1

2 Content Section I Social Development Policy and Strategy 1. Social and Political Development Policies and Strategies Professor Surachai Sirikrai, Ph.D Rethinking the role of urban village in the process of China`s rapid urbanization 17 Professor Long Yuan, Ph.D. 3. China-Thailand tourism cooperation: a reflection on the evolution and introspection of its cooperation 18 Associate Professor Hou Zhi-qiang, Ph.D. 4. Chinese - Thai in the New Era Co-operation: Context of Social Development and People-to-People Exchange 30 Assistant Professor Chulaporn Kobjaiklang, Ph.D. 5. The Roles of Think Tanks in China s Policy Making Process: A Case Study of Belt and Road Initiative 47 Assistant Professor Sirilucksm Tantayakul, Ph.D. 6. Chinese-Thai Personal and Cultural Exchange:Features, Mechanism and Prospects 60 Assistant Professor Liu Wenzheng, Ph.D. and Ms. Xia Ang 7. Social Development and Poverty Reduction in Thailand Phoommhiphat Mingmalairaks, Warawut Ruankham and Chatrudee Jongsureeyapart Thailand's Environmental Policy and Sino-Thai Environmental Cooperation from Perspective of the Belt and Road Initiative 84 Assistant Professor Xiaojun Du, Ph.D. 9. Hegemony and Soft Power Through China and Japan Development Policy: The Impact on Lower Mekong Sub-Region Community 92 Dr. Non Naprathansuk

3 Section II Industrial and Trade Policy and Strategy 1. Supply-side Economics Associate Professor Somsak Tambunlertchai, Ph.D China Manufacturing Development Plan and Prospective Cooperation Models between China and Thailand 111 Professor Cui Changcai, Ph.D. 3. New Measures of China s ODI Supervision and its Impacts on Thailand Professor Tang Zhimin, Ph.D Sino-Thai Cooperation in Cross-Border E-commerce Associate Professor Huang Rihan, Ph.D China and Thailand s current trade situation and future opportunities for cooperation 132 Professor Wang Kuanhsi, Ph. D. 6. How do China s FTZs Undertake Tasks of BRI Professor Xu Peiyuan, Ph.D Research on the Influencing Factors and Countermeasures of Chinese Enterprises' Direct Investment in Thailand 155 Professor Yi Changjun, Ph.D. 8. The Connectivity of BRI and Tourists Approach to Local Food Assistant Professor Sirijitti Pan Ngoen, Ph.D Does China's direct investment in Thailand promote the upgrading of Thailand's technological level? 189 Associate Professor Zhang Xiuwu, Ph.D. 10. A Study on the Image of Chinese Tourists - Taking Thailand as an Example Mr. Wirun Phichaiwongphakdee 203

4 Content Section III Connectivity of BRI and EEC 1. A policy proposal on Thai-China Railway and the Connectivity Professor Emeritus Viboon Tangkittipaporn The Evolution of the Asia-Pacific Orders and Sino-Thai Relations Professor Chen Zhirui A Study of Thailand EEC policy and opportunities to China Professor Zhang Xizhen and Mr. Chang Xiang To Strengthen Sino-Thai Strategic Cooperation in the Context of New Situation 271 Professor Zhu Zhenming 5. The Belt and Road initiative and China-Thailand Strategic Cooperation Colonel Nirut Duangpanya and Lieutenant Colonel Thanita Wongjinda The construction of the kla cannal is conductive to the economic development strategy of eastern Thailand. 289 Professer Duan Lisheng 7. The Connectivity of Belt and Road Initiative of China and Eastern Economic Corridor of Thailand Assistant Professor Chulaporn Kobjaiklang, Ph.D., Dr. Li Renliang and Assistant Professor Prayong Temchavala, Ph.D The Docking of China s Belt and Road Initiative and Thailand s Eastern Economic Corridor Development Plan: Opportunities, Challenges and Suggestions 324 Associate Professor Song Qingrun, Ph. D. 9. One Belt One Road: Lessons from the Past to Solve the Challenges of the Present Assistant Professor Alexandre Chitov, Ph.D Science Diplomacy under BRI: An Opportunity for Cooperation with Thailand s EEC 344 Ms. Orrasa Rattana-armornpirom

5 Section I Social Development Policy and Strategy

6 2 Social and Political Development Policies and Strategies Professor Surachai Sirikrai, Ph.D. ABSTRACT Over six thousand years of development, human beings have developed and transformed their social, economic and political institutions continuously to satisfy their physical, psychological, beliefs, values and technological innovations. Their social and political systems have been changed from tribal system to city state, kingdom, empire and sovereign liberal or autocratic state. Economically, their livelihood have also been shifted from an agricultural and husbandry society into industrial, service, information, entertainment, digital, to artificial intelligent and robotic society at the present. However, after the Cold War in 1991, the demise of the Soviet Union has led many people to believe that liberal democracy is the world best political economic system and the ultimate goal of all states on earth. In reality, most developing countries in the Third World in Asia, Africa, Latin America and Thailand are still Struggling to both their economy and democracy with little or some same success. Their political leaders and academicians have sought various means and strategies from the Western scholar to duplicate the Western experience. However, the rise of China under her Socialism with Chinese Characteristic to be the world second largest economy after the United State within 40 years has stunned the Western world but impressed the Third World countries. The achievement of China and the declining of the Western countries proves that these are various ways to attain economic development and political stability. More importance, the decrease popularity of the liberal, democratic parties in several European countries and the United State in the past two decades show that these is a strong linkage between liberalism and economic development. 6

7 3 ย ทธศาสตร และนโยบายการพ ฒนาส งคมและการเม อง เม อพ ดถ งส งคม เราหมายถ งกล มคนท รวมก นในอาณาบร เวณท ม ขอบเขตจ าก ดม ความส มพ นธแอ นเก ด จากพฤต กรรมปฏ บ ต ตอก น ม ความร ส กเป นอ นหน งอ นเด ยวก น และยอมร บแบบแผนและกฎเกณฑแอยาง เด ยวก น วาเป นว ธ ท เหมาะสมถ กตองของกล ม 1 เม อคนอย ในส งคมก ยอมม ปฏ ส มพ นธแหลายร ปแบบ และม การจ ดองคแกรสถาบ นร ปแบบตาง ๆ เพ อ ตอบสนองความตองการของคนหร อมน ษยแท ม ความตองการตาง ๆ ท งท เก ดจากความตองการของรางกายและ ความตองการของจ ตใจ อ บราฮ ม มาสโลวแ (Abraham Maslow) ไดเสนอแนวความค ดเก ยวก บล าด บความตองการของมน ษยแ โดยกลาววามน ษยแจะถ กกระต นจากความปรารถนาท จะสนองความตองการม 5 ระด บ ค อ 1. ความตองการทางกายภาพ (Physiological Needs) เป นความตองการของมน ษยแข นต าส ดและ เป นส งจ าเป นส าหร บการด ารงช ว ต ไดแก อาหาร น า ท อย อาศ ย เคร องน งหม เป นตน ด งน นเพ อใหคนงานเก ด ความพ งพอใจจ งตองตอบสนองในร ปของคาจางหร อการบร การท จ าเป น เชน การแจกช ดท างาน ม รถร บสง คา ร กษาพยาบาล เป นตน 2. ความตองการความปลอดภ ย (Safety Needs) เป นความตองการเพ อปกป องพ ท กษแตนเองใหเก ด ความม นคงปลอดภ ยจากส งแวดลอมรอบรอบต ว เชน ส ญญาจางงาน ขอตกลงระหวางฝ ายจ ดการก บสหภาพ แรงงาน การประก นการวางงานเป นตน 3. ความตองการทางส งคม (Social Needs) เป นความตองการใหผ อ นและส งคมยอมร บคบหา สมาคมและเป นท ยอมร บของเพ อนรวมงาน ม ม ตรภาพและความร กตอก น เป นตน 4. ความตองการม ฐานะในส งคม (Esteem Needs) ความตองการม ฐานะในส งคมสามารถแบงออก ไดสองดานค อ 4.1 ปรารถนาท จะม ความเขมแข ง เช อม นในตนเองความม อ สระเสร ภาพ 4.2 ตองการช อเส ยง ต าแหนง ฐานะ ความม นคง ความเดนด ง การร บรองและความช นชมจาก ผ อ น 5. ความตองการความส าเร จในส งท ตนปรารถนา (Self-Actualization) เป นความตองการข นส งส ด ของมน ษยแ และความตองการข นส งส ดของแตละคนจะไมเหม อนก นและไมเทาก น องคแกรควรตอบสนองความ ตองการของมน ษยแ ค อเป ดโอกาสใหคนท ด ม โอกาสท จะสนองความตองการตามอ ดมการณแของเขาใหมากท ส ด เพราะเป นธรรมชาต ของมน ษยแซ งจะพอใจมาก หากไดแสดงผลงานท ส งท ส ดท ตนเองจะท าได 1 พ ทยา สายห, ความเขาใจเก ยวก บกลไกของส งคม (กร งเทพฯ:พ ฆเณศ,2526), หนา67. 7

8 4 ความต องการ ความสาเร จ 5 ความต องการฐานะทางส งคม 4 ความต องการทางส งคม 3 ความต องการความม นคงปลอดภ ย 2 ความต องการทางกายภาพ 1 น กว ชาการบางทานเห น วามน ษยแย งม แรงผล กด นพฤต กรรมจากแรงข บและส งจ งใจ โดยเฉพาะ น กจ ตว ทยาหลายทานเช อวามน ษยแเก ดมาพรอมก บความตองการ และความตองการท าใหเก ดแรงข บ ความ ตองการของมน ษยแม มากมาย ท งท เป นความตองการทางรางกายและความตองการทางจ ตใจ แรงข บเป นสภาวะความต งเคร ยดซ งเป นความท กขแ มน ษยแจะพยายามลดสภาพใหนอยลงไดหมดไป เม อไดร บส งท ตอบแทนตอบสนองความตองการ ส งท สามารถตอบสนองความตองการ จ งเป นส งจ งใจมน ษยแ ส งท จ งใจเหลาน อาจเป น อาหาร ทร พยแส นเง นทอง เก ยรต ยศ การหล ดพนจากสภาพความเด อดรอน หร อหล ดพนจากการถ กค มข ง นอกจากน น กจ ตว ทยาย งมองเห นวา ป จจ ยทางจ ตว ทยาตาง ๆ ม บทบาทในการก าหนดพฤต กรรมของ มน ษยแอยางสล บซ บซอนดวย ท ส าค ญไดแก 1. การร บร (Perception) 2. เจตคต (Attitude) 3. ความเช อ (Beliefs) 4. คาน ยม (values) และ 5. การเร ยนร (Learning) เป นตน สวน ซ กม นดแ ฟรอยดแ (Sigmund Freud) ม ความเห นวามน ษยแเก ดมาพรอมก บส ญชาตญาณในร ปของ พล งงานท คอยผล กด นใหเก ดพฤต กรรมพล งงานเหลาน สวนหน งผล กด นใหด ารงช ว ตอย เร ยกวาส ญชาตญาณ ของความตองการม ช ว ตเร ยกวา อ ด (Id) ซ งเป นสภาพจ ตไรส าน ก ขณะเด ยวก นมน ษยแม ส ญชาตญาณอ กต ว หน ง ค อ อ โก (Ego) เป นต วผล กด นใหมน ษยแกระท าในส งท ท าใหเก ดความส ขส าราญใจ เชน กามารมยแ และให หล กเล ยงความเจ บปวดและความท กขแท งปวง และม ส ญชาตญาณ ซ ปเปอรแอ โก (Super Ego) ซ งเป น ส ญชาตญาณของความร ส กร บผ ดชอบช วด ท เก ดจากการอบรมส งสอนของส งคมและม บทบาทเป นต วควบค มอ โก 8

9 5 ใหม พฤต กรรมท เป นท ยอมร บของส งคม ความข ดแยงระหวางอ ดและซ ปเปอรแอ โกท าใหเก ดความต งเคร ยดและ ความก งวล (Anxiety) ความว ตกก งวลจ งเป นแรงผ กด นพฤต กรรมอ กแรงหน งเพ อป องก นมน ษยแใหรอดพนจากว ตกก งวล ด งน น อ โกจ งตองพ ฒนาพฤต กรรมป องก นต วเองท เร ยกวา กลไกป องก น (Defense Mechanism) ซ ง ประกอบดวย - การเก บกด (Retention) - การถอดแบบ (Identification) - การย ดแนน (Fixation) - การแสดงพฤต กรรมตรงขาม (Reaction Formation) - การต าหน ผ อ น (Projection) - พฤต กรรมถดถอย (Regression) - พฤต กรรมเบ ยงเบน (Sublimation) และ - พฤต กรรมทดแทนหาส งทดแทน (Displacement) ป จจ ยท เก ดจากความจ าเป นทางรางกายและจ ตใจของมน ษยแด งกลาวขางตน ท าใหมน ษยแพ ฒนาส งคม ออกมาในร ปแบบตาง ๆ จากอด ตจนถ งป จจ บ น ร ปแบบหร อสถาบ นทางส งคมท แตกตางก นน เก ดข นเพราะแต ละส งคมม การพ ฒนาท แตกตางก น ท เป นผลมาจากการว ว ฒนาการของประว ต ศาตภ ม ศาสตรแ พ ฒนาการของ ว ทยาศาสตรแและเทคโนโลย การคาและอ ตสาหกรรมและม คาน ยมและปร ชญาท แตกตางก นไป โดยเฉพาะ ป ญหาดานความม นคงและความปลอดภ ยท าใหเก ดการสรางสถาบ นทางการเม องและการปกครองข นมา ในขณะท ความตองการดานจ ตใจท าใหเก ดความเช อทางศาสนา และการฝ กสอนอบรมสมาช กของส งคม ท าให เก ดการถายทอดทางว ฒนธรรมและเก ดสถาบ นการศ กษาข นเพ อปล กฝ งคาน ยมและหล กปร ชญาท ผ ปกครอง เห นวาด และเหมาะสมก บส งคม เศรษฐก จ ว ฒนธรรมและระบบการปกครองของประเทศ ในประว ต ศาสตรแท ผานมาเราจะเห นวาร ฐชาต หร อประเทศในป จจ บ นม จ ดก าเน ดมาจาก เผาพ นธ แ ช มชนเม อง นครร ฐ อาณาจ กร เวสฟาเล ยและพ ฒนาเป นร ฐชาต (Nation State) หร อร ฐอธ ปไตย (sovereign state) ในป ค.ศ.1648 โดยสนธ ส ญญาเวสฟสเล ยเวส (West Phalia) ภายหล งการท าสงคราม ศาสนา 30 ป ระหวางกล มร ฐคาทอล กก บกล มร ฐโปรเตสแตนตแ และตอมาไดเก ดสงครามโลกคร งท 1 ในป ค.ศ ระหวางจ กรพรรด ตาง ๆ ในประเทศย โรปท ม ผลประโยชนแตางก น และเก ดสงครามโลกคร งท 2 ระหวางกล มประเทศเผด จการฟาสซ สก บประเทศประชาธ ปไตยในระหวางป ค.ศ และเก ด สงครามเย นระหวางประเทศคอมม วน สตแก บประเทศเสร น ยม-ท นน ยมในระหวางป ค.ศ ซ งม อ ดมการณแทางการเม อง คาน ยมและระบบเศรษฐก จท ตรงก นขามก นท งสองฝ ายจ งตางพยายามจะลมลางซ งก น และก น สงครามใหญท ง 3 ย คน นท าใหเราเห นวาประเทศตาง ๆ พยายามแขงข นและท าลายก นเพราะม งหว ง ขยายอ านาจและผลประโยชนแของประเทศตนเองแตพยายามตอส เพ อท จะพ ท กษแร กษาคาน ยมทางส งคม เศรษฐก จและการเม อง สงครามเย นก นเวลายาวนานและกอใหเก ดความเส ยหายรายแรงทางเศรษฐก จและส งคมของท งสอง ฝ ายและสงครามต วแทน (Proxy war) ข นหลายแหงท ร นแรงแตไมเก ดสงครามโลกคร งท 3 เพราะท งฝ าย สหร ฐอเมร กาและสหภาพโซเว ยตม ก าล งทหารเทาเท ยมก นและม ด ลอ านาจของอาว ธน วเคล ยรแระหวางก น 9

10 6 ถามองในดานของการพ ฒนาทางเศรษฐก จและส งคม เราก จะพบวาเศรษฐก จและส งคมของประเทศ ตาง ๆ ในโลกไดเปล ยนแปลงไปอยางมากมายหลายพ นป ท ผานมา ท งน โดยการเปล ยนแปลงท ร นแรงและ รวดเร ว เก ดข นศตวรรษท 19 จนถ งป จจ บ นกาล กลาวค อ ส งคมและเศรษฐก จของประเทศตาง ๆ ในโลก เม อ 5,000 6,000 พ นป ท ผานมาเป นส งคม เกษตรกรรมมายาวนานหลายพ นป และเร มเส อมสลายลงและเปล ยนแปลงไปด งน 1. ส งคมเกษตรกรรมผล ตธ ญญาหารและเล ยงส ตวแ เร มตนต งแตสม ยอ ย ปตแและเมโสโปเตเม ย เม อ 5,000 6,000 พ นป ท แลว และเส อมลงต งแตป ค.ศ หร อในคร สตแศตวรรษท ส งคมอ ตสาหกรรม เร มม การผล ตเคร องจ กรกลตาง ๆ ท าใหเก ดอ ตสาหกรรมตาง ๆ มากมาย เชน ส งทอเหล ก เคร องจ กร รถไฟ รถยนตแ สารเคม และเร มเส อมลงต งแตปลาย ค.ศ ส งคมบร การ เก ดการคาปล ก ว ชาช พ ความร เฉพาะดาน งานเบ ตเตล ดและเร มเส อมลงต งแต ค.ศ ส งคมสารสนเทศ เก ดข นเม อม การแพรกระจายขององคแความร ขาวสาร การศ กษา และระบบ คมนาคมตาง ๆ และเร มเส อมลงต งแต ค.ศ ส งคมท น ยมการแสวงหาความบ นเท ง พ กผอน ประชาชนในย คน แสวงหาความส ข การพ กผอน หยอนใจและความบ นเท งตาง ๆ นอกบานและนอกประเทศ และเร มเส อมลงต งแต ค.ศ ส งคมย คด จ ตอล เทคโนโลย สารสนเทศ โทรศ พทแม อถ อและอ ตสาหกรรม 4.0 เน องจากความ แพรหลายและราคาท ถ กลงของระบบคอมพ วเตอรแและโทรศ พทแม อถ อท ผล ตจากสหร ฐอเมร กา ญ ป น จ นและ เกาหล ใตท ม การแขงข นก นอยางร นแรง เก ดส งคม คนกมหนา ท ด ฟ งขอม ลขาวสารจากโทรศ พทแม อถ อหร อ ไอแพดของตนเอง ท สามารถส อสารใหขอม ลและความบ นเท งไดอยางครบคร น โดยไมตองสนใจก บบ คคลรอบ ขางต วเองอ กตอไป ม การคาดการณแวาส งคมเชนน จะเส อมลงในป ค.ศ ส งคมว ทยาศาสตรแช วภาค ป ญญาประด ษฐแและการส ารวจอวกาศกวางไกลมากข น จะปรากฏ เดนช ด ค.ศ จะเก ดข นเม อม การพ ฒนาเทคโนโลย ช วภาค การตบแตงพ นธ กรรม และ ป ญญาประด ษฐแท กาวหนาและยอมร บก นอยางแพรหลายในส งคมรวมท งการม พ ฒนาการยานอวกาศและ ส ารวจอวกาศก นหางไกลจากโลกมากข นจนอาจสามารถเด นทางไปส จ กรวาลอ น ๆ ไดดวย การเปล ยนแปลงของส งคมมน ษยแด งกลาวขางตนช ใหเห นวาส งคมมน ษยแม การพ ฒนากาวหนาไปเร อยๆ ไมหย ดน ง เน องจากผลของการศ กษาคนควาว จ ยทางว ทยาศาสตรแท ม ผลกระทบโดยตรงตอระบบเศรษฐก จ อ ตสาหกรรม การคาและส งคมภายในประเทศและส งคมโลก ด งน นประการแรก ย ทธศาสตรแทางส งคมของท กประเทศในโลกจ งควรม งเนนพ ฒนาส งคมของตนให เป นส งคมท ท นสม ยและกาวท นเทคโนโลย ตาง ๆ โดยการใหความส าค ญก บการศ กษาและว จ ยทางว ทยาศาสตรแ เทคโนโลย แกน กศ กษาและสถาบ นว จ ยในประเทศของตนเองใหมากท ส ดเพ อไมใหส งคมและประเทศของ ตนเองลาหล งและถ กเอาร ดเอาเปร ยบกดข จากประเทศท เจร ญกาวหนามากกวาด งปรากฏในประว ต ศาสตรแท ผานมา ประการท สอง ท กส งคมของประเทศควรใหความส าค ญแกการพ ฒนาเศรษฐก จและการกระจายรายได ของประชากรในประเทศ เน องจากใน 20 ป ท ผานมา น กว ชาการหลายทานไดส งเกตวาระบบการปกครองแบบ ประชาธ ปไตยซ งเป นสถาบ นการเม องและเป นสวนหน งของสถาบ นทางส งคมไดเส อมความน ยมลงเน องจาก พรรคชาต น ยม พรรคส งคมน ยมหร อพรรคขวาจ ดในประเทศประชาธ ปไตยหลายประเทศไดร บความน ยมจาก ประชาชนส งข น ในขณะท พรรคสน บสน นระบบประชาธ ปไตยไดร บคะแนนเส ยงลดลงหร อแพการเล อกต ง เชน ประเทศเบลเย ยม บราซ ล โปแลนดแและสหร ฐอเมร กา นอกจากน คนร นหน มสาวท ม อาย นอยกวา 35 ป ม 10

11 7 ความร ส กวาม ความส าค ญนอยลงท จะตองอาศ ยอย ในประเทศท เป นประชาธ ปไตย ในขณะท คนร นส งอาย อาย เก น 65 ป จ านวน 3 ใน 2 ย งเห นวาการอาศ ยอย ในประเทศประชาธ ปไตยอยางสหร ฐอเมร กาม ความส าค ญ ส งส ดในประเทศย โรปคนว ยหน มสาวย นด ตอนร บร ฐบาลท เป นเผด จการจาก ป ค.ศ จ านวนคน หน มสาวของประเทศฝร งเศส เยอรม นและอ ตาล ม ความน ยมการปกครองแบบทหารเพ มข นเป น 3 เทา 2 Yascha Mounk. และ Roberto Stefan Foa ไดกลาววาผลการเล อกต งท วโลกเม อเร ว ๆ น ได ช ใหเห นวาท ศนคต ท เปล ยนแปลงไปของคนร นใหมน นสะทอนใหเห นถ งท ศนคต ท ตอตานร ฐบาล (พรรคเสร น ยม) ท อย ในอ านาจจ งถ กพรรคการเม องท ม ห วร นแรงขวาจ ดไดโนมนาวไดงาย ท งท พรรคการเม องห วร นแรง เหลาน นไมเคารพตอหล กการหร อปร ชญาของระบบประชาธ ปไตย ปรากฏการณแเชนน ไดเก ดข นและระบาด อยางรวดเร วในประเทศย โรปตะว นตกและทว ปอเมร กาเหน อในสองทศวรรษท ผานมา 3 น กว ชาการท งสองทาน น จ งต งขอส นน ษฐานวา ปรากฏการณแเชนน เก ดข นเพราะเก ดการเปล ยนด ลอ านาจของเศรษฐก จและอ านาจ ทางทหารในร ปใชหร อไม 4 น บต งแตหล งสงครามโลกคร งท 2 เป นตนมา ประเทศย โรปและสหร ฐอเมร การวมท งออสเตรเล ย ญ ป นเป นประเทศท พ ฒนาท รวมม อก นอยางเหน ยวแนนและครอบครองรายไดสวนใหญของโลกไวในก าม อ แตหล งจากศตวรรษท 1990 เป นตนมา ประเทศท ไมเป นประชาธ ปไตยท สมบ รณแแบบ เชน ส งคโปรแ และ ประเทศท ไมเสร เชน จ น ร สเซ ย และซาอ ด อาระเบ ย กล บม ความม งค งทางเศรษฐก จมากกวากล มประเทศเสร ประชาธ ปไตยตะว นตก โดยเฉพาะอยางย งการพ ฒนาเศรษฐก จของจ นในรอบ 40 ป ท ผานมา จ นกลายเป น ประเทศท ม ม ลคาผลผล ตมวลรวม (GDP) เป นอ นด บสองของโลกรองจากสหร ฐอเมร กาและคาดวาจะแซงหนา ประเทศสหร ฐอเมร กาในป ค.ศ หร อ ค.ศ.2025 แตถาว ดดวยความเทาเท ยมของอ านาจการซ อส นคา (PPP) แลวจ นไดแซงหนาสหร ฐอเมร กาไปแลว ท ง ๆ ท จ นม ระบบการปกครองโดยพรรคคอมม วน สตแจ นแต พรรคเด ยวและเป นประเทศส งคมน ยมท ม เอกล กษณแของชาวจ น ม ความแตกตางจากประเทศส งคมอ น ๆ ท แนนอนท ส ดค อประเทศจ นไมใชประเทศท ม ระบบการปกครองแบบเสร น ยมประชาธ ปไตย แตไดเป ดเสร ทางการคาและเป นสมาช กขององคแการการคาโลก (WTO) ต งแตป ค.ศ.2001 ความส าเร จในการพ ฒนาเศรษฐก จของจ นไดอยางรวดเร วไดอธ บายวาแนวทางการพ ฒนาเศรษฐก จให เจร ญม งค งม หลายแนวทางดวยก น ไมไดจ าก ดเฉพาะแตแนวทางของประเทศท นน ยมเสร แบบประเทศตะว นตก เทาน น ด งท ประเทศท นน ยมเสร ตะว นตกไดกลาวอางมาตลอดชวงส งสงครามเย น งานว จ ย Adam Przeworski และ Fernandes Limongi ก แสดงใหเห นวาประเทศประชาธ ปไตยท ยากจนก ม กจะลมสลายลง ได พวกเขากลาววาประเทศประชาธ ปไตยท ร ารวยท ม รายไดเฉล ยตอห วเก น 14,000 เหร ยญ เชน สหร ฐอเมร กาในป จจ บ นเทาน นท สามารถร กษาระบบประชาธ ปไตยของต วเองเอาไวได 5 ในป จจ บ นประเทศในเอเช ยและแอฟร กาท ไมเป นประชาธ ปไตยหลายประเทศ จ งตองการเล ยนแบบ นโยบายการพ ฒนาเศรษฐก จของจ นมากข น ซ งเร ยกก นวา มต ป กก ง Beijing Consensus ท แตกตางจาก ร ปแบบของสหร ฐอเมร กาท เร ยกวา มต วอช งต น Washington Consensus เน องจากแนวทางพ ฒนา แบบ มต ป กก ง ไมจ าเป นตองม ร ฐบาลท เป นประชาธ ปไตย 2 Yascha mounk and Roberto Stefan Foa, The End of the Democratic century, Foreign Affairs,(May/June 2018), p เพ งอาง,p เพ งอาง,p เพ งอาง,p

12 8 ส งท ส าค ญ ถาประเทศค ณประสบความส าเร จในการพ ฒนาเศรษฐก จแลวอ านาจทางเศรษฐก จ สามารถแปรเปล ยนเป นอ านาจทางทหารไดอยางรวดเร วเชนเด ยวก บประเทศท พ ฒนาแนวทางท นน ยมแบบเสร ประชาธ ปไตย ด งน นเราจะเห นวาต วแปรเร องอ านาจทางเศรษฐก จท เก ดจากความส าเร จในการพ ฒนาเศรษฐก จและ เก ดความม งค ง ม ความส มพ นธแอยางใกลช ดก บความเป นประชาธ ปไตย ถาเศรษฐก จตกต าและประชาชน จ านวนมากท กขแยาก อดอยาก ประชาชนอาจห นไปสน บสน นการปกครองเผด จการร ปแบบตาง ๆ ได ป ญหาการขาดด ลการคาสองของสหร ฐอเมร กาและป ญหาผ ล กลอบเขาเม องผ ดกฎหมายใน สหร ฐอเมร กาและย โรปตะว นตกรวมท งป ญหาผ กอการรายห วร นแรงอ สลามในสหร ฐอเมร กาและย โรป ป ญหา การวางานของคนในประเทศท ม เพ มมากข น ชองวางระหวางคนรวยก บคนจนในประเทศและระหวางประเทศ กวางมากข นเร อย ๆ เป นเหต ผลส าค ญท าใหประธานาธ บด โดน ลดแ ทร มปของสหร ฐอเมร กาและประเทศย โรป หลายหลายประเทศม นโยบายก ดก นผ อพยพตางชาต ตางศาสนา และด าเน นนโยบายก ดก นทางการคา และ นโยบายชาต น ยม เชน นโยบาย America First ของโดน ลดแ ทร มป จากปรากฎการณแด งกลาวขางตน น กว ชาการอ กทานหน งค อ Ronald Inglehart ก ต งค าถามใน ท านองเด ยวก นวา ระบบประชาธ ปไตยจะร กษาต วเองไดหร อไม? 6 ด งน นย ทธศาสตรแในการพ ฒนาส งคมท ส าค ญมากอ กประการหน งค อ ย ทธศาสตรแในการพ ฒนา เศรษฐก จของประเทศใหม ความม งค งและท นสม ยเพ อความอย ด ของประชาชนและความม นคงทางการเม อง ของร ฐบาล ป จจ บ นย ทธศาสตรแในการพ ฒนาเศรษฐก จของประเทศม หลากหลายว ธ ไมใชม เฉพาะเจาะจงท เป น ร ปแบบของประเทศตะว นตกแตเพ ยงอยางเด ยว ประเทศสมาช กอาเซ ยน 10 ประเทศก ม ร ปแบบการพ ฒนาเศรษฐก จและการเม องท แตกตางก นอย มากแมวาจะเป นสมาช กอย ในองคแกรภ ม ภาคเด ยวก นก ตาม ท งน ข นอย ก บนโยบายและว ส ยท ศนแของผ น าแตละ ประเทศซ งม ย ทธศาสตรแการพ ฒนาเศรษฐก จท แตกตางก นออกไป แตต วผ น าและประชาชนม ความม งม นท จะพ ฒนาไปส ระบบประชาธ ปไตยท สมบ รณแ แบบประเทศ ย โรปตะว นตกหร อสหร ฐอเมร กา เพราะม ความเช อม นวาระหวางระบบส งคมและการเม องด งกลาวด กวาระบบ ส งคม การเม องแบบเผด จการก ยอมสามารถท าได ด งเชน ประเทศไทยท พยายามด าเน นการมาต งแตม การ ปฏ ว ต เปล ยนแปลงการปกครองจากระบบสมบ รณาญาส ทธ ราชยแมาเป นระบบประชาธ ปไตยต งแตป ค.ศ น บเป นเวลา 86 ป มาแลว แตความพยายามพ ฒนาระบบการเม องแบบประชาธ ปไตยของไทยไมประสบ ผลส าเร จเน องจากเก ดการกบฏและร ฐประหารโดยก าล งทหาร - ต ารวจมากกวา 20 คร ง โดยเฉล ย 4 ป ตอ 1 คร ง ความลมเหลวในการพ ฒนาระบบส งคม การเม องของประเทศส ระบบประชาธ ปไตยม สาเหต มากมาย หลายประการท ส าค ญ ไดแก การฉอราษฎรแบ งหลวงหร อคอร ปช นของผ น าร ฐบาลและขาราชการ การล ดรอน ส ทธ เสร ภาพของประชาชนและส อมวลชน และการใชแทรกแซงการท างานขององคแกรอ สระและระบบราชการ แตน กว ชาการร ฐศาสตรแจ านวนมากไดศ กษาและเสนอย ทธศาสตรแหร อแนวทางการพ ฒนาระบบส งคม และการเม องใหเป นระบบประชาธ ปไตยไวมากมายหลายแนวทางดวยก น เง อนไขหร อย ทธศาสตรแท ส าค ญแบง ออกไดเป น 3 กล มใหญ ค อ 1. กล มทฤษฎ ท เนนเง อนไขทางส งคม โครงสรางและเศรษฐก จท เหมาะสมส าหร บการพ ฒนา ประชาธ ปไตยท ประสบผลส าเร จ งานส าค ญน าโดย ซ ม วรแ มาต น ล ปเซท (Seymour Martin Lipset) ท ศ กษา ระด บของการเต บโตทางเศรษฐก จวาเป นต วแปรอ สระท ส าค ญส าหร บประชาธ ปไตย 7 6 Ronald Inglehart, The age of insecurity : Can democracy Save Itself, Foreign Affairs,(May/June 2018), p Seymour Martin lipset, Political Man: The Social Bases of Politics (N.Y. : Doubleday, 1960) 12

