ภาพแบบเวกเตอร์นิยมใช้กับงานข้อใด

ไฟล์ภาพแแบบ Raster และ Vector ต่างกันอย่างไร –  “ต้องการไฟล์อะไร เซฟไฟล์มาแบบไหน” เป็นคำถามยอดฮิตที่เกือบทุกครั้งเราจะได้ยินเวลาต้องทำงานเกี่ยวกับ Artwork หรือทำงานร่วมกับ กราฟฟิก ดีไซน์ หรือ นักออกแบบ ซึ่งคนส่วนใหญ่จะรู้จักเพียงแค่ JPEG เท่านั้น แต่ในความเป็นจริงแล้ว ยังมีรูปแบบของไฟล์อีกหลายชนิด ที่มีทั้งข้อดี ข้อเสียแตกต่างกันออกไป บทความนี้จะพาทุกคนไปรู้จักรูปแบบของไฟล์ภาพพร้อมศึกษาข้อดี ข้อเสียของแต่ละชนิดไฟล์กัน เพื่อให้เราสามารถเลือกใช้ไฟล์ภาพ ได้อย่างมีประสิทธิภาพที่สุดตามรูปแบบงานที่เราต้องทำ แต่ก่อนจะไปทำความรู้จักกับรูปแบบไฟล์ทั้ง 10 ชนิด เรามาดูความต่างของรูปแบบไฟล์ภาพ Raster กับ Vector ก่อน

ในเบื้องต้นสามารแยกไฟล์ออกได้เป็นสองรูปแบบใหญ่ๆคือ Raster กับ Vector โดยทั้งสองรูปแบบไฟล์คือการสร้างขึ้นมาจากคอมพิวเตอร์กราฟฟิก ทั้งสองมีความนิยมใช้งานพอๆกัน

Raster (Bitmap)เป็นแบบตัว Pixel ที่รวมกันเป็นภาพขนาดใหญ่ วิธีสังเกตง่ายๆคือ เมื่อเราขยายหรือซูมภาพเยอะ ๆ จะเห็นเป็นสี่เหลี่ยมสีจำนวนมากต่อกัน Raster จึงเป็นไฟล์ภาพที่ซับซ้อนที่มีการไล่ระดับสีได้อย่างราบลื่น แต่หากใช้การย่อ หรือ เพิ่มขนาด จะเริ่มเห็นความแตกของ Pixel ไฟล์ประเภท Raster เช่น JPEG, PSD, PNG และ TIFF

Vector images เป็นการคำนวณทางคณิตศาสตร์ที่แสดงในรูปแบบของรูปทรงเรขาคณิต ที่สร้างขึ้นโดยโปรแกรมกราฟฟิก รูปแบบภาพจะถูกกำหนดโดยชุดของพารามิเตอร์ทางคณิตศาสตร์จึงสามารถปรับขนาดขึ้นหรือลงได้โดยไม่เสียคุณภาพ ตัวอย่างของไฟล์ Vector เช่น AI, EPS และ SVG

ชนิดไฟล์ที่เป็นที่รู้จัก

• JPEG หรือ JPG เป็นรูปแบบไฟล์ที่นิยมใช้มากที่สุด เพราะไฟล์ภาพที่มาจากกล้องถ่ายรูป หรือสามารถอัปโหลดใน social media ต่าง ๆ รวมถึงสามารถปริ้นท์ได้เช่น

จุดเด่น : ใช้กันแพร่หลายเป็นที่นิยม โปรแกรมเกือบทุกโปรแกรมรองรับ JPG และที่สำคัญมีขนาดไฟล์ที่น้อย ทำให้ประหยัดพื้นที่จัดเก็บ

จุดด้อย : ถ้าเซฟรูปมาแล้วไม่สามารถแก้ไขได้ คุณภาพไฟล์ค่อนข้างมีข้อจำกัด ดังนั้นเวลานำไปใช้งาน อาจพบเจอปัญหาภาพแตก

• TIFF เป็นรูปแบบไฟล์คุณภาพสูง นิยมใช้การอุตสาหกรรมการพิมพ์งานที่ต้องใช้ความละเอียดสูง หรือ ขนาดใหญ่

จุดเด่น : ด้วยความที่มีการบีบอัดภาพที่น้อย ทำให้ไฟล์มีคุณภาพมาก รองรับโปรแกรมเกือบทุกโปรแกรม ที่สำคัญคือสามารถทำพื้นหลังให้โปร่งใสได้

จุดด้อย : ตัวไฟล์จะมีขนาดใหญ่มาก ทำให้ในบางครั้งอาจจะใหญ่กว่าไฟล์ Raw และ JPEG

• PNG เป็นรูปแบบไฟล์ที่นิยมที่สุด มักนิยมในการใช้งานบนเว็บไซต์ ไม่เหมาะกับงานพิมพ์ ไฟล์ PNG ถูกออกแบบมาเพื่อแทนที่ไฟล์ GIF ด้วยการบีบอัดที่ไม่เสียคุณภาพ ทำให้มีความนิยมมากกว่าไฟล์ GIF

จุดเด่น : รองรับสีมากกว่าไฟล์ GIF มีการบีบอัดโดยไม่สูญเสียคุณภาพ สามารถบันทึกภาพพื้นหลังแบบโปร่งใสได้

จุดด้อย :​ เนื่องจากเหมาะกับไฟล์ สี RGB มากกว่า ทำให้ไม่เหมาะกับการพิมพ์

• GIFเป็นรูปแบบไฟล์ที่มักจะถูกทำให้เป็นภาพเคลื่อนไหว และแบนเนอร์เว็บไซต์ มักจะถูกใช้ในสื่อโซเชียล

