โครงสร้างรายวิชา สุขศึกษา พลศึกษา ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31002) สาระสําคัญ ศึกษา ฝึกปฏิบัติ และประยุกต์ใช้เกี่ยวกับสุขศึกษา พลศึกษา เรื่องเกี่ยวกับระบบต่าง ๆ ของร่างกายเป้าหมายชีวิต ปัญหาเกี่ยวกับเพศศึกษา อาหารและโภชนาการ เสริมสร้างสุขภาพ โรคที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม ปลอดภัยจากการใช้ยา ผลกระทบจากสารเสพติด อันตรายรอบตัว และทักษะชีวิตเพื่อสุขภาพจิต เพื่อใช้ประโยชน์ในการวางแผนพัฒนาสุขภาพของตนเองและครอบครัว นําไปประยุกต์ใช้ ในชีวิตประจําวันในการดําเนินชีวิตของตนเอง และครอบครัวไดอยางเหมาะสม ปลอดภัย ผลการเรียนที่คาดหวัง
1 2 เอกสารสรุปเนื้อหาที่ตองรู รายวชาสุขศกษา พลศึกษา ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย รหัส ทช31002 หลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 สํานักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศึกษาธิการ หามจําหนาย หนังสือเรียนนี้จัดพิมพดวยเงินงบประมาณแผนดินเพื่อการศึกษาตลอดชีวิตสําหรับประชาชน ลิขสิทธิ์เปนของสํานักงาน กศน.สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ĵijļĵ ˬ øூ Б ijͭ ͘ ˬ Ĝĵúˬ Б ijļijļļБ ļļˬ üÿˬ О ˬ ĵБ ᶝ ˬ Б ͎ ߴ ĵļБ ϋ øூ ĵijđˬ øø݄ ˬ О Б ͗ Б ߣ ˬ ͘ Б øļĵБ ij० ˬ ˬ Б ɺ Կ ˬ О Б ijࡁ ˅ ijijˬ Ĩĕē Б Ь ĻĻБçļˬ ͘ ˬ ĨĵĶçĻĻĨĻĻĻथ Ķ͠ ø˙ ˬ øøޱ ĖçĐđçĨ˙ Ķ͘ ļijļijijБ ļ˙ ÷͘ ĵijூБ ijͬ ͘ ಉ ˬ ļБúˬ ijİijļˬ Б ij ˬ øூ ˬ ijđĻĻĨĨĻĻĘБ Įᶜ ij͘ ˬ Б ɺ ø߸ ļļ߶ Ķ͘ ĻĻĻĜļˬ ĵļõЗ Ĩˬ ಇ ɺ ˬ Б ij ˬ О Б ˙ ÷ˬ σ ݙ ú͘ ৱ ͘ ̊ ூ β ijijσ ā߸ Ĝݱ ͠ Б Β ͘ ͕ ÷ø੪Ĩூ ˬ Б ˬ āĘˬ ͠ ø÷üጫ ० ூ ī͘ Ҽ Ĩijᕸ Г ཛྷ ĻĻļࢹ һ Ҽ ĨijĻĻБ ᶜ ıБ Б ͘ ˬ Б İĻijĜļ ʯ øூ ēˬ ļúøˬ ଆ ᶜ ĨĶˬ ˬ ĨĶ͘ ĴБ ٭ Ҽ ͘ ˬ Б ø÷÷ˬ ߶ ĖĨĖОijļēēĴĨூ ijБ ļБ ìБ ߶ ÷͘ Ĩĵ˙ ˬ ͘ Б ˙ ˬ ˙ õĨĵЬ ijijđ ĸσ ˬ ͜ ÷ɾ ൺ Ĩூ ό ; ĜĘِ͘ ĕБçĻĻçijĶˬ ĵĨİ ēĨ० øüˬ Б üˬ Կ ˙ õ ú͘ ĝБ ˬ ५ ùüüĀ 3 สารบัญ หนา คํานํา คําแนะนําการใชเอกสารสรุปเนื้อหาที่ตองรู โครงสรางรายวิชา บทที่ 1 ระบบตาง ๆ ของรางกาย 1 เรื่องที่ 1 โครงสราง หนาที่ และการทํางานและการดูแลรักษาระบบ 2 อวัยวะที่สําคัญของรางกาย เรื่องที่ 2 การวางแผนและปฏิบัติตนเพื่อการเสริมสรางพัฒนาการ 3 ดานสุขภาพของตนเองและครอบครัว กิจกรรมทายบท 16 บทที่ 2 ปญหาเพศศึกษา 18 เรื่องที่ 1 การสื่อสาร ตอรองและการขอความชวยเหลือเกี่ยวกับปญหา 19 เรื่องที่ 2 การจัดการกับอารมณและความตองการทางเพศ 20 เรื่องที่ 4 อิทธิพลของสื่อตาง ๆ ที่สงผลใหเกิดปญหาทางเพศ 23 เรื่องที่ 5 กฎหมายที่เกี่ยวของกับการละเมิดทางเพศและกฎหมาย 24 คุมครองเด็กและสตรี กิจกรรมทายบท 30 บทที่ 3 อาหารและโภชนาการ 31 เรื่องที่ 1 โรคขาดสารอาหาร 32 เรื่องที่ 2 การสุขาภิบาลอาหาร 35 เรื่องที่ 3 การจัดโปรแกรมอาหารใหเหมาะสมกับบุคคลกลุมตาง ๆ 38 กิจกรรมทายบท 42 4 สารบัญ (ตอ) หนา บทที่ 4 การเสริมสรางสุขภาพ 43 เรื่องที่ 1 การรวมกลุมเพื่อเสริมสรางสุขภาพในชุมชน 44 เรื่องที่ 2 การออกกําลังกายเพื่อสุขภาพ 47 กิจกรรมทายบท 53 บทที่ 5 โรคที่ถายทอดทางพันธุกรรม 54 เรื่องที่ 2 การวางแผนรวมกับชุมชนเพื่อปองกันและหลีกเลี่ยงโรคติดตอ 59 เรื่องที่ 4 ขอมูลขาวสารและแหลงบริการเพื่อการปองกันโรค 62 กิจกรรมทายบท 64 บทที่ 6 ความปลอดภัยจากการใชยา 66 เรื่องที่ 1 หลักการและวิธีการใชยา 67 เรื่องที่ 2 ความเชื่อเกี่ยวกับการใชยา 71 เรื่องที่ 3 วิเคราะหอันตรายจากการใชยาการปองกันและการชวยเหลือ 75 เรื่องที่ 4 การแนะนําในการเลือกใชขอมูลขาวสารเกี่ยวกับการใชยา 80 กิจกรรมทายบท 82 บทที่ 7 ผลกระทบจากสารเสพติด 83 เรื่องที่ 1 การวิเคราะหปญหา สาเหตุ และผลกระทบจากการแพร 84 ระบาดของสารเสพติด เรื่องที่ 2 การมีสวนรวมในการปองกันสารเสพติดในชุมชน 86 เรื่องที่ 3 กฎหมายที่เกี่ยวของกับสารเสพติด 88 กิจกรรมทายบท 91 5 สารบัญ (ตอ) หนา บทที่ 8 ทักษะชีวิตเพื่อสุขภาพจิต 92 เรื่องที่ 1 ความหมาย ความสําคัญของทักษะชีวิต 10 ประการ 93 เรื่องที่ 2 ทักษะชีวิตที่จําเปน 3 ประการ 94 เรื่องที่ 3 การประยุกตใชทักษะชีวิตในการทํางาน การปรับตัวและ 98 การแกปญหาชีวิต กิจกรรมทายบท 100 เรื่องที่ 1 ลักษณะธุรกิจผลิตอาหารสําเร็จรูป 102 เรื่องที่ 2 วิธีการดําเนนงานของธุรกิจผลิตและจําหนายอาหารสําเร็จรูป 103 ตามหลักสุขาภิบาล กิจกรรมทายบท 109 เฉลยกิจกรรมทายบท 110 บรรณานุกรม 124 คณะผูจัดทํา 126 6 ุ ื้ ของเนื้อหารายวิชาสําคัญ ๆ ไดสะดวก และสามารถเขาถึงแกนของเนื้อหาไดดีขึ้น ี้ 1. ศึกษาโครงสรางรายวิชาสุขศึกษา พลศึกษา จากหนังสือเรียนสาระทักษะการดําเนิน ชีวิต รายวิชาสุขศึกษา พลศึกษา ทช 31002 ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย หลักสูตรการศึกษา ั้ 2. ศึกษารายละเอียดเนื้อหาของหนังสือสรุปเนื้อหารายวิชาสุขศึกษา พลศึกษา ใหเขาใจ อยางชัดเจน ทีละบท จนครบ 9 บท ื้ 1 บทที่ 1 ระบบตาง ๆ ของรางกาย สาระสําคัญ อวัยวะตางๆ ทุกสวนของรางกายคนเรา ทํางานสัมพันธกันเปนระบบ ทุกระบบ ตางมี ความสําคัญตอรางกายทั้งสิ้น หากระบบใดทํางานผิดปกติจะสงผลกระทบตอระบบ อื่นๆ ดวย เราจึงควรรูจักปองกัน บํารุงรักษาอวัยวะตาง ๆ ในทุกระบบ ใหสมบูรณแข็งแรงทํางานได ตามปกติอยูเสมอ จะชวยใหเรามีสุขภาพที่ดี ผลการเรียนรูที่คาดหวัง 1. อธิบายความสําคัญของระบบอวัยวะแตละระบบได 2. บอกโครงสรางของระบบอวัยวะแตละระบบได 3. อธิบายหนาที่และการทํางานของอวัยวะแตละระบบได 4. บอกวิธีการดูแลปองกันความผิดปกติของระบบอวัยวะ 6 ระบบได 5. อธิบายวิธีการสรางเสริมและดํารงประสิทธิภาพของระบบอวัยวะ 6 ระบบได 6. วางแผนการเสริมสรางพัฒนาการของตนเองและครอบครัวได 7. ปฏิบัติตนเพื่อการเสริมสรางพัฒนาการของตนเองและครอบครัวได