“เดิมพื้นที่ 22 ไร่ ปลูกทุเรียนเหมือนทั่วไป แต่ช่วงหลังอากาศแปรปรวน ลมพัดแรงไม้ค้ำกันล้มเอาไม่อยู่ ปี 2554 ได้รับคำแนะนำจากสำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตร ที่ 3 จ.ระยอง ให้ทดลองปลูกทุเรียนต้นคู่ จึงเริ่มทดลองทำ ได้ผลเป็นอย่างดี ต้นทุนใกล้เคียงกับการปลูกทั่วไป แต่ได้ผลผลิตเพิ่มอีกกว่า 30%” Show
 ธีรภัทร อุ่นใจ เกษตรกรผู้ปลูกทุเรียน ต.ตะเคียนทอง อ.เขาคิชฌกูฏ จ.จันทบุรี เกษตรกรดีเด่นสาขาทำสวนภาคตะวันออก ปี 2561 เล่าถึงที่มาจุดเริ่มต้นปลูกทุเรียนต้นคู่ หรือปลูก 2 ต้นในหลุมเดียวกัน...เป็นภูมิปัญญาชาวบ้านแต่โบราณ ปลูก 2 ต้น เผื่อชดเชยหากอีกต้นตายไป แต่ถ้าไม่ตาย ผลลัพธ์ที่ได้ รากของ 2 ต้นจะทำหน้าที่ช่วยยึดประสานทำให้โค่นล้มยาก ทนแรงพายุได้เป็นอย่างดี ที่สำคัญยังทำให้ได้ผลผลิตที่ดีขึ้น เก็บเกี่ยวผลผลิตแล้วต้นไม่โทรม ฟื้นฟูได้เร็ว เพราะรากทุเรียนแทนที่จะหาอาหารแย่งกันเอง กลับเกื้อกูลช่วยเหลือซึ่งกันและกัน...ต่างจากพืชชนิดอื่น ปลูกใกล้กันมักแย่งอาหารกันเอง
ธีรภัทร อธิบายถึงวิธีปลูก...ต้องปลูกแบบยกโคก เพื่อลดปัญหาการระบาดของโรครากเน่าโคนเน่าในทุเรียน และเอื้อต่อการจัดการออกดอกติดผลและดูแลรักษา แต่ละโคกควรมีขนาด 8×8 ม. สูง 1.20 ม. หลุมปลูกกว้าง 4-6 ม. ลึก 30 ซม. ระยะห่างระหว่างหลุม 12 เมตร ใน 1 หลุม ลงทุเรียน 2 ต้น ห่างกัน 1 เมตร ในแนวทิศเหนือกับทิศใต้ เพื่อให้ทั้ง 2 ต้น ได้รับแดดตลอดวัน...พื้นที่ 1 ไร่ ปลูกได้ 30-32 ต้น (ปลูกแบบเดิมได้ 15-25 ต้น) หลังลงต้นทุเรียนแล้ว โรยปุ๋ยอินทรีย์หรือขี้ไก่อัดเม็ด 1 กำมือ ห่างโคนต้น 1 คืบ แล้วให้ปุ๋ยปริมาณเท่าเดิมเดือนละครั้ง ใช้ฟางข้าวหรือหญ้าแห้งคลุมรักษาความชื้น
การดูแลไม่ต่างจากทุเรียนทั่วไป แต่ต้องหมั่นตัดแต่งกิ่งให้แผ่ออกด้านข้างไม่ให้กิ่งเบียดกัน ข้อควรระวัง ...ระยะแทงตาดอกควรให้น้ำเฉพาะภายในทรงพุ่ม ถ้าให้รอบปลายทรงพุ่มดอกจะเปลี่ยนเป็นใบอ่อนแทน และระยะดอกบานควรให้น้ำน้อยลง เพื่อป้องกันการแตกใบอ่อน ที่สำคัญจะไม่ใช้สารเคมีกำจัดวัชพืช เพราะทุเรียนเป็นพืชระบบรากตื้น อ่อนแอต่อสารเคมี จึงปล่อยให้หญ้าคุมแปลงตัดให้เตียนเมื่อถึงฤดูฝน เพราะหญ้าจะโตเร็วมาก
