สาเหตุของการเลิกห้างหุ้นส่วน

วิธีการเลิกห้างหุ้นส่วน                                                                                                                การเลิกห้างหุ้นส่วน แบ่งได้  3 กรณี คือ                                                                                         1.  การเลิกห้างหุ้นส่วนสามัญโดยผลของกฎหมาย                                                                              .             2.  การเลิกห้างหุ้นส่วนสามัญโดยคำสั่งศาล                                                                                                   .             3. การเลิกห้างหุ้นส่วนสามัญโดยความประสงค์ของหุ้นส่วน                                            ขั้นตอนการชำระบัญชี                                                                                                                                              ในการชำระบัญชีของห้างหุ้นส่วน ให้ทำการชำระบัญชีโดยเรียงลำดับดังต่อไปนี้                       1. นำสินทรัพย์อื่นออกจำหน่าย ผลต่างระหว่างราคาตามบัญชีของสินทรัพย์อื่น และ เงินสดที่  ได้รับจากการจำหน่าย คือกำไรหรือขาดทุนจากการจำหน่ายสินทรัพย์ ให้โอนเข้าบัญชีทุนของหุ้นส่วนทุกคนตามอัตราส่วนแบ่งกำไรขาดทุน                                                                                                         .             2. ห้างหุ้นส่วนจะเหลือสินทรัพย์เพียงอย่างเดียว คือเงินสด ให้นำเงินสดจ่ายชำระหนี้ดังนี้                                                   .                 2.1  จ่ายชำระหนี้ให้แก่บุคคลภายนอก  เช่น เจ้าหนี้ ตั๋วเงินจ่าย เงินกู้ธนาคาร                                                                           2.2  จ่ายชำระหนี้ภายใน เช่น เงินกู้จากผู้เป็นหุ้นส่วน                                                           3.   จ่ายคืนทุนให้หุ้นส่วนแต่ละคนตามจำนวนที่ลงทุนไว้                                                                          การชำระบัญชี  จะแสดงข้อมูลและตัวเลขตามขั้นตอนต่าง ๆ  ในรูปรายงานที่เรียกว่า งบแสดงการชำระบัญชี โดยเรียงตามลำดับขั้นตอนดังนี้                                                                                        .            1. จัดประเภทสินทรัพย์  หนี้สิน และ ทุนของหุ้นส่วน                                                                       .                 1.1  สินทรัพย์ แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ เงินสด และสินทรัพย์อื่นที่มิใช่เงินสด                                 1.2  หนี้สิน แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ หนี้สินภายนอก และ หนี้สินภายใน                                         .                1.3  ทุนของหุ้นส่วน  จัดแยกตามชื่อของหุ้นส่วนแต่ละคน                                                                   .            2.  แสดงรายการจำหน่ายสินทรัพย์ และแบ่งกำไรขาดทุนจากการจำหน่ายสินทรัพย์ให้หุ้นส่วนโดยนำไปเป็นรายการลดหรือเพิ่มทุนตามอัตราส่วนแบ่งกำไรขาดทุน                                                   .           3.  ชำระหนี้สินภายนอก                                                                                                             .           4.  ชำระหนี้สินภายใน     ถึงแม้ว่าขั้นตอนการชำระหนี้สินภายใน จะเกิดขึ้นก่อนการคืน                   .           5.  จ่ายคืนทุน                                                                                                               ขั้นตอนการจัดทำงบแสดงการชำระบัญชี                                                                                             ในการจัดทำงบแสดงการชำระบัญชีแบ่งได้ 4 กรณี                                                                       .            1.   หุ้นส่วนมีทุนเพียงพอที่จะรับภาระขาดทุน จากการชำระบัญชี                                                   .            2.   หุ้นส่วนมีทุนไม่เพียงพอที่จะรับภาระขาดทุนจากการชำระบัญชี แต่มีเงินให้ห้างกู้

              3.   หุ้นส่วนมีทุนไม่เพียงพอที่จะรับภาระขาดทุนจากการชำระบัญชี แต่ไม่มีเงินให้ห้างกู้  4.   การจำหน่ายสินทรัพย์อื่นมากกว่าหนึ่งงวด                                                                          

ห้างหุ้นส่วนตระกูล ก                                                                                                                                  งบแสดงการชำระบัญชี                                                                                                                               วันที่...........................................

รายการ

สินทรัพย์

หนี้สิน

เงินกู้-    หุ้นส่วน

ทุนหุ้นส่วน

เงินสด

อื่น ๆ

ไก่

เก้ง

กวาง

การบันทึกบัญชีเลิกห้างหุ้นส่วน                                                                                                    การบันทึกบัญชีเลิกห้างหุ้นส่วน  มีขั้นตอนดังนี้                                                                1.  จำหน่ายสินทรัพย์และแบ่งผลกำไรขาดทุน                                                                                        1.1 จำหน่ายสินทรัพย์และแบ่งผลกำไร                                                                                                   เดบิต     เงินสด                                        xx                                                                                             เครดิต  ทุน- หุ้นส่วนแต่ละคน                               xx                                                                                 สินทรัพย์อื่นๆ                                           xx                                                  1.2  จำหน่ายสินทรัพย์และแบ่งผลขาดทุน                                                                                             เดบิต      เงินสด                                       xx                                                                                             ทุน- หุ้นส่วนแต่ละคน                 xx                                                                                                เครดิต   สินทรัพย์อื่นๆ                                         xx                                    2.   ชำระหนี้สินภายนอก                                                                                                                         เดบิต     เจ้าหนี้                                        xx                                                                                     เครดิต            เงินสด                                                   xx                                                    .                3.   จ่ายชำระหนี้ภายใน                                                                                                                                    เดบิต     เงินกู้- หุ้นส่วน                            xx                                                                                             เครดิต    เงินสด                                                     xx                               4.  จ่ายคืนทุนให้หุ้นส่วน                                                                                                                          เดบิต      ทุน- หุ้นส่วน                              xx                                                                                            เครดิต   เงินสด                                                   xx