ขอบขายเนื้อหา - ระบบหายใจ - ระบบยอยอาหาร - ระบบขับถาย - ระบบสืบพันธุ - ระบบตอมไรทอ - ระบบประสาท เรื่องที่ 2 การวางแผนและปฏิบัติตนเพื่อการเสริมสรางพัฒนาการดานสุขภาพ ของตนเองและครอบครัว 2 เรื่องที่ 1 โครงสราง หนาที่ และการทํางานและการดูแลรักษาระบบอวัยวะที่สําคัญ ของรางกาย ซึ่งระบบที่สําคัญของรางกาย มีโครงสราง หนาที่และการทํางาน ดังนี้ 1. ระบบหายใจ ํ ออกซิเจนจะไปสลายสารอาหารและได พลังงานออกมารวมถึงการกําจัด คารบอนไดออกไซดซึ่งเปนของเสียออก จากรางกาย ทางเดินหายใจ ประกอบดวยอวัยวะตางๆ ดังน ี้ 2. คอหอย (Pharynx) หลอดอาหารและหลอดลมจะมาพบกันที่คอหอย 3. กลองเสียง (Larynx) อยูโคนลิ้นเขาไป ในผูชายเรียกวาลูกกระเดือก 4. หลอดลม (Trachea) อยูตอจากกลองเสียง ผนังดานในจะมีเมือกคอยกักฝุนละออง ไมใหผานเขาไปถึงปอด 5. ขั้วปอด (Bronchus) มี 2 ขางอยูปลายสุดของหลอดลม 6. ปอด (Lung) จะอยูภายในทรวงอกทั้ง 2 ขาง ลักษณะคลายฟองน้ํามีความยืดหยุนมาก ภายในปอดจะมีถุงลมซึ่งเปนจุดและเปลี่ยนอากาศดีและอากาศเสีย กระบวนการหายใจ 1. การหายใจเขา เกิดจากกลามเนื้อกะบังลมหดตัว ซึ่งทําใหความดันภายในปอดลดลง อากาศภายนอกจึงเขามาแทนที่ได 3 ื้ การดูแลปองกันความผิดปกติของระบบหายใจ 1. หลีกเลี่ยงที่ที่อากาศไมบริสุทธิ์ เพราะจะทําใหไดรับสารพิษ 2. หาโอกาสไปอยูที่ที่อากาศบริสุทธิ์หายใจ เชน ตามทุงนา ปาเขา ชายทะเล เปนตน 3. ไมสูบบุหรี่ และไมอยูใกลคนสูบบุหรี่ 4. ควรตรวจสภาพปอดดวยการเอกซเรยอยางนอยปละ 1 ครั้ง 7. ออกกําลังกายใหรางกายแข็งแรงอยูเสมอ จะทําใหความจุปอดดีขึ้น 8. ถามีความผิดปกติเกี่ยวกับระบบหายใจควรรีบพบแพทย 2. ระบบยอยอาหาร หลังจากกินอาหารเขาไป อาหารจะถูก แลวจะถูกขับออกจากรางกาย โครงสรางและหนาที่ของอวัยวะในระบบยอยอาหาร 1. ปาก ใชฟนบดเคี้ยวอาหารใหละเอียด 2. คอหอย เปนทอที่อยูระหวางดานหลังของปากและหลอดลม 3. หลอดอาหาร จะลําเลียงอาหารไปยังกระเพาะอาหาร 4. กระเพาะอาหาร มีลักษณะเปนถุงขนาดใหญ ผนังในกระเพาะจะเปนลูกคลื่น น้ํายอยในกระเพาะอาหารจะชวยยอยและละลายขนาดของอาหารใหมีอนุภาคเล็กลง 5. ลําไสเล็ก ทําหนาที่ดูดซึมสารอาหารเขาสูกระแสเลือด 4 6. ลําไสใหญ เปนที่รับกากอาหารจากลําไสเล็กและกลายเปนอุจจาระ ลําไสใหญ สวนตนจะมีไสติ่งยื่นออกมา ลําไสใหญสวนกลางเรียกวาไสตรง ้ํ 8. ถุงน้ําดี สรางจากตับ น้ําดีจําเปนตอการยอยอาหารประเภทไขมัน ขับสีและของ 9. ตับออน เปนอวัยวะที่ตั้งอยูใตตับและกระเพาะอาหาร ทําหนาที่ผลิตน้ํายอย ฮอรโมนอินซูลินและกลูคากอน การดูแลปองกันความผิดปกติของระบบยอยอาหาร 1. รับประทานอาหารใหครบทุกประเภทในแตละมื้อ และรับประทานอาหาร แตพอควร ไมมากหรือนอยจนเกินไป โดยเคี้ยวอาหารใหละเอียด 2. รับประทานอาหารที่สะอาด และปรุงสุกใหม ๆ 4. อยารีบรับประทานอาหารขณะกําลังเหนื่อย 6. ถายอุจจาระใหเปนเวลาและสม่ําเสมอ 3. ระบบขับถาย การขับถายเปนกระบวนการกําจัดของเสียที่รางกายไมตองการออกมาภายนอกรางกาย ั 5 การกําจัดของเสียทางปอด ้ํ การกําจัดของเสียทางผิวหนัง ผิวหนังนอกจากจะทําหนาที่กําจัดของเสียออกจากรางกายในรูปของเหงื่อแลว ยังมีสวน ระบายความรอนใหแกรางกายเพื่อขับเหงื่อออกสูภายนอก เหงื่อที่รางกายขับออกมานนประกอบ ระบบขับถายปสสาวะ อวัยวะที่เกี่ยวของกับระบบขับถายปสสาวะมี ดังนี้ บริเวณเอวในไตจะมีหลอดไต ทําหนาที่กรองปสสาวะออกจากเลือด ดังนนไตจึงเปนอวัยวะ ที่กระเพาะปสสาวะ 2. กรวยไต (Pelvis) คือ ชองกลวงภายในที่มีรูปรางเหมือนกรวย สวนของกนกรวย จะติดตอกับกานกรวย 3. ทอไต (Useter) มีลักษณะเปนทอออกมาจากไตทั้ง 2 ขาง เชื่อมตอกับกระเพาะ ปสสาวะจะเปนทางผานของปสสาวะจากไตไปสูกระเพาะปสสาวะ 4. กระเพาะปสสาวะ (Urinary Bladder) เปนที่รองรับน้ําปสสาวะจากไตที่ผานมา ทางทอไต สามารถขยายได ขับปสสาวะไดประมาณ 1 ลิตร แตถาเกิน 700 ซีซี (ลูกบาศก เซนติเมตร) อาจเปนอันตรายได เมื่อมีน้ําปสสาวะมาอยูในกระเพาะปสสาวะมากขึ้นจะรูสึกปวด ปสสาวะ 5. ทอปสสาวะ (Urethra) เปนทอที่ตอจากกระเพาะปสสาวะไปสูอวัยวะเพศ ซึ่งทอนี้ จะเปนทางผานของปสสาวะเพื่อที่จะไหลออกสูภายนอก ปลายทอจึงเปนทางออกของปสสาวะ 6 การดูแลปองกันความผิดปกติของระบบขับถายปสสาวะ 1. ดื่มน้ําสะอาด อยางนอยวันละ 6 – 8 แกว 3. ไมควรรับประทานอาหารรสเค็มมาก ที่มีสารออกซาเลตสูง เชน หนอไม ชะพลู ผักแพว ผักกระโดน เปนตน 6. เมื่อมีความผิดปกติเกี่ยวกับระบบทางเดินปสสาวะควรปรึกษาแพทย ระบบขับถายของเสียทางลําไสใหญ ื่ ้ํ 4. ระบบสืบพันธุ ุ ดังนี้ ระบบสืบพันธุของเพศชาย อวัยวะสืบพันธุของเพศชายสวนใหญจะ อยูภายนอกลําตัว ประกอบดวยสวนที่สําคัญ ๆ ดังนี้ 1. ลึงคหรือองคชาต (Penis) เปนอวัยวะ สืบพันธุของเพศชาย รูปทรงกระบอกอยูดานหนา 7 ื้ ั้ ั 3. ทอนําตัวอสุจิ (Vas deferens) อยูเหนออัณฑะ ตอมาจากทอพักตัวอสุจิ ทอนจะเปน ื 5. ตอมลูกหมาก (Prostate gland) มีลักษณะคลายลูกหมาก เปนตอมที่หุมสวนแรก ของทอปสสาวะไวและอยูใตกระเพาะปสสาวะ ทําหนาที่หลั่งของเหลวที่มีลักษณะคลายนม ถูกทําลายดวยสภาพความเปนกรดและเพื่อใหเกิดการปฏิสนธิขึ้น ระบบสืบพันธุของเพศหญิง อวัยวะสืบพันธุของเพศหญิงสวนใหญจะ อยูภายในลําตัว ประกอบดวยสวนที่สําคัญๆ ดังนี้ 8 ซึ่งอยูใกลทวารหนัก ที่ชองคลอดนั้น มีเสนประสาทมาเลี้ยงเปนจํานวนมาก โดยเฉพาะอยางยิ่ง ที่บริเวณรอบรูเปดชองคลอด เหมือนกับลึงคของเพศชายเกือบทุกอยาง แตขนาดเล็กกวาและแตกตางกันตรงที่ทอปสสาวะ เสนประสาทตางๆ มาเลี้ยงมากมายเปนเนื้อเยื่อที่ยืดไดหดไดและไวตอความรูสึกทางเพศ 3. มดลูก (Uterus) เปนอวัยวะที่ประกอบดวยกลามเนื้อ และมีลักษณะภายในกลวง อสุจิแลวจะมาฝงตัวอยูในผนงของมดลูกที่หนาและมีเลือดมาเลี้ยงเปนจํานวนมาก ไขจะ ิ เชิงกราน นอกจากนี้ ตอมรังไขจะหลั่งฮอรโมนเพศหญิงออกมาทําใหไขสุก