เทคโนโลยี ทางการ แพทย์ในอดีต ถึงปัจจุบัน

การเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี

การวิเคราะห์สาเหตุหรือปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีมีความสำคัญที่จะช่วยให้เข้าใจเทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงจากอดีตและสามารถคาดการณ์เทคโนโลยีที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคต รวมทั้งมีความสำคัญในการพัฒนาต่อยอดเทคโนโลยีเดิม เพื่อให้มีความทันสมัยและช่วยอำนวยความสะดวกต่อผู้ใช้งาน เช่น ปัจจุบันมีการพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อการควบคุมเครื่องใช้ไฟฟ้าและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ภายในบ้านผ่านระบบออนไลน์ ซึ่งเกิดจากความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร รวมทั้งการเชื่อมต่อทางอินเทอร์เน็ต ทำให้เทคโนโลยีปัจจุบันช่วยให้ผู้ใช้สามารถควบคุมหรือตรวจสอบการทำงานของเครื่องใช้ไฟฟ้าต่าง ๆ จากนอกบ้านได้สะดวกขึ้น

นักเรียนมีความรู้เดิมในเรื่องคสามหมายของเทคโนโลยี ซึ่งหมายถึงสิ่งของเครื่องใช้หรือผลิตภัณฑ์ต่างๆ ในชีวิตประจำวันที่มนุษย์สร้างขึ้นทั้งในอดีต ปัจจุบันและอนาคต รวมทั้งวิธีการต่างๆ เพื่อแก้ปัญหาหรือตอบสนองความต้องการ และระบบทางเทคโนโลยีซึ่งมีทั้งระบบทางเทคโนโลยีอย่างง่าย และระบบทางเทคโนโลยีที่ซับซ้อน เทคโนโลยีที่พบเห็นได้ในชีวิตประจำวัน เช่น โทรศัพท์มือถือ คอมพิวเตอร์ เทคโนโลยีทางด้านการแพทย์ในปัจจุบัน ที่มีประสิทธิภาพมากกว่าในอดีต ซึ่งมนุษย์เป็นผู้สร้างและพัฒนาขึ้นเมื่อประสบกับปัญหาในการดำเนินชีวิต หรือเกิดความต้องการเทคโนโลยีที่ช่วยอำนวยความสะดวก

เทคโนโลยีรอบตัวเรามีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ขึ้นอยู่กับสาเหตุและปัจจัยต่างๆ ได้แก่ ความก้าวหน้าของศาสตร์ต่างๆ โดยเฉพาะวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ ปัญหาหรือความต้องการของมนุษย์หรือเกิดจากปัจจัยอื่นๆ เช่น สภาพเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อม การทำความเข้าใจและสามารถวิเคราะห์ปัจจัยต่างๆ ที่ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีจะช่วยให้สามารถปรับปรุงหรือสร้างเทคโนโลยี ตลอดจนคาดการณ์ถึงเทคโนโลยีบางอย่างที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคตได้

1. สาเหตุหรือปัจจัยการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี

โดยทั่วไปเทคโนโลยีมีการเปลี่ยนแปลงได้และเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา เมื่อมนุษย์พบกับปัญหาต่างๆ ในชีวิตประจำวัน หรือมีความต้องการสิ่งของหรือวิธีการต่างๆ เพื่ออำนวยความสะดวกหรือช่วยในการดำรงชีวิต มนุษย์จะสร้างและพัฒนาเทคโนโลยีต่างๆ ขึ้นมา เพื่อตอบสนองความต้องการ ทำให้เกิดการเปลี่ยนแแปลงของเทคโนโลยีอย่างต่อเนื่อง เทคโนโลยีสมัยใหม่ส่วนใหญ่เป็นเครื่องมือหรือวิธีการที่ช่วยในการอำนวยความสะดวก ต่อมนุษย์และช่วยลดปัญหาต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นในการดำเนินชีวิต เช่น การใช้อินเทอร์เน็ตเชื่อมต่อและการติดต่อสื่อสารกันเป็นไปอย่างสะดวกรวดเร็ว