วิธีการบัญชีการชำระบัญชีกิจการห้างหุ้นส่วน

         การชำระบัญชีกิจการห้างหุ้นส่วนมีวิธีการชำระบัญชี  2 วิธี คือ การจ่ายคืนทุนหุ้นส่วนครั้งเดียว และ การจ่ายคืนทุนหุ้นส่วนส่วนเป็นงวด ๆ

1. การชำระบัญชีโดยการจ่ายคืนทุนหุ้นส่วนครั้งเดียว

   1.1. หุ้นส่วนมีทุนเพียงพอที่จะรับภาระขาดทุนจากการชำระบัญชี

   1.2. หุ้นส่วนมีทุนไม่เพียงพอที่จะรับภาระขาดทุนจากการชำระบัญชี แต่มีเงินกู้

   1.3. หุ้นส่วนมีทุนไม่เพียงพอที่จะรับภาระขาดทุนจากการชำระบัญชี แต่ไม่มีเงินกู้

2.การจำหน่ายสินทรัพย์เป็นงวด ๆ และจ่ายคืนทุนเป็นงวดๆ

1. การชำระบัญชีโดยการจ่ายคืนทุนหุ้นส่วนครั้งเดียว

   1.1. หุ้นส่วนมีทุนเพียงพอที่จะรับภาระขาดทุนจากการชำระบัญชี

ในกรณีนี้จะไม่มีการจ่ายเงินคืนทุนแก่หุ้นส่วนจนกว่าจะขายสินทรัพย์ได้ทั้งหมดเรียบร้อยแล้ว ในกรณีที่บัญชีทุนของหุ้นส่วนทุกคนเป็นเครดิต เงินที่ห้างมีทั้งหมดจะจ่ายให้เจ้าหนี้ภายนอก บัญชีเงินกู้หุ้นส่วน และบัญชีทุนของแต่ละคน  ตามลำดับ

ตัวอย่างที่ 1  งบดุลของห้างหุ้นส่วน ก ข  ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2551 เป็นดังนี้

ห้างหุ้นส่วน ก ข

งบดุล

ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2551

สินทรัพย์

สินทรัพย์หมุนเวียน

            เงินสด                                                                           20,000

            ลูกหนี้                                                                           60,000

            สินค้า                                                                            60,000               140,000

สินทรัพย์ไม่หมุนเวียน

            เครื่องตกแต่ง(สุทธิ)                                                                                 80,000

                        รวมสินทรัพย์                                                                             220,000

หนี้สินและส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน

หนี้สินหมุนเวียน

            เจ้าหนี้                                                                           80,000

            เงินกู้-ก                                                                          20,000               100,000

ส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน

            ทุน-ก                                                                            50,000

            ทุน-ข                                                                            70,000               120,000

                        รวมหนี้สินและส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน                                           220,000

            ก และ ข ตกลงแบ่งกำไรขาดทุนในอัตรา 70:30 ตามลำดับ หุ้นส่วนทั้งสองตกลงเลิกกิจการตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2552 สินค้าคงเหลือของห้างจำหน่ายได้ในราคา 50,000 บาท เครื่องตกแต่งจำหน่ายได้ในราคา 60,000 บาท ห้างเก็บเงินจากลูกหนี้ได้ 44,000 บาท

ให้ทำ     1 งบแสดงการชำระบัญชี

            2 บันทึกบัญชีการชำระบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป

ห้างหุ้นส่วน ก ข

งบแสดงการชำระบัญชี

วันที่ 1-31 มกราคม 2552

รายการ

สินทรัพย์

หนี้สิน

ทุนหุ้นส่วน

เงินสด

อื่นๆ

เจ้าหนี้

เงินกู้-ก

ทุน-ก

ทุน-ข

อัตราส่วนแบ่งกำไรขาดทุน

70/100

30/100

ยอดคงเหลือก่อนจำหน่ายสินทรัพย์

20,000

200,000

80,000

20,000

50,000

70,000

จำหน่ายสินทรัพย์

154,000

-200,000

-32,200

-13,800

คงเหลือ

174,000

80,000

20,000

17,800

56,200

จ่ายชำระหนี้เจ้าหนี้

-80,000

-80,000

คงเหลือ

94,000

20,000

17,800

56,200

จ่ายชำระเงินกู้-ก

-20,000

-20,000

คงเหลือ

74,000

17,800

56,200

จ่ายคืนทุน

-74,000

-17,800

-56,200

การบันทึกบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป

สมุดรายวันทั่วไป

วัน/เดือน/ปี

รายการ

เลขที่บัญชี

เดบิต

เครดิต

2552

มค1-31

เงินสด

ทุน-ก

ทุน-ข

            สินค้า

            ลูกหนี้

            เครื่องตกแต่ง

จำหน่ายสินทรัพย์และแบ่งผลขาดทุน

154,000

32,200

17,800

60,000

60,000

80,000

เจ้าหนี้

        เงินสด

จ่ายชำระหนี้เจ้าหนี้

80,000

80,000

เงินกู้-ก

         เงินสด

จ่ายชำระหนี้เงินกู้-ก

20,000

20,000

ทุน-ก

ทุน-ข

      เงินสด

จ่ายคืนทุน

17,800

56,200

74,000

1.2.   หุ้นส่วนมีทุนไม่เพียงพอที่จะรับภาระขาดทุนจากการชำระบัญชี แต่มีเงินกู้

             ตัวอย่างที่ 2  งบดุลของห้างหุ้นส่วนกและข ณ วันที่ 31 ธันวาคม  2551 ดังนี้

ห้างหุ้นส่วน ก ข

งบดุล

ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2551

สินทรัพย์

สินทรัพย์หมุนเวียน

            เงินสด                                                                           45,000

