การออกแบบการเรียนการสอน addie model

ADDIE Model เป็นกระบวนการที่ใช้โดยนักพัฒนาการฝึกอบรมและนักออกแบบการสอนหรือ e-Learning เพื่อวางแผนและสร้างประสบการณ์การเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ ซึ่งมีจุดมุ่งหมายคือการออกแบบให้ประหยัดเวลาและค่าใช้จ่าย ด้วยการวิเคราะห์ที่สาเหตุของปัญหา คิดค้นขึ้นโดย ศูนย์เทคโนโลยีการศึกษาของมหาวิทยาลัยแห่งรัฐฟลอริดา  ถือเป็นรูปแบบที่ใช้กันมากที่สุดสําหรับการออกแบบการเรียนการสอน ห้าขั้นตอนเชื่อมต่อและเชื่อมโยงกันและแบบจําลองสามารถปรับให้เข้ากับทุกสภาพแวดล้อม และได้รับการยอมรับว่ามีคุณค่าอย่างเหลือเชื่อสําหรับการออกแบบการสอนที่ซับซ้อนและมีขนาดใหญ่

การออกแบบการเรียนการสอน addie model
ADDIE Model

1. ขั้นตอนการวิเคราะห์  ซึ่ง จะมีการวิเคราะห์ 5 ด้าน ได้แก่

  • วิเคราะห์ความจำเป็น คือการวิเคราะห์ถึงคราวที่มีความจำเป็นในการพัฒนาด้านบทเรียน รายวิชา หรือเนื้อหาที่มีความจำเป็นนั้น ๆ ในการนำมาพัฒนาก่อนเป็นอันดับแรก โดยการวิเคราะห์นี้จะได้มาจากการสัมภาษณ์หรือตอบแบบสอบถามของตัวผู้สอนเองและผู้ที่ศึกษา 
  • วิเคราะห์เนื้อหาหรือกิจกรรมการเรียนการสอน เป็นการแบ่งเนื้อหาที่สำคัญออกเป็นหัวข้อใหญ่ หัวข้อย่อย และอาจใช้แผนผังความคิดในการสรุปเนื้อหา โดยเอาเนื้อหาที่ยาก ๆ หรือเนื้อหาที่ผู้เรียนไม่เข้าใจหรือเข้าใจยาก มาพัฒนาก่อน จากนั้นให้กิจกรรมการเรียนการสอนให้เหมาะสมกับเนื้อหาของส่วนนั้น ๆ เพื่อให้ผู้เรียนเกิดความเข้าใจและเกิดเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพ
  • วิเคราะห์ผู้เรียน คือการพิจารณาข้อมูลผู้ใช้บทเรียนหรือผู้เรียน เช่น ระดับชั้น อายุ ระดับความรู้ ความรู้พื้นฐาน เป็นต้น เพื่อจะได้ออกแบบสร้างบทเรียนการสอนให้เหมาะสมกับผู้เรียนหรือกลุ่มเป้าหมายนั้น ๆ ให้มีประสิทธิภาพ
  • วิเคราะห์ประสงค์ คือการกำหนดวัตุประสงค์ของการเรียนรู้นั้น ๆ ซึ่งเป็นส่วนสำคัญอย่างหนึ่งในการออกแบบบทเรียน ถ้าต้องการให้ตัวผู้เรียนเกิดมีความรู้และความเข้าใจ ก็สามารถออกแบบเนื้อหาไปทีละหน้า แต่ถ้าต้องการให้ผู้เรียนเกิดทักษะการคิดหรือทักษะอื่น ๆ  ก็ออกแบบบทเรียนในการนำเสนอรูปแบบต่าง ๆ อย่างเช่น การตั้งคำถาม เป็นต้น เพื่อให้ผู้เรียนได้ค้นหาคำตอบด้วยตัวเอง และต้องช่วยกระตุ้นให้ผู้เรียนสามารถค้นคว้าหาคำตอบสรุปความได้ด้วยตนเอง เพื่อเป็นไปตามที่เราได้ตั้งวัตถุประสงค์การเรียนการสอนของนั้น ๆ
  • วิเคราะห์สภาพแวดล้อม คือพิจารณาอุปกรณ์การเรียนการสอน หรืออุปกรณ์สนับสนุนการเรียนรู้ของผู้เรียน แช่น คอมพิวเตอร์ อินเทอร์เน็ต เป็นต้น

