เป็นเอกลักษณ์ที่สำคัญของนาฏศิลป์ล้านนา ซึ่งมักจะแสดงในโอกาสพิเศษเพื่อต้อนรับแขกผู้มีเกียรติหรือฟ้อนสมโภชในทางพุทธศาสนา ท่าเดินของฟ้อนเล็บนี้ถือกันว่าได้เลียนแบบมาจากการเยื้องย่างของช้าง แต่เดิมการฟ้อนเล็บไม่มีท่าฟ้อนเฉพาะแน่นอน พระราชชายาเจ้าดารารัศมี ในรัชกาลที่ 5 ได้ทรงโปรดปรับปรุงแก้ไขให้สวยงามและมีท่ารำเฉพาะแน่นอน เอกลักษณ์การฟ้อนเล็บ คือ เล็บโลหะสีทองยาวที่สวมต่อนิ้วผู้รำบ่งบอกถึงความอ่อนช้อยดูแล้วสบายตา การเกล้าผมมวยสูง แต่งหน้าให้มีสีสันรับกับรอยยิ้มที่ส่งถึงผู้ชมให้ไม่ละสายตาในการแสดง Show 2.การฟ้อนขันดอก อีกหนึ่งศิลปะการรำของนาฏศิลป์ล้านนาที่จะไม่พูดถึงไม่ได้เลย เอกลักษณ์ที่โดดเด่นของการฟ้อนชนิดนี้ คือ การถือพานไม้ด้านในพานจะใส่ดอกไม้นานาชนิด โดยส่วนใหญ่จะเป็นดอกไม้เพื่อตบแต่งบูชา พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ และไฮไลท์ของการฟ้อนขันดอก คือการโปรยดอกไม้ขึ้นเหนือศรีษะ ที่ชมแล้วสามารถสร้างความเพลิดเพลิน อีกทั้งเป็นการสร้างลูกเล่นให้การฟ้อนนั้นไม่น่าเบื่ออีกต่อไป สำหรับการแต่งกาย การฟ้อนของภาคเหนือจะเห็นว่า ผู้หญิงจะนุ่งผ้ามีเชิงยาวถึงเท้า สวมเสื้อเกาะอก พร้อมห่มสไบ ยาวคล้องคลุมปล่อยชายลงมาถึงเข่า การแต่งกายแบบนี้เนื่องจาก อากาศทางภาคเหนือมีอากาศเย็นสบาย ประชาชนสมัยก่อนจึงนิยมใส่เกาะอก และห่มสไบ ผมเกล้าสูงทัดดอกไม้แล้วห้อยอุบะ ดอกไม้โลหะ ดอกไม้สด เพราะทางภาคเหนือมีอากาศดี ดอกไม้จึงสวยงาม โดยเฉพาะดอกเอื้อง หรือดอกกล้วยไม้มีมาก นำมาประดับผมทำให้สวยงามทั้งผู้ฟ้อนและลีลาการฟ้อนนั่นเอง การฟ้อนได้ถือว่าเป็นการแสดงออกถึงวัฒนธรรมและขนบประเพณีชาวเหนือ ซึ่งมีลักษณะเฉพาะ ทั้งการต่างกาย จังหวะ และลีลา ท่าทางการฟ้อนรำ เพลงและดนตรีที่ใช้ประกอบ จึงนับเป็นศิลปะและวัฒนธรรมของชาวภาคเหนือที่ทรงคุณค่าอย่างแท้จริง เขียนโดย : นายธนบดี นิ่มวงษ์ เจ้าหน้าที่งานประชาสัมพันธ์ ศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ การแสดงฟ้อนเล็บคือภาคอะไรการฟ้อนเล็บ เป็น ศิลปะการแสดงพื้นบ้านล้านนา หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า "ฟ้อนแห่ครัวทาน ” เนื่องจากจะแสดงในขบวนแห่ครัวทานของวัด ต่อมามีการสวมเล็บที่ทำด้วยทองเหลืองทั้ง ๘ นิ้ว (ยกเว้นนิ้วโป้ง) จึงเรียกว่าฟ้อนเล็บ ถือเป็นการแสดงที่อ่อนช้อย จะแสดงในงานบุญ งานปอยหลวง และงานประเพณีสำคัญต่างๆ
ข้อใดเป็นการแสดงพื้นเมืองการแสดงพื้นเมืองภาคเหนือ ได้แก่ ฟ้อนเทียน ฟ้อนเล็บหรือฟ้อนเมือง ฟ้อนลาวแพน ฟ้อนรัก ฟ้อนเงี้ยว ฟ้อนดวงเดือน ฟ้อนดวงดอกไม้ ฟ้อนดวงเดือน ฟ้อนมาลัย ฟ้อนไต ฟ้อนดาบ ฟ้อนโยคีถวายไฟ ระบำชาวเขา รำกลองสะบัดไช เพลงพื้นเมืองภาคเหนือ เช่น เพลงซอ เพลงชาวเหนือ เพลงดวงดอกไม้
รำฟ้อนเล็บนิยมแสดงในโอกาสใดเดิมจะฟ้อนในงานฉลองสมโภช เพื่อนำขบวนทานหรือเป็นมหรสพในงาน ปัจจุบันมีการแสดงให้นักท่องเที่ยวได้ชม จึงมีปรากฏให้เห็นตามโรงแรม ห้องอาหารโดยทั่วไป อนึ่งการฟ้อนในลักษณะเดียวกันนี้ ถ้าถอดเล็บออกและขณะที่ฟ้อนก็ถือเทียนไปด้วย เรียกว่า “ฟ้อนเทียน” การฟ้อนโดยลักษณะการนี้มีความเป็นมาว่าในสมัยพระราชชายาเจ้าดารารัศมี มีการแสดงถวาย ...
ฟ้อนเล็บนิยมแสดงช่วงเวลาใดฟ้อนเล็บ เป็นการฟ้อนของชาวไทยภาคเหนือ กระบวนการฟ้อนเช่นเดียวกับชุดฟ้อนเทียน เพียงแต่ไม่ถือเทียน ผู้ฟ้อนสวมเล็บโลหะยาวทุกนิ้ว เว้นแต่นิ้วหัวแม่มือนิยมฟ้อนในเวลากลางวัน ใช้ผู้ฟ้อนจำนวนมาก เป็นศิลปะการแสดงที่เป็นเอกลักษณ์ของภาคเหนือโดยเฉพาะ รูปแบบการฟ้อนมีอยู่ ๒ แบบ คือ แบบพื้นเมือง เรียกว่า ฟ้อนเมือง และแบบคุ้มเจ้าหลวง
|