13 9 ทฤษฎ น ม ขอสมม ต ฐานวา การเต บโตทางเศรษฐก จและความเป นอย ท ด ของประชาชนจะ เอ ออ านวยตอการเปล ยนผานส ระบบประชาธ ปไตยโดยอ ตโนม ต ความเช อเชนน ท าใหร ฐบาลสหร ฐอเมร กาสม ย จอหแน เอฟ เคนเนต ต งโครงการชวยเหล อแกประเทศดอยพ ฒนา ทฤษฎ น เช อวา เม อประเทศสามารถบรรล ถ งระด บการเต บโตทางเศรษฐก จท เล ยงต วเองไดจะ น าไปส การเป นประชาธ ปไตยและเป นประเทศสมาช กท ร กส นต ภาพของประชาคมโลก แนวความค ดน ท าใหประธานาธ บด บ ล คล นต น กลาวในส นทรพจนแตอร ฐสภาในป ค.ศ วา เคาม ความเช อม นวา ความส าเร จของการพ ฒนาเศรษฐก จของจ นอยางตอเน อง จะน าไปส ช ยชนะของระบบ ประชาธ ปไตยในประเทศจ นในท ส ด 2. กล มทฤษฎ น เนนเง อนไขทางการเม อง โดยเฉพาะอยางย งการต ดส นใจของผ น าการเม อง แดงคแเว รแช รอสทาว (Dankwort Rostow) 8 เป นผ น าทฤษฎ กล มน ไดเนนความส าค ญของพล งท ไมใชบ คคลและม ใชการเม อง (Impersonal And Nonpolitical Focus) แตเป นว ตถ ประสงคแของผ น ากล ม ประเด นส าค ญค อ ด ชน ของความตกลงใจของผ น า ( Degree Of Commitment) ตอการปกครองท ด (Good Governance) ธรรมาธ ปไตย และความเต มใจท จะเส ยงในการลงแขงข นทางการเม อง การเปล ยนแปลงจะ เก ดข นเม อผ ปกครองแบบเผด จการพบวาตนท นของการปกครองแบบกดข อย ตอไปม มากกวาความเส ยงใน ระบบประชาธ ปไตย 3. ทฤษฎ กล มท สามเนนความส าค ญของว ฒนธรรมและคาน ยมพ นฐานของท งผ น าและประชาชน สวนรวมท งหมด ผ น าทฤษฎ กล มน ไดแก Gabriel Almond และ Sidney Verba ในผลงานอมตะ The Civic Culture (1963) (ว ฒนธรรมอร ยะ) ซ งศ กษาว ฒนธรรมการเม อง 5 ว ฒนธรรม ทฤษฎ น เก ยวของมากกวาเร องท ศนคต และความเห นของประชาชน และย งรวมถ งองคแกรของ ประชาส งคมและว ถ ทางท สาธารณชนสามารถม อ ทธ พลตอขบวนการทางการเม อง ก ญแจส าค ญตอการพ ฒนาประชาธ ปไตยค อการด ารงอย ขององคแกรอาสาสม ครตางๆซ งสามารถปล ก ระดมพล งการเม องโดยการช ใหเห นถ งผลประโยชนแของกล มชนตางๆในส งคม (เชน กรณ สนธ ล มทองก ล) ประชาส งคมรวมถ งบทบาทของส อสารมวลชนและผ น าทางความค ดอ สระ ส งทดสอบถ งความสามารถของ ส งคมค อความสามารถในการย บย งการต ดส นของร ฐบาล ซ งจะบ งค บใหผ ปกครองตองเคารพในผลประโยชนแ ของประชาชน งานการศ กษาการเปล ยนผานส ระบบประชาธ ปไตยในป จจ บ น โดยท วไปจะผสมผสานป จจ ยของ ทฤษฎ 3 กล มน ( เชน O Donnell and Schmitter,1986; Diamond, Linz and Lipset, ) ด งน น การพ จารณาในรายละเอ ยดของแตละทฤษฎ สามารถท าใหเราทราบไดวาป ญหาของระบบ ประชาธ ปไตยในป จจ บ นม อะไรบาง ในการศ กษาการพ ฒนาประชาธ ปไตย โรเบ รแต ดาหแล ไดเสนอวาการเป นประชาธ ปไตยตอง ประกอบดวยล กษณะส าค ญ 8 ประการ ท จ าเป นตอการปกป องสถาบ นประชาธ ปไตย ค อ 1. ตองม หล กประก นของเสร ภาพในการกอต งและรวมเป นสมาช กขององคแกรท อย นอกเหน อการ ควบค มของอ านาจร ฐ องคแกรท ตองการสงเสร มผลประโยชนแของประชาชนตองม ความเป นอ สระอยางเต มท และไมอย ภายใตอ ทธ พลของร ฐบาล 8 Dankwort Rostow, Transition to Democracy: Toward a Dynamic Model, Comparative Politics 2 (April 1970),p

14 10 2. ตองม เสร ภาพในการแสดงออกเพ อท ประชาชนจะสามารถแสดงความค ดเห นของตนไดในท สาธารณะได โดยเฉพาะเสร ภาพในการพ ดเป นพ นฐานส าค ญของระบบประชาธ ปไตยของสหร ฐอเมร กา 3. ใหหล กประก นส ทธ ในการออกเส ยงโดยปราศจากการขมข หร อหามปราม 4. การเล อกต งตองกระท าโดยเสร และย ต ธรรม การออกเส ยงตองกระท าเป นความล บ และการน บ คะแนนตองเป ดเผยและตรวจสอบโดยประชาชนท ไมใชขาราชการ 5. ผ น าการเม องม ส ทธ ในการแขงข นและไดร บสน บสน น ร ฐไมสามารถจะจ าก ดส ทธ ผ เขาแขงข น 6. ประชาชนจะตองไดร บฟ งขาวสารหลายๆ ดาน หลายๆท ศนะ ร ฐไมควรจะผ กขาดหร อควบค ม ส อสารมวลชน 7. จะตองม หล กประก นทางสถาบ นวาม กฎเกณฑแของการเขาส อ านาจท ย ต ธรรมแกผ ท ม ส ทธ ในการช ง ต าแหนง ร ฐบาลไมสามารถจะค ดเล อกวาใครสามารถหร อไมสามารถจะเป นผ น าช งต าแหนงได 8. ขบวนการก าหนดนโยบายของร ฐบาลตองข นอย ก บคะแนนเส ยงของผ แทนประชาชน สภาหร อ ว ฒ สภาตองม อ สระในการออกกฏหมายและนโยบายสาธารณะ และตองไมเป นแคตายอยางส าหร บร ฐบาล 9 แต ล เช ยน พาย (Lucian Pye) เห นวา ระบบเสร ประชาธ ปไตยตองการมากกวาเง อนไขทางสถาบ น 8 ประการของ โรเบ รแต ดาหแล เขาค ดวาประเทศประชาธ ปไตยตองการใหประชาชนม ท ศนคต และคาน ยมบาง ประการรวมก นท สอดคลองก บระบบประชาธ ปไตย ซ งสามารถสร ปไดวาเป นว ฒนธรรมอ สระ (Civic Culture) 10 ล กษณะส าค ญของว ฒนธรรมอาร ยะ ไดแก 1. ประชาชนตองม ความร ในระด บท สามารถเขาใจไดวาร ฐบาลและระบบการเม องม ขบวนการและ ด าเน นการอยางไร 2. ประชาชนตองม ท ศนคต เช งบวกตอร ฐบาล และม ความร ส กภ ม ใจตอความเป นพลเม องของตน 3. ประชาชนตองม ความอดทนในการท จะร บฟ งความค ดเห นทางการเม องของผ อ น 4. ความไววางใจระด บหน งตอผ อ น 5. ม ความเคารพตอส ทธ ของผ อ นอยางจร งจ งและ 6. ม ความจร งใจในการรวมม อก บผ อ นเพ อบรรล เป าหมายรวมก น ล เช ยน พาย กลาววา ระบบประชาธ ปไตยตองการ การประน ประนอม ไมใชการแบงแยกฝ ายอยาง ร นแรง แมกระท งการสน บสน นตอระบบประชาธ ปไตยก ตาม น กปร ชญาชาวอ งกฤษ เบอรแทร นดแ ร สสแเซล (Bertrand Russel) ก ม ความเห นเชนเด ยวก น เขากลาววา ความเช อในระบบประชาธ ปไตยอยางบาคล งท า ใหสถาบ นประชาธ ปไตยเป นไปไมได แนวค ดพ นฐานของว ฒนธรรมอาร ยะเป นล ทธ ป จเจกชน ม ล กษณะพ เศษ ท โดยเฉพาะอยางย งชาวอเมร ก นเช อวาเป นห วใจ (Essential) ส าหร บระบบประชาธ ปไตย ม นไมใชการเอา ต วเองเป นศ นยแกลางหร อเป นร ปแบบของความเห นแกต วของล ทธ ป จเจกน ยม แตวาเป นร ปแบบด ลยภาพของ ล ทธ ป จเจกชนซ งเคารพตอท งศ กด ศร ของตนเองและค ณคาของบ คคลของประชาชนท งหมด 11 การเคารพวาบ คคลอ น ๆ ม ความแตกตางและม ล กษณะพ เศษอยางแทจร ง จะท าใหเราจ าก ด ผลประโยชนแของต วเองเองโดยอ ตโนม ต เพ อจะไมล ดรอนส ทธ ของผ อ น การเคารพตอส ทธ ของผ อ นเชนน เป น ร ปแบบของการเคารพตางตอบแทนท ประชาชนในส งคมตางคาดหว งก นและก น ด งน นท ก ๆ คนจะสามารถ ร ส กเป นอ สระและสะดวกสบายในการแสดงความค ดเห นและความตองการของตน 9 Robert Dahl,Polyarchy (New Haven: Yale University Press, 1971),p Lucian W.pye, Democracy and Its Enemies, in James F.Hollifield and Calvin Jillson, (eds.) Pathways to Democracy: The Political Economy od Democratic Transitions (N.Y.: Routledge,2000),p Ibid., p.24 14

15 11 แตระบบประชาธ ปไตยท เราตองการจะเห นน เป นจร งไดยาก แมในย คสม ยใหมในป จจ บ น? การลมสลายของสาภาพโซเว ยตและการเปล ยนเป นระบบประชาธ ปไตยป ค.ศ เป ดเผยใหเห น ถ งความยากล าบากในการเปล ยนผานจากระบบวางแผนจากสวนกลางไปส ระบบเสร ประชาธ ปไตย อ ปสรรคของการพ ฒนาประชาธ ปไตยในประเทศก าล งพ ฒนา เป นเร องย งยากซ บซอนและยากล าบาก เน องจากป ญหาม แตงต งการพ ฒนาระบบการศ กษาใหสอดคลองก บระบบประชาธ ปไตย และการจ าก ดอ านาจ ของร ฐบาล เพ อป องก นม ใหร ฐบาลท เป นประชาธ ปไตยใหมหวนค นกล บไปส ระบบเผด จการอ ก ล เช ยน พาย เห นวาป ญหาย งยากพ นฐานท ส าค ญท ส ดค อ การสรางด ลยภาพระหวางรากฐาน ว ฒนธรรมแบบเกา และว ฒนธรรมโลกสม ยใหมดวยการผสมผสานระหวางคาน ยมแบบเกาและว ฒนธรรมโลก 12 สม ยใหม ในขณะเด ยวก น แซมมวล ฮ นต งต น สามารถรวบรวมป จจ ยท ท าใหเก ดระบบประชาธ ปไตยและท าให 13 ระบบประชาธ ปไตยม ความเขมแข งไดถ ง 27 ป จจ ย ไดแก 1. การม เศรษฐก จท ม นค งระด บส ง (a high overall level of economic wealth) 2. การกระจายรายไดหร อความม งค งท คอนขางเทาเท ยมก น (relatively equal distribution of income and/or wealth) 3. การม ระบบเศรษฐก จท อาศ ยกลไกตลาด (a market economy) 4. การม การพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมท ท นสม ย (economic development and social modernization) 5. การม ชนช นศ กด นาในบางชวงของประว ต ศาสตรแของส งคม (a feudal aristocracy at some point in the history of society) 6. การไมม ระบบศ กด นาในส งคม (the absence of feudalism in the society) 7. การม ชนช นนายท นท เขมแข ง (a strong bourgeoisie, no bourgeois, on democracy ในท ศนของบารแร งต น มอรแ) 8. การม ชนช นกลางท เขมแข ง (a strong middle class) 9. การม ระด บการอาน เข ยนไดและการศ กษาท ส ง (a high levels of literacy and education) 10. การม ว ฒนธรรมท เป นเคร องม อสงเสร มแนวค ดประชาธ ปไตยมากกวาว ฒนธรรมแบบส าเร จร ป 11. ล ทธ โปรเตสแตนตแ (Protestantism) 12. การม ส งคมท เป นพห ภาค และม กล มชนช นระด บกลางท เขมแข ง (social pluralism and strong intermediate groups) 13. ม พ ฒนาการของการแขงข นทางการเม องกอนม การขยายการม สวนรวมทางการเม อง (the development of political contestation before the expansion of political participation) 14. การม โครงสรางอ านาจแบบประชาธ ปไตยในกล มส งคม โดยเฉพาะกล มท ใกลช ดก บการเม อง (democratic authority structures within social groups, particularly those closely connected to politics) 15. การม ความร นแรงในช มชนในระด บต า (low levels of civic violence) 16. การม การแบงข วทางการเม องและข วการเม องแบบส ดโตงในระด บต า (low levels of political polarization and extremism) 12 Ibid., p Samuel P.Huntington, The Third Wave: Democratization in the Twentieth Century (Norman: University of Oklahama Press,1991),p.37 15

16 ผ น าการเม องย ดม นตอระบบประชาธ ปไตย (political levels committed to democracy) 18. ม ประสบการณแเคยเป นอาณาน คมของอ งกฤษ (experience as a British colony) 19. ม ประเพณ ของการอดทนและประน ประนอม (traditions of toleration and compromise) 20. เคยถ กย ดครองโดยตางชาต ท สน บสน นระบบประชาธ ปไตย (occupation by a prodemocratic foreign power) 21. ไดร บอ ทธ พลจากตางชาต ท สน บสน นระบบประชาธ ปไตย (influence by a prodemocratic foreign power) 22. ม ชนช นผ น าท ปรารถนาจะเล ยนแบบประเทศท เป นประชาธ ปไตย (elite desire to emulate democratic nations) 23. ม ประเพณ ในการเคารพกฎหมายและส ทธ สวนบ คคล (traditions of respect for law and individual rights) 24. ม ช มชนท ม ล กษณะเด ยวก นทางชาต พ นธ แ เช อชาต และศาสนา (communal [ethnic, racial, religions] homogeneity) 25. ม ช มชนท ม ล กษณะแตกตางก นทางชาต พ นธ แ เช อชาต และศาสนา (communal [ethnic, racial, religions] heterogeneity) 26. ม คาน ยมทางส งคมและการเม องท เป นอ นหน งอ นเด ยวก น (consensus on political and social values) 27. ม คาน ยมทางส งคมและการเม องท แตกตางก น (absence of consensus on political and social values) ในบรรดาป จจ ยท ส าค ญเหลาน 9 ประการค อป จจ ยท 10, 14, 17, 18, 19, 20, 22, 21 และ 23 เก ยวของก บอ ดมการณและว ฒนธรรมทางการเม องแบบประชาธ ปไตย โดยสร ปเม อเราพ จารณาย ทธศาสตรแการพ ฒนาระบบประชาธ ปไตยของน กการเม องหลายๆ ทานท เสนอมาขางตนแลว เราจะเห นวาการพ ฒนาส งคมการเม องในระบบประชาธ ปไตยท ม นคงแข งแรงตองม ย ทธศาสตรแท เหมาะสมและใชเวลานานพอสมควร เพราะเก ยวของก บการเปล ยนแปลงหร อพ ฒนาของป จจ ย ดานส งคม เศรษฐก จ ว ฒนธรรมและคาน ยมของประชาชนสวนใหญของประเทศ ถาป จจ ยด งกลาวไมพรอม หร อเขมแข งก อาจออนแอหร อลมเหลวกลายเป นระบบเผด จการแบบเกาก ได ด งท ปรากฏใหเห นใน ประว ต ศาสตรแของหลายๆประเทศท งในย โรป ลาต นอเมร กา เอเช ยและแอฟร กา 16

17 13 Rethinking the role of urban village in the process of China`s rapid urbanization ABSTRACT Professor Long Yuan, Ph. D. Huaqiao University The rapid urbanization over the past several decades in China, takes a form of occupying rural farmer land and destroying villages for the needs of industry and commercial development, thus usually labeled as land urbanization. Even so a large sum of urban villages (villages in city) still exist in the urban area today. Take Amoy as an example, about 35% of urban land is village land in The central government has called upon a model shift towards urban-rural integration and people`s urbanization in recent years. The role of urban village should be reexamined. Based on the brief examination in Amoy and Guangzhou, it argues that urban village can perform a diversity of urban functions through manifesting its positive values as a sample of urban informality. We should search for a sustainable way of urban-rural co-exist and coevolution. 快速城市化过程中城中村的角色反思 华侨大学建筑学院龙元 近几十年中国快速城市化的发展导致城市空间急剧扩张, 这种土地城市化的结果就是侵占农地 清除村庄 早期是工业用地之需, 近期则集中在商住地产的开发项目上 即便如此, 村仍然大量存在于城市中, 厦门城中村土地面积占全市面积比高达 35% (2018) 回应近年中央政府提出的人的城市化 城乡一体化的发展模式转型, 必须反思村庄的角色 本报告基于厦门 广州等几个南方城市的案例, 揭示城中村作为非正规性城市样本的正面价值, 探讨村庄提供给城市的多样可能性, 寻求城 - 村共生的可持续发展的之路 17

18 14 China-Thailand tourism cooperation: a reflection on the evolution and introspection of its cooperation Associate Professor Hou Zhi-qiang, Ph.D. HOU Zhi-qiang and YIN Jie ( School of Tourism,Huaqiao University,Quanzhou362021,China) ABSTRACT Thailand, one of the first countries to become Chinese citizens outbound tourism destination. China has become the largest tourist source country for Thailand. Meanwhile, both China and Thailand are important of tourist source country and destination. Therefore, a comprehensive systematic analysis of China and Thailand in the aspect of tourism cooperation is the foundation and premise of tourism cooperation for promoting the tourism cooperation. Through reviewing the progress of bilateral tourism cooperation, it is found that the two countries have a positive tourism cooperation foundation, a positive development environment and fruitful cooperation. However, the tourism cooperation between the two countries also needs to pay attention to the imbalance of trade in tourism cooperation, extensive and in-depth expansion of cooperation, as well as the focus fields of cooperation. In addition, with the aid of the adjusted gravitation model to measure both China and Thailand tourism cooperation situation, this paper analyzed its evolution characteristics. China and Thailand tourism cooperation trend is growth slowed following decreasing. Tourism cooperation between the two countries mainly experienced slow growth ( ), rapid promotion period ( ) and dropped development period ( ) and so on three stages. In the course of future tourism cooperation between the two countries, china-thailand tourism cooperation needs to focus on adjusting cooperation direction, optimizing cooperation mechanism and strengthening cooperation guarantee. Key words: China, Thailand, tourism cooperation, Cooperation situation, thought of development 18

19 15 中泰旅游合作 : 态势演变与发展反思侯志强殷杰 ( 华侨大学旅游学院中国泉州 ) 摘要 : 泰国最早成为中国公民出境旅游目的地的国家之一, 中国已成为泰国最大旅游客源国, 中泰两国互为重要的旅游客源国和目的地 全面系统分析中泰两国在旅游合作方面的发展态势是进一步推进两国旅游合作的基础与前提 通过对两国旅游合作进程回顾发现, 两国旅游合作基础完善, 合作发展环境良好, 合作卓有成效 但是, 两国旅游合作还需要关注旅游合作贸易失衡问题 合作广深度拓展问题以及合作重点聚焦问题等 另外, 借助修正后的万有引力模型测度中泰两国旅游合作态势 分析其合作演变特征发现, 中泰旅游合作呈现先增长后下降的发展态势, 两国旅游合作主要经历了缓慢增长期 ( 年 ) 快速提升期( 年 ) 和发展回落期 ( 年 ) 等三个阶段 在今后两国旅游合作过程中, 中泰旅游合作需要重点关注调整合作方向 优化合作机制和加强合作保障等方面的工作 关键词 : 中国 ; 泰国 ; 旅游合作 ; 合作态势 ; 发展思路 一 引言 早在 1988 年, 泰国就成为中国公民出境旅游目的地的国家之一 1993 年, 随着 中泰旅游合作协定 的颁布, 中泰旅游合作正式拉开序幕 近年来, 中泰两国旅游合作交流频繁,2016 年中泰两国双向旅游人数达 950 万人次 2017 年赴泰旅游的外国游客总数超过 3500 万人次, 较 2016 年同期增长 8.77%, 其中中国游客量超过 980 万人次, 占比最高, 中国已成为泰国最大旅游客源国, 中泰两国互为重要的旅游客源国和目的地 而与马来西亚 印尼 菲律宾 新加坡等国相比, 中国赴泰国的出境旅游贸易效率最高, 而泰国一直是中国入境旅游贸易效率值最低的国家 [1] 由此可见, 中泰两国旅游合作存在一定的失衡问题与发展困境 基于此, 全面系统分析中泰两国在旅游合作方面的相关问题是进一步推进两国旅游合作的基础与前提 加强区域旅游合作成为国际旅游业发展的必由之路 [1] 而区域旅游合作问题一直以来都是旅游发展重点关注的问题 :Teye(1988) 着眼于非洲地区的旅游合作, 分析其现状与限制, 提出了相应的区域旅游合作模型 [2] ;Jacqueline(1993) 探究了 APEC 国家旅游合作的基础与环境, 为旅游合作提出了相关建议 [3] ;Morrisson 等人 (2004) 探究识别了国际旅游合作网络的关键因素 [4] 随着 一带一路 倡议与东盟建设的发展, 中泰两国之间的合作越发紧密 中国成为泰国第一大入境旅游客源国 [5], 然而与东南亚其他国家相比, 泰国却一直是中国入境旅游贸易效率值最低的国家 [1], 中泰旅游服务贸易失衡 [6] [7, 目前关于中泰旅游合作研究主要集中在旅游突发事件应急合作机制 8] 旅游服 19

20 16 务贸易失衡应对策略探讨 [6] 客源市场结构与客源市场特征分析 [9] 游客行为 [10] 两国 [11] 旅游合作思考与展望等方面 已有文献为中泰旅游合作的相关研究开展奠定了一定的基础, 但仍存在以下研究机会 : 一是中泰旅游合作态势的定量测度问题 目前关于中泰旅游合作的相关研究主要以定性分析为主, 鲜有文献采用定量的方法来测度中泰旅游合作的态势与演变特征 有效测度中泰旅游合作联系, 揭示中泰两国旅游合作的演化特征能够为中泰两国旅游合作提供借鉴与思考 二是中泰旅游合作的发展方向问题 目前中泰旅游合作的研究多关注两国合作存在的问题, 寻找相应的应对解决策略 [6], 对于合作发展方向的问题尚未进行很好地阐述与说明 基于以上研究机会, 本研究将采用定量的方法测度中泰旅游合作的现况, 揭示两国旅游合作的发展态势, 并在此基础上提出两国旅游合作未来的发展思路与发展方向, 以期为推进两个旅游合作提供借鉴与参考 二 研究方法与数据来源 ( 一 ) 研究方法 一般而言, 探究两地之间的合作联系主要采用牛顿万有引力在经济领域的引力模型加以测度 [12] 同样地, 两地间的旅游合作联系也可采用相应变换后的引力模型加以测定, 常用的测量旅游合作联系的引力模型如式 (1) 所示 [13-15] 其中 T i,t j 分别表示 i 国和 j 国的旅游人数,I i 和 I j 分别表示 i 国和 j 国的旅游收入,D ij 表示 i 国和 j 国之间的地理距离 T I F ij Ti Ii * (1) D 李文宇, 刘洪铎 (2016) 明确指出 一带一路 合作关系到多种距离的影响, 如地理距离 经济距离 文化距离 制度距离等, 各国之间的合作关系并非简单受到地理距离的影响 [16] [17, 旅游活动具有明显的经济属性, 经济距离会影响旅游客流的空间特征 18] 此外, 产业发展环境也会影响游客出游选择 [19] 因此, 本研究尝试将产业发展环境 经济距离等因素纳入引力模型之中 基于此, 本研究对测度旅游合作联系的引力模型进行修正, 加入产业发展环境因素与经济距离因素, 修正后的引力模型如式 (2) 所示 j j 2 ij F ij TjI j Kij * Ti Ii * (2) GD * ED ij ij 其中 K ij 表示 i 国 j 国的旅游合作吸引系数, 其具体计算公式如 (3) 所示 本研究采用服务业就业人数占就业总人数的比重来衡量产业发展环境 [20] SI i SI j 分别表示 i 国和 j 国服务业就业人数占就业总人数的比重 GD ij 表示 i 国和 j 国之间的地理距离,ED ij [16] 表示 i 国和 j 国之间的经济距离 经济距离测算方法如式 (4) 所示 GDPPC i GDPPC j 分别表示 i 国和 j 国的人均 GDP,GDP i,gdp j 分别表示 i 国和 j 国的 GDP 20

21 17 ED ij K ij SI SI SI i (3) i 2 GDPPCi DGDPPC j (4) GDP i * j GDP j ( 二 ) 数据来源 国际旅游活动是中泰两国旅游合作的主要形式, 因此, 用国际旅游收入来替代式 (2) 中的旅游收入 由于国际旅游收入反映的是一个国家接待入境游客的收入, 故与之相应的, 本研究采用国际旅游入境人数来来替代式 (2) 中的某国旅游人数 本研究中所涉及的旅游人数 (T) 旅游收入 (I) 某国 GDP 人均 GDP 服务业就业人数占总就业人数的比重 (SI) 相关数据主要来源于世界银行的世界发展指标数据库 中泰两国之间的地理距离采用各国首都之间的空间距离来替代, 该数据来源于法国 CEPII 数据库 本研究主要选取中泰两国 年间的相关数据进行合作态势的测度与 合作态势演变的分析 三 中泰旅游合作发展态势演变 ( 一 ) 中泰旅游合作回顾 1. 两国旅游合作成效回顾 1993 年, 随着 中泰旅游合作协定 的颁布, 中泰旅游合作拉开序幕 目前, 中泰 两国旅游业发展的基本简况来看 ( 如表 1 所示 ), 两国旅游合作在合作基础 合作环境 合作成效方面都取得了一定的进展 : (1) 合作基础完善 中泰两国旅游合作基础完善, 旅游合作持续推进 政策基础方面, 中泰两国政府持续推进两国旅游合作政策支持与保障工作 近年来, 两国政府部门陆续出台了 中华人民共和国国家旅游局与泰王国旅游和体育部关于加强旅游市场监管合作的谅解备忘录 (2016) 等相关政策 2017 年泰国国家旅游局与中国旅行社总社签署了 旅游合作谅解备忘录, 并拟在曼谷设立旅游办事处 一系列的支持性 保障性政策极大推动了中泰旅游合作的进程, 为两国旅游合作推进奠定了良好的政策基础 另一方面, 国际交通基础良好, 能够有效地为两国互动客源 国际旅游合作与民航运输息息相关 [21, 22] 由表 1 可知,2000 年以来, 中泰两国航空运输事业建设加快, 基础设施逐步健全, 航空客运量持续增长, 民航运输业逐步完善, 这为两国旅游合作奠定了良好的合作基础 (2) 合作环境良好 良好的旅游合作环境是推动两国旅游合作的基础与前提 由表 1 可知, 中泰两国服务业就业人数占总结业人数的比重总体呈现升上趋势, 这表明两国服务业发展趋势良好 而旅游业的发展离不开 食 住 行 游 购 娱 等多要素的综合配置, 即旅游发展需要一个良好的产业环境 中泰两国服务业发展趋势良好, 为旅游业的发展以及 21

22 18 中泰两国旅游合作提供了良好的合作环境 此外, 根据世界银行公布的相关数据, 2017 年中国 泰国营商便利指数分别位居全球 78 位和 26 位, 营商环境相对良好, 这也为两国旅游合作和旅游发展奠定了良好的合作环境基础 表 1 中泰两国旅游发展基本情况 指标 国际旅游收入 ( 千万美元 ) 国际旅游入境人数 ( 千万人次 ) 服务业就业人数占总就业人数的比重 (%) 航空客运量 ( 千万人次 ) 国家 中国 泰国 中国 泰国 中国 泰国 中国 泰国 2000 年 年 年 年 年 年 年 年 年 年 年 年 年 年 年 年 年 资料来源 : 世界银行数据库 ( 22

23 19 (3) 合作卓有成效 中泰两国旅游合作拥有良好的政策支撑基础和合作环境土壤, 两国旅游合作卓有成效 由表 1 可知, 中泰两国旅游业迅猛发展 年, 国际旅游接待人数和国 际旅游收入不断增长, 旅游业发展繁荣 近年来, 中泰两国旅游合作交流快速发展, 2016 年双向旅游人数达 950 万人次, 2017 年赴泰旅游的外国游客总数超过 3500 万人次, 较 2016 年同期增长 8.77%, 其中中国游客量超过 980 万人次, 占比最高, 中国已 成为泰国最大旅游客源国, 中泰两国互为重要的旅游客源国和目的地, 中泰两国旅游合作卓有成效 2. 两国旅游合作仍需提升之处 (1) 合作失衡有待解决 虽然中泰旅游合作繁荣, 合作卓有成效, 但中国在中泰旅游服务贸易中一直处于逆差地 [6] 位, 且近年来这一逆差呈现出急剧扩大的趋势 从两国旅游合作的消费情况来看, 赴泰中国游客比赴中泰国游客平均停留时间长多出 天, 人均消费多出 美元, 两国游客消费情况存在失衡问题, 由于两国往来游客量大, 这极大造成了旅游服务贸易的失衡问题 更为重要的是, 随着中国出境旅游人数的迅速增长, 赴泰旅游人数越发增长, 中泰两国旅游服务贸易失衡问题将会变得越发严重 因此, 中泰两国旅游合作失衡问题需要加大解决力度 (2) 合作广深度有待拓展 目前, 中泰旅游合作仅处于合作的初级阶段, 主要是集中在市场方面的合作, 主要表现为两国之间客源互访, 旅游活动停留在简单的观光体验游 一方面, 两国旅游合作广度有待进一步拓展, 两国在市场监管 旅游基础设施合作 旅游安全 旅游产品等领域合作有待进一步拓宽 另一方面, 两国旅游合作深度有待进一步深化, 在客源市场方面, 不能仅仅停留在互送客源, 可联合出台相关旅游合作扶持政策, 进一步加强在客源市场方面的合作 (3) 合作重点有待聚焦 目前, 中泰旅游合作也逐步全面展开, 但旅游合作重点有待进一步聚焦 中泰两国的旅游安全合作有待进一步加强 根据全国旅游社责任保险统保示范项目的历年出险数据显示,2016 年, 中国出境游客在泰国出险事故在所有出险国家和地区中占比达 33%,2017 年, 该比重达到 29% 此外, 泰国旅游风险隐患众多,2016 年中国游客泰国出险情况中, 一般意外伤害占比达 56%, 颠簸受伤占比达 16%, 风险类型多样 这些数据显示, 泰国已经成为中国出境旅游风险最高的国家之一 由此可见, 两国在旅游合作方面, 重点应该加强旅游安全领域方面的合作 23

