สุขภาพจิต เป็นสิ่งที่ควรให้ความสำคัญเทียบเท่ากับสุขภาพกาย เพราะเมื่อเกิดปัญหาแล้วก็อาจส่งผลต่ออารมณ์ ความคิด และพฤติกรรม ซึ่งในปัจจุบันนี้มีคนที่ต้องเผชิญปัญหาทางสุขภาพจิตมากมาย และหากความผิดปกตินั้นสะสมไปเรื่อย ๆ ก็อาจทำให้เจ็บป่วยทางจิตประสาทได้ Show ความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับสุขภาพจิตนั้นอาจส่งผลต่อความสามารถในการทำงาน การเรียน ไปจนถึงการดูแลคุณภาพชีวิตให้ดี และเมื่อกระทบต่อคุณภาพชีวิตแล้วก็อาจทำให้รู้สึกไม่มีความสุขได้ ถึงแม้ว่าสุขภาพจิตของเราเกิดอาการผิดปกติก็ยังสามารถรักษาได้ด้วยวิธีที่ถูกต้อง บทความนี้จึงอยากชวนทุกคนมาสังเกตถึงความผิดปกติของสุขภาพจิตที่อาจเกิดขึ้นได้โดยที่คุณไม่รู้ตัว สุขภาพจิต ผิดปกติอย่างไรได้บ้าง ?ปัญหาที่เกิดขึ้นกับสุขภาพจิตนั้นมีอยู่หลากหลาย ทั้งโรคและภาวะที่พบได้มาก อาทิ ภาวะซึมเศร้า โรควิตกกังวล (Anxiety Disorders) โรคอารมณ์สองขั้ว (Bipolar Disorder) โรคย้ำคิดย้ำทำ (Obsessive Compulsive Disorder: OCD) โรคจิตเภท (Schizophrenia) หรือโรคจิต (Psychosis) ซึ่งลักษณะอาการโดยทั่วไปของปัญหาทางจิตเวชเหล่านี้จะเกี่ยวข้องกับความคิด การรับรู้ อารมณ์ รวมถึงความสัมพันธ์กับผู้อื่นด้วย แม้ว่าทางการแพทย์จะยังไม่สามารถระบุสาเหตุของการเกิดปัญหาด้านสุขภาพจิตได้อย่างชัดเจน แต่ก็พบข้อมูลว่าอาจเกี่ยวข้องกับพันธุกรรม ปัจจัยด้านสภาพแวดล้อม สารเคมีในสมอง หรืออาจเกิดจากสาเหตุทั้ง 3 อย่างรวมกัน โดยสิ่งที่อาจกระตุ้นให้เกิดความผิดปกติของสุขภาพจิต ได้แก่ การได้รับบาดแผลทางจิตใจ การถูกทอดทิ้ง การเกิดภาวะโดดเดี่ยวทางสังคมหรือความเปล่าเปลี่ยวอ้างว้าง ทั้งนี้ การรู้ถึงสัญญาณของความผิดปกติถือเป็นส่วนสำคัญที่ช่วยให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาอย่างเหมาะสมในเวลาอันรวดเร็ว สุขภาพจิตและสัญญาณของการเกิดปัญหาโดยทั่วไปแล้ว ความเปลี่ยนแปลงด้านพฤติกรรมก่อนที่ความเจ็บป่วยด้านจิตใจจะเกิดขึ้นมักมีสัญญาณเตือนบางอย่าง เช่น
อย่างไรก็ตาม หากพบว่าตนเองมีพฤติกรรมเหล่านี้อย่างต่อเนื่องหรือพฤติกรรมดังกล่าวเกิดขึ้นอย่างรุนแรง ควรไปพบแพทย์เพื่อเข้ารับการตรวจและวางแผนการรักษาที่เหมาะสม เพราะปัญหาที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพจิตนั้นได้รับการรักษาเร็วเท่าไหร่ โอกาสในการรักษาหายก็จะสูงตามไปด้วย สุขภาพจิตมีปัญหา ควรทำอย่างไร ?หากพบความผิดปกติเกิดขึ้นกับสุขภาพจิตแล้ว การเริ่มพูดคุยกับจิตแพทย์ในช่วงแรกอาจเป็นเรื่องยาก ผู้ป่วยควรวางเป้าหมายในการพูดคุยแต่ละครั้ง จดบันทึกข้อมูลสำคัญที่คาดว่าก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพจิต และควรเปิดเผยข้อมูลอย่างตรงไปตรงมาในระหว่างการพูดคุยให้มากที่สุด เพื่อการเลือกใช้ยารักษาได้อย่างเหมาะสม ให้คำปรึกษาหรือแนะนำการปรับเปลี่ยนการใช้ชีวิตได้ตรงจุด หรือส่งต่อการรักษาให้แพทย์เฉพาะทางที่เป็นประโยชน์ต่อความผิดปกติที่เกิดขึ้น ในระหว่างการรักษาความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับสุขภาพจิต ผู้ป่วยควรรับประทานยาอย่างต่อเนื่องแม้จะรู้สึกดีขึ้นแล้วก็ตาม ไปพบแพทย์ตามนัดทุกครั้ง ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ รับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และไม่ใช้สารเสพติด ทั้งนี้ ผู้ป่วยไม่ควรเว้นช่วงหรือหยุดรับประทานยาเอง เพราะอาจทำให้อาการกลับมาเกิดซ้ำอีกครั้งหรืออาจทำให้มีอาการคล้ายกับอาการถอนยาได้หากหยุดรับประทานยาอย่างกะทันหัน อย่างไรก็ตาม สุขภาพจิตที่มีความผิดปกติอาจส่งผลกระทบต่อสภาพร่างกายและการใช้ชีวิต หากปล่อยทิ้งไว้โดยที่ไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสมและถูกวิธี ซึ่งอาจทำให้เกิดปัญหาต่ออารมณ์ พฤติกรรมและร่างกายที่ร้ายแรง นั่นก็เพราะปัญหาที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพจิตนั้นไม่สามารถหายไปได้เอง ยิ่งปล่อยทิ้งไว้ก็จะยิ่งยากต่อการรักษา ดังนั้น จึงควรให้ความสำคัญกับสุขภาพจิตเพื่อให้เราสามารถใช้ชีวิตได้อย่างสุขภาพดีและมีความสุข Share:
สุขภาพจิตมีความสำคัญไม่แพ้สุขภาพร่างกาย เพราะจะส่งผลต่อความคิด ความรู้สึก รวมถึงการรับมือกับความเครียดและปัญหาต่าง ๆ ในชีวิต ซึ่งใคร ๆ ก็สามารถมีสุขภาพจิตที่ดีได้ เพียงปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตบางอย่าง และปรับมุมมองที่มีต่อโลกให้เป็นไปในแง่ดี เพื่อให้มีความสุขกับชีวิตมากยิ่งขึ้น นิยามของสุขภาพจิตที่ดี สุขภาพจิตที่ดี คือ สภาวะจิตใจที่เป็นสุข มีความรู้สึกที่ดีต่อตนเองและผู้อื่น มีวุฒิภาวะทางอารมณ์ สามารถปรับตัวเพื่อให้ผ่านพ้นปัญหาหรือความเปลี่ยนแปลงใด ๆ ไปได้ และใช้ชีวิตในสังคมได้เป็นปกติ สุขภาพจิตที่ดีจึงเป็นสิ่งสำคัญในการดำเนินชีวิตไม่ว่าจะอยู่ในช่วงวัยใดก็ตาม ทั้งวัยรุ่น วัยผู้ใหญ่ วัยสูงอายุ หรือแม้กระทั่งวัยเด็ก โดยผู้เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยาชี้ว่า ผู้ที่มีสุขภาพจิตดีมักมีลักษณะดังนี้
นอกจากนี้ มีงานวิจัยพบว่าการมีสุขภาพจิตดีและการมองโลกในแง่ดีนั้นสัมพันธ์กับสุขภาพร่างกายที่ดีขึ้นด้วย โดยอาจช่วยลดความดันโลหิต ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจ ทั้งยังช่วยให้มีน้ำหนักและระดับน้ำตาลในเลือดอยู่ในเกณฑ์ที่ดีต่อสุขภาพมากขึ้น มีอายุยืนยาวขึ้น และมีปัญหาสุขภาพที่รบกวนการใช้ชีวิตประจำวันน้อยลง อย่างไรก็ตาม อาจยังสรุปชัดเจนไม่ได้ว่าสุขภาพจิตที่ดีจะนำไปสู่สุขภาพโดยรวมที่ดีขึ้น หรือการมีสุขภาพกายที่ดีเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้อารมณ์ดี อีกทั้งอาจมีปัจจัยอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องรวมอยู่ด้วยเช่นกัน เคล็ดลับการมีสุขภาพจิตที่ดี การมีสุขภาพจิตดีจะช่วยส่งเสริมสุขภาพที่ดีโดยรวม แต่นิยามคำว่าสุขภาพจิตดีไม่ได้หมายความว่าต้องไม่เคยมีความคิดหรือความรู้สึกในแง่ลบเลย เพราะอารมณ์เศร้า เสียใจ หงุดหงิด หรือโกรธ ล้วนเกิดขึ้นได้เป็นปกติ อีกทั้งความรู้สึกแง่ลบนั้นใช่ว่ามีแต่ข้อเสีย เพราะในระยะสั้นจะช่วยให้เรารู้ว่าสิ่งใดเป็นปัญหาและควรจัดการกับมันอย่างไรเพื่อให้เอาตัวรอดผ่านพ้นไปได้ ทว่าในระยะยาวก็ควรรู้จักปรับทัศนคติเพื่อรักษาสมดุลระหว่างแง่บวกกับแง่ลบด้วย และคงไว้ซึ่งสุขภาพจิตที่ดี ไม่ปล่อยให้ความรู้สึกในแง่ลบส่งผลให้ตัวเองจมอยู่กับอดีต หรือวิตกกังวลถึงอนาคตจนไม่มีความสุขกับชีวิตในปัจจุบัน ทั้งนี้ สุขภาพจิตที่ดีไม่ใช่นิสัยหรือสิ่งที่มีติดตัวมาแต่กำเนิด แต่เป็นสิ่งที่ทุกคนสร้างได้ด้วยตนเอง เพียงปรับเปลี่ยนมุมมอง และหมั่นเติมพลังบวกให้ตัวเองตามคำแนะนำต่อไปนี้ ปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต
เติมพลังบวกให้สุขภาพจิต
Share: |