ดนตรีไทย หมายถึง เป็นศิลปะแขนงหนึ่งของไทย ได้รับอิทธิพลมาจากประเทศต่าง ๆ เช่น อินเดีย, จีน, อินโดนีเซีย และอื่น ๆ เครื่องดนตรีมี 4 ประเภท ดีด สี ตี เป่า Show
สารบัญ แสดงหัวข้อทั้งหมด ประวัติดนตรีไทย ดนตรีไทยสมัยสุโขทัย ดนตรีไทยสมัยอยุธยา ดนตรีไทยสมัยธนบุรี ดนตรีไทยสมัยรัตนโกสินทร์ ดนตรีไทยมีกี่ประเภท ดนตรีไทยมีอะไรบ้าง เครื่องดีด เครื่องสี เครื่องตี เครื่องเป่า วงดนตรีไทยมีกี่ประเภท วงปี่พาทย์ วงเครื่องสาย วงมโหรี ทิ้งท้าย ประวัติดนตรีไทยเครื่องดนตรีไทยเกิดจากชนชาติไทยเองและการเลียนแบบชนชาติอื่น ๆ ที่อยุ่ใกล้ชิดโดยเริ่มตั้งแต่สมัยโบราณที่ไทยตั้งถิ่นฐานอยู่ในอาณาจักรฉ่องหวู่ดินแดนของประเทศจีนในปัจจุบัน ทำให้เครื่องดนตรีไทยและจีนมีการแลกเปลี่ยนเลียนแบบกัน นอกจากนี่ยังมีเครื่องดนตรีอีกหลายชนิด ที่ชนชาติไทยประดิษฐ์ขึ้นใช้ก่อนที่จะมาพบวัฒธรรมอินเดีย ซึ่งแพร่หลายอยู่ทางตอนใต้ของแหลมอินโดจีน สำหรับชื่อเครื่องดนตรีดั้งเดิมของไทยจะเรียนตามคำโดดในภาษาไทย เช่น เกราะ โกร่ง กรับ ฉิ่ง ฉาบ ขลุ่ย พิณเปี๊ยะ ซอ ฆ้องและกลอง ต่อมาได้มีการประดิษฐ์เครื่องดนตรีให้พัฒนาขึ้น โดยนำไม้ที่ทำเหมือนกรับหลายอันมาวางเรียงกันได้เครื่องดนตรีใหม่ เรียกว่าระนาดหรือนำฆ้องหลาย ๆ ใบมาทำเป็นวงเรียกว่า ฆ้องวง เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีการผสมผสานกับวัฒนธรรมทางดนตรีของอินเดีย มอญ เขมร ในแหลมอินโดจีนที่ไทยได้ย้ายไปตั้งถิ่นฐานอยู่ ได้แก่ พิณ สังข์ ปี่ไฉน บัณเฑาะว์ กระจับปี่ จะเข้ โทน(ทับ) เป็นต้น ต่อมาเมื่อมีความสัมพันธ์กับประเทศเพื่อนบ้านมากขึ้น ไทยได้นำบทเพลงและเครื่องดนตรีบางอย่างของประเทศเพื่อนบ้านมาบรรเลงในวงดนตรีไทย เช่น กลองแขกของชวา กลองมลายูของมลายู เปิงมางของมอญ และกลองยาวของไทยใหญ่ที่พม่านำมาใช้ รวมทั้งขิม ม้าล่อ และกลองจีน ซึ่งเป็นเครื่องดนตรีของจีน เป็นต้น ต่อมาไทยมีความสัมพันธ์ชาวกับตะวันตกและอเมริกา ก็ได้นำกลองฝรั่ง เช่นกลองอเมริกัน และเครื่องดนตรีอื่น ๆ เช่น ไวโอลีน ออร์แกน มาใช้บรรเลงในวงดนตรีของไทย จากประวัติเครื่องดนตรีไทยดังกล่าว สามารถแบ่งประวัติศาสตร์ของเครื่องดนตรีไทยได้เป็น 4 สมัย ดังนี้ ดนตรีไทยสมัยสุโขทัยชาวไทยมีความสนุกสนานกับการเล่นดนครีและร้องเพลงกันมากดังที่ปรากฏในหลักศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงหลักที่ 