รูปที่ 16 เทคโนโลยีที่ช่วยอำนวยความสะดวกด้วยวิธีการสื่อสารแบบต่างๆ

(ก) โทรศัพท์มือถือ (ข) การประชุมโดยใช้วีดีโอทางไกล

นอกจากนี้ เทคโนโลยียังเกิดขึ้นและเปลี่ยนแปลงได้เมื่อมีปัจจัยด้านต่างๆ ที่เกื้อหนุน เช่น องค์ความรู้และความก้าวหน้าของศาสตร์ต่างๆ โดยความกว้าหน้าทางด้านวิทยาศาสตร์เป็นปัจจัยสำคัญประการหนึ่งที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี ตัวอย่างเช่น การอาศัยองค์ความรู้ด้านนาโนเทคโนโลยีที่สามารถนำมาใช้ในงานด้านการผลิตเส้นใยนาโน และนำเส้นใยมาใช้ทอเป็นผ้าเพื่อทำเครื่องนุ่งห่ม รวมทั้งการพัฒนาเส้นใยนาโนเพื่อให้มีคุณสมบัติต่างๆ ตามที่ต้องการ เช่น ป้องกันการเปียกชื้น ลดรอยยับ ช่วยยับยั้งแบตทีเรียและช่วยลดการเกิดกลิ่น

ความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ในด้านการพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อการควบคุมเครื่องใช้ไฟฟ้าและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ในบ้านและสถานที่ทำงานผ่านระบบออนไลน์โดยใช้อุปกรณ์สื่อสารเคลื่อนที่ เช่น โทรศัพท์มือถือ แท็บเล็ต เกิดจากองค์ความรู้ด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร รวมทั้งการเชื่อมต่อทางอินเตอร์เน็ต เป็นอีกตัวอย่างหนึ่งที่ทำให้เทคโนโลยีในปัจจุบันช่วยให้ผู้ใช้สามารถควบคุมหรือตรวจสอบการทำงานของเครื่องใช้ไฟฟ้าต่างๆ จากนอกบ้านได้สะดวกขึ้น

รูปที่ 18 การใช้โทรศัพท์มือถือควบคุมเครื่องใช้ไฟฟ้าในอาคาร

อย่างไรก็ตาม เทคโนโลยีที่สำคัญในอดีตอาจเป็นผลผลิตหรือวิธีการที่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ในระยะเวลาหนึ่งเท่านั้น ยกตัวอย่างเช่น วิธีการส่งข้อมูลข่าวสารทางไกลเป็นตัวหนังสือ ในอดีตทำได้โดยเขียนข้อความบนกระดาษแผ่นเล็กๆ แล้วม้วนติดไว้ที่ขานกพิราบ แล้วพัฒนามาเป็นการส่งจดหมาย ไปรษณียบัตร โทรเลข และโทรสาร แต่เนื่องจากเทคโนโลยีในปัจจุบันที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตประจำวันของมนุษย์อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ เมื่อมนุษย์ต้องการวิธีการสื่อสารที่รวดเร็วมากขึ้น ทำให้โทรเลขไม่ได้รับความนิยมและไม่มีการใช้งานอีกต่อไป

ในขณะเดียวกันเทคโนโลยีบางชนิดที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาหนึ่งอาจเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงเป็นเทคโนโลยีใหม่ในอนาคต ยกตัวอย่างเช่น เมื่อนำคอมพิวเตอร์มาใช้กับการเชื่อมต่อทางอินเทอร์เน็ตที่มีบริการด้านการรับส่งข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ก็จะได้วิธีการส่งไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์หรือเรียกสั้นๆ ว่า อีเมล (e-mail) การส่งอีเมลนอกจากจะช่วยลดระยะเวลาในการส่งข้อมูลข่าวสารได้มากแล้วนังสามารถส่งข้อมูลได้เป็นจำนวนมากอีกด้วย

