สิ่งมีชีวิตใด อยู่ มีความสัมพันธ์แบบเดียวกับ มดดำ และ เพลี้ย

  ระบบนิเวศประกอบด้วยโครงสร้าง  2  ชนิด  คือ       โครงสร้างทางกายภาพหรือสิ่งที่ไม่มีชีวิตในระบบนิเวศ (Abiotic  Factor  หรือ  Abiotic Component)       โครงสร้างทางชีวภาพหรือสิ่งมีชีวิตในระบบนิเวศ  (Biotic  Factor  หรือ  Biotic Component)

โครงสร้างทางชีวภาพหรือสิ่งมีชีวิตในระบบนิเวศ           ผู้ผลิต(producers) หมายถึง  สิ่งมีชีวิตที่สร้างอาหารขึ้นได้เองด้วยการสังเคราะห์ด้วยแสง ได้แก่  พืชที่มีสีเขียวเพราะสีเขียวในพืชมีคลอโรฟิลด์ที่สามารถดูดกลืนพลังงานแสงอาทิตย์ มาใช้ในกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง โดยใช้ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ น้ำ และแร่ธาตุมาผลิตเป็นคาร์โบไฮเดรต ยังมีพืชบางชนิด  เช่น ต้นหม้อข้าวหม้อแกงลิง  ต้นแขนงนายพราน ต้นกาบหอยแครง  ซึ่งนอกจากจะสร้างอาหารเองแล้วก็ยังดักจับแมลงเป็นอาหารด้วย

          ผู้บริโภค (consumers) หมายถึง สิ่งมีชีวิตที่สร้างอาหารเองไม่ได้  ต้องรับสิ่งมีชีวิตอื่นเป็นอาหาร  ได้แก่  สัตว์ต่าง ๆ ซึ่ง  สิ่งมีชีวิตที่ต้องอาศัยการบริโภคสิ่งมีชีวิตชนิดอื่นเป็นอาหารเพื่อการดำรงชีวิต ไม่สามารถสร้างอาหารได้เอง เป็นผู้เชื่อมโยงการถ่ายทอดพลังงานภายในระบบนิเวศ ได้แก่ สัตว์ชนิดต่างๆและหากแบ่งตามลักษณะของการบริโภค สามารถแบ่งย่อยได้เป็น 4   กลุ่ม ดังนี้            - สิ่งมีชีวิตที่กินพืชเป็นอาหารเพียงอย่างเดียว  เช่น  ม้า  วัว ควาย  กระต่าย             -  สิ่งมีชีวิตที่กินสัตว์เป็นอาหารเพียงอย่างเดียว  เช่น  เสือ  งู  กบ เป็นต้น           -  สิ่งมีชีวิตที่กินทั้งพืชและสัตว์เป็นอาหาร  เช่น  คน  เป็ด  หมู  สุนัข  เป็นต้น

           -  สิ่งมีชีวิตที่บริโภคซากสิ่งมีชีวิตเป็นอาหาร เช่น  แบคทีเรีย  รา  เห็ด  

ผู้ย่อยสลาย (decomposer)  เป็นพวกไม่สามารถปรุงอาหารได้แต่จะกินอาหารโดย การผลิตเอนไซม์ออกมาย่อยสลายแร่ธาตุต่าง ๆ ในส่วนประกอบของสิ่งที่มีชีวิตให้เป็นสารโมเลกุลเล็ก แล้วจึงดูดซึมไปใช้เป็นสารอาหารบางส่วน ส่วนที่เหลือปลดปล่อยออกไปสู่ระบบนิเวศซึ่งผู้ผลิตจะสามารถเอาไปใช้ต่อไป จึงนับว่าผู้ย่อยสลายเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้สารอาหารสามารถหมุนเวียนเป็นวัฏจักรได้ ส่วนใหญ่เป็นพวกสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กที่ย่อยสลายสารอินทรีย์ให้กลายเป็นสารอนินทรีย์ ซึ่งจะเป็นตัวสำคัญในกระบวนการหมุนเวียนของธาตุต่างๆ

