การขับร้องประสานเสียงมีกี่รูปแบบ อะไรบ้าง

การขับร้องเพลงประสานเสียง

      การขับร้องประสานเสียง  คือ  การขับร้องเพลงอีกรูปแบบหนึ่งที่มีผู้ขับร้องตั้งแต่  2  คนขึ้นไป ขับร้องเพลงเพลงเดียวกัน
 โดยขับร้องคนละแนวทำนอง หรือขับร้องในแนวทำนองเดียวกัน โดยทั่วไปจะแบ่งเสียงนักร้อง  หรือเสียงเครื่องดนตรี
ตามระดับเสียงเฉลี่ย และความกว้างสุด (rang) ซึ่งแบ่งกลุ่มเสียงอย่างน้อยเป็น  4  ระดับ คือ
       1. โซปราโน (SOPRANO) เป็นเสียงสูงสุด ได้แก่ เสียงของผู้ที่มีเสียงสูงและเด็กที่เสียงยังไม่แตก 
       มีขอบเขตเสียงจาก โด-ซอล
       2. อาลโต (ALTO) เป็นเสียงที่ต่ำรองลงมาจากโซปราโน ได้แก่ เสียงของผู้หญิงที่มีเสียงต่ำกว่าโซปราโน 
       มีขอบเขตเสียงจาก ซอล-โด
       3. เตเนอร์ (TENOR) ได้แก่ เสียงผู้ชายที่มีเสียงสูง มีขอบเขตเสียงจากโด-ซอล
       4. เบส (BASS) ได้แก่ เสียงผู้ชายที่มีเสียงต่ำ มีขอบเขตเสียงจาก ฟา-โด

        จากการเข้าร่วมชมรมประสานเสียง วันแรกที่เริ่มประชุมชมรม (วันจันทร์ที่ 3 สิงหาคม 2552) มีการให้สมาชิกใหม่ทดสอบเสียง 
ข้าพเจ้าได้อยู่ในกลุ่มเสียงร้องโซปราโน วันนั้นพี่ประธานชมรมยังได้สอนการอ่านโน้ตขั้นพื้นฐาน และ ให้ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ
การขับร้องประสานเสียง (ลิงค์ของชีท)http://www.mediafire.com/?sharekey=cff55bd5a45c24142fb2ca
15d7ea42d9e04e75f6e8ebb871
        ข้าพเจ้าตัดสินใจเข้าร่วมเป็นสมาชิกในชมรมนี้ เพราะเห็นว่าเป็นชมรมที่น่าสนใจ ประกอบกับตนเองชอบร้องเพลง และอยากทราบว่า 
การร้องเพลงประสานเสียงเป็นอย่างไร ต้องฝึกซ้อมแบบไหน จึงจะได้การประสานเสียงที่ไพเราะเหมือนที่เคยได้ชม ได้ฟังวงนักร้องประสานเสียง
ของพี่ๆเอง และ วงอื่นๆที่มีชื่อเสียง ทีแรกข้าพเจ้าก็นึกกลัวว่าตนเองไม่มีพื้นฐานอะไรเลยในการร้องประสานเสียงไม่ทราบเกี่ยวกับการทดสอบเสียง 
การแบ่งเสียงนักร้อง แต่พี่ในชมรมก็ช่วยอธิบาย ช่วยสอนเป็นอย่างดี เพื่อนๆที่มีความรู้ก็เช่นกัน ข้าพเจ้าจึงเริ่มเข้าใจการร้องเพลงประสานเสียงมากขึ้นๆ 
เมือ่เข้าร่วมซ้อมขับร้องในแต่ละครั้ง
        ข้าพเจ้ามีโอกาสได้ใช้ประโยชน์จากการเข้าชมรมประสานเสียง คือ ข้าพเจ้าได้ร้องเพลงประกอบการแสดงละครเวที Beauty and the Beast 
ในวันงานแพทย์สาดสี ซึ่งเป็นงานแสดงผลงานศิลป์ของนศพปีหนึ่ง ที่ได้เรียนมาในรายวิชา Art Design Music and Creative Thinking 
 สารบัญ Show
 