            ลูกหนี้                                                                           100,000

            สินค้า                                                                            122,600                267,600

สินทรัพย์ไม่หมุนเวียน

            เครื่องตกแต่ง(สุทธิ)                                                                                 150,000

                        รวมสินทรัพย์                                                                             417,600

หนี้สินและส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน

หนี้สินหมุนเวียน

            เจ้าหนี้                                                                           72,000

            เงินกู้-ก                                                                          48,000  

            เงินกู้-ข                                                                                  115,200              235,200

ส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน

            ทุน-ก                                                                            96,000

            ทุน-ข                                                                            86,400               182,400

                        รวมหนี้สินและส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน                                           417,600

ก และ ข  ตกลงแบ่งกำไรขาดทุนในอัตรา 70: 30  ตามลำดับ เนื่องจากมีปัญหาในการดำเนินงาน หุ้นส่วนทั้งสองตำลงที่จะเลิกกิจการตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 25x6 เป็นต้นไป สิ้นค้าของห้างจำหน่ายได้ในราคา 60,000  บาท เครื่องตกแต่งจำหน่ายได้ในราคา 90,000  บาท ทางห้างหุ้นส่วนเก็บเงินจากลูกหนี้ทั้งหมดได้เพียง 50,000 บาท

ให้ทำ     1 งบแสดงการชำระบัญชี

            2 บันทึกบัญชีการชำระบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป

ห้างหุ้นส่วน ก ข

งบแสดงการชำระบัญชี

วันที่ 1-31 มกราคม 2552

รายการ

สินทรัพย์

หนี้สิน

ทุนหุ้นส่วน

เงินสด

อื่นๆ

เจ้าหนี้

เงินกู่-ก

เงินกู้-ข

ทุน-ก

ทุน-ข

อัตราส่วนแบ่งกำไรขาดทุน

70/100

30/100

ยอดคงเหลือก่อนจำหน่ายสินทรัพย์

45,000

372,600

72,000

48,000

115,200

96,000

86,400

จำหน่ายสินทรัพย์

200,000

372,600

-120,820

-51,780

คงเหลือ

245,000

72,000

48,000

115,200

-24,820

34,620

จ่ายชำระหนี้เจ้าหนี้

-72,000

-72,000

คงเหลือ

173,000

48,000

115,200

-24,820

34,620

โอนเงินกู้-ก ไปชดเชยทุน ก

-24,820

24,820

คงเหลือ

173,000

23,180

115,200

-

34,620

จ่ายชำระเงินกู้

-138,380

-23,180

-115,200

คงเหลือ

34,620

34,620

จ่ายคืนทุน

-34,620

34,620

การบันทึกบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป

สมุดรายวันทั่วไป

วัน/เดือน/ปี

รายการ

เลขที่บัญชี

เดบิต

เครดิต

2552

มค1-31

เงินสด

ทุน-ก

ทุน-ข

            ลูกหนี้

             สินค้า

             เครื่องตกแต่งและติดตั้ง

จำหน่ายสินทรัพย์และแบ่งผลขาดทุน

200,000

     120,820

 51,780

    100,000

122,600

150,000

เจ้าหนี้

        เงินสด

จ่ายชำระหนี้เจ้าหนี้

72,000

72,000

เงินกู้-ก

เงินกู้-ข

         เงินสด

จ่ายชำระหนี้เงินกู้-ก

23,180

    115,200

138,380

ทุน-ก

      เงินสด

จ่ายคืนทุน

34,620

34,620

1.3.หุ้นส่วนมีทุนไม่เพียงพอที่จะรับภาระขาดทุนจากการชำระบัญชี แต่ไม่มีเงินกู้

กรณีนี้โดยหลักการแล้วหุ้นส่วนที่ทุนไม่เพียงพอที่จะรับผลขาดทุน จะต้องนำเงินสดมา

ชดใช้ยอดทุนเดบิต แต่โดยทั่วไปแล้วในทางปฏิบัติหุ้นส่วนอาจจะไม่มีความพร้อมทางด้านการเงิน ดังนั้นจะต้องพิจารณาความพร้อมของหุ้นส่วนดังนี้

1.       นำเงินสดมาชดใช้ผลขาดทุนทันที

2.       หุ้นส่วนแจ้งว่าจะนำเงินสดมาชดใช้ให้ในภายหลัง ห้างหุ้นส่วนจะต้องมีการจ่ายคืนทุนบางส่วนให้หุ้นส่วนตามจำนวนเงินที่เหลืออยู่ก่อน

1. นำนำเงินสดมาชดใช้ผลขาดทุนทันที

 ตัวอย่างที่ 3 งบดุลของห้างหุ้นส่วน ก ข และค ณวันที่ 31 ธันวาคม 2551 เป็นดังนี้

ห้างหุ้นส่วน ก ข ค

งบดุล

ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2551

สินทรัพย์

สินทรัพย์หมุนเวียน

            เงินสด                                                                           24,000

            ลูกหนี้                                                                           120,000

            สินค้า                                                                            120,000                264,000