และเกิดการตกไข 5. ทอรังไข (Fallopain tubes) ภายหลังที่ไขหลุดออกจากสวนที่หอหุมแลวไขจะผาน เขาสูทอรังไข ปลายขางหนงมีลักษณะคลายกรวยซึ่งอยูใกลกับรังไข สวนปลายอีกขางหนงนน 1. อาบน้ําอยางนอยวันละ 2 ครั้ง ควรเช็ดใหแหงและอยาปลอยใหอวัยวะเพศเปยกชื้น 2. ควรเลือกชุดชั้นในที่สวมใสสบายและสะอาด 3. ขับถายในหองสวมที่ถูกสุขลักษณะ และไมกลั้นปสสาวะ เพราะจะเกิดอาการติดเชื้อ ในระบบทางเดินปสสาวะได 4. ควรใชถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ 5. ทํากิจกรรมตาง ๆ เพื่อไมใหหมกมุนในเรื่องเพศ เชน ออกกําลังกาย เลนดนตรี เปนตน 9 ิ 5. ระบบตอมไรทอ ในรางกายของมนุษยมีตอมในรางกาย 2 ประเภท คือ 1. ตอมมีทอ (Exocrine gland) เปนตอมที่สรางสารเคมีออกมาแลวสงไปยังตําแหนงออก ้ํ 2. ตอมไรทอ (Endocrine gland) เปนตอมที่สรางสารเคมีขึ้นมาแลวสงไปออกฤทธิ์ยัง สารเคมีนี้เรียกวา ฮอรโมน ตอมไรทอมีอยูหลายตอมกระจายอยูในตําแหนงตางๆ ทั่วรางกาย ทํางานของอวัยวะตาง ๆ อยางเฉพาะเจาะจง เพื่อใหเกิดการเจริญเติบโต กระตุนหรือยับยั้งการ ทํางาน ฮอรโมนสามารถออกฤทธิ์ได โดยใชปริมาณเพียงเล็กนอย ตอมไรทอที่สําคัญ มี 7 ตอม 2.1 ตอมใตสมอง (Pituitary gland) เปนตอมไรทอ อยูตรงกลางสวนลางของ ี้ สวนหนา ตอมใตสมองสวนกลาง และตอมใตสมองสวนหลัง ตอมใตสมองทั้งสามสวนนี้ตางกันที่ โครงสราง และการผลิตฮอรโมน 2.2 ตอมไทรอยด (thyroid) มีลักษณะเปนพู 2 พู อยูสองขางของคอหอย โดยมี เยื่อบาง ๆ เชื่อมติดตอถึงกันได ตอมนี้ถือไดวาเปนตอมไรทอที่ใหญที่สุดในรางกายมีเสนเลือดมา หลอเลี้ยงมากที่สุด ตอมไทรอยดผลิตฮอรโมนที่สําคัญ ไดแก บุทางเดินอาหาร จึงเปนตัวเพิ่มระดับน้ําตาลกลูโคสในเลือด 10 ิ 2.3 ตอมพาราไธรอยด (parathyroid gland) อยูติดกับเนื้อของตอมไธรอยดทาง ื้ 2.4 ตอมหมวกไต (adrenal gland) อยูเหนือไตทั้ง 2 ขาง ลักษณะตอม ี้ 2.5 ตับออน ภายในเนื้อเยื่อตับออนจะมีไอสเลตออฟแลงเกอรฮานสเปนตอมเล็ก ื้ 2.5.1 อินซูลิน (Insulin) สรางมาจากเบตาเซลลที่บริเวณสวนกลางของไอส ้ํ ้ํ 2.5.2 กลูคากอน (Glucagon) เปนฮอรโมนที่สรางจากแอลฟาเซลล กลูโคสเพิ่มขึ้น 2.6 รังไข (Ovaries) ตอมอวัยวะสืบพันธุของเพศหญิงซึ่งอยูที่รังไขจะสราง ฮอรโมนที่สําคัญคือ เอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน 11 2.7 อัณฑะ (Testis) ตอมอวัยวะสืบพันธุของเพศชายซึ่งอยูที่อัณฑะจะสราง ฮอรโมนที่สําคัญที่สุดคือ เทสโตสเตอโรน ซึ่งจะสรางขึ้นเมื่อเริ่มวัยหนุม การดูแลปองกันความผิดปกติของระบบตอมไรทอ 1. เลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชนตอรางกาย และมีปริมาณที่เพียงพอ 2. หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันสูง อาหารขยะและอาหารที่มีรสจัด 3. ดื่มน้ําอยางนอยวันละ 6 – 8 แกว และหลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล 4. อาศัยในสภาพแวดลอมที่ไมมีพิษ เพื่อปองกันผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น 5. ออกกําลังกายอยางสม่ําเสมอ และพักผอนใหเพียงพอ 6. มองโลกในแงดี และหลีกเลี่ยงความเครียด 7. สํารวจความเจริญเติบโตของรางกาย โดยการชงนาหนกและวัดสวนสูง หากพบวา 6. ระบบประสาท (Nervous System) การทํางานของระบบประสาทเปนกระบวนการที่สลับซับซอนมาก และเปนระบบที่มี ื้ 1. ระบบประสาทสวนกลาง (Central nervous system : CNS) ประกอบดวยสมอง และไขสันหลัง ซึ่งมีหนาที่ดังตอไปนี้ 1.1 หนาที่ของสมอง หนาที่ควบคุมการทํางานของกลามเนื้อดานซายของรางกาย 1.1.3 ควบคุมการพูด การมองเห็น การไดยิน 1.1.4 ควบคุมการเผาผลาญอาหาร ความหิว ความกระหาย 12 1.1.7 ควบคุมกระบวนการหายใจ การเตนของหัวใจ การหดตัวและขยายตัว ของเสนเลือด 1.2 หนาที่ของไขสันหลัง 1.2.1 ทําหนาที่สงกระแสประสาทไปยังสมอง เพื่อตีความและสั่งการ และใน ขณะเดียวกันก็รับพลังประสาทจากสมองซึ่งเปนคําสั่งไปสูอวัยวะตาง ๆ 1.2.2 เปนศูนยกลางของปฏิกิริยาสะทอน คือ สามารถที่จะทํางานไดทันที เพื่อปองกันและหลีกเลี่ยงอันตรายที่อาจจะเกิดขึ้นกับรางกาย เชน เมื่อเดินไปเหยียบหนาม 1.2.3 ควบคุมการเจริญเติบโตของอวัยวะตาง ๆ ที่มีเสนประสาทไขสันหลังไปสู อวัยวะตาง ๆ 2. ระบบประสาทสวนปลาย (Peripheral nervous system : PNS) ประกอบดวย 2.1 เสนประสาทสมอง มี 12 คู ทอดมาจากสมองผานรูตาง ๆ ของกะโหลกศีรษะ ทําหนาที่รับความรูสึก บางคูทําหนาที่เกี่ยวกับการเคลื่อนไหวและบางคูจะทําหนาที่ทั้งรับ ตัวอยางเชน เสนประสาทไขสันหลังบริเวณเอวและบริเวณกนไดรับอันตราย จะมีผลตออวัยวะ การดูแลปองกันความผิดปกติของระบบประสาท 1. ตรวจรางกายเกี่ยวกับระบบประสาทอยางสม่ําเสมอ 2. รับประทานอาหารที่มีประโยชนตอรางกายและอาหารที่ชวยบํารุงสายตา 3. ไมควรรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอลและน้ําอัดลม 13 4. การใชสายตาควรมีแสงสวางเพียงพอ เชน การอานหนังสือ การดูโทรทัศนเปนตน 5. การทํางานหนาจอคอมพิวเตอร ควรมีการหยุดพักเปนระยะ ๆ เพื่อไมใหรางกาย 6. พักผอนใหเพียงพอ และออกกําลังกายอยางสม่ําเสมอ การนั่งสมาธิ เปนตน 8. หากมีอาการผิดปกติเกี่ยวกับระบบประสาทควรรีบปรึกษาแพทยทันที เรื่องที่ 2 การวางแผนและปฏิบัติตนเพื่อการเสริมสรางพัฒนาการดานสุขภาพของ ตนเองและครอบครัว หลักการของกระบวนการสรางเสริมและดํารงประสิทธิภาพการทํางานของระบบ ตางๆ ในรางกาย มีแนวทางในการปฏิบัติ ดังน ี้ 1. รักษาอนามัยสวนบุคคล 2. บริโภคอาหารใหถูกตองและเหมาะสม 3. ออกกําลังกายสม่ําเสมอ 4. ทําจิตใจใหราเริงแจมใสอยูเสมอ 5. หลีกเลี่ยงอบายมุขและสิ่งเสพติดใหโทษ 6. ตรวจเช็ครางกายอยูเสมอ การวางแผนเสริมสรางพัฒนาการดานสุขภาพของตนเองและครอบครัว ั้ ลวงหนาซึ่งจะชวยใหเกิดผลดี ดังนี้ ิ 14 