1 ว่า “ดบงคมกลอง ด้วยเสียงพาทย์ เสียงพิณ เสียงเลื้อน เสียงขับ ใครจักมักเล่น เล่น ใครจักมักหัว หัว ใครจักมักเลื้อน เลื้อน” ซึ่งแลดงถึงการบรรเลงเครื่องดนตรีประเภทตี เป่า ดีด และสี คือ กลอง ปี่ พิณ และเครื่องดนตรีทีมีสายไว้สีได้ นอกจากนี้ยังมีหลักฐานของล้านนาไทยที่มีศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัยกันในหลักศิลาจารึกในวัดพระยืน จังหวัดลำพูน ที่จารึกไว้ว่า “ให้ถือกระทงข้างตอกดอกไม้ไต้เทียน ตีพาทย์ดังพิณฆ้องกลอง ปี่สรไนพิสเนญชัยทะเทียดกาหลแตรสังมาลย์กังสดาล มรทงค์ดงเดือด เสียงเลิศเสียงก้อง อีกทั้งคนร้องโห่อื้อดาสรท้านทั่งทั้งนครหริภุญชัย แล” ซึ่งแสดงถึงเครื่องดนตรีบรรเลงในวงดนตรี และประชาชนนำมาเล่นเพื่อความสนุกสนานครึกครื้นกัน ดังนั้นจึงสามารถกล่าวถึงเครื่องดนตรีไทยในสมัยสุโขทัยได้จากวงดนตรีไทยในสมัยนั้น ได้แก่ วงแตรสังข์ ที่ใช้บรรเลงในพระราชพิธีต่าง ๆ ประกอบด้วยเครื่องดนตรีแตรฝรั่ง แตรงอน ปี่ไฉนแก้ว กลองชนะ บัณเฑาะว์ และมโหระทึก วงปี่พาทย์เครื่องห้าประกอบด้วย ปี่ใน ฆ้องวง ตะโพน กลองทัด และฉิ่ง นอกจากนี้ยังมีเครื่องดนตรีเช่น พิณ และซอสามสาย อยู่ในสมัยนั้นอีกด้วย ดนตรีไทยสมัยอยุธยาเป็นช่วงที่บ้านเมืองมีศึกสงครามอยู่ตลอดเวลา จึงทำให้ดนตรีไทยไม่เจริญก้าวหน้ามากนัก ยังคงมีเครื่องดนตรีในวงปี่พาทย์ เครื่องห้าเท่าเดิม จนมาเพิ่มระนาดเอกภายหลังในตอนปลายสมัยอยุธยา ส่วนวงดนตรีที่เกิดขึ้นในสมัยนั้น ได้แก่ วงมโหรี ที่บรรเลงโดยผู้หญิง เพื่อขับกล่อมถวายแด่พระมหากษัตริย์ ประกอบด้วยเครื่องดนตรี กระจับปี่ ซอสามสาย โทน(ทับ) กรับ รำมะนา ขลุ่ยและฉิ่ง แต่ต่อมาได้นำจะเข้ซึ่งเป็นเครื่องดนตรีของมอญมาประสมแทนกระจับปี่ เพื่อให้ทำนองได้ละเอียดลออและไพเราะกว่า และวงเครื่องสาย ประกอบด้วยเครื่องดนตรี ซอด้วง ซออู้ จะเข้ ขลุ่ย โทน(ทับ) และฉิ่ง ดนตรีไทยสมัยธนบุรีมีวงดนตรี 3 ประเภท เช่นเดียวกับสมัยอยุธยา คือ วงปี่พาทย์ วงมโหรี และวงเครื่องสาย แต่มีเครื่องดนตรีของชาติต่าง ๆ เข้ามาในประเทศไทยหลายชนิด ดังปรากฏในหมายกำหนดการของพระมหากษัตริย์ในสมัยนั้นว่า “ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พิณพาทย์ไทย พิณพาทย์รามัญ มโหรีไทย ฝรั่ง มโหรีญวน เขมร ผลัดเปลี่ยนกันสมโภช 2 เดือนกับ 12 วัน” ในงานสมโภชพระแก้วมรกตเป็นต้น ดนตรีไทยสมัยรัตนโกสินทร์คณะละครและวงปี่พาทย์ไทยสมัยรัตนโกสินทร์ มีความก้าวหน้าทางดนตรีมาก เริ่มจาก