2. ขั้นตอนการออกแบบ ในการออกแบบจะมี 2 อย่าง ได้แก่

  • การเขียนผังงาน คือออกแบบสตรี่บอร์ด เพื่อจัดลำดับความสัมพันธ์ของแต่ละเนื้อหาแต่ละส่วนนั้น ๆ เช่น ภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหว กราฟิก เป็นต้น
  • ออกแบบหน้าจอภาพ คือการจัดพื้นที่และองค์ประกอบของจิภาพเพื่อนำเอาไปใช้ในการนำเสนอเนื้อหา ตัวอังกษร ภาพ กราฟิก เสียง สี ปุ่มนำทาง และอื่น ๆ ให้เหมะสมกับการเรียนรู้ของผู้เรียน 

3. ขั้นตอนการพัฒนา เป็นส่วนดำเนินการสร้างบทเรียนให้เป็นไปตามแผนงาน แลละออกแบบต่าง ๆ โดยจะเป็นการทำงานร่วมกันระหว่างนักวิชาการที่เป็นผู้สอนหรือผู้ให้ข้อมูลเพื่อตรวจความถูกต้อง กับนักเทคโนโลยีด้านการศึกษาก็จะทำหน้าที่เป็นออกแบบการเรียนการสอน เป็นต้น

4. ขั้นการนำไปใช้ คือการนำบทเรียนไปใช้ ควรนำเสนอบทเรียนผ่านระบบบรืหารการจัดการเรียนการสอนเผยแพร่ทางระบบเครือข่าย และไปสนับสนุนการเรียนของผู้เรียนหรือผู้ใช้งาน 

5. ขั้นตอนการประเมิน คือประเมินในด้านการออกแบบของตัวบทเรียน เทคนิคการนำเสนอ และด้านเนื้อหาว่ามีความสอดคล้องกับเนื้อหาและวัตถุประสงค์ที่ได้ตั้งเอาไว้หรือไม และการประเมินในด้านผลการเรียนคือให้ประเมินแบบทดสอบผ่านหรือไม่ รวมไปถึงประเมินความพึงพอใจในการเรียน หรือบทเรรียนนั้น ๆ เพื่อจะได้ข้อมูลประเมินเอาไปปรับปรุงให้บทเรียนมีประสิทธิภาพมากขึ้น 

ดังนั้น ระบบการเรียนของ ADDIE Model ที่ใช้ในการออกแบบออกแบบหรือ e-Learning จะประกอบไปด้วย 5 ขั้นตอน ก็คือ การวิเคราะห์ การออกแบบ การพัฒนา การนำไปใช้ และสุดท้ายคือการประเมินผล ซึ่งในการออกแบบนี้ เพื่อให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้อย่างเป็นระบบ และมีประสิทธิภาพอีกด้วย

รูปภาพที่นำมาใช้ประกอบ  https://www.istockphoto.com

อ้างอิง :

ADDIE Model ,[ออนไลน์], เข้าถึงได้จาก https://www.isfet.org/pages/addie-model

ADDIE model explained and how to implement into an LMS ,[ออนไลน์], เข้าถึงได้จาก https://www.edubrite.com/addie-model-explained-and-how-to-implement-into-an-lms

ADDIE MODEL ,[ออนไลน์], เข้าถึงได้จาก https://nunnichapadgred.blogspot.com/2019/07/addie-model.html

รูปแบบการสอน ADDIE (ADDIE MODEL)

รูปแบบการสอน ADDIE (ADDIE MODEL)

         ADDIE MODEL คือการออกแบบระบบการเรียนการสอน กล่าวคือกระบวนการพัฒนาโปรแกรมการสอน จากจุดเริ่มต้นถึงจุดสิ้นสุด มีแบบจำลองจํานวนมากมายที่นักออกแบบการสอนใช้และสําหรับตามความประสงค์ทางการสอนต่าง ๆ กระบวนการออกแบบการเรียนการสอนแบบ ADDIE สามารถสรุปเป็นขั้นตอนทั่วไป ได้เป็น ขั้น ประกอบไปด้วย
        
