เครื่องตัดไฟฟ้ารั่ว หรือ เบรกเกอร์กันไฟฟ้าดูด หรือ ELCB (Earth Leakage Circuit Breaker)หรือเรียกสั้นๆว่า ELB เป็นอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ใช้ตัดไฟฟ้าเมื่อมีกระแสไฟรั่วในปริมาณที่ตรวจจับได้ถึงระดับเกิน 15 mA หรือ 30 mA ตามขนาดที่ออกแบบไว้ ซึ่งมีให้เลือกใช้ 2ขนาด อุปกรณ์นี้มีประโยชน์มากและควรติดตั้งใช้งานกับเครื่องใช้ไฟฟ้าที่มีความเสี่ยงอาจจะเกิดไฟฟ้ารั่วเนื่องจากฉนวนไฟฟ้าเก่า เสื่อมคุณภาพ ชำรุดจากการถูกหนูกัด หรือปลวกกัด หรือมีเรื่องของน้ำเข้ามาเกี่ยวข้องกับไฟฟ้าและวงจรอิเล็กทรอนิกส์ เช่น เครื่องทำน้ำอุ่น เครื่องทำน้ำร้อน เครื่องชักผ้า เครื่องอบผ้า เตาไมโครเวฟ กระทะไฟฟ้า ตู้เย็น ตู้แช่ เครื่องทำน้ำแข็ง เป็นต้น หลักการทำงานของเครื่องตัดไฟฟ้ารั่ว การทำงานของ ELCB คือ การเปรียบเทียบกระแสไฟฟ้าระหว่างสายไฟ 2 เส้น คือไปและกลับหรือสาย Line กับสาย Neutral ซึ่งในภาวะปกติจะมีค่าเท่ากัน แต่ถ้ามีกระแสไฟรั่วออกจากอุปกรณ์ไฟฟ้า ค่ากระแสไฟไหลเข้าและไหลกลับจะไม่เท่ากัน ดังนั้นเครื่อง ELCB จะตรวจได้ทันทีและจะทำการตัดวงจรไฟฟ้าออก ซึ่งเบรกเกอร์ตัดไฟฟ้ารั่วจะมีค่าความไวในการตรวจจับกระแสไฟฟ้ารั่ว (Sensitive Current) ในการตัดไฟ มีให้เลือกใช้ 2 ขนาดคือ 15 mA หรือ 30 mA และตัดไฟได้ในเวลา 0.01 - 0.04 วินาที และในการใช้งานนั้น อุปกรณ์ ELCB จะมีปุ่ม TEST เพื่อทดสอบว่าเครื่องยังทำงานได้ตามปกติหรือไม่เมิ่อมีการจ่ายไฟเข้ามา โดยมีหลักการในการทำงานเปรียบเสมือนการจำลองกรณีที่มีกระแสไฟฟ้าไหลเข้าและไหลกลับไม่เท่ากัน คล้ายกับกรณีที่มีไฟฟ้ารั่ว ซึ่งเมื่อกดปุ่ม TEST แล้ว Circuit Breaker จะตัดไฟทันทีรูปที่ 1 แสดงเครื่องตัดไฟฟ้ารั่ว ELCB ขนาดกระแสสูงสุดที่ทนได้ 30 A และมี Sensitivity ในการตัดไฟรั่วที่ 15 mA รูปที่ 1 Earth Leakage Circuit Breaker การประดิษฐ์ชุดต่อ ELCB สำหรับใช้กับเครื่องซักผ้า เครื่องอบผ้าและอื่นๆ (แบบที่ 1) โดยที่ปลั๊กไฟของเครื่องซักผ้า เครื่องอบผ้า เป็นแบบ ในการใช้งานก็เสียบปลั๊ก 3 ขา จากชุด ELCB นี้เข้ากับ Wall Outlet ที่ผนังซึ่งเป็นแบบ 3 รู คือมี Line, Neutral และ Ground ต่อไว้แล้วเป็นระบบไฟฟ้าที่มีสายดิน สำหรับอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ต้องการเพิ่มการป้องกันไฟรั่ว ไฟดูด ก็นำปลั๊กแบบ 3 ขามาเสียบเข้าที่ Socket Outlet ได้ โดยสายไฟฟ้าที่ต่อไว้ในชุด ELCB