แผนการ สอน การเปลี่ยนแปลงของวัสดุ

แผนการจัดการเรยี นรทู้ ี่ 1

สาระการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ รายวิชา วทิ ยาศาสตร์ รหสั วิชา ว14101
ปีการศกึ ษา 2564
ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี 4 ภาคเรยี นท่ี 2 เวลา 25 ชว่ั โมง
เวลา 1 ชว่ั โมง
หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 3 เรอื่ ง วัสดแุ ละสสาร

เร่อื ง ประเภทของวัสดุ

1. มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน ว 2.1 เข้าใจสมบัติของสสาร องค์ประกอบของสสาร ความสัมพันธ์ระหว่างสมบัติ

ของสสารกับโครงสร้างและแรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาคหลักและธรรมชาติของการเปลี่ยนแปลง
สถานะของสสาร การเกดิ สารละลาย และการเกิดปฏิกิริยาเคมี

2. ตัวชีว้ ัด
ว 2.1 ป.4/1 เปรยี บเทยี บสมบตั ิทางกายภาพด้านความแข็ง สภาพยดื หย่นุ การนำความร้อน

และการนำไฟฟ้าของวัสดุโดยใช้หลักฐานเชิงประจักษ์จากการทดลอง และระบุการนำสมบัติเรื่อง
ความแข็ง สภาพยืดหยุ่น การนำความร้อน และการนำไฟฟ้าของวัสดุไปใช้ในชีวิตประจำวันผ่าน
กระบวนการออกแบบช้ินงาน

3. จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
3.1ความรู้ (K)
1. นกั เรียนสามารถอธิบายสมบตั ขิ องวสั ดุแต่ละประเภทได้
3.2 ทักษะ/กระบวนการ/กระบวนการคิด (P)
1. นกั เรยี นสามารถจำแนกวสั ดตุ ามสมบัติทางกายภาพได้
3.3 คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ (A)
1.นกั เรียนมวี ินยั และมคี วามมุ่งมัน่ ในการทำงาน

4. สาระสำคัญ
วัตถุหรือสิ่งของต่างๆ ที่พบเห็นในชีวิตประจำวันทำมาจากวัสดุต่างๆ เช่น ยาง พลาสติก

โลหะ แก้ว เป็นตน้ วสั ดเุ หลา่ น้ีแบง่ ง่ายๆตามสมบัติทางกายภาพ คอื โลหะ เซรามิก และพอลเิ มอร์

5. สาระการเรยี นรู้
สมบตั ทิ างกายภาพของวัสดุ

6. สมรรถนะสำคญั ของผเู้ รยี น
 ความสามารถในการส่ือสาร
 ความสามารถในการคิด
 ความสามารถในการแกป้ ัญหา
 ความสามารถในการใช้ทักษะชวี ติ
 ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

7. ชน้ิ งานหรอื ภาระงาน (หลกั ฐาน /รอ่ งรอยแสดงความรู้)
6.1 ใบกิจกรรม การทดลองสมบตั ดิ า้ นความแขง็ ของวัสดุ

8. การจดั กิจกรรมการเรยี นการสอน
จดั กจิ กรรมการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ (Inquiry Process) ซ่ึงมีข้ันตอน

ดังนี้
1) ข้นั สรา้ งความสนใจ (Engagement) ( 5 นาที )

(1) ครถู ามคำถามนกั เรยี นเพื่อกระตนุ้ ความสนใจ เชน่
– นักเรียนรู้หรือไม่ว่า วัสดุคืออะไร (แนวคำตอบ วัสดุ คือ สิ่งที่นำมาใช้ทำวัตถุหรือ

สง่ิ ของเครือ่ งใชต้ ่างๆ ที่เราพบเห็นและใช้ประโยชนใ์ นชีวติ ประจำวัน )
– ยกตัวอย่างวัสดุที่พบในชีวิติประจำวัน (แนวคำตอบ ไม้ แก้ว ยางพารา พลาสติก

ฝา้ ย เสน้ ใยสังเคราะห์ โลหะตา่ งๆ)
(2) นกั เรียนร่วมกันอภปิ รายเกย่ี วกบั คำตอบจากคำถามของครตู ามประสบการณ์ของนักเรียน

