Show
หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 บุคลิกภาพกับการเลือกอาชีพ สาระการเรียนรู้
ความรู้พื้นฐานในการเลือกอาชีพบุคลิกภาพ หมายถึง ลักษณะโดยรวมของพฤติกรรมภายนอกและภายในของแต่ละบุคคล รวมถึงความสามารถ ความถนัด ความสนใจและความรู้สึกนึกคิดที่เป็นของบุคคลนั้น ที่จะส่งผลให้มีพฤติกรรมและลักษณะนิสัยเฉพาะของแต่ละบุคคลแตกต่างกันไป การศึกษาทฤษฎีการเลือกอาชีพจะทำให้ทราบว่าบุคลิกของบุคคลนั้นเหมาะสมกับงานลักษณะใด ในการเลือกอาชีพทั้งหมด เพราะต้องมีองค์ประกอบอื่น ๆอีกมากที่จะต้องนำมาพิจารณาตัดสินใจเลือกอาชีพ เช่น ความใฝ่ฝัน ความชอบ ความถนัดส่วนตัว และ ความรู้ความสามารถต่างๆที่มี แต่อย่างน้อยก็ทำให้รู้จักตนเองและความต้องการของตนเอง เพื่อให้สามารถเลือกอาชีพได้ตรงกับความต้องการได้มากขึ้น ทฤษฎีการเลือกอาชีพของ จอห์น แอล ฮอลแลนด์ (John L Holland) ซึ่งเป็นผู้คิดค้นทฤษฎีการเลือกอาชีพได้ให้ความสำคัญกับบุคลิกภาพของมนุษย์ว่า มีอิทธิพลต่อการเลือกอาชีพดังนี้
จอห์น แอล ฮอลแลนด์ ได้สร้างทฤษฎีการเลือกอาชีพขึ้นโดยมีความคิดพื้นฐาน 4 ประการดังนี้
บุคลิกภาพแต่ละลักษณะเป็นผลจากการปะทะสัมพันธ์ระหว่างวัฒนธรรมต่างๆ กับแรงผลักดันส่วนบุคคล ซึ่งประกอบด้วย สัตว์ตระกูล บิดามารดา ระดับชั้นทางสังคม และสิ่งแวดล้อมทางกายภาพ ประสบการณ์เหล่านี้จะก่อให้เกิดความรู้สึกชอบหรือไม่ชอบ ความรู้สึกชอบหรือไม่ชอบนี้จะกลายเป็นความสนใจ และจากความสนใจจะนำไปสู่ความสามารถเฉพาะ ท้ายที่สุดความสนใจและความสามารถเฉพาะจะกำหนดให้บุคลิก คิด รับรู้ และแสดงเอกลักษณ์ของตน
ประเภทอาชีพตามบุคลิกภาพของจอห์น แอล ฮอลแลนด์บุคลิกภาพนั้นนอกจากจะเป็นตัวช่วยส่งเสริมให้แต่ละคนมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว และบ่งชี้ถึงลักษณะนิสัยส่วนตัวของแต่ละบุคคลแล้ว ยังมีส่วนช่วยเลือกอาชีพให้เหมาะสมกับตนเองอีกด้วย ดังที่ปรากฏในทฤษฎีการเลือกอาชีพของ John L Holland ซึ่งเชื่อว่าบุคลิกภาพของบุคคลจะสะท้อนผ่านการเลือกอาชีพของตน โดยมีเหตุผลมาจากการผสมผสานความคิดต่อตนเอง และความเข้าใจต่ออาชีพที่เลือก คนที่เลือกอาชีพได้สอดคล้องกับบุคลิกภาพของตนมากที่สุด จะมีความพึงพอใจในอาชีพ และ ส่งผลให้ประสบความสำเร็จในอาชีพนั้นๆ ในที่สุด จอห์น แอล ฮอลแลนด์ ได้จำแนกประเภทอาชีพตามบุคลิกภาพของบุคคลออกเป็น 6 กลุ่ม ดังนี้ กลุ่มที่ 1 บุคลิกภาพของบุคคลมีความสนใจอาชีพช่างฝีมือและกลางแจ้ง (Realistic)บุคคลกลุ่มนี้ชอบกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับสิ่งของเครื่องมือ เครื่องจักรกล และสัตว์เลี้ยง แต่ไม่ชอบกิจกรรมด้านการศึกษาและการแพทย์ จึงมีความสามารถด้านการช่างเครื่องยนต์การเกษตร ไฟฟ้า และเทคนิคแต่ได้ความสามารถด้านสังคมและการศึกษา บุคคลกลุ่มนี้จะมีพฤติกรรม คือ
