การรักษาดุลยภาพของรา่ งกาย Show (Homeostasis) นางสาววิชุดา พรหมคงบุญ การควบคุมดุลยภาพของ ทางานของไตและปอด ขั้นสร้างความสนใจ การหายใจระดับเซลล์ การสลายสารอาหารต่าง ๆ เพือ่ ใหไ้ ด้พลงั งานซึง่ ลว้ นเปน็ ข้นั สรา้ งความสนใจ การทางานของเอนไซมใ์ นรา่ งกาย การทางานของเอนไซม์ในร่างกาย 1. เอนไซม์อะไมเลสสา คา่ pH ใด ?? 2. จงอธิบายอัตราการ และเอนไซม์ทรปิ ซิน การหายใจระดบั เซลล์ ในเลอื ด ความเป็นกรด-เบสของเลือดข้นึ กบั คาถาม ถา้ เลอื ดมีปรมิ าณ H+ มากกวา่ หรอื นอ้ ยกวา่ ปกติจะ ร่างกายมนษุ ยม์ แี นวโน้มมคี วามเปน็ กรดหรือ ความเข้มข้นของ H+ H H+ + H+ H+ กรด ทั่วไปเลือดมีแนวโน้ม เบส Acid มีสภาวะเปน็ กรด Base ในสภาวะปกติ.. เลอื ดมีแนวโน้มเปน็ กรด ทัว่ ไปเลอื ดมแี นวโนม้ ตอ้ งกาจัด การแลกเปลยี่ นแกส๊ การแลกเปลีย่ นแก๊สคาร์บอนไดออกไซดก์ ับแกส๊ ออกซเิ จนเกดิ ขึน้ ท่ี นักเรียนทดลองกล้นั หายใจ เหตใุ ดนกั เรยี นจึงกลน้ั หายใจไม่ได้นาน นกั เรียนสบื ค้นข้อมลู เกีย่ วกบั กลไกการควบคุมดลุ ยภาพของกรด-เบสของ การหายใจช่วยในการรกั ษาดุลยภาพของกรด-เบสใน การรักษาดลุ ยภาพของความเป็น ในคนปกติ pH ในเลือดอยูร่ ะหว่าง 7.35 – 7.45 Acidosis ปกติ Alkalosis การรักษาดลุ ยภาพของ ปอด ไต Lungs Kidneys การรักษาดลุ ยภาพของกรด-เบสของเลอื ด ควบคมุ การหายใจ สมองสว่ นเมดัลลา ออบลองกาตา 1 CO2 หรือ H+ สะสมในเลือดมาก หายใจเร็วและลึกขน้ึ เช่น 2 CO2 หรือ H+ สะสมในเลอื ดนอ้ ย หายใจชา้ ลง การรกั ษาดลุ ยภาพของกรด-เบสของเลอื ด 1 CO2 หรอื H+ สะสมในเลอื ดมาก หลั่งสารทเ่ี ป็นกรดออกไป (ขบั ออกไปกับปสั สาวะ) ดูดกลบั สารท่ีเปน็ เบสเขา้ เลือด ไฮโดรเจนคาร์บอเนตไอออน(HCO-3), “เอากรดออก เอาเบสเขา้ ” 2 CO2 หรอื H+ สะสมในเลือดน้อย หล่งั สารทเี่ ปน็ เบสออกไป (ขบั ออกไปกับปัสสาวะ) ดดู กลับสารทีเ่ ปน็ กรดเขา้ เลอื ด ไฮโดรเจนไอออน(H+), “เอาเบสออก เอากรดเข้า” สรุป ดุลยภาพของกรด- ปอด ไต H+ มาลองทาข้อสอบ แบบทดสอบ ข้อใดแสดงสภาวะของเลือดในคนกอ่ นและหลงั การออกกาลงั กาย ใหมๆ่ ไม่ถูกต้อง ค่าทีว่ ดั กอ่ นออก หลังออก แบบทดสอบ 2. การดื่มน้าสม้ เป็นปริมาณมากทาให้เลือดมีสภาวะเปน็ กรดจริง 1. เป็ นกรดจริง เพราะวิตามินซลี ะลายนา้ ได้ การรักษาสมดุลของกรด- เบสในมนุษย์ 