3. เปนการเฝาระวังสุขภาพทั้งของตนเองและบุคคลในครอบครัว ไมใหปวยดวยโรคตาง ๆ นับวาเปนการสรางสุขภาพ ซึ่งจะดีกวาการที่จะตองมาซอมสุขภาพ หรือการรักษาพยาบาลใน ื่ 6. ทําใหคุณภาพชีวิตทั้งของตนเองและสมาชิกในครอบครัวดีขึ้น การปฏิบัติตนเพื่อการเสริมสรางพัฒนาการของตนเองและครอบครัว 1. ออกกําลังกายสม่ําเสมอ ปฏิบัติอยางนอย 2-3 ครั้งใน 1 สัปดาห แตละครั้งใชเวลาใน การออกกําลังกายไมนอยกวา 30 นาที ใหปฏิบัติตามหลักของการออกกําลังกาย โดยยึดหลัก ั กําลังกายจะชวยใหเกิดประโยชนตอการทํางานของระบบตางๆ ในรางกาย สงผลใหสุขภาพ แข็งแรง 2. รับประทานอาหารตองใหครบ 5 หมูและเหมาะสมกับวัย โดยเฉพาะวัยที่กําลังเติบโต มีการพัฒนาทางรางกาย ควรรับประทานอาหารใหเพียงพอ เชน วัยรุนยังอยูในวัยของการ การเจริญเติบโตดวยอาหารประเภท โปรตีน เชน วัยเด็ก ตองพักผอนนอนหลับใหมาก ๆ ในวัยผูใหญ การนอนอาจนอยลงแตตองไมนอยกวา 6-8 ชวโมง และชวงของการนอนหลับใหหลับสนทเพื่อใหการหลั่งของสารแหงความสุข ครอบครัว เพื่อผอนคลายและสรางสัมพันธภาพในครอบครัว 4. เห็นความสําคัญของการตรวจสุขภาพรางกายและไดรับการตรวจสุขภาพรางกาย อยางนอยปละ 1 ครั้ง และในการตรวจสุขภาพรางกาย ตองตรวจทุกระบบอยางละเอียด เชน การตรวจเลือด เพื่อตรวจหา ความผิดปกติในเลือด การตรวจปสสาวะ การตรวจมวลกระดูกใน วัยผูใหญ ตรวจการทํางานของระบบ สําคัญๆ ในรางกาย 15 5. หลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยงตอรางกาย โดยเฉพาะพฤติกรรมเสี่ยงที่กอใหเกิดอันตราย ตอตนเอง ในชวงการเปนวัยรุน เชน การสูบบุหรี่ การดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล การสําสอน 6. อยูในสิ่งแวดลอมที่ดี ซึ่งเราสามารถหลีกเลี่ยง หรือเลือกที่จะอยูในบริเวณที่มี นําโรค เชน ไขเลือดออก อุจจาระรวง การที่เราอยูในบริเวณที่มีสิ่งแวดลอมดี สะอาด ทําใหเรา มีอากาศหรือสถานที่ผักผอนหยอนใจที่ดี มี น้ําสะอาดบริโภค มีหองน้ํา หองสวมที่ดี ปราศจาก ขยะมูลฝอย จะทําใหสุขภาพของเราดีไปดวย การจัดเก็บสิ่งของเครื่องใชใน บานใหเปนระเบียบ เรียบรอย ทําความสะอาดบาน ควรทําอยางสม่ําเสมอ เพื่อไมใหเปนที่อยูของแมลงสาบ หรือ ทําใหเกิดโรคภูมิแพ หอบหืดและโรคในระบบทางเดินอาหาร 16 กิจกรรมทายบทที่ 1 กิจกรรมที่ 1 จงตอบคําถามตอไปนี้ 1. จงบอกโครงสรางของระบบอวัยวะในรางกายมา 1 ระบบ พรอมทั้งยกตัวอยางวิธีการดูแล ปองกันความผิดปกติของระบบอวัยวะนั้น ๆ 2. จงอธิบายวิธีการเสริมสรางและดํารงประสิทธิภาพของระบบอวัยวะในรางกาย กิจกรรมที่ 2 จงเลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว 1. ถาถุงน้ําดีถูกตัดออก ขอใดจะเกิดผลกระทบตอระบบทางเดินอาหารอยางไร ก. เบื่ออาหาร ข. อาหารไขมันไมถูกยอย ค. ไมสามารถสรางเอนไซมไลเปสได ง. เปนแผลที่กระเพาะอาหารและลําไส 2. ขอใดเปนการดูแลปองกันความผิดปกติของระบบขับถายปสสาวะ ก. ไมควรกลั้นปสสาวะนานเกินไป ข. ดื่มน้ําสะอาด อยางนอยวันละ 6 – 8 แกว ค. หลีกเลี่ยงการรับประทานผักที่มีสารออกซาเลตสูง ง. ถูกทุกขอ 3. หากทานมีปญหาเกี่ยวกับระบบยอยอาหาร ไมควร ปฏิบัติอยางไร ก. เคี้ยวอาหารใหละเอียด ข. ถายอุจจาระใหเปนเวลาและสม่ําเสมอ ค. รับประทานอาหารที่สะอาด และปรุงสุกใหม ๆ ง. รับประทานอาหารพร่ําเพรื่อ จุกจิก และทานใหตรงเวลา ก. สรางฮอรโมน ข. สรางตัวอสุจิ ค. เปนที่พักอสุจิ ง. ทําใหตัวอสุจิสามารถไหลผานออกสูภายนอกได 17 5. ขอใดไมใช หลักการของกระบวนการสรางเสริมและดํารงประสิทธิภาพการทํางานของระบบ ตาง ๆ ในรางกาย ข. ออกกําลังกายสม่ําเสมอ ง. บริโภคอาหารใหถูกตองและเหมาะสม 18 บทที่ 2 ปญหาเพศศึกษา สาระสําคัญ มีความรูความเขาใจเกี่ยวกับปญหาทางเพศ มีทักษะในการสื่อสารและตอรองเพื่อทํา กับการลวงละเมิดทางเพศ และกฎหมายคุมครองเด็กและสตรี ผลการเรียนรูที่คาดหวัง 1. บอกชื่อหนวยงานที่ใหความชวยเหลือเกี่ยวกับปญหาทางเพศได 2. อธิบายขั้นตอนการสื่อสารเพื่อหาความชวยเหลือเกี่ยวกับปญหาทางเพศ 3. อธิบายการจัดการกับอารมณและความตองการทางเพศไดอยางเหมาะสม 4. วิเคราะหความเชื่อผิด ๆ เรื่องเพศที่สงผลตอสุขภาพทางเพศ 5. วิเคราะหสถานการณสมมุติปญหาทางเพศที่ไดรับอิทธิพลจากสื่อตาง ๆ ได 6. ระบุกฎหมายที่เกี่ยวของกับการลวงละเมิดทางเพศ และกฎหมายคุมครองเด็ก และสตรี ขอบขายเนื้อหา เรื่องที่ 1 การสื่อสาร ตอรองและการขอความชวยเหลือเกี่ยวกับปญหาทางเพศ เรื่องที่ 2 การจัดการกับอารมณ และความตองการทางเพศ เรื่องที่ 3 ความเชื่อที่ผิด ๆ ทางเพศที่สงผลตอสุขภาพทางเพศ เรื่องที่ 4 อิทธิพลของสื่อตาง ๆ ที่สงผลใหเกิดปญหาทางเพศ เรื่องที่ 5 กฎหมายที่เกี่ยวของกับการละเมิดทางเพศและกฎหมายคุมครองเด็ก และสตรี 19 เรื่องที่ 1 การสื่อสาร ตอรองและการขอความชวยเหลือเกี่ยวกับปญหาทางเพศ แหลงบริการที่ใหความชวยเหลือปญหาจากการมีเพศสัมพันธในปจจุบัน มีหลาย ปริมณฑล ไดแก (1) กองกามโรค 0 2286 0108, 0 2286 0531, 0 2285 6382 ตอ 41 0 2460 1449 (5) หนวยกามโรคและโรคเอดส ทาเรือ 0 2249 2141, บําราศนราดูร 0 2590 3737, 0 2590 3506, 0 2590 3510 (9) คลินิกนิรนามสภากาชาดไทย 0 2256 4107 9 หรือโรงพยาบาล/ศูนยบริการสาธารณสุขของรัฐทั่วประเทศ 2. คลินิกใหบริการปรึกษาปญหาสุขภาพ (คลินิกนิรนาม) ในตางจังหวัด ไดแก หนวย มูลนิธิศูนยฮอตไลน 0 2277 7699, 0 2277 8811 (ฟรี) (2) โครงการเขาถึงเอดส 0 2372 2222 ทุกวัน เวลา16.00-20.00 น. (3) โรงพยาบาลบําราศนราดูร 0 2590 3737, ุ 9.00 - 17.00 น. และวันเสาร - อาทิตย เวลา 9.00 - 15.00 น. และ (5) สายดวนชวนรูเอดส 1654, 0 2219 2400 (ระบบโทรศัพทอัตโนมัติ) 4. หนวยงานบริการดานสวัสดิการและสังคมสงเคราะห จะใหคําปรึกษาและ หาแนวทางแกไขปญหาแกผูที่ไดรับความเดือดรอนจากการมีเพศสัมพันธที่ไมถูกตองเหมาะสม 20 4.1 ดานการศึกษา ไดแก (1) มูลนิธิราชประชาสมาสัยในพระบรมราชูปถัมภ ิ 4.2 ดานที่พักอาศัยและใหการดูแล ไดแก (1) สถานสงเคราะหเด็กออนพญาไท ิ (6) บานพักใจ 0 2234 2381, 0 2234 8258 (7) สวนสันติธรรม จ.