2) ขนั้ สำรวจและค้นหา (Exploration) ( 20 นาที )
(1) ให้นักเรียนแบง่ กลุ่มสบื ค้นข้อมูล เรื่อง ประเภทของวัสดุในหนังสือเรียนวิชาวิทยาศาสตร์

และเทคโนโลยีเล่ม 2 และส่ือการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ ประเภทของวสั ดุ
(2) ใหน้ กั เรยี นนำขอ้ มลู ที่สืบคน้ ได้ บนั ทึกลงไปในแบบฝึกหัด ประเภทของวสั ดุ
(3) สำรวจวตั ถภุ ายในห้องเรยี น แลว้ ช่วยกันแสดงความคิดเห็นวา่ วตั ถทุ ำมาจากวสั ดุชนิดใด

(4) นำวัสดมุ าจำแนก โดยใช้การแบ่งวัสดเุ ป็นโลหะ เซรามกิ และพอลิเมอร์ เป็นเกณฑ์ บันทกึ
ลงในใบงานประเภทของวสั ดุ

2) ครูคอยแนะนำช่วยเหลือนักเรียนขณะปฏิบัติกิจกรรม โดยครูเดินดูรอบๆ ห้องเรียนและ
เปิดโอกาสให้นกั เรยี นทกุ คนซกั ถามเมือ่ มปี ญั หา

3) ขน้ั อธิบายและลงข้อสรปุ (Explanation) ( 20 นาที )
(1) นกั เรียนแตล่ ะกลมุ่ ส่งตวั แทนกลุ่มนำเสนอผลการปฏิบัติกจิ กรรมหนา้ ห้องเรียน
(2) นกั เรยี นและครูร่วมกันอภิปรายและหาข้อสรุปจากการปฏิบตั ิกจิ กรรม โดยใช้แนวคำถาม

ต่อไปนี้
– วัสดุที่เราพบภายในห้องเรียนสามารถนำมาจำแนกได้กี่ประเภท อะไรบ้าง (แนว

คำตอบ ได้ 3 ประเภท คือ โลหะ เซรามกิ และพอลเิ มอร์)
– โลหะเปน็ วสั ดทุ ่มี คี ณุ สมบัตเิ ป็นอยา่ งไร (แนวคำตอบ มคี วามแข็ง ทนทาน มันวาว

สามารถตีให้เป็นแผน่ เรยี บหรือดึงให้เปน็ เสน้ ได้)
– เซรามกิ เป็นวัสดทุ ่ีมคี ุณสมบตั เิ ปน็ อย่างไร (แนวคำตอบ มีความแข็ง แต่ค่อนข้าง

เปราะงา่ ย)

– พอลิเมอร์เป็นวัสดุที่มีคุณสมบัติเป็นอย่างไร (แนวคำตอบ มีน้ำหนักเบา ทำให้มี
สีสนั ได้งา่ ย และเป็นวสั ดทุ ่ไี มย่ อมให้กระแสไฟฟา้ ไหลผา่ น)

4) ข้ันขยายความรู้ (Elaboration) ( 10 นาที )
ครูอธิบายให้นักเรียนเพิ่มเติมเกี่ยวกับวัสดุประเภทพอลิเมอร์ เป็นวัสดุที่ได้มาจากธรรมชาติ

เช่น ดนิ เหนยี ว หิน ใยไหม ขนสัตว์ ไม้ ยาง เปน็ ต้น และที่มนษุ ยส์ รา้ งขน้ึ เรียกวา่ วสั ดุสงั เคราะห์ เช่น
ยางสังเคราะห์ พลาสตกิ เสน้ ใยสงั เคราะห์ เปน็ ต้น

5) ขัน้ ประเมิน (Evaluation) ( 5 นาที )
1) ครใู หน้ ักเรยี นแตล่ ะคนพจิ ารณาวา่ จากหัวขอ้ ทเ่ี รยี นมาและการปฏิบัติกจิ กรรมมจี ุดใดบ้าง

ท่ียังไม่เข้าใจหรือยังมีขอ้ สงสัย ถ้ามีครูช่วยอธบิ ายเพมิ่ เตมิ ให้นกั เรยี นเข้าใจ
2) นักเรียนร่วมกันประเมินการปฏิบัติกิจกรรมกลุ่มว่ามีปัญหาหรืออุปสรรคใดและได้แก้ไข

