ภูมิปัญญาท้องถิ่นภาคใต้ Show
ด้ง คือ กระด้ง มีหลายชนิด ที่สำคัญมี ๒ อย่าง คือ กระด้งฝัดข้าวกับกระด้งมอน กระด้งฝัดข้าวสานด้วยไม้ไผ่รูปร่างกลมหรือกลมรีหัวเลี่ยม กระด้งนอกจากใช้ฝัดข้าว ร่อนข้าวแล้ว ยังใช้ตากอาหาร ตากปลา กุ้ง ตากสิ่งของต่างๆได้สารพัด แม้กระทั่งใช้เป็นที่นอนของเด็กอ่อนแรกเกิด ที่เรียกกระด้งมอนสานขึ้นจากไม้ไผ่เหมือนกัน ภาษาพื้นเมือง “มอน” แปลว่า กลม แปลว่า เฝ้าวนเวียนที่จะมาทำมิดีมิร้าย แล้วในที่นี้มีความหมายว่า กระด้งทรงกลม ซึ่งมีขนาดใหญ่กว่ากระด้งฝัดข้าวมาก ใช้ฝัดข้าวไม่ได้จึงนิยมใช้งานอื่น เช่น ตากข้าว ตากอาหาร ตากยาสูบ พริก ฯลฯ และตากสิ่งของอื่นๆ โดยเฉพาะดังมีคำพังเพยว่า “สานด้งใส่ข้าวเจาะน้ำเต้าใส่น้ำ” เป็นต้น
เกี่ยว หรือ “เคียว” ก็เรียกเป็นเครื่องมือเก็บเกี่ยวข้าวมีรูปร่างลักษณะคล้ายกับ “กรูด” แต่มีหางยาวกว่า ใบมีดก็มีลักษณะต่างกันเล็กน้อย เวลาเก็บเกี่ยวมือแทนที่จะจับตรงกลางเหมือนกรูด กลับจับส่วนปลายของด้ามสามารถเก็บเกี่ยวข้าวได้รวดเร็วทีละหลายๆ กอ นิยมใช้กันทาง ต.ท่างิ้ว อ.เมือง ต.อินคีรี ต.บ้านเกาะ อ.พรหมคีรี จ.นครศรีธรรมราช
เครื่องใช้ในครัว นอกจากมีหม้อ มีกระทะ หลายชนิดและหลายรูปทรง เช่น เผล้ง (ใช้ใส่ข้าวสาร
ใส่น้ำกิน) และเป็นเครื่องปั้นดินเผาตามแบบโบราณแล้วชาวปักษ์ใต้ยังมี “สวด” ลักษณะใกล้เคียงกับ “หวด” ในภาคกลาง คือ ลักษณะคล้ายเป็นหม้อ ๒ ใบ แฝดติดต่อกัน ตรงกลางจึงคอดกิ่ว ส่วนบนเรียก “ตัวผู้” ส่วนลูกล่างเรียก “ตัวเมีย” ตรงคอดกิ่วนั้นเองมีตะแกรงหรือ“เพดาน” เจาะรูเล็กๆ หลายรูสำหรับให้ไอน้ำจากด่านล่างระเหยขึ้นมาได้ เพราะเป็นหม้อสำหรับนึ่งข้าวเหนียวและอื่นๆ
เครื่องมือจับปลา มีมากหมายหลายอย่างทำด้วยไม้ไผ่เป็นหลัก เช่นสุ่ม (จับปลา) นาง (ชนาง ก็เรียกใช้ช้อนดักจับกุ้งปูปลาขนาดเล็ก) เชงเลง (ปากกว้างหางเรียวใช้ดักปลา) เจ้ย (ตะแกรง ใช้ตากกุ้งปลา ตากพริก ร่อนข้าวสาร) นั่งได้นอนได้ (หรือหญดก็เรียก คือ อีจู้ทั้งแบบตั้งและแบบนอนใช้ดักปลา) โลด – เล่ (เครื่องดักปลาแบบให้ปลากระโดดขึ้นมาค้างบนรางร้าน) ส้อน (รูปร่างเล็กยาวคล้ายกระบอกกรวยใช้ดักกุ้งปลาขนาดเล็ก) ไซ (มีหลายแบบเช่น ไซลาว มีรูปร่างเล็กยาวใช้ดักกุ้ง ไซดักปลา ไซหัวหมู) รูปร่างของไซแตกต่างกันไปตามท้องถิ่น แต่ส่วนที่เหมือนกันคือมี “งา” อยู่ข้างในดังคำปริศนาคำทำนายที่ว่า “ช้างตายในนางอกงาในพุง” ตะข้องหรือ “ข้อง” สำหรับขังปู ปลา กุ้ง หอย มีหลายชนิดและลางชนิดก็เรียกชื่อกับการใช้งานต่างออกไป เช่น จง หรือข้องจงมีขนาดเล็กทรงชะลูดปากเรียว (ใช้ใส่กุ้ง ปู ปลา) ข้อง (ทั่วไปใช้ใส่หอย ปู ปลา) ข้องไหล (ใช้ดักปลาไหล) ไซขังปลา (ไซทนก็เรียก) ข้องบา (คือตะข้องแบบมีบ่า ๒ ข้าง มักมีขนาดใหญ่ ใช้ใส่ปลา) ข้องนั่งได้ คืออีจู้นั่นเอง
ประวัติความเป็นมา
ประวัติความเป็นมา
ประวัติความเป็นมา
แหล่งที่มา http://sineenach.blogspot.com/ ภูมิปัญญาไทยในท้องถิ่นภาคใต้มีอะไรบ้างภูมิปัญญาและประเพณีของภาคใต้
การแสดงโนรา เป็นการละเล่นที่มีทั้งการร่ายรำ บทร้องประกอบดนตรี บทเจรจา และบางทีก็มีการแสดงเรื่องด้วย เครื่องดนตรีของโนราคล้ายกับเครื่องดนตรีของหนังตะลุง คือมี ทับ กลอง ปี่ โหม่ง ฉิ่ง และแตระ เครื่องดนตรีเหล่านี้จะใช้ประกอบจังหวะและเสียงร้องให้เข้ากันกับการรำ
ข้อใด เป็นหัตถกรรมภูมิปัญญาท้องถิ่นของภาคใต้กระบวนการคิดและพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ชุมชน ผ่าน 9 แนวความคิดศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นภาคใต้ ที่มีเอกลักษณ์เด่นชัด ได้แก่สิบสองเมืองนักษัตร หัตถกรรมแกะหนังตะลุง หัตถกรรมลูกปัดโนราห์ หัตถกรรมผ้า มัดย้อม หัตถกรรมผ้าบาติก หัตถกรรมหางอวน หัตถกรรมจักสานกระจูด หัตถกรรมเครื่องปั้นดินเผา ศิลปะ ลวดลายสถาปัตยกรรมมาลายู
ภูมิปัญญาท้องถิ่นของจังหวัดนราธิวาสมีอะไรบ้างข้อมูลพื้นฐานด้านภูมิปัญญาท้องถิ่น จังหวัดนราธิวาส ภูมิปัญญาท้องถิ่น ... . ภูมิปัญญาท้องถิ่นของจังหวัดนราธิวาส มีดังนี้ 1. ใบไม้สีทอง ... . 2. ผ้าบาติก ... . 3. กระจูด ... . 4. เรือกอและ เรือกอและจาลอง ... . 5. เครื่องจักสานย่านลิเภา ... . ข้อมูลพื้นฐานด้านปราชญ์ชาวบ้าน จังหวัดนราธิวาส ปราชญ์ชาวบ้าน. ภูมิปัญญาท้องถิ่นของจังหวัดนครศรีธรรมราชมีอะไรบ้าง1. ด้านการเกษตร การทำการเกษตรแบบพอเพียง ด้านปลูกยาเส้น (ยากลาย) การทำนา 2. ด้านหัตถกรรมพื้นบ้าน การทำกรงนก การทำหางอวน การทำเครื่องปั้นดินเผา การทำอิฐมอญ การจักรสานผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่ การทำว่าว 3. ด้านประมง การต่อเรือประมงพื้นบ้าน การอนุรักษ์พันธ์ปูม้า การสร้างบ้านปลา
|