ปทุมธานี 08 1212 0840, 0 2563 1203 และ (8) วัดพระบาทนาพุ จ.ลพบุรี 4.3 ดานการดูแลรักษาที่บาน ไดแก (1) องคกรหมอไรพรมแดน 0 2375 6491 ิ ี 0 2221 7587, 0 2223 1689 (3) สํานกงานประชาสงเคราะหจังหวัดทุกจังหวัดและ เรื่องที่ 2 การจัดการกับอารมณและความตองการทางเพศ ถึงแมวาอารมณทางเพศเปนเพียงอารมณหนึ่ง ซึ่งเมื่อเกิดขึ้นแลวหายไปได แตถาหาก เดือดรอนแกตนเองและผูอื่น ดังนั้นผูเรียนควรจะไดเรียนรูถึงวิธีการจัดการกับอารมณทางเพศอยาง เหมาะสม ไมตกเปนทาสของอารมณเพศ ซึ่งการจัดการกับอารมณทางเพศอาจแบงตามความ รุนแรงไดเปน 3 ระดับ ดังนี้ ระดับที่ 1 การควบคุมอารมณทางเพศ อาจทําได 2 วิธี คือ 1. การควบคุมจิตใจตนเอง พยายามขมใจตนเอง มิใหเกิดอารมณทางเพศได หรือถาเกิด อารมณทางเพศใหพยายามขมใจไว เพื่อใหอารมณทางเพศคอยๆ ลดลงจนสูสภาพอารมณที่ปกติ 21 2. การหลีกเลี่ยงจากสิ่งเรา สิ่งเราภายนอกที่ยั่วยุอารมณทางเพศหรือยั่วกิเลสยอมทําให เกิดอารมณทางเพศได ดังนน การตัดไฟเสียแตตนลม คือหลีกเลี่ยงจากสิ่งเราเหลานนเสียจะ ระดับที่ 2 การเบี่ยงเบนอารมณทางเพศ ถาเกิดอารมณทางเพศจนไมอาจควบคุมไดควรใชวิธีการเบี่ยงเบนใหไปสนใจสิ่งอื่น อื่น เปนตน ระดับที่ 3 การปลดปลอยหรือระบายอารมณทางเพศ ถาเกิดอารมณทางเพศระดับมากจนเบี่ยงเบนไมได หรือสถานการณนนอาจทําใหไมมี 1. การฝนเปยก (Wet Dream) ในเพศชาย ซึ่งการฝนนี้เราไมสามารถบังคับใหฝนหรือ ้ํ 2. การสําเร็จความใครดวยตนเอง หรืออาจเรียกอีกอยางหนึ่งวาการชวยเหลือตัวเอง (Masturbation) ทําไดทั้งผูหญิงและผูชาย ซึ่งผูชายแทบทุกคนมักมีประสบการณในเรื่องนแต ตนเองไมทําใหตนเอง และผูอื่นเดือดรอน เรื่องที่ 3 ความเชื่อที่ผิดๆ ทางเพศที่สงผลตอสุขภาพทางเพศ ความคิดผิด ๆ นั้น ความจริงเปนแคความคิดเทานั้น ถายังไมไดกระทํา ยอมไมถือวาเปน ั้ 22 1. ผูชายไมควรแสดงอารมณและความรูสึกเกี่ยวกับความรัก คําสั่งสอนในอดีตที่วา ผูชายไมควรแสดงอารมณและความรูสึกเกี่ยวกับความรักใหออก จนเหมือนวาผูชายเกิดมาเพื่อจะมีเซ็กส ทั้งๆ ที่ตองการจะระบายความรักออกไปเทานนเอง 2. การถูกเนื้อตองตัวจะนําไปสูการมีเซ็กส เพราะความเชื่อที่วา ถาผูหญิงยอมใหผูชายถูกเนื้อตองตัวแลว แสดงวาตัวเองมีใจกับเขา ั้ ตอไปเลย และไมควรที่ฝายใดฝายหนึ่ง จะกดดันใหอีกฝายตอง มีเซ็กสดวย 3. การมีเพศสัมพันธที่รุนแรงจะนําไปสูการสุขสมที่มากกวา ความเชื่อที่วาผูชายที่มีพละกําลังมาก ๆ จะสามารถมีเพศสัมพันธกับหญิงสาวไดรวดเร็ว รุนแรง และทําใหเธอไปถึงจุดสุดยอดไดงาย รวมทั้งมีความเขาใจผิดเสมอ ๆ วาอาวุธประจํากาย ของฝายชายที่ใหญเทานั้นที่จะทําใหผูหญิงมีความสุขได แทจริงแลว การมีสัมพันธสวาทที่อบอุน เนิ่นนานเขาใจกัน ชวยกันประคับประคองความรักได 4. การมีความสัมพันธทางเพศก็คือการรวมรัก การรวมรักเปนการแสดงความรักผานภาษากาย เปนสัมผัสรักที่คนสองคนถายทอดใหแก กันจากการสัมผัสทางผิวกายสวนไหนก็ไดไมใชเฉพาะสวนนั้นเทานั้น คนทั่วไปมักจะคิดเสมอ ๆ วาการจะมีอะไรกันนั้นผูชายตองเปนคนกระทํา และผูหญิงเปน 6. ผูหญิงไมควรจะเปนฝายเริ่มตนกอน เซ็กสเปนการสื่อสาร 2 ทางระหวางคน 2 คน ที่จะรวมมือกันบรรเลงบทเพลงแหงความ พิศวาส ซึ่งตองผลัดกันนาผลัดกันตามและตองชวยกันโล ชวยกันพายนาวารักไปยังจุดหมาย 23 7. ผูชายนึกถึงแตเรื่องเซ็กสตลอดเวลา มีคํากลาวผิดๆ ที่พูดกันตอเนื่องมาวา ผูชายนึกถึงแตเรื่องของการมีเพศสัมพันธที่เรียกกัน ในยุคปจจุบันผูชายและผูหญิงเทาเทียมกัน การจะมีเซ็กสกันก็เปนกิจกรรมรวมที่ คนสองคนจะตองใจตรงกันกอน ไมใชแคฝายใดฝายหนึ่งตองการแลวอีกฝายจะตองยอม 9. เซ็กส เปนเรื่องธรรมชาติไมตองเรียนรู ํ กอนที่จะเกิดเหตุการณนั้น เรื่องที่ 4 อิทธิพลของสื่อตาง ๆ ที่สงผลใหเกิดปญหาทางเพศ ปจจุบันสื่อมีอิทธิพลตอการดําเนินชีวิตทุกดานรวมถึงดานปญหาทางเพศดวย เพราะสื่อมี ผลตอพฤติกรรมการตัดสินใจของคนในสังคม ทุกคนจึงตองบริโภคขาวสารอยูตลอดเวลา เชน ใชบริการรับขาวสารทาง SMS เปนตน สื่อจึงกลายเปนสิ่งที่มีอิทธิพลตอความคิดและความรูสึก จากปจจัยดังกลาวอิทธิพลของสื่อจึงยอมที่จะกอใหเกิดการเปลี่ยนแปลงไดในทุกๆ ภาคสวนของสังคมไมวาจะเปนสังคมเมืองหรือแมแตในสังคมชนบทก็ตาม ซึ่งการเปลี่ยนแปลง นั้นยอมที่จะเกิดขึ้นไดทั้งทางที่ดีขึ้นและทางที่แยลง และสิ่งสําคัญสื่อคือสิ่งที่มีอิทธิพลโดยตรง ั 24 ั่ ิ แตบางสิ่งคอย ๆ จางหายไปทีละเล็กละนอย จนหมดไปในที่สุด เชน การที่ประเทศกาวหนาทาง จากสื่อได แตเราสามารถเลือกรับสื่อที่ดีมีประโยชน ไมรุนแรงและไมผิดธรรมนองคลองธรรมได เรื่องที่ 5 กฎหมายที่เกี่ยวของกับการลวงละเมิดทางเพศและกฎหมายคุมครองเด็กและ สตรี คดีความผิดเกี่ยวกับเพศ โดยเฉพาะความผิดฐานขมขืนกระทําชาเรา ถือเปนความผิด เด็กหญิงหรือเด็กชาย ยิ่งปจจุบันจากขอมูลสถิติตาง ๆ ทําใหเราเห็นกันแลววา การลวงละเมิด ทางเพศนั้นสามารถเกิดขึ้นไดกับคนทุกเพศ ทุกวัย กฎหมายที่บัญญัติไวเพื่อคุมครองผูหญิงและ ผูเสียหายจากการลวงละเมิดทางเพศมีบัญญัติอยูในลักษณะความผิดเกี่ยวกับเพศ ดังนี้ ตนเปนบุคคลอื่น ตองระวางโทษจําคุกตั้งแตสี่ปถึงยี่สิบปและปรับตั้งแต แปดพันบาทถึงสี่หมื่น ถึงยี่สิบปและปรับตั้งแตสามหมื่นถึงสี่หมื่นบาทหรือจําคุกตลอดชีวิต มาตรา 277 ผูใดกระทําชําเราเด็กหญิงอายุไมเกินสิบหาป ซึ่งมิใชภริยาตน โดยเด็กหญิง 25 สามป ตองระวางโทษจําคุกตั้งแตเจ็ดปถึงยี่สิบปและปรับตั้งแตหนึ่งหมื่นสี่พันบาทถึงสี่หมื่นบาท ี ี ุ มาตรา 277 ทวิ ถาการกระทําความผิดตามมาตรา 276 วรรคแรก หรือมาตรา 277 วรรคแรก หรือวรรคสอง เปนเหตุใหผูถูกกระทํา (1) รับอันตรายสาหัส ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตสิบหาปถึงยี่สิบปและปรับ ตั้งแตสามหมื่นบาทถึงสี่หมื่นบาท หรือจําคุกตลอดชีวิต (2) ถึงแกความตาย ผูกระทําตองระวางโทษประหารชีวิต หรือจําคุกตลอดชีวิต มาตรา 277 ตรี ถาการกระทําความผิดมาตรา 276 วรรคสองหรือมาตรา 277 วรรค สาม เปนเหตุใหผูถูกกระทํา (1) รับอันตรายสาหัส ผูกระทําตองระวางโทษประหารชีวิต หรือจําคุกตลอดชีวิต (2) ถึงแกความตาย ผูกระทําตองระวางโทษประหารชีวิต โดยสรุป การจะมีความผิดฐานกระทําชําเราได ตองมีองคประกอบความผิด ดังนี้ 1. กระทําชําเราหญิงอื่นที่มิใชภรรยาตน 2. เปนการขมขืน บังคับใจ โดยมีการขูเข็ญ หรือใชกําลังประทุษราย หรือปลอมตัว เปนคนอื่นที่หญิงชอบและหญิงไมสามารถขัดขืนได ขอสังเกต เขาไปเล็กนอยเพียงใดก็ตามและไมวาจะสําเร็จความใครหรือไมก็ตาม การขมขืน = ขมขืนใจโดยที่หญิงไมสมัครใจ การขมขืนภรรยาของตนเองโดยที่จดทะเบียนสมรสแลวไมเปนความผิด การรวมเพศโดยที่ผูหญิงยินยอมไมเปนความผิด แตถาหญิงนั้นอายุไมเกิน 13 ป แมยินยอมก็มีความผิด 26 ๆ โดยใชกําลังประทุษราย โดยบุคคลนนอยูในภาวะที่ไมสามารถขัดขืนไดหรือโดยทําใหบุคคล หรือทั้งจําทั้งปรับ มาตรา 279 ผูใดกระทําอนาจารแกเด็กอายุไมเกินสิบหาป โดยเด็กนั้นจะยินยอมหรือไม ก็ตาม ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสิบป หรือปรับไมเกินสองหมื่นบาท หรือทั้งจํา ทั้งปรับ ถาการกระทําความผิดตามวรรคแรก ผูกระทําไดกระทําโดยขูเข็ญดวยประการ ใด ๆ โดยใช กําลังประทุษรายโดยเด็กนั้นอยูในภาวะที่ไมสามารถขัดขืนได หรือโดยทําใหเด็กนนเขาใจผิดวา ทั้งปรับ มาตรา 280 ถาการกระทําความผิดตามมาตรา 278 หรือ มาตรา 279 เปนเหตุให ผูถูกกระทํา (1) รับอันตรายสาหัส ผูกระทําตองระวางโทษจําคุก ตั้งแตหาปถึงยี่สิบปและปรับตั้งแต หนึ่งหมื่นบาทถึงสี่หมื่นบาท (2) ถึงแกความตาย ผูกระทําตองระวางโทษประหารชีวิต หรือจําคุกตลอดชีวิต การจะมีความผิดฐานทําอนาจารได ตองมีองคประกอบ คือ 1 ทําอนาจารแกบุคคลอายุเกินกวา 13 ป 2 มีการขมขู ประทุษรายจนไมสามารถขัดขืนได หรือทําใหเขาใจวาเราเปนคนอื่น 3 โดยเจตนา ความผิด ถาทําอนาจารกับบุคคลใดแลวบุคคลนนไดรับอันตรายหรือถึงแกความตายตองไดรับ การทําอนาจารไมจําเปนตองทํากับหญิงเสมอไป การทําอนาจารกับชายก็ถือเปน ความผิดเชนเดียวกันไมวาผูกระทําจะเปนหญิงหรือชายก็ตาม ความผิดทั้งการขมขืนกระทํา 27 หากเปนการกระทําผิดแก 1. ผูสืบสันดาน ไดแก บุตร หลาน เหลน ลื่อ (ลูกของหลาน) ที่ชอบดวยกฎหมาย ดวย 4. ผูอยูในความปกครอง ในความพิทักษ หรือในความอนุบาลตามกฎหมาย นอกจากนี้ ยังมีมาตราอื่น ๆ ที่เกี่ยวของอีก ไดแก มาตรา 282 ผูใดเพื่อสนองความใครของผูอื่น เปนธุระจัดหาลอไป หรือพาไปเพื่อการ ึ่ กระทําแกบุคคลอายุเกินสิบหาป แตยังไมเกินสิบแปดป ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตสาม ปถึงสิบหาปและปรับตั้งแตหกพันบาทถึงสามหมื่นบาท ถาการกระทําความผิดตามวรรคแรก เปนการกระทําแกเด็กอายุยังไมเกินสิบหาป ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหาปถึงยี่สิบป และปรับตั้งแตหนงหมื่นบาทถึงสี่หมื่นบาท ผูใดเพื่อสนองความใครของผูอื่น รับตัวบุคคลซึ่งผู กรณี มาตรา 283 ผูใดเพื่อสนองความใครของผูอื่น เปนธุระจัดหาลอไป หรือพาไป เพื่อการ อนาจาร ซึ่งชายหรือหญิง โดยใชอุบายหลอกลวง ขูเข็ญ ใชกําลังประทุษรายใชอํานาจครอบงํา ถึงยี่สิบปและปรับตั้งแตหนึ่งหมื่นสี่พันบาทถึงสี่หมื่นบาท หรือจําคุกตลอดชีวิต ถาการกระทําผิด สิบปถึงยี่สิบปและปรับตั้งแต สองหมื่นบาทถึงสี่หมื่นบาท หรือจําคุกตลอดชวิต หรือประหาร วรรคสอง หรือ วรรคสาม หรือสนับสนุนในการกระทําความผิดดังกลาว ตองระวางโทษตามที่ บัญญัติไวในวรรคแรก วรรคสอง หรือวรรคสามแลวแตกรณี 28 มาตรา 283 ทวิ ผูใดพาบุคคลอายุเกินสิบหาปแตยังไมเกินสิบแปดปไปเพื่อการอนาจาร ึ่ ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกไมเกินเจ็ดปหรือปรับไมเกินหนึ่งหมื่น สี่พันบาท หรือทั้งจําทั้งปรับ แรกหรือวรรคสองแลวแตกรณี ความผิดตามวรรคแรกและวรรคสาม เฉพาะกรณีที่กระทําแก บุคคลอายุเกินสิบหาป เปนความผิดอันยอมความได ึ่ มาตรา 317 ผูใดปราศจากเหตุอันสมควรพรากเด็กอายุยังไมเกินสิบหาปไปเสียจากบิดา ระวางโทษเชนเดียวกับ ผูพรากนั้น ถาความผิดตามมาตรานี้ไดกระทําเพื่อหากําไร หรือเพื่อการ อนาจาร ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหาปถึงยี่สิบปและปรับ ตั้งแตหนงหมื่นบาทถึงสี่ มาตรา 318 ผูใดพรากผูเยาวอายุกวาสิบหาปแตยังไมเกินสิบแปดปไปเสียจากบิดา มารดา ผูปกครอง หรือผูดูแล โดยผูเยาวนั้นไมเต็มใจไปดวย ตองระวางโทษจําคุกตั้งแตสองปถึง เพื่อหากําไร หรือเพื่อการอนาจาร ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตสามปถึงสิบหาปและ มาตรา 319 ผูใดพรากผูเยาวอายุกวาสิบหาปแตยังไมเกินสิบแปดปไปเสียจากบิดา มารดา ผูปกครองหรือผูดูแลเพื่อหากําไรหรือเพื่อการอนาจาร โดยผูเยาวนนเต็มใจไปดวย ทุจริต ซื้อ จําหนาย หรือรับตัวผูเยาวซึ่งถูกพรากตามวรรคแรกตองระวางโทษเชนเดียวกับ ผูพรากนั้นผูใดจะมีความผิดฐานพรากผูเยาวความผิดนั้นจะตองประกอบดวย 29 1. มีการพรากบุคคลไปจากการดูแลของบิดามารดา ผูดูแล หรือผูปกครอง 2. บุคคลที่ถูกพรากจะเต็มใจหรือไมก็ตาม 4. โดยเจตนา การพรากผูเยาว = การเอาตัวเด็กที่อายุยังไมครบบรรลุนติภาวะไปจากความดูแลของ การพรากผูเยาวอายุไมเกิน 13 ป แตไมเกิน 18 ป โดยผูเยาวไมเต็มใจเปนความผิด ผูที่ รับซื้อหรือขายตัวเด็กที่พรากฯ ตองรับโทษเชนเดียวกับผูพราก ผูที่พรากฯ หรือรับซื้อเด็กที่ถูก การพรากผูเยาวอายุเกิน 13 ป แตไมเกิน 18 ป แมผูเยาวจะเต็มใจไปดวย ถานําไป เพื่อการอนาจารหรือคากําไรเปนความผิด เชน พาไปขมขืน พาไปเปนโสเภณี เปนตน 30 กิจกรรมทายบทที่ 2 กิจกรรมที่ 1 จงตอบคําถามตอไปนี้ 1. หากทานมีปญหาเรื่องสุขภาพทางเพศ และตองการรับคําปรึกษา สามารถติดตอขอรับ คําปรึกษาไดจากที่ใดบางใหยกตัวอยางประกอบ 2. จงยกตัวอยางความเชื่อผิด ๆ เรื่องเพศที่สงผลตอสุขภาพทางเพศ พรอมแสดงความคิดเห็น 3. หากนายสมชายไดกระทําอนาจารแก ด.