อยา่ งไรบา้ ง

3) ครแู ละนกั เรียนรว่ มกันแสดงความคิดเหน็ เกย่ี วกบั ประโยชนท์ ไ่ี ดร้ บั จากการปฏิบัตกิ ิจกรรม
และการนำความรไู้ ปใช้ประโยชน์

4) ครูทดสอบความเขา้ ใจของนักเรยี นโดยถามคำถามนักเรียน เชน่
– ยกตัวอยา่ งวัสดุท่ีพบเห็นได้ทีบ่ ้านของตนเองในแตล่ ะประเภท

9. สอื่ การเรียนรู้
8.1 หนังสอื เรยี นรายวิชาพน้ื ฐาน วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี ช้นั ประถมศึกษาปที ี่ 4 เล่ม 2
8.2 สื่อการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์ เร่ืองประเภทของวัสดุ
8.3 แบบฝกึ หดั รายวชิ าพืน้ ฐาน วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี ช้ันประถมศกึ ษาปที ่ี 4 เลม่ 2
8.4 ใบงาน ประเภทของวัสดุ

10. การวดั และการประเมินผล

รายการประเมิน เครื่องมอื วดั วิธวี ัด เกณฑ์การประเมิน
ตรวจแบบฝกึ หดั รอ้ ยละ 60
1. นักเรียนสามารถอธิบาย แบบฝึกหดั ประเภทของ ประเภทของวสั ดุ
ถอื ว่าผ่านเกณฑ์
สมบัติของวัสดุแต่ละประเภท วสั ดุ ตรวจใบงาน ประเภท
ของวัสดุ รอ้ ยละ 60
(K) ถือว่าผา่ นเกณฑ์

2. นกั เรียนสามารถจำแนกวัสดุ ใบงาน ประเภทของวสั ดุ
ตามสมบตั ทิ างกายภาพได้ (P)

3. นักเรียนมวี ินัย และมคี วาม สังเกตพฤตกิ รรมการ แบบประเมินคณุ ลักษณ์ ระดบั คุณภาพ 2
มุ่งมน่ั ในการทำงาน
ทำงาน อันพงึ ประสงค์ ผ่านเกณฑ์

แบบฝึกหดั ประเภทของวัสดุ

คำชี้แจง ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มสืบค้นข้อมูล เรื่อง ประเภทของวัสดุ แล้ววาดภาพ และบันทึก
ข้อมูลเกีย่ วกับประเภทของวัสดุ ( 15 คะแนน )

1. โลหะ

สมบตั ิของโลหะ…………………………….......
โลหะเป็นวสั ดุที่ไดม้ าจาก……………………….
…………………………………………………..
วตั ถทุ ่ีทาจากโลหะ เช่น…………………...…….

วัสดุชนิดนี้ คือ……………………………….
2. เซรามกิ

สมบตั ิของเซรามิก………………………….......

เซรามิกเป็นวสั ดุท่ีไดม้ าจาก…………………….
…………………………………………………..

วตั ถทุ ี่ทาจากเซรามิก เช่น……………...……….

วสั ดชุ นดิ นี้ คอื ……………………………….

3. พอลเิ มอร์

สมบตั ิของพอลิเมอร์……………………….......

พอลิเมอร์เป็นวสั ดุท่ีไดม้ าจาก………………….
…………………………………………………..

วตั ถทุ ี่ทาจากพอลิเมอร์ เช่น……………...…….

วัสดชุ นดิ นี้ คอื ……………………………….

เฉลยแบบฝึกหัด ประเภทของวัสดุ

คำชี้แจง ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มสืบค้นข้อมูล เรื่อง ประเภทของวัสดุ แล้ววาดภาพ และบันทึก
ขอ้ มูลเกี่ยวกับประเภทของวัสดุ ( 15 คะแนน )

1. โลหะ

ข้ึนอยกู่ บั ดุลยพนิ ิจของผสู้ อน สมบตั ิของโลหะมีความแขง็ ทนทาน มนั วาว นา
ไฟฟ้านาความร้อนไดด้ ี

โลหะเป็นวสั ดุท่ีไดม้ าจากการถลงุ แร่โลหะ
วตั ถุท่ีทาจากโลหะ เช่นเหลก็ สงั กะสี

วัสดุชนิดนี้ คอื ………………………………. สมบตั ิของเซรามิกมีความแข็ง แตค่ อ่ นขา้ งเปราะ
2. เซรามิก ง่าย บางชนิดนาความร้อนไดด้ ี
เซรามิกเป็นวสั ดุท่ีไดม้ าจากการนาวตั ถดุ ิบชนิด
ข้ึนอยกู่ บั ดุลยพินิจของผสู้ อน ตา่ งๆมาข้ึนรูปและผา่ นความร้อนสูง
วตั ถทุ ่ีทาจากเซรามิก เช่น แจกนั ถว้ ย

วสั ดุชนดิ นี้ คือ……………………………….