สินทรัพย์ไม่หมุนเวียน

            เครื่องตกแต่ง(สุทธิ)                                                                     120,000

                        รวมสินทรัพย์                                                                             384,000

หนี้สินและส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน

หนี้สินหมุนเวียน

            เจ้าหนี้                                                                                                     96,000

ส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน

            ทุน-ก                                                                            48,000

            ทุน-ข                                                                            125,000               

            ทุน-ค                                                                                    115,000               288,000

                        รวมหนี้สินและส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน                                           384,000

ก ข และค แบ่งกำไรขาดทุนในอัตรา 50 : 30 : 20 ตามลำดับ เนื่องจากมีปัญหาในการดำเนินงาน หุ้นส่วนทั้งสามจึงตกลงที่จะเลิกกิจการตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2552  ลูกหนี้ สินค้า และเครื่องตกแต่งจำหน่ายได้ทั้งสิ้นในราคา 250,000  บาท

ให้ทำ     1 งบแสดงการชำระบัญชี

2 บันทึกบัญชีการชำระบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป

ห้างหุ้นส่วน ก ข ค

งบแสดงการชำระบัญชี

วันที่ 1-31 มกราคม 2552

รายการ

สินทรัพย์

หนี้สิน

ทุนหุ้นส่วน

เงินสด

อื่นๆ

เจ้าหนี้

ทุน-ก

ทุน-ข

ทุน-ค

อัตราส่วนแบ่งกำไรขาดทุน

50/100

30/100

20/100

ยอดคงเหลือก่อนจำหน่ายสินทรัพย์

24,000

360,000

96,000

48,000

125,000

115,000

จำหน่ายสินทรัพย์และแบ่งผลขาดทุน

250,000

-360,000

-55,000

-33,000

-22,000

คงเหลือ

274,000

96,000

7,000

92,000

93,000

จ่ายชำระหนี้เจ้าหนี้

-96,000

-96,000

คงเหลือ

178,000

-7,000

92,000

93,000

ก นำเงินสดมาชดใช้

   7,000

7,000

คงเหลือ

185,000

92,000

93,000

จ่ายคืนทุน

-185,000

-92,000

-93,000

การบันทึกบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป

สมุดรายวันทั่วไป

วัน/เดือน/ปี

รายการ

เลขที่บัญชี

เดบิต

เครดิต

2552

มค 1-31

เงินสด

ทุน-ก

ทุน-ข

ทุน-ค

            ลูกหนี้

            สินค้า

            เครื่องตกแต่ง

จำหน่ายสินทรัพย์และแบ่งผลขาดทุน

250,000

     55,820

 33,000

22,000

120,000

120,000

120,000

เจ้าหนี้

        เงินสด

จ่ายชำระหนี้เจ้าหนี้

96,000

96,000

เงินสด

       ทุน-ก

ก นำเงินสดมาชดใช้

7,000

         7,000

ทุน-ข

ทุน-ค

         เงินสด

จ่ายคืนทุน

92,000

93,000

185,000

2.หุ้นส่วนแจ้งว่าจะนำเงินสดมาชดใช้ให้ในภายหลัง

            ระหว่างนี้ห้างหุ้นส่วนจ่ายคืนทุนหุ้นส่วนที่เหลือไปบางก่อน โดยหลักการของกรณีนี้คือ สมมติว่าหุ้นส่วนที่มียอดทุนเดบิตไม่สามารถนำชดใช้ผลขาดทุนได้ ดังนั้น การคำนวณจำนวนเงินทุนที่จะจ่ายให้แก่หุ้นส่วนที่เหลือบางส่วนนั้น จึงต้องกันทุนว้าเท่ากับยอดทุนเดบิตของหุ้นส่วน และหลังจ่ายคืนทุนไปบางส่วนแล้ว ยอดทุนเครดิตของหุ้นส่วนรวมกัน จะเท่ากับยอดทุนเดบิตของหุ้นส่วน แต่หุ้นส่วนจะได้รับคืนทุนในส่วนที่เหลือหรือไม่ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับหุ้นส่วนที่มียอดเดบิต ดังนี้

            1. หุ้นส่วนนำเงินสดมาชดใช้ผลขาดทุนตามที่แจ้งไว้ได้   ห้างจะนำเงินจำนวนนั้นคืนทุนหหุ้นส่วนที่เหลือ

            2. หุ้นส่วนไม่สามารถนำเงินสดมาชดใช้ผลขาดทุนที่แจ้งไว้ได้หุ้นส่วนที่เหลือจะต้องชดใช้แทน

ตัวอย่างที่ 4  งบดุลของห้างหุ้นส่วนก ข ค ณวันที่ 31ธันวาคม 2551 เป็นดังนี้

ห้างหุ้นส่วน ก ข ค

งบดุล

ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2551

สินทรัพย์

สินทรัพย์หมุนเวียน

            เงินสด                                                                           48,000

            ลูกหนี้                                                                           106,000

            สินค้า                                                                            106000                 260,000

สินทรัพย์ไม่หมุนเวียน

            เครื่องตกแต่ง(สุทธิ)                                                                                 300,000

                        รวมสินทรัพย์                                                                             560,000

หนี้สินและส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน

หนี้สินหมุนเวียน

            เจ้าหนี้                                                                                                     93,000

ส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน

            ทุน-ก                                                                            165,000

            ทุน-ข                                                                            197,000               

            ทุน-ค                                                                                    105,000               467,000

                        รวมหนี้สินและส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน                                           560,000

