ท่ีมา: วพิ ุธ พูลเจริญ (2544) อา้ งถึงใน เดชรัต สขุ กาเนิด วิชยั เอกพลาการ และปตั ตพงษ์ เกษสมบรู ณ์ (2545) Show 2. นิยามความหมายของสุขภาพ สามารถอยู่ในสังคมได้อย่างปกติสุขและมิได้หมายความเฉพาะเพียงแต่การปราศจากโรคและทุพพลภาพ สขุ ภาพ คอื “สุขภาวะทสี่ มบูรณ์ ทัง้ ทางกาย ทางจติ ทางสงั คม และทางปัญญา สุขภาวะท้งั 4 สุขภาพ คือ “สภาวะท่ีสมบูรณ์ทั้งทางกาย จิต สังคม และจิตวิญญาณ ครอบคลุมถึงการดาเนิน พระราชบญั ญัตสิ ุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.2550 “สุขภาพคอื สุขภาวะ หมายถึงภาวะท่ีสมบูรณท์ ้งั 2 พระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.2550 ได้กาหนดไว้ว่า “สุขภาพทางปัญญา (Wisdom ดงั นัน้ อาจสรุปได้ว่าสขุ ภาพ คือ “สุขภาวะ ท่ีสมบรู ณ์เชื่อมโยงกันเป็นองค์รวมอย่างสมดลุ ท้ังทาง 3. มติ ิและระดับของผลกระทบทางสุขภาพ คาจากัดความเรื่องสุขภาพได้มีการพัฒนาและวิวัฒนาการด้านมิติสุขภาพมาเป็นลาดับ สาหรับ (1) สุขภาวะที่สมบูรณ์ทางร่างกาย (Physical Wellbeing) หมายถึง ร่างกายที่สมบูรณ์ (2) สุขภาวะที่สมบูรณ์ทางจิตใจ (Mental Wellbeing) หมายถึง จิตใจที่มีความสุข ร่าเริง (3) สุขภาวะที่สมบูรณ์ทางสังคม (Social Wellbeing) หมายถึง การอยู่ร่วมกันด้วยดี มี (4) สุขภาวะทางจิตวิญาณหรือปัญญา (Spiritual or Wisdom Wellbeing) คือสุขภาวะ 3 4.ผลกระทบทางสุขภาพ 4.1 ลกั ษณะของผลกระทบทางสขุ ภาพ แบ่งได้ 3 ประเภท คอื (1) ผลกระทบโดยตรง (Direct Impact) ซึ่งเปน็ ผลกระทบทางสุขภาพ อนั เนอื่ งมาจาก (2) ผลกระทบโดยออ้ ม (Indirect Impact) ซง่ึ เปน็ ผลกระทบท่ีมไิ ดเ้ กดิ ขน้ึ กับสขุ ภาพโดยตรง (3) ผลกระทบสะสม (Cumulative Impact) หมายถึง ผลกระทบที่เกิดจากโครงการที่กาลัง 4.2 ระดบั ผลกระทบทางสุขภาพ ประเมินผลกระทบทางสุขภาพ เพราะการเลอื กระดบั ในการประเมินผลกระทบทางสุขภาพที่แตกต่างกันยอ่ มมี (1) ผลกระทบในระดบั ปัจเจกบุคคล เช่น ผลกระทบที่มีตอ่ ความเจบ็ ปว่ ย หรือสถานะทาง (2) ผลกระทบในระดบั ครอบครวั เชน่ ผลกระทบทม่ี ตี อ่ ความสัมพันธ์ภายในครัวเรอื น ซึ่งจะทา 4 (3) ผลกระทบในระดับชุมชน เช่น ผลกระทบที่มีตอ่ ความสามารถในการจัดการการคุ้มครอง (4) ผลกระทบในระดับสาธารณะ เช่น ปญั หาที่คกุ คามสขุ ภาพของสาธารณะในวงกวา้ ง