ลักษณะทั่วไป ชอบกิจกรรมที่ใช้กำลัง ชอบทำเครื่องจักรกล ขาดทักษะด้านมนุษยสัมพันธ์ระหว่างบุคคล หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่พบปะกับบุคคลอื่น ไม่ชอบเป็นจุดสนใจของบุคคลอื่น ค่อนข้างก้าวร้าว มีลักษณะเป็นชาย มีค่านิยมทางเศรษฐกิจและการเมืองในรูปแบบที่มีระเบียบแบบแผน ยึดถือประเพณีนิยม ลักษณะเด่น มีความเป็นผู้ใหญ่ มีความอดทน มีความบากบั่น กล้าแสดงผลงาน ขาดทักษะในการสร้างสัมพันธภาพที่ดีด้านสังคม และการศึกษา  กลุ่มที่ 2 บุคลิกภาพของผู้มีความสนใจอาชีพ งานวิทยาศาสตร์และเทคนิค (investigative)บุคคลกลุ่มนี้ชอบกิจกรรมที่ต้องใช้เชาว์ปัญญาและความคิดทางวิทยาการ หรือทางปัญญา ในการแก้ปัญหาและแสวงหาความรู้ การสังเกตสัญลักษณ์ การจัดระบบ การทดลองด้านกายภาพ ชีวภาพและปรากฏการณ์ทางวัฒนธรรม เพื่อจะได้เข้าใจและควบคุมปรากฏการณ์นั้นๆ แต่ไม่ชอบกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการชักชวน การเข้าสังคม และการเรียนแบบ ดังนั้นจึงมีความสามารถด้านวิทยาศาสตร์และการคำนวณ แต่ด้อยความสามารถด้านการโฆษณาชักชวน บุคคลกลุ่มนี้จะมีพฤติกรรม คือ
ลักษณะทั่วไป ชอบคิด สังเกต วิเคราะห์ สังเคราะห์ วิจารณ์ อย่างมีเหตุผล ชอบแก้ปัญหา ชอบใฝ่หาความรู้ มีหลักการ ชอบทำงานสลับซับซ้อน ไม่ติดประเพณีนิยมหลีกเลี่ยงการค้า การชักชวนการเข้าสังคมและการเลียนแบบ ลักษณะเด่น มีความเชื่อมั่นในตนเอง มีความคิดเห็นรุนแรง มีความบากบั่นอุทิศเวลาให้กับงาน เก็บตัว ไม่ใคร่สนใจการเข้าสังคม กลุ่มที่ 3 บุคลิกภาพของผู้มีความสนใจอาชีพงานศิลปะดนตรีและวรรณกรรม (Artistic)บุคคลกลุ่มนี้ชอบกิจกรรมเกี่ยวข้องกับนามธรรมเป็นอิสระ ไม่เป็นระเบียบแบบแผน แต่ไม่ชอบกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับรูปประธรรมเป็นระเบียบแบบแผน ดังนั้นจึงมีความสามารถด้าน ศิลปะ ภาษา ดนตรี การละครการเขียน แต่ด้อยความสามารถด้านธุรกิจงานสารบรรณ บุคคลกลุ่มนี้จะมีพฤติกรรม คือ