ก ขและค แบ่งกำไรขาดทุนในอัตรา 2 : 2 : 3 ตามลำดับ เนื่องจากมีปัญหาในการดำเนินงาน ห้างหุ้นส่วนทั้งสามจึงตกลงที่จะเลิกกิจการตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2552 ลูกหนี้ สินค้า และเครื่องตกแต่งจำหน่ายได้ทั้งสิ้นในราคา 155,000  บาท 

ให้ทำ     1 งบแสดงการชำระบัญชี

            2 บันทึกบัญชีการชำระบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป

1. ค. นำเงินสดมาชดใช้ยอดเดบิตในภายหลังได้

ห้างหุ้นส่วน ก ข  ค

งบแสดงการชำระบัญชี

วันที่ 1-31 มกราคม 2552

รายการ

สินทรัพย์

หนี้สิน

ทุนหุ้นส่วน

เงินสด

อื่นๆ

เจ้าหนี้

ทุน-ก

ทุน-ข

ทุน-ค

อัตราส่วนแบ่งกำไรขาดทุน

2/7

2/7

3/7

ยอดคงเหลือก่อนจำหน่ายสินทรัพย์

48,000

512,000

93,000

165,000

197,000

105,000

จำหน่ายสินทรัพย์

155,000

-512,000

-102,000

-102,000

-153,000

คงเหลือ

203,000

93,000

63,000

95,000

-48,000

จ่ายชำระหนี้เจ้าหนี้

-93,000

-93,000

คงเหลือ

110,000

63,000

95,000

-48,000

จ่ายคืนทุนบางส่วนให้ก ข

-110,000

-39,000

-71,000

คงเหลือ

24,000

24,000

-48,000

ค นเงินสดมาชดใช้ยอดทุนเดบิต

48,000

48,000

คงเหลือ

48,800

24,000

24,000

-

จ่ายคืนทุน

-48,000

-24,000

-24,000

งบประกอบ    การคำนวณจ่ายคืนทุนบางส่วนใหหุ้นส่วน

รายการ

ทุน-ก

ทุน-ข

ทุน-ค

อัตราส่วนแบ่งกำไรขาดทุน

ยอดก่อนคืนทุน

หัก สมมติ ค ไม่สามารถชดใช้ยอดเดบิต

 จำนวนเงินที่จ่ายคืนทุน

บางส่วน

2/7

63,000

-24,000

39,0000

2/7

95,000

-24,000

71,000

3/7

-48,000

48,000

การบันทึกบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป

สมุดรายวันทั่วไป

วัน/เดือน/ปี

รายการ

เลขที่บัญชี

เดบิต

เครดิต

2552

มค 1-31

เงินสด

ทุน-ก

ทุน-ข

ทุน-ค

          ลูกหนี้

          สินค้า

           เครื่องตกแต่ง

จำหน่ายสินทรัพย์และแบ่งผลขาดทุน

155,000

     102,000

102,000

153,000

106,000

106,000

300,000

เจ้าหนี้

          เงินสด

บันทึกชำระหนี้ให้เจ้าหนี้

93,000

93,000

ทุน

ทุน - ข

        เงินสด

จ่ายคืนทุนหุ้นส่วนบางส่วน

39,000

71,000

110,000

เงินสด

        ทุน

ค นำเงินสดมาชดใช้ทุนยอดเดบิต    

48,000

48,000

ทุน-ก

ทุน-ข

      เงินสด

จ่ายคืนทุน

24,000

24,000

48,000

2. ค. ไม่สามารถนำเงินสดมาชดใช้ยอดเดบิตในภายหลังได้

ตัวอย่างที่ 5  งบดุลของห้างหุ้นส่วนก ข  ค ณวันที่ 31 ธันวาคม  2551 เป็นดังนี้

ห้างหุ้นส่วน ก ขและค

งบดุล

ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2551

สินทรัพย์

สินทรัพย์หมุนเวียน

            เงินสด                                                                           48,000

            ลูกหนี้                                                                           106,000

            สินค้า                                                                            106,000                260,000

สินทรัพย์ไม่หมุนเวียน

เครื่องตกแต่ง(สุทธิ)                                                                                             300,000

                        รวมสินทรัพย์                                                                             560,000

หนี้สินและส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน

หนี้สินหมุนเวียน

            เจ้าหนี้                                                                                                     93,000

ส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน

            ทุน-ก                                                                            165,000

            ทุน-ข                                                                            197,000               

            ทุน-ค                                                                                    105,000               467,000

                        รวมหนี้สินและส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน                                           560,000

ให้ทำ  1.  งบแสดงการชำระบัญชี

          2. งบคำนวณการจ่ายคืนทุน

           3. บันทึกบัญชีการชำระบัญชีเลิกกิจการในสมุดรายวันทั่วไป

ก ขและค แบ่งกำไรขาดทุนในอัตรา 2 : 2 : 3 ตามลำดับ เนื่องจากมีปัญหาในการดำเนินงาน ห้างหุ้นส่วนทั้งสามจึงตกลงที่จะเลิกกิจการตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2552 ลูกหนี้ สินค้า และเครื่องตกแต่งจำหน่ายได้ทั้งสิ้นในราคา 155,000  บาท 