ไมส่ ามารถ การให้คานิยามเรื่องสุขภาพเป็นส่ิงสาคัญในกระบวนการกาหนดขอบเขตเพ่ือการประเมินผลกระทบ รูปที่ 1 แสดงความเช่ือมโยงระหวา่ งสุขภาพและปัจจยั กาหนดสขุ ภาพ (อาพล จนิ ดาวัฒนะ, 2552) 5 สว่ นที่ 2 เรือ่ งปจั จัยกาหนดสขุ ภาพ 2. กรอบแนวคิดเร่ืองปัจจยั กาหนดสขุ ภาพทางสังคม (Social Determinants of Health) ทางด้านสง่ิ แวดลอ้ มกายภาพ ทางเศรษฐกิจ และสังคม ที่เกิดจากการพฒั นาและการดาเนินโครงการพัฒนา จึง ปัจจัยกาหนดสขุ ภาพทางสังคม (Social Determinants of Health) หมายถึง ขอบเขต การมสี ขุ ภาพหรือสุขภาวะทดี่ ี ลว้ นมีอิทธิพลจากปัจจัยกาหนดสขุ ภาพตา่ งๆ ทีส่ ่งผลท้ัง มีหลายหน่วยงาน ได้เสนอปจั จัยกาหนดสุขภาพไวห้ ลายกรอบแนวคิด สาหรบั ในทีน่ ี้จะ 2.1 กรอบแนวคิดปจั จัยกาหนดสขุ ภาพของประเทศแคนาดา หนว่ ยงานสขุ ภาพ (1) รายได้ และสถานะทางสังคม (Income and Social Status) 6 2.2 กรอบแนวคิดปัจจยั กาหนดสขุ ภาพของประเทศอังกฤษ กาหนดเปน็ 5 ระดบั ดงั นี้ (1) ปัจจยั ท่ีอยู่ในตวั มนุษย์เอง เช่น อายุ เพศ และพนั ธกุ รรม ไม่สามารเปลีย่ นแปลง (2) ปจั จยั ทเ่ี กีย่ วข้องกับพฤติกรรมสว่ นบุคคลของมนุษย์ พฤตกิ รรมการบริโภค (3) ปัจจัยทเี่ กีย่ วกับเครือข่ายทางสังคมและชมุ ชน เช่น ความสมั พันธภ์ ายในชุมชน (4) เงื่อนไขการดาเนินชีวิตและการทางาน การผลิตอาหารและผลผลิตการเกษตร (5) เงื่อนไขโดยรวมทางเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรมและส่ิงแวดล้อม ซึ่งมักเก่ียวพัน รูปท่ี 2 แสดงปจั จยั กาหนดสุขภาพของประเทศอังกฤษ 2.3 กรอบแนวคดิ ปจั จยั กาหนดสุขภาพของ Quigley (1) ดา้ นปัจเจกบคุ คล (Individual Factor) เช่น พนั ธกุ รรม พฤตกิ รรม 7 2.4 ปัจจัยกาหนดสขุ ภาพของ Martin Birley (Martin Birley, 2000 อา้ งถึงใน Martin Birley ไดก้ าหนดปัจจยั กาหนดสุขภาพโดยจาแนกตามประเภททนุ 5 กลุ่ม ตารางที่ 2 แสดงปัจจัยกาหนดสุขภาพตามกรอบแนวคดิ ของ Martin Birley ประเภทของทนุ และความหมาย ตัวอยา่ งของปจั จัยกาหนดสุขภาพ 1.ทนุ ธรรมชาติ (Natural Capital) หมายถงึ การถือครองท่ีดิน ความสมบูรณ์ของดิน ความสมบูรณ์ของ ปรมิ าณและคุณภาพของทรัพยากรธรรมชาติ ท่ี แหล่งน้า ความหลากหลายทางธรรมชาติ การเข้าถึงแหล่ง มนษุ ย์สามารถนามาใช้ได้ อาหารตามธรรมชาติ (รวมทั้งทรัพยากรประมง ป่าไม้) สิทธิในทรพั ยากรภมู ิอากาศ ทัศนียภาพ 2.