24 20 ( 二 ) 中泰旅游合作态势演变 本研究采用修正后的引力模型来测度中泰旅游经济联系, 具体结果如表 2 所示 由表 2 可知,2006 年之前, 泰国 中国的旅游经济合作强度要高于中国 泰国, 而 2007 年以后, 中国 泰国的旅游经济合作强度逐渐高于泰国 中国的旅游经济合作强 度, 且两者之间合作强度的差值几乎呈现逐年增长的态势, 这表明中泰两国旅游贸易失衡问题逐年扩大, 呈现旅游贸易失衡严重化趋势 表 年中泰旅游经济合作联系测度 年份泰国 中国中国 泰国年份泰国 中国中国 泰国 2000 年 年 年 年 年 年 年 年 年 年 年 年 年 年 年 年 年 此外, 本研究将两国之间的经济联系强度进行对数处理, 并分析其旅游经济合作联系强度的演变特征, 具体结果如图 1 所示 总体来看, 两国旅游合作呈现先增长后下降的发展趋势 根据图 1 所示的中泰两国旅游经济合作联系演变态势分析发现, 可将中泰旅游合作划分为 3 个时期 : (1) 缓慢增长期 ( 年 ): 此阶段内, 中泰经济发展逐渐起步, 两国旅游合作主要表现为缓慢 逐步发展, 旅游基础设施逐步完善 此阶段内,2003 年中泰两国旅游合作甚至出现了短暂回落, 这主要是因为 2003 年全球尤其是亚洲遭受 非典 侵袭, 国际旅游活动相对减弱 此阶段内, 中泰两国旅游合作基础逐步完善, 政策环境趋于良好, 旅游合作取得一定成效 (2) 快速提升期 ( 年 ): 此阶段内, 中泰两国旅游合作发展迅速, 两国旅游合作取得长足进展, 这主要得益于泰国旅游局在此阶段内通过各项推广活动 邀请中国旅行社和媒体进行实地线路考察等旅游推介活动 需要注意的是,2010 年中泰旅游经济合作联系强度出现了明显的下降, 这主要是因为 2010 年泰国发生红衫军游行事件, 环境不稳定, 从而影响到了国际旅游活动的发展 24

25 21 3 发展回落期 年 此阶段内 中泰两国旅游经济合作联系强度 出现明显的回落现象 这主要是因为 2011 年以后 中国国际旅游入境人次数总体呈 现较为缓慢增长 甚至国际旅游收入呈现下降趋势 这直接影响了中泰两国旅游经济 合作的联系强度 2012 年以后 中国出境旅游繁荣发展 据中国旅游研究院发布的 中国出境旅游发展年度报告 2017 显示 2017 年 中国公民出境旅游突破 1. 3 亿人 次 而中国赴 一带一路 沿线国家游客量快速增长 游客数量仅 2016 年便达到 5000 万人次 由于中国出境旅游的迅速增长 出境旅游规模明显超过了入境旅游规模 故 估计旅游收入呈现一定的下降 这直接导致了中泰两国旅游经济联系强度的下降 此 外 随着 一带一路 倡议的逐步推进 沿线国家对前往泰国的中国游客游一定的分流 这也可能导致两国之间的旅游经济合作联系降低 但总体来看 两国旅游合作的程度 整体高于 2007 年的水平 还在不断恢复 因此 在两国今后的旅游合作中 如何吸引 客流 再次实现旅游合作的腾飞成为两国面临的重要议题 图 1 中泰旅游经济合作演变态势分析 四 中泰旅游合作发展反思 本研究重点回顾了中泰两国旅游合作 分析其合作有待拓展之处 并测度了两国 旅游经济合作联系强度 揭示了其相应的旅游经济合作变化发展态势 有助于为进一 步深化中泰旅游合作 在此基础上 本研究认为可以从以下几个方面来提升中泰旅游 合作 一 调整合作方向 目前中泰两国旅游合作形式主要以客源互访为主 旅游产品主要以休闲观光类产 品为主 合作形式 旅游产品类型单一 本研究认为中泰两国可调整旅游合作方向 开展多元化的合作方式 联合推出多类型 高体验的旅游产品 本研究认为中泰两国 旅游合作方向可进行以下调整 25

26 22 1. 加强康体养生合作 2016 年 11 月, 李克强总理在第九届全球健康促进大会上强调要充分调动社会力量增加健康产品和服务供给的积极性, 促进健康与养老 旅游 健身 休闲等产业融合发展, 促进健康新产业 新业态 新模式成长壮大 中国老龄委的调查数据显示, 中国每年老人旅游人数占全国总旅游人数 20% 以上 2017 年上半年, 老年游客出游人次总比增长 2. 4 倍,60-70 岁是老年游的主要人群, 其中 70 岁以上的游客占整个老年游群体的 20% 由此 可见, 中国游客对于康养旅游需求量大, 康养旅游市场潜力巨大 然而, 泰国不仅为旅游大国, 还是医疗旅游强国, 泰国旅游局近年来也加大医疗旅游推广力度, 泰国已成 [23] 为全球较大海外医疗旅游目的地 因此, 在今后的旅游合作过程中, 中泰两国可结合国际旅游发展形势, 调整合作方向, 将传统的观光旅游向特色鲜明的旅游合作项目转变 2. 加强文创产业合作 [ 24] 文化是旅游的灵魂, 旅游是文化发展的重要途径 中国历史文化悠久, 文化资源丰富, 可将其作为重点发展方向打造 中泰两国旅游合作发展可着力于两国文创产业的融合与合作 文化创意产业通常被视为包含三个部分的内容 : 一是常规的文化及相关产业 ; 二是软件 游戏 动漫等与通信 网络等内容相关的产业 ; 三是设计 咨询策划等创意服务产业, 包括工业设计创意 建筑设计创意和咨询策划创意等内容 推动共建丝绸之路经济带和 21 世纪海上丝绸之路的愿景与行动 (2015) 鼓励 一带一路 沿线区域互动 举办文化交流活动, 如举办旅游年 文化年 艺术节 电影节 电视周和图书展等活动 文化年 艺术节 电影节 电视周 图书展 广播影视剧精品创作及翻译等都属于文化创意产业的内容 因此, 在 一带一路 倡议等政策环境的影响下, 中泰两国应抓住发展契机, 加大旅游投入, 完善基础设施建设, 加强两地文创产业合作 3. 加强旅游安全合作 根据全国旅游社责任保险统保示范项目的历年出险数据显示,2016 年中国出境游客在泰国出险事故在所有出险国家和地区中占比达 33%,2017 年该比重达到 29% 此外, 泰国旅游风险隐患众多,2016 年中国游客泰国出险情况中, 一般意外伤害占比达 56%, 颠簸受伤达 16%, 风险隐患众多, 风险类型多样, 游客经常面临赴泰旅游安全警 [7] 示 因此, 中泰两国之间必须重点聚焦于旅游安全问题, 从预防预备 监测预警 应急处置和善后恢复等层面加强合作, 全方位保障旅游业的健康 持续发展 ( 二 ) 优化合作机制 1. 优化市场配置机制 双边合作是中泰旅游合作的重点, 而企业是推进区域双边合作与发展的主体, 企业的逐利行为能够促动市场资源配置, 推动中泰旅游经济合作 中泰旅游合作需要重新优化市场配置机制 : 一是以企业为主导, 集中聚力于中泰两国旅游业的优势资源与优势产品, 以资本为抓手, 通过企业合作的多种市场手段, 实现两国优势旅游资源的对接与异地衍生 ; 二是以生产要素为主导, 以要素流动为发展理念, 强化经验 资 26

27 23 本 技术 管理 劳动力 人才等生产要素活跃流动和灵活运用, 提高生产要素的流动活性 ; 三是以市场为主导, 强化市场作用, 强调市场合作, 加强和扩大中泰两国市场双边流通 ; 四是以资源为主导, 以资源优化配置为目标, 建立两国之间的合作信息网络 资源流通网络, 推动资源在市场内的流通与优化配置 2. 优化多方协调机制 中泰旅游合作内容必然涉及民间 社会组织间的合作, 因此需要建立中泰两国旅游合作的多方协调机制, 如建立政府 市场 非政府组织等多方之间的相互协调机制 此外, 中泰两国合作主体除企业和政府之外, 还应重视非政府组织的合作交流力量, 如行业协会 科研机构 社团组织等 一方面, 建立文化交流机制 应建立两地文化交流机制, 完善文化交流的内容 形式等, 推动文化交流进一步发展 另一方面, 建立多方协调的人才交流机制 实现企业 政府 行业协会 科研机构 社团组织等优秀人才的交流合作, 活用人才, 共享智囊 3. 优化动态调整机制 中泰两国的旅游合作关系 合作内容 合作机制等需要在不同时代背景下重新审视, 也需要依据合作阶段 合作发展水平进行动态优化 因此, 需要建立中泰两国旅游合作动态优化机制 由两国政 产 学 研等各界人才组成评估团队, 对两国旅游合作进展进行全面评估, 衡量中泰旅游合作的广度与深度 合作内容 合作成效 合作机制等, 不断修正合作方向, 持续保持和不断提高合作竞争力 ( 三 ) 加强合作保障 1. 集中优势, 发挥领头羊带动作用 充分发挥中泰合作 领头羊 的优势带动作用 可加强省域层面与泰国旅游合作的对接, 形成省域层面的旅游合作 领头羊, 凸出示范效应, 推动中国各省区主动加强与其沟通合作联系, 从而促进两国旅游合作发展 ; 建立旅游合作战略联盟, 实现旅游发展经验共享 客源互送 合作共赢 2. 多元并举, 提升旅游便利化水平 中泰两国应多元并举, 提升旅游便利化水平, 主动寻求两国之间的国际旅游合作 两国可采取向游客提供旅游补贴 淡季推出廉价机票 增设航班 提升旅游基础设施水平 提升签证办理便利化水平等多种措施促进旅游业发展, 积极投入国际旅游合作 此外, 还可以开放优惠政策, 吸引旅游投资, 全面提升食 住 行 游 购 娱水平, 提供一个良好的旅游合作环境 3. 全面合作, 大力提升区域协同化 丰富沿线各国旅游合作多元化水平, 打破传统观光旅游合作形式, 形成集康养旅游 医疗旅游 奖励旅游 研学旅行等于一体的多元旅游合作方式 ; 构建全面旅游合作模式, 实现旅游政策共商 基础设施共建 旅游客流共享 旅游信息共用等方面的全面合作, 提升中泰两国协同化发展水平 ; 建立区域间共建 共商 共享的旅游合作机制, 为中泰两国旅游合作提供合作保障与发展环境 27

28 24 参考文献 [1] 殷杰, 郑向敏, 董斌彬. 21 世纪海上丝绸之路沿线国家旅游贸易 : 潜力 效率及其影响因素 [J]. 东南亚纵横,2015(11):8-14. [2]Teye V B. Prospects for regional tourism cooperation in Africa[J].Tourism Management,1988,9(3): [3]Jacqueline A. Tourism cooperation in the Asia- Pacific region[j].tourism Management,1993,14(5): [4]Morrisson A, Lynch P, Johns N. International Tourism Network[J].International Journal of Contemporary Hospitality Management,2004,16(3): [5] 刘宏盈, 廖均燕 年中泰出入境旅游服务贸易发展研究 : 2015 中国旅游科学年会, 中国北京, 2015[C]. [6] 杨永德, 庞莲荣, 杨艳芬. 中泰旅游服务贸易失衡问题及应对策略 [J]. 广西民族大学学报 ( 哲学社会科学版 ),2014,36(06): [7] 郑向敏, 邹永广. 中泰旅游突发事件应急处置与合作机制研究 [J]. 华侨大学学报 ( 哲学社会科学版 ),2013(02): [8] 马超, 张青磊. 一带一路 与中国 - 东盟旅游安全合作 基于亚洲新安全观的视角 [J]. 云南社会科学,2016(04): [9] 周成, 冯学钢. 泰国旅华市场时空结构与拓展策略研究 [J]. 世界地理研究,2015(04): [10] 雷君. 基于需求和供给角度的中国游客赴泰旅游因素探究 [J]. 南宁职业技术学院学报,2018(03): [11] 陈红玲. 广西与泰国旅游合作的思考 [J]. 东南亚纵横,2007(07): [12] 邹永广. 一带一路 中国主要节点城市旅游的经济联系 空间结构与合作格局 [J]. 经济管理,2017,39(05): [13] 叶茂, 王兆峰. 武陵山区交通通达性与旅游经济联系的耦合协调分析 [J]. 经济地理,2017,37(11): [14] 张洪, 夏明. 安徽省旅游空间结构研究 基于旅游中心度与旅游经济联系的视角 [J]. 经济地理,2011,31(12): [15] 于洪雁, 李秋雨, 梅林, 等. 社会网络视角下黑龙江省城市旅游经济联系的空间结构和空间发展模式研究 [J]. 地理科学,2015,35(11):

29 25 [16] 李文宇, 刘洪铎. 多维距离视角下的 一带一路 构建 空间 经济 文化与制度 [J]. 国际经贸探索,2016,32(06): [17] 宣国富, 陆林, 汪德根, 等. 三亚市旅游客流空间特性研究 [J]. 地理研究,2004,23(01): [18] 李连璞, 杨新军, 赵荣. 时空缩减 背景下客源市场空间分布及演变趋势分析 [J]. 人文地理,2007,22(01): [19] 叶莉, 陈修谦. 基于旅游竞争力评价的中国与东盟国家旅游贸易互动分析 [J]. 经济地理,2013,33(12): [20] 殷杰, 刘雅芳, 杨东旭, 等. 一带一路 沿线欧洲诸国旅游开放度研究 [J]. 经济地理,2017,37(06): [21] 吴晋峰, 任瑞萍, 韩立宁, 等. 中国航空国际网络结构特征及其对入境旅游的影响 [J]. 经济地理,2012,32(05): [22] 杨长春, 方玺. 基于 VAR 模型的国际航空客运运输与旅游服务贸易关系的实证分析 [J]. 国际商务 ( 对外经济贸易大学学报 ),2014(06): [23] 刘小颖. 泰国医疗旅游发展对策研究 [D]. 黑龙江大学, [24] 朱江瑞. 宁夏文化旅游与文化产业融合发展探析 [J]. 宁夏社会科学,2011(06):

30 26 Chinese - Thai in the New Era Co-operation: Context of Social Development and People-to-People Exchange Assistant Professor Chulaporn Kobjaiklang, Ph.D. National Institute of Development Administration ABSTRACT The purpose of the study of Chinese - Thai in the New Era Co-operative: Context of Social Development and People-to-People Exchange were 1) to study the roles and emphasis of the One Belt One Road initiative of China relate with social development and People-to-People exchange between China-Thai 2) to study the major problems and obstacles in social development between China and Thailand 3) to study how to strengthen people-to-people exchange 4) to find cooperate process for cultural exchange and social development promote of China-Thailand to be derived from the linkage strategy connectivity through the 21st Century Belt and Road Initiative between China - Thai and 5) to gain recommendations and guidelines for enhancing relations between China-Thai from studying document research with qualitative researches by attendance related Seminars, in-depth interview and focus group from respected key informants. Studied results found that Social and cultural relations between Thailand - China developed a very close and tight throughout. People to- People of both countries is to come to cultural exchange and to disseminate ongoing. The problem and obstacle of Thailand were Language development revealed that Thai people can communicate in Chinese and have a small number interest in Chinese language, wide social gap, the development into the digital age is still slow, lack of publication, Thailand research funding was minimal compared with China, Thailand is a democratic society have identity and there is no organizations that urges serious attention. China-Thailand cooperation needs to cooperate in both countries. There must be a fair and equitable to both parties are sincere to promote cooperation in promoting cultural exchange and social development of China - Thailand. To get from the link building connectivity strategy, the Belt and Road Initiative between China and Thailand will be mutually beneficial. Nevertheless, the cooperation must be up leveled in all dimensions: economics, politics, social, cultural and technology with principles of equanimity and sincerity from both sides. Along with social development and people to people exchange. Keywords: Chinese - Thai in the New Era, Social Development, People-to-People Exchange, Belt and Road Initiative 30

31 27 ความร วมม อจ น-ไทยย คใหม : บร บทด านการพ ฒนาส งคมและการแลกเปล ยนระหว างประชาชน บทค ดย อ การศ กษาความรวมม อจ น-ไทยย คใหม: บร บทดานการพ ฒนาส งคมและการแลกเปล ยนระหวาง ประชาชน ม ว ตถ ประสงคแเพ อ 1) ศ กษาบทบาทและความส าค ญของเสนทางสายไหมศตวรรษท 21 ก บ ความส มพ นธแดานการพ ฒนาส งคมและการแลกเปล ยนประชาชนของจ น-ไทย 2) เพ อศ กษาป ญหาและอ ปสรรค ท ส าค ญเก ยวก บในการพ ฒนาส งคมรวมก นระหวางจ น-ไทย 3) เพ อศ กษาว ธ การเสร มสรางการแลกเปล ยน ระหวางประชนใหแนบแนน 4) เพ อหาแนวทางความรวมม อในการสงเสร มแลกเปล ยนทางว ฒนธรรมและการ พ ฒนาส งคมของจ น-ไทยท จะไดร บจากย ทธศาสตรแการสรางความเช อมโยงผานนโยบายความร เร มเสนทางสายไหม ในศตวรรษท 21 ระหวางจ น-ไทย และ 5) เพ อใหไดขอเสนอแนะแนวทางการเพ มบทบาทความส มพ นธแ ระหวางประเทศไทยก บประเทศจ น การศ กษาคร งน เป นการว จ ยเช งค ณภาพ (Qualitative Research) โดยศ กษาจากจากเอกสาร การเขารวมประช มส มมนาท เก ยวของ การส มภาษณแเจาะล ก และการสนทนากล ม จากผ ทรงค ณว ฒ ท ใหขอม ลส าค ญ ผลการศ กษาพบวา เสนทางสายไหมศตวรรษท 21 จะน ามาซ งโอกาสในการ พ ฒนาส งคมและประชาชนของท งสองประเทศ เก ดการแลกเปล ยนดานว ฒนธรรมและเทคโนโลย อยางตอเน อง ป ญหาและอ ปสรรคท ส าค ญของไทยค อ ดานประชากรไทย การพ ฒนาการดานภาษาพบวาคนไทยท สามารถ ส อสารภาษาจ นและม ความสนใจศ กษาภาษาจ นม จ านวนนอย ชองวางทางส งคมมาก การพ ฒนาส ย คด จ ตอล ย งลาชา ขาดการประชาส มพ นธแอยางจร งจ ง เง นท นสน บสน นดานการคนควาว จ ยนอยมากเม อเท ยบก บจ น ส งคมไทยเป นส งคมประชาธ ปไตยม อ ปน ส ยท เป นเอกล กษณแ และหนวยงานท กระต นใหเห นความส าค ญอยาง จร งจ งย งคอนขางนอย ดานการเสร มสรางจ น-ไทยตองรวมม อก นท งสองประเทศ โดยตองม ความเสมอภาค เป นธรรม และตองม ความจร งใจท งสองฝ าย เพ อน ามาซ งแนวทางความรวมม อในการสงเสร มแลกเปล ยนทาง ว ฒนธรรมและการพ ฒนาส งคมของจ น-ไทยท จะไดร บจากย ทธศาสตรแการสรางความเช อมโยง ผานนโยบาย ความร เร มเสนทางสายไหมในศตวรรษท 21 ระหวางจ น-ไทยจะไดประโยชนแรวมก น ด งน นความรวมม อตอง ยกระด บในท กม ต ท งทางดานเศรษฐก จ ดานการเม อง ความม นคง และดานเทคโนโลย ไปพรอมก บการพ ฒนา ส งคมและการแลกเปล ยนระหวางประชาชน คาสาค ญ: ความรวมม อจ น-ไทยย คใหม การพ ฒนาส งคม การแลกเปล ยนระหวางประชาชน เสนทางสายไหมในศตวรรษท 21 ท มาของป ญหา ในระยะเวลาท ผานมาไทยไดม งเนนดานการเป นห นสวนการพ ฒนาก บประเทศเพ อนบานเพ อใหเก ด การพ ฒนาอยางม บ รณาการเช งย ทธศาสตรแก บการพ ฒนาเศรษฐก จโดยรวมของไทยผานความรวมม อทาง เศรษฐก จในอน ภ ม ภาคล มแมน าโขง 6 ประเทศ (Greater Mekong Sub-region Economic Cooperation Program: GMS) และความรวมม อทางเศรษฐก จ อ ระวด -เจาพระยา-แมโขง (Ayeyawaddy-Chao Phraya- Mekong Economic Cooperation Strategy: ACMECS) สวนทางใตของไทยม รอบแผนงานการพ ฒนาเขต เศรษฐก จสามฝ าย อ นโดน เช ย-มาเลเซ ย-ไทย (Indonesia-Malaysia-Thailand Growth Triangle: IMT-GT) ซ งเป นประเทศท ม การพ ฒนาเศรษฐก จภายในอยางรวดเร ว ท งน กรอบความรวมม อระด บอน ภาคด งกลาวเป น กลไกและพ นฐานส าค ญในการข บเคล อนความรวมม อในภ ม ภาคอาเซ ยนโดยท าใหอาเซ ยนม ความเช อมโยง 31

32 28 ระหวางก นมากข น การผล กด นการด าเน นงานตามแผนแมบทวาดวยความเช อมโยงระหวางก นในอาเซ ยน (Master Plan on ASEAN Connectivity) โดยม แผนแมบทวาดวยความเช อมโยงระหวางก นในอาเซ ยนท ม เป าหมาย แนวทาง และก าหนดเวลาการด าเน นงานท ช ดเจน รวมท งการพ ฒนากลไกการระดมท นส าหร บ โครงการดานโครงสรางพ นฐาน ป จจ บ นมหาอ านาจตางใหความส าค ญและพยายามก าหนดย ทธศาสตรแเช อมโยงก บกล มประเทศ GMS และ ACMECSโดยเฉพาะจ นเนนนโยบาย เสนทางสายไหมศตวรรษ 21 หร อ One Belt One Road (OBOR) พ ฒนานโยบายเสนทางสายไหมทางบกและทางทะเลข นมาใหม เป นโครงการกอสรางโครงสรางพ นฐานดาน การขนสงของโลก ท จะม สวนชวยการพ ฒนาเศรษฐก จ และการคาโลก การร เร มโครงการน จ นม เป าหมายท ง ดานภ ม ร ฐศาสตรแและภ ม เศรษฐศาสตรแ ประการแรก เศรษฐก จจ นตองการแรงกระต นใหม ๆ ขณะเด ยวก น ก าล งการผล ตตาง ๆ ของประเทศก ลนเก นโครงการ OBOR จ งชวยระบายก าล งการผล ตของจ น ประการท สอง เสนทางสายไหมจะชวยสน บสน นความตองการดานพล งงานของจ น เชน โครงการทอ ก าซในเอเช ยกลาง โครงการทาเร อน าล กในเอเช ยใต และประการท สามค อ เป าหมายของจ นดานภ ม ร ฐศาสตรแ จ นตองการอาศ ยการพ ฒนาเศรษฐก จ มาสรางเสถ ยรภาพในเอเช ยกลาง ภ ม ภาคท เต มไปดวยความแปรปรวน ทางการเม อง แมจ นจะปฏ เสธวา OBOR ไมใช โครงการมารแแชล ของจ น แตการพ ฒนาเศรษฐก จท เก ดข น ในบรรดาประเทศตามเฉล ยงเสนทางสายไหม เป นหนทางหน งท จะป องก นความข ดแยงในภ ม ภาคน รวมถ งการ ด าเน นโครงการ OBOR รวมท งการจ ดต งธนาคารการลงท นโครงสรางพ นฐานเอเช ย (Asian Infrastructure Investment Bank- AIIB) และกองท นเสนทางสายไหม (Silk Road Fund) แสดงใหเห นวา จ นพรอมท จะม บทบาทเต มท ในระด บโลกและภ ม ภาค ประเด นท จ นเก ยวของก บไทยและประเทศในแถบภ ม ภาคอาเซ ยน จ นไดพยายามเป ดพ นท เศรษฐก จ ดานมณฑลย นานและกวางส เช อมโยงออกส กล ม GMS ในเสนทางท งทางบก รถไฟความเร วส งและถนน รวมท งเสนทางน าผานทางแมน าโขง โดยใชการสน บสน นแบบใหเปลาในการพ ฒนาโครงสรางพ นฐานจ านวน มาก รวมท งม การลงท นในเขตเศรษฐก จพ เศษตาง ๆ ในลาว พมา และเว ยดนาม จ นม ความช ดเจนในเร องของ การใหการสน บสน นในเร องของโครงสรางพ นฐานซ ง โดยเนนในเร องของการคมนาคมเน องจากเป นความ จ าเป นในการใชขนสงส นคาจากจ นไปย งประเทศเพ อนบานใกลเค ยง ASEAN+3 ของจ นน นม ประโยชนแอยาง มาก เน องจาก จะสงเสร มการเป นตลาดและฐานการผล ตเด ยวก น การเป นภ ม ภาคท ม ข ดความสามารถในการ แขงข นส ง การเป นภ ม ภาคท ม การพ ฒนาทางเศรษฐก จท เทาเท ยมก น และการบ รณาการเขาก บเศรษฐก จโลก จากเขตการคาเสร อาเซ ยน - จ น (ACFTA) ม งเนนท การสงเสร มใหเก ดการใชประโยชนแส งส ด และประเทศจ น เองจะไดประโยชนแในจ ดแข งและโอกาสจากกล มประเทศอาเซ ยน ประเทศไทยม นโยบายในดานการพ ฒนาเช อมโยงดานโครงสรางพ นฐาน ซ งไทยม ศ กยภาพในเช ง ภ ม ศาสตรแท สามารถเช อมโยงก บกล มประเทศใน ASEAN+6 ความทาทายจากการแขงข นในสภาวะการคาและ การลงท นของโลก สงผลใหไทยจะตองว เคราะหแถ งสถานการณแป จจ บ น วาม ความพรอมดานโครงสรางพ นฐาน มากนอยอยางไร รวมถ งความรวมม อก บประเทศตาง ๆ ท อย ในกล ม ASEAN+6 เพ อหาโอกาสรวมถ งทราบถ ง ผลกระทบ และความทาทายการพ ฒนาโครงสรางพ นฐานของไทย รวมถ งโครงการพ ฒนาระเบ ยงเศรษฐก จ พ เศษภาคตะว นออก Eastern Economic Corridor: EEC) เป นแผนย ทธศาสตรแภายใตไทยแลนดแ 4.0 ดวย การพ ฒนาเช งพ นท ท ตอยอดความส าเร จมาจากแผนพ ฒนาเศรษฐก จภาคตะว นออก หร อ Eastern Seaboard ไทยไดเตร ยมความพรอมระบบการเช อมตอ และการขนสงตาง ๆ ใหสามารถเช อมโยงก บประเทศ เพ อนบาน และประเทศอ นๆ ในกล ม ASEAN+6 อยางไรบาง ม การเตร ยมความพรอมท จะพ ฒนาโครงขายการ 32

33 29 ขนสง ท งทางบก (การคมนาคมขนสงทางถนน และการคมนาคมขนสงทางราง) การคมนาคมขนสงทางน า และ การคมนาคมขนสงทางอากาศ รวมถ งหาแนวทางในการพ ฒนาส งอ านวยความสะดวกเพ อเพ มประส ทธ ภาพ อยางไรบางเพ อรองร บการคา การลงท น การทองเท ยว และการขยายต วท งภาคการผล ตและภาคบร การใน อนาคต ความส มพ นธ ด านส งคมและว ฒนธรรม 14 ดวยความผ กพ นยาวนานและว ฒนธรรมท ใกลช ดท าให ความส มพ นธแดานส งคมและว ฒนธรรมระหวางไทย-จ นพ ฒนาไปอยางใกลช ดและแนบแนนมาโดยตลอด ประชาชนของท งสองประเทศม การไปมาหาส เพ อเผยแพรและแลกเปล ยนดานว ฒนธรรมอยางตอเน อง ต งแต การแลกเปล ยนการแสดงศ ลปว ฒนธรรมพ นบานประจ าชาต ซ งประสบผลส าเร จอยางด และไดร บการตอนร บ อยางด ย งจากประชาชนของแตละฝ าย ไปจนถ งความรวมม อทางดานศาสนาจากการท ไทยเป นเม องพ ทธและ จ นไดช อวาเป นประเทศท ม คนน บถ อศาสนาพ ทธมากท ส ดในโลกประเทศหน ง ค อ ประมาณ 100 ลานคน นอกจากน ย งไดร บการสงเสร มโดยพระบรมวงศาน วงศแท กพระองคแของไทย โดยเฉพาะสมเด จพระเทพ ร ตนราชส ดาฯ สยามบรมราชก มาร ซ งทรงสนพระท ยในภาษา ว ฒนธรรรม และประว ต ศาสตรแของจ น ทรงเป น แบบอยางท ด แกประชาชน รวมท งเยาวชนของไทยในการศ กษาเร ยนร ภาษาและว ฒนธรรมจ น ซ งเป น ประโยชนแตอการสงเสร มความเขาใจอ นด ระหวางประชาชนของท งสองประเทศ รวมท งสมเด จพระเจาล กเธอ เจาฟ าจ ฬาภรณวล ยล กษณแ อ ครราชก มาร ซ งทรงร เร มการแสดงดนตร สายส มพ นธแสองแผนด น ซ งม สวน ส าค ญตอการสงเสร มความรวมม อดานว ฒนธรรมระหวางก น ท งน ความส มพ นธแดานส งคมและว ฒนธรรม น บว นจะย งม ความส าค ญมากข น เน องจากเก ยวพ นอยางล กซ งตอการสงเสร มความส มพ นธแในระด บประชาชน ซ งถ อเป นพ นฐานส าค ญในการพ ฒนาความส มพ นธแระหวางไทย-จ นในดานอ น ๆ กลาวโดยสร ป ในป จจ บ นจ น-ไทยม ความส มพ นธและความรวมม อท เจร ญร ดหนาในท กดาน และน บว น จะย งพ ฒนาตอไปอยางตอเน องและล กซ ง กอใหเก ดประโยชนแอยางเป นร ปธรรมในดานการพ ฒนาเศรษฐก จ และการยกระด บช ว ตความเป นอย ของประชาชนของท งสองประเทศ ตลอดจนเป นประโยชนแตอส นต ภาพและ ความเจร ญร งเร องในภ ม ภาค ด งน น ในชวงศตวรรษท 21 ทามกลางกระแสโลกาภ ว ตนแ การเจร ญเต บโตทาง เศรษฐก จและการพ ฒนาอยางรวดเร ว ประกอบก บการแสดงบทบาทท สรางสรรคแของจ น ไทยและประเทศอ น ๆ ในภ ม ภาคหว งวาจะความรวมม อก บจ นมากย งท งในดานเศรษฐก จการคาและการลงท น โดยจ นจะเป นพล ง ส าค ญในการพ ฒนาเศรษฐก จของภ ม ภาคเอเช ยและโลกโดยรวม นอกจากบทบาทส าค ญทางดานเศรษฐก จ การคาการลงท นรวมก น รวมม การม สวนรวมในการด แลเร องของการเม องและความม นคง และส งส าค ญท ส ด ค อ เร องของการพ ฒนาส งคมและว ฒนธรรม สน บสน นใหเก ดการแลกเปล ยนประชากรและบ คลากรท ส าค ญท ม ผลตอการปร บเปล ยนและพ ฒนาไปในแนวทางท ด ข น ท งน น กว จ ยใหความส าค ญมากในเร องของการพ ฒนา ส คมอยางเป นร ปธรรม ท งดาน การศ กษาดานความส มพ นธแทางส งคมและว ฒนธรรม ซ งม ประว ต ศาสตรแอยาง ยาวนาน ตองพ จารณาวาสวนท ด ท ด อย แลวจากอด ตท ผานมาน ามาใชเป นประสบการณแ ระหวางจ น-ไทย ม สวนไหนท เป นป ญหาอ ปสรรคท ส าค ญในการพ ฒนาส งคมรวมก น ท าอยางไรจะสงเสร มการแลกเปล ยนระวาง คนใหแนบแนนย งข น ควรจะม ความรวมม อทางดานไหนบางท สามารถสงเสร มใหเก ดประโยชนแส งส ด เพ อได เป นแนวทางการพ ฒนาบทบาทความส มพ นธแระหวางประเทศ และใชเป นแนวทางการสรางความเช อมโยงโดย ผานนโยบาย ความค ดร เร มเสนทางสายไหมในศตวรรษท ความส มพ นธแระหวางไทยและสาธารณร ฐประชาชนจ น, ศ นยแขอม ลเพ อธ รก จไทยในจ น เขาถ งโดย: 33