ห้างหุ้นส่วน ก ข ค

งบแสดงการชำระบัญชี

วันที่ 1-31 มกราคม 2552

รายการ

สินทรัพย์

หนี้สิน

ทุนหุ้นส่วน

เงินสด

อื่นๆ

เจ้าหนี้

ทุน-ก

ทุน-ข

ทุน-ค

อัตราส่วนแบ่งกำไรขาดทุน

2/7

2/7

3/7

ยอดคงเหลือก่อนจำหน่ายสินทรัพย์

48,000

512,000

93,000

165,000

197,000

105,000

จำหน่ายสินทรัพย์และแบ่งขาดทุน

155,000

-512,000

-102,000

-102,000

-153,000

คงเหลือ

203,000

93,000

63,000

95,000

-48,000

จ่ายชำระหนี้เจ้าหนี้

-93,000

-93,000

คงเหลือ

110,000

63,000

95,000

-48,000

จ่ายคืนทุนบางส่วนให้ ก ข

-110,000

-39,000

-71,000

คงเหลือ

24,000

24,000

-48,000

ก และ ข ชดใช้ยอดทุน

เดบิตแทน ค

-24,000

-24,000

48,000

งบคำนวณการจ่ายคืนทุน

                                                                                              ทุน- ก                     ทุน ข               ทุน

อัตราส่วนแบ่งกำไรขาดทุน                                                     2/7                          2/7                        3/7

ยอดคงเหลือก่อนจ่ายเงินคืนหุ้นส่วน

บัญชีทุน                                                                                 63,000                     95,000              -48,000

หัก สมมติ ค ไม่สามารถนำเงินสดมาชดใช้ยอดทุนเดบิตได้   -24,000                    -24,000              48,000

จำนวงนเงินที่จ่านคืนทุนหุ้นส่วนบางส่วน                          39,000                      71,000

การบันทึกบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป

                            สมุดรายวันทั่วไป

วัน/เดือน/ปี

รายการ

เลขที่บัญชี

เดบิต

เครดิต

2552

มค1-31

เงินสด

ทุน-ก

ทุน-ข

ทุน-ค

         ลูกหนี้

          สินค้า

          เครื่องตกแต่ง

จำหน่ายสินทรัพย์และแบ่งผลขาดทุน

55,000

     15,000

     15,200

15,000

1060,000

106,000

300,000

เจ้าหนี้

          เงินสด

บันทึกชำระหนี้ให้เจ้าหนี้

93,000

93,000

ทุน-  ก

ทุน - ข

      เงินสด

จ่ายคืนทุนให้หุ้นส่วนบางส่วน

39,000

71,000

110,000

ทุน-  ก

ทุน - ข

      เงินสด

ก และ ข ชดใช้ยอดทุนเดบิตแทน ค

24,000

24,000

48,000

3. หุ้นส่วนแจ้งไม่สามารถนำเงินสดมาชดใช้ผลขาดทุนได้

            เมื่อจำหน่ายสินทรัพย์แล้วแบ่งผลขดาทุนแล้ว หุ้นส่วนบางคนมีทุนไม่เพียงพอที่จะรับผลขาดทุน หุ้นส่วนผู้นั้นแจ้งทันทีว่าตนไม่สามารถนำเงินสดมาชดใช้ผลขาดทุนได้ จึงเป้นภาระหน้าที่ของหุ้นส่วนที่เหลือจะต้องใช้แทน การทำงบการชำระบัญชีจะต้องโอนทุนหุ้นส่วนที่มียอดเครดิตไปชดใช้แทนหุ้นส่วนที่มียอดทุนเดบิต หลังจากนั้นจีงจะจ่ายคืนทุนที่เหลือให้แก่หุ้นส่วน

ตัวอย่างที่ 6  งบดุลของห้างหุ้นส่วนก ข  ค ณวันที่ 31 ธันวาคม  2551 เป็นดังนี้

                   ก ข และ ค เป็นหุ้นส่วน แบ่งกำไรขาดทุน 4 :3:1 ตามลำดับ ตกลงเลิกกิจการ โดยนำสินทรัพย์จำหน่ายได้เงิน  387,000 บาท งบดุล ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2551 เป็นดังนี้

ห้างหุ้นส่วน ก ข ค

งบดุล

ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2551

สินทรัพย์

                                                                                                            สินทรัพย์หมุนเวียน

                                                                                               เงินสด                                                                           83,500

                                                                                               สินทรัพย์อื่น ๆ                                                                907,000

                                                                                                             รวมสินทรัพย์                                                     990,500

                                                                                                                            หนี้สินและส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน

                                                                                                                            หนี้สิน

                                                                                                 เจ้าหนี้                                                                           107,500

                                                                                                                                                                ส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน

                                                                                                                            ทุน ก                                                                           215,000

                                                                                                                           ทุน - ข                                                                           362,000

                                                                                                                            ทุน ค                                                                          306,000            

                                                                                                        รวมหนี้สินและส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน                   990,500