จะให้ได้ผลผลิตดี ธีรภัทร แนะนำหลังเก็บเกี่ยว ตัดแต่งกิ่งให้โปร่ง โดยเฉพาะกิ่งที่ห้อยชี้ลงดิน เพื่อให้แดดส่องถึงใต้ต้น และเมื่อถึงระยะแตกใบอ่อน 2-3 ชุด ให้อาหารทางใบเสริมเพื่อสะสมอาหาร ที่สำคัญระยะใบอ่อนชุดที่ 3 ให้ใช้สารแพคโคบิวทราโซล 25% อัตรา 1,000 ซีซี ต่อน้ำ 200 ลิตร ฉีดพ่นกระตุ้นการออกดอก ปลูกวิธีนี้ต้นทุนเฉลี่ยไร่ละ 19,000– 20,000 บาท (ไม่รวมค่ายกโคกและค่ากิ่งพันธุ์) ผลผลิตเฉลี่ยไร่ละ 2,000–2,500 กิโลกรัม...ในขณะที่ปลูกแบบเดิม ได้ผลผลิตไร่ละ 1,500 กก. ระยะห่างในการปลูกทุเรียน
ระยะห่างในการปลูกนั้น ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมของพื้นที่ เจ้าของพื้นที่ปลูกจำเป็นต้องเลือกขนาดให้เหมาะสมกับพื้นที่ของตนเอง ถ้าปลูกถี่เกินไปความชื้นก็จะสูงก่อให้เกิดโรคได้ง่าย ถ้าปลูกห่างเกินไปผลผลิตต่อไร่ก็จะต่ำ ระยะห่างที่นิยมปลูกมีดังนี้ ระยะ 8X8เหมาะสำหรับผู้ที่มีพื้นที่ปลูกไม่มาก ได้ผลผลิตต่อไร่สูง แต่มีความจำเป็นต้องตัดแต่งและควบคุมทรงพุ่มให้ดีไม่ให้สูงเกินไป เพราะถ้าทรงพุ่มชิดกันมากเกินไป ทำให้เกิดโรคเชื้อราและรากเน่าโคนเน่าได้ง่าย การใช้เครื่องมือเครื่องจักร ทำได้ไม่สะดวกนัก ถ้าไม่มีการควบคุมทรงพุ่ม ระยะ 10X10เหมาะสำหรับแปลงที่มีพื้นที่มากพอสมควร เพราะจะได้ผลผลิตต่อไร่น้อยกว่า 8×8 แต่แสงแดดจะส่องได้อย่างทั่วถึง ลดปัญหาการเกิดเชื้อราและโรครากเน่าโคนเน่าได้ดี การทำงานของเครื่องมือเครื่องจักทำได้ง่ายและสะดวก
ระยะ 8X10เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการให้ผลผลิตต่อไร่สูงและยังสามารถใช้งานเครื่องมือเครื่องจักรได้สะดวกโดยทิศการปลูกจะเน้นทิศขวางตะวัน เพื่อนให้ต้นทุเรียนได้รับแสงแดดอย่างทั่วถึงทั้งทรงพุ่ม ส่วนตัวสำหรับผู้เขียน ชอบระยะ 9×7 ได้ผลผลิตดี เครื่องจักทำงานได้ แต่มีข้อเสียเรื่องการตัดแต่งกิ่ง ต้องดูแลและตัดแต่งอย่างดี ปลูกทุเรียนระยะห่างกี่เมตรช่วงนี้มีหลายท่านกำลังจะเริ่มทำสวนทุเรียน คำถามยอดฮิตมี 3 อย่าง คือ ปลูกระยะห่างเท่าไหร่ดี ปลูกพันธุ์ไหนดี และ ปลูกแบบไหนดี เอ้าวันนี้ ของเริ่มที่ “ปลูกทุเรียนระยะห่างกี่เมตร” ก่อนครับ หลักการคือ
1. ความแตกต่างระหว่างภาคใต้และภาคตะวันออก
การปลูกทุเรียนปัจจุบันมีการปลูกหลายระยะมาก ทั้งระยะชิด 4*8 ระยะ 7*7 8*8 8*10 9*11 10*10 10*12 12*12 แต่ละแบบมีจุดเด่นจุดด้อยแตกต่างกันออกไป แล้วแบบไหนดีที่สุดสำหรับพื้นที่ปลูกของเรา ก่อนอื่นผมขอแยกพื้นทีปลูก ออกเป็น 2 โซน คือ โซนตะวันออก กับ โซนใต้ ที่ต้องแยกพื้นที่ออกเพราะเงื่อนไขของพื้นที่ 2 โซนนี้ต่างกัน เราจึงไม่สามารถใช้ กรอบความคิดที่เหมือนกันได้แม้นจะปลูกทุเรียนเหมือนกัน ทำไม !!