34 30 ว ตถ ประสงค เพ อ 1. ศ กษาบทบาทและความส าค ญของเสนทางสายไหมศตวรรษท 21 (Belt and Road Initiative) ก บความส มพ นธแดานการพ ฒนาส งคมและการแลกเปล ยนประชาชนของจ น-ไทย 2. เพ อศ กษาป ญหาและอ ปสรรคท ส าค ญเก ยวก บในการพ ฒนาส งคมรวมก นระหวางจ น-ไทย 3. เพ อศ กษาว ธ การเสร มสรางการแลกเปล ยนระหวางคนก บคนใหแนบแนน 4. เพ อหาแนวทางความรวมม อในการสงเสร มแลกเปล ยนทางว ฒนธรรมและการพ ฒนาส งคมของ จ น-ไทยท จะไดร บจากย ทธศาสตรแการสรางความเช อมโยงผานนโยบายความร เร มเสนทางสายไหมในศตวรรษท 21 ระหวางจ น-ไทย 5. เพ อใหไดขอเสนอแนะแนวทางการเพ มบทบาทความส มพ นธแระหวางประเทศไทยก บประเทศจ น ระเบ ยบว ธ ว จ ย โดยศ กษาจากเอกสาร(Documentary Research) การว จ ยเช งค ณภาพ (Qualitative Research) โดยการเขารวมประช มส มมนาท เก ยวของ (Attendance Related Seminars) การส มภาษณแเจาะล ก (Indepth Interview) และการสนทนากล ม (Focus Group) จากผ ทรงค ณว ฒ ท ใหขอม ลส าค ญและศ กษาจาก ผ เช ยวชาญดานจ นศ กษาจากสถาบ นการศ กษา ผ ม สวนไดเส ยและผ ม ประสบการณแตรง ผลการศ กษา จากการศ กษาจ น-ไทยม ความส มพ นธ ยาวนานในท ก ๆ ม ต ท งทางดาน 1) ความรวมม อและ ความส มพ นธแดานการเม องและดานความปลอดภ ย (Political and Security Cooperation) 2) ความรวมม อ ทางดานเศรษฐก จ ( Economic Cooperation) และ 3) ความส มพ นธแทางดานส งคมและว ฒนธรรม (Socio- Cultural Cooperation) ซ งในการศ กษาคร งน ใหความส าค ญก บประเด นดานการพ ฒนาส งคม (Social Development) และการแลกเปล ยนระหวางประชาชน (People - to - People Exchange) ในย คใหม ภายใตความรวมม อระหวางจ น-ไทยเช อมโยงผานเสนทางสายไหมศตวรรษท 21 (Belt and Road Initiative: BRI) ป จจ บ นม การรวมกล มประชาคมอาเซ ยน(ASEAN) ซ งไทยเป นสมาช กหล ก ด งน นในการศ กษาตอง พ จารณาระด บภ ม ภาคอาเซ ยนรวมดวย ประกอบก บนโยบายร ฐบาลของประธานาธ บด ส จ นผ ง ของจ นท ให ความส าค ญในเร องของการพ ฒนาความส มพ นธแก บอาเซ ยนโดยย ดหล ก 3 ประการ ค อ 1) การพ ฒนา ความส มพ นธแฉ นม ตรและใหความส าค ญก บอาเซ ยนในล าด บตนของการด าเน นนโยบายตางประเทศของจ น จาก นโยบาย จ นลงใต 2) การพ ฒนาความเป นห นสวนเช งย ทธศาสตรแระหวางอาเซ ยน-จ น ใหรอบดานและล กซ ง มากย งข น และ 3) การแกไขขอพ พาทในทะเลจ นใตก บประเทศสมาช กอาเซ ยนบางประเทศผานการเจรจา หาร อท เป นม ตรตอก น เสมอภาค ม ความรวมม อและเอ อประโยชนแตอก น จากโครงการส าค ญท ช ดเจน ค อ ความเช อมโยงอาเซ ยน-จ น จ นพยายามสงเสร มความเช อมโยงในภ ม ภาค และไดร เร มจ ดต งกองท นและสถาบ น การเง น ไดแก กองท นเสนทางสายไหมทางทะเล (Maritime Cooperation Fund) และธนาคารเพ อการ ลงท นดานโครงสรางพ นฐานแหงเอเช ย (Asian Infrastructure Investment Bank: AIIB) เพ อเพ มแหลงท น ส าหร บการพ ฒนาความเช อมโยงในภ ม ภาคเอเช ยและเสนอใหใชประโยชนแจาก AIIB อยางเต มท 34

35 31 1. การศ กษาบทบาทและความส าค ญของเส นทางสายไหมศตวรรษท 21 (Belt and Road Initiative) ก บความส มพ นธ ด านส งคมและว ฒนธรรมของจ น-ไทย 15 ประเทศไทยเป นศ นยแกลางของอาเซ ยน ท ม บทบาทส าค ญตอการเช อมโยงดานการคมนาคมขนสง โดยผานประเทศ CLMV ส ประเทศจ นตามแนว หน งแถบ หน งเสนทาง หร อ BRI ของจ น ซ งจ นก าล งผล กด นใหนครเฉ งต เป นศ นยแกลางในการเช อมโยงก บ ภ ม ภาคท ส าค ญของจ น เชน ค นหม ง ฯลฯ และเช อมตอก บเอเช ยกลางส ย โรป อ นจะท าใหโครงการระเบ ยง เศรษฐก จภาคตะว นออกของไทย (EEC) สามารถเช อมโยงก บ BRI ของจ น ซ งนอกจากจะสรางโอกาสทาง เศรษฐก จใหก บประชาชนในพ นท ท อย หางไกล ผานการคาชายแดนส ประเทศจ นไดแลว ย งจะเป นอ กทางเล อก หน งในการขนสงส นคาสงออกของไทยไปย งจ นและประเทศในทว ปย โรปอ กดวย ร ปท 1 เสนทางการพ ฒนาความเช อมโยงของโครงการเสนทางสายไหมศตวรรษท 21 ท มา: ประย กตแโดย พ นเอก ไชยส ทธ ต นตยก ล จากการพ ฒนาความเช อมโยงของโครงการเสนทางสายไหมศตวรรษท 21 พบวา: 1) ไทยจะเป นศ นย กลางการเช อมโยงเส นทางคมนาคมขนส งระหว างจ น-อาเซ ยน อ นจะท าให ม ลคาการคาระหวางไทย-จ น ท ป จจ บ นม ประมาณ 73,000 ลานดอลลารแสหร ฐ ส งข นเป น 120,000 ลาน ดอลลารแสหร ฐ ในป ค.ศ (พ.ศ. 2563) โดยเฉพาะในดานการทองเท ยว ท ม ชาวจ นมาเท ยวไทยเม อป ท ผานมา 8.0 ลานคน และคาดวาในป น จะม มากถ ง 10 ลานคน 2) บทบาทของจ นในการขยายพ นท ทางเศรษฐก จจากจ นตอนใต มาย งประเทศไทย ย ทธศาสตรแ การพ ฒนาพ นท เศรษฐก จในกรอบความรวมม ออน ภ ม ภาคล มแมน าโขง (GMS) ประกอบดวย 6 ประเทศไดแก ไทย เม ยนมา สปป.ลาว เว ยดนาม ก มพ ชา และจ น (ย นนาน และกวางส ) ท งน ไทย-จ นตองม ย ทธศาสตรแในการ ท างานรวมก น ดานผลประโยชนแรวมตองม ความย ต ธรรมและเสมอภาค ป จจ ยส าค ญค อโครงสรางพ นฐานดาน 15 พ นเอก ไชยส ทธ ต นตยก ล, ประมวลจาก และ ) 35

36 32 การขนสงท งทางถนน ทางรถไฟ และทางน า ถ อเป นความส าค ญอยางย งของประเทศจ นท จะไดกระจายส นคา มาส ประเทศไทยและประเทศอ น ๆ ในอาเซ ยนผานกล ม GMS ซ งสงผลด ตอจ นท ม ตนท นการผล ตต า ท งส นคา ผลผล ตตาง ๆ รวมถ งดานการทองเท ยว การเคล อนยายท งส นคาและคนส ประเทศในกล ม GMS โดยเสนทาง แมน าโขง สามารถเพ มปร มาณของส นคาจากประเทศจ นมาส ไทยและประเทศในภ ม ภาคอาเซ ยน ท งน ย งสราง โอกาสใหก บจ นไดปลอยเง นก ของธนาคาร AIIB (Asia Infrastructure Investment Bank) และกองท นสาย ไหม (Silk Road Fund) เพ อเป ดโอกาสใหประเทศตาง ๆ ในกล ม GMS ท ตองการลงท นในการพ ฒนาดาน โครงสรางพ นฐานภายในประเทศแตขาดงบประมาณสน บสน นในการด าเน นการสอดคลองก บนโยบาย จ นลงใต 3) บทบาทการม ส วนร วมของจ นท ม ต อประเทศไทยในบร บทการลงท นโครงสร างพ นฐาน (ระบบ ราง): บทบาทส าค ญของจ น ค อการสน บสน นดานการถายทอดเทคโนโลย และว ชาการ ส บเน องจากจ นม เทคโนโลย ท ท นสม ยและม การพ ฒนาอยางตอเน อง จ นตองถายทอดและตองใหความส าค ญดานการบร การ การพ ฒนาบ คลากร ดานการซอมบ าร ง การสรางโครงขาย รวมท งการเป นศ นยแกลางการผล ตช นสวนและ อะไหล ไทยม โครงการพ ฒนาระเบ ยงเศรษฐก จพ เศษภาคตะว นออก EEC (Eastern Economic Corridor) ซ ง เป นแผนย ทธศาสตรแภายใตไทยแลนดแ 4.0 ดวยการพ ฒนาเช งพ นท ท ตอยอดความส าเร จมาจากแผนพ ฒนา เศรษฐก จภาคตะว นออก (Eastern Seaboard) เป นก ญแจส าค ญท ไทยตองเตร ยมความพรอมระบบการ เช อมตอดานการขนสงใหสามารถเช อมโยงก บประเทศเพ อนบานและประเทศอ น ๆ ในกล ม ASEAN+6 การ พ ฒนาโครงขายการขนสง ท งทางบก (การคมนาคมขนสงทางถนน และการคมนาคมขนสงทางราง) การ คมนาคมขนสงทางน า และการคมนาคมขนสงทางอากาศ รวมถ งหาแนวทางในการพ ฒนาส งอ านวยความ สะดวกเพ อเพ มประส ทธ ภาพ เพ อรองร บการคา การลงท น การทองเท ยว และการขยายต วท งภาคการผล ต และภาคบร การในอนาคต เต บโตไปพรอมก บนโยบาย จ นลงใต ซ งสอดคลองก บนโยบายเสนทางสายไหม ศตวรรษท 21 ของจ น ตารางท 1 บทบาทและความส าค ญของเสนทางสายไหมศตวรรษท 21 (Belt and Road Initiative) นโยบายจ น 1. จากนโยบายย ทธศาสตร พ ฒนาภาคตะว นตกของจ น เร องการกระจายความเจร ญส ด นแดนตอนในสงผลให มณฑลเสฉวน เป นศ นยแกลางคมนาคมแบบครบวงจรในป พ.ศ เป ดชองทางเช อมโยงส อาเซ ยนสงผลใหเก ดการ ขยายต วทางเศรษฐก จตามแนวระเบ ยงเศรษฐก จจ น- คาบสม ทรอ นโดจ น โดยเฉพาะดานการคาชายแดนตอเน อง ลงมาส ไทยท เช อมตอก บกล มประเทศ CLMV ไทยจะเป นจ ด ศ นยแกลางของกล มประเทศในอาเซ ยน 2. นครเฉ งต จะเป นศ นยแกลางการคมนาคมท งทางบก ทาง ราง ทางอากาศ ภายในป พ.ศ สามารถเช อมโยงไปส เขตเศรษฐก จส าค ญในแตละภ ม ภาคของจ นและผานเอเช ย กลางไปถ งย โรป หากม การวางแนวทางการเช อมโยงการ คมนาคมขนสงระบบรางจากประเทศไทย ในฐานะท ไทย เป นศ นยแกลางของอาเซ ยน ส นครเฉ งต ภายใตกรอบ นโยบายไทย 16 ความรวมม อในอนาคต ไดแก 1. ส งเสร มให อน ภ ม ภาคน ม ความท นสม ย ใหความส าค ญ ก บนว ตกรรม ม ความเป นเล ศดานเศรษฐก จและการพ ฒนา ท ย งย น โดยม ความสมด ลระหวางเศรษฐก จ ส งคม ส งแวดลอมและทร พยากรมน ษยแ และลดชองวางทางการ พ ฒนาระหวางก น 2. เป นกลไกหล กสน บสน นให อน ภ ม ภาคน สร างความ เข มแข งจากภายใน เช อมโยงเขาส หวงโซม ลคาโลก ซ ง ประเทศสมาช กม พ นฐานเศรษฐก จเป นภาคการเกษตร จ ง ตองรวมก นสรางม ลคาเพ มใหก บส นคาดวยเคร องม อท ท นสม ย และข บเคล อนดวยนว ตกรรม และการพ ฒนา อ ตสาหกรรมท ท นสม ย 3. การเช อมโยงในภ ม ภาคหร อ Connectivity เป น เคร องม อสรางความเจร ญเต บโตทางเศรษฐก จอยางสมด ล 16 พลเอก ประย ทธแ จ นทรแโอชา นายกร ฐมนตร ไดเสนอใหม การผล กด นระเบ ยงเศรษฐก จอน ภ ม ภาคเช อมโยงโครงการความร เร ม หน งแถบ หน ง เสนทาง หร อ BRI ของจ น ในการประช มผ น ากรอบความรวมม อแมโขง-ลานชาง คร งท 2 ณ กร งพนมเปญ ประเทศก มพ ชา เม อว นพ ธท 10 มกราคม

37 33 โครงการความร เร ม หน งแถบ หน งเสนทาง หร อ BRI จะ กอใหเก ดประโยชนแทางเศรษฐก จแกประเทศไทยในระยะ ยาว กลาวค อ 1. จากทาเร อมาบตาพ ด/ทาเร อแหลมฉบ ง-กร งเทพฯ- เช ยงของ-ค นหม ง-เฉ งต ระยะทางประมาณ 3,094 ก โลเมตร ใชเวลาเด นทางประมาณ 1 ว น 17 ชม. 30 นาท เท ยบก บเสนทางทะเลจากทาเร อมาบตาพ ด/ทาเร อแหลม ฉบ ง-ทาเร อเม องกวงโจว (5-7 ว น) นครเฉ งต (ทางราง 1-2 ว น, ทางหลวง 3-4 ว น) ต องใช เวลานานถ ง 8-11 ว น 2. เสนทางรถไฟความเร วส งจากกร งเทพฯ-เว ยงจ นทนแ- นครค นหม ง-นครเฉ งต หากเช อมตอโครงขายระบบราง สมบ รณแท งระบบ จะม ระยะทางประมาณ 2,483 ก โลเมตร และการเด นทางจากประเทศไทยส มณฑลเสฉวน ใชเวลา เด นทางประมาณ 13 ชม. 34 นาท เม อเท ยบก บการ เด นทางจากกร งเทพฯ-เช ยงของ-ค นหม ง-เฉ งต ในป จจ บ น ซ ง ใชเวลาเด นทางประมาณ 41 ชม. 30 นาท โดยไมละเลยกล มประชาชนผ ดอยโอกาสท อย หางไกล 4. ไทยสน บสน นการจ ดท าระเบ ยงเศรษฐก จแม โขง ล านช าง และผล กด นให ระเบ ยงเศรษฐก จในอน ภ ม ภาค เช อมต อเข าก บระเบ ยงเศรษฐก จของ BRI ท งกรอบทว ภาค และอน ภ ม ภาคล มแมน าโขง หร อ GMS ท งแนวระเบ ยง เศรษฐก จตะว นออก ตะว นตก (EWEC) แนวระเบ ยง เศรษฐก จเหน อ ใต (NSEC) แนวระเบ ยงเศรษฐก จตอนใต (SEC) และเขตเศรษฐก จพ เศษดานตะว นออกของไทย (EEC) โดยเฉพาะระเบ ยงเศรษฐก จจ น-คาบสม ทรอ นโดจ น 5. ไทยเห นพ องก บจ นท เสนอให ขยายสาขาความร วมม อ ของกรอบความร วมม อแม โขง-ล านช างโดยต งอย บน พ นฐานของความพรอมของประเทศสมาช กท กประเทศ และจ ตว ญญาณแหงความเป นเพ อนบานท ด โดยสาขาท สามารถขยายความรวมม อรวมก นในอนาคตไดแก ว ทยาศาสตรแ ว ฒนธรรม การทองเท ยวและการศ กษา เป น ตน 2. เพ อศ กษาป ญหาและอ ปสรรคท สาค ญเก ยวก บในการพ ฒนาส งคมร วมก นระหว างจ น-ไทย เช งย ทธศาสตร ของประเทศไทย (Thailand Strategic Advice): บทเร ยนท ต องร (Lesson Learn): ไทยตองศ กษาถ งประเด นความสามารถของระบบ โครงสรางพ นฐานในภาพรวมท งระบบ ทางบกโดยทางถนนและทางรถไฟ ทางน าดานการเด นเร อ และทาง อากาศเพ อการรองร บการขยายต วอยางรวดเร วของภ ม ภาคภายใตนโยบาย จ นลงใต โดยตองศ กษาวาจะ เช อมตอก บกล มประเทศในอาเซ ยนอยางไร เน องจากจ นแสดงใหเห นผลส าเร จดานดานนโยบาย เสนทางสาย ไหมศตวรรษท 21 และการจ ดต งสถาบ นการเง นท สน บสน นท ง AIIB และกองท นสายไหม (Silk Road Fund) และม พ ฒนาการดานเทคโนโลย อยางตอเน อง ส าหร บไทยป ญหาและอ ปสรรคท ส าค ญด านประส ทธ ภาพของ ระบบคมนาคมขนส งและโลจ สต กส ท เก ยวข องต องเตร ยมความความพร อมเพ อรองร บการเช อมโยงไม เพ ยง ในป จจ บ นเท าน นต องมองไปในอนาคตด วย และส ดท ายไทยจะได ร บประโยชน อย างไรน น เป นเร องท ท า ทายและต องเร งศ กษาเพ อหาแนวนโยบายให เก ดกระบวนการวางแผนท ด น าไปส เป าหมายและ ย ทธศาสตร ด านความร วมม อท เป นร ปธรรมให เก ดประโยชน ส งส ดก บท งสองประเทศ ด านรถไฟความเร วส ง (Railroad): ไทยควรต ง ศ นย หร อ อ สร างรางรถไฟ และศ นย ซ อม รถไฟ เพ อใหเก ดขอไดเปร ยบเช งย ทธศาสตรแ ดานการปลอยเง นก ของธนาคารเพ อการลงท นในโครงสราง พ นฐานของเอเช ย (Asian Infrastructure Investment Bank: AIIB) จ นตองพ จารณาปร บลดอ ตราดอกเบ ยให เป นธรรมก บไทย และตองเป นมาตรฐานเด ยวก นท กประเทศ ต องก าหนดดอกเบ ยท ช ดเจนและเป นธรรม ร ฐบาลไทยต องพ จารณาอย างรอบคอบโดยคาน งถ งความค มค าส งส ดในการลงท น กรณ แม น าโขง (Mekong River): กล มอน ภ ม ภาค: กรอบ ACMECS (Ayeyawady - Chao Phraya - Mekong Economic Cooperation Strategy) กรณ แมน าโขง ไทย - สปป.ลาว และประเทศท ม สวนไดเส ยผลประโยชนแกรณ ม การสรางเข อนในจ น จ นจ าเป นต องแสดงออกถ งความจร งใจในการพ ฒนาล ม แม น าโขง เพ อภาพรวมด านความร วมม อและประโยชน ร วมในท กม ต 37

38 34 ย ทธศาสตร การพ ฒนาพ นท เศรษฐก จในกรอบความร วมม ออน ภ ม ภาคล มแม น าโขง (Greater Mekong Sub region: GMS): ซ งประกอบดวย 6 ประเทศไดแก ไทย เม ยนมา ลาว เว ยดนาม ก มพ ชา และจ น (ย นนาน และกวางส ) ไทยตองม ย ทธศาสตรแในการท างานรวมก นโดยตองค าน งถ งผลประโยชนแ อยางย ต ธรรมและเสมอภาค โดยเฉพาะ 1) ด านส นค าทางการเกษตร ร ฐบาลตองตระหน กและด าเน นการแกไขโดยร บดวน กรณ พอคา คนกลางของจ นเขามาม อ ทธ พลในการก าหนดราคา การกดราคาส นคาใหต าลงมากสงผลตอเกษตรกรไทย ขาดท นได การลงนามรวมม อก บไทย-จ น ไทยตองม ความรอบคอบ ตองตระหน กถ งการไดประโยชนแท งสองฝ าย 2) กรณ การเป ดและป ดเข อนในแม น าโขงของจ น จ าเป นตองใหประเทศตาง ๆ ท ม สวน เก ยวของ เขามาม สวนรวมในการวางแผนและควบค มก าก บด แลรวมก น ท ผานมาจ นจะผ กขาดการต ดส นใจแต เพ ยงฝ ายเด ยว 3) ด านการพ ฒนาร องน าเด มท ม อย เพ อให เร อใหญ สามารถเด นทางได สะดวกน นจะต อง พ จารณาร วมก นในหลาย ๆ ประเทศท ม ส วนร วมในการร บผลกระทบ ซ งสวนใดท ย งเป นประโยชนแในเช ง น เวศก ใหคงร กษา หามท าลาย และสวนไหนท เป นประโยชนแโดยสวนรวมตองหาแนวทางรวมเพ อใหเก ด ประโยชนแส งส ดในภ ม ภาค ตารางท 2 ป ญหาและอ ปสรรคท ส าค ญเก ยวก บในการพ ฒนาส งคมรวมก นระหวางจ น-ไทย ป ญหา/อ ปสรรค ด านพ นฐานท วไป 1. ภาษา: การพ ฒนาการดานภาษาพบวาคนไทยท สามารถส อสารภาษาจ นและม ความสนใจศ กษาภาษาจ นม จ านวนนอย 2. ช องว างทางส งคมมาก: ประชาชนไทยกล มชนช นกลางม นอย กล มชนช นกลางคอนขางลางม ปร มาณมาก 3. การพ ฒนาส ย คด จ ตอล: ย งล าช า ตองใชเง นลงท นดานโครงสรางพ นฐานทางดานระบบอ นเตอรแเน ตใหท วถ ง 4. พ นฐานทางส งคม:ไทยเป นส งคมประชาธ ปไตยม อ ปน ส ยท เป นเอกล กษณแ ขาดความกระต อร อรน ด านการสน บสน นจากหน วยงานท เก ยวข อง 1. ขาดการประชาส มพ นธ อย างจร งจ ง: สงผลใหประชาชนไมสนใจ และขาดความเขาใจในประโยชนแท จะไดร บ หร อสนใจ เฉพาะชวงท ม กระแสกระต น 2. ขาดการสน บสน นด านการค นคว าว จ ย: เง นท นสน บสน นดานการคนควาว จ ยนอยมากเม อเท ยบก บจ น สงผลตอการขาด ขอม ลสน บสน นท ถ กตอง 3. การประชาส มพ นธ น อย: หนวยงานท กระต นประชาชนใหเห นถ งความส าค ญดานการเช อมโยงจากการพ ฒนาดาน โครงสรางพ นฐาน อยางจร งจ งย งคอนขางนอย และไมต ดตามขาวสาร 4. หน วยงานท ร บผ ดชอบโดยตรงไม ม ความเข มแข งพอ: ประสบป ญหาขาดท นมาตลอด เน องจากม ภาคร ฐฯ คอยใหความ ชวยเหล อตลอดเวลา ขาดการพ ฒนามานาน 5. ภาพล กษณ ของหน วยงานท เก ยวข อง: เร องของผลประโยชนแท ท บซอน หร อภาพล กษณแเร องการคอร ปช นสงผลให ประชาชนหร อส งคมเบ อหนาย ไมสนใจ ด านอ นๆ 1. การเปล ยนแปลงร ฐบาลบ อยคร ง: น ามาซ งการเปล ยนแปลงนโยบาย สงผลตอความตอเน องในการพ ฒนา 2. ท ผ านมาไม ม แผนพ ฒนาแห งชาต ระยะยาว: ดานการพ ฒนาดานโครงสรางพ นฐานสงผลใหเก ดการเปล ยนแปลงบอย 3. ส งเสร มโครงสร างทางถนนมากเก นไป:ไทยสงเสร มใหเก ดการลงท นดานโครงสรางพ นฐานทางถนนมากกวาทารถไฟ 4. กล มเส ยผลประโยชน : ไมตองการใหจ นประสบความส าเร จในนโยบาย จ นลงใต อาจม การย วย 38

39 35 3. เพ อศ กษาว ธ การเสร มสร างการแลกเปล ยนระหว างคนก บคนให แนบแน น 17 จ นฝ นอะไรและ ท ศทางความส มพ นธแ จ น-ไทย ครบรอยป ของจ น ในป ค.ศ ส งท จ นตองการหน งในความฝ นของจ น (China Dream) ค อเร องการแลกเปล ยนดานบ คลากร (People to-people) และว ฒนธรรม (Culture) จ น- อาเซ ยนไดรวมก นก าหนด แผนปฏ บ ต การรวมวาดวยความรวมม อทางว ฒนธรรมระหวางจ นก บอาเซ ยน เพ อท จะสงเสร มการแลกเปล ยนดานว ฒนธรรม การศ กษา เยาวชน คล งสมอง (Think Tank) ผ เช ยวชาญ และ ส อมวลชนระหวางสองประเทศ ม กองท น ดานการศ กษา Network of China ASEAN เป นเง นสน บสน น ม ส าน กงานคณะกรรมการการอ ดมศ กษา (สกอ.) รวมก บกระทรวงตางประเทศของไทยท ด แลบทบาทของไทย ในการปฏ บ ต หนาท เป นประเทศผ ประสานงานความส มพ นธแอาเซ ยน-จ น ชวง ค.ศ และความทา ทายในอนาคต เป าหมายของไทยในการปฏ บ ต หนาท ประกอบดวย 3C ค อ 1. C (Community Building) หร อการสรางประชาคม 2. C (Connectivity) ความเช อมโยง และ 3. C (Code of Conduct in the South China: COC) แนวปฏ บ ต ในทะเลจ นใต ตารางท 3 บทบาทของไทยในหนาท เป นประเทศผ ประสานงานความส มพ นธแอาเซ ยน-จ น ค.ศ เป าหมายของไทย 1. C (Community Building) หร อการสร างประชาคมโดยสงเสร มใหจ นม บทบาทสน บสน นความพยายาม ของอาเซ ยนในการต งประชาคมอาเซ ยนท ม ประชาชนเป นศ นยแกลางภายในป ค.ศ C (Connectivity) หร อความเช อมโยง โดยสงเสร มใหภาคร ฐและเอกชนจ นม สวนชวยสน บสน นการ พ ฒนาเคร อขาย โดยเช อมโยงในภ ม ภาคในท กม ต ท งดานโครงสรางพ นฐาน กฎระเบ ยบและประชาชนตอ ประชาชน ซ งเป นประโยชนแตอการจ ดต งประชาคมอาเซ ยนดวย จ นไดจ ดต งกรรมการวาดวยความเช อมโยง ฝ ายจ น (Chinese Working Committee on Connectivity: CWCC) ข นมาเพ อท างานรวมก บฝ ายอาเซ ยน นอกจากน ย งไดจ ดต ง ธนาคารเพ อการลงท นโครงสรางพ นฐานเอเช ย (Asia Infrastructure Investment Bank: AIIB) เพ อเป นแหลงท นส าหร บใชในการพ ฒนาโครงสรางพ นฐานและสน บสน นความเช อมโยงในทว ป เอเช ย ไทยเขาเป นสมาช กแลว 3. C (Code of Conduct in the South China: COC) หร อแนวปฏ บ ต ในทะเลจ นใต โดยไทยไดให ความส าค ญตอการเสร มสรางความเช อม นและความไวเน อเช อใจระหวางประเทศสมาช กอาเซ ยนและจ น เพ อ กอใหเก ดบรรยากาศท เอ ออ านวยตอการเจรจาแกไขป ญหาในทะเลจ นใต โดยส นต ว ธ สงเสร มใหเก ดการ ปฏ บ ต การภาค ในทะเลจ นใต (Declaration on the Conduct of Parties in the South of China Sea: DOC) โดยเป นกฎระเบ ยบของประเทศสมาช กอาเซ ยน-จ นในการป องก นการเก ดความข ดแยงและสงเสร มให เก ดส นต ภาพและเสร ภาพในทะเลจ นใตอยางม นคงและถาวร ท มา: 25 ป อาเซ ยน-จ น จากเพ อนส ห นสวนเช งย ทธศาสตรแ, กรมอาเซ ยน กระทรวงตางประเทศ 17 อ กษรศร พาน ชสาสแน, RSU WisdomTV, เขาถ งโดย: 39

40 36 ตารางท 4 ดานส งคมและว ฒนธรรม ดานการศ กษา ม ความรวมม อโดยสน บสน นใหม จ น-อาเซ ยน ด านส งคมและว ฒนธรรม 1. ด านการศ กษา 1) เสร มสร างเคร อข ายด านอาช วศ กษาระหว างก น จ นไดจ ดต งศ นยแอาช วศ กษาและจ ดฝ กอบรมส าหร บกล ม อาเซ ยนจ านวน 10 แหงใน 6 มณฑลของจ น ค อ กวางซ ย นนาน ฝ เจ ยน เสฉวน ก ยโฉว และเฮยหลงเจ ยง และเพ มจ านวนท นการศ กษาใหแกสมาช กประเทศอาเซ ยน รวมท งสงเสร มการแลกเปล ยนน กเร ยนน กศ กษา 2) จ ดต งสถาบ นการศ กษาและฝ กอบรมท ม ความเช ยวชาญในด านต างๆ ของจ น (China-ASEAN Education and Training Centres in China) เพ อสงเสร มความรวมม อในการพ ฒนาระหวางก น 3) การให ท นการศ กษาสาหร บผ เร ยนระด บเยาวชนของประเทศสมาช กอาเซ ยนจานวน 15,000 ท น 4) ต งเป าหมายในการแลกเปล ยนน กเร ยนใหไดจ านวน 100,000 คนภายใน ค.ศ และ 5) การจ ดต งเคร อข ายน กว ชาการอาเซ ยน-จ น (Networking of ASEAN-China Think Tank) ป จจ บ น ม น กศ กษาจาอาเซ ยนไปศ กษาท จ นประมาณ 68,000 คน (รายงานป ค.ศ. 2016) 2. ด านสาธารณส ข - ความร วมม อด านสาธารณส ขอาเซ ยน-จ น เพ อสงเสร มความรวมม อในดานการป องก นและควบค ม โรคต ดตอ เชนไขเล อดออก การต ดเช อ HIV การป องก นและควบค มโรคระบาดบร เวณชายแดน การเสร มสราง ศ กยภาพบ คลากรดานสาธารณส ข การสงเสร มหล กประก นส ขภาพถวนหนา และการแลกเปล ยน ประสบการณแในการใชยาแผนโบราณ จ น-อาเซ ยน ด านส งคมและว ฒนธรรม (ต อ) 4. ด านเยาวชน - อาเซ ยน-จ นไดจ ดโครงการและก จกรรมเพ อแลกเปล ยนความรวมม อดานเยาวชนอยางสม าเสมอ เชน การจ ด โครงการคายเยาวชนอาเซ ยน-จ น (ASEAN China Youth Camp) โครงการม ตรภาพเยาวชนน ภาคล ม แมน าโขง (GMS Youth Friendship Progamme) และโครงการฝ กอบรมผ น าเยาวชนอาเซ ยน โดยม ว ตถ ประสงคแเพ อสรางม ตรภาพความไวเน อเช อใจและเขาใจอ นด ระหวางเยาวชนจ นและอาเซ ยน รวมท งการ พ ฒนาเศรษฐก จของภ ม ภาค และความรวมม อทางส งคม 5. ด านส งแวดล อม - อาเซ ยน-จ น ปฏ บ ต ตามแผนย ทธศาสตรแความรวมม อดานการพ ท กษแส งแวดลอม ระยะป ค.ศ และม การจ ดส มมนาเพ อจ ดท าแผนปฏ บ ต การความรวมม อดานส งแวดลอม และเป าหมาย ป ค.ศ เป น การพ ฒนาอยางย งย นของสหประชาชาต 2030 (2030 Agenda for Sustainable Development) และม ใน สวนของการพ ฒนาช มชนอยางย งย น ท มา: 25 ป อาเซ ยน-จ น จากเพ อนส ห นสวนเช งย ทธแศาสตรแ, กรมอาเซ ยน กระทรวงตางประเทศ 4. เพ อหาแนวทางความร วมม อในการส งเสร มแลกเปล ยนทางว ฒนธรรมและการพ ฒนาส งคมของ จ น-ไทยท จะได ร บจากย ทธศาสตร การสร างความเช อมโยงผ านนโยบายความร เร มเส นทางสายไหมใน ศตวรรษท 21 ระหว างจ น-ไทย จากการรวมหาร อระหวางน กว ชาการของท งสองประเทศ ในการประช ม คร ง ท 6 หน งแถบหน งเสน จ น และ ไทยแลนดแ 4.0 ห วขอ The Belt and Road and Thailand 4.0 : Towards Common Prosperity จากย ทธศาสตรแการสรางความเช อมโยง (Connectivity) ระหวางจ น-ไทย และประเทศในภ ม ภาคอาเซ ยน น กว ชาการเห นวาจะเก ดประโยชน ท งทางด านเศรษฐก จ การเม องและความ ม นคง และ ประโยชน ทางด านส งคมและว ฒนธรรม (Social and Cultural Benefits Utilities) โดยการ 40