1. Analysis (การวิเคราะห์) 
      
  2. Design (การออกแบบ) 
        
3. Development (การพัฒนา) 
        
4. Implementation (การนําไปใช้) 
        
5. Evaluation (การประเมินผล) 

1. Analysis (การวิเคราะห์) 

          ขั้นตอนการวิเคราะห์เป็นรากฐานสำหรับขั้นตอนการออกแบบการสอนขั้นตอนอื่น ๆ ในระหว่างขั้นตอนนี้ คุณจะต้องระบุปัญหาระบุแหล่งของปัญหา และวินิจฉัยคำตอบที่ทำได้ ขั้นตอนนี้อาจประกอบด้วยเทคนิคการวินิจฉัยเฉพาะ เช่น การวิเคราะห์ความต้องการ(ความจำเป็น) การวิเคราะห์งานการวิเคราะห์ภารกิจ ผลลัพธ์ของขั้นตอนนี้มักประกอบด้วย เป้าหมาย และ รายการภารกิจที่จะสอน ผลลัพธ์เหล่านี้จะถูกนำเข้าไปยังขั้นตอนการออกแบบต่อไป

2. Design (การออกแบบ) 

          ขั้นตอนการออกแบบเกี่ยวข้องกับการใช้ผลลัพธ์จากขั้นตอนการวิเคราะห์ เพื่อวางแผนกลยุทธ์สำหรับพัฒนาการสอน ในระหว่างขั้นตอนนี้คุณจะต้องกำหนดโครงร่างวิธีการให้บรรลุถึงเป้าหมายการสอน ซึ่งได้รับการวินิจฉัยในระหว่างขั้นตอนการวิเคราะห์ และขยายผลสารัตถะการสอน ประกอบด้วยรายละเอียดแต่ละส่วน ดังนี้
         1. การออกแบบ Courseware (การออกแบบบทเรียน) ซึ่งจะประกอบด้วยส่วนต่างๆ ได้แก่ วัตถุประสงค์เชิงพฤติกรรม เนื้อหา แบบทดสอบก่อนบทเรียน (Pre-test) สื่อ กิจกรรม วิธีการนำเสนอ และแบบทดสอบหลังบทเรียน (Post-test)
         2. การออกแบบผังงาน (Flowchart) และการออกแบบบทดำเนินเรื่อง (Storyboard)(ขั้นตอนการเขียนผังงานและสตอรี่บอร์ดของ อลาสซี่)
         3. การออกแบบหน้าจอภาพ (Screen Design)การออกแบบหน้าจอภาพ หมายถึง การจัดพื้นที่ของจอภาพเพื่อใช้ในการนำเสนอเนื้อหา ภาพ และส่วนประกอบอื่น ๆ สิ่งที่ต้องพิจารณา มีดังนี้
             1. การกำหนดความละเอียดภาพ (Resolution)
             2. การจัดพื้นที่แต่ละหน้าจอภาพในการนำเสนอ
             3. การเลือกรูปแบบและขนาดของตัวอักษรทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ
             4. การกำหนดสี ได้แก่ สีของตัวอักษร (Font Color), สีของฉากหลัง (Background), สีของส่วนอื่น ๆ
             5. การกำหนดส่วนอื่น ๆ ที่เป็นสิ่งอำนวยความสะดวกในการใช้บทเรียน

3. Development (การพัฒนา)

          (ขั้นตอนการสร้าง/เขียนโปรแกรมและผลิตเอกสารประกอบการเรียน) ขั้นตอนการพัฒนาสร้างขึ้นบนบนขั้นตอนการวิเคราะห์และการออกแบบ จุดมุ่งหมายของขั้นตอนนี้คือ สร้างแผนการสอนและสื่อของบทเรียน ในระหว่างขั้นตอนนี้คุณจะต้องพัฒนาการสอน และสื่อทั้งหมดที่ใช้ในการสอน และเอกสารสนับสนุนต่างๆ สิ่งเหล่านี้อาจจะประกอบด้วย ฮาร์ดแวร์ (เช่น เครื่องมือสถานการณ์จำลอง) และซอฟต์แวร์ (เช่น บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน)
ประกอบด้วยรายละเอียดแต่ละส่วน ดังนี้
          1. การเตรียมการ เกี่ยวกับองค์ประกอบดังนี้
            1.1 การเตรียมข้อความ
            1.2 การเตรียมภาพ
            1.3 การเตรียมเสียง
            1.4 การเตรียมโปรแกรมจัดการบทเรียน
         2. การสร้างบทเรียน หลังจากได้เตรียมข้อความ ภาพ เสียง และส่วนอื่น เรียบร้อยแล้ว ขั้นต่อไปเป็นการสร้างบทเรียน โดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์จัดการ เพื่อเปลี่ยน story board ให้กลายเป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน
         3. การสร้างเอกสารประกอบการเรียน หลังจากสร้างบทเรียนเสร็จเรียบร้อยแล้ว ในขั้นต่อไปจะเป็นการตรวจสอบและทดสอบความสมบูรณ์ขั้นต้นของบทเรียน