ภาวะได้ประโยชน์ร่วมกัน       ภาวะได้ประโยชน์ซึ่งกันและกัน (protocooperation) (+,+)/(0,0)  สิ่งมีชีวิต 2 ชนิดเมื่ออาศัยอยู่ร่วมกันต่างก็ได้รับประโยชน์จากกันและกันแต่ไม่จำเป็นต้องอยู่ร่วมกันเสมอไปแม้แยกกันอยู่ก็สามารถดำรงชีวิตอยู่ต่อไปได้  เช่น              ¯ มดดำกับเพลี้ย   เพลี้ยอาศัยมดดำพาไปวางไข่ตามต้นพืช  มดดำได้อาหารจากเพลี้ยด้วยการดูดน้ำเลี้ยงจากเพลี้ย                ¯ นกเอี้ยงกับควาย   นกเอี้ยงได้กินแมลงต่าง ๆ  บนหลังควาย   ควายสบายตัวเพราะไม่มีแมลงมารบกวน              ¯ ดอกไม้กับแมลง   แมลงได้น้ำหวานจากดอกไม้เป็นอาหาร   ดอกไม้ได้แมลงช่วยผสมเกสร                ¯ ปูเสฉวนกับดอกไม้ทะเล  ดอกไม้ทะเลจะเกาะอยู่บนเปลือกของปูเสฉวน สามารถเคลื่อนที่ไปหาแหล่งอาหารใหม่ ๆ ได้ และยังได้รับอาหารบางส่วนจากปูเสฉวนด้วย ในขณะที่ปูเสฉวนก็ใช้ดอกไม้ทะเลช่วยพรางตาศัตรูได้  (หนูทิพย์   จำรัส.  2550)

ภาวะอิงอาศัย           ภาวะอิงอาศัย(commensalism ) (+,0)/(-,0)  เมื่ออยู่ร่วมกันฝ่ายหนึ่งได้ประโยชน์อีกฝ่ายหนึ่งไม่ได้และไม่เสียประโยชน์ เมื่อแยกจากกันตัวที่ไม่ได้ไม่เสียประโยชน์จะเหมือนเดิมแต่ฝ่ายที่เคยได้รับประโยชน์จะไม่ได้อะไรแทนหรืออาจจะเสียประโยชน์เมื่อไม่ได้อยู่รวมกันกับผู้อื่น เช่น   ¯  พืชที่เจริญเติบโตบนต้นไม้ใหญ่ µ  กล้วยไม้บนต้นไม้ กล้วยไม้เป็นพืชที่เกาะอยู่บนต้นไม้อื่นๆ โดยไม่ชอนไชรากลงไปเพื่อแย่งน้ำหรืออาหารจากต้นไม้µ  เฟิร์น  พลูด่าง  เถาวัลย์ ที่เลื้อยพันอยู่กับต้นไม้ใหญ่ เฉพาะบริเวณเปลือกของลำต้นซึ่งอาศัยความชื้นและแร่ธาตุบางอย่างจากเปลือกต้นไม้เท่านั้น โดยต้นไม้ใหญ่ไม่เสียประโยชน์          ¯  เหาฉลามกับปลาฉลาม เหาฉลามจะเคลื่อนที่ไปพร้อมกับปลาฉลามและได้รับอาหารที่เหลือจากปลาฉลามด้วย ส่วนปลาฉลามก็ไม่ได้หรือเสียประโยชน์อะไร(หนูทิพย์   จำรัส.  2550)

ภาวะปรสิต(Parasitism) ใช้สัญลักษณ์   + / -   อาศัยอยู่กับ Host ได้ 2 ลักษณะ   1. ปรสิตภายนอก(Ectoparasite) ได้แก่  กาฝาก  ฝอยทอง เหา หมัด โลน  เป็นต้น

2. ปรสิตภายใน(Endoparasite) ได้แก่  แบคทีเรีย ไวรัส พยาธิต่างๆ

การล่าเหยื่อ (Predation)  ใช้สัญลักษณ์  + / -    1. สัตว์กินสัตว์ เช่น เสือกินวัว นกกินแมลง    2. สัตว์กินพืช เช่น ตั๊กแตนปาทังก้ากินต้นข้าวโพด พะยูนกินหญ้าทะเล

ภาวะแข่งขัน (Competition) ใช้สัญลักษณ์ -/-   บัวกับผักตบชวาในสระน้ำ จอกกับแหนในแหล่งน้ำ ต้นถั่วที่ปลูกมากมายในกระป๋องเล็กๆต้นไม้ในป่าที่แข่งกันสูง เพื่อแข่งกันรับแสงสว่าง  มอด 2 ชนิดต่างก็ต่อสู้แย่งอาหารชนิดเดียวกัน

ความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตคู่ใดเหมือนความสัมพันธ์ของแบคทีเรียในปมรากถั่ว

มดดำกับเพลี้ยอ่อนมีความสัมพันธ์กันอย่างไร

สิ่งมีชีวิตมีความสัมพันธ์กันอย่างไร

สิ่งมีชีวิตชนิดใด มีความสัมพันธ์แบบได้ประโยชน์ร่วมกัน