            ให้ทำ     1.  งบแสดงการชำระบัญชี

                           2   บันทึกบัญชีการชำระบัญชีเลิกกิจการในสมุดรายวันทั่วไป

ห้างหุ้นส่วน ก ข ค

งบแสดงการชำระบัญชี

                                                วันที่ 1-31 มกราคม 2552

รายการ

สินทรัพย์

หนี้สิน

ทุนหุ้นส่วน

เงินสด

อื่นๆ

เจ้าหนี้

ทุน-ก

ทุน-ข

ทุน-ค

อัตราส่วนแบ่งกำไรขาดทุน

4/8

3/8

1/8

ยอดคงเหลือก่อนจำหน่ายสินทรัพย์

83,500

907,000

107,500

215,000

362,000

306,000

จำหน่ายสินทรัพย์และแบ่งขาดทุน

387,000

-907,000

-260,000

-195,000

-65,000

คงเหลือ

407,500

107,500

-45,000

167,000

241,000

จ่ายชำระหนี้เจ้าหนี้

-107,500

-107,500

คงเหลือ

363,000

-45,000

167,000

241,000

ข  ค ขดใช้ยอดทุนเดบิดแทน ก

45,000

-33,750

-11,250

คงเหลือ

363,000

133,250

229,750

จ่ายคืนทุนที่เหลือให้ ข และ ค

-363,000

-133,250

-229,750

                                                                                                                                                การบันทึกบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป

           สมุดรายวันทั่วไป

วัน/เดือน/ปี

รายการ

เลขที่บัญชี

เดบิต

เครดิต

2552

มค1-31

เงินสด

ทุน-ก

ทุน-ข

ทุน-ค

              สินทรัพย์อื่น ๆ

จำหน่ายสินทรัพย์และแบ่งผลขาดทุน

387,000

     260,000

     195,000

65,000

907,000

เจ้าหนี้

          เงินสด

บันทึกชำระหนี้ให้เจ้าหนี้

107,500

107,500

ทุน-  ข

ทุน - ค

      เงินสด

 ข และ ค ชดใช้ยอดทุนเดบิตแทนแป้ง

33,750

11,250

45,000

ทุน-  ข

ทุน - ค

      เงินสด

จ่ายคืนทุนให้  ข และ ค

133,250

229,750

363,000

2. การจำหน่ายสินทรัพย์เป็นงวด ๆ และจ่ายคืนทุนเป็นงวดๆ

            ในกรณีที่ห้างมีสินทรัพย์เป็นจำนวนมาก  การจำหน่ายสินทรัพย์จะต้องใช้เวลามาก ในระหว่างที่จำหน่ายสินทรัพย์อื่น ไม่หมด หากจะจ่ายคืนทุนให้แก่ผู้เป็นหุ้นส่วน จะต้องชำระหนี้สินให้หมดก่อน แล้วจึงจะจ่ายคืนทุน

ตัวอย่างที่ 7  ห้างหุ้นส่วน ก ข  ค  แบ่งกำไรขาดทุน 2:3:5 ตามลำดับ ตกลงเลิกกิจการเมื่อวันที่ 31 ธันวาคม 2551 งบดุลเป็นดังนี้

                                                                                                    ห้างหุ้นส่วน ก ข ค

                                                                                                            งบดุล

                                                                                               ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2551

                    สินทรัพย์

                   สินทรัพย์หมุนเวียน

      เงินสด                                                                           13,400

      สินทรัพย์อื่น ๆ                                                                686,600

                    รวมสินทรัพย์                                                     700,000

      หนี้สินและส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน

                                  หนี้สิน

       เจ้าหนี้                                                                           27,000

                                 ส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน

                                 ทุน ก                                                                           139,000

                                 ทุน - ข                                                                           285,000

                                 ทุน ค                                                                          249,000            

            รวมหนี้สินและส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน                   700,000

หุ้นส่วนทั้งสามตกลงโดยนำสินทรัพย์ออกจำหน่ายดังนี้

            2552 เม.ย สินทรัพย์อื่น ราคาตามบัญชี      189,000 บาท ได้เงิน 54,000 บาท

            2552 พ.ค สินทรัพย์อื่น ราคาตามบัญชี      300,000 บาท ได้เงิน 154,000 บาท

2552 มิ.ย สินทรัพย์อื่นที่เหลือทั้งหมด ได้เงิน 74,900 บาท

หลังจากจำหน่ายสินทรัพย์อื่นและชำระหนี้สินแล้วให้จ่ายคืนทุนแก่หุ้นส่วนเป็นงวดq

            ให้ทำ     1.  งบแสดงการชำระบัญชี

                           2   บันทึกบัญชีการชำระบัญชีเลิกกิจการในสมุดรายวันทั่วไป 

                                                                         ห้างหุ้นส่วน ก ข ค

                                                                      งบแสดงการชำระบัญชี

                                                                     วันที่ 1-31 มกราคม 2552

รายการ

สินทรัพย์

หนี้สิน

ทุนหุ้นส่วน

เงินสด

อื่นๆ

เจ้าหนี้

ทุน-ก

ทุน-ข

ทุน-ค

อัตราส่วนแบ่งกำไรขาดทุน

2/10

3/10

5/10

ยอดคงเหลือก่อนจำหน่ายสินทรัพย์

13,400

686,600

27,000

139,000

285,000

249,000

2552 เม.ย.

จำหน่ายสินทรัพย์อื่นและแบ่งขาดทุน

54,000

-189,000

-27,000

-40,500

-67,500

คงเหลือ

67,400

497,600

27,000

112,000

244,500

181,500

จ่ายชำระหนี้เจ้าหนี้

-27,000

-27,000

คงเหลือ

40,400

497,600

112,000

244,500

181,500

จ่ายคืนทุนงวดที่ 1

(งบประกอบ1)

-40,000

-40,400

คงเหลือ

497,600

112,000

160,300

181,500

2552 พ.ค.

จำหน่ายสินทรัพย์และแบ่งผลขาดทุน

154,000

-300,000

-29,200

-43,800

-73,000

คงเหลือ

154,000

197,600

82,800

160,300

108,500

จ่ายคืนทุนงวดที่ 2

(งบประกอบ2)

-154,000

-43,280

-101,020

-9,700

คงเหลือ

197,600

39,520

59,280

98,800

2552 มิ.ย.