คลิกทำแบบทดสอบก่อนเรียน หรือ สแกน QR  Code
ทำข้อสอบ

เรื่องความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับการขับร้องประสานเสียง
คลิกทำแบบทดสอบหลังเรียน
หรือ สแกน QR  Code ทำข้อสอบ
เสียงประสานมีอะไรบ้าง
การร้องประสานเสียง 2 แนวเรียกว่าอะไร
คอรัส เป็นการขับร้องแบบใด
การประสานเสียงมีความสําคัญอย่างไร
 

ข้อคิดที่ได้จากประสบการณ์

       การเรียนรู้สิ่งใหม่ๆเป็นเรื่องที่ท้าทาย การได้ทำในสิ่งที่ไม่เเคยทำทำให้มีประสบการณ์ในชีวิตมากขึ้น   การเข้าร่วมชมรมนี้ทำให้ได้รู้จักเพื่อน
 รู้จักพี่ๆมากขึ้นและได้พัฒนาทักษะการเข้าสังคม ประโยชน์จากการเรียนรู้ในแต่ละครั้งอาจได้นำไปใช้ในสถานการณ์ต่างๆซึ่งเราอาจ
ไม่คาดคิดไว้ก่อน เราจึงควรการเรียนรู้สิ่งใหม่ๆอยู่ตลอดเวลา

เพลงที่ใช้ฝึกซ้อมในการประสานเสียงที่ผ่านมา
เพลงเปลวเทียน
for Soprano    http://www.mediafire.com/?sharekey=41fe5363754f0b889bf8d6369220dcaba
59df80f33d3f2ffc95965eaa7bc68bc
เพลงสรรเสริญพระบารมี
for Soprano   http://www.mediafire.com/?sharekey=41fe5363754f0b889bf8d6369220dcaba
59df80f33d3f2ffc95965eaa7bc68bc
เพลง March Along
for Soprano   http://www.mediafire.com/?sharekey=41fe5363754f0b889bf8d6369220dcaba
59df80f33d3f2ffc95965eaa7bc68bc
 
วิดีโอการขับร้องประสานเสียง

คลิกทำแบบทดสอบก่อนเรียน หรือ สแกน QR  Code ทำข้อสอบ

เรื่องความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับการขับร้องประสานเสียง

ภาพที่  1  แสดงการขับร้องประสานเสียง
ที่มา :  http://www.music.mahidol.ac.th , 2558

แมส (Mass)
ๅๅๅๅๅแมส คือ บทเพลงสวดของชาวโรมันคาทอลิก  ซึ่งเป็นต้นกำเนิดของเพลงในโบสถ์ในลัษณะต่างๆ  และพลงคฤหัสในเวลาต่อมาด้วย  ลักษณะของแมส  มีคู่กับศาสนามาเป็นเวลาช้านานตั้งแต่ในอดีต  แมสถูกแบ่งเป็น  2  ประเภทคือ  บทเพลงภาคปกติ และภาคเฉพาะ
ๅๅๅๅๅคำว่า  แมสมิสซา (Missa) หรือพิธีมิสซบูชาขอบพระคุณ  เป็นพิธีที่สำคัญที่สุดในศาสนาคริสต์  นิกายโรมันคาทอลิก  เป็นการชุมนุมกันของชาวคริสต์เพื่อระลึกถึงการรับประทานอาหารค่ำมื้อสุดท้ายของพระเยซูกับสุนุศิษย์ คำว่า  มิสซา  มาจากประโยคสุดท้ายของการกล่าวจบพิธีในภาษาละติน  “ Ite, missa est ( congregation ) ”  ซึ่งในภาษไทยมีความหมายว่า “ พิธีบูชาขอบพระคุณจบแล้ว ”