จะทนกระแสได้ประมาณ 15 A หรือประมาณ 3,000 วัตต์ ชุด ELCB ที่ต่อ Socket Outlet ไว้ด้วยนี้ อาจเรียกว่าเป็น Portable ELCB Set ซึ่งจะนำไปใช้ในที่ต่างๆได้ เช่น ใช้จ่ายไฟให้กับเครื่องตัดหญ้าไฟฟ้า เครื่องฉีดน้ำแรงดันสูง เครื่องปั๊มน้ำ หรืออุปกรณ์ไฟฟ้าที่เปียกน้ำ เป็นการเพิ่มความปลอดภัยจากไฟฟ้ารั่ว ไฟฟ้าดูดได้เป็นอย่างดีรูปที่ 2 การต่อ ELCB กับ ปลั๊กและ Outlet แบบมีสาย Ground พร้อมทั้งไฟแสดงสถานะการทำงาน รูปที่ 3 Portable ELCB แสดงการต่อ ELCB กับ ปลั๊กและ Outlet แบบมีสาย Ground พร้อมทั้งไฟแสดงสถานะการทำงาน
TIPS : ชุด DIY Residual Current Circuit Breaker with Overload Protection (RCBO) RCBO คืออุปกรณ์ป้องกันตัดไฟรั่ว ป้องกันอันตรายจากไฟฟ้าดูดเมื่อมีกระแสไฟรั่วเกิดขึ้นก็จะตัดวงจรไฟฟ้าทันทีและอุปกรณ์นี้ยังสามารถตัดวงจรไฟฟ้าเมื่อมีการใช้ไฟเกินพิกัดหรือเมื่อมีไฟฟ้าช็อต คือทำหน้าที่เสมือนเป็น ELCB บวกด้วย Safety Crcuit Breaker ในตัวเดียวกัน รูปที่ 5 และ 6 แสดงชุด DIY ที่ใช้ RCBO สามารถใช้กับโหลดได้ถึง 15 A หรือ ประมาณ 3,500 วัตต์ เป็นระบบที่ต่อสายดินเอาไว้สำหรับปลั๊ก 3 ขา ในกรณีที่เครื่องใช้ไฟฟ้ามีปลั๊ก 2 ขา เมื่อใช้งานก็สามารถต่อสายจากเปลือกนอกหรือตัวถัง (Casing) ของเครื่องใช้ไฟฟ้าไปยังขั้ว Ground ของ RCBO Set ที่ทำเตรียมไว้ได้เพื่อเพิ่มความปลอดภัยจากไฟฟ้ารั่ว ไฟฟ้าดูด จากการทดสอบโดยต่อวงจรไฟฟ้าจากขั้ว L ผ่านตัวต้านทานขนาดประมาณ 10 k Ohms และผ่านมิเตอร์วัดกระแสไฟฟ้า AC โดยให้สายอีกข้างหนึ่งต่อเข้าไปที่ Ground พบว่า RCBO นี้จะตัดวงจรไฟฟ้าที่กระแสรั่ว 23 mA (อุปกรณ์ระบุค่า 30 mA)รูปที่ 5 ชุด DIY RCBO สำหรับป้องกันไฟดูดและตัดไฟเมื่อมีการใช้ไฟฟ้าเกินพิกัด พร้อมสายยาว 5 เมตร
ชุด DIY Portable ELCB แบบง่ายๆ (แบบที่ 2) เพื่อความสะดวกในการใช้งานยิ่งขึ้นจึงได้ประดิษฐ์ชุด DIY Portable ELCB แบบง่ายๆที่มีค่าใช้จ่ายน้อย ตามที่แสดงไว้ในรูปที่ 7, 8 และ 9 ซึ่งมีอุปกรณ์คือ 1) ELCB ขนาด 30 A มี Sensitive Current 15 mA 2) กล่องพลาสติก กล่องต่อสายไฟ 3) Outlet 4) ขั้วต่อสายดิน 5) Pilot Lamp 230 V และ 6) ปลั๊ก 3 ขาแบบหัวหล่อสำเร็จพร้อมสายไฟยาว 1.5 เมตร (ใช้สายที่เป็นอะไหล่ของเครื่องซักผ้า)หมายเหตุ : สำหรับ Socket Outlet ที่ใช้นั้น มีทั้งแบบเสียบ 2 สาย หรือ 3 สาย (มีขั้ว Ground) ถ้าใช้แบบ 3 สายจะได้มาตรฐานดีกว่ารูปที่ 7 Portable ELCB Set แบบที่ 2A(Socket Outlet แบบไม่มี Ground) รูปที่ 8 รายการอุปกรณ์ของ Portable ELCB Set แบบที่ 2A (Socket Outlet แบบไม่มี Ground)