3. พอลเิ มอร์ สมบตั ิของพอลิเมอร์น้าหนกั เบา ทาใหม้ ีสีสันง่าย

ข้นึ อยกู่ บั ดุลยพินิจของผสู้ อน โลหะเป็นวสั ดุท่ีไดม้ าจากธรรมชาติ และการ
สงั เคราะห์

วตั ถทุ ่ีทาจากโลหะ เช่นยางรถยนต์ ชอ้ นไม้

วสั ดชุ นิดน้ี คอื ………………………………..

ใบงาน

คำชี้แจง โ

1. ใหน้ กั เรียนสารวจวตั ถุภายในโรงเรียน …………………………
แลว้ ช่วยกนั แสดงความคิดเห็นวา่ วตั ถทุ า …………………………
มาจากวสั ดุชนิดใด …………………………
…………………………
2. นาวสั ดุมาจาแนก โดยใชก้ ารแบ่งวสั ดุ …………………………
เป็นโลหะ เซรามิก และพอลิเมอร์ เป็น …………………………
เกณฑ์

น ประเภทของวัสดุ 2 เซรามิก

โลหะ

……………………………… ………………………………………………………
……………………………… ………………………………………………………
……………………………… ………………………………………………………
……………………………… ………………………………………………………
……………………………… ………………………………………………………
……………………………… ………………………………………………………

พอลิเมอร์

………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………

ช่ือ…………………………………………………

ช้นั ………………. เลขท่ี………………

โรงเรียน…………………………………………

………………………………………………………

แบบประเมินคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์

พฤติกรรมบ่งช้ี 1 ระดับคณุ ภาพ น้ำหนกั คะแนน
2 3 เต็ม
มวี นิ ัย ทำตาม
- แต่งกายเรยี บร้อย พฤติกรรมบง่ ชี้ ทำตาม ทำตาม
- สง่ งานตรงเวลา ได้ 1 ใน 3 ข้อ พฤติกรรมบง่ ช้ี พฤติกรรมบง่ ชี้ 1 3
- เข้าเรียนตรงเวลา ได้ 2 ใน 3 ข้อ ได้ 3 ข้อ

มุ่งมั่นในการทำงาน ทำตาม ทำตาม ทำตาม 1 3
- ตั้งใจทำงาน พฤติกรรมบง่ ชี้ พฤติกรรมบง่ ชี้ พฤติกรรมบง่ ชี้
- ส่งงานครบ ไมไ่ ด้ ได้ 1 ใน 2 ข้อ ได้ 2 ข้อ

เกณฑก์ ารประเมนิ
ช่วงคะแนน 5-6 คะแนน ระดับคุณภาพ หมายถงึ ดี
ช่วงคะแนน 3-4 คะแนน ระดับคณุ ภาพ หมายถงึ พอใช้
ชว่ งคะแนน 1-2 คะแนน ระดับคุณภาพ หมายถงึ ปรบั ปรุง

เกณฑ์การผ่าน
ระดับคุณภาพ 2 (พอใช้) ขึ้นไป

แบบบันทกึ คะแนนดา้ นคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์ (A)

เลข ชอื่ - สกุล มวี นิ ยั มุ่นม่ันในการ คะแนน

ที่ ทำงาน (6 เกณฑ์

ระดบั คุณภาพ ระดบั คุณภาพ คะแนน

)

123 123 ผ่าน ไมผ่ ่าน

1 เดก็ ชายอนุตินยั ภขู ลงั
2 เดก็ หญิงภทั รนนั กงโบราณ
3 เด็กหญิงกวินตรา ไชยทมุ
4 เด็กหญิงเปรมสุดา เจนการ
5 เดก็ ชายภูริทตั นานาโพธ์ิ
6 เดก็ ชายปริญญา กายยาฤทธ์ิ
7 เด็กชายอชิรภทั ร ทิพยเนตร
8 เด็กหญิงจิราพร จรัญเสริฐ
9 เด็กชายณฐั พนธ์ จรัญเสริฐ
รวม