 ประวัติของแมส
ๅๅๅๅๅการประพันธ์แมสแต่เดิมเป็นบทเพลงขับร้องด้วยทำนองเดียวไม่มีการประสานเสียงแต่อย่างใด ( Apel and Daniel, 1972 ) ในลักษณะของบทเพลงสวดดั้งเดิม ( Plain Song ) ซึ่งบทเพลงลักษณะเช่นนี้ได้รับอิทธิพลมาจากบทเพลงร้องชาวฮิบรู ( Miller, 1972 ) ซึ่งเป็นต้นกำเนิดของคริสต์ศาสนา  โดยปกติแมสแบบบทเพลงภาคเฉพาะมีความสลับซับซ้อนในการประพันธ์มากกว่าแมสแบบบทเพลงภาคปกติ  ในศตวรรษที่ 12 รูปแบบของเพลงแมสเป็นบทเพลงขับร้องที่ใช้การประพันธ์เพลงแบบการสอดประสานทำนอง  ตัวอย่างของแมสยุคนี้  ได้แก่  The Orgaba of the School of Notredam ประพันธ์โดยเลโอนินและเพโรติน  เป็นต้น  โดยมีที่มาจาก  Gradual  และ Alleluia  ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของแมสแบบบทเพลงภาคเฉพาะ  ภายหลังผู้ประพันธ์เพลงเริ่มประพันธ์เพลงแมสแบบบทเพลงภาคปกติมากกว่า  เนื่องจากนำมาบรรเลงซ้ำได้หลายครั้งต่อปี  ในขณะที่ Gradual สามารถบรรเลงได้เพียงครั้งเดียวต่อปี  ในช่วงศตวรรษที่ 14  ผลงานแมสบทที่สมบูรณ์และเป็นที่รู้จัก  ได้แก่  ผลงานของมาโชต์ ในศตวรรษที่ 15 และ 16  แมสที่ประพันธ์ขึ้นมักนำมาจากทำนอเพลงคฤหัสถ์  ซึ่งทำนองที่นิยมนำมาใช้คิอ L’ Homme arme ตัวอย่างผลงานประพันธ์ที่น่าสนใจ เช่น  ผลงานแมส “ Se la face ay pale ” ของดูฟาย  และมีผู้ประพันธ์เพลงแมสสำคัญอีกหลายคน  ได้แก่ โอเคเกม โอเบรชต์ และปาเลสตรินา เป็นต้น ในศตวนนษที่ 17 เป็นต้นมาถึงปัจจุบัญ  เริ่มมีวงออร์เคสตราผนวกกับกราขับร้อง  ซึ่งมีทั้งการขับร้องเดี่ยว  ขับร้องกลุ่มเล็กๆ และการขับร้องประสานเสียง ทำให้แมสเป็นบทเพลงขนาดใหญ่ มีความสมบูรณ์มากขึ้นกว่าสมัยโบราณโดยเฉพาะในศตวรรษที่ 19 เป็นต้นมา แมส กลายเป็น  บทเพลงที่นิยมแสดงในโรงแสดงคอนเสิร์ตด้วย  มิใช่เป็นบทเพลงที่ใช้ในพิธีกรรมทางศาสนา

ลักษณะของแมส
ๅๅๅๅๅแมสประกอบด้วยสองส่วนตามมลักษณะของบทสวด คือ บทเพลงสวดภาคปกติ และบทเพลงสวดเฉพาะ
11111.  บทเพลงสวดภาคปกติ ( The Ordinary of the Mass ) เป็นส่วนหนึ่งในการประกอบพิธีมิสซา เนื้อเพลงมีลักษณะแน่นอนไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ในการประกอบพิธีมีการแบ่งออกเป็นภาค ได้แก่ เริ่มพิธี  ภาควจนพิธีกรรม ภาคบูชาขอบพระคุณ  และปิดพิธี ประกอบด้วย

1111111Kyrie                  บทศักดิ์สิทธิ์                         อยู่ในภาคเริ่มพิธี
1111111Gloria                 บทพระสิริรุ่งโรจน์               อยู่ในภาคเริ่มพิธี
1111111Credo                  บทข้าพเจ้าเชื่อ                     อยู่ในภาควนพิธี
1111111Sanctus               บทศักดิ์สิทธิ์                        อยู่ในภาคบูชาขอบพระคุณ
1111111Agnus Dei           บทลูกแกะพระเจ้า              อยู่ในภาคบูชาขอบพระคุณ

11111บทสวดใช้อยู่ในพิธีทั้ง 5 บทนี้เป็นบทที่สำคัญและยังคงใช้อยู่ในปัจจุบัญ  ในการประกอบพิธีมีการร้องบทสวดเหล่านี้เป็นเพลง แต่ในบางครั้งใช้เพียงการพูดหรือตอบรับกับพระสงฆ์เท่านั้น ขึ้นอยู่กับรูปแบบและประเภทของพิธี