41 37 ส งเสร มให เก ดการกระจายต วของการพ ฒนาเม องตามแนวระเบ ยงเศรษฐก จ (Economic Corridor) ท จะ ชวยยกระด บความเป นอย ของประชาชนในภ ม ภาค โดยเฉพาะอยางย งอน ภ ม ภาคล มแมน าโขงและบร เวณ ชายแดน อ นเป นป จจ ยส าค ญท จะเอ อประโยชนแตอการพ ฒนาพ นท ชนบทของประเทศท อย ในล มแมน าโขง ความจ าเป นของการสรางความรวมม อแบบเป นห นสวนทางย ทธศาสตรแอยางรอบดาน รวมท งม การเสร มสราง โอกาส ท งทางดานการพ ฒนาทร พยากรมน ษยแ (Human Resource) การศ กษา (Educations) การอบรม (Training) และ ดานก ฬา (Sports) ตารางท 5 แนวทางร วมของจ น-ไทย ด านการพ ฒนาส งคม และด านการส งเสร มประชาชน ป จจ ยสาค ญด านความร วมม อ จ น ป จจ ยสาค ญด านความร วมม อ ไทย 1. ร ฐบาลไทยและร ฐบาลจ น ผ ประกอบการท งภาคร ฐ ภาคเอกชนและภาคประชาชนของท งสองประเทศ ต องเน นท ประโยชน ร วมก น 1. ไทยต องให ความสาค ญด านการสร างความ เข าใจก บภาคประชาส งคมเพ อใหไดร บการ สน บสน นในโครงการความรวมม อขนาดใหญตาง ๆ 2. ไทยต องม ย ทธศาสตร การพ ฒนาประเทศใน ระยะยาว เนนความตอเน องของนโยบาย 3. ต องม คณะทางานท ม ค ณภาพ ม ขอม ลครบ คร น ร เขาร เรา เพ อจะไดเจรจาและกอใหเก ด ผลประโยชนแส งส ดของท งสองฝ าย 4. การตระหน กถ งประโยชน ของประชาชนเป น สาค ญ โดยเนนการเป นห นสวนมากกวาการซ อ ขายแลกเปล ยนส นคาธรรมดา 2. เน นความเสมอภาคและเป นธรรม (Equitable and Mutual Benefits) ด วยความจร งใจ 3. จ น-ไทยม ความส มพ นธ ท ด มายาวนาน ตองพ ฒนา ความส มพ นธแตอไปอยางตอเน อง ท งดานเศรษฐก จ ส งคม การเม อง และความม นคงทางการทหาร 4. เน นนโยบาย จ นลงใต ด งน นจ นตองการเป ด ตลาดการคา ส งส าค ญท จ นตองพ งพาค อ เร องของ การ คมนาคม และตองเป น การคมนาคมท ด และสะดวก ปลอดภ ย จ นตองใหความส าค ญเร อภ ยความการด แล ความปลอดดวย 5. นโยบาย Belt and Road Initiative เป น 5. ประเทศไทยควรปฏ ร ประบบภายในประเทศ นโยบายส าค ญของจ น โครงสรางพ นฐาน ท งดานเศรษฐก จ ส งคม การเม อง ว ถ ช ว ต และ (Infrastructure) ท จ นคาดหว งไวในนโยบาย และ ดานอ นๆ ใหม ความแข งแกรงและพรอมท จะ แผนพ ฒนาส งคมและเศรษฐก จของจ น ฉบ บท 13 โดยท ยอมร บในการเปล ยนแปลงในการน าเขา จ นจ กตองไมมองเพ ยงผลประโยชนแในระยะส นเทาน น เทคโนโลย ช นส งจากตางประเทศ หากตองตระหน กถ งผลประโยชนแในระยะยาวดวย ท มา: The Sixth Chines-Thai Strategic Research seminar, The Belt and Road and Thailand 4.0 : Towards Common Prosperity. ท เม อง Xiamen, ระหวางว นท 8-10 พฤศจ กายน เพ อให ได ข อเสนอแนะแนวทางการเพ มบทบาทความส มพ นธ ระหว างประเทศไทยก บประเทศ จ น 18 หล งจากประช มสม ชชาคร งท 19 จ น-ไทยตางเป นประเทศท ส าค ญม ความใกลช ดสน ทสนมก นมานาน โอกาสในการสรางใหเก ดการพ ฒนาความส มพ นธแจ น-ไทย ใหด มากข น จากการเล อกเด นตามเสนทางท เหมาะสมก บสภาพความเป นจร ง การพ ฒนาประเทศของจ นชวยขยายเสนทางการเด นทางใหก บประเทศท 18 จ บโอกาสท ส าค ญ ผล กด นความส มพ นธแจ น-ไทย ส ม ต ใหม, ไทยร ฐเช ยรแไทยแลนดแ, เชาถ งโดย: 41

42 38 ก าล งพ ฒนาเขาส ความท นสม ย จ นเนนแนวทางการพ ฒนาใหมท เนน นว ตกรรม ความสมด ลส เข ยว การเป ด กวาง และการแบงป น ย นหย ดในการสรางระบบเศรษฐก จใหม ไทยย ดแนวทางเศรษฐก จพอเพ ยง ใน พระบาทสมเด จพระปรม นทรมหาภ ม พลอด ลยเดช เนนย ทธศาสตรแ Thailand 4.0 เนนระเบ ยงเศรษฐก จภาค ตะว นออก (EEC) และจ ดท าย ทธศาสตรแ 20 ป การด าเน นความรวมม อก บจ นดานนโยบาย Belt and Road Initiative ความส มพ นธแห นสวนความรวมม อเช งย ทธศาสตรแอยางรอบดานจ น-ไทยไดพ ฒนาอยางตอเน อง ใช เป นจ ดเร มตนทางประว ต ศาสตรแใหม เนนเก ดประโยชนแท งสองฝ าย โดยเนนดานการสงเสร มการไปมาหาส ก น เพ อเสร มสรางความไวเน อเช อใจทางการเม องและไมตร จ ต เช อพระวงศแไทยไดเด นทางเสด จเย อนจ นหลายคร ง รวมถ งผ น าท งสองประเทศม ความเช อใจก น รวมหาแนวทางกลาค ด สรางนว ตกรรม ผล กด นความรวมม อใน การพ ฒนาเศรษฐก จส งคมท เอ อประโยชนแกจ น-ไทยก าล งเผช ญภารก จรวมก น ซ งไดแก การผล กด นการพ ฒนา เศรษฐก จส งคมอยางสมด ล และใหกาวพนจากก บด กรายไดปานกลางงท งสองประเทศ ตารางท 6 ดานการเสร มสรางการแลกเปล ยนทางส งคม จ น-ไทย ด านการเสร มสร างการแลกเปล ยนทางส งคม 1) สร างการท องเท ยวอย างใกล ช ด แตละป ม ประชาชนไปมาหาส ก นเก น 10 ลานคน 2) ม การดาเน นก จกรรมการแลกเปล ยนว ฒนธรรมท เป ดกว างให ประชาชนม ส วนร วมเป นประจา เชนเทศกาล ว ฒนธรรม เทศกาลภาพยนตรแ เทศกาลโทรท ศนแ 3) ความร วมม อใกล ช ดด านการศ กษา ขณะน ม น กศ กษาจ นท ศ กษาในไทย 31,000 คน และควรสงเสร มใหเยาชน ท งสองประเทศม การแลกเปล ยนเร ยนร เพ มพ นความเขาใจและม ตรภาพ 4) อาช วศ กษาเป นปร มณฑลท สาค ญในความร วมม อด านการศ กษาระหว างจ น-ไทย ฝ ายจ นย นด สน บสน นให โรงเร ยนและสถาบ นอาช วศ กษาขยายความรวมม อและการแลกเปล ยน ย นด ใหไทยเขารวมประกวดท กษะ นานาชาต ซ งจะจ ดท นครเซ ยงไฮในป ) จ นสน บสน นการแลกเปล ยนระหว างน กว ชาการ คล งป ญญา การอบรมบ คลากร และเทคโนโลย ส อมวลชน 6) จ นพร อมประสานความร วมม ออย างใกล ช ด โดย 6.1) ขยายความรวมม อระด บภ ม ภาคและระด บโลก 6.2) จ น-ไทย รวมม อผล กด นความรวมม อลานชาง-แมโขงใหประสบความส าเร จเพ อเป นแบบอยางความรวมม อ ระด บภ ม ภาคท เป นร ปแบบการเป ดกวางและเป ดร บ 6.3) จ น-ไทยรวมเสร มสรางความเขมแข งในการประสานความรวมม อในกรอบ APEC ACD ASEM และภายใต กรอบความรวมม อสหประชาชาต 6.4) จ น-ไทยรวมผล กด นความรวมม อระหวางประเทศเพ อวาระการพ ฒนาอยางย งย นป 2030 รวมก น 7) จ นให ความสาค ญก บการพ ฒนาความร วมม อฉ นม ตรระหว างจ น-ไทย ถ อเป นนโยบายทางการท ตท ม ความส าค ญอ นด บตนๆ ของจ นก บประเทศเพ อนบาน 8) ความส มพ นธ จ น-ไทยเป นต นแบบของความส มพ นธ ระหว างจ นก บประเทศเพ อนบ าน จ นใหความส าค ญเร อง การพ ฒนาความส มพ นธแระหวางประเทศแบบใหมและประชาคมมน ษยชาต ท ม ชะตากรรมรวมก น ซ งม ล กษณะท เคารพซ งก นและก น ม ความเป นธรรม รวมม อและชนะดวยก น 9. การแก ป ญหาความยากจนเป นภารก จสาค ญของการพ ฒนาส งคม จ นบรรล เป าหมายใหประชากรกวา 60 ลานคนหล ดพนจากความยากจน จ นย นด ท จะเสร มสรางความรวมม อและแบงป นประสบการณแก บไทยในการ แกป ญหาความยากจนของประชาชน 10) จ น-ไทยต องข บเคล อนความร วมม อใหม เม อเผช ญก บการเปล ยนแปลงของสถานการณแโลก เพ ยงท งสอง ประเทศตองม ความจร งใจ กลาบ กเบ ก จ บโอกาสท ส าค ญ ร บม อความทาทายรวมก น หล ยแ เจ ยน เอกอ ครราชท ตจ น ประจ าประเทศไทย เผยประช มสม ชชาคร งท 19 ผล กด นความส มพ นธแจ น-ไทยส ม ต ใหม แลกเปล ยน-เร ยนร ประสบการณแในเช งล ก เต มเต มแนวค ดการพ ฒนาเป นแรงข บเคล อนใหมสองประเทศ อานขาวตอไดท : 42

43 39 ประโยชน ท ประเทศไทยจะได ร บจากย ทธศาสตร การสร างความเช อมโยง (Connectivity) ระหว างไทย- ASEAN-จ น ท งทางดานเศรษฐก จ ทางส งคมและว ฒนธรรม และประโยชนแทางการเม องและความม นคง ด งน - ประโยชน ทางด านเศรษฐก จ การพ ฒนาระบบการคมนาคมขนส งและโลจ สต กส จะท าใหเก ด ธ รก จการคา การลงท น การทองเท ยว และภาคการบร การเพ มมากข นสงผลด ก บประชาชน - ประโยชน ทางการเม องและความม นคง ม การบร หารจ ดการดานเคร อขายการคมนาคมอยางม ท ศทางกอใหเก ดการเช อมโยงก บประเทศตาง ๆ ในภ ม ภาคอาเซ ยน อ นจะท าใหเก ดว ฒนธรรมแหงความ รวมม อ ห นมาสาม คค สงผลด ก บไทยและประเทศตาง ๆ ในอาเซ ยน จ นในฐานะพ ใหญตองเนนในเร องของการ ค มครองประเทศไทย และกล มประเทศอาเซ ยน - ประโยชน ทางด านส งคมและว ฒนธรรม ประเทศไทยม สาธารณ ปโภค การพ ฒนาโครงสราง พ นฐานและส งอ านวยความสะดวกอ นเป นการสงเสร มใหเก ดการกระจายต วของการพ ฒนาเม องตามแนว ระเบ ยงเศรษฐก จ (Economic Corridor) ท จะชวยยกระด บความเป นอย ของประชาชนในภ ม ภาค โดยเฉพาะ อยางย งอน ภ ม ภาคล มแมน าโขงและบร เวณชายแดน อ นเป นป จจ ยส าค ญท จะเอ อประโยชนแตอการพ ฒนาพ นท ชนบทของประเทศท อย ในล มแมน าโขง นอกจากน ย งเป นการชวยยกระด บบร การทางการศ กษา และ สาธารณส ข เพ อสงเสร มค ณภาพช ว ตของประชาชน การสรางความรวมม อแบบเป นห นสวนทางย ทธศาสตรแ อยางรอบดานการเจร ญเต บโตท ย งย นของประเทศและความส นต ส ขของประชาชน โดยเห นถ งความจ าเป นของ การสรางความรวมม อแบบเป นห นสวนทางย ทธศาสตรแอยางรอบดาน รวมท งม การเสร มสร างโอกาส ท ง ทางด านการพ ฒนาทร พยากรมน ษย (Human Resource) การศ กษา (Educations) การอบรม (Training) และ ด านก ฬา (Sports) โดยประสานความรวมม อระหวางประเทศในเวท พห ภาค เพ อใหเก ด ความรวมม อซ งก นและก น อ นจะกอใหเก ดการแลกเปล ยนทางศ ลปว ฒนธรรม อ กท งย งเป นการยกระด บการ ครองช พ การถายทอดเทคโนโลย และการศ กษาระหวางก น การใชทร พยากรธรรมชาต ท สงเสร มซ งก นและก น อยางม ประส ทธ ภาพ การเคล อนยายก าล งคน และแรงงานม ความสะดวกเป นไปตามมาตรฐานตามของกรอบ กฎหมายท แตละประเทศก าหนดรวมก น รวมท งม การใชภาษาท เป นสากลรวมก นอ นจะกอใหเก ดการส อสาร และเช อมส มพ นธแขามว ฒนธรรมระหวางก นท ด ข น โดยเฉพาะอยางย งหากม การแตงงานก นก จะย งหลอมรวม ว ฒนธรรมเป นหน งเด ยวในภ ม ภาค ข อเสนอแนะแนวทางการเพ มบทบาทความส มพ นธ ระหว างจ น-ไทย 1. ด านความร วมม อต องยกระด บในท กม ต ท งทางดานเศรษฐก จ ดานการเม อง ดานส งคม ดานศ ลปว ฒนธรรม ดานโครงสรางพ นฐาน ท จ น-ไทยก าล งด าเน นการเร องรถไฟ ประเด นดานเทคโนโลย (Technology) ตองม การถายทอดเทคโนโลย ท ช ดเจนเพ อป องก นการป ญหาในระยาว และท กขบวนการ ปฏ บ ต งาน (Operation Management) ตองม บ คลากรของไทยเขาไปม สวนรวมในการด าเน นงานใน ต งแต การออกแบบโครงสรางและระบบรถไฟความเร วส ง การกอสราง งานโยธาและการวางระบบ รวมตลอดจนการ ซอมบ าร ง ซ งบ คลากรและว ศวกรคนไทยจ กตองไดเร ยนร และม ประสบการณแในภาคปฏ บ ต จร ง และเป น ร ปแบบการด าเน นเพ อสรางความย งย นท งจ น-ไทย 2. ไทยควรต ง ศ นย หร อ อ สร างรางรถไฟ และศ นย ซ อมรถไฟ เพ อใหเก ดขอไดเปร ยบเช ง ย ทธศาสตรแ จะเป นประโยชนแตอเศรษฐก จภาพรวมของประเทศในสวนของการขนสงทางน าและการเด นเร อ 43

44 40 3. ป จจ บ นไทยย งประสบป ญหาในการเช อมโยงเคร อข ายท งทางบก ทางน า ทางอากาศเข า ด วยก น และย ทธศาสตรแชาต ท ผ ดพลาดในเร องของการขนสงทางถนนโดยรถยนตแ น บเป นบทเร ยนท ผ ดพลาด ควรพ ฒนารถไฟความเร วส ง เรงพ ฒนา รถไฟความเร วส ง รางมาตรฐาน เพ อการพ ฒนาท ยาวนานและย งย น อยางแทจร ง โดยเล อกการลงท นและก เง นท ค มคา การปฏ บ ต ตามขอร เร มตาง ๆ เก ดผลท เป นร ปธรรม เชนการ สงเสร มความเช อโยงภ ม ภาค ท งทาง รถยนตแ รถไฟ เร อ และทางอากาศ รวมท งการพ ฒนาโครงสรางพ นฐาน โดยสน บสน นให AIIB ท จ นจ ดต งข นม บทบาทท มากข น 4. ใน Mainland ASEAN เน องจากสภาวะค กคามด านการเม อง ด านความม นคง ท งน จ นต อง ร กษาเสถ ยรภาพด านความม นคงร วมก บกล มประเทศในภ ม ภาคอาเซ ยน การพ ฒนาความส มพ นธแให เจร ญกาวหนา เก ดความไวเน อเช อใจซ งก นและก น และรวมม อก นอยางสรางสรรคแโดยอาเซ ยนเช อม นวาจ นซ ง ก าล งจะกาวข นมาเป นมหาอ านาจ จะใจกวางและพรอมท จะรวมม อก บอาเซ ยน 5. กรณ แม น าโขง ไทย - สปป.ลาว-ก มพ ชา-เว ยดนาม เส ยผลประโยชนแอยางมหาศาลกรณ ม การ สรางเข อนในจ น จ นจ าเป นตองแสดงออกถ งความจร งใจในการพ ฒนาล มแมน าโขง 6. คงไว ซ งความส มพ นธ และความเป นม ตรท ด มายาวนาน ไทยเป นประเทศท จ นใหความส าค ญ ดานม ตรภาพเป นอ นด บท สามรองจากประเทศปาก สถานท เป นอ นด บสอง และประเทศร สเซ ยอ นด บแรกเนน บทบาทความส มพ นธแระหวางไทยจ นเป นไปในท ศทางท เต บโตอยางตอเน อง และกาวกระโดด จ นไดพ ฒนา ความรวมม อในการขยายเศรษฐก จ โดยการขยายภายในประเทศจ นเองและขยายโดยเขารวมก บภ ม ภาค อาเซ ยนอยางโดดเดนและช ดเจน โดยการสงเสร มใหชาวอาเซ ยนและชาวจ นร จ กก นอยางล กซ ง ผานการ แลกเปล ยนทางว ฒนธรรม การสรางความตระหน กร และการไปมาหาส ก นเพราะการร จ กก น และการม ความ เขาใจอ นด ตอก น ถ อเป นรากฐานส าค ญของความรวมม อท แนนแฟ นและเขมแข งในท ก ๆ เร อง 7. ส งเสร มแลกกเปล ยนการเร ยนร และช วยเหล อซ งก นและก นในเร องการพ ฒนา โดยเฉพาะเร อง การพ ฒนาทร พยากรมน ษยแ ว ทยาศาสตรแ เทคโนโลย นว ตกรรม และการเต บโตส เข ยว ซ งเป นก ญแจส าค ญของ การพ ฒนาในศตวรรษท 21 และเป นการพ ฒนาประชาคมอาเซ ยนใหเขมแข ง 8. ขยายความร วมม อด านการป องก นและปราบปรามอาชญากรรมข ามชาต ซ งม แนวโน มเพ มส ง มากข น โดยเฉพาะยาเสพต ด การคามน ษยแ และอาชญากรรมทางคอมพ วเตอรแ รวมท งการร บม อก บภ ยพ บ ต ทางธรรมชาต และโรคระบาดรายแรง ท งโรคต ดตอท อ บ ต ใหมและท อ บ ต ซ า เชน โรคไขหว ดนก 44

45 41 บรรณาน กรม กรมอาเซ ยน กระทรวงตางประเทศ, ความส มพ นธ อาเซ ยน-จ น. กระทรวงตางประเทศ. กรมอาเซ ยน กระทรวงตางประเทศ, ป อาเซ ยน-จ น จากเพ อนส ห นสวนเช งย ทธศาสตรแ, กรม อาเซ ยน กระทรวงตางประเทศ เขาถ งโดย: กรมเอเช ยตะว นออก, การเสวนานโยบาย "One Belt, One Road" ของจ น. 11 (ส งหาคม). ส บคน ว นท 12 พฤศจ กายน 2559 เขาถ งโดย: จ บตาเอเช ยตะว นออก, ย ทธศาสตร "One Belt One Road" สร างสมานฉ นท. 5 (ก มภาพ นธแ). เขาถ งโดย: ไชยส ทธ ต นตยก ล, Project of 21st Century the Belt and Road Initiative Connectivity Development. Apply from Thailand Business Information Center in China. เขาถ งโดย: ฝ ายโครงสรางพ นฐานและโลจ สต กสแ สภาอ ตสาหกรรมแหงประเทศไทย โครงการพ ฒนาระเบ ยง เศรษฐก จภาคตะว นออก. เขาถ งโดย: ไทยร ฐออนไลนแ, จ บโอกาสท ส าค ญ ผล กด นความส มพ นธแจ น-ไทย ส ม ต ใหม, ไทยร ฐเช ยรแไทยแลนดแ, เชา ถ งโดย: ประย ทธแ จ นทรแโอชา, นายกร ฐมนตร ไดเสนอใหม การผล กด นระเบ ยงเศรษฐก จอน ภ ม ภาคเช อมโยง โครงการความร เร ม หน งแถบ หน งเสนทาง หร อ BRI ของจ น ในการประช มผ น ากรอบความรวมม อ แมโขง-ลานชาง คร งท 2 ณ กร งพนมเปญ ประเทศก มพ ชา เม อว นพ ธท 10 มกราคม เขาถ ง โดย: ส าน กงานเศรษฐก จอ ตสาหกรรม, One Belt and One Road เส นทางสายไหมของจ นใน ศตวรรษท 21. ส าน กงานเศรษฐก จอ ตสาหกรรม. ส าน กงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร กระทรวงคมนาคม, สภาพโครงสร างพ นฐานด าน คมนาคมขนส งในป จจ บ นและแนวโน มการเต บโตของความต องการใช บร การโครงสร างพ นฐาน ด านคมนาคมขนส ง. เขาถ งโดย: ศ นยแขอม ลเพ อธ รก จไทยในจ น, ความส มพ นธแระหวางไทยและสาธารณร ฐประชาชนจ น, ศ นยแขอม ล เพ อธ รก จไทยในจ น เขาถ งโดย: ศ นยแว จ ยกส กร, AIIB" ธนาคารเพ อการพ ฒนาแห งใหม โดยม จ นเป นโต โผใหญ...เน นลงท น โครงสร างพ นฐาน. ป ท 21. ฉบ บ 2616 เขาถ งโดย: ศ นยแขอม ลขาวสารอาเซ ยน กรมประชาส มพ นธแ, อาเซ ยน-จ น เสาสาค ญแห งส นต ภาพและความ เจร ญร งเร องของภ ม ภาค. 45

46 42 หล ยแ เจ ยน เอกอ ครราชท ตจ น ประจ าประเทศไทย เผยประช มสม ชชาคร งท 19 ผล กด นความส มพ นธแ จ น-ไทยส ม ต ใหม แลกเปล ยน-เร ยนร ประสบการณแในเช งล ก เต มเต มแนวค ดการพ ฒนาเป นแรง ข บเคล อนใหมสองประเทศ, เขาถ งโดย: หล เหร นเหล ยง, อนาคต 5 ป เศรษฐก จจ นภายใต แผนพ ฒนฯ (ม นาคม). NIDA: คณะพ ฒนา ส งคมและส งแวดลอม อ กษรศร พาน ชสาสแน. ม.ป.ป. ถอดรห สแผนพ ฒน ฯจ น ฉบ บ 12. เขาถ งโดย: Analysis_by%20AKSORNSRI.pdf อ กษรศร พาน ชสาสแน, หล เหร นเหล ยง, คลายขอก งขาท ศทางเศรษฐก จจ นในย ค One Belt, One Road. ศ นยแว จ ยย ทธศาสตรแไทย-จ น แหงส าน กงานคณะกรรมการว จ ยแหงชาต. กร งเทพธ รก จ. 3 (ธ นวาคม). ส บคนว นท 12 พฤศจ กายน 59 เขาถ งโดย: อ กษรศร พาน ชสาสแน, RSU WisdomTV, เขาถ งโดย: Creswell, J.W. (2013). Qualitative Inquiry & Reseacrh Design Choosing Among Five Approaches (3 ed.). Thousand Oaks, California: SAGE. The Office of the National Competitiveness Council and the Office of the Board National Economic and Social Development. (2011). Strategic development of Thailand's competitiveness in the long run. National Competitiveness and National Economic and Social Development Board.The Office of the National Competitiveness Council and the Office of the Board National The Sixth Chines-Thai Strategic Research seminar, The Belt and Road and Thailand 4.0 : Towards Common Prosperity. Xiamen, 8-10 November The Sixth Chines-Thai Strategic Research seminar. (2017). 46

47 43 The Roles of Think Tanks in China s Policy Making Process: A Case Study of Belt and Road Initiative Sirilucksm Tantayakul Faculty of Political Science, Ramkhamhaeng University ABSTRACT In this research entitled The Roles of Think Tanks in China s Policy Making Process: A Case Study of Belt and Road Initiative (BRI), the researcher studies (1) the importance of think tanks in China's public policy making process (2) the current situation of the BRI think tanks development and network (3) the way to upgrade think tanks to increase China soft power on the world stage and to influence international public policy. This study is a participatory action research. In using qualitative method, the researcher conducted documentary research and field research. Collecting data included structural in-depth interviews with key informants and focus groups. Findings show that intellectuals and think tanks have significant roles in advising the Chinese government to achieve Chinese Dream of national rejuvenation. In this context, BRI think tanks are not only source of China s soft power, but also strategic actors in public diplomacy. 47

48 44 บทบาทของคล งสมองในกระบวนการกาหนดนโยบายสาธารณะของจ น : กรณ ศ กษาข อร เร มแถบเศรษฐก จและเส นทางสายไหมย คใหม บนเสนทางความฝ นของจ น (Chinese Dream) ตามนโยบายของประธานาธ บด ส จ นผ ง ซ งปรารถนา จะน าพาประเทศจ นกล บค นส ความย งใหญบนเวท โลก ป ญญาชนและคล งสมองน นม ความส าค ญอยางไร หาก จะเปร ยบเท ยบหนวยงานคล งสมอง (think tanks) เป นบอเก ดของ อ านาจแหงป ญญา หร อ พล งแหง ความร การใหความส าค ญก บการยกระด บและพ ฒนาคล งสมองก าล งเป นสวนหน งของย ทธศาสตรแการพ ฒนา ประเทศตามแนวนโยบายของทานส จ นผ งท ใหความส าค ญก บการสราง คล งสมองแบบใหมดวยอ ตล กษณแจ น โดยเนนการพ ฒนาคล งสมองของจ นใหไดร บการยอมร บในระด บโลก น บเป นกลย ทธแส าค ญในการสรางอ านาจ เช งออน (soft power) ของจ น ( 李国强, 徐蕴峰, 2017, p.6) และเพ มบทบาทใหคล งสมองเป นต วแสดงทาง ย ทธศาสตรแ (strategic actors) (Menegazzi, 2016) ท นาจ บตามอง โดยเฉพาะการศ กษาบทบาทของคล ง สมองในกระบวนการก าหนดนโยบายสาธารณะ ในกรณ ของขอร เร มแถบเศรษฐก จและเสนทางสายไหมย คใหม น บจากการประช มสม ชชาพรรคคร งท 18 ในป ค.ศ ทานส จ นผ งไดด ารงต าแหนงเลขาธ การ พรรคคอมม วน สตแจ นไดประกาศนโยบาย ความฝ นของจ น เพ อฟ นฟ ความย งใหญของชาต โดยก าหนด เป าหมายในวาระครบรอบ 100 ป ของการกอต งพรรคคอมม วน สตแจ น (ป ค.ศ. 2021) จ นจะบรรล เป าหมายใน การสรางส งคมก นด อย ด อยางถวนหนา และในโอกาสครบรอบ 100 ป แหงการสถาปนาสาธารณร ฐประชาชน จ น (ค.ศ. 2049) จ นจะบรรล เป าหมายในการสรางส งคมน ยมสม ยใหม รวมท งการรวมม อก บม ตรประเทศเพ อ การพ ฒนาแถบเศรษฐก จและเสนทางสายไหมบนเสนทางไปส การบรรล ความส าเร จน น ทานส จ นผ งให ความส าค ญอยางย งก บการยกระด บและการพ ฒนาคล งสมองของจ น และไดบรรจ แนวทางการพ ฒนาและการ สรางเคร อขายคล งสมองเก ยวก บการศ กษาเสนทางสายไหมไวในแผนพ ฒนา 5 ป ฉบ บท 13 ( 黄蕊, 2017, p. 51) เด อนมกราคม 2015 ส าน กงานของคณะกรรมการกลางและมนตร แหงร ฐ ไดรวมก นจ ดท าเอกสาร แนวทางการสรางความเขมแข งใหก บคล งสมองแบบใหมดวยอ ตล กษณแจ น ประกาศถ งความพยายามท จ นจะ สงเสร มคล งสมอง แหง ท จะม อ ทธ พลทางความค ดในระด บโลก ภายในป 2020 นอกจากน นในการ ด าเน นการพ ฒนาคล งสมองในการศ กษาว จ ยเร อง หน งแถบหน งเสนทาง (One Belt One Road) ซ งตอมา พ ฒนาเป นขอเสนอการร เร มแถบเศรษฐก จและเสนทางสายไหมย คใหม (Belt and Road Initiative) ม การ สรางเคร อขายคล งสมองในร ปแบบท นาสนใจเป นอยางย ง งานว จ ยน จ งม เป าหมายท จะศ กษาบทบาทของคล ง สมองในกระบวนการก าหนดนโยบายสาธารณะของจ น: กรณ ศ กษาขอร เร มแถบเศรษฐก จและเสนทางสายไหม ย คใหม กรอบแนวค ดในการว จ ย (THEORETICAL FRAMEWORK) การว จ ยเร อง บทบาทของคล งสมองในกระบวนการก าหนดนโยบายสาธารณะของจ น : กรณ ศ กษาขอ ร เร มแถบเศรษฐก จและเสนทางสายไหมย คใหม ผ ว จ ยไดศ กษาแนวค ด ทฤษฎ เก ยวก บคล งสมอง แนวค ดการ พ ฒนาคล งสมองอ ตล กษณแจ น อ ทธ พลของคล งสมองจ นในกระบวนการก าหนดนโยบายสาธารณะ รวมท ง ภายหล งการประช มสม ชชาใหญพรรคคอมม วน สตแจ นคร งท 19 (ระหวางว นท ต ลาคม 2560) ท ประช มม มต เป นเอก ฉ นทแใหบรรจ ความค ดของ ส จ นผ ง วาดวยส งคมน ยมแบบจ นส าหร บย คใหม ลงเป นหล กการส าค ญในธรรมน ญฉบ บใหม ของพรรค ท าใหฐานะทางการเม องของประธานาธ บด ส จ นผ ง ไดร บการยกยองเท ยบช นก บผ น าท ย งใหญของจ นในอด ต 48