รูปที่ 10 Portable ELCB Set ตัวอย่างการใช้งาน ELCB รูปที่ 11 การใช้ELCB ในเครื่องทำน้ำอุ่น 2) การใช้เครื่องตัดไฟฟ้ารั่วสำหรับอุปกรณ์ไฟฟ้าในบริเวณครัว อุปกรณ์ไฟฟ้าในครัว เช่น ตู้เย็น เตาไมโครเวฟ เตาอบ เครื่องทำน้ำแข็งขนาดเล็ก ควรใช้ไฟฟ้าจากวงจรที่มีการติดตั้งเครื่องตัดไฟฟ้ารั่วเอาไว้ด้วย เป็นการติดตั้งเฉพาะกลุ่ม ตามรูปที่ 12
รูปที่ 12 การใช้เครื่องตัดไฟฟ้ารั่วในบริเวณครัว สำหรับวงจรที่มีตู้เย็น เตาไมโครเวฟ และเครื่องทำน้ำแข็ง 3) การใช้เครื่องตัดไฟฟ้ารั่วสำหรับตู้เย็น ตู้แช่ ตู้เย็น ตู้แช่ เครื่องทำน้ำเย็น เครื่องไฟฟ้าดังกล่าวนั้นมีโอกาสที่ไฟฟ้าจะรั่วได้เนื่องจากมีน้ำหก น้ำเปียก หรือใช้งานมานานและฉนวนไฟฟ้าเสื่อมสภาพลง นอกจากควรจะต้องมีการต่อตัวถังหรือ Casing เข้ากับสายดินแล้ว ควรติดเครื่องตัดไฟฟ้ารั่วประจำจุดเอาไว้ด้วย โดยเฉพาะถ้าเครื่องใช้นั้นตั้งอยู่บนพื้นที่อาจทำให้ไฟดูดได้ง่าย เช่นพื้นซิเมนต์ พื้นหินอ่อนหรือกระเบื้อง รูปที่ 13 แสดงการติดเครื่องตัดไฟฟ้ารั่ว ELCB สำหรับตู้เย็นขนาดใหญ่ที่ตั้งอยู่บนพื้นหินอ่อน
รูปที่ 13 การใช้เครื่องตัดไฟฟ้ารั่วสำหรับตู้เย็นที่ตั้งบนพื้นหินอ่อนหรือกระเบื้อง การตรวจเช็ค Socket Outlet และการต่อสาย Line, Neutral และสาย Ground เครื่องมือที่ช่วยในการตรวจเช็คการติดตั้ง Socket Outlet ว่าต่อสายถูกต้องและสาย Ground ใช้งานได้ดีหรือไม่นั้น ในปัจจุบันนิยมใช้อุปกรณ์ที่เรียกว่า Socket Tester ตามรูปที่ 14ซึ่งแสดงการทดสอบ Socket แบบต่อพ่วงที่มีสายดิน และการต่อสาย Line และสาย Neutral ถูกต้องรูปที่ 14 ตัวอย่าง Socket Tester References : 1. เบรกเกอร์กันไฟดูด - ไฟดูด ELCB (Earth Leakage Circuit Breaker) 2. อุปกรณ์ไฟฟ้า ไฟรั่ว ไฟดูด แก้ได้ด้วยสิ่งนี้ (How to fix electrical leakage from electric equipment) 3. ELCB, RCCB, RCBO ต่างกันอย่างไร? หมายเหตู : บทความนี้จัดทำขึ้นเพื่อเผยแพร่ความรู้และประสบการณ์ในการใช้งานอุปกรณ์ เครื่องมือ เครื่องใช้ไฟฟ้าต่างๆ ซึ่งผู้เขียนไม่ได้ขายและไม่มีผลประโยชน์ใดๆเกี่ยวกับการโฆษณาหรือการขายอุปกรณ์ต่างๆที่นำมาแสดงในเว็บไซต์นี้ |
เครื่องซักผ้า เบรก เกอร์ ตัด
กระทู้ที่เกี่ยวข้อง
ลิขสิทธิ์ © 2024 th.frojeostern Inc.