ญ.สมหญิง ซึ่งอายุ 13 ป ตองไดรับโทษ เชน ใดบาง 4. นายศักดิ์ชายกระทําชําเรา นางสมศรี ซึ่งไมใชภรรยาตนเอง ตองไดรับโทษเชนใดบาง 31 บทที่ 3 อาหารและโภชนาการ สาระสําคัญ มีความรูความเขาใจถึงปญหา สาเหตุและการปองกันโรคขาดสารอาหาร ตลอดจน สามารถบอกหลักการปฏิบัติตนตามหลักสุขาภิบาลดานอาหาร ไดอยางถูกตองเหมาะสมและ สามารถจัดโปรแกรมอาหารที่เหมาะสมได ผลการเรียนรูที่คาดหวัง 1. อธิบายปญหา สาเหตุของโรคขาดสารอาหารได 3. บอกแนวทางการปองกันโรคขาดสารอาหารได 5. จัดโปรแกรมอาหารที่เหมาะสมสําหรับตนเองและครอบครัวผูสูงอายุและผูปวยได ขอบขายเนื้อหา เรื่องที่ 1 โรคขาดสารอาหาร เรื่องที่ 2 หลักการสุขาภิบาลอาหาร เรื่องที่ 3 การจัดโปรแกรมอาหารที่เหมาะสมสําหรับบุคคลกลุมตาง ๆ 32 เรื่องที่ 1 โรคขาดสารอาหาร ประเทศไทยแมจะไดชื่อวา เปนดินแดนที่อุดมสมบูรณ มีอาหารมากมายหลากหลายชนิด ั้ ึ โรคขาดสารอาหารที่สําคัญและพบบอยในประเทศไทย มีดังน ี้ 1. โรคลักปดลักเปด สาเหตุ เกิดจากการรับประทานอาหารที่มีวิตามินซีไมเพียงพอ คนที่ขาดวิตามินซีมักจะ เจ็บปวยบอย เนื่องจากมีความตานทานโรคต่ํา ื้ เชน มะขามปอม มะเขือเทศ ฝรั่ง กลวย มะรุม ผักชี ถั่วงอก กะหล่ําปลี เปนตน สาเหตุ เกิดจากรางกายขาดสารไอโอดีน หรือรับประทานผักดิบที่ไปยับยั้งการทํางาน ของสารไอโอดีน เชน ผักกะหล่ําปลี กะหล่ําดอก อาการ ตอมไทรอยดจะบวมโต เสียงแหบ เหนื่อยงาย หายใจและกลืนอาหารลําบาก การปองกัน รับประทานอาหารทะเลใหมาก เชน กุง หอย ปู ปลา เปนตน ถาไมสามารถหา 33 สาเหตุ เกิดจากการรับประทานอาหารที่มีไอโอดีนต่ําหรืออาหารที่มีสารขัดขวางการใช อาการ พัฒนาทางรางกายและจิตใจ รางกายเจริญเติบโตชา เตี้ย แคระแกร็น สติปญญา เสื่อม อาจเปนใบหรือหูหนวกดวย การปองกัน รับประทานอาหารทะเลใหมาก เชน กุง หอย ปู ปลา เปนตน ถาไม 4. โรคตาฟาง สาเหตุ เกิดจากรางกายขาดวิตามินเอ อาการ มองไมเห็นภาพในที่มืดหรือที่มีแสงสลัว ตาสูแสงจาไมได เคืองตา น้ําตาไหล ้ํ ้ํ 5. โรคโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก สาเหตุ เกิดจากความตองการธาตุเหล็กสูงจากการเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยา โดยเฉพาะ ผูหญิงที่มีประจําเดือน การไดรับธาตุเหล็กจากอาหารไมเพียงพอ การสูญเสียเลือด การเปนพยาธิ ั การปองกัน รับประทานอาหารที่มีวิตามินเอใหเพียงพอ เชน ไขแดง น้ํามันตับปลา นม เนย ผักใบเขียวเขมและผักที่มีสีเหลือง เชน ผักบุง ตําลึง คะนา ฟกทอง มะละกอสุก มะมวงสุก มะเขือเทศ โดยการรับประทานผักที่ปรุงดวยน้ํามัน ซึ่งจะชวยในการดูดซึมวิตามินเอในรางกาย 34 6. โรคกระดูกออน สาเหตุ เกิดจากรางกายขาดวิตามินดีและแคลเซียม กระดูกซี่โครงดานหนา และรางกายเจริญเติบโตชา 7. โรคเหน็บชา สาเหตุ เกิดจากรางกายขาดวิตามินบี 1 ื้ สาเหตุ เกิดจากการรับประทานอาหารที่มีวิตามินบี 2 ไมเพียงพอ อาการ เปนแผลหรือรอยแตกที่มุมปากทั้งสองขางหรือซอกจมูกมีเกล็ดใสเล็กๆ ลิ้นมีสีแดงกวา ั การปองกัน รับประทานอาหารที่มีวิตามินบี 2 ใหเพียงพอและเปนประจํา เชน นมสด ึ่ ดํารงชวิต อีกทั้งยังมีผลกระทบตอสุขภาพของประชากรโดยตรง ซึ่งจะมีผลตอการพัฒนา หลักโภชนาการ ซึ่งไมจําเปนตองเปนอาหารที่มีราคาแพงเสมอไป แตควรรับประทานอาหารให ไดสารอาหารครบถวนในปริมาณที่พอเพียงกับรางกายตองการในแตละวัน นนคือ 35 เรื่องที่ 2 การสุขาภิบาลอาหาร ที่บริโภคเขาไปแลวมีผลดีตอสุขภาพอนามัยโดยใหอาหารมีความสะอาด ปลอดภัยและมีความ นาบริโภค อาหาร หมายความวา ของกินหรือเครื่องค้ําจุนชวิต ไดแก 2. วัตถุที่มุงหมายสําหรับใชหรือใชเปนสวนผสมในการผลิตอาหาร รวมถึงวัตถุ เจือปน อาหาร สี และเครื่องปรุงแตงกลิ่น – รส ความสําคัญของการสุขาภิบาลอาหาร ุ ปลอดภัยตอสุขภาพของผูบริโภค ทั้งนี้เพราะวาอาหารที่เราใชบริโภค แมวาจะมีรสอรอยแตถา การปนเปอน จําแนกออกเปน 2 ประเภท คือ 1. พิษที่เกิดขึ้นโดยธรรมชาติของอาหาร เชน เห็ดพิษ ปลาปกเปา แมงดาทะเล 2. พิษที่เกิดจากอาหารที่มีสารพิษเจือปน แบงออกไดเปน 5 ประเภท 36 2.1 พิษจากจุลินทรียในอาหาร เชน แบคทีเรีย ทําใหเกิดอหิวาตกโรค โรคบิด สีผสมอาหาร น้ําสมสายชู อาหารกระปอง ิ 2.4 การใชรังสีแกมมา ฆาเชื้อจุลินทรียในอาหาร ลดปริมาณเนาเสีย และยืดอายุการ เก็บอาหารสด หรือการทดลองระเบิดปรมาณูมักจะกระจายสูอากาศ และนาอยางกวางขวาง 2.5 พิษจากวัตถุเจือปนในอาหาร เชน สีผสมอาหาร และสารปรุงแตงรส เชน กระบวนการที่อาหารถูกปนเปอน วิธีการจัดการสุขาภิบาลอาหาร ดําเนินการในเรื่องดังตอไปน ี้ 1. การเลือกซื้ออาหารสด ยาฆาแมลง การเลือกซื้อควรคํานึงถึงคุณคาทางอาหาร ถูกตองตามฤดูกาล 1.3 ปลา เหงือกมีสีแดง ครีบเหงือกปดสนท บริเวณใตทองสะอาด ไมมีกลิ่นเหม็น 1.4 หอย เปลือกจะตองปดแนน ไมมีกลิ่นเหม็น เปลือกตองไมมีเมือก 1.5 กุง หัวและหางจะตองไมเปนสีชมพู ลําตัวแนนดูสดใส 1.6 ปู ควรเลือกซื้อปูที่มีชีวิตกดดูตรงทอง ถาเนื้อแนนจะแข็งกดไมลง 1.7 เนื้อเปดและไก ตองไมมีกลิ่นเหม็น ไมมีรอยช้ํา 37 1.8 ไขสด ผิวเปลือกไขเรียบไมเปนมัน ไมมีรอยแตกราวและสะอาด เมื่อสองดูจะเห็น ฟองอากาศขางใน พริกแหง หอม เครื่องเทศ ปลาแหง ปลาเค็ม ขาว ถั่ว หรืออาหารเม็ดแหงตาง ๆ ดูลักษณะกระปองควรใหม ไมบุบ บวม ไมมีรอยรั่ว ไมมีมีสนิม 4. การเลือกใชสีผสมอาหาร สีผสมอาหารแบงออกเปน 2 ชนิด ไดแก สีจากธรรมชาติ เชน สีเขียวจากใบเตย สีมวง ี้ การปรุงและจําหนาย 