นอกจากนี้ ยังมีการพัฒนาโปรแกรมประยุกต์ ได้แก่ แอปพลิเคชัน (application) มาใช้ประโยชน์ในด้านต่างๆ เช่น แอปพลิเคชันสำหรับส่งข้อมูลข่าวสารผ่านทางโทรศัพท์มือถือหรืออุปกรณ์อื่นๆ แอปพลิเคชันด้านการแพทย์ซึ่งสามารถทำงานได้ตรงกับความต้องการของมนุษย์ และช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น

ปัจจุบันมีการนำแอปพลิเคชันมาใช้ในการรับส่งข้อมูลข่าวสารผ่านททางอุปกรณ์สื่อสารเคลื่อนที่ เช่น แอปพลิเคชันตรวจอุณหภูมิที่ฝ่าเท้าโดยผู้ใช้สวมถุงเท้าที่ติดเซ็นเซอร์ (sensor) จับอุณหภูมิโดยจะแสดงให้เห็นจุดที่มีอุณหภูมิสูงเป็นสีแดงจะมีความสัมพันธ์กับการเกิดแผลที่เท้าในผู้ป่วยเบาหวาน หรือแอปพลิเคชันเตือนการรับประทานยา ซึ่งจะมีเซ็นเซอร์ที่ภาชนะบรรจุยาส่งสัญญาณว่าถึงเวลารับประทานยาและผู้ช่วยได้หยิบยาไปแล้ว แอปพลิเคชันนี้จะช่วยป้องกันการลืมรับประทานยาและการรับประทานยาผิดประเภท

การแปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีสามารถเกิดได้จากปัจจัยอื่นๆ เช่น ปัจจัยจากสภาพเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อม รวมทั้งทรัพยากรที่มีอยู่ในขณะนั้น โดยการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวอาจเป็นการปรับปรุงประสิทธิภาพหรือการใช้งานเทคโนโลยีให้ดีขึ้น เช่น เปลี่ยนแปลงระบบการทำงาน เปลี่ยนวัสดุอุปกรณ์ หรือเปลี่ยนวิธีการผลิต แต่หากการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวยังไม่สามารถแก้ปัญหาหรือสนองความต้องการของมนุษย์ได้ ก็อาจส่งผลให้เทคโนโลยีชนิดนั้นล้าสมัยและไม่เป็นที่ต้องการอีกต่อไป ซึ่งจะทำให้มีการสร้างหรือพัฒนาเทคโนโลยีใหม่ๆ ขึ้นอีก ปัจจัยต่างๆ เหล่านี้เองจึงมีส่วนเกื้อหนุนทำให้เทคโนโลยีมีการเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่อง

การแปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีสามารถเกิดได้จากปัจจัยอื่นๆ เช่น ปัจจัยจากสภาพเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อม รวมทั้งทรัพยากรที่มีอยู่ในขณะนั้น โดยการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวอาจเป็นการปรับปรุงประสิทธิภาพหรือการใช้งานเทคโนโลยีให้ดีขึ้น เช่น เปลี่ยนแปลงระบบการทำงาน เปลี่ยนวัสดุอุปกรณ์ หรือเปลี่ยนวิธีการผลิต แต่หากการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวยังไม่สามารถแก้ปัญหาหรือสนองความต้องการของมนุษย์ได้ ก็อาจส่งผลให้เทคโนโลยีชนิดนั้นล้าสมัยและไม่เป็นที่ต้องการอีกต่อไป ซึ่งจะทำให้มีการสร้างหรือพัฒนาเทคโนโลยีใหม่ๆ ขึ้นอีก ปัจจัยต่างๆ เหล่านี้เองจึงมีส่วนเกื้อหนุนทำให้เทคโนโลยีมีการเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่อง

