้าซอยทางเข้าโรงเรียน ซึ่งถ้าลิปดาไม่สายมากก็จะเดินเข้าไปในโรงเรียนแต่ถ้าสายมากก็จะนั่งรถจักรยานยนต์เข้าไป ภารกิจ :
วัสดุอุปกรณ์ : โจทย์ปัญหาเงื่อนไขเพิ่มเติมที่คุณครูกำหนด รวบรวมข้อมูล : การใช้ฎกเกณฑ์หรือเงื่อนไขในการแก้ไขปัญหาคืออะไร วางแผน ออกแบบ : ให้นักเรียนร่วมกันพิจารณาปัญหาและหาแนวทางการแก้ไขปัญหาและเขียนลำดับขั้นตอนการแก้ไขปัญหา การใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหามีกี่ประเภท อะไรบ้างการใช้เหตุผลเชิงตรรกะ (Logical Thinking) ในการแก้ไขปัญหา การใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหานั้นสามารถแบ่งออก พ เป็น 2 ประเภท คือ การใช้กฎเกณฑ์ ข้อตกลงมาเป็นเหตุผล และ การใช้ ประสบการณ์มาเป็นเหตุผลในการแก้ปัญหา
การใช้เหตุผลเชิงตรรกะ มี ขั้น ตอน ใด บ้างการใช้เหตุผลเชิงตรรกะ (Logical Thinking) ในการแก้ไขปัญหา การใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหานั้นสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ การใช้กฎเกณฑ์ ข้อตกลงมาเป็นเหตุผล และ การใช้ประสบการณ์มาเป็นเหตุผลในการแก้ปัญหา การใช้กฎเกณฑ์ ข้อตกลง มาอธิบายเหตุผลในการแก้ปัญหา
การแก้ปัญหาเชิงตรรกะมีกี่ขั้นตอน1. การระบุปัญหาที่แท้จริง 2. ระบุสาเหตุที่อาจทาให้เกิดปัญหา ปัญหาใดปัญหาหนึ่ง 3. การเก็บรวบรวมข้อมูลและการวิเคราะห์ข้อมูล 4. ประเมินสาเหตุที่เป็นไปได้มากที่สุด 5. ระบุแนวทางแก้ไข 6. ตรวจสอบและประเมินผล
การแก้ปัญหาโดยใช้เหตุผลเชิงตรรกะคืออะไรการใช้เหตุผลเชิงตรรกะ (Logical Thinking) ในการแก้ไขปัญหา คือ การแก้ไขปัญหาโดยการนากฎเกณฑ์หรือเงื่อนไขมาใช้พิจารณา โดยจะใช้เหตุผลหรือใช้ประสบการณ์มาอธิบายวิธีการแก้ไขปัญหา โดยคาดหวังว่าจะได้ผลลัพธ์ตามที่คาดการณ์ไว้
|