ร้อยละ

เกณฑ์การประเมิน
ช่วงคะแนน 5-6 คะแนน ระดับคุณภาพ หมายถงึ ดี
ชว่ งคะแนน 3-4 คะแนน ระดับคุณภาพ หมายถงึ พอใช้
ช่วงคะแนน 1-2 คะแนน ระดับคณุ ภาพ หมายถึง ปรับปรุง

เกณฑก์ ารผ่าน : ระดับคุณภาพ 2 (พอใช้) ข้ึนไป

แบบบนั ทกึ คะแนนด้านความรู้ความเข้าใจ (K)

แบบฝึกหดั ประเภทของวสั ดุ

คะแนน เกณฑ์การประเมิน

เลขที่ ชื่อ-สกลุ ใบกจิ กรรม ผ่าน ไม่ผ่าน
(8 คะแนน) (5 - 8 คะแนน) (0 - 4 คะแนน)

1 เดก็ ชายอนุตินยั ภูขลงั

2 เด็กหญิงภทั รนนั กงโบราณ

3 เด็กหญิงกวินตรา ไชยทมุ

4 เดก็ หญิงเปรมสุดา เจนการ

5 เด็กชายภรู ิทตั นานาโพธ์ิ

6 เดก็ ชายปริญญา กายยาฤทธ์ิ

7 เดก็ ชายอชิรภทั ร ทิพยเนตร

8 เด็กหญิงจิราพร จรัญเสริฐ

9 เด็กชายณฐั พนธ์ จรัญเสริฐ

รวม

สรปุ การประเมนิ
นกั เรียนผ่าน .................คน คิดเป็นรอ้ ยละ................
นกั เรียนไม่ผ่าน .............คน คิดเป็นรอ้ ยละ................

เกณฑ์การผา่ น : คะแนนรอ้ ยละ 60 ขึ้นไป

แบบบนั ทกึ คะแนนดา้ นทักษะกระบวนการ (P)
ใบงาน ประเภทของวสั ดุ

คะแนน เกณฑ์การประเมิน

เลขที่ ช่ือ-สกลุ ใบกจิ กรรม ผ่าน ไม่ผ่าน
(13 คะแนน) (8 - 13 คะแนน) (0 - 7 คะแนน)

1 เดก็ ชายอนุตินยั ภูขลงั

2 เดก็ หญิงภทั รนนั กงโบราณ

3 เด็กหญิงกวินตรา ไชยทุม

4 เดก็ หญิงเปรมสุดา เจนการ

5 เดก็ ชายภรู ิทตั นานาโพธ์ิ

6 เด็กชายปริญญา กายยาฤทธ์ิ

7 เด็กชายอชิรภทั ร ทิพยเนตร

8 เดก็ หญิงจิราพร จรัญเสริฐ

9 เด็กชายณฐั พนธ์ จรัญเสริฐ

รวม

สรุปการประเมนิ
นกั เรยี นผา่ น .................คน คิดเป็นร้อยละ................
นักเรียนไม่ผา่ น .............คน คดิ เปน็ ร้อยละ................

เกณฑก์ ารผา่ น : คะแนนรอ้ ยละ 60 ขนึ้ ไป

บันทึกหลังการสอน

1. ผลการจัดการเรียนการสอน
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………

2. ปัญหาและอปุ สรรค
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………

3. ขอ้ เสนอแนะ และแนวทางแกไ้ ข
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงช่อื ……………………………………………..
(นางสาวจติ ต์ลดั ดา กลุ จนุช)
ตำแหน่ง : ครผู ู้ช่วย

ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะ
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ่ื ……………………………………………..
(นางวิไลลกั ษณ์ ศรีแก้ว)

ตำแหน่ง : ครูชำนาญการพิเศษ
ความคิดเห็นและขอ้ เสนอแนะ
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงช่อื ……………………………………………..
(นายกติ พิ งค์ ศรคี ริ นิ ทร์)

ตำแหน่ง : ผอู้ ำนวยการโรงเรยี นชุมชนหนองยางวิทยาคม