ลักษณะทั่วไป ชอบกิจกรรมเกี่ยวกับนามธรรม เป็นอิสระ รักความงาม มีความเป็นตัวของตัวเองสูงชอบใช้ชีวิตแบบตามลำพัง มักทำตามใจตนเอง แสดงออกถึงลักษณะเฉพาะตัว ชอบงานศิลปะ ไม่ชอบเลียนแบบมีความคิดริเริ่มหลีกเลี่ยงงานที่ใช้ระเบียบแบบแผน ลักษณะเด่น มีสุนทรีย์มีศิลปะชอบครุ่นคิดชอบอยู่คนเดียวเก็บตัว การประเมินตนเอง มีความเป็นอิสระสูงมีความเข้าใจในตนเองสูงมีความสามารถในการควบคุมตนเองมีความสามารถในการแสดงความรู้สึก กลุ่มที่ 4 บุคลิกภาพของผู้มีความสนใจอาชีพงานบริการการศึกษา และสังคม (Social)บุคคลกลุ่มนี้ชอบกิจกรรมเกี่ยวกับการให้ความรู้ การฝึกหัด การพัฒนา การอนุรักษ์ และการสั่งสอน แต่ไม่ชอบกิจกรรมเกี่ยวกับวัตถุ เครื่องมือ เครื่องยนต์ ดังนั้นจึงมีความสามารถด้านมนุษยสัมพันธ์ เช่นงานประชาสัมพันธ์ งานบริการ แต่ด้อยความสามารถด้านการช่างและเทคนิค บุคคลกลุ่มนี้จะมีพฤติกรรมคือ
ลักษณะทั่วไป ชอบติดต่อกับคน ชอบสนทนา ชอบให้ความรู้ สอนผู้อื่น ชอบแสดงตัวร่าเริง มีความรับผิดชอบ มีทักษะทางภาษา ต้องการความสนใจ ชอบช่วยเหลือผู้อื่น มีลักษณะเป็นผู้หญิง หลีกเลี่ยงการใช้ความคิดทางปัญญา แก้ปัญหาโดยคำนึงถึงความรู้สึกหลีกเลี่ยงงานที่เกี่ยวกับเครื่องยนต์หรือวิทยาศาสตร์ ลักษณะเด่น ชอบสมาคม ร่าเริง ชอบเที่ยว รักษาประเพณี มีความรับผิดชอบ มีอำนาจอิทธิพลเหนือบุคคลอื่นๆ มีลักษณะท่าทางนิสัยเป็นผู้หญิง กลุ่มที่ 5 บุคลิกภาพของผู้มีความสนใจอาชีพงานจัดการและค้าขาย (Enterprising)บุคคลกลุ่มนี้ชอบกิจกรรมเกี่ยวกับการวางแผน หรือประโยชน์ด้านเศรษฐกิจ กล้าคิด กล้าทำ แต่ไม่ชอบการสังเกตเป็นสัญลักษณ์ เป็นระเบียบแบบแผน ดังนั้นจึงมีความสามารถด้านการเป็นผู้นำ การประชาสัมพันธ์การชักชวน แต่ด้อยความสามารถด้านวิทยาศาสตร์ บุคคลกลุ่มนี้มีพฤติกรรม คือ
ลักษณะทั่วไป จะมีลักษณะของความเป็นผู้นำ มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ มีความเชื่อมั่นในตนเอง กล้าโต้แย้งพร้อมที่จะทดลอง มีความเป็นอิสร ะมีความสนใจอำนาจ มีความก้าวร้าวทางวาจา มีทักษะในการเจรจา หลีกเลี่ยงสถานการณ์ที่ต้องใช้กำลังทางปัญญา ไม่ชอบกิจกรรมที่เป็นระเบียบแบบแผน ลักษณะเด่น กล้าคิด กล้าทำ ชอบวางแผน ชอบสมาคม มีอำนาจเหนือผู้อื่น ร่าเริง สนุกสนาน ทำตามอารมณ์ ไม่ชอบใช้กำลังความคิดอันยาวนาน การประเมินตนเอง มีความเป็นผู้นำ ชอบสมาคม มีความก้าวร้าว มีความเข้าใจตนเอง กลุ่มที่ 6 บุคลิกภาพของผู้มีความสนใจอาชีพงานสำนักงานและเสมียนขอ (conventional)บุคคลกลุ่มนี้ชอบกิจกรรมที่เป็นรูปประธรรม เป็นการจัดระบบหรือระเบียบ เช่น เก็บรายงาน จัดข้อมูลคัดลอกข้อมูล จัดหมวดหมู่รายงาน และข้อมูลเกี่ยวกับตัวเลข แต่ไม่ชอบกิจกรรมที่เป็นนามธรรม มีอิสระต้องค้นคว้าไม่เป็นระบบแบบแผน ดังนั้น จึงมีความสามารถด้านงานสารบรรณ การคำนวณงานธุรกิจ แต่ด้อยความสามารถทางด้านศิลปะ บุคคลกลุ่มนี้จะมีพฤติกรรม คือ
ลักษณะทั่วไป ชอบใช้กิจกรรมเป็นรูปประธรรมและกิจกรรมทางภาษา ยึดถือประเพณี ชอบทำตามระเบียบแบบแผน มากกว่าการริเริ่มด้วยตนเอง เป็นพวกวัตถุนิยม และเจ้าระเบียบ ชอบเป็นผู้ใต้บังคับบัญชาชอบเลียนแบบเป็นผู้ตาม ลักษณะเด่น อาศัยผู้อื่นรักษาระเบียบประเพณี การประเมินตนเอง มีจิตใจที่ทำอะไรทำจริง เคร่งครัดในระเบียบแบบแผน บุคลิกภาพตามทฤษฎีการเลือกของจอห์นแอลฮอลแลนด์มีความสำคัญอย่างไร“ทฤษฎีการเลือกอาชีพ” ของ John L. Holland เชื่อว่าบุคลิกภาพของคนจะสะท้อนผ่านการเลือกอาชีพของตน โดยเหตุผลในการเลือกอาชีพนั้นเกิดจากการผสมผสานความคิดต่อตัวเอง และความเข้าใจต่ออาชีพที่เลือก นั่นคือ คนที่เลือกอาชีพได้สอดคล้องกับบุคลิกภาพของตนเองมากที่สุด จะมีความพึงพอใจในอาชีพ และส่งผลให้ประสบความสำเร็จในอาชีพนั้น ๆ ได้
John L Hollland ได้จำแนกประเภทตามบุคลิกภาพได้กี่ประเภท1. บุคลิกภาพของบุคคลทั่วไปแบ่งได้เป็น 6 ลักษณะตามความสนใจในอาชีพประเภทต่าง ๆ ต่อไปนี้ คือ งานช่างฝีมือและงานกลางแจ้ง (Realistic) งานวิทยาศาสตร์และเทคนิค (Investigative) งานศิลปะ ดนตรี และวรรณกรรม (Artistic) งานบริการการศึกษา และสังคม (Social) งานการจัดการและค้าขาย (Enterprising) งานสำนักงานและเสมียน Page 2 ………
จอห์น แอล. ฮอลแลนด์ ได้จำแนกประเภทอาชีพตามลักษณะบุคลกภาพของคนออกเป็นกี่กลุ่ม ข้อใดถูกต้อง *จอห์น แอล ฮอลแลนด์ ได้จำแนกประเภทอาชีพตามบุคลิกภาพของบุคคลออกเป็น 6 กลุ่ม ซึ่งสามารถตัดสินใจก่อนตัดสินใจเลือกอาชีพดังนี้ กลุ่มที่ 1 : บุคลิกภาพแบบจริงจัง ไม่คิดฝัน นิยมความจริงและสิ่งที่เป็นรูปธรรม( REALISTIC) กลุ่มที่ 2 : บุคลิกภาพแบบที่ต้องใช้เชาว์ปัญญาและความคิดนักวิชาการ หรือผู้ใช้กิจกรรมทาง
จอห์น แอล ฮอลแลนด์ (John l. Holland) ได้สร้างทฤษฎีการเลือกอาชีพโดยมีความคิดพื้นฐานกี่ประการ *2.1.1 ความคิดพื้นฐานในการสร้างทฤษฎีการเลือกอาชีพ จอห์น แอล ฮอลแลนด์(John L. Holland) เป็นผู้สร้าง "แบบส ารวจความพอใจใน อาชีพ" (The Vocational Preference Inventory) ได้สร้าง "ทฤษฎีการเลือกอาชีพ" ขึ้นโดยมีความคิด พื้นฐาน 4 ประการ (Holland. 1973 : 2 - 4) ดังนี้
|
ตามทฤษฎีของ จอ ห์ น แอ ล ฮอลแลนด์ นักเรียน มีบุคลิกภาพแบบ ใด
ลิขสิทธิ์ © 2024 th.frojeostern Inc.