1.  บทเพลงสวดภาคเฉพาะ ( The Proper of the Mass ) ใช้ประกอบพิธีมิสซา บทเพลงในกลุ่มนี้บางบทมาจากบทสวด แต่สามารถเปลี่ยนแปลงเนื้อได้ตามเทศกาลหรือตามความเหมาะสมประกอบด้วย 5 บทคือ
   11111Introit               บทเริ่มพิธี                     อยู่ในภาคเริ่มพิธี
   11111Gradual            บทคั่นระหว่างบทอ่าน  อยู่ในภาควจนพิธีกรรม
   11111Alleluia            บทอัลเลลูยา                 อยู่ในภาควจนพิธีกรรม
   11111Offertory          บทเตรียมเครื่องบูชา      อยู่ในภาคบูชาขอบพระคุณ
   11111Communion     บทรับศีล                      อยู่ในภาคบูชาขอบพระคุณ

11111แมสยังสามารถแบ่งได้ตามจุดประสงค์ของการใช้งาน  ได้แก่ บทเพลงแมสที่ใช้ประกอบพิธีทางศาสนา  และแมสที่ใช้ในการแสดงคอนเสิร์ต

สุนทรียะของแมส

1111แมส   เป็นบทเพลงที่กำเนิดขึ้นโดยเกี่ยวพันกับคริสต์ศาสนาใช้ในการประกอบพิธีในโบสถ์จุดประสงค์แต่แรกเริ่มจึงเป็นการประพันธ์เพื่อใช้งานแมสในยุคแรกเป็นบทเพลงขับร้องอย่างเดียวไม่มีดนตรีบรรเลงประกอบ มีลักษณะง่ายๆ เน้นการสวดเพื่อประกอบพิธี แต่มีความไพเราะตามดนตรียุคโบราณ ซึ้งผู้ฟังโดยทั่วไปจำเป็นต้องเรียนรู้เพื่อให้เข้าใจและซาบซึ้งในองค์ประกอบดนตรีที่เรียบง่าย                แฝงไว้ด้วยความไพเราะและศรัทธาในพระผู้เป็นเจ้าของผู้ประพันธ์เพลงแต่ละคนที่นำเสนอสาระดนตรีประกอบทสวดที่เป็นภาษาละติน
11111ในศตวรรษที่ 12 มีการสอดประสานทำนองซึ่งเป็นรูปแบบการประพันธ์ดนตรีที่นิยมในสมัยนั้น ความซับซ้อนเห็นได้อย่างเด่นชัด ซึ่งส่วนใหญ่แมสในสมัยนั้นจะเป็นบท เพลงขับร้องเท่านั้นไม่นิยมใช้ดนตรีประกอบไม่นิยมใช้ดนตรีบรรเลงประกอบ
11111ในยุคต่อมา แมส กลายเป็นบทเพลงที่มิใช่ใช้ประกอบพิธีกรรมทางศาสนาเท่านั้นหากแต่กลายเป็นบทเพลงที่ใช้แสดงในโรงแสดงดนตรี เพื่อสื่อถึงความงดงามและความศรัทธาในศาสนาในเวลาเดียวกัน ซึ่งมีการขับร้องเดี่ยว ประสานเสียง ขับร้องเดี่ยวร่วมกับการประสานเสียง การขับร้องคู่ และการบรรเลงสลับกับวงออเคสตราในบางขณะ สิ่งเหล่านี้ทำให้แมสเป็นบทเพลงที่เต็มไปด้วยความงดงามทางสุนทรียรสแห่งโสตศิลป์โดยสมบูรณ์

1111การขับร้องประสานเสียง  หมายถึง  การขับร้องแบบหนึ่งที่มีผู้ขับร้องตั้งแต่  2  คนขึ้นไป  อาจร้องเพลงที่มีทำนองเดียวกันแต่ขึ้นต้นหรือจบลงไม่พร้อมกัน  การขับร้องประสานเสียงทั่วไปเรียกว่า  “คอรัส”  (Chorus)  การขับร้องประสานเสียงนั้นเราสามารถแยกส่วนของการขับร้องออกเป็นทำนองหลัก (Theme)  ส่วนประสานเสียงและส่วนทำนองสอด  เราเรียกการขับร้องแบบนี้ว่า  “แบบพาร์ดซิงกิง”(Part  Singing)  และเรียกกลุ่มนักร้องว่า  “ไควเยอร์” (Choir)  หมู่ขับร้องประสานเสียงอาจประกอบด้วยชายล้วน  หญิงล้วน  หรือทั้งหญิงและชายก็ได้  (บุญส่ง วรวัฒน์,2550:  67)