รูปที่ 19 รถจักยานยนต์ดัดแปลง

จะเห็นได้ว่า การเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี ทั้งที่เป็นชิ้นงานหรือวิธีการนั้น เกิดขึ้นได้จากปัจจัยต่างๆ ที่เข้ามาช่วยสนับสนุนให้เทคโนโลยีเหล่านั้นเป็นจริงขึ้นมาได้ อย่างไรก็ตาม มนุษย์ก็มีส่วนสำคัญที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี เนื่องจากหากเทคโนโลยีชนิดใดยังไม่สามารถแก้ปัญหาหรือสนองความต้องการให้มนุษย์ได้ ก็จะต้องมีการปรับปรุงและพัฒนาเทคโนโลยีต่อไปนี้ ดังนั้น ความต้องการของมนุษย์เพื่อที่จะแก้ไขปัญหา จึงเป็นปัจจัยสำคัญประการหนึ่งที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี ซึ่งความต้องการดังกล่าวอาจต้องพิจารณาร่วมกับปัจจัยต่างๆ ดังที่กล่าวมาแล้วด้วย เพื่อสามารถทำให้เกิดการสร้างหรือพัฒนาเทคโนโลยีที่ใหม่ขึ้นมาได้ และทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีอย่างต่อเนื่อง

หนังสือเรื่อง "The Innovator's Dilemma (1997)"

โดยศาสตาจารย์เคลย์ตัน เอ็ม. คริสเท็นเซ็น (Professor Clayton M.Christensen) จาก Harvard Business School ได้แบ่งประเภทจองเทคโนโลยีสมัยใหม่ออกเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ sustaining technologies และ disruptive technologies

เทคโนโลยีต่อยอด (sustaining technologies) หมายถึง เทคโนโลยีที่มีใช้กันอยู่ทั่วไปในปัจจุบันแต่ได้มีการปรับปรุง พัฒนาเทคโนโลยีเหล่านั้นให้มีความเจริญก้าวหน้าทีละเล็กทีละน้อยอย่างต่อเนื่องเป็นลำดับ ตัวอย่างเช่น โต๊ะ เก้าอี้ หม้อหุงข้าว เครื่องปรับอากาศ

เทคโนโลยีเปลี่ยนโลก (disruptive technologies) หมายถึง เทคโนโลยีใหม่ที่มีการคิดค้นขึ้นมาในช่วงเวลาใดเวลาหนึ่งซึ่งเป็นประโยชน์และเหมาะสมกับประชากรเฉพาะกลุ่ม ต่อมาได้ผ่านกระบวนการพัฒนาและแก้ไขปัญหาอย่างต่อเนื่อง จนกระทั่งกลายเป็นเทคโนโลยีที่มีประโยชน์กับประชากรส่วนใหญ่ในขอบเขตที่กว้างขึ้น และเข้ามาแทนที่เทคโนโลยีในอดีต ตัวอย่างเช่น อินเทอร์เน็ตไร้สาย Internet of Things (IoT) cloud computing เทคโนโลยีหุ่นยนต์ ยานพาหนะไร้คนขับหรือกึ่งไร้คนขับ เทคโนโลยีชีวภาพ อุปกรณ์หรือระบบกักเก็บพลังงาน เทคโนโลยีการพิมพ์สามมิติ เทคโนโลยีวัสดุชาญฉลาด เทคโนโลยีสำรวจขุดเจาะน้ำมัน เทคโนโลยีอัตโนมัติในด้านการวิเคราะห์

2. ตัวอย่างการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี

2.1 การเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีทางการแพทย์และสุขภาพ

