หน้าที่หลักและความสามารถที่ Data Analyst ต้องมีมีอะไรบ้าง

นักวิเคราะห์ข้อมูล หรือ “Data Analyst” เป็นอีกหนึ่งอาชีพที่ได้รับความนิยมมากในปัจจุบันเนื่องจากในปัจจุบันหลายองค์กรหันมาให้ความสำคัญกับข้อมูลมากขึ้นเพราะการเติบโตของเทคโนโลยีรวมไปถึงสภาวะการแข่งขันในหลายอุตสาหกรรมที่มีความเข้มข้น การเข้าใจถึงข้อมูลจนไปถึงสามารถทำนายความเป็นไปได้ที่จะเกิดขึ้นกลายเป็นหนึ่งในความได้เปรียบในการแข่งขัน

จากผลสำรวจของ Linkedin ซึ่งเป็นแพลตฟอร์ม Social Media ที่ช่วยในเรื่องของการจัดหางานพบว่าหนึ่งในสายงานที่ได้รับความนิยมเป็นอันดับต้น ๆ และมีการเติบโตมากถึง 40% ตั้งแต่ปี 2019 คือสายงานที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยี สำหรับประเทศไทยนั้นสายงานที่เกี่ยวข้องกับ Data ได้แก่ Data Engineer, Data Analyst หรือ Data Scientist รับเงินเดือนเฉลี่ยเริ่มต้นอยู่ที่ 30,000 ถึง 50,000 บาท หากเป็นคนที่มีประสบการณ์มากจนสามารถไต่เต้าไปจนถึงระดับหัวหน้าอาจจะได้รับเงินเดือนสูงถึง 150,000 บาทเลยทีเดียว 

จากที่กล่าวมาทั้งหมดส่งผลให้คนเริ่มหันมาสนใจที่จะเอาดีกับทางด้าน Data กันมากขึ้น แต่ในทางกลับกันเนื่องจากเป็นสายงานที่มีความใหม่ที่เพิ่งจะเติบโตได้ไม่กี่ปี ทำให้หลายคนเกิดความสงสัยว่าการที่จะเป็นนักวิเคราะห์ข้อมูลได้นั้นต้องทำอย่างไร

ดังนั้นวันนี้ DIGI จะพาทุกคนไปไขข้อสงสัยที่หลายคนมักจะมีคำถามที่เกี่ยวข้องกับสายอาชีพนักวิเคราะห์ข้อมูลว่า Data Aanlyst คืออะไร แล้วต้องจบคณะอะไรมาถึงจะสามารถมาทำงานเป็น Data Analyst แล้วการที่จะเป็น Data Analyst คนไม่มีประสบการณ์สามารถเป็นได้ไหม รวมไปถึงวิธีการสำหรับคนที่กำลังสนใจจะทำงานว่าต้องเรียนรู้เรื่องอะไรบ้าง ไปจนถึง Course สำหรับผู้เริ่มต้นเป็น Data Analyst

Data Analyst คืออะไร แล้วต้องมีองค์ความรู้อะไรบ้าง ? 

Data Analyst หรือ “นักวิเคราะห์ข้อมูล” คือบุคคลที่ทำหน้าที่ในการนำข้อมูลขององค์กรหรือลูกค้าไปใช้ในกระบวนวิเคราะห์เพื่อให้เกิดประโยชน์ต่อองค์กรในเชิงของการทำธุรกิจมากที่สุด ซึ่งการที่องค์กรจะมีกลยุทธ์ที่สามารถดำเนินธุรกิจจนเป็นผู้นำในอุตสาหกรรมได้นั้นต้องอาศัยความเข้าใจธุรกิจอย่างลึกซึ้ง (Business Insight) จนสามารถทำนายความต้องการของลูกค้าได้อย่างแม่นยำ (Prediction) ซึ่งทั้งหมดที่กล่าวต้องอาศัยความรู้ ความเชี่ยวชาญของนักวิเคราะห์ข้อมูล

หน้าที่หลักของนักวิเคราะห์ข้อมูลเริ่มจากการนำข้อมูลดิบมาแปลงให้อยู่ในรูปของข้อมูลที่จะสามารถนำไปใช้ต่อได้ด้วยวิธีการ Data Transformation หรือการทำ Data Cleansing หลังจากที่ข้อมูลพร้อมแล้วก็สามารถนำไปทำการวิเคราะห์ได้ตั้งแต่การสรุปข้อมูลไปจนถึงการทำโมเดล ซึ่งตรงจุดนี้ต้องอาศัยทักษะและความรู้ที่ค่อนข้างมาก สุดท้ายขั้นตอนที่สำคัญที่สุดของการเป็นนักวิเคราะห์คือการนำเสนอสิ่งที่เราได้รู้ให้แก่เจ้าของธุรกิจหรือลูกค้าได้เข้าใจและเห็นภาพเรียกกระบวนการนี้ว่า Data Visualization