49 45 ทบทวนวรรณกรรมท เก ยวของก บการศ กษา คล งสมองของจ นเพ อใหครอบคล มประเด นท จะศ กษา ซ ง สาระส าค ญม ด งน แนวค ดและทฤษฎ เก ยวก บคล งสมอง แนวค ดและทฤษฎ ทางการเม องท เป นเสม อนสถาป ตยกรรมแหงกระบวนการนโยบายสาธารณะ และม ความส าค ญตอการศ กษาคล งสมอง ม สาระส าค ญด งน ทฤษฎ พห น ยม (Pluralist Theory) มองวากระบวนการทางนโยบายสาธารณะน นเป นกลไกท เป น ต วกลาง ม ล กษณะเป น เวท นโยบาย อ นประกอบดวย การตอส การประสานงาน และการแบงป น ผลประโยชนแ กระบวนการนโยบายจ งเป นเคร องม อในการตรวจสอบการตอรองระหวางต วแสดงนโยบาย การ ว จ ยคล งสมองเหมาะสมในการอธ บายกระบวนการทางนโยบาย โดยเฉพาะระบบนโยบายยอย เพ อท จะ ตรวจสอบการข ดก นของกล มผลประโยชนและกระบวนการเร ยนร นโยบายในกล มผลประโยชนแท หลากหลาย ทฤษฎ กล มผลประโยชน (Interest Group Theory) มองวาภายใตกระบวนการนโยบาย ความสามารถของต วแสดงนโยบายท ม ตอการการข บเคล อนนโยบายสาธารณะน นเป นกลไกส าค ญท ม ตอการ เปล ยนแปลงและปร บปร งนโยบาย ทฤษฎ ชนช นน า (Elite Theory) ระบ วาม กล มคนจ านวนนอยซ งม อ านาจทางการเม องและส งคม (ในท น รวมถ งบรรดาคล งสมอง) จะเป นผ ก าหนดนโยบายสาธารณะ กล มผ เช ยวชาญในคล งสมองใชว ธ สราง ผล กด นและม อ ทธ พลเช งนโยบายโดยอาศ ยความส มพ นธแอ นแนนแฟ นท ม ก บกล มผ น า (Domhoff and Dye,1987; Dye, 2001) ในท ศนะของ Zhu Xufeng ศาสตราจารยแดานนโยบายสาธารณะแหงมหาว ทยาล ยช งห วผ เช ยวชาญ ดานคล งสมอง ซ งเข ยนหน งส อ The Rise of China Think Tanks ทฤษฎ ชนช นน าม ความเหมาะสมใน การศ กษาคล งสมองจ น และในความเป นจร งความส มพ นธแอ นแนนแฟ นระหวางผ น าน นม ความส าค ญก บคล ง สมองจ นเป นอยางมาก และน กว ชาการคล งสมองจะตองสรางความส มพ นธแท ด ก บเจาหนาท ร ฐ ผ สน บสน น ทางการเง นของคล งสมอง และส อมวลชน ในการศ กษาคล งสมองของจ น Zhu Xufeng ไดใชแนวค ดทฤษฎ ชนช นน าเป นกรอบการว เคราะหแ ระบ วาคล งสมองของจ นน บวาเป นองคแกรของชนช นน าท ม ความร มากกวาท จะเป นกล มผลประโยชนแหร อการมองแบบพห น ยม (Zhu Xufeng, 2013) ว ส ยท ศน ของส จ นผ งก บการพ ฒนาคล งสมองอ ตล กษณ จ น ต งแตป ค.ศ ส จ นผ งไดกลาวถ งเร องการพ ฒนาคล งสมองของจ น ในการพ ฒนาคล ง สมองของจ น ทานส จ นผ งคาดหว งใหคล งสมองเป นเคร องชวยใหจ นม อ านาจเช งออนมากข นในอนาคต การ ปฏ ร ปคล งสมองจะสรางระบบคล งสมองของจ นข นมาใหม โดยม เป าหมายท จะท าใหเก ดสถาบ นว จ ยนโยบายท ม ค ณภาพส ง และพ ฒนาระบบธรรมาภ บาลของจ นในภาพรวมใหท นสม ย คล งสมองท ม อ ตล กษณแจ น ค อ องคแกรท ท าหนาท ปร กษาและท าว จ ยโดยไมม งหว งก าไรเนนว จ ยส งท เป นป ญหาในเช งย ทธศาสตรแและนโยบาย สาธารณะ โดยน าเอาแนวค ดและหล กการของพรรคท จะก าหนดนโยบายบนพ นฐานของกฎหมายมาเป น แนวทางช น า ( 李国强, 徐蕴峰, 2017, p.1) การประช มหนวยงานการน าการปฏ ร ปเช งล กและครอบคล มของพรรคคอมม วน สตแจ น ( 中央全面深化改革领导小组第六次会议 ) ไดพ จารณาขอเสนอเก ยวก บการข บเคล อนคล งสมอง อ ตล กษณแของจ น 关于加强中国特色新型智库建设的意见 เม อว นท 27 ต ลาคม 2014 ทานส จ นผ ง ไดเนนย าวา สต ป ญญาถ อเป นทร พยากรท ม คาท ส ดของประเทศ นอกจากน ย งม การผล กด นการสงเสร มทาง ว ทยาศาสตรแ ประชาธ ปไตย เพ อท จะใหม ความท นสม ย เพ อเป นการสรางความแข งแกรงในอ านาจเช งออนให 49

50 46 เพ มส งข น โดยม การน าอ ตล กษณแของจ นมาใช ท งในการพ ฒนาว ทยาศาสตรแ ม การปฏ ร ปใหท นสม ย และม การ พ ฒนาใหม มาตรฐาน ท งในโรงเร ยน มหาว ทยาล ย การทหาร ว ทยาศาสตรและการบร การ ฯลฯ สาระส าค ญของการพ ฒนาคล งสมองของทานส จ นผ ง ม ด งน 1. การข บเคล อนคล งสมองตองเนนเพ มค ณภาพและนว ตกรรม 2. การเพ มชองทางการแลกเปล ยนความร ระหวางคล งสมอง 3. การเป นอ นหน งอ นเด ยวก นทางดานสต ป ญญาเพ อความเป นเอกภาพและการพ ฒนา BRI อ ทธ พลของคล งสมองจ นในกระบวนการกาหนดนโยบายสาธารณะ เป าหมายส งส ดของคล งสมองของจ นค อการสรางอ ทธ พลตอนโยบายใหมากท ส ด ด งน น กลย ทธแของคล งสมองจ งเป นการเล อกอยางสมเหต สมผลท จะใชทร พยากรของการก าหนดนโยบาย (policy decision-making resources) ดวยว ธ การท ม ประส ทธ ภาพส งส ดเทาท เป นไปได (Zhu Xufeng, 2013, p.8) ทร พยากรของการต ดส นใจเช งนโยบายน นรวมถ งโอกาสตาง ๆ และข ดความสามารถท เป นไปได รวมท งม กล ย ทธแในการเขาถ งทร พยากรท จ าเป น เม อพ จารณาอ ทธ พลของคล งสมองในกระบวนการนโยบายจ งตองให ความส าค ญก บโอกาสตาง ๆ ท เก ดจากการต ดตอก นระหวางผ น าทางการเม องและส งคมจากหลายภาคสวน ข ด ความสามารถขององคแการ และกลย ทธแของการใชประโยชนแจากความร (Knowledge utilization) ว ธ ดาเน นการว จ ย (METHODOLOGY) การว จ ยคร งน เป นการว จ ยเช งค ณภาพ (qualitative research) ประกอบดวย การว จ ยเอกสาร (documentary research) และการว จ ยภาคสนาม (field research) ในล กษณะการว จ ยเช งปฏ บ ต การแบบม สวนรวม (participatory action research) โดยความรวมม อของหนวยงานคล งสมองในประเทศจ นท ศ กษาว จ ย เก ยวก บ BRI และการด าเน นงานของศ นยแว จ ยย ทธศาสตรแไทย-จ น (วช.) ในการศ กษาคล งสมองของจ น และ แสวงหาความรวมม อในการรวมก นก าหนดนโยบายสาธารณะเก ยวก บ BRI ค ณล กษณะส าค ญของการว จ ย ม ด งน 1. เป นการศ กษาสภาพแวดลอมของการก าหนดนโยบายสาธารณะของจ น ซ งจะเป นขอม ลส าหร บ การว เคราะหแบทบาทของหนวยงานคล งสมองของประเทศจ นในการเสนอนโยบายและศ กษาว เคราะหแประเด น เก ยวก บ BRI 2. เป นการศ กษาเจาะล กเพ อใหเขาใจแนวค ดของผ น าจ นและผ บร หารคล งสมองของจ น โดยท าการ ว จ ยภาคสนามดวยการส มภาษณแแบบเจาะล ก (in-depth interview) และการประช มกล มยอย (focus group) 3. เป นการพ จารณาปรากฏการณแท เก ดข นของการพ ฒนาเคร อขายคล งสมองเก ยวก บ BRI ของจ น ท ง เคร อขายภายในประเทศและระหวางประเทศ 4. เป นการพรรณนาความและการว เคราะหแบบอ ปน ย ค อ คณะผ ว จ ยลงไปศ กษาสภาพแวดลอมของ การก าหนดนโยบายสาธารณะของจ น และบทบาทของหนวยงานคล งสมองในจ น เพ อใหเขาใจถ งปรากฏการณแ ท เก ดข นจร ง ตลอดจนเป นการสรางความรวมม อระหวางองคแกรของหนวยงานคล งสมองของจ นก บศ นยแว จ ย ย ทธศาสตรแไทย-จ น (วช.) ของไทย เพ อใหเก ดการปฏ บ ต การอยางม สวนรวม และไดมาซ งขอม ลท เป น ขอเท จจร งตามระเบ ยบว ธ การว จ ย ประชากรและกล มต วอย าง ในการว จ ยคร งน ประกอบดวย ผ บร หารของหนวยงานคล งสมองของจ น ท ม บทบาทในการก าหนดนโยบายเก ยวก บ BRI และน กว จ ยของหนวยงานคล งสมองซ งเป นผ ท ใหขอม ลท เป น ประโยชนแในการว จ ยคร งน 50

51 47 ผ ใหขอม ลหล ก (key informants) ไดแก 1. Prof. Zhang Weiwei (Director of China Institute, Fudan University) 2. Prof. Wang Jisi (President, Institute of International and Strategic Studies, Peking University) 3. Prof. Lu Shanbing (Dean of Institute of Silk Road Studies, Northwest University) 4. Prof. Zhu Xufeng (Associate Dean, School of Public Policy and Management, Tsinghua University) 5. Ms.Yu Jun (Deputy Director General, Department of International Cooperation, Development Research Center of the State Council, DRC) 6. Prof. Zhao Zhongxiu (Vice President, University of International Business and Economics) 7. Prof. Zhai Kun (School of International Studies, Peking University) 8. Prof. Xu Peiyuan (Director, Maritime Silk Road Institute, Huaqiao University) 9. Assoc. Prof. Song Jingrun (China Institutes of Contemporary International Relations, CICIR) 10. Assoc. Prof. Song Junying (Deputy Director, Department of Asia-Pacific Studies, China Institute of International Studies) 11. Assoc. Prof. Xi Huidong (Institute of Silk Road Studies, Northwest University) 12. Assoc. Prof. Zhou Fangye (National Institute of International Strategy, CASS) 13. Assoc. Prof Qu Jianwen (Yunnan University) 14. Asst. Prof. Cao Xiaoyang (National Institute of International Strategy,CASS) 15. พลเอก ส รส ทธ ถน ดทาง (ผ อ านวยการศ นยแว จ ยย ทธศาสตรแไทย-จ น, วช.) การเก บรวบรวมข อม ล 1. การคนควาขอม ลเอกสารภาษาไทย ภาษาจ น และภาษาอ งกฤษ จากหน งส อและ บทความ ขาวสารตาง ๆ โดยการส บคนทางอ นเตอรแเนท ดวยฐานขอม ล CNKI (บทความภาษาจ น) และฐานขอม ลของ Google รวมท งเวปไซดแของศ นยแว จ ยย ทธศาสตรแไทย-จ น 2. ผ ว จ ยไดร บความรวมม อจากน กว ชาการจ นในการต ดตอประสานงาน ด งน 51

52 ศาสตราจารยแ Zhang Xizhan (ห วหนาโครงการจ นศ กษา ว ทยาล ยนานาชาต ปร ด พนมยงคแ) ชวยต ดตอประสานงานการจ ด Focus Group ท มหาว ทยาล ยป กก ง และการส มภาษณแศาสตราจารยแ Zhu Xufeng ณ มหาว ทยาล ยช งห ว 2.2 Cao Xiaoyang น กว จ ยของ National Institute of International Strategy ซ งเป นหนวยงาน ในส งก ดของ Chinese Academy of Social Science (CASS) ชวยประสานงานก บ Development Research Center (DRC) ซ งเป นคล งสมองของส าน กนายกร ฐมนตร ของจ น (State Council) 2.3 Chang Xiang น กว จ ยของศ นยแว จ ยย ทธศาสตรแไทย-จ น ชวยต ดตอประสานงานในการจ ด Focus Group ก บ Institute of Silk Road Studies แหงมหาว ทยาล ยซ เป ย (Northwest University) 3. การส มภาษณแเจาะล กน กว ชาการชาวจ น 3.1 ส มภาษณแผ บร หารหนวยงานคล งสมองของจ น ในชวงการเด นทางไปคนควาขอม ล ณ ประเทศจ นระหวางว นท พฤษภาคม 2561 โดยการสน บสน นของศ นยแว จ ยย ทธศาสตรแไทย-จ น (วช.) ภายใตโครงการศ กษาเคร อขายคล งสมองเสนทางสายไหมของศ นยแว จ ยย ทธศาสตรแไทย-จ น ซ ง พลเอกส รส ทธ ถน ดทาง (ผ อ านวยการศ นยแว จ ยย ทธศาสตรแไทย-จ น) เป นห วหนาคณะ 3.2 ส มภาษณแผ บร หาร และน กว จ ยของหนวยงานคล งสมองของจ น ในชวงท ม การจ ดบรรยาย พ เศษ จ ดประช มท ประเทศไทย 4. ผ ว จ ยไดร บความรวมม อจากนางสาว Chen Liping และ นางสาว Luo Xiaofengน กศ กษา ภาคว ชาภาษาไทย มหาว ทยาล ยกวางส ในการแปลเอกสารบทความภาษาจ น โดยน กศ กษาท งสองไดมาฝ กงาน ท ศ นยแว จ ยย ทธศาสตรแไทย-จ น ระหวางว นท 1-31 ม นาคม 2561 และ Chang Xiang น กว จ ยของศ นยแว จ ย ย ทธศาสตรแไทย-จ นไดชวยแปลค าถามในการส มภาษณแเป นภาษาจ น รวมท งชวยแปลบทส มภาษณแจาก ภาษาจ นเป นภาษาไทย ว ธ ว เคราะห ข อม ล งานว จ ยน เป นการว จ ยเช งค ณภาพ (qualitative research) โดยใชว ธ ศ กษาแบบพรรณนาและ ว เคราะหแ (descriptive and analytical methods) การว เคราะหแจากขอม ล ขาว เอกสาร (documentary research) เป นหล ก ประกอบดวยการว เคราะหแขอม ลจากการส มภาษณแเจาะล ก และการประช มกล มยอย โดยจะน าเสนอในล กษณะการพรรณนาความ (thick description) สร ปผลการว จ ย 1. จากการศ กษาขอม ลจากเอกสารและงานเข ยนส าค ญเพ อทราบถ งความส าค ญของคล งสมองใน กระบวนการก าหนดนโยบายสาธารณะของจ น ในหน งส อ The Power of Ideas : The Rising Influence of Thinkers and Think Tanks in China โดย Cheng Li (2017) อธ บายถ ง บทบาทของป ญญาชนก บการ ร เร มนโยบาย ส าหร บน กว ชาการท สนใจม มมองของจ นและบทบาทในระเบ ยบโลกใหม น กค ดชาวจ นและคล ง สมองจะร เร มแนวค ดและนโยบายและการเปล ยนแปลงนโยบายของผ น าระด บส ง การร เร มนโยบายส าค ญท เช อมโยงก บผ น าระด บส งน นสามารถส บยอนไปไดถ งการระดมสมอง การพ ดค ยของน กค ดคนส าค ญ ในบทความช อ Thinkers are Valuable National Assets เปร ยบน กค ดเป นด งสมบ ต ของชาต ท ประมาณคาไมได Yu Keping ม ม มมองวาชาต จะย งใหญตองการแนวค ดท ทรงพล ง หร อกลาวอยางช ดเจนวา ชาต จะร งเร องไดตองม แนวค ดท จะน าไปส ความร งเร อง ส าหร บหนทางท น กค ดท ม ว ส ยท ศนแจะเปล ยนแปลง ประว ต ศาสตรแไดน น จะตองช ใหเห นหนทางและเป าหมายท จะท าใหส งคมมน ษยแกาวหนาโดยสอดคลองก บหล ก 52

53 49 ค ณธรรมเหต ผล การเสนอความค ดเช งว พากษแและแสวงหาฉ นทามต อยางกวางๆ และท ส าค ญม การเสนอ ขอแนะน าเพ อใหร ฐบาลร บไปเป นนโยบายสาธารณะท ด (Yu Keping, 2015; Cheng Li, 2017, p.13) Wang Lili ศาสตราจารยแดานนโยบายสาธารณะของมหาว ทยาล ยเหร นหม น ซ งเป นผ เช ยวชาญ ดานคล งสมองในประเทศจ น กลาวย นย นวาน กค ดของจ นม บทบาทในการยกระด บประเทศจ นใหข นมาม บทบาทบนเวท โลกในชวง 3 ทศวรรษท ผานมา ศาสตราจารยแหวางย งกลาวอ กวา ประเทศท ย งใหญจะท ม เง นท นเพ อขยายความร และพ ฒนาท นทางป ญญา (Wang Lili, 2015; Cheng Li, 2017, p.13) Wang Huiyuo และ Miao Lu มองวาการข นมาม อ านาจของชาต มหาอ านาจบนเวท โลก จะตองด าเน นการควบค ก บ การกอต งคล งสมองระด บโลกในประเทศน น (Wang Huiyao and Miao Lu, 2014, p.6) รายงานฉบ บ สมบ รณแท เผยแพรโดย China Center for International Economic Exchanges (CCIEE) ในป 2015 เนน ย าวา ชาต ท ย งใหญท ค ดจะท าการใหญจะตองม ม นสมองท ทรงพล ง (Jing Chunmei, 2015, p. 107) รายงาน ฉบ บน กลาวถ งความส าค ญของการข นมาม อ านาจของจ นก บความส าค ญท ม มากข นของคล งสมองจ น (Cheng Li, 2017, p.13) ในการจ ดประช มกล มยอย (focus group) ณ Institute of International and Strategic Studies แหงมหาว ทยาล ยป กก ง เม อว นท 21 พฤษภาคม คณะผ เขารวมประช มไดอภ ปรายถ ง ความส าค ญของคล งสมองในกระบวนการก าหนดนโยบายสาธารณะ โดยเฉพาะกรณ ของนโยบาย หน งแถบ หน งเสนทาง ท ผ น าจ นประกาศอยางเป นทางการในป 2013 คล งสมองของจ นแสดงบทบาทเพ มข นใน กระบวนการก าหนดนโยบายสาธารณะเร องหน งแถบหน งเสนทาง (One Belt One Road) และในระหวางการ ด าเน นนโยบายด งกลาว ร ฐบาลจ นจ าเป นตองม หนวยงานคล งสมองท าหนาท คนควา และศ กษา โดยผ น าส งส ด ของจ น ทานส จ นผ ง ไดใหการสน บสน นหนวยงานคล งสมอง และสน บสน นดานการสรางกลไกเป นส าค ญ นอกจากน นว สาหก จ และภาคประชาชน ไดเร มใหการสน บสน นหนวยงานคล งสมองใหม บทบาทมากข น จากการประช มกล มยอยท าใหผ ว จ ยทราบขอม ลเช งล กวา ส าหร บประชาคมคล งสมองและ น กว ชาการของสถาบ นแหงน ท กคนตางม ความภาคภ ม ใจและเห นวาแนวค ดของศาสตราจารยแ Wang Jisi ประธานของสถาบ นฯ น นม ผลงานทางความค ดท ทรงพล งและม อ ทธ พลอยางมากตอการก าหนดนโยบายหน ง แถบหน งเสนทาง เน องจากทานไดเสนอแนวค ดเร อง การร กไปทางตะว นตก (Marching Westwards) เพ อ ปร บสมด ลทางภ ม ร ฐศาสตรแของจ น บทความเผยแพรตอสาธารณะในป 2012 โดยว เคราะหแสถานการเม อง ระหวางประเทศอยางรอบดานและว เคราะหแสถานการณแการพ ฒนาภายในประเทศจ นตามย ทธศาสตรแการ พ ฒนาภาคตะว นตก (Wang Jisi, 2012) ในท ศนะของศาสตราจารยแ Wang Jisi การร กไปทางตะว นตก เป นความจ าเป นทางย ทธศาสตรแ ของจ น น บต งแตป 2011 Hillary Clinton เคยเขามาเด นเกม a "new Silk Road" ในหวงเวลาน นการ แขงข นระหวางสหร ฐ-จ นในเอเช ยตะว นออกเป นสถานการณแแบบแพ-ชนะ (zero-sum situation) อยาง ช ดเจน แตถาจ นด าเน นนโยบายร กทางตะว นตก ความรวมม อระหวางจ นก บสหร ฐดานการลงท น การ ตอตานการกอการราย การร กษาความม นคงในภ ม ภาคจะเพ มข น ซ งเป นสถานการณแแบบพอจะรวมม อก นได (non zero-sum situation) ในนามของสถาบ น Institute of International and Strategic Studies แหง มหาว ทยาล ยป กก ง ทานจ งเสนอใหร ฐบาลจ นด าเน นการพ ฒนาเสนทางสายไหมใหม (the new Silk Road) เพ อเพ มความรวมม อทางเศรษฐก จ การคา ความชวยเหล อ ใหก บประเทศเอเช ยตะว นตก เพ อเป นการสราง เสถ ยรภาพและการประสานสมด ล (harmony) ในพ นท ชนกล มนอย ซ นเจ ยง ท เบต รวมท งเพ ม อ านาจเช งออน ของประเทศจ น (China' s soft power) ไปพรอม ๆ ก น ขณะเด ยวก นบทความด งกลาวไดว เคราะหแสถานการณแ เสนอใหม การหล กเล ยงความเส ยง การสรางสมด ลใหก บท กฝ าย และพยายามศ กษาว จ ยเพ อการพ ฒนาใน 53

54 50 ฐานะสวนหน งของย ทธศาสตรแโดยรวมของประเทศ (an overall strategic plan) ในม มมองน ผ ว จ ยมองเห น ค ณคาของพล งทางป ญญาและบทบาทของสถาบ นคล งสมองท สามารถว เคราะหแสภาพแวดลอมสถานการณแ การเม องระหวางประเทศและสถานการณแภายในประเทศ และเสนอย ทธศาสตรแท เหมาะสมใหผ น าต ดส นใจใน การก าหนดนโยบายสาธารณะ ในกรณ ขอร เร มแถบเศรษฐก จและเสนทางสายไหมย คใหม 2. จากการศ กษาขอม ลจากเอกสารเพ อทราบถ งสภาพการณแในป จจ บ นของหนวยงานคล งสมองท ท า ว จ ยเก ยวก บ หน งแถบหน งเสนทาง การจ ดต งหนวยงานใหมเพ อท มเทศ กษาเก ยวก บหน งแถบหน งเสนทาง และการพ ฒนาเคร อขาย/พ นธม ตรคล งสมอง หน งแถบหน งเสนทาง สถาบ นส งคมศาสตรแแหงเซ ยงไฮไดจ ด อ นด บของหนวยงานคล งสมองท ว จ ยเก ยวก บ BRI ด งตาราง ซ อคล งสมอง ป 2016 ป 2017 国务院发展研究中心 Development Research Center of The State Council 中国现代国际关系研究院 China Institutes of Contemporary International Relations 商务部国际贸易经济合作研究院 Chinese Academy of International Trade and Economic Cooperation 中国国际问题研究院 China Institute of International Studies 国家发展和改革委员会国际合作中心 International Cooperation Center National Development and Reform Commission 中国社会科学院亚太与全球战略研究院 Chinese Association For South Asian Studies 中国国际经济交流中心 China Center for International Economic Exchanges 当代世界研究中心 China Center for Contemporary World Studies 中国社会科学院国家全球战略智库 National Institute Of International Strategy 中国人民大学重阳金融研究院 Chongyang Institute for Financial Studies, Renmin University of China 国家开发银行研究院 China development Bank Research Center 中国国际工程咨询公司 China International Engineering Consulting Corporation

55 51 ซ อคล งสมอง ป 2016 ป 全球化智库 原中国与全球化智库 Center for China And Globalization 东中西区域发展和改革研究院 China Region Development & Reform Institute 15 广东国际战略研究院 Guangdong Institute for International Strategies ท มา. จาก 2017 中国智库报告 影响力评价与排名 (หน า23), โดย 上海社会科学院智库研究中心 ภายหล งประธานาธ บด ส จ นผ ง ได เสนอข อร เร มแถบเศรษฐก จและเส นทางสายไหมย คใหม (BRI) ม การ จ ดต งคล งสมองเก ยวก บ BRI เพ มข นอย างรวดเร ว จากการศ กษาของ 王传奇 และ 李 刚 (2018) น บถ ง เด อ นม ถ น ายน ป 2017 คล ง สมองท ต ง ข น ใหม เพ อศ กษา BRI และสถาบ นว จ ย ในระด บท องถ นและศ น ยแ นว ตกรรมความร วมม อท ได จ ดต งข นมาม มากกว า 35 แห ง คล งสมองเหล าน ส วนใหญ ท าการว จ ยด านเศรษฐก จ มหภาค และการศ กษาว จ ยในล กษณะสหว ทยาการ ในจ านวนรายช อคล งสมอง BRI ท จ ดต งข นใหม น มหาว ทยาล ยช นน าของประเทศจ นด าเน นการจ ดต งคล งสมองของสถาบ นอ ดมศ กษา ม บทบาทว จ ยเก ยวก บ BRI เพ อสน บสน นข อม ลเพ อ การก าหนดนโยบาย นอกจากการท าว จ ยและเผยแพร ข อม ลเพ อท าความเข าใจแก สาธารณะชนเก ยวก บ BRI แล ว หน วยงานคล งสมองเหล าน ย งม บทบาทในการสร างความร วมม อและเป น ต ว แสดงทางย ทธศาสตรแท ม ความส าค ญ โดยเฉพาะการขยายความร วมม อทางว ชาการระหว างประเทศและการ ท ตสาธารณะ (许培源 การส มภาษณแส วนบ คคล, 4 กรกฎาคม 2561) ตาราง ต วอย างรายช อคล งสมองเก ยวก บ BRI ท จ ดต งข นใหม ข อคล งสมอง หน วยงานท เก ยวข อง ภ ม ภาค สถาบ นว จ ย หน งแถบหน ง คล งสมอง เส นทาง ฮ องกง ของร ฐบาล ศ นยแว จ ย องคแการ การค าโลก แห งฮ องกง ฮ องกง 29/1/2016 ให บร การนโยบายท ฮ องกงก าหนดเก ยวก บ BRI สถาบ นว จ ย หน งแถบ คณะกรรม การพ ฒนา และปฏ ร ป กวางต ง 19/5/2017 ให บร การในการพ ฒนา เศรษฐก จของด นแดน สามเหล ยมแม น าเพ รแล (เจ ยงจ ) 8/3/2017 ให การสน บสน นในการ ส งเสร มฉางโจวไปส ความ ร วมม อก บแอฟร กา หน งเส นทาง หนานซา ประเภท คล งสมอง ของร ฐบาล ศ นยแว จ ยแอฟร กา หน ง คล งสมอง แถบหน งเส นทาง ของ ของสถาบ น สถาบ นส งคมศ กษาฉางโจว ส งคม สถาบ นส งคม เจ ยงซ ศ กษาฉางโจว เวลาจ ดต ง ประเด นว จ ย 55

56 52 ข อคล งสมอง ประเภท หน วยงานท เก ยวข อง สถาบ นว จ ยเสนทางสาย ไหม สถาบ นว จ ยเสนทางสาย ไหมทางทะเล แพลตฟอรแมการว เคราะหแ ขอม ลหน งแถบหน ง เสนทาง คล งสมอง ของสถาบ น อ ดมศ กษา คล งสมอง ของสถาบ น อ ดมศ กษา คล งสมอง ของ สถาบ นอ ดม ศ กษา มหาว ทยาล ย ตะว นตกเฉ ยง เหน อ (211) มหาว ทยาล ย ห วเฉ ยว มหาว ทยาล ย ป กก ง ภ ม ภาค เวลาจ ดต ง ประเด นว จ ย สานซ 10/1/2014 ย ทธศาสตรแการพ ฒนา ทางดานประว ต ศาสตรแ และว ฒนธรรมเสนทาง สายไหม ฮกเก ยน 20/3/2014 ย ทธศาสตรแทางการเม อง เศรษฐก จ และการ แลกเปล ยนว ฒนธรรม ป กก ง 1/3/2015 รวบรวมขอม ลเก ยวก บ หน งแถบหน งเสนทาง และการก าหนดนโยบาย สถาบ นว จ ยเศรษฐก จ หน งแถบหน งเสนทาง คล งสมอง ของ สถาบ นอ ดม ศ กษา มหาว ทยาล ย เหร นหม นแหงชาต ป กก ง 24/5/2015 ว จ ยป ญหาทางเศรษฐก จ เก ยวก บ หน งแถบหน งเสนทาง ศ นยแว จ ยเสนทางสายไหม คล งสมอง ของ สถาบ นอ ดม ศ กษา มหาว ทยาล ย หนานค ย เท ยนจ น 26/6/2015 การต ดส นใจทาง ย ทธศาสตรแ ฝ กอบรมบ คลากร จ ด งานแลกเปล ยนระหวาง ประเทศ สถาบ นว จ ย หน งแถบหน งเสนทาง คล งสมอง ของ สถาบ นอ ดม ศ กษา มหาว ทยาล ย ย นนาน ย นนาน 16/1/2016 ว จ ยเพ อชวยมณฑลย น นาน ในการเขารวม BRI สถาบ นว จ ย หน งแถบหน ง เสนทาง คล งสมอง ของ สถาบ นอ ดม ศ กษา มหาว ทยาล ย ชนชาต กวางส กวางส 25/1/2016 ว จ ยเพ อชวยเขตปกครอง ตนเองกวางส จวงในการ เขารวม BRI 56