ดนตรีไทยมีกี่ประเภทเครื่องดนตรีไทยแบ่งตามลักษณะการทำให้เกิดเสียงได้เป็น 4 ประเภท คือ เครื่องดีด เครื่องสี เครื่องตี และเครื่องเป่า ดนตรีไทยมีอะไรบ้างเครื่องดีด
เครื่องสี
เครื่องตี
เครื่องเป่า
วงดนตรีไทยมีกี่ประเภทหากจะแบ่งประเภทของวงดนตรีไทยนั้น สามารถแบ่งได้เป็น 3 ประเภท ตามเครื่องดนตรีไทยหลักที่ใช้ในการบรรเลง ดังนี้ วงปี่พาทย์วงปี่พาทย์ เป็นวงดนตรีไทยที่ใช้เครื่องเป่าเป็นหลักในการบรรเลง และมีเครื่องตีในการให้จังหวะ ซึ่งวงปี่พาทย์ยังสามารถแบ่งแยกย่อยออกได้เป็นอีกหลายรูปแบบ ตามเครื่องดนตรีที่ประกอบกัน ดังนี้
วงเครื่องสายวงเครื่องสาย เป็นวงดนตรีไทยที่ใช้เครื่องสายเป็นหลักในการบรรเลง มีเครื่องเป่าประกอบเป็นทำนอง และมีเครื่องตีในการให้จังหวะ มีจำนวน 4 ขนาด ดังนี้
วงมโหรีวงมโหรี เป็นการผสมผสานดนตรีทุกประเภท ทั้งดีด สี ตี เป่า แต่ย่อขนาดให้พอเหมาะ และเพิ่มซอสามสายเข้าไปด้วย สามารถแข่งตามขนาดวงได้ 3 ขนาด ดังนี้ เครื่องดนตรีไทยประเภทใดที่เกิดขึ้นเป็นอันดับแรกเครื่องตีนับว่าเป็นเครื่องดนตรีประเภทแรกที่มนุษย์คิดขึ้นเพราะมีลักษณะการเล่นง่ายกว่าชนิดอื่นได้มีวิวัฒนาการมาโดยลำดับ เครื่องตีที่ใช้ในวงดนตรีไทยแบ่งออกเป็น 3 จำพวก คือ 1. เครื่องตีทำด้วยไม้
เครื่องดนตรีชนิดใดที่เกิดขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 2ดนตรีไทยสมัยรัชกาลที่ 2
วงปี่พาทย์ได้พัฒนาขึ้นเป็นวงปี่พาทย์เครื่องคู่ เพราะได้มีการประดิษฐ์ระนาดทุ้ม มาคู่กับระนาดเอก และประดิษฐ์ฆ้องวงเล็กมาคู่กับ ฆ้องวงใหญ่
เครื่องดนตรีประเภทใดเกิดขึ้นเป็นครั้งแรกสำหรับมนุษย์ เคยเชื่อกันว่า เครื่องดนตรีเก่าแก่ที่สุดที่เคยมีการค้นพบกัน คือขลุ่ยที่ทำจากกระดูก (Bone Flute) อายุ 43,000 ปี ซึ่งค้นพบในบริเวณที่ปัจจุบันคือประเทศสโลวีเนีย แต่ดินแดนนั้นเป็นถิ่นที่อยู่ของมนุษย์นีแอนเดอร์ทัล เรียกว่า Divje Babe Flute แต่บางคนก็เรียกมันว่าเป็น 'นีแอนเดอร์ทัลฟลูต'
เครื่องดนตรีไทย 4 ประเภทมีอะไรบ้างเครื่องดนตรีไทย แบ่งออกเป็น 4 ประเภท เครื่องดีด เครื่องสี เครื่องเป่า เครื่องตี เครื่องดีด
|