จากกระบวนการที่นักวิเคราะห์ข้อมูลจะต้องจัดการข้อมูลนั้นทำให้คนที่สนใจจะมาทำงานในสายงานนี้ต้องมีองค์ความรู้ที่สำคัญทั้งหมด 3 หมวดหลักได้แก่

• Mathematics and Statistics

ความรู้ทางด้านคณิตศาสตร์และสถิติถือเป็นพื้นฐานสำคัญสำหรับนักวิเคราะห์ข้อมูลเพราะกระบวนการวิเคราะห์ข้อมูลต้องอาศัยการสรุปข้อมูลที่ได้รับมาเพื่อให้เห็นภาพชัดเจนไปจนถึงการสร้างสมการทางคณิตศาสตร์เพื่อใช้ในการทำนายผลที่จะเกิดขึ้นในอนาคตดังนั้นทักษะการคำนวณจึงเป็นสิ่งสำคัญที่นักวิเคราะห์ควรมี

ถัดมาคือทักษะในด้านการใช้เครื่องมือเพื่อวิเคราะห์ข้อมูลเนื่องจากนักวิเคราะห์ข้อมูลจำเป็นต้องทำงานร่วมกับข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data) ส่งผลให้กระบวนการคำนวณหรือการวิเคราะห์เพื่อให้ได้มาซึ่งผลลัพธ์นั้นใช้วิธีการคำนวณแบบปกติ เช่นการใช้เครื่องคิดเลขทั่วไปไม่ได้ แต่ต้องอาศัยเครื่องมือเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและความแม่นยำมากยิ่งขึ้นโดยตัวอย่าง Tools ที่นิยมและใช้กันอย่างแพร่หลายก็จะเป็น Microsoft Excel หรือ Google Sheet แต่หากข้อมูลมีความซับซ้อนมากขึ้นก็จำเป็นจะต้องใช้งานเครื่องมือที่จะอำนวยความสะดวกมากไปกว่าเดิมได้แก่ SQL หรือ SAS ไปจนถึงการเขียนโปรแกรมเองด้วยภาษา Python

สุดท้ายเป็นองค์ความรู้ที่สำคัญมากนั่นคือความรู้ที่เกี่ยวข้องกับ Data โดยตรง เช่น ความรู้ในด้านธุรกิจที่กำลังทำ หรืออะไรก็ตามที่เป็นโจทย์ของการวิเคราะห์ข้อมูล ซึ่งหากนักวิเคราะห์ข้อมูลขาดทักษะความรู้ทางด้านนี้ก็จะทำให้ผลลัพธ์ของการวิเคราะห์ข้อมูลอาจจะผิดไปจากความต้องการขององค์กร ท้ายสุดคือไม่สามารถสื่อสารให้กับเจ้าขององค์กรหรือลูกค้าเข้าใจถึงจุดประสงค์ในการวิเคราะห์

ไม่มีประสบการณ์หรือไม่ได้จบคณะที่เกี่ยวข้องโดยตรงสามารถเป็น Data Analyst ได้ไหม ?

คำถามสำคัญที่หลายคนสงสัยว่าตนเองไม่ได้เรียนหรือจบจากคณะที่เกี่ยวข้องกับการคำนวณ หรือด้านการเขียนโปรแกรมมาโดยตรงสามารถทำงานเป็นนักวิเคราะห์ข้อมูลได้ไหม คำตอบคือ ได้ เพราะอย่างที่เกริ่นไปในตอนต้นว่าอาชีพนักวิเคราะห์ข้อมูลเป็นอาชีพใหม่ที่เพิ่งมีการเติบโตและได้รับความนิยม

ประกอบกับข้อมูลขนาดใหญ่หรือ Big Data เพิ่งเกิดขึ้นอย่างมีนัยสำคัญได้ไม่กี่ปีทำให้ไม่ได้มีมหาวิทยาลัยไหนเปิดสอนเป็นคณะแบบจริงจัง แต่อาจจะมีการเสริมหลักสูตรเข้าไปในคณะที่มีอยู่ ทำให้ส่วนใหญ่คนที่กำลังทำงานอยู่ในสายงานนี้ก็มักจะเรียนรู้จากพวกคอร์สที่สอนออนไลน์หรืออ่านตามตำรา Text Book โดยสรุปก็คือทุกคนสามารถเป็นนักวิเคราะห์ข้อมูลได้แต่ต้องอาศัยการศึกษาหาความรู้ด้วยตนเอง ความขยัน และความอดทนในเรื่องการเรียนรู้สิ่งใหม่ 

ทำอย่างไรถึงจะได้เป็น Data Analyst ?