57 53 ข อคล งสมอง ประเภท หน วยงานท เก ยวข อง ภ ม ภาค เวลาจ ดต ง ประเด นว จ ย ศ นยแว จ ย หน งแถบหน ง เสนทาง จ น-อาหร บ คล งสมอง ของ สถาบ นอ ดม ศ กษา มหาว ทยาล ย อ ตสาหกรรม และการ พาณ ชยแ เจอเจ ยง 3/4/2016 ว จ ยป ญหาทางเศรษฐก จ ระหวางจ นก บประเทศ ตะว นออกกลาง ศ นยแว จ ยกฎหมาย หน ง แถบหน งเสนทาง คล งสมอง ของ สถาบ นอ ดม ศ กษา มหาว ทยาล ย ร ฐศาสตรและ น ต ศาสตรแ แหงประเทศ จ น เสฉวน 23/10/2016 ว จ ยกฎหมายการคาและ ระบบกฎหมายของ ประเทศท เก ยวของ ฟอร มรอยคน คล งสมอง ของส งคม ป กก ง 22/6/2014 สรางเคร อขายคล งสมอง ของ BRI ผล กด นการ พ ฒนา BRI คล งสมองอ เจ ย คล งสมอง ของส งคม ซ นเก ยง 30/3/2015 ใหความชวยเหล อแก ว สาหก จในการลงท น ท มา : ปร บปร งจาก 王传奇, 李刚 (2018, p 2) ขอม ลจากการประช มกล มยอย (Focus group) เม อว นท 15 พฤษภาคม 2561 ท าใหทราบวา ร ฐบาลจ นไดใหความส าค ญก บสถาบ นการศ กษาเสนทางสายไหมแหงมหาว ทยาล ยซ เป ย (Northwest University) ในฐานะคล งสมองระด บส ง ท ม บทบาทในการพ ฒนาแถบเศรษฐก จเสนทางสายไหม เป นศ นยแรวม ขอม ล และม การจ ดต งศ นยแศ กษาประเทศตาง ๆ เชน ปาก สถาน เนปาล และคาซ คสถาน เป นตน และ สถาบ นการศ กษาเสนทางสายไหมแหงน ย งไดด าเน นงานรวมก บกระทรวงการตางประเทศ กระทรวงพาณ ชยแ และกระทรวงศ กษาธ การของจ นในการจ ดท าค ม อ เผยแพรความร เร องเสนทางสายไหมใหน กศ กษาและ ประชาชนท วไป ในการประช มกล มยอย รองศาสตราจารยแ Xi Huidong (รองคณบด ของสถาบ นการศ กษาเสนทางสายไหม) ไดกลาวถ ง ม มมอง 3 ดานท สามารถน ามาเช อมตอการพ ฒนาในป จจ บ นและความรวมม อก บประเทศในแถบเศรษฐก จและ เสนทางสายไหม ไดแก (1) ประเทศในแถบเศรษฐก จและเสนทางสายไหมรวมก นก าหนดนโยบาย และ ย ทธศาสตรแ (2) รวมก นด แลมรดกทางว ฒนธรรม และ (3) รวมก นด าเน นโครงการว จ ย นอกจากน น สถาบ นการศ กษาเสนทางสายไหมย งไดร บค ดเล อกจากร ฐบาลจ นใหเป นกล มพ นธม ตรคล งสมอง BRI( 一带一路智库合作联盟 ) ซ งเป นการพ ฒนาเคร อขายคล งสมองตามแนวค ดประธานาธ บด ส จ นผ ง ท ตองการสราง ความสาม คค และการใชทร พยากรรวมก น โดยสรางความรวมม อก นในร ปแบบเคร อขาย-พ นธม ตร ภายใตการ น าของแผนกความรวมม อก บตางประเทศของพรรคคอมม วน สตแจ น ในการส มภาษณแสวนบ คคล 许培源 (ผ อ านวยการสถาบ นว จ ยเสนทางสายไหมทางทะเลแหง มหาว ทยาล ยห วเฉ ยว) ใหขอม ลเช งล กวามหาว ทยาล ยห วเฉ ยวเป นกรรมการและม สวนรวมในการกอต ง 57

58 54 เคร อขาย /พ นธม ตรคล งสมอง BRI สถาบ นว จ ยเสนทางสายไหมทางทะเลเป นคล งสมองของสถาบ นอ ดมศ กษา ภารก จหล กอย ท อบรมใหการศ กษา แลกเปล ยนความร อบรมขาราชการ สน บสน นการแลกเปล ยนความร และการท ตสาธารณะ สน บสน นความรวมม อ แลกเปล ยนความร ของคล งสมอง รวมท งข บเคล อนการสราง ความเห นพองก นตอความรวมม อในทางปฏ บ ต ของ BRI นอกจากน นไดจ ดท าขอเสนอแนะเช งนโยบายก บ กระทรวงและร ฐบาลทองถ นใชในดานการต ดส นใจและการน านโยบายไปปฏ บ ต ตลอดจนใหค าปร กษาก บ ว สาหก จท จะกาวส สากล (ส มภาษณแสวนบ คคล, 4 กรกฎาคม, 2561) 3. เพ อศ กษาแนวทางการยกระด บคล งสมองของจ น ในการสรางอ านาจเช งออน (soft power) บน เวท โลกและอ ทธ พลในการก าหนดนโยบายสาธารณะ จากการลงพ นท เก บขอม ลและส มภาษณแค ณ Yu Jun รองผ อ านวยการฝ ายความรวมม อระหวางประเทศแหงศ นยแว จ ยการพ ฒนา ส าน กนายกร ฐมนตร (Development Research Center of the State Council of PRC: DRC) สถาบ นคล งสมองของจ นท ม บทบาทส าค ญน บต งแตจ นเป ดประเทศและปฏ ร ปเศรษฐก จ ป จจ บ น DRC เป นหนวยงานท ม บทบาทหล กใน การสรางเคร อขายคล งสมองเสนทางสายไหม ท งในระด บ ประเทศและระด บนานาชาต โดยความรวมม อของ คล งสมองระด บนานาชาต ภายใตช อ The Silk Road Think Tank Network (SiLKS) ซ งม การจ ดประช มคร ง แรกในว นท 28 ต ลาคม 2015 ณ กร งมาดร ด ประเทศสเปน โดยม สถาบ นว จ ยและองคแการระหวางประเทศท เขารวมในการกอต งเคร อขายจ านวน 43 แหง (ส มภาษณแสวนบ คคล, 23 พฤษภาคม 2561) จากขอม ลแผนพ บท จ ดพ มพแโดย DRC เคร อขาย SiLKS น นม ว ส ยท ศนแในการสรางความรวมม อและ แลกเปล ยนความร เช งล ก ม พ นธก จในการสรางความเขาใจรวมก นและสงเสร มการพ ฒนาเพ อความร งเร อง และส นต ภาพของโลก โดยอาศ ยความรวมม อของเคร อขายคล งสมองในระด บนานาชาต รวมก นก าหนดนโยบาย เพ อการพ ฒนาท ย งย น โดยม ภารก จในการด าเน นโครงการว จ ยรวมก น การแลกเปล ยนขอม ลและความร และ พ ฒนาศ กยภาพในการว จ ยนโยบายและการท าหนาท ท ปร กษา สมาช กของ SiLKS ไดแกคล งสมองท เห นดวย ก บพ นธก จของ SiLKS โดย SiLKS ม ความรวมม อแบบห นสวน (Partners) ก บองคแการระหวางประเทศ หนวยงานของร ฐบาล องคแการพ ฒนาเอกชน ตลอดจนป จเจกบ คคลท สามารถสน บสน นเง นท นและความ ชวยเหล อตาง ๆ แก SiLKS นอกจากน น ในการว จ ยเช งปฏ บ ต การคร งน คณะผ ว จ ยไดประสานงานก บผ บร หารศ นยแว จ ย ย ทธศาสตรแไทย-จ น และประช มรวมก นก บฝ ายความรวมม อระหวางประเทศของ DRC จ งไดม การปร กษาหาร อ เก ยวก บแนวทางการเขาไปเป นสวนหน งของเคร อขาย SiLKS และการพ ฒนาทร พยากรมน ษยแรวมก นดวย ข อเสนอแนะ 1. แนวทางการใชประโยชนแจากความร และพล งทางป ญญา ซ งคล งสมองของจ นม บทบาทในการ ก าหนดนโยบายสาธารณะน น ม ล กษณะเฉพาะท สอดคลองก บการเม องของจ น ตามแนวทฤษฎ ชนช นน า การศ กษาแนวทางการพ ฒนาคล งสมองของจ นท าใหทราบถ งป จจ ยของความส าเร จของคล งสมองท ม บทบาทใน กระบวนการก าหนดนโยบายสาธารณะ การต ดตอและม ความรวมม ออยางใกลช ดก บคล งสมองของประเทศจ น โดยเฉพาะกรณ BRI เป นแนวทางใหประเทศไทยไดเร ยนร และเขาถ งขอม ลเช งล กของการก าหนดนโยบาย สาธารณะของจ น 2. ผ ก าหนดนโยบายของประเทศไทยสามารถสงเสร มใหม การสรางความรวมม อระหวางคล งสมอง ของประเทศไทยก บคล งสมองเก ยวก บ BRI ของจ น เพ อรวมม อก นในการศ กษาขอม ลประกอบการต ดส นใจ หร อการก าหนดนโยบายรวมก น ซ งสามารถกระท าไดท งในระด บนานาชาต ระด บชาต ระด บมณฑล และ ระด บคล งสมองของส งคม 58

59 55 บรรณาน กรม Cheng, Li. (2017). The Power of ideas: the rising influence of thinkers and think tanks in China. Singapore; New Jersey: World Scientific. Domhoff, G. W., & Dye, T. R. (Eds.). (1987). Power elites and organizations (Vol. 82). London: Sage Publications, Inc. Dye, T. R. (2001). Top down policymaking. New York: Chatham House Pub. Jing, Chunmei. (2015). Zhongguo tese xinxing Zhiku goujian: Xianzhuang, wenti ji duice [Building of New-Type Think tanks with Chinese Characteristics: Present Situation Problems, and Countermeasures], Quanqiuhua No.2,2015,107. Menegazzi, S. (2016). What s the matter with Chinese Think Tanks? The Online Magazine of the University of Nottingham Asia Research Institute. [Globalization], Wang, Huiyao and Miao lu (2014). Daguo zhiku [Global think tanks] Beijing: renmin chubenshe, Wang, Lili. (2015) Zhili Ziben: Zhongguo zhiku hexin jingzhengli [Intellectual Capital: The Core Competence of Chinese Think Tanks] Beijing: Zhongguo renmin daxue chubenshe. Wang, Jisi. (2012). Marching Weatwards : The Rebalancing of China s Geostrategy. International and Strategic Studies. No.73 Yu, Keping (2015). Sixiangjia shi minzu de baogui caifu [Thinkers are Valuable National Assets], Zhejjiang shehui kexue [Zhejiang Social Science], No.8 Zhu, Xufeng. (2013). The rise of think tank in China. London: Routledge. 李国强, 徐蕴峰. 学习习近平 智库观, 推动中国智库建设健康发展 [J]. 智库理论与实践,2017,2 (02):1-10. 黄蕊, 共同打造智库联盟升级版 一带一路 智库合作联盟理事会暨专题研讨会综述 [J], 当代世 界, 王楫思, 西进 : 中国地缘战略的再平衡 [J], 国际战略研究简报, 第 73 期,2012 年 10 月 7 日 王传奇, 李刚. 一带一路 智库调研 [J/OL]. 图书馆论坛, 2018:1-6 [ ]. 上海社会科学院智库研究中心, 2017 中国智库报告 影响力评价与排名 [M],2018 年 1 月 59

60 56 Chinese-Thai Personal and Cultural Exchange Features, Mechanism and Prospects Liu Wenzheng and Xia Ang Huaqiao University ABSTRACT Thailand is one of the most influential countries in Southeast Asia, the China-Thailand relations has a long history dating back to Han dynasty, all Chinese dynasties had built strengthen relationships with Thailand. The personal and cultural exchange between China and Thailand has greatly developed since formal diplomatic relations was established in Personal and cultural exchange between China and Thailand has become a shining point in China-ASEAN cooperation. Personal and cultural exchange has been a powerful catalyst in China-Thailand relation, and laid the foundation of the long-term friendship of the two countries. However, there are still some problems in China-Thailand personal and cultural exchange recently, only by solving these problems can Thailand play an important role in the process of building the 21st-Century Maritime Silk Road. 中泰人文交流 特点 机制和前景 夏昂 刘文正 华侨大学 摘要 泰国是东南亚核心国家之一 中泰两国人民之间的交往源远流长 早在 汉代两国就开始了海上贸易 中国历代王朝都与泰国保持了密切的关系 自 1975 年泰 王国与新中国正式建立外交关系以来 两国在人文交流方面取得了巨大的发展 人文 交流成为中泰关系中最亮丽的名片 中泰人文交流走在了中国与东盟国家人文交流的 前列 人文交流是中泰两国保持高水平互信的重要催化剂 通过长期多层次全方位的 人文交流活动 两国的友好关系有了坚实的群众基础 但是近些年 中泰两国人文交 流出现了一些问题 对此需要重视 并加以改进 才能更好发挥泰国在 21 世纪海上丝 绸之路 建设中的支点作用 关键词 人文交流 泰国 中国 中泰关系 60

61 57 自 1975 年中泰两国正式建立外交关系以来 双方在人文交流方面的合作不断深 化 人文交流上至政府高层下至普通百姓 两国人民建立了深厚的感情 这种感情是 形成 中泰一家亲 的基础 中泰关系堪称不同社会制度国家友好相处的典范 一 建交以来中泰人文交流的内容 一 教育交流 中泰之间的教育交流是两国人文交流非常重要的一个方面 自建交以来 两国教 育交流合作呈现出多层次 全方位的特点 包括互派留学生 学术合作 语言学习等 内容 1980 年中泰双方开始互派留学生 数量从最初的每年 3 人到次年的 7 人 现在 早已达到数万人的规模 最新数据显示 中国是泰国最大的留学生生源国 2018 年有 3. 7 万名中国学生在泰国留学 同时 有超过 2. 7 万名的泰国学生到中国留学 人数在 东盟国家中是最多的 留学生为中泰两国间的人文交流搭建了一座坚实的桥梁 学术 交流合作是教育交流重要领域 自 1978 年中泰签订科技合作协定以来 两国在文 理 工 农等多个领域进行学术交流合作 成果丰硕 近年来 两国学界还就一些重 要的学术课题开展联合研究 这些课题包括壮傣语族民族族源问题 中泰关系史问 题 在泰潮州人问题 湄公河开发与利用问题等 孔子学院是两国教育交流中最大的亮点 孔子学院是中国在海外设立的开展汉语 教育和文化交流合作的机构 自 2006 年中国在泰国孔敬大学设立第一所孔子学院开 始 十年来在泰国的孔子学院数量突破 15 所 泰国成为东盟国家中孔子学院数量最多 19 的国家 仅泰国一国孔子学院的数量就与东盟其余九国之和的数量基本持平 在全球 范围来看 泰国孔子学院的数量高居前十 是前十名中唯一的发展中国家 远远领先 于其他人口和经济规模相似的国家 排名 国家 孔子学院数量 所 人均 GDP 美元 1 美国 英国 韩国 德国 俄罗斯 吕挺 崔丽丽. 泰国孔子学院发展现状与前景展望.泰国研究报告 2017 [R]. 北京 社会科学文献出 版社 ~

62 58 排名 国家 孔子学院数量 所 人均 GDP 美元 6 法国 泰国 日本 澳大利亚 加拿大 意大利 表 1 根据国家汉办和世界银行数据整理 这些都说明泰国人民对学习汉语的热情是其他国家民众难以比拟的 泰国的孔子学 院促进了汉语教育在泰国的普及 也加深了泰国人民对中国语言和文化的了解 为中 泰之间的人文交流做出了巨大贡献 目前除了孔子学院之外 泰国还有 3000 多所大学 开设了汉语课程 在双方的共同努力下 学习汉语的泰国人不断增加 汉语已经成了 泰国的第二外语 截止到 2015 年 泰国已经有超过 85 万人在通过各种途径学习汉 语 在泰国全国遍布 15 所孔子学院和 18 家孔子课堂 20针对泰国汉语教师缺乏的问 题 中国国家汉办应泰国教育部的要求开展了 培养泰国汉语教师培训计划 每年都向 泰国派出大量汉语教师志愿者 为泰国培训汉语教师 二 科技交流 1975 年以来 中泰双方开展了一系列科技人文交流合作 取得了丰硕的成果 无 论是科技人员的往来 还是科学技术的转化 或是科技项目的建设 这些年来规模都 在不断扩大 1978 年中国和泰国签署了建立政府间科技合作联合委员会的科技合作协 定 规定中国科技部和泰国外交部为这一协定的实施部门 目前 中泰双方已经召开 了几十次会议 讨论的科技合作项目超过一千项 合作领域涉及农业 林业 机械 电子 生物 遥感 化工 地矿 天文 气象 地震 计量 水利 新能源 传统医 药 卫星通讯 交通运输 信息技术 轻工纺织 科技管理 城市规划 教育培训 野生动物保护等 通过共建联合实验室 研究中心 技术转移中心 海上合作中心等项目加强科 技人员之间的交流 合作开展研究 进行重大科技攻关 提高双方科技人员的创新能 力 2012 年中国 东盟科技伙伴计划启动 泰国科技界积极参与 2013 年在中国国务 院总理李克强访问泰国期间 两国科技部签署了 中泰科技部关于开展 4 个合作项目 20 海上丝路孔子学院在泰国成立[EB/OL] /

63 59 的协议 涵盖高铁 遥感卫星 技术转移 青年科学家交流等方面的内容 目前双 21 方已经召开了三次会议 2011 年开始 中国武汉光谷北斗控股有限公司就与泰国科 技部地理空间技术局在卫星应用科技研发 共同防范和应对灾害 空间信息产业化等 方面展开合作 值得一提的是 2014 年在中泰双方的共同努力下 泰国成为了中国北斗导航系统 的首个海外用户 今后双方还将在泰国合作建设 220 座中国北斗导航系统的地基增强 站 这些基站将会覆盖泰国全境并将向东盟其他国家扩展 将来为整个东盟地区提供 导航服务 该系统能够为中泰合作共建的 泰国地球空间信息灾害监测 评估与预测系 统 提供准确的的定位服务 全面提升泰国卫星导航的技术水平和产业规模 22 汽车制造是泰国工业的支柱 而中国在汽车导航和电子工业领域发展势头迅猛 中泰在汽车产业方面的合作能实现很好的优势互补 不但能让泰国继续领跑东南亚汽 23 车制造行业 还可以促进泰国工业进入技术水平更高的空间技术制造领域 毫无疑 问 中泰科技交流合作会让泰国工业向产业链的高端迈进 也会有助于智能东盟的发 展 三 旅游交流 旅游交流是人文交流中最常见的方式 旅游就是一张对外交流的名片 泰国有着 丰富的旅游资源 优美的自然风光和独特的人文景观 每年都吸引着大量外国游客 旅游合作是中泰最重要的人文交流内容之一 从中泰建交到上世纪 90 年代末 中国赴 泰游客长期处于低水平 这主要是因为当时中国人普遍不富裕 很少有人出国旅游 而进入 21 世纪 随着中国经济快速发展 中国游客赴泰旅游的人数不断攀升 泰国一 举成为中国游客最喜爱的旅游目的地 2017 年中国赴泰游客超过 985 万人次 中国连 续多年成为泰国最大的国际旅游客源国 泰国也是中国游客第一大出境目的地国 当 前中国的休闲旅游市场已经位于世界第一位 据相关机构预测未来 5 年中国旅游市场 24 的规模将会达到创纪录的 2. 5 万亿美元 出境旅客规模将会超过 5 亿人次 在当前中 泰共建 21 世纪海上丝绸之路 的背景下 两国的旅游合作还将不断深化 泰国也抓住 这一时机大力向中国推广其旅游产品 吸引中国游客 泰国旅游部门在北京 上海 广州 成都等一些中国大城市举办旅游推介会 针对中国游客的喜好向他们介绍泰国 美食 泰国文化艺术 泰式表演 泰国电影 泰国民俗活动等内容 并提供很多旅游 优惠活动 重点吸引这些地方的客源 曼谷 清迈 普吉岛等传统旅游目的地之外的 泰国其他地区 也在利用这些平台大力宣传 吸引中国游客 开辟新的旅游市场 近 些年来赴泰自驾游非常受中国游客欢迎 中国游客自己驾车从云南经老挝就能到达泰 21 中国驻泰国大使馆:泰国科技概况及中泰科技合作简况[EB/OL] / 北斗 地基增强站在泰国启用[EB/OL] / 泰主流媒体:中泰两国加强科技合作 有助于智能东盟发展[EB/OL] / 中国未来 5 年出境游人次将突破 5 亿[EB/OL] /

64 60 国 自驾的好处在于游客能随时欣赏路边的美景 非常自由 中泰两国旅游部门定期 会在对方国家互办旅游年 宣传月 推广周等活动 联合打造具有 海上丝绸之路 特色 的精品旅游线路和旅游产品 如 海上丝绸之路 邮轮旅游体验等活动 相比于中国赴泰游客数量连年的暴增 泰国来中国旅游的游客数量也在逐年增 加 尽管增加的幅度没有那么大 这是因为泰国本身人口较少 出国旅游的人数不 多 但来中国旅游的泰国人占出境人数的比例仍然很大 中国作为拥有数千年的文明 古国 深厚的文化底蕴一直令人外国人向往 历史上中国文化对泰国的影响较大 再 加上现在中国国内的交通基础设施不断完善 高速 高铁均能联通各主要城市 大大 方便了来中国旅行的泰国游客 此外 中国近年来着力简化签证手续 提高通关效 率 方便更多的泰国人来华旅游 泰国游客来到中国 一方面被古老中国的文化和自 然中国的美景所吸引 一方面又被现代中国飞速发展取得的成就所惊叹 四 文艺宗教交流 1975 年 10 月就在中泰建交不久 中国就派出广州杂技团赴泰演出 这是中泰建交后 第一个到泰国进行演出的中国艺术团 他们受到了泰国国王 王后以及其他王室成员 的热烈欢迎 1976 年 泰国艺术歌舞团来中国进行访问演出 成为建交后第一个来中 国演出的泰国艺术团 中国领导人热情接见了泰国艺术歌舞团并观看了演出 20 世纪 90 年代 在两国政府的支持下双方各类文艺代表团互访不断 有的形成了定期互访机 制 中泰建交以来累计有数百个中国文化艺术团访问过泰国 包括中国歌舞团 北京 芭蕾舞团 广东潮剧团 上海越剧团 中国木偶剧团 少林武术团 云南歌舞团 四 川歌舞团等 这些来自中国各地的艺术团在泰国受到热烈欢迎 泰国人民喜爱中国文化 在两国政府部门的共同努力下 2012 年 中国在泰国曼 谷成立了东南亚首个中国文化中心 曼谷中国文化中心 中国文化中心将会极大促 进中国传统文化在泰国的传播和推广 加深泰国民众对中国的认识 增进两国人民之 间的感情 促进中泰人民之间的友好往来 中国文化中心为泰国普通民众提供了学习 汉语 中国书画 音乐 武术 茶艺 中医等中华文化技艺的场地 泰国民众还可以 25 在中国文化中心观看中国文艺演出 品尝中国食品 阅览中文书籍 2016 年 6 月 2016 泰国 中国安徽文化年 开幕仪式在曼谷举行 安徽作为中国 内陆的一个省在泰国办文化年 这说明中泰两国的人文交流已经不局限于传统的边境 省份和沿海地区 中国广大中部 西部甚至北部省份也参与其中 中泰正在实现全方 位多层次的人文交流 26 在宗教交流方面 两国的佛教界多年来一直保持了密切的交流 泰国是东南亚的 佛教大国 几乎全民信佛 被誉为 黄袍佛国 泰国人信奉的小乘佛教和大多数中国人 信奉的大乘佛教有所不同 但并不影响双方在佛教领域的交流 曾任中国佛教协会会 长的赵朴初先生在 1980 年到曼谷参加世界宗教和平会议 会见了泰国僧王智护尊者 1981 年 泰国佛教僧侣代表团访问中国 这是中泰建交以来第一个访问中国的泰国佛 25 来源于曼谷中国文化中心官网 泰国 中国安徽文化年 开幕仪式在曼谷举行[EB/OL] /

65 61 教代表团 此后 在双方宗教领袖的率领下 两国的佛教界人士实现多次互访 中国 通过举办世界佛教论坛大会 佛教文化研讨会 讲经交流会等方式促进了双方的人文 交流 除了人员往来之外 泰国寺院还向中国赠送佛像 帮助中国修建泰式佛殿 1992 年 中国第一座泰式佛殿在广东潮州开元镇国禅寺建成 中国佛教界也把中国寺 院供奉的舍利圣物带到泰国进行巡礼供奉 1994 年 11 月到 1995 年 2 月 来自中国西 安法门寺的佛指舍利在泰国进行为期 83 天的供奉 泰国国王普密蓬亲自参与祭拜 总 27 共祭拜者超过百万 成了中泰佛教交流史上的一件盛世 二 建交以来中泰人文交流的特点 一 友好尊重是基础 相互尊重 友好交往是中泰人文交流最重要的前提和基础 两国文化都具有爱好 平的特性 所以中泰关系成为了大国和小国友好相处的典范 和 是中华文化最有代表 性的特征 中国人民一直热爱和平 但近代以来中国长期受到列强欺凌 中国人民能 深刻体会被奴役的痛苦 所以中国一直坚决反对国际政治中以大欺小 以强凌弱 反 对一切霸权主义和强权政治 建国以后 中国奉行独立自主的外交政策 和平友好 相互包容 相互尊重一直是中国与其他国家交往时奉行的原则 泰国是佛教国家 其 国民大部分为佛教徒 性情温和 佛教使人向善 所以泰国人民大多具有 真 善 美 的品质 泰国社会包容度高 人民也向往平静 安宁的生活环境 中泰两个民族和 平 友好 宽容的民族性是两国长期友好交往的民族性基础 中泰建交之初 双方就明确了和平友好 相互尊重的主基调 在国际关系领域 中国主张国家不分大小一律平等 坚持互相尊重主权和领土完整 互不侵犯 互不干 涉内政 平等互利 和平共处的和平共处五项原则 泰国相比中国虽然是小国 但中 国在与泰国交往的过程中从不展现出大国盛气凌人的姿态 从不把自己的意志强加给 泰国 总是平等相待 理性看待双方的不同 这种同泰国打交道的方式受到泰国各界 的欢迎 中国一贯本着互不干涉内政的原则 这在中泰关系上就能体现 泰国经常发生军 事政变 政府更迭频繁 国际上一些国家总拿泰国政变做文章 但是中国从不插手泰 国内部事务 中国认为泰国政府更迭是泰国人民的选择 其他国家无权干涉 每当泰 国发生政变 中国会积极与泰国新政府建立友好关系 所以虽然泰国政局经常变换 但一直都没有影响中泰两国之间的友好关系 对华友好已成了泰国各阶层的共识 自 建交以来 两国在和平共处五项原则的基础上求同存异 以双方人民的根本利益为出 发点 协商合作 政治互信一直保持在高水平 中泰关系堪称中国与周边国家睦邻友 好合作的典范 泰国也为东盟其他国家发展对华关系提供了借鉴 二 高层推动是保证 中泰人文交流能在建交后短短几十年里能取得丰硕成果 其中一个很重要的原因 就是两国高层领导人的重视 有的甚至亲力亲为直接投身于中泰人文交流活动之中 27 陈晖 熊韬. 泰国概论[M]. 广州 中国出版集团世界图书出版公司

66 62 产生了良好的示范效应 双方领导人为中泰人文交流做出了重要的贡献 在两国高层 领导人的推动下 中泰人文交流出现了欣欣向荣的景象 中泰建交以来 两国高层领导人互访不断 中国党和国家领导人邓小平 杨尚昆 江泽民 李鹏 朱镕基 胡锦涛 温家宝 习近平 李克强等都先后访问过泰国 李 克强总理与北大泰国 学妹 的书信情谊体现了中国高层领导人对泰国普通学生的关心 2013 年 中国国务院总理李克强访问泰国时参观清迈崇华新生华立学校 与泰国同学 们进行交流 当时还是高三学生的白云莹向李克强总理表达了想去北京大学学习的愿 望 作为北大校友的李克强随即鼓励她 希望她努力学习 梦想成真 时隔一年的 2014 年 9 月 白云莹和同学李慧敏分别以第一名和第二名的成绩通过北京大学在泰国 的海外学生招考面试 如愿进入北大学习 她们在高兴之余写信给李克强总理 对李 总理的支持和鼓励表示感谢 她们向李总理表示一定会努力学习 将来为中泰友好做 贡献 12 月李克强就回信写道 来信得知你们已进入北京大学学习 我很高兴 北大是 我的母校 我以一个学长的身份欢迎你们 希望她们能将 中泰一家亲 的友好传统保 28 持下去 泰国的历任总理 国会主席和军队领导人都访问过中国 现任国王哇集拉隆功在 担任王储的时候也访问过中国 还有诗丽吉王后 诗琳通公主 朱拉蓬公主等王室成 员都先后访华 其中 诗琳通公主更是被称为 中泰友好的使者 他毕生致力于中泰文 化交流事业 在两国人民心中享有盛誉 诗琳通公主是已故普密蓬国王的女儿 她非 常喜爱中国文化 多次访问中国 1981 年 5 月 诗琳通公主第一次访华 成为泰国王 室成员访华的第一人 至 2012 年 她已经累计访问中国 33 次 足迹遍及中国大陆所 有省份 她还曾多次到访中国灾区以及中西部等落后地区 积极捐款救助中国贫困学 生 她把自己访问中国的心得记录下来 累计出版了 踏访龙的国土 平沙万里 行 蝴蝶 神韵闪耀 等十几本著作和译作 让泰国人通过这些这些作品了 解中国的历史文化 风土人情 名胜古迹 推动了泰国人民学习汉语和中国文化的热 情 为了表彰诗琳通公主在推动中泰文化交流事业的贡献 2000 年 中国教育部授予 诗琳通公主 中国语言文化友谊奖 2001 年 中国作家协会和中华文学基金会又授予 她 理解与友谊国际文学奖 2009 年 中国网民评选出了十名百年来对中国贡献最 大 最受中国人民爱戴以及和中国缘分最深的国际友人 诗琳通公主当之无愧入选 中 29 国缘 十大国际友人 三 华侨华人是纽带 华侨华人在中泰人文交流过程中发挥了重要的作用 泰国是对华人最友好的东南 亚国家 历史上从来没有发生过排华运动 在泰国的华人已经很好的融入了泰国社 会 真正形成了泰族华族你中有我 我中有你 血浓于水的一家人 据统计 泰国的 30 华人数量约为 718 万 在东南亚仅次于印尼排名第二 但实际上 泰国真正有多少华 28 静水. 中泰一家亲 紧密和谐 越来越亲[N]. 中国文化报 陈晖 熊韬. 泰国概论[M]. 广州 中国出版集团世界图书出版公司 刘文正 王永光. 二十一世纪的东南亚华人社会 人口趋势 政治地位与经济实力.华侨华人蓝皮书 2013[R]. 北京 社会科学文献出版社 ~74. 66

67 63 人已经难以统计 因为泰族和华人已经完全融和了 很多泰国人都具有华人血统 泰 国总理他信 阿披实 英拉等都是具有华人血统的泰国政治家 长期以来泰国华人积 极融入泰国社会 他们跟泰国人民和谐相处 一起努力建设家园 有力地推动了泰国 社会经济发展 文化繁荣 受到泰国政府 皇室 普通民众和主流媒体的高度认可 泰国华人聪明 勤劳 他们经商诚实守信 受到泰国人民的称赞 因此泰国华商 势力发展很大 华商经济分布广泛 实力雄厚 华商已经成为泰国民族经济重要的支 柱 泰国华商非常关心中泰人文交流 他们为中泰人文交流活动提供资金支持 在中 国捐资修建学校 医院帮助落后地区的人们就学 就医 泰国华人具备跨文化沟通的优势 在中泰人文交流中一直走在前列 他们通过华 社 文化论坛 夏冬令营等方式成为民间人文交流的主体 泰国存在很多华人社团 这些社团有经济 文化 亲缘等不同类型 但是有一点是相同的 就是成员都是华人 或华裔 大部分会说汉语和泰语 他们继承了中华文化传统 在泰华人通过华人社团 的群体力量在泰国社会中产生了群体效应 在与泰国人的商业 生活 社会等接触过 程中传播中华文化 促进中泰交流 泰国华人青年商会是代表性的青年华人社团 其 宗旨是推动中泰两国文化交流和经贸往来 其成员很多都是从中国来泰国的新移民 他们跟中国本土保持了密切的联系 商会为成员提供求学就业等各方面的帮助 成为 中泰两国青年交流的桥梁 此外 在泰国的华人热衷于举办文化论坛等活动传播中国 文化 这些论坛很多成为泰国人学习汉语和了解中国文化的平台 凭借着语言和文化 31 优势 泰国华人今后在中泰人文交流中的纽带作用会不断增强 四 影视传媒是亮点 泰国民众对中国历史文化题材的书籍非常喜爱 中国的四大名著都被翻译成泰文 在泰国出版 长期位列热销榜单中 三国演义 水浒传 红楼梦 西 游记 等被翻拍的电视剧也被引被进泰国 受到泰国男女老幼等各年龄段观众的欢 迎 进入 21 世纪以来 中泰在大众传媒等方面的人文交流不断扩展 再加上互联网技 术的推动 电视电影制作水平的提高 影视传媒已经成为中泰人文交流一大亮点 泰 国经常会举办中国的电影周 影视艺术节等 一大批中国优秀剧目都会呈现到泰国观 众的眼前 最近几年 中国国产影视剧风靡泰国 甄嬛传 武媚娘传奇 孔子 建国大业 非诚勿扰 等影视剧在泰国掀起了一股 中国影视剧热 中国的一些影星也被泰国观众所熟知 通过这些影视剧泰国观众对当代中国的了解不 断加深 有些人还特意去中国旅行 亲自参观中国影片的取景地 中国影视剧在泰国热播的同时 泰剧也风靡中国 泰剧引领的 泰流 成为继 韩 流 日流 之后又一席卷中国的时尚潮流 中国央视电视剧频道的 海外剧场 栏目在黄 金时间先后播出了 漫天繁星 伤痕我心 凤凰血 卧底警花 甜 心巧克力 天使之争 等泰国影视剧 引发中国观众的 追剧 热潮 泰剧以大胆的 幻想 独特的创意 满足了中国观众对日益僵化韩剧 日剧逐渐挑剔的胃口 中国青 少年观众因为 初恋这件小事 暹罗之恋 初三大四我爱你 等泰国青春偶 31 邱会珍 年以来泰国华侨华人与中泰关系研究[D]. 泉州 华侨大学国际政治专业