ภูมิอากาศของทางตะวันออก ทำให้ธรรมชาติทุเรียนของภาคตะวันออกทั่วไปแตกใบ 2 รอบ ในหน้าฝน พอหมดหน้าฝน เข้าหน้าหนาว ราวเดือนตุลาคม พฤศจิกายน ธันวาคม ก็จะออกดอก ล่าช้ามาก ๆ หน่อยก็ราวเดือนมกราคม ส่วนทางภาคใต้แดดน้อย ฝนลากยาว เดือนพฤศจิกายน ธันวาคม มกราคม ฝนยังมาอยู่เลย ทุเรียนภาคใต้ จึงแตกใบ 3 รอบ บางพื้นที่ของทางใต้ไม่เป็นรอบเลย คือ แตกใหลไปเรื่อย ๆ 4 รุ่น 5 รุ่น ใบรุ่นนึงแก่ใบรุ่นถัดไปก็แตกต่อ เนื่องจากได้รับฝนและอิทธิพลจาก ไนโตรเจน ในอากาศ ลงมาเติมอยู่ตลอด รอบใบของทุเรียนใต้จะล่ากว่ารอบใบของทุเรียนจันทบุรี ดังนั้นกว่าจะเริ่มมีดอกได้ ทุเรียนใต้จึงไปเริ่มเอา กุมภาพันธ์ ยัน พฤษภาคม หรือ มิถุนายน ความแตกต่างของ 2 เรื่องนี้ ทำให้ทุเรียนใต้แตกใบหลายรอบกิ่งก้านโตเร็ว ทรงพุ่มกว้าง สอดรับกับแดดน้อย ทรงพุ่มจึงต้องการพื้นที่กว้างเพื่อรับแดดให้ชดเชยกับแดดที่น้อยทรงพุ่มยิ่งกว้างเข้าไปอีก ดังนั้นการปลูกทุเรียนใต้ ระยะปลูกต้องห่างกว่าการปลูกทุเรียนทุเรียนภาคตะวันออก 2. ระยะการปลูกทุเรียนที่เหมาะสมกับภาคใต้ส่วนใหญ่เวลาคิดว่าจะปลูกทุเรียนระยะห่างเท่าไหร่ดี เรามักใช้แนวคิดจำนวนต้นต่อและพื้นที่ไร่เป็นเกณฑ์ แต่ผมไม่ใช้เกณฑ์นี้ ผมจะเอา “พื้นที่รากต่อพื้นที่ไร่” และ “ระยะเครื่องจักรหนักในการทำงาน” เป็นเกณฑ์ ทำไมผมเอาพื้นที่รากเป็นหลัก ?