ทนุ การเงนิ (Financial Capital) หมายถงึ รายได้ แหล่งท่ีมาของรายได้ และระยะเวลาของรายได้ ทรัพยากรการเงินท่ีประชากรครอบครองอยู่ และ ความมั่นคงของรายได้ เงินออม ทรัพย์สิน และสิทธิ สามารถนามาใชป้ ระโยชน์ได้ ในทรัพย์สิน หน้ีสิน แหล่งท่ีมาของเงินในยามฉุกเฉิน เงินโอนจากภายนอก ประกันชวี ิต ประกนั สุขภาพ 3.ทุนทางกายภาพ (Physical Capital) หมายถงึ การเข้าถึงน้าสะอาด เส้นทางคมนาคม ช่องทางการ โครงสรา้ งพน้ื ฐาน เครื่องมือ อปุ กรณ์และปัจจัย ติดต่อส่ือสาร เคร่ืองจักรอุปกรณ์ การเกษตร ระบบ การผลิต และสนิ ค้าอปุ โภคบริโภคทีจ่ าเปน็ ชลประทานบา้ นพกั อาศัย สถานีอนามยั สาหรับการดาเนินชวี ิต 4.ทนุ มนุษย์ (Human Capital) หมายถึง ทักษะ สุขภาพท่ีสมบูรณ์ อิสระ ปราศจากความกลัว ความ ความรู้ ความสามารถ ความรับผดิ ชอบ และ เจ็บปวด และความทุกข์ทรมาน ผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษา สภาวะท่ีสมบรู ณ์ของมนุษย์ในการดารงชีวติ การเพิ่มความเข้มแข็งของสตรีและกลุ่มผู้ด้อยโอกาส ความสามารถและความรับผิดชอบของบุคลากรในสถาบัน ต่าง ๆ ภูมิปัญญาทางด้านสุขภาพ ความเชื่อ ทัศนคติ และ พฤตกิ รรมท่มี ผี ลกระทบต่อสุขภาพ 5.ทุ น ท างสังคม (Social Capital) ห ม ายถึง ความสมั พันธ์ในสงั คม ความเขม้ แข็งของชุมชน การรกั ษา ทรัพยากรทางสังคม เช่น กลุ่มเครือข่ายต่าง ๆ และฟน้ื ฟู ศิลปวฒั นธรรม ประเพณี ความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ความสัมพันธ์กันในสังคม ความรู้สึกผูกพัน การเขา้ รว่ มกิจกรรมในชุมชน กลไกการกระจายทรัพยากร อัตลักษณ์ร่วมกัน ซึ่งจาเป็นอย่างยิ่งในการ ความขดั แย้งในสงั คม อาชญากรรมหรอื ปัญหาทางสังคม ดารงชีวติ ทีด่ รี ่วมกนั ที่มา Martin Birley (2,000) อา้ งถึงใน เดชรัต สุขกาเนิด วิชัย เอกพลากร และปัตตพงษ์ เกษสมบูรณ์ 8 2.5 กรอบแนวคิดของชุมชนลมุ่ นา้ มูนตอนลา่ ง ปจั จยั กาหนดสขุ ภาพของชุมชนลมุ่ น้ามนู ตอนลา่ ง ซ่ึงได้รบั ผลกระทบจากการก่อสร้างโครงการโรงไฟฟา้ พลังน้า คาวา่ “สุขภาพ” ในความหมายของชมุ ชนลุ่มนา้ มนู คือ การมีชีวติ อย่อู ย่างเปน็ สขุ (1) การมอี ยมู่ กี นิ อย่างเพียงพอ การมีอาหารการกินท่ีหลากหลาย มีคุณภาพทดี่ ี (2) การมอี าชีพที่มน่ั