ลักษณะโคลงสุภาษิตนฤทุมนาการ
โคลงสุภาษิตนฤทุมนาการ เป็นโคลงสี่สุภาพ ๑๒ บท ประกอบด้วย บทนำ ๑ บท เนื้อเรื่อง ๑๐ บท และบทสรุป ๑ บท
กวีโวหารในโคลงสุภาษิตนฤทุมนาการ
โคลงสุภาษิตนฤทุมนาการมีกวีโวหารชนิดอุปลักษณ์ซึ่งอยู่ในบทที่ ๙
สาระสำคัญของโคลงสุภาษิตนฤทุมนาการ
โคลงสุภาษิตนฤทุมนาการ
" นฤทุมนาการ " หมายถึง กิจ ๑๐ ประการที่ผู้ประพฤติยังไม่เคยเสียใจ
สาระสำคัญของโคลงสุภาษิตนฤทุมนาการเป็นคำสอน ซึ่งมีอยู่ ๒ แนวทางคือ
๑ . สอนให้ปฏิบัติในสิ่งที่ดี
๒ . สอนให้ละเว้นสิ่งที่ไม่ดี
โคลงสุภาษิตนฤทุมนาการ กล่าวถึง ๑๐ ประการ ที่ผู้ประพฤติยังไม่เคยเสียใจ เพราะเป็นความประพฤติดีในไตรทวาร ( กาย วาจา ใจ ) อันจะยังให้เกิดผลดีแก่ผู้ประพฤติเองและต่อสังคมส่วนรวม ตัวอย่างเช่น
๓.เพราะถามฟังความก่อนตัดสิน
ยินคดีมีเรื่องน้อย ใหญ่ไฉน ก็ดี
ยังบ่ลงเห็นไป เด็ดด้วน
ฟังตอบขอบคำไข คิดใคร่ ครวญนา
ห่อนตัดสินห้วนห้วน เหตุด้วยเบาความ
ความหมายของโคลงสุภาษิตนฤทุมนาการทั้ง ๑๐ บท มีดังนี้ คือ
๑.เพราะความดีทั่วไป กล่าวถึง การทำความดีนั้นไม่ควรเลือกกระทำกับผู้ใดผู้หนึ่ง ควรทำกับคนทั่วๆไป และทำความดีเพิ่มขึ้นด้วยความชอบธรรม จะได้ไม่มีศัตรูคิดร้าย จะมีก็แต่ผู้ยกย่องเชิดชู
๒.เพราะไม่พูดจาร้ายต่อใครเลย กล่าวถึง การอยู่ห่างไกลความหลงและความริษยาไม่พูดจากล่าวเท็จให้ร้ายผู้อื่น ไม่พูดอาฆาตใคร และไม่พูดนินทากล่าวโทษผู้ใด
๓.เพราะถามฟังความก่อนตัดสิน กล่าวถึง การได้ยิน ได้ฟังเรื่องราวใดๆ มาไม่ควรจะเชื่อในทันที ต้องสอบสวนทวนความ คิดใคร่ครวญให้ดีก่อนที่จะตัดสินใจเชื่อ
๔.เพราะคิดเสียก่อนจึงพูด กล่าวถึง ก่อนที่จะพูดสิ่งใดให้ตั้งสติให้รอบครอบก่อน เพราะการพูดดีก็เหมือนกับการเขียนที่มีการเรียบเรียงไว้แล้ว ทำให้เวลาฟังเกิดความไพเราะเสนาะหู และไม่เป็นภัยตัวผู้พูดด้วย
๕.เพราะอดพูดในเวลาโกรธ กล่าวถึง การรู้จักหักห้ามตนเองไม่ให้พูดในขณะที่ยังโกรธอยู่โดยให้หยุดคิดพิจารณาว่าพูดแล้วจะเป็นฝ่ายแพ้หรือชนะ หรือพูดไปแล้วจะเป็นฝ่ายถูกหรือฝ่ายผิด หากไม่รู้จักยับยั้งแล้วละก็อาจทำให้เสียหายได้
๖.เพราะได้กรุณาต่อคนที่ถึงอับจน กล่าวถึง การมีความเมตตากรุณาและให้ความช่วยเหลือแก่ผู้ที่ประสบภัย ทำให้เขารอดพ้นจากความทุกข์ยาก ผลที่ได้รับคือผู้คนจะพากันสรรเสริญทั้งในปัจจุบันแล้วอนาคต
๗.เพราะขอโทษบรรดาที่ได้ผิด กล่าวถึง เมื่อกระทำการสิ่งใดผิดพลาดแล้ว ก็ควรลดความอวดดีลง และรู้จักกล่าวโทษเพื่อลดความบาดหมางลง ดีกว่าคิดหาทางแก้ด้วยความคดโกง
๘.เพราะอดกลั้นต่อผู้อื่น กล่าวถึง การมีความอดทนอดกลั้นต่อผู้ที่มาข่มเหงรังแก ไม่ฉุนเฉียวเหมือนคนพาล นี่แหละจัดได้ชื่อว่าเป็นคนใจเย็น
๙.เพราะไม่ฟังคำคนพูดเพศนินทา กล่าวถึง การไม่ควรฟังคนที่ชอบพูดเพ้อเจ้อเท็จจริงบ้าง เพราะเปรียบเสมือนมีดที่กรีดหรือระรานคนทั่วไป ฟังแล้วจะพาเราเข้าไปอยู่ในพวกพูดจาเหลวไหลไปด้วย
๑๐.เพราะไม่หลงเชื่อข่าวร้าย กล่าวถึง การไม่ควรด่วนหลงหรือตื่นเต้นกับข่าวร้ายที่มีผู้นำมาบอก ควรสืบสาวเรื่องราวที่แท้จริงก่อน
ข้อคิดที่ได้จากโคลงสุภาษิตนฤทุมนาการ
สุภาษิตทั้งปวงมีเนื้อหาสาระที่ให้คติในการดำรงชีวิต ด้วยการชี้ให้เห็นสิ่งที่ควรปฏิบัติและควรละเว้น ผู้ประสงค์ความเจริญในชีวิตควรอ่านด้วยความพินิจพิจารณาแล้วเลือกนำสุภาษิตนั้นๆ ไปปฏิบัติให้เกิดประโยชน์แก่ชีวิตตนและสังคมส่วนรวมเท่าที่สามารถจะทำได้
โคลงนฤทุมนาการทั้ง 10 ข้อมีอะไรบ้าง
สุภาษิตนฤทุมนาการ มีอะไรบ้าง
โคลงสุภาษิตนฤทุมนาการมีวัตถุประสงค์ใด
โคลงสุภาษิตนฤทุมนาการมีเนื้อหากล่าวถึงอะไรบ้าง