โดยทั่วไป ผมจะให้พื้นที่ราก ราว 2-3 เท่าของพื้นที่ต้น ไอ้สูตรที่ปลายรากอยู่ที่ปลายทรงพุ่มนี่ไม่ทราบท่านใดกำหนด ไม่มีทางเลยครับ รากมันวิ่งไปไกลกว่าปลายทรงพุ่มมาก ยกเว้นแต่พวกพืชไร่อันนี้ใช่ ส่วนพืชสวนไม่ใช่ ทุเรียนความสูงที่พอเหมาะคือราว 6-7 เมตร แต่ความกว้างนี่ขึ้นกับพื้นที่ราก และ อายุต้นเลย แต่อย่างน้อยที่อายุ 5-7 ปีความกว้างทรงพุ่มจะราว 5-6 เมตร เพื่อให้รากมีพื้นที่หากินเพียงพอ ผมจะกำหนดระยะห่างที่ 10*10 เป็นขั้นต่ำสำหรับการปลูกทุเรียนใต้ ดังนั้นเมื่อรวมกับเรื่องการแตกกิ่งก้านสาขาออกกว้างจากอิทธิพลของฝนและแดดที่น้อยของทุเรียนใต้ ระยะที่พอเหมาะของทุเรียนใต้ ผมกำหนดไว้ 3 ระยะคือ จุดด้อยของระยะห่างคือในช่วง ปีที่ 4 5 6 จะให้ผลผลิตต่ำกว่าระยะชิด ระยะ 7*7 8*8 8*10 เพราะจำนวนต้นต่อไร่น้อยกว่าระยะ 8*10 ที่อายุต้น 6-7 ปี ให้ผลผลิต 4 ตันต่อไร่นี่เก่งมากแล้ว แต่ปีที่ 7- 8 ปีไปจะให้ผลผลิตต่อไร่พอ ๆ กัน และหลังจากปีที่ 8 ไปแล้วระยะ 10*10 10*12 12*12 จะให้ผลผลิตต่อไร่สูงกว่าระยะชิด และจะยิ่งเพิ่มมากขึ้นทุก ๆ ปีเพราะทรงพุ่มกว้างขึ้นทุกปี ทุเรียนเป็นพืชที่ออกดอกท้องกิ่งนะครับ ไม่ใช่ออกดอกที่ยอด ตัดแต่งบ่อยกิ่งไม่แก่ ก้านไม่ยาว ลูกก็ไม่เพิ่ม ดังนั้นทรงพุ่มยิ่งกว้าง กิ่งยิ่งแก่ ก้านยิ่งยาว รากหากินไกล ลูกยิ่งดก ในขณะที่ ระยะ 7*7 8*8 8*10 จะให้ผลผลิตคงที่ เพราะพื้นที่รากชนกันหมดแล้ว และยิ่งถ้าดูแลไม่ดีคุณภาพผลผลิตของระยะชิดจะลดลงรวมทั้งโรคจะเกิดง่ายต้องตัดแต่งบ่อย 3. ระยะการปลูกทุเรียนที่เหมาะสมกับภาคตะวันออกทุเรียนตะวันออกทำได้หลายระยะ ตั้งแต่ทุเรียนกางแขนระยะ 4*8 ระยะ 7*7 8*8 9*11 10*10 ทุกระยะมีจุดเด่นจุดด้อยและวิธีบริหารจัดการต่างกัน แล้วแต่ท่านใดจะถนัด ไม่เหมือนทางภาคใต้ที่ผมมองว่า ระยะปลูกน้อยกว่า 10 เมตรไม่ได้ เพียงแต่ทุเรียน กางแขนที่ระยะ 4*8 แม้นจะได้จำนนวนต้นต่อไร่มาก แต่ผมยังมีข้อกังขากับรูปแบบทรงต้นที่มีสมดุลเพียงระนาบเดียว ไม่เหมือนทรงต้น 360 ที่มีสมดุลรอบตัว ทุเรียน 4*8 กางแขนออกเป็นแนวซ้ายขวา ทรงต้นแบบนี้ผมมองว่ารูปแบบการกางแขนไม่ใช่รูปแบบการปะทะแนวลมที่ดี