คง การมีงานทาตลอดปี มีรายไดท้ ส่ี ามารถเลยี้ งครอบ (3) มคี รอบครัวท่อี บอุ่น การได้อยู่กันพร้อมหน้า พ่อ แม่ ลูก ปู่ ยา่ ตา ยาย มีเครอื (4) มรี ่างกายท่ีแข็งแรง หมายถึง มีสภาพร่างกายท่ีแข็งแรง สามารถทางานได้ (5) มีจติ ใจรา่ เริงเบกิ บาน มีความสงบ ไม่ต้องวติ กกังวล ไม่ต้องกลมุ้ ใจวา่ วันพร่งุ นี้ (6) อยู่ในชมุ ชนทีเ่ อื้ออารีต่อกัน แบ่งปนั กัน มเี พื่อนบ้านท่ีเหมือนเปน็ ญาติกนั (7) มีทรัพยากรธรรมชาติทเ่ี อ้ือต่อการดารงชีวิต มีความ สมบูรณข์ องที่ดิน แม่น้า 9 รูปท่ี 3 ปจั จยั กาหนดสุขภาพของชมุ ชนล่มุ น้ามูลตอนลา่ ง (ดารวิ รรณ เศรษฐธี รรมกาญจนา นาถะพนิ ธุ และ 2.6 กรอบแนวคิดปัจจัยกาหนดสุขภาพของอังกฤษ (Harris A.,2004) 1. วิถกี ารดาเนนิ ชวี ติ 2. ส่งิ รอบตวั 10 5. คุณภาพส่ิงแวดล้อม 6. การเขา้ ถึงบรกิ ารพ้ืนฐาน ดนิ เสยี งดัง บริการสขุ ภาพ บรกิ ารขนสง่ นา้ การใช้ท่ีดิน บรกิ ารสงั คม บรกิ ารทอี่ ยู่อาศัย อากาศ ผงั เมือง บรกิ ารเล้ยี งดูเดก็ เล็ก การส่ันสะเทอื น พ้ืนทส่ี เี ขยี ว บริการการศึกษา บรกิ ารธนาคาร การปอ้ งกันภัย มลพิษ บริการดา้ นอาชพี บริการคาปรึกษา ทรัพยากรธรรมชาติ บรกิ ารผสู้ ูงอายุ บริการการค้า 7. ปัจจยั ทางชีววิทยา 8. อ่ืน ๆ (ชุมชนระบุ) อายุ เพศ พนั ธุกรรม ที่มา เดชรตั สุขกาเนิด วิชัย เอกพลาการ และปัตตพงษ์ เกษสมบรู ณ์ (2545) 2.7 มิติดา้ นสุขภาพและปัจจัยกาหนดสขุ ภาพของโครงการเหมอื แร่โพแทส (1) ด้านร่างกายและการเกดิ โรคตา่ ง ๆ ทกี่ ังวลว่าจะเกดิ โรค เช่น โรคระบบทางเดิน (2) ด้านจิตใจ ที่กังวลว่าจะเกิดข้ึนคือความเครียด ความวิตกกังวลเนื่องมาจากวิถี (3) ด้านสังคม ที่กังวลว่าจะเกิดขึ้น คือทุนทางสังคมลดลง รัฐยังไม่มีความพร้อมใน (4) ด้านปัญญา ท่ีกังวลว่าจะเกิดขึ้น คือ วิถีชีวิตและวัฒนธรรมเดิมเปล่ียนแปลงไป 11 รูปท่ี 4 แสดงความเชือ่ มโยงของปจั จัยกาหนดสขุ ภาพของเหมืองแร่โปแตส จงั หวัดอดุ รธานี 2.8 กรอบแนวคดิ ปจั จัยกาหนดสขุ ภาพเทศบาลตาบลปริก พืน้ ทเ่ี ทศบาลตาบลปริกไว้ 4 ดา้ นคือ ด้านวถิ ีชีวิต ดา้ นเศรษฐกิจของสงั คม ด้านสิ่งแวดล้อม และด้านประชากร 2.9 กรอบแนวคิดกาหนดสุขภาพของจังหวัดระยอง ได้กาหนดไว้ 4 ด้าน คือ (HIA (1) ปัจจัยด้านส่ิงแวดล้อม (Environmental Factor) ซ่ึงประกอบด้วยมลพิษจาก (2) ปัจจัยด้านทรัพยากรธรรมชาติ (Resources) เช่น การแย่งชิงการใช้น้า (3) ปจั จัยดา้ นปญั หาสังคม (Social Factor) ซ่งึ ประกอบด้วย แรงงานอพยพ และ (4) ปัจจัยทางด้านเศรษฐกิจ (Economic Factor) การเติบโตทางเศรษฐกิจ 12 2.10 ปจั จยั ที่มีผลกาหนดสุขภาพของ Michael M. and Richard GW (1) โครงสร้างทางสงั คม (ปัจจยั ทางชวี ภาพ ประสบการณ์ในชวี ิต สิ่งแวดลอ้ ม (2) พัฒนาการในวยั เดก็ 2.11 ปจั จยั กาหนดสุขภาพ ทีก่ าหนดไว้ในหลักเกณฑแ์ ละแนวทางการประเมนิ ผล สานักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ กาหนดให้ในการประเมินผลกระทบด้าน (1) การเปล่ยี นแปลงสภาพและการใช้ทรพั ยากรธรรมชาติ ไมว่ า่ จะเปน็ ทรพั ยากร (2) การผลติ ขนสง่ และการจดั เก็บวัตถอุ ันตราย โดยจะต้องแจง้ ประเภท (3) การกาเนดิ และการปลอ่ ยของเสยี และสิ่งคุกคามสขุ ภาพ จากการก่อสรา้ ง (4) การรับสัมผัสตอ่ มลพษิ และสิ่งคกุ คามสุขภาพ ไม่ว่าจะเปน็ เสน้ ทางการรบั (5) การเปลี่ยนแปลง และผลกระทบตอ่ อาชพี การจ้างงาน และสภาพการทางาน (6) การเปล่ียนแปลง และผลกระทบต่อความสัมพันธ์ของประชาชน และชมุ ชน ทง้ั 13 ความสัมพันธ์ภายในชุมชนและภายนอกชุมชน โดยเฉพาะอย่างย่ิงการอพยพของประชาชน และแรงงาน (7) การเปลีย่ นแปลงในพื้นท่ที ม่ี ีความสาคญั และมรดกทางศิลปวัฒนธรรม (8) ผลกระทบทเี่ ฉพาะเจาะจงหรือมีความรุนแรงเป็นพเิ ศษต่อประชากรกลุม่ ใด (9) ทรัพยากรและความพรอ้ มของภาคสาธารณสขุ ทงั้ ในแงข่ องการสร้างเสริม จากตัวอย่างกรอบแนวคิดปัจจัยกาหนดสุขภาพข้างต้นพบว่ามีข้อเด่น ข้อด้อยท่ีแตกต่างกัน ส่วนกรอบแนวคิดของชมุ ชนลุ่มแมน่ า้ มูล และเทศบาลตาบลปรกิ เปน็ การกาหนดปัจจยั กรอบแนวคิดเร่ืองปัจจยั กาหนดสขุ ภาพ มีความสาคัญในข้ันตอนของการกาหนดขอบเขตการ 14 แม้ว่ากรอบแนวคิดปัจจัยกาหนดสุขภาพจะมีหลากหลาย แต่ในการประเมินผลกระทบทาง เอกสารอ้างอิง ผลกระทบทางสุขภาพ. สถาบันวจิ ยั ระบบสาธารณสขุ .นนทบุรี สุขภาพ เพื่อ สร้างนโยบายสาธารณะหรอื สขุ ภาพ: แนวคิด แนวทาง และการปฏบิ ตั ิ. 15 Website เม่อื 15 พฤษภาคม 2550). 