68 64 像剧 认识了马里奥 毛瑞尔 杰西达邦 提拉德 翁坡帕等泰国当红明星 他们在 32 中国拥有了一大批粉丝 中国著名编剧侯露说 泰剧在中国的热播反映了中泰两国文化具有同源性 在长 期的交流中又相互渗透 互相影响 最后形成了大的文化圈 泰剧展现的正义 道 德 善良 和睦 宽容能让中国观众产生共鸣 泰剧里的异域风情更是成为吸引中国 观众的手段之一 33 三 建交以来中泰人文交流的机制 机制 这个词最早来源于希腊文 原来是指机器的构造及其运作的原理 生物学和医 学也经常用到 机制 一词 指组成生物体结构各个部分之间的物理 化学关系 机制 目前也越来越多地用于描述自然现象和社会现象 指其内部组织和运行变化的规律 34 研究中泰人文交流的 机制 更偏重社会层面 是指在社会生活中用计划 行政等手 段 协调活动的各个部分 使它们能更好地发挥功能的方式 组成系统的各个部分有 很多 而 机制 发挥作用的关键在于协调 如何让各个部分以一定的方式运行 发挥它 们的最大效用 使整个系统获得最大收益是 机制 是否有效的精髓 机制 要发挥作 用 需要有相应的体制和制度的配合 根据机制建立的目的不同 机制的功能大约有 三种 一是调动活动主体的积极性 二是保证活动有序和规范 三是为活动提供物质 和精神条件 中泰人文交流机制就是在中泰人文交流活动中 由政府或其他组织通过 行政等手段协调人文交流活动的各个环节 使其发挥作用的方式 35具体来看 中泰人 文交流机制大体上可以分为由政府主导的人文交流机制和民间人文交流机制 (一)中泰政府间人文交流机制 政府间人文交流机制可以分为双边人文交流机制和多边人文交流机制 中泰政府 间双边人文交流机制是中国与泰国以官方对官方的形式签署的部长级以上的沟通和交 流机制 1975 年 7 月 1 日 中泰建交 此后双方政治关系发展稳定 保持了较高水平 的政治互信 两国在涉及对方核心的重大问题上相互支持 2001 年 中泰建立战略合 作伙伴关系 2012 年 中泰关系又上升为全面战略合作伙伴关系 2013 年 两国政府 发表了 中泰关系发展远景规划 上述文件中都包含了开展人文交流的内容 此 外 中泰还签署了 科技合作协定 1978 年 旅游合作协定 1993 年 文化合作协定 2001 年 刑事司法协助条约 2003 年 关于相互承认 高等教育学历和学位的协定 2007 年 教育合作协议 2009 年 等专项的人 文交流协定 张鑫. 冷战后中泰两国的文化交往 成就 问题及对策[D]. 石家庄 河北师范大学国际政治专业 33 泰国电视连续剧风靡安徽荧屏[EB/OL] / 辞海 编辑委员会. 辞海 缩印本 [M]. 上海 上海辞书出版社 许利平 韦明. 中国与周边国家的人文交流[M]. 北京 时事出版社

69 65 在这些官方文件的指导下 中泰两国的文化部门之间密切合作 积极落实这些文 件的成果 推动本国文化艺术在对方国家的传播 泰国支持中国在曼谷成了中国文化 中心 中国支持泰国在北京成了泰国文化中心 双方将给予对方建设文化中心必要的 协助 中泰教育部门根据双方的文件精神相互承认高等教育学历和学位 鼓励学生通过 各种教育交流项目加强交流 泰国政府支持在泰的孔子学院和孔子课堂 中国政府支 持在华的泰语角 并为泰国研究提供支持 为满足越来越多的泰国人学习汉语的要 求 中国将会增加泰国孔子学院和孔子课堂的数量 此外 双方在留学生 人力资源 36 培训 职业教育等领域还将加强合作 在 中泰关系发展远景规划 的指导下 两国加强在影视艺术交流 合作拍摄电 影 电视剧等方面的合作 鼓励在文学和语言领域开展交流与合作 鼓励本国出版机 构参加对方国家举办的国际书展 协商简化普通公民的签证流程 促进两国人员流 动 鼓励双方游客赴对方国家旅游 提高服务品质 保障游客的基本权益 努力扩大 游客规模 根据文件精神成立中泰科技合作联委会 加强双方在科技创新领域的交流合作 建立更紧密的科技合作关系 促进中泰创新和知识型社会的构建 鼓励两国的高校 科研院所 企业在共同合作的领域建立联合实验室和联合研究中心 合作开展高水平 的联合研究 建立长期合作机制 重视科研人员的交流与培养 鼓励青年科研工作者 之间的交流 支持短期互派青年科学家计划 积极支持中国 东盟技术转移中心建 37 设 促进中泰技术转移 进而带动本地区技术能力的提高 2003 年 10 月 中国政府 向泰国提供一对大熊猫 用于进行为期 10 年的科学研究 2009 年 5 月 这对大熊猫 生下一只熊猫幼仔 取名 林冰 2013 年 9 月 根据双方签署的合作协议 泰国将熊 猫幼仔 林冰 送回中国 2015 年 6 月 中泰又签署了关于大熊猫 创创 和 林惠 的合作 38 延期协议 多边人文交流机制是指中国与两个或两个以上国家以及国际组织建立的多国联合 人文交流机制 目前 涉及中泰多边人文交流机制的主要是 和 合作机制 是指中国与东盟十国领导人举行的会晤机制 是中国 日本 韩国与东盟 十国领导人会晤机制 在 10+1 的框架下 中国和东盟已经建立了 5 个部长级的磋商机 制 包括新闻事务部长会议 新闻部长会议 教育部长圆桌会议 文化部长会议 科 技部长会议等 除了这些 中国东盟还举办了年度专题活动 2014 年是 中国 东盟文 36 中泰建立全面战略合作伙伴关系的联合声明[EB/OL] / 中泰关系发展远景规划[EB/OL] / 资料来源 中国驻泰国大使馆官网 69

70 66 化交流年 在这一年中国和东盟举行了一系列会议 演出 展览等活动 涵盖教育 体育 旅游 宗教 青年 影视等各个方面 39 近些年来 中国 东盟文化部长会议 及 东盟 中日韩文化部长会议 成为中国与 东盟国家人文交流重要的平台 中国与东盟各国的人文交流进展迅速 其中文化交流 成为最重要的内容 在 2016 年举办的 中国 东盟民族文化论坛 上 与会的中国和东 盟国家的专家学者一致通过了 相思湖倡议书 倡议建立 中国 东盟民族文化研究 会 和 中国 东盟民族文化研究基金 在 一带一路 建设的框架下推动沿线文化遗产的 开发和保护 鼓励中国和东盟的文化工作者多接触 多交流 在各方的共同努力下 中国 东盟文化合作的人才培养体系已经基本建成 中国 在东南亚建立了多所中国文化中心和 30 多所孔子学院 其中泰国的孔子学院数量约 占整个东南亚国家的一半以上 这充分说明中泰人文交流走在中国与东盟国家人文交 流的前列 中国和东盟文化产业合作形势喜人 文化贸易涵盖多种形式 包括现场表 演 影视剧 书籍等 并且正在向多元化发展 2016 年是中国和东盟确立的教育文化交流年 中国和东盟举办了多场学术会议 展览等文化交流活动 在一些主要城市 以重点的旗舰项目推动区域人文交流 中国 东盟中心秘书长杨秀萍透露 2015 年有 12.4 万中国学生赴东盟留学 有 7.1 万东盟 国家的留学生在中国学习生活 2010 年 中国政府提出 双十万计划 即到 2020 年中 国与东盟双向留学生规模达到 10 万人 目前 中国 东盟中心正努力推动该计划 争 40 取到 2020 年使东盟在华留学生数量超过 10 万人 通过多边人文交流平台和机制 各方将努力共同建立具有示范效应的人文交流品 牌 推动区域人文交流合作 中国和日本 韩国以及东盟鼓励 东亚文化之都 和 东盟 文化城市 之间的交流互动 深入开展 10+3 文化人力资源开发与合作 加强 10+3 专业 领域务实合作 为维护本地区和平 稳定与发展做出更大贡献 二 中泰民间人文交流机制 国之交在于民相亲 民相亲在于心相通 这句话形容中泰两国人民之间的友好交 往非常恰当 建交以来 中泰民间通过友好城市 青少年交流 体育活动 智库交流 等机制进行了广泛的交流 使得传统的 中泰一家亲 在新时期更亲 友好城市是民间人文交流的重要方式之一 中泰两国也不例外 1993 年 中国的 北京和泰国的曼谷结成了两国间第一对友好城市 此后中泰间友好城市的数量不断增 加 到目前已经有 30 多对省 府或友好城市缔结了友好关系 友好城市在两国文化 教育 体育 旅游 青年等领域的合作中扮演了不可替代的作用 中国云南省和泰国 清莱府在中泰人文交流中就走在前列 云南和清莱府各自都接受了几百名对方的留学 39 许利平 韦明. 中国与周边国家的人文交流[M]. 北京 时事出版社 中国 东盟深化人文交流 促区域合作 全面开花 [EB/OL] /

71 67 生 广东潮州和泰国曼谷也是友好城市 双方定期举办文化体育活动 促进了青少年 41 的交流和文化体育事业的发展 青年交流是重要的民间人文交流机制 青年是国家和民族的未来也是人文交流的 主体之一 青年人思想活跃 精力充沛 好奇心大 不受历史包袱的影响 是开展人 文交流的重要的对象 发挥青年群体开展人文交流合作的优势 功在当代利在千秋 近些年来 中泰青年交流活动不断增多 2011 年在泰国马西隆大学举办的东盟大学联 盟青年教育论坛邀请中国贵州大学等五所大学参加 2011 年 8 月 中国-东盟青少年舞 蹈交流展 在曼谷国家大剧院举行 中泰两国的青少年都有精彩表演 中泰两国青少年 经常参加舞蹈交流展演 体育文化节 艺术节等活动 加深了相互间了解 建立了深 厚的友谊 更为今后中泰两国友好关系的发展打下了坚实的基础 42 体育比赛也是民间人文交流的重要机制之一 体育交流有着广泛的群众基础 体 育比赛不仅加深两国人民的感情也增加国家认同感 中国人和泰国人都喜爱武术 拳 击等运动 泰国的泰拳和中国武术在世界上都很有名 近几年 中泰双方的体育界多 次联合举办 中国武术 VS 泰国泰拳对抗赛 吸引了中泰两国人民的极大关注度 在媒 体的宣传下这一赛事的影响力越来越大 最近几届报名参加的选手越来越多 愿意承 办比赛的城市也遍布全国 通过对抗赛 一大批泰拳高手被中国观众所熟知 也带动 了中国年轻人学习泰拳的热潮 泰拳背后的泰国文化正被越来越多的中国观众所了 解 智库交流成为近期民间交流机制中一个热点 从 2012 年开始 由华侨大学 中国 东南亚学会与泰国国家研究院和泰中文化经济协会联合举办的 中泰战略研讨会 逐渐成 为中泰智库交流合作的一个重要品牌 该会议每年由中泰双方在中国厦门和泰国曼谷 轮流举办 至今已经举办六届 取得了丰硕的成果和较高的社会关注度 引起中泰双 方的广泛关注 泰国皇室代表 政府总理 枢密院主席曾亲自接见中方参会代表团 大批重量级官员 资深学者出席研讨会 发表演讲 展开深度对话 凸显研讨会较高 的专业水准 中泰战略研讨会作为中泰两国智库交流的重要平台 产生的丰硕成果为 中泰 中国 东盟的战略合作注入了新的思维和动力 除了上述几个机制之外 中泰在旅游 媒体 科技 教育等领域的民间合作也有 不少亮点 泰中友好协会 1976 年 中泰友好协会 1987 年 等社会组织在中泰民 间人文交流中也发挥了重要作用 四 相关的思考和建议 人文交流是中泰两国保持高水平互信的重要催化剂 通过长期多层次全方位的人 文交流活动 两国的友好关系有了坚实的群众基础 但是近些年 中泰两国人文交流 出现了一些问题 如泰国国内的厌华情绪 媒体报道的偏差 泰族历史的误读 以及 41 李利国. 中泰友好城市发展现状及前景 年中泰联合研讨会演讲 二. 42 许利平 韦明. 中国与周边国家的人文交流[M]. 北京 时事出版社

72 68 毒品 跨国犯罪 恐怖主义等非传统安全威胁等也在一定程度上影响了中泰人文交流的健康发展 良好的人文交流合作能拉近国民之间的感情, 促进两国政治关系的发展 但如何评价人文交流合作的效果是一个难题, 人文交流成果的显现是一个长期过程, 有时候甚至很长时间才能看出来 此外, 对于感情 影响力 好感度等方面的内容也不好量化, 这些除了受到人文交流的影响也会受到国际国内政治 经济 心理状态等方面的影响 所以, 对人文交流进行精确有效的评估几乎无法做到 但是, 对于中泰人文交流机制需要有反馈意识, 从反馈当中要判断中国对泰国的影响力是提高了还是降低了, 还是没有变化 一定要改变过去那种 重宣传 轻效果 重形式 轻内容 的人文交流项目 对于一些意义不大的交流项目和机制要敢于取消, 把经费用于一些社会效益好 正面评价高的项目上, 以重点交流机制和项目带动整个人文交流发展 人文交流是一个双向的过程, 不能一味向泰国输入中国的东西, 也要了解泰方是否接受, 以及接受的意愿程度 根据泰方的反馈及时做出调整, 达到一种双方都能满意的状态 虽然人文交流取得的效果不太好衡量, 但是可以通过对大量人文交流案例的大数据进行分析, 提炼出一些重要的量化指标, 为今后的人文交流项目进行参考 比如像收视率 市场占有率 汉语使用率等指标, 达到一定数值就说明人文交流是有效的, 需要做下去 数值降低或者长期没有变化则说明人文交流出现了问题, 需要我们改进交流机制 还有就是要重视一些 NGO 的民意测验数据, 中国长期以来对民调重视不够, 而西方发达国家则非常重视, 民调的变化往往反映了很多问题 在中泰人文交流方面, 也可以委托一些专业的咨询公司或 NGO 设计问卷对泰国民众进行测验, 通过反馈的信息改进人文交流机制 总之, 在中泰人文交流活动中需要有绩效评估意识, 要逐步建立和完善人文交流评估机制, 使开展的人文交流项目更科学 更合理 要深层次 宽领域推进中泰人文交流合作, 巩固 中泰一家亲 的传统友谊, 让中国的发展惠及中泰两国人民 建交以来, 中泰在人文交流方面取得了很大的成就但也存着不足, 对于好的方面要加以保持, 对不足的地方要引起重视, 并加以改进, 对今后中泰人文交流有以下建议 : 首先, 高低搭配 人文交流既要保持高层合作, 继续加强两国高层的交流和沟通, 保证高水平的政治互信和国策层面工作的有效对接, 也要加强基层合作, 努力掌握中泰两国的基层民众对中泰合作的看法, 特别是对像中泰铁路项目这样大工程的看法, 在充分尊重民意的基础上对舆论开展正确的引导, 对民众及时说明情况, 防止误解发生 政府要重视非政府组织的作用, 中国政府可以培育和扶持亲华的非政府组织开展活动, 委托他们从事与基层民众相关的工作 这样不但可以发挥非政府组织专业化的功能, 而且可以对亲西方的非政府组织进行有效的制约 其次, 内外结合 体制内和体制外的人文交流工作要结合起来, 既要重视体制内的官方人文交流合作, 发挥体制内的引导作用, 也要积极扩大体制外的民间人文交流 72

73 69 合作 扩展人文交流的深度和广度 努力实现 官方主导 民间参与 企业促进 的全方 位多层次的交流局面 虽然 中泰民间人文交流发展成果喜人 但是有一个特点值得 重视就是 碎片化严重 难以形成系统的规模化效应 针对这种情况 可以创新官产 学有序联动的工作模式 整合外事工作资源 建立完善的信息搜集共享机制 以人文 交流中的学术交流合作为重点 发挥智库的作用 讲好 中国故事 加强与泰国社会精 43 英的联系 再次 新旧同进 在宣传人文交流的过程中 要充分利用传统媒体的平台 发挥 其在泰国主流社会舆论中的影响力 也要重视近些年出现的微博 微信等各种新媒体 的力量 充分发挥新媒体对泰国年轻人影响力大的优势 注意对热点问题进行引导 随着中国社会经济的发展 泰国主流媒体近些年来对中国的报道逐渐增多 但是一些 关于中国的报道有片面化 负面化的趋势 尤其是关于中国企业在东南亚开展建设方 面的负面新闻严重影响了中国的形象 针对此情况 建议有关部门要引导中泰两国传 媒部门开展深度合作 使得中泰两国媒体能及时 公正 准确地报道关于对方国家的 新闻 让两国民众能客观看待对方国家的发展 最后 抓住机遇 机遇指 一带一路 倡议 人文交流是 一带一路 倡议里民心相通的重 要内容 一带一路 是一个多层次 全方位 宽领域的人文交流平台 要以中泰共建 21 世纪海上丝绸之路 为契机 大力推进中泰人文交流合作 把中泰人文交流的成果 落实到实处 有利于增进泰国民众对中国文化的了解 减少对中国游客的负面看法 也有利于中国民众增进对泰国全方位的认识 夯实中泰友好的民意基础 要发挥好中 泰在人文交流方面的示范作用 利用泰国在东盟的影响力促进 一带一路 倡议在东南亚 的实施 一带一路 是当前中泰人文交流的核心内容 也是中泰人文交流的重要驱动 力 相信在 一带一路 的推动下 中泰人文交流必将达到一个新的高度 43 周方冶. 一带一路 建设与中泰战略合作 机遇 挑战与建议[J]. 南洋问题研究 ~78. 73

74 70 Social Development and Poverty Reduction in Thailand Phoommhiphat Mingmalairaks Mae Fah Luang University Warawut Ruankham Mae Fah Luang University Chatrudee Jongsureeyapart Mae Fah Lung University Executive Summary The social capital could reduce poverty rates and improve income inequality. This highlighted of social capital could lead to a reduction of the poverty rate and minimise the income inequality. The Thai governments initiated social administrative after the Second World War II with their willingness to ensure that Thai citizen would have better living standard and welfare. The reduction of the poverty rate would be priority and the social service would be undertaken simultaneously. The government did not apply the social service into legislation at the beginning as there were many people and parties deprived this legislative then deferred until late of the year The government included socio-culture, social service, social security, social administration for public health, a development of security for public, social and cultural administration, and reduce the poverty rate in the country afterward. Thailand has changed over the past years and the policy was also changed according to the government that governed the country, which included the social and the poverty reduction policies. This paper highlighted how social policies were developed and improved then explained poverty reduction in Thailand. It was vital important that the poverty reduction in Thailand was appropriate implemented in the past 20 years. However, other problems associated with the poverty reduction still existed such as educational problem, health care problem, and disparity of income distribution. The strength perspective would be able to help the government to see through problem and understand them, and the environment of the problem. This would lead them to be able to solve the problem at roots. In understanding the problem truly of the social as well as the poverty reduction in the strength perspective, it would be helpful for the government to careful design to address and create appropriate social policy and to construct poverty reduction program for futures. Keywords: Social policy, poverty reduction, social service, social work practice, a development of security for public Introduction Thailand Social Policy focused on the problem centered approached and most social policy development and analysis in many countries were also based in a problem centered approach (Hill 2008). A focus on strength of problem is a challenge posed to social service provided by the government, particularly the Thailand government. One of the problems in social work practice is poverty reduction that the government had a highly concern. Though the country 74

75 71 gains made the living standards in Thailand getting better in the eyes of the world s people, million of people in the country are still excluded from the benefits of economic growth. Thus, they had no access to basic social services, and many of them were still below the poverty line. Thailand had also been trying to solve the poverty problem in the country, according to a social development agenda that involved people in the Thai communities. The aims to reduce poverty in Thailand were to 1) foster equitable access to services, resources and opportunities and 2) empower people in the country to be able to participate in social, economic, and political life. Over the past years, Thailand has achieved economic progress (Warr 2004). Evidence from the development of social policy in Thailand in the poverty reduction area, in 2016 showed that there was 8.6% of population below the national poverty line in Thailand (Muscat 2016). Household income in Thailand was used as the basis for the poverty measure by almost all commentators (Warr 2004). Social Policy and Life Quality Thailand social policy in the future would have to ensure that the policy cover people from the child generation until the retired ages. These groups of people had significantly specification and they required different model of social benefits and welfare. The government had to ensure the educational system for the childhood, stability and security for the work group of people, and quality of life and healthcare for the retired group of people. The social services for each group of people were considered as value systems that a community or a country developed. The standard for each country could be different. A member from one country could not expect that they would receive a similar standard as in other countries. However, providing social services aimed to deliver values better than in disadvantaged society. Experience in Social Policy Development in Thailand Thailand was considered as an agricultural country for a long time, as the major citizen s career were agricultures. The welfare of the citizen was taken care by their relatives and communities according to Thailand traditions. Therefore, the duty that government provided social welfare was rarely seen at the beginning in the agricultural era until the Thailand turned the business society from the agricultural society into industrial society. The government started having their role since then. Poverty Reduction Policy Development In many Thailand governments, they believe that the social policy could improve and develop networks of relationships amongst people who lived and worked in particular society. Thus, the networks enabled the society to function effectively. The social capital had a long intellectual history in the social science (Woolcock 1998). Then the quality of life of people also increases (Mingmalairaks, 2018). The poverty reduction policy was developed and the policy development framework was used to explain as incidence. The operational rules-in-use or the implementation of the policy 75

76 72 involved with 1) national, regional, local formal collective-choice arenas, and 2) the informal collective choice of arenas as demonstrated in Figure 1. Then the processes passed through formal and informal monitoring to develop appropriate policy. Thailand faced challenges to improve poverty reduction issue. However, this poverty reduction issue associated with other issues in the social policy concerns such as education and healthcare systems. Figure 1 Relationships of Formal and Informal Collective-Choice Arenas Source: Ostrom (1990, p.53) Thailand also needed to address monitoring processes [formal and informal] to ensure that the policy development and implementation were achieved with growth in reducing the poverty rate. This required a substantial commitment by government and parties involved such as local communities and associations. However, Thailand had successfully addressed their problem of poverty rate over the past 20 years by 1) improving economic structure, 2) improving the level of social protection for the poor and disadvantaged people, 3) improving tax structure, and 4) improving the administrative system of the state of government (NESDB, 2016). 76

77 73 Figure 2 Thailand Poverty Situations Source: Thailand National Economic and Social Development Board (2017) There was a continuous decreasing trend in the poverty rate when assessed from the population income between the year 1989 and Whilst the movement of poor proportion in Thailand was divided into three ranges, they were 1) pre financial crisis or Tom Yum Kung crisis [ ], 2) Tom Yum Kung crisis [ ], and 3) after Tom Yum Kung crisis [after 2001]. During the pre-financial crisis, the poor proportion rate was decreased continuously from 0.58 in the year 1991 to 0.35 in the year 1997 as demonstrated in Figure 2. It was considered that Thailand economy and Asia region had high economic growth. In the following year, during Tom Yum Kung crisis, Thailand economy received great impact from the crisis. Many businesses close down, thus leading to a higher rate of poor people proportion increasing from 0.35 to 0.42 in the year 2001 [Figure 2]. However, after the post crisis, Thailand asked for financial assistance from IMF and had set a floating exchange rate. The Thailand economy was recovered and continued to grow, whilst the poor proportion rate was decreased until present. 77

78 74 Figure 3 GINI Index of Thailand Source: Thailand National Economic and Social Development Board (2017) The GINI Index was developed to demonstrate the distribution of statistical information for example the disparity of income distribution of a country. Figure 3 demonstrated the GINI Index of Thailand, showing disparity of income distribution in Thailand between the year 1989 and The coefficient GINI showed that there was a change in the income group of rich and poor people, which was different from the GDP, and does not demonstrate changes in the income of the entire population. The value of GINI Index falls in between 0 and 1. When the value approaches to 0, it indicates a perfect distribution or people in the economic system had an equally income earning, whilst approaching 1 indicates a significant disparity. According to Figure 3, Thailand distribution income between the year 1989 and 2016 was considerably acceptable. However, there was still a high disparity in income distribution. Table 1 Quintile by Income of Thailand Quintile by income of Thailand Quintile (20%) by income Quintile 1 (Poorest) Quintile Quintile Quintile Quintile 5 (Richest) Total Source: Thailand Poverty Report (NESDB Social) (2013) 78

79 75 Table 1 demonstrated the quintile by income of Thailand. When comparing the proportion of income of the poorest group of people and the richest group of people in the country, the disparity could be seen in a clearer view. The poorest group of people had income 0.05 of total income of the country, whilst the richest group of people, which considered of 20% of population, had income as high of 0.54 of the total income of the country. It was interesting that the disparity had no changes in the past ten years. Figure 4 Share of Population below the National Poverty Line Source: Asian Development Bank. Basic Statistic (2018) Figure 4 demonstrated that Thailand had share of population below the national poverty line. This could be explained that there was 8.6 per cent considered as poor people out of the total population. This was recorded in the year 2016 as also explained similarly in Figure 2. Thailand had attempted to solve the poverty problem. However, the gap was still existed. Even though the rate of the poverty rate was low, the disparity of income distribution problem could still be seen. Thailand had recorded at levels of economic growth, making it a fast growing economy country amongst developing countries from 1952 to 2005 with an average rate of growth of 6.3 per cent. The largest contributor to this turnaround has been growth in industry, and particularly the manufacturing sector. Thailand s export-oriented manufacturing model and made productivity by attracting increased investment to physical capital while deriving cheap labour from its traditional agriculture sector in a country. While the overall reduction in poverty was in an appropriate level, the income inequality was still existed consistently. The increase in inequality distinguished Thailand from the middleincome neighbors in East Asia. In most of these countries such as Korea, inequality rose for only a period of time. It did not persist for a long period. However, Thailand still experienced an inequality situation in the country (Kakwani 2000). 79

80 76 Table 2 Policy Approaches Source: (Chapin 1995) A Centered Problem Approach in Social Work Practice in Thailand A centered problem approach in social work has been used in various countries for many years as the basic approach. This problem-centered approach was considered as a basic approach. The policy maker would identify the problem first them analyse cause and consequence of the problem, inform the public, develop the policy goal, consensus, program design, implement, and evaluate the problem. This would be the one-way direction. The policy maker did not really understand the real problem as well as the environment of the problem from the beginning. A Strengths Perspective in Social Work Practice In response to the challenge to social service or social work practice, a Critical Best Practice (CBF) or the Strengths Based Practice was introduced to offer as an alternative management paradigm in the South African welfare context as a showcase (Engelbrecht 2010). In the process of the strength perspective, the policy maker would understand problem from the beginning as well as the environment of the problem. The policy maker would then be able to identify ways to appropriate solve the problem. To solve the social problem required good understanding of social and the history so that they could lay out series of solutions and directions for better outcome. Thailand should employ a strength perspective in social work to understand the truly problem as well as the environment of the problem (Fuwa & Korwatanasakul 2015). The government should be able to break the nutshell and through the problem so that they could see thoroughly. The social work practice required substantial care and closely attention from the government to improve the quality of life of their citizen and deliver appropriate outcome to society (Vu 2017). NESDB (2016) highlighted Thailand government s work practice to enhance stability in good governance, which included 1) 80

81 77 quality of life, 2) social welfare and human security, 3) improvement in economic structure, 4) improvement in stability in citizen s income, and 5) diminishing in cost of living for citizen in the country. Conclusion Thailand government has attempted to eradicate the problem of poverty over the past 20 years. Various remedies have been continuously implemented to reduce poverty rate. Nearly 10 million of poor people were diminished in number within the past ten years. However, 5.81 million people were still living below the poverty line. This was the number that cannot be left behind as Thailand government still focused to lift up the country from the middleincome trap. The 12 th national economic and social development plan ( ) was executed in parallel with sustainable development goals (SDGs) to combat poverty and elevated income and well being of the poor. Thailand government believed that "Sustainable Development" and "Peoplecentered Development" under national strategy stable, prosperous and sustainable would lead the country to achieve its goals. The government had target to poor people, labors, agriculturists, as well as small-medium enterprises (SMEs) who were regarded as the main engine of economic growth. According to NESDB of Thailand, the current policy consisted of 1) increasing opportunities for the poor and economic-vulnerable groups to access the quality public services both in education and public health. In education, the emergency program had been held to public schools with the need to accelerate learning achievement and improving teacher quality. The learning achievement included reducing educational gab between school in remote and urban area by distributing the STEM education throughout the country. For public health, policy aimed to ensure all citizens to receive equivalent standard of universal health care, which included official employee, private company employees, and informal self-employed workers, 2) increasing chances of earning a potential income based on their truly ability and potential or professional standard, and supporting working while studying program to reduce labor shortage, 3) community empowerment and local economic development (LED) promotion by using philosophy of sufficiency economy as well as linking the collaboration amongst clusters, community, private sector and educational institution 4) creating database system and sharing information within government sector, which involved in welfare and social development to avoid data duplication and asymmetric information, 5) promoting useful information accessibility especially learning technology to all people regardless of status, ages, races and careers, and 6) promoting corporate social responsibility (CSR) starting from household, school and all government sector to awareness of anti-corruption, respect human rights, and ethics and social environmental development participation. Skeptical view believed that poverty or inequality reflects the nature distribution of talent, ability, capability and effort of people. People with higher ability deserved to attend at a higher level of economic return. However, economic view believed that poverty and 81

82 78 inequality were not caused by accident. It happened by human s activities and could be resolved by human. One source of inequality was arising from an inefficiency of the government in resources allocation. Therefore, government would need to play a big role in poverty eradication, not only in monetary poverty or poverty measured in terms of money, but they also needed to ensure that social development and poverty reduction focused on multidimensional poverty problem. More importantly, the distribution income, healthcare, education, and opportunity were of vital important for the government to take action on their role. References Chapin, RK 1995, 'Social policy development: The strengths perspective', Social work, vol. 40, no. 4, pp Engelbrecht, L 2010, 'A strengths perspective on supervision of social workers: An alternative management paradigm within a social development context', Social Work & Social Sciences Review, vol. 14, no. 1, pp Fuwa, N & Korwatanasakul, U 2015, Revisiting the Returns to Education during the Rapid Structural and Rural Transformation in Thailand: a regression discontinuity approach. Hill, K 2008, 'A strengths-based framework for social policy: Barriers and possibilities', Journal of Policy Practice, vol. 7, no. 2-3, pp Kakwani, N 2000, 'On measuring growth and inequality components of poverty with application to Thailand', Journal of Quantitative Economics, vol. 16, no. 1, pp Mingmalairaks, P 2018 'Thailand Social Policy', China-Thailand Social Development and Social Policy in the New Era: Cooperation Between China and Thailand Under "the Belt and Road" Initiative. (Beijing, China) Muscat, RJ 2016, The Fifth Tiger: Study of Thai Development Policy: Study of Thai Development Policy, Routledge. Office of Economicsand social Development Board Thailand poverty and inequality report. Bangkok, Thailand Office of National Economic and Social Development Board. (2018, August). Retrived from Office of Economicsand social Development Board. (2013). Thailand poverty and inequality report. Bangkok, Thailand Ostrom, Elinor Governing the Commons: The Evolution of Institutions for Collective Action. New York: Cambridge University Press. 82

83 79 Vu, K 2017, 'Structural change and economic growth: Empirical evidence and policy insights from Asian economies', Structural Change and Economic Dynamics, vol. 41, pp Warr, P 2004, Thailand Beyond the Crisis, vol. 7, Psychology Press. Woolcock, M 1998, 'Social capital and economic development: Toward a theoretical synthesis and policy framework', Theory and society, vol. 27, no. 2, pp

84 80 Thailand's Environmental Policy and Sino-Thai Environmental Cooperation from Perspective of the Belt and Road Initiative Asst.Professor Xiaojun