อย่าไปมองว่าจับมันหันข้างให้ลมเลยไม่ปะทะลมเพราะลมมันเปลี่ยนทิศทางอยู่ตลอดเวลา ทรงต้นแบบนี้เวลาปะทะลมที่เปลี่ยนทิศไปมาจะเกิดแรงบิดในแกนต้นและกิ่งก้านมาก ต้นอาจฉีกขาดได้ง่าย ทางแก้อาจจะต้องตัดแต่งกิ่งให้โปร่งโล่งเพื่อลดการปะทะลมรวมทั้งมีการตรึงสมอบกที่ดี และอีกเรื่องคือสมดุลย์ของออกซิน กับไซโตไคนิน เพราะฮอร์โมน 2 ตัวนี้ เป็น ฮอรโมนที่มีความสำคัญมากเป็นหัวใจของการเจริญเติบโตของพืชรวมทั้งผลทุเรียน โดยมีใบเป็นส่วนผลิตออกซิน มีรากเป็นส่วนผลิตไซโตไคนิน สมดุลของออกซินและไซโตไคนินจึงถูกความคุมโดยธรรมชาติการเติบโตของส่วนเหนือดิน (คือใบ) และ ส่วนใต้ดิน (คือราก ) ที่สมดุลกัน ผมไม่รู้ว่าการจัดทรงต้นแบบกางแขนและระบบรากที่แออัด จะมีผลอย่างไรต่อสมดุลของฮอรโมน 2 ตัวนี้ ในระยะยาว ส่วนระยะ 7*7 8*8 พอเข้าปีที่ 6 ทรงพุ่มเบียดชนกันแน่นแน่ ดังนั้นการใช้เครื่องมือในการทำสวนเช่น แอร์บัสพ่นยา ไม่สามารถทำได้ หรือทำได้ยาก อีกทั้งต้องตัดแต่งทรงพุ่มตลอด โรคลงได้ง่าย ลมไม่โกรก และถ้าส่วนเหนือดินยังมองเห็นใบอัดกันแน่น ระบบราก ไม่ต้องพูดถึงครับ ระยะ 7*7 8*8 จึงเหมาะกับพื้นที่ขนาดไม่ใหญ่ ที่สามารถลากสายพ่นยา หรือ ใช้ มอเตอไซต์พ่นยา จุดเด่นคือ ให้ผลผลิตสูงในช่วง 4-5-6 ปีแรก ข้อดีอีกอย่างคือ สู้ลมดีเพราะต้นถี่ หลายท่านแก้ปัญหาโดย ปรับระยะเป็น 8*10 อันนี้ดีขึ้นครับ ถ้าคุมทรงพุ่มที่ความสูงราว 6 เมตร ก็จะมีระยะเหลือทำงานได้ อีกทั้งด้านที่ห่าง 10 แมตร ทำให้ สามารถใช้แอร์บัส หรือ รถพ่นยาทำงานได้ บิ๊กอัพวิ่งเข้ามาขนของได้ งานจะสะดวกขึ้นเพราะต่อไปปัญหาแรงงานอาจจะสร้างความปวดหัวได้พอๆกับปัญหาภูมิอากาศที่เปลี่ยนปมาได้เลย
ดังนั้นระยะปลูกต้องให้เครื่องมือ เครื่องจักรสามารถเข้ามาทำงานได้ แต่ยังติดว่าในระยะยาวพื้นที่รากน้อยไปนิด แต่ยังพอยอมรับได้ ดังนั้นระยะปลูกที่เหมาะสมของทุเรียนที่ภาคตะวันออกคือ 8*10 , 9*11 , 10*10 เพื่อน ๆ ที่สนใจจะปลูกคงพอมองเห็นภาพนะครับ ผมเขียนขึ้นมาเพื่อให้เพื่อน ๆ มีข้อมูลเพิ่มพอ ส่วนจะตัดสินใจระยะไหนก็พิจารณาเองครับ ส่วนถ้าเนื้อหาตรงไหนไปกระทบท่านใดขออภัยด้วย |
การปลูกทุเรียนห่างกันกี่เมตร
ลิขสิทธิ์ © 2024 th.frojeostern Inc.