จำหน่ายสินทรัพย์และแบ่งผลขาดทุน

74,900

-197,600

-24,540

-36,810

-61,350

คงเหลือ

74,900

14,980

22,470

37,450

จ่ายคืนทุนงวดที่3

-74,900

-14,980

-22,470

-37,450

                                                                งบประกอบ 1 การคำนวณจ่ายคืนทุนหุ้นส่วน 

รายการ

ทุน -ก

ทุน-ข

ทุน-ค

อัตราส่วนแบ่งกำไรขาดทุน

ยอดคงเหลือก่อนจ่ายคืนทุนงวดที่1

หัก  ผลขาดทุนจากสินทรัพย์ที่ยังไม่ได้จำหน่าย 497,600 บาท

เหลือ

สมมติ ค ไม่สามารถนำชดใช้ทุนเดบิตได้

เหลือ

หัก ก ไม่สามรถนำชดใช้ยอดทุนเดบิตได้

จ่ายคืนทุนงวดที่ 1

2/10

112,000

-99,520

12,480

-26,920

-14,440

14,440

-

3/10

244,500

-149,280

95,220

-40,380

58,840

-14,440

40,400

5/10

181,500

-248,800

-67,300

67,300

-

                                                                     งบประกอบ 2 การคำนวณจ่ายคืนทุนหุ้นส่วน 

รายการ

ทุน -ก

ทุน-ข

ทุน-ค

อัตราส่วนแบ่งกำไรขาดทุน

ยอดคงเหลือก่อนจ่ายคืนทุนงวดที่2

หัก  ผลขาดทุนจากสินทรัพย์ที่ยังไม่ได้จำหน่าย 197,600 บาท

จ่ายคืนทุนงวดที่ 1

2/10

82,800

-39,520

43,280

3/10

160,300

-59,280

101,020

5/10

108,500

-98,800

9,700

                                                                          การบันทึกบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป

                                                                                        สมุดรายวันทั่วไป

วัน/เดือน/ปี

รายการ

เลขที่บัญชี

เดบิต

เครดิต

2552

เม.ย.1-30

เงินสด

ทุน-ก

ทุน-ข

ทุน-ค

              สินทรัพย์อื่น ๆ

จำหน่ายสินทรัพย์และแบ่งผลขาดทุน

54,000

     27,000

     40,500

67,500

189,000

เจ้าหนี้

          เงินสด

บันทึกชำระหนี้ให้เจ้าหนี้

27,000

27,000

ทุน-  ข

      เงินสด

 จ่ายคืนทุนงวดที่ 1

40,400

40,400

พ.ค. 1-31

เงินสด

ทุน-ก

ทุน-ข

ทุน-ค

              สินทรัพย์อื่น ๆ

จำหน่ายสินทรัพย์และแบ่งผลขาดทุน

154,000

29,200

43,800

73,000

300,000

ทุน-ก

ทุน-ข

ทุน-ค

             เงินสด

จ่ายคืนทุนงวดที่ 2

43,280

101,020

9,700

154,000

มิ.ย. 1-30

เงินสด

ทุน-ก

ทุน-ข

ทุน-ค

              สินทรัพย์อื่น ๆ

จำหน่ายสินทรัพย์และแบ่งผลขาดทุน

74,900

24,540

36,810

61,350

197,6

                                                                       การบันทึกบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป

                                                                                      สมุดรายวันทั่วไป

วัน/เดือน/ปี

รายการ

เลขที่บัญชี

เดบิต

เครดิต

มิ.ย. 1-30

ทุน-ก

ทุน-ข

ทุน-ค

             เงินสด

จ่ายคืนทุนงวดสุดท้าย

14,980

22,470

37,450

74,900

การเลิกห้างหุ้นส่วนโดยผลของกฎหมายคืออะไร

การเลิกห้างหุ้นส่วน หมายถึง การสิ้นสุดของห้างหุ้นส่วนเมื่อมีการเปลี่ยนเปลี่ยนแปลงในตัวผู้เป็นหุ้นส่วน ตามกฎหมายจะต้องเลิกประกอบกิจการห้างหุ้นนั้น ส่วนหากต้องการด าเนินกิจการห้างหุ้นส่วนต่อไป เพียงแค่จด ทะเบียนห้างหุ้นส่วนใหม่ขึ้นหรือเปลี่ยนแปลงสัญญาเดิมเท่านั้น และ จัดให้มีการชาระบัญชีเพื่อคืนทุนให้กับหุ้นส่วน

การเลิกห้างหุ้นส่วนจํากัดมีขั้นตอนอย่างไร

2. ยื่นขอจดทะเบียนเลิกห้างหุ้นส่วนต่อนายทะเบียน 3. ประกาศโฆษณาในหนังสือพิมพ์แห่งท้องที่ 1 ครั้ง เป็นอย่างน้อย 4. ส่งคำบอกกล่าวเป็นจดหมายลงทะเบียนไปรษณีย์ไปยังเจ้าหนี้ (ถ้ามี) ขั้นตอนตาม 2. - 4. ผู้ชำระบัญชีต้องดำเนินการภายใน 14 วัน นับแต่วันที่เลิกห้างหุ้นส่วนการขอจดทะเบียนเลิกห้างหุ้นส่วน

ห้างหุ้นส่วนสามัญจะงดการชำระบัญชีได้ในกรณีใด

ถ้าการเลิกห้างหุ้นส่วนนั้นได้เป็นไปโดยที่เจ้าหนี้เฉพาะตัวของผู้เป็นหุ้นส่วนคนใดคนหนึ่งได้ให้คำบอกกล่าวก็ดี หรือโดยที่ผู้เป็นหุ้นส่วนคนใดคนหนึ่งล้มละลายก็ดี ท่านว่าจะงดการชำระบัญชีเสียได้ต่อเมื่อเจ้าหนี้คนนั้น หรือเจ้าพนักงานรักษาทรัพย์ยินยอมด้วย