มาถึงจุดนี้หลายคนเริ่มมีความรู้สึกอยากเปลี่ยนตนเองเป็นนักวิเคราะห์ข้อมูล แต่ก็ไม่รู้ว่าจะเริ่มต้นเรียนรู้จากที่ไหน DIGI ขอแนะนำคอร์สเรียนออนไลน์ที่จะสอนตั้งแต่พื้นฐานการเป็นนักวิเคราะห์ข้อมูลไปจนถึงเทคนิคการวิเคราะห์ที่มีความซับซ้อนมากยิ่งขึ้น

เป็นแหล่งรวมการสอนออนไลน์ที่เปิดโดยสอนโดยจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ซึ่งจะสอนโดยคณาจารย์จากคณะต่าง ๆ ที่มีความรู้ ความสามารถอย่างเข้มข้นในวิชาที่สอน ซึ่งวิชาที่จะแนะนำได้แก่ Intro to Data Analytics and Big Data และ Practical Data Analytics Using RapidMiner โดยที่คอร์สที่กล่าวมาทั้งหมดสอนตั้งแต่พื้นฐานการวิเคราะห์ข้อมูลที่สำคัญคือไม่เสียค่าใช้จ่าย แต่ถ้าอยากจะได้ความรู้ในระดับที่สูงขึ้นทางเว็บไซต์จะมีคอร์สที่ต้องจ่ายเงินเพิ่มเติม สิ่งที่ได้รับก็คือใบ Certificate ว่าผ่านการเรียนการสอน ซึ่งสามารถนำไปใช้ในการยื่นสมัครงานได้

https://mooc.chula.ac.th/courses/53

https://mooc.chula.ac.th/courses/28

หากใครต้องการความรวดเร็วไม่ต้องการที่จะสมัครเรียนให้ยุ่งยากขอแนะนำช่องของคุณ prasertcbs สามารถเข้าไปดูได้ช่องทาง Youtube ซึ่งเป็นช่องที่รวบรวมวิธีการวิเคราะห์ข้อมูลตั้งแต่การใช้โปรแกรมพื้นฐานอย่าง Microsoft Excel ไปจนถึงระดับที่ยากขึ้นด้วยโปรแกรม SQL หรือ R Studio ซึ่งวิดีโอทั้งหมดจัดทำโดยรศ.ดร. ประเสริฐ คณาวัฒนไชย จาก คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

https://www.youtube.com/c/prasertcbs

หากใครมีทักษะทางด้านภาษาอังกฤษสามารถเรียนรู้การเป็นนักวิเคราะห์ข้อมูลได้แต่พื้นฐานไปจนถึงระดับที่สามารถทำงานในองค์กรใหญ่ระดับโลกได้ด้วยการเรียนรู้ผ่านคอร์สของเว็บไซต์ Datacamp และ Coursera ซึ่งเว็บไซต์เหล่านี้มักจะมีคอร์สฟรีให้เราได้ทดลองเรียนก่อน หากต้องการที่จะเรียนรู้เพิ่มเติมหรือใบ Certificate ก็สามารถสมัครเรียนแบบจ่ายเงินได้

https://www.datacamp.com

https://www.coursera.org

สรุป

สำหรับหลายคนที่ให้ความสนใจอยากเป็นนักวิเคราะห์ข้อมูลการเตรียมตัวให้พร้อมสำหรับทำงานในสายงานนี้มีความสำคัญมากตั้งแต่การเรียนรู้พื้นฐานทางด้านคณิตศาสตร์และสถิติ ความรู้ด้านการใช้เครื่องการวิเคราะห์ข้อมูล และที่สำคัญสุดคือองค์ความรู้หลักของตัวข้อมูล โดยทั้งหมดที่กล่าวมาจุดประสงค์เพื่อให้องค์กรหรือลูกค้าเกิดความเข้าใจในข้อมูลมากขึ้นจนถึงขั้นเข้าใจอย่างลึกซึ้งเพื่อตอบคำถามกับสิ่งที่พวกเขาต้องการที่จะรู้ โดยสุดท้ายแล้วก็เพื่อให้องค์กรเกิดความได้เปรียบในการแข่งขัน และสามารถตอบสนองความต้องการของลูกค้าได้ถึงที่สุด

หน้าที่สำคัญของ Data Analyst มีอะไรบ้าง

ขั้นตอนใดคือหน้าที่ของนักวิเคราะห์ข้อมูล

หน้าที่หลักและความสามารถที่ Data Engineer ต้องมีมีอะไรบ้าง

นักวิเคราะห์ข้อมูลมีคุณสมบัติอย่างไร