1. โดยการเปลี่ยนแปลงอัตราการหายใจเพื่อลดหรือเพิ่มคาร์บอนไดออกไซด์ o โดยศูนย์ควบคุมการหายใจที่สมองส่วนเมดัลลาออบลองกาตา o ซึ่งการหายใจจะช่วยแก้ปัญหาความเป็น กรด เบส ในเลือดได้ 50-70 % 2. ระบบบัฟเฟอร์ คือระบบที่ช่วยให้สารละลายใดๆที่ทำให้มีค่าความเป็น กรด เบส เกือบคงที่บัฟเฟอร์ที่สำคัญในเลือดได้แก่ 2.1 ระบบบัฟเฟอร์โปรตีน สามส่วนสี่ ของบัฟเฟอร์ทั้งหมด ได้แก่ โปรตีนในพลาสมา ฮีโมโกลบิน 2.2 บัฟเฟอร์โฮโดรเจนเปอร์มังกาเนต ประกอบด้วยโซเดียมไฮรโดเจนคาร์บอเนต และกรดคาร์บอนิก 2.3 บัฟเฟอร์ฟอสเฟต ประกอบด้วยฟอสเฟตไอออน 3. การขับ H(ที่เพิ่มขึ้นหรือลดลง)ทางไต โดยมีหลักการว่า มีกรดในร่างกายมากขับออกไปพร้อมกับปัสสาวะ ถ้าเป็นเบสในร่างกายมากก็ขับออกพร้อมากับปัสสาวะ เพราะเหตุใดร่างกายคนจึงต้องมีการรักษาสมดุลความเป็นกรดเบสของเลือดอุณหภูมิและความเป็นกรด-เบสมีผลต่อการทำ งานของเอนไซม์ซึ่งเป็นตัวเร่งปฏิกิริยา เคมีต่าง ๆ ในร่างกาย โดยเอนไซม์เป็นสารประเภทโปรตีนซึ่งจะเสียสภาพธรรมชาติ ได้หากอุณหภูมิและค่าความเป็นกรด-เบสเปลี่ยนไป ซึ่งอาจทำ ให้ปฏิกิริยาต่าง ๆ ไม่ สามารถเกิดขึ้นได้ตามปกติ ดังนั้นร่างกายจึงต้องรักษาอุณหภูมิและความเป็นกรด-เบส
ระบบหายใจมีบทบาทในการรักษาดุลยภาพของกรดกลไกการควบคุมกรด เบสในร่างกาย
1. โดยการเปลี่ยนแปลงอัตราการหายใจเพื่อลดหรือเพิ่มคาร์บอนไดออกไซด์ o โดยศูนย์ควบคุมการหายใจที่สมองส่วนเมดัลลาออบลองกาตา o ซึ่งการหายใจจะช่วยแก้ปัญหาความเป็น กรด เบส ในเลือดได้ 50-70 %
หน่วยไตมีความสำคัญต่อการรักษาสมดุลกรดเบสอย่างไรรักษาดุลยภาพของกรด-เบสของเลือด เซลล์ที่ท่อหน่วยไตจะลดการหลั่งไฮโดรเจนไอออนเพื่อให้มีปริมาณไฮโดรเจน ไอออนในเลือดเพิ่มขึ้น และหลั่งไฮโดรเจนคาร์บอเนตไอออนเข้าสู่ของเหลวใน ท่อหน่วยไตเพื่อขับออกนอกร่างกายพร้อมกับปัสสาวะทำ ให้ความเป็นกรด-เบสของ
เพราะเหตุใดจึงต้องมีการรักษาอุณหภูมิในร่างกายให้คงที่อยู่เสมอโดยปกติร่างกายของสัตว์เลือดอุ่นรวมไปถึงมนุษย์นั้น จะรักษาอุณหภูมิคงที่ไม่เปลี่ยนแปลงตามสิ่งแวดล้อม ดังนั้นร่างกายจึงจำเป็นที่จะต้องมีการรักษาสมดุลความร้อน หรือการสร้างความร้อนที่ได้สัดส่วนกับการกำจัดความร้อนนั่นเอง ซึ่งร่างกายจะถูกควบคุมด้วยสมองส่วนไฮโปทาลามัส (Hypotalamus) ให้มีอุณหภูมิประมาณ 37 °C และร่างกายจะมีตัว ...
|