เครื่องเป่าความดันลมเพื่อเปิดขยายทางเดินหายใจหรือซีแพบ (Continuous Positive Airway Pressure : CPAP) เป็นเทคโนโลยีสำหรับช่วยผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับการนอน เช่น นอนกรน นอนหลับไม่สนิท หรือหยุดหายใจขณะหลับ (sleep apnea sysdromes) ซึ่งเกิดจากหลอดลมตีบขณะนอนหลับ ทำให้ขัดขวางการหายใจ เกิดผลเสียต่อสุขภาพ และการดำเนินชีวิตของผู้ป่วย การใช้ CPAP จะเป่าความดันลมเพื่อขยายหลอดลม ทำให้ผู้ป่วยหายใจสะดวกขึ้น แต่อย่างไรก็ตามพบว่าเทคโนโลยีนี้ยังมีข้อจำกัดอยู่ เช่น ขนานของอุปกรณ์อาจไม่เหมาะสมกับใบหน้าของผู้ป่วย ทำให้ใส่แน่นเกินไปจนเป็นรอยกดทับ หรือบางรายการอาจหลวมเกินไปจนเกิดความรำคาญ และบางครั้งการใช้ลมเป่าผ่านจมูกเป็นเวลานานอาจทำให้มีปัญหาอื่นๆ ได้ คือ มีอาการคัดจมูก ปวดจมูก เลือดกำเดาไหล

รูปที่ 20 อุปกรณ์ CPAP สำหรับผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับการนอน

ในปัจจุบัน ผลจากการค้นคว้าทางวิทยาศาสตร์การแพทย์ จึงได้มรการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีหมอนตุ๊กตาช่วยลดปัญหาการนอน โดยใช้ไมโครโฟนตรวจจับเสียงกรน และมีอุปกรณ์ช่วยตรวจวัดระดับความเข้มของออกซิเจนในเลือดติดไว้ที่ปลายนิ้วผู้ป่วย ซึ่งจะมีการส่งสัญญาณให้ยกแขนตุ๊กตามาดันศรีษะของผู้ป่วยให้เปลี่ยนท่านอนเพื่อให้หายใจได้คล่องขึ้น อย่างไรก็ตามเทคโนโลยีนี้ยังเป็นเพียงต้นแบบและต้องมีการวิจัยและพัฒนาต่อไป

หูฟังแพทย์ เ้ป็นเครื่องมือสำคัญที่แพทย์ พยาบาลใช้ในการตรวจวินิจฉัยโรคหรืออาการของคนไข้ ในเบื้องต้นหูฟังแพทย์มีการเปลี่ยนแปลงมาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน เกิดขึ้นจากปัญหาความไม่สะดวกที่แพทย์ในอดีตส่วนใหญ่เป็นผู้ชายจะใช้หูแนบไปที่ร่างกายของคนไข้ที่เป็นผู้หญิง ความต้องการในการแก้ปัญหานี้ รวมทั้งปัจจัยด้านสังคมและวัฒนธรรม จึงเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงเทคโนโลยีหูฟังแพทย์ขึ้น โดยแพทย์ในอดีตใช้ไม้ซึ่งหาได้ง่ายในขณะนั้นมาประดิษฐ์เป็นหูฟัง

หูฟังแพทย์ที่ทำมาจากไม้มีข้อจำกัดหลายประการ เช่น ขนาดใหญ่ น้ำหนักมากทำให้พกพาไปใช้งานไม่สะดวก เมื่อเทคโนโลยีด้านวัสดุศาสตร์และองค์ความรู้วิทยาศาสตร์เกี่ยวกับเสียงมีความก้าวหน้ามากขึ้น หูฟังแพทย์จึงได้มีการเปลี่ยนแปลงจนเป็นหูฟังแพทย์ที่มีขนาดเล็ก น้ำหนักเบา พกพาสะดวก