4. Implementation (การนําไปใช้)

         เป็นขั้นตอนการดำเนินการให้เป็นผล หมายถึงการนำส่งที่แท้จริงของการสอน ไม่ว่าจะเป็นรูปแบบชั้นเรียน หรือห้องทดลอง หรือรูปแบบใช้คอมพิวเตอร์เป็นฐานก็ตาม จุดมุ่งหมายของขั้นตอนนี้คือการนำส่งการสอนอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล ขั้นตอนนี้จะต้องให้การส่งเสริมความเข้าใจของผู้เรียนในสารปัจจัยต่างๆสนับสนุนการเรียนรอบรู้ของผู้เรียนในวัตถุประสงค์ต่างๆ และ เป็นหลักประกันในการถ่ายโอนความรู้ของผู้เรียนจากสภาพแวดล้อมการเรียนไปยังการงานได้เป็นการนำบทเรียนคอมพิวเตอร์ไปใช้ โดยใช้กับกลุ่มตัวอย่างมาย เพื่อตรวจสอบความเหมาะสมของบทเรียนในขั้นต้น หลังจากนั้น จึงทำการปรับปรุงแก้ไขก่อนที่จะนำไปใช้กับกลุ่มเป้าหมายจริง เพื่อหาประสิทธิภาพของบทเรียน และนำไปให้ผู้เชี่ยวชาญตรวจสอบความเหมาะสมและประสิทธิภาพ

5. Evaluation (การประเมินผล)

         การประเมินผล คือ การเปรียบเทียบกับการเรียนการสอนแบบปกติ โดยแบ่งผู้เรียนออกเป็น กลุ่ม เรียนด้วยบทเรียน ที่สร้างขึ้น กลุ่ม และเรียนด้วยการสอนปกติอีก กลุ่ม หลังจากนั้นจึงให้ผู้เรียนทั้งสองกลุ่ม ทำแบบทดสอบชุดเดียวกัน และแปลผลคะแนนที่ได้ สรุปเป็นประสิทธิภาพของบทเรียนขั้นตอนนี้วัดผลประสิทธิภาพและประสิทธิผลของการสอน การประเมินผลเกิดขึ้นตลอดกระบวนการออกแบบการสอนทั้งหมด กล่าวคือ ภายในขั้นตอนต่างๆ และระหว่างขั้นตอนต่างๆ และภายหลังการดำเนินการให้เป็นผลแล้ว การประเมินผล อาจจะเป็นการประเมินผลเพื่อพัฒนา (Formative evaluation) หรือการประเมินผลรวม (Summative evaluation) โดยสองขั้นตอนนี้จำดำเนินการดังนี้

การประเมินผลเพื่อพัฒนา (Formative evaluation)
           ดำเนินการต่อเนื่องในภายในและระหว่างขั้นตอนต่างๆ จุดมุ่งหมายของการประเมินผลชนิดนี้ คือ เพื่อปรับปรุงการสอนก่อนที่จะนำแบบฉบับขั้นสุดท้ายไปใช้ให้เป็นผล

การประเมินผลรวม (Summative evaluation)

          โดยปกติเกิดขึ้นภายหลังการสอน เมื่อแบบฉบับขั้นสุดท้ายได้รับการดำเนินการใช้ให้เป็นผลแล้ว การประเมินผลประเภทนี้จะประเมินประสิทธิผลการสอนทั้งหมด ข้อมูลจากการประเมินผลรวมโดยปกติมักจะถูกใช้เพื่อการตัดสินใจเกี่ยวกับการสอน ( เช่นจะซื้อชุดการสอนนั้นหรือไม่ หรือจะดำเนินการต่อไปหรือไม่)