16 แนวคดิ การสรา้ งเสรมิ สุขภาพ (Health Promotion) ความหมายของ “การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ” กลยทุ ธใ์ นการสง่ เสริมสุขภาพตามกฎออตตาวา ชาร์เตอร์ 17 ดังนั้น การส่งเสริมสุขภาพจึงมุ่งหวังให้เกิดการมีสุขภาพดีในระดับสูงสุด โดยจาเป็นต้องอาศัย 18 ตวั อย่าง กจิ กรรมการสร้างเสริมสุขภาพ การแกป้ ญั หาด้านการสรา้ งเสริมโภชนาการในศูนย์เดก็ เลก็ 1.กระบวนการรวบรวมข้อมูลพืน้ ฐานทจี่ าเป็น 2.การวิเคราะห์ข้อมลู • การประเมิน ภาวะโภชนาการเด็ก การชง่ั นา้ หนัก • การวิเคราะหข์ อ้ มลู รว่ มระหวา่ ง เจา้ หนา้ ทศ่ี ูนยเ์ ดก็ • ข้อมูลพฤตกิ รรมการจัดหาอาหารให้เด็กของผ้ปู กครอง • วิเคราะห์ปจั จยั กาหนดสขุ ภาพท่ีเปน็ สาเหตุของปญั หา หรือผ้เู ลย้ี งดูเด็ก 3.การคืนข้อมูล • ขอ้ มูลการจัดอาหารในศูนย์เด็กเลก็ • ประชมุ กลมุ่ คืนข้อมลู แกผ่ ปู้ กครอง เจา้ หนา้ ที่ผเู้ กยี่ วข้อง/ อาหาร ร้านขายของชา • ข้อมูลแหลง่ ผลติ อาหารในชมุ ชน 4.การจัดทาแผนกาหนดกิจกรรมตามหลกั ออตตาวา ชารเ์ ตอร์ 1. การสร้างนโยบายสาธารณะของชุมชน เช่น การไม่ขายเคร่ืองดื่มน้าหวาน ขนมขบเค้ียวในบริเวณ ใกล้ศูนย์เด็กเล็ก นโยบายใหศ้ ูนย์เด็กเล็ก 2. การสร้างสิ่งแวดล้อมที่เอ้ือต่อการมีสุขภาพดี เช่น การสร้างสภาพแวดล้อมในศูนย์เด็ก ให้เอ้ือต่อการเรียนรู้เรื่องสิ่งแวดล้อม เช่น 3. การเพิ่มความสามารถของชุมชน เช่น จัดทาโครงการหรือกิจกรรมร่วมกับชุมชน เช่น กิจกรรมแปลงผักปลอดสารพิษของชุมชนเพื่อ 4. การพฒั นาทักษะสว่ นบุคคล เช่น การปลกู ฝงั พฤตกิ รรมการบรโิ ภคให้เด็ก การพัฒนาศกั ยภาพผู้ปกครอง ผู้เล้ียงดเู ดก็ การพฒั นาศักยภาพ 5. การปรบั ระบบบริการสุขภาพ รว่ มกบั รพ.สต.หรอื หนว่ ยงานสาธารณสุขในพ้ืนท่ีเพอื่ การแก้ปัญหาเดก็ ที่มภี าวะทุพโภชนาการ หรอื เด็กอ้วน 6.การตดิ ตามประเมินผล 5.การดาเนนิ งานตามแผน (จากการวเิ คราะห์ในข้อท่ี 2 ) ตัวอย่างกิจกรรมการดาเนินงานโภชนาการอาหารในศูนยเ์ ด็กเลก็ กิ ระดับครวั เรอื น/หนว่ ยงาน จกร รม 1. การ หน่วยงาน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น/ชุมชนกาหนดนโยบายด้านโภชนาการในศูนย์เด็กเล็กที่ สร้าง จาเป็น เชน่ นโยบา • นโยบายศูนย์เดก็ เล็ก/ชมุ ชนปลอดนา้ หวาน นา้ อัดลม ย ขนมกรบุ กรอบ สาธาร • นโยบายเมนอู าหารกลางวันลดหวาน มัน เค็ม ณะ • นโยบายการใช้ผลิตผล วัตถุดิบท้องถิ่น ในการทาอาหารกลางวัน ซ่ึงนอกจากจะทาให้ เด็กได้รับประทานอาหารจากแหล่งท่ีมีคุณภาพ ปลอดสารพิษแลว้ ยังเป็นการช่วยเสริมอาชีพ รายได้ใหก้ บั คนในชมุ ชนอกี ดว้ ย เชน่ รับซอ้ื ขา้ วสาร ไข่ ไก่ ปลาท่ีผลติ และหาไดใ้ นชมุ ชน 2. การ • กิจกรรมการประกวดศูนย์เด็กเล็กสีเขียว แยกเป็นศูนย์ท่ีมีบริเวณพื้นท่ีมากพอต่อการปลูก สร้างสร พืชผักและศูนย์ท่ีไม่มีพื้นที่ (ศูนย์เขตเมือง) โดยการเพิ่มพื้นที่ผลิตอาหารในศูนย์เด็กเล็ก เช่น รค์ การทาแปลงผักสาธิต ผลิตผักปลอดสารพิษเพื่ออาหารกลางวัน ภายในศูนย์ กรณีศูนยใ์ นเขต ส่งิ แวดล้ เมอื งอาจปรบั รูปแบบเป็นสวนแนวตั้ง ปลูกใสก่ ระถาง เปน็ ตน้ อมท่เี อื้อ • จัดต้งั กองทนุ ขยะรไี ชเคลิ เพอ่ื อาหารกลางวนั ซ่ึงนอกจากจะช่วยลดขยะในชมุ ชนแลว้ ตอ่ • สร้างกระบวนการเรียนรู้ และปลูกฝังการดูแลรักษาส่ิงแวดล้อมให้กับเด็ก โดยการสร้างสรรค์ สุขภาพ ส่งิ ประดษิ ฐ์จากสิ่งของเหลอื ใช้ อาจใชท้ นุ คน ท่ีมฝี ีมือในพ้ืนที่ (อาจเป็นตัวแทนผู้สูงอายุที่มีภูมิ ข้อใดเป็นปัจจัยกำหนดสุขภาพด้านปัจเจกบุคคล4.1.1 องค์ประกอบด้านปัจเจกบุคคล ได้แก่ อายุ เพศ สถานะสุขภาพ อาชีพ ถิ่นที่อยู่ กรรมพันธุ์ ความเชื่อ พฤติกรรม จิตวิญญาณของแต่ละบุคคล เป็นต้น
ปัจจัยใดที่เป็นตัวกำหนดสุขภาพของบุคคล(1) ปัจจัยที่อยู่ในตัวมนุษย์เอง เช่น อายุ เพศ และพันธุกรรม ไม่สามารเปลี่ยนแปลง ได้หรือเปลี่ยนแปลงได้ยาก (2) ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมส่วนบุคคลของมนุษย์พฤติกรรมการบริโภค พฤติกรรมการเดินทาง พฤติกรรมการพักผ่อน
ปัจจัยที่มีผลต่อสุขภาพมีอะไรบ้าง1.1 ปัจจัยทางชีวภาพ ปัจจัยซึ่งมีผลกระทบต่อสุขภาพ ประกอบด้วย 1) การตอบสนองของแต่ละคน ซึ่งแตกต่างกันไป 2) พันธุกรรม ประกอบด้วย ระบบประสาท ฮอร์โมน เมแทบอลิก และโครงสร้างและ หน้าที่ทางสรีรวิทยา 1.2 ประสบการณ์ในชีวิต เกิดจากปัจจัย 1) ระบบสังคม 2) สิ่งแวดล้อมทางสังคม 3) การรบกวนสภาวะสมดุลของร่างกาย
ปัจจัยกําหนดสุขภาพมีองค์ประกอบสําคัญกี่องค์ประกอบ อะไรบ้างองค์ประกอบที่มีอิทธิพลต่อสุขภาพ - Coggle Diagram. องค์ประกอบทางกาย พันธุกรรม ... . องค์ประกอบทางจิต อัตมโนทัศน์ ... . องค์ประกอบทางพฤติกรรม พฤติกรรมเกี่ยวกับอนามัยส่วนบุคคลเป็นพฤติกรรมที่ปฏิบัติเพื่อมีอนามัยที่ดี ... . องค์ประกอบทางสังคม ระบบครอบครัวและเครือญาติ สังคมไทยเป็นสังคมแบบระบบเครือญาติ ... . องค์ประกอบทางสิ่งแวดล้อม. |