1. การเตรียมอาหาร ควรคํานึงถึงความสะอาดของภาชนะที่นํามาใสการรักษาคุณคา ความสะอาด ปลอดภัย คุณภาพ ปริมาณและรสชาติของอาหารเปนหลักควรปรุง ใหสุกดวยความ รอน ใชเวลานานเพียงพอทําลายเชอโรคพยาธิ ผูประกอบการอาหารควรปฏิบัติตามสุขวิทยา ไอ จาม 3. การจําหนายอาหาร ภาชนะที่นํามาจําหนายอาหารควรสะอาด และปดมิดชิดกัน 38 4. การเสริฟอาหาร เปนขั้นตอนที่มีความสําคัญ เพราะอาจทําใหอาหารที่ปรุงแลวเกิด ปนเปอนและเปนอันตรายตอสุขภาพ ผูเสริฟอาหารควรเปนผูที่มีสุขภาพดี 5. การลางและเก็บภาชนะ ควรแยกขยะแหงและขยะเปยก จําพวกเศษอาหารออกจาก กัน แลวลางภาชนะดวยนายาลางจาน ลางนาใหสะอาดจนไมมีคราบมันติด ผึ่งใหแหงแลวเก็บ 6. การเก็บอาหาร คํานึงการเก็บเพื่อไมใหบูด เนาเสีย หรืออาหารเสื่อมคุณภาพ ื้ เรื่องที่ 3 การจัดโปรแกรมอาหารใหเหมาะสมกับบุคคลกลุมตางๆ สารอาหารประเภทตางๆ มีความจําเปนตอรางกาย โปรตีน คารโบไฮเดรตและไขมัน เปนสารอาหารที่ใหพลังงาน และรางกายมีความตองการเปนปริมาณมาก สวนวิตามินและแร ธาตุบางชนิดไมใหพลังงานแตจําเปนสําหรับการทํางานของระบบตาง ๆ ในรางกายชวยปองกัน 1. อาหารสําหรับทารก น้ํานมมารดาเปนอาหารที่เหมาะสมสําหรับการเลี้ยงทารกเปน อยางดี ในระยะที่มารดาเริ่มมีน้ํานม น้ํานมที่ออกมาจะมีสีเหลืองออน เรียกวาน้ํานมเหลือง ซึ่งมี ประโยชนตอทารกมาก การใหทารกกินนมมารดามีขอดี คือ สะดวกตอการใหและโอกาสที่จะ ติดเชื้อนอยกวาเด็กที่กินนมผสม การเลี้ยงทารกดวยนมผง ควรเลี้ยงเมื่อจําเปนจริงๆ เทานั้น 2. อาหารสําหรับเด็กกอนวัยเรียน เด็กกอนวัยเรียนมีความตองการอาหารทุกชนิด เชน รูปรางและนาหนกของรางกายแตละวัย ดังนน จึงควรเอาใจใสดูแลเด็กใหไดอาหารอยาง 39 รับประทานอาหารไดถูกสวนตามความตองการของรางกาย จะทําใหรางกายเจริญเติบโตขึ้นเปน เด็กที่สมบูรณตอไปในอนาคต ปริมาณขึ้นใหสมสวนกับความเจริญเติบโตของเด็กวัยเรียนเทานั้น สมบูรณ โดยรับประทานอาหารใหเปนเวลา วันละ 3 มื้อ ในปริมาณที่พอดีกับความตองการของ รางกาย พยายามรับประทานอาหารหลายๆ อยางในแตละมื้อใหครบ 5 หมู ึ ทุกประเภทอยูในมื้อเดียว 5.1. ในการจัดอาหารอาจจะตองแบงอาหารใหเปนอาหารมื้อยอย 4–5 มื้อ เพื่อลด ปญหาการแนนทอง 5.2. อาหารควรจะเปนอาหารออน ยอยงาย รสไมจัด ถาเปนผักควรจะหั่นเปนชิ้น เล็กๆ นงหรือวาตมใหนมพยายามหลีกเลี่ยงอาหารที่ทําใหเกิดแกส หรือทองอืด เชน ถั่วบาง เปนตน 5.4. เนนใหใชวิธีการนงมากกวาทอด เพื่อลดปริมาณไขมันที่รางกายจะไดรับเกินเขา 5.6. การจัดอาหารใหมีสีสันนารับประทาน โดยพยายามใชสีที่เปนธรรมชาติ ปรุงแตง ใหอาหารใหนารับประทาน อาหารที่จัดใหควรจะอุนหรือรอนพอสมควร เพื่อเพิ่มความอยาก 5.7. ไมควรใหผูสูงอายุรับประทานอาหารรสเผ็ดจัด จะเกิดอาการปวดมวนทอง หรือ ทานแลวเกิดความรูสึกไมสบายตัว อาจจะทําใหเกิดผลเสียตอทางเดินอาหารได 40 6. อาหารสําหรับผูปวย คนเราเมื่อเจ็บปวยยอมจะตองดูแลเรื่องสุขภาพอนามัย โดยเฉพาะเรื่องอาหารเปนพิเศษ ผูปวยมีลักษณะการเจ็บปวยที่แตกตางกัน ยอมตองการบริโภค 6.1. อาหารธรรมดา สําหรับผูปวยธรรมดาที่ไมไดเปนโรครายแรงที่ตองรับประทาน 6.2. อาหารออน เปนอาหารสําหรับผูปวยที่ไมสามารถเคี้ยวไดตามปกติ ผูปวย แกงจืด ผักที่มีกากนอยและไมมีกลิ่นฉุนตมสุกบดละเอียด น้ําผลไมคั้น กลวยสุก เปนตน 6.3. อาหารเหลว เปนอาหารสําหรับผูปวยที่พักฟนหลังผาตัดและผูปวยที่เปนโรค เกี่ยวกับกระเพาะอาหารและลําไส เปนอาหารที่ยอยงาย ไมมีกาก มี 2 ชนิด คือ 6.3.1. อาหารเหลวเชน นาชาใสมะนาวและน้ําตาล ซุปใสที่ไมมีไขมัน นาขาวใส 6.3.3. อาหารพิเศษเฉพาะโรค เปนอาหารที่จัดขึ้นตามคําสั่งแพทย สําหรับโรค สูงสําหรับผูปวยที่ขาดโปรตีนหรือหลังผาตัด อาหารจําพวกโซเดียมสําหรับผูปวยโรคหัวใจ 7.1. อาหารกอนออกกําลังกาย กอนออกกําลังกายคนเราไมควรรับประทานอาหารเพราะจะทํา 41 ั่ หมักดอง อาหารรสจัด เปนตน ้ํ รับประทานอาหาร เพราะจะทําใหเกิดอาการจุดเสียด แนนและอาหารไมยอย ซึ่งเปนอุปสรรค ในการออกกําลังกาย 7.3. อาหารหลังการออกกําลังกาย การออกกําลังกายจะทาใหคนเราสูญเสียพลังงาน ใหพลังงานเพื่อชดเชยพลังงานที่สูญเสียไป การออกกําลังกายบางประเภทตองการสารอาหาร เพื่อชดเชยพลังงานที่สูญเสียไปและสรางเสริมพลังงานที่จะใชในการออกกําลังกายในครั้งตอไป 42 กิจกรรมทายบทที่ 3 กิจกรรมที่ 1 จงตอบคําถามตอไปนี้ 1. ใหผูเรียนอธิบายสาเหตุ อาการ และการปองกันโรคที่เกิดจากการขาดสารอาหารมา 1 โรค ิ กิจกรรมที่ 2 จงเลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุด เพียงคําตอบเดียว 1. โรคเหน็บชาเกิดจากการขาดสารอาหารชนิดใด ก. วิตามินเอ ค. วิตามินบี 2 ข. วิตามินบี 1 ง. วิตามินดีและแคลเซียม 2. นายแดงมีอาการออนเพลีย เหงือกบวมแดง มีเลือดออกตามไรฟน ปวดกลามเนื้อและ ปวดในขอ เปนอาการของการขาดสารอาหารประเภทใด ก. วิตามินซี ค. ธาตุเหล็ก ข. วิตามินเอ ง. สารไอโอดีน ิ ข. เชื้อรา ง. ปรสิต 4. สารอะฟลาท็อกซิน (Alfatoxin) เปนสาเหตุที่ทําใหเกิดโรคใด ก. วัณโรค ค. โรคมะเร็งปอด ข. โรคมะเร็งตับ ง. ไขสันหลังอักเสบ 43 บทที่ 4 ุ สาระสําคัญ มีความรูในเรื่องการวางแผนพัฒนาและเสริมสรางสุขภาพของตนเอง และครอบครัว ตลอดจนรวมกิจกรรมเสริมสรางสุขภาพของชุมชนอยางสม่ําเสมอ และสามารถบอกถึงหลักการ และรูปแบบของวิธีการออกกําลังกายของตนเอง ผูอื่น และชุมชนไดอยางถูกตองเหมาะสม ผลการเรียนรูที่คาดหวัง 1. ประเมินภาวะสุขภาพของตนเองและครอบครัวได 3. มีสวนรวมในกิจกรรมสรางเสริมสุขภาพของชุมชน 5. ระบุแนวทางการออกกําลังกาย เพื่อสุขภาพที่เหมาะสมกับบุคคลและวัยตาง ๆ ขอบขายเนื้อหา เรื่องที่ 1 การรวมกลุมเพื่อเสริมสรางสุขภาพในชุมชน เรื่องที่ 2 การออกกําลังกายเพื่อสุขภาพ |
รายงานสุขศึกษา พลศึกษา ทช31002
ลิขสิทธิ์ © 2024 th.frojeostern Inc.