รูปที่ 21 หูฟังแพทย์ในอดีต

อย่างไรก็ตาม หูฟังดังกล่าวก็ยังมีข้อจำกัด เช่น ไม่สามารถขจัดเสียงรบกวนได้ แพทย์ต้องใช้ความชำนาญในการฟังเสียงหัวใจหรืออวัยวะภายในต่างๆ อีกทั้งยังไม่สามารถบันทึกข้อมูลเสียงที่ได้ยิน หูฟังแพทย์จึงมีการเปลี่ยนแปลงเป็นหูฟังอิเล็็กทรอนิกส์โดยการเชื่อมต่อกับคอมพิวเตอร์ผ่านสัญญาณบลูทูธ (bluetooth) เพื่อช่วยอำนวยความสะดวกในการใช้งาน

รูปที่ 21 หูฟังแพทย์ทั่วไปในปัจจุบัน

รูปที่ 22 หูฟังแพทย์ชนิดเชื่อมต่อคอมพิวเตอร์

ผ่านสัญญาณบลูทูธ

2.2 การเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีด้านการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม

บรรจุภัณฑ์จากโฟมทั่วไปที่ใช้บรรจุอาหารมีสารสไตรีน (Styrene) เป็นองค์ประกอบที่เป็นอันตรายต่อร่างกาย เกิดจากผลผลิตส่วนเกินในกระบวนการกลั่นน้ำมันปิโตรเลี่ยม ซึ่งย่อยสลายยากและส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เพื่อแก้ปัญหาการใช้บรรจุภัณฑ์จากโฟมซึ่งเป็นมลพิษและทำลายสิ่งแวดล้อม ทำให้เกิดการพัฒนาเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับผลิตภัณฑ์รักษ์โลกหรือรักษ์สิ่งแวดล้อมจากใบไม้สด เช่น ใบทองกวาว ใบไทร ใบสัก ซึ่งสามารถย่อยสลายเองตามธรรมชาติ ช่วยลดปัญหาขยะและมลพิษได้

รูปที่ 23 บรรจุภัณฑ์จากโฟมใช้บรรจุอาหาร

รูปที่ 24 บรรจุภัณฑ์จากวัสดุธรรมชาติใช้บรรจุอาหาร

สารสไตริน (Styrene) เป็นของเหลวคล้ายน้ำมัน ไม่มีสีหรือสีเหลืองใสกลิ่นหอม ระเหยเป็นไอได้ มีสูตรทางเคมี คือ C8 H8 มักใช้ในการผลิตยางสังเคราะห์ และพลาสติก เรซินฉนวนที่เป็นโฟม หากสูดดมสารระเหยจะระคายจมูกและคอ ทำให้ปวดศรีษะ มึนงง อ่อนเพลีย คลื่นไส้ ถ้าได้รับสารปริมาณสูงอาจชักและเสียชีวิตได้ หากถูกและซึมเข้าสู่ผิวหนังจะทำให้เกิดการระคายเคืองได้

เมื่อมนุษย์ประสบปัญหาหรือต้องการเทคโนโลยีในการทำงานหรือการดำเนินชีวิต จึงสร้างหรือพัฒนาเทคโนโลยีขึ้นมาเพื่อช่วยอำนวยความสะดวก ปัญหาหรือความต้องการของมนุษย์นี้จึงเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้มีการพัฒนาเทคโนโลยี เทคโนโลยีแต่ละชนิดจึงมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลาขึ้นกับสาเหตุหรือปัจจัยหลายอย่าง เช่น ความรู้และความก้าวหน้าจากศาสตร์ต่างๆ โดยเฉพาะวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ สภาพเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อม

โดยการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีนั้นอาจจะเป็นการปรับปรุง พัฒนาประสิทธิภาพการใช้งานเทคโนโลยีให้ดียิ่งขึ้นหรือลดต้นทุนการผลิตเทคโนโลยีใหม่ ดังนั้น ความเข้าใจการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีและสามารถวิเคราะห์ปัจจัยต่างๆ ที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวจึงมีความสำคัญที่ช่วยทำให้เราสามารถรู้เท่าทันเทคโนโลยีรวมทั้งตระหนักถึงผลกระทบของเทคโนโลยีที่อาจเกิดขึ้นได้