หาก นักเรียน ต้องการ ขยายพันธุ์พืช ความ รู้ ใด มีความสำคัญ มาก ที่สุด

ใบความรู้ที่  2.1  เรื่องประวัติความเป็นมา  ความหมายความสำคัญของการขยายพันธุ์พืช ง 23105 ม.3   เวลา  5  นาที
ตัวชี้วัด
1.  อธิบายขั้นตอนการทำงานที่มีประสิทธิภาพผง 1.1 ม.3/1)
2.  ใช้ทักษะในการทำงานร่วมกันอย่างมีคุณธรรม(ง 1.1 ม.3/2)
3.  อภิปรายการทำงานโดยใช้ทักษะการจัดการเพื่อการประหยัดพลังงาน  ทัพยากรและสิ่งแวดล้อม(ง 1.1 ม.3/3)
ตัวชี้วัดประจำหน่วย
นักเรียนสามารถบอกประวัติความเป็นมา  ความหมาย ความสำคัญ ประเภท หลักการ วัสดุอุปกรณ์เครื่องมือวิธีและขยายพันธุ์พืชได้
ประวัติความเป็นมาของการขยายพันธุ์พืช
มนุษย์รู้จักวิธีการขยายพันธุ์พิชมาตั้งแต่มนุษย์รู้จักพืชและความสำคัญของพืช  โดยในยุคแรก ๆ มนุษย์ขยายพันธุืพืชด้วยวิธีการเพาะเมล็ดที่เก็บรวบรวมมาจากท้องถิ่นต่าง ๆ ต่อมาจึงมีการคัดเลือกเฉพาะพันธุืดีมาปลูกและเริ่มรุ้จักวิธีการขยายพันธุ์พืชแบบแบ่งและแยกที่ไม่ต้องอาศัยเพศหลังจากนั้นมนุษย์ชนชาติจีนได้ดัดแปลงปรากฏกราณ์ธรรมชาติมาเป็นวิธีการขยายพันธุ์พืชโดยเมื่อสังเกตุเห็นกิ่งพืชสองกิ่งอยู่ติดกัน  แล้วเกิดเสียดสีกันตามธรรมชาติกิ่งหรือต้นพืชทั้งสองสามารถเกิดติดเป็นต้นเดียวกันได้จึงคิดค้นวิธีการทาบกิ่ง  ติดตา  ต่อกิ่ง  และตอนกิ่งขึ้นมา
ในยุคกลางวิธีการขยายพันธุ์พืชได้แพร่ขยายไปแถบประเทศตะวันตก  เป็นวิชาการที่ได้รับการยกย่องอย่างสูงโดยถือกันว้าเป็นศิลปะที่ซับซ้อนและไม่ยอมเปิดเผย  แต่ไม่ถูกต้องตามหลักการทางวิทยาศาสตร์  ต่อมาได้พัฒนาการวิชาการต่าง ๆที่เกี่ยวข้องกับการขยายพันธุ์พืช ทำให้การขยายพันธุ์พืชเจริญก้าวหน้ามาจนถึงปัจจุบัน
ความหมายและความสำคัญของการขยายพันธุ์พืช
การขยายพันธุ์พืชหมายถึง วิธีการที่ทำให้ต้นพืชมีจำนวนเพิ่มขึ้นเพื่อดำรงสายพันธุ์พืชชนิดต่าง ๆไม่ให้สูญพันธ์ุโดยมีคุณสมบัติและคุณภาพของผลผลลิตดีเท่าเดิมหรือดีขึ้นกว่าเดิม
การขยายพันธุ์มีความสำคัญหลายด้านดังต่อไปนี้
1.  ความสำคัญญต่อมนุษย์  การเพิ่มจำนวนเซลของต้นพืชเป็นการเพิ่มอาหาร  เครื่องนุ่งห่ม  ที่อยู่อาศัยและยารักษาโรคของมนุษย์
2.  ความสำคัยญต่อต้นพืช  ต้นพืชสามารถดำรงพันธุ์ที่ดีไว้ได้และเกิดพันธุ์พืชใหม่ ๆ ที่สามารถตอบสนองความต้องการของมนุษย์ เช่น ต้นมะนาวที่สามารถให้ผลผลิตนอกฤดูกาล  ต้นเฟื่องฟ้าที่มีหลายสีในต้นเดียวกัน  ฝรั่งไร้เมล็ดเป็นต้น
3.  ความสำคัญต่อสิ่งแวดล้อม  การเพิ่มจำนวนของต้นพืช ทำให้เกิดความร่มรื่นเพิ่มออกซิเจนในอากาศ ทำให้อากาศบริสุทธิ์  ช่วยดูดควันพิษจากการเผาไหม้เชื้อเพลิงของรถยนต์  ยึดเกาะดินไมม่ให้พังทลาย
4.  ความสำคัญต่อทรัพยากรธรรมชาติ  การขยายพันธุ์พืชแล้วนำไปปลูกในที่ดินที่ว่างทำให้ที่ดินมีคุณณค่ามากกว่าปล่อยทิ้งไว้โดยเปล่าประโยชน์และเพพิ่มทรัพยากรป่าไม้ให้มีมากขึ้น
5.  ความสำคัญต่ออาชีพ  เกิดอาชีพที่เกี่ยวข้องกับการขยายพันธุ์พืชมากมาย  เช่น  การขยายพันธุ์มะนาว ปลูกมะนาวเป็นจำนวนมากจจะเกิดอาชีพต่อเนื่องคือมีคนงานเก็บมะนาว โรงงานแปรรูปมะนาวและมะนาวผง โรงงานทำกล่องบรรจุมะนาว
6.  ความสำคัยญต่อประเทศ  การขยายพันธุ์พืชและได้ผลผลิตที่เกิดจากการขยายพันธุ์พืชเพื่อเป็นสินค้าส่งออกไปจำหน่ายต่างประเทศทำให้มีรายได้นำเข้ามาพัมนาประเทศให้เจริญก้าวหน้า