11112.1  รูปแบบการขับร้องประสานเสียง

111111112.1.1.   การขับร้องแบบราวด์ (Round) การขับร้องแบบราวด์ หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า แบบวน หรือเพลงวน เป็นการขับร้องที่มีผู้ขับร้องตั้งแต่ 2 คนหรือ 2 กลุ่มขึ้นไป ร้องเพลงแนวทำนองเดียวกัน แต่เริ่มต้นและจบไม่พร้อมกัน ส่วนจะร้องกี่เที่ยวนั้นขึ้นอยู่กับการตกลงของผู้ขับร้องหรือผู้ควบคุม
111111112.1.2.   เพลงแคนอน  (Canon)  โดยมีลักษณะทั่วไปคล้ายเพลงราวนด์  แต่มีลักษณะเกี่ยวข้องกับดนตรีที่มีแบบแผน มีโครงสร้างซับซ้อนกว่า  บางครั้งเพลง  Canon  จะสะกดด้วยตัว  K คือ  Kanon  ที่เป็นภาษาเยอรมัน
111111112.1.3.   เพลงเดสแคนท์ (Descant)  คือแนวทำนองที่อยู่เหนือทำนองเพลงหนึ่ง  โดยปกติจะใช้ผู้ร้องประมาณ  4-5  คน  ในขณะที่ผู้ร้องที่เหลืออีกร้องเพลงหนึ่ง
111111112.1.4.   การขับร้องประสานเสียง 2-4 แนว  (Part-Singing  Songs)  คือ การขับร้องที่ต้องมีแนวทำนองเพลงที่แตกต่างกัน  โดยทำนองหลัก 1 ทำนอง ส่วนที่เหลือเป็นทำนองประสานร้องไปพร้อม ๆ กันหลายคน

            2.2  การแบ่งแนวเสียง
เสียงขับร้องของมนุษย์ตามหลักสากลแบ่งออกเป็น 4 ประเภท ดังนี้
       1111112.2.1  แนวโซปราโน (Soprano) เป็นเสียงสูงสุด ได้แก่ เสียงของผู้หญิงที่มีเสียงสูงและเด็กที่เสียงยังไม่แตกมีขอบเขตเสียงจาก โด-ซอล

ภาพที่  2  แสดงขอบเขตแนวเสียงโซปราโน
ที่มา :   ดวงใจ  อมาตยกุล , 2558

       1111112.2.2  แนวอัลโต (Alto) เป็นเสียงที่ต่ำรองลงมาจากโซปราโน ได้แก่ เสียง
ของผู้หญิงที่มีเสียงต่ำกว่าโซปราโน มีขอบเขตเสียงจาก ซอล-โด

ภาพที่  3  แสดงขอบเขตแนวเสียงอัลโต
ที่มา :   ดวงใจ  อมาตยกุล , 2558

       1111112.2.3  แนวเทนเนอร์ (Tenor) ได้แก่ เสียงผู้ชายที่มีเสียงสูง มีขอบเขตเสียงจากโด-ซอล

ภาพที่  4  แสดงขอบเขตแนวเสียงเทนเนอร์
ที่มา :   ดวงใจ  อมาตยกุล , 2558

       1111112.2.4  แนวเบส (Bass) ได้แก่ เสียงผู้ชายที่มีเสียงต่ำ มีขอบเขตเสียงจากฟา-โด

ภาพที่  5  แสดงขอบเขตแนวเสียงเบส
ที่มา :   ดวงใจ  อมาตยกุล , 2558

   111111โดยธรรมชาติ คนเราจะมีขอบเขตเสียงของแต่ละคนไม่เท่ากัน อย่างเช่นบางคนเสียงสูงมาก บางคนเสียงต่ำและบางคนก็ต่ำมากไม่เท่ากัน  การขับร้องประสานเสียงจึงต้องมีการจัดขอบเขตเสียงให้ผู้ร้อง ว่าคนไหนควรจะขับร้องในแนวใด ซึ่งในทางเทคนิคแล้วจะแบ่งช่วงเสียงของคนเราเป็น 4 ประเภทดังกล่าว 

คลิกทำแบบทดสอบหลังเรียน หรือ สแกน QR  Code ทำข้อสอบ

เสียงประสานมีอะไรบ้าง

การร้องประสานเสียง 2 แนวเรียกว่าอะไร

คอรัส เป็นการขับร้องแบบใด

การประสานเสียงมีความสําคัญอย่างไร