จุดเด่น : โหลดได้อย่างเร็ว สามารถเคลื่อนไหวได้ ขนาดไฟล์เล็กมาก และยังทำพื้นหลังโปร่งใสได้

จุดด้อย :​ ความจำกัดเรื่องสีของภาพ (Max 256) ไม่รองรับ CMYK

• PSD เป็นรูปแบบไฟล์ที่เกิดจากโปรแกรม Photoshop นิยมใช้การพิมพ์ เพราะสามารถจัดการไฟล์ได้อย่างยืดหยุ่นสำหรับโรงพิมพ์ 

จุดเด่น :  รองรับพื้นหลังโปร่งใส สามารถปรับแต่งไฟล์ได้อิสระ และยังสามารถทำงานได้ทั้ง Raster และ Vector

จุดด้อย :​   ไม่เหมาะกับงานที่ภาพขนาดเล็กเพาะไฟล์จะใหญ่มาก เหมาะเฉพาะสำหรับงานที่มีขนาดใหญ่ เช่น บิลบอร์ดบนทางด่วน เนื่องจากต้องใช้ไฟล์ที่มีความละเอียดสูง

• RAWเป็นรูปแบบไฟล์ที่นิยมสำหรับวงการช่างถ่ายภาพมืออาชีพ เพราะสามารถจัดการไฟล์ภาพและสามารถแก้ไขภาพได้อย่างสูงสุด

จุดเด่น :  การแก้ไขไฟล์ชนิดนี้มีประสิทธิภาพมาก เพราะการจัดเก็บข้อมูลของไฟล์ มีคุณภาพที่สูงมากแม้ถูกแก้ไขหรือปรับแต่ง

จุดด้อย :​  ไฟล์มีขนาดใหญ่มาก และในบางโปรแกรมไม่รองรับไฟล์ชนิดนี้ อาจต้องเสียเวลาแปลงไฟล์ให้เป็นรูปแบบอื่นก่อนถึงจะสามารถใช้งานได้

• EPS เป็นรูปแบบไฟล์หนึง่ของ Vector ที่มักจะถูกใช้กับ Logo หรือ Icon

จุดเด่น :  สามารถใช้ได้ทุกขนาดไม่ว่าจะเล็ก กลาง ใหญ่ โปรแกรมส่วนใหญ่รองรับไฟล์ชนิดนี้ อีกทั้งยังสามารถแปลงเป็น Raster ได้ง่ายอีกด้วย

จุดด้อย :  ถึงแม้จะสามารถแก้ไขได้ แต่ก็มีเพียงแค่โปรแกรมไม่กี่โปรแกรมที่สามารถจัดการหรือแก้ไขไฟล์นี้ได้ เช่น Illustrator

• SVG เป็นรูปแบบไฟล์เหมาะกับการทำเว็บไซต์ Responsive อย่างมาก 

จุดเด่น : สามารถใช้งานเป็น Raster หรือ Vector ก็ได้ สามารถปรับขนาดได้ โดยไม่เสียความคุณภาพและความละเอียดของภาพ อีกทั้งยังสามารถเพิ่มโดยตรงไปยัง HTML โดยไม่ต้องลิงค์รูปภาพและสำหรับ CSS ค้นหาและบีบอัดได้ง่าย

จุดด้อย :​  ไม่เหมาะกับงานภาพที่มีความลึกสีสูงๆ หรือ งานพิมพ์

• PDF เป็นรูปแบบไฟล์ที่นิยมใช้อย่างมากในงานที่เกี่ยวกับเอกสาร แต่บ่อยครั้งจะพบเห็นในการใช้พิมพ์ไฟล์ภาพขนาดใหญ่ 

จุดเด่น : สามารถแสดงผลได้ทั้ง Vector, Raster และข้อความ รองรับโปรแกรมที่หลากหลาย อีกทั้งยังสามารถมีรูปภาพหรือข้อมูลมากกว่าหนึ่งหน้า

จุดด้อย :​  เป็นเรื่องที่ยากถ้าอยากจะแก้ไขงาน และไม่เหมาะกับการใช้งานบนเว็บ

• BMP ไม่ค่อยนิยมใช้งานในปัจจุบัน เนื่องจากจำกัดเฉพาะ Windows OS

จุดเด่น : คุณภาพสูงมาก เนื่องจากไม่มีการบีบอัดเลย 

จุดด้อย :  ขนาดไฟล์ค่อนข้างใหญ่ และไม่รองรับงาน CMYK เลย ทำให้ไม่เหมาะกับการพิมพ์ อีกทั้งยังจำกัดใช้ได้แค่เพียง Windows OS เท่านั้น เพราะรูปแบบไฟล์นี้ ถูกพัฒนามาจากบริษัท Microsoft นั่นเอง

เป็นอย่างไรกันบ้างกับรูปแบบไฟล์ทั้งหมดที่นิยมใช้กันในปัจจุบัน ต่อไปนี้ถ้าเราต้องทำงานร่วมกับ กราฟฟิกดีไซน์หรือนักออกแบบมืออาชีพ เราจะได้ทำงานร่วมกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ และได้ผลลัพธ์ที่ออกมาดีที่สุด ตรงกับความต้องการมากที่สุด และถ้าใครที่อยากได้แหล่งรวมรูปภาพและ Vector อ่านต่อได้ที่ รวมเว็บไซต์โหลดฟรีภาพประกอบ และ vector

อ้างอิง – creativebloq.com

Cover – iT24Hrs