1    ปณชัย ใช้มีดตอนกิ่ง กรีดเปลือกต้นตอที่ต้องการ

2    ประพันธ์ ใช้เลื่อยตัดกิ่งตัดใบพืชไปเพาะชำ

3    มะลิวรรณ์ ใช้กรรไกรตัดกิ่ง ตัดกิ่งพืชที่ไม่ต้องการทิ้ง

4    ปิยวัช ใช้คัตเตอร์ ลอกเปลือกไม้ที่จะใช้ตอนกิ่งหรือติดตา

การขยายพันธุ์พืช 5 วิธี และวิธีฟื้นฟูต้นไม้ เปลี่ยนต้นไม้เฉาให้กลับมาผลิดอกออกใบ เพื่อนำความสวยงามของต้นไม้กลับมาอีกครั้ง

ปัญหาเรื่องต้นไม้จัดสวนไม่ออกดอก ไม่มีผล หรืออยากขยายพันธุ์ต้นไม้แต่ไม่รู้วิธีทำ วันนี้กระปุกดอทคอมเลยรวบรวมวิธีขยายพันธุ์และฟื้นฟูต้นไม้ในสวนมาฝาก 5 วิธีด้วยกัน เป็นการขยายพันธุ์ต้นไม้โดยไม่ใช้เพศ ไม่ใช้เมล็ด แต่เป็นการนำบางส่วนที่ดีของต้นไม้เอามาใช้ในการขยายพันธุ์ แม้จะเป็นส่วนของต้นไม้ที่ล้มตายไปแล้ว หากรู้วิธีก็สามารถนำไปฟื้นฟูสวนให้เต็มไปด้วยต้นไม้ที่เจริญงอกงามได้เช่นกัน 

1. การปักชำกิ่ง

           เป็นการตัดกิ่งที่สมบูรณ์ ถ้าหากเป็นกิ่งอ่อนควรตัดให้มีความยาวจากยอดลงมาประมาณ 6-8 นิ้ว และลิดใบทิ้ง แต่ถ้าเป็นกิ่งแก่ให้ยาวประมาณ 6-10 นิ้ว และกิ่งต้องติดใบมาด้วย ตัดให้เป็นแผลเฉียง 45 องศา แล้วนำมาปักลงในวัสดุปลูกประมาณ 1 ใน 3 ของความยาวกิ่ง ดูแลรดน้ำเช้า-เย็น ให้ชุ่มแต่อย่าแฉะและอย่าให้มีน้ำขัง ตั้งให้โดนแดดรำไร ในระยะแรกไม่ต้องใส่ปุ๋ยเมื่อรากและต้นแข็งแรงดีแล้วให้ย้ายไปปลูกจริงได้เลย

2. การตอนกิ่ง

การตอนกิ่งเปรียบเสมือนการปลูกต้นไม้บนต้นไม้อีกที ด้วยการเลือกกิ่งที่ไม่แก่และไม่อ่อนจนเกินไปมาควั่นให้ได้ขนาด 1 นิ้ว บริเวณใต้ข้อของกิ่ง จากนั้นลอกเปลือกนอกออก เมื่อจับแผลดูจะพบเมือกใส ๆ ที่เรียกว่าเนื้อเยื่อเจริญ ให้ใช้มีดขูดเมือกใสนั้นออก นำดินร่วนเนื้อเหนียวมาพอกแผลเอาไว้ ตามด้วยกาบมะพร้าวชุ่มน้ำ และใช้แผ่นพลาสติกห่อหุ้มอีกทีให้มิดชิด ผูกเชือกให้แน่นหนา ดูแลรดน้ำตามปกติ ภายใน 2-3 วัน จะมีรากงอกออกมาและถ้าหากรากนั้นแข็งแรงดีแล้วก็ให้ตัดไปปลูกใหม่ได้เลย

3. การติดตา

เรียกได้ว่าเป็นการขยายพันธุ์ที่ได้ผลรวดเร็วกว่าวิธีอื่น ๆ ด้วยการนำตาของต้นพันธุ์ดีมาติดกับต้นที่ต้องการจะขยายพันธุ์ เริ่มจากใช้มีดกรีดบริเวณปล้องของต้นตอให้เป็นรูปตัวที (T) วัดระยะให้ส่วนหัวตัวทียาว ½ เซนติเมตร และส่วนหางตัวทียาว 1½ เซนติเมตร แซะเปลือกไม้ออก จากนั้นตัดส่วนตาของต้นพันธุ์ดีให้เป็นรูปโล่หรือวงรี เพื่อนำไปสอดในรูปตัวทีที่กรีดเอาไว้ ถ้าส่วนปลายของตายาวเกินตัวทีไปให้ตัดส่วนนั้นทิ้งไป แล้วใช้แผ่นพลาสติกยาวพันส่วนติดตาไว้ จากล่างขึ้นบน ทิ้งไว้อย่างน้อย 1 สัปดาห์ แล้วตรวจดู ถ้าตายังสดดีก็แสดงว่าการติดตานั้นได้ผล และหากมีกิ่งก้านแตกออกมาจากต้นตอให้ตัดทิ้งไป ดูแลรดน้ำทุกวันตามสภาพดิน ถ้าดินอุ้มน้ำมากเกินไปก็รดน้ำน้อยเท่านั้นเอง

4. การต่อกิ่ง
 

วิธีการนี้คือการนำกิ่งของต้นพันธุ์ดีมาต่อกับต้นตอ เพื่อให้เกิดเป็นต้นใหม่ที่มีความแข็งแรงกว่าวิธีการติดตา ต้นตอจะดูดน้ำและแร่ธาตุมาหล่อเลี้ยงกิ่งที่ต่อให้เจริญเติบโต ด้วยการเลือกต้นตอที่แข็งแรงสมบูรณ์มาตัดกิ่งออก ใช้มีดผ่าตรงกลางให้มีความยาว 3-5 เซนติเมตร จากนั้นตัดกิ่งพันธุ์ดีที่ต้องการนำไปต่อกิ่งให้เป็นรูปลิ่ม โดยที่กิ่งนั้นจะต้องมีตามากกว่า 1 ตา แล้วนำไปเสียบลงในต้นตอที่ผ่าไว้ ใช้แผ่นพลาสติกพันจากด้านล่างขึ้นด้านบนปิดไว้ ดูแลรดน้ำตามปกติและอย่าปล่อยให้มีน้ำเข้าไปขังอยู่ด้านในแผล ระวังไม่ให้โดนแดดและความร้อน หลังจาก 6 สัปดาห์ สังเกตดูถ้าหากรอยต่อประสานกันดีก็สามารถนำไปปลูกได้เลย

5. การทาบกิ่ง

การทาบกิ่งเป็นวิธีการนำกิ่งของต้นตอมาทาบกับต้นพันธุ์ดี เพื่อให้ต้นตอสามารถเจริญเติบโตได้ดี ด้วยการใช้มีดปาดกิ่งของต้นพันธุ์ดีและต้นตอให้เป็นแผลที่มีความยาวเท่ากัน จากนั้นนำกิ่งของทั้ง 2 ต้น มาทาบกันให้สนิท พันด้วยแผ่นพลาสติกให้แน่น ดูแลรดน้ำตามปกติแต่ต้องให้น้ำที่ต้นพันธุ์ดี และหลังจาก 2-3 สัปดาห์ เมื่อเนื้อเยื่อของทั้ง 2 ต้นประสานกันดีแล้วก็ให้ตัดส่วนกิ่งพันธุ์ดีให้ติดมากับต้นตอ เพื่อนำไปปลูกและดูแลต่อไป

จริง ๆ แล้วเราทุกคนต่างก็รู้จักวิธีการขยายพันธุ์พืชแบบนี้ดีอยู่แล้ว และถ้าหากใครที่สนใจอยากเพิ่มจำนวนพันธุ์พืชให้มากขึ้นหรือแก้ปัญหาต้นไม้ที่ไม่ยอมเจริญเติบโตตามที่ต้องการ ก็ลองนำวิธีการขยายพันธุ์เหล่านี้ไปลองปรับใช้กันดูนะคะ

ขอขอบคุณข้อมูลจาก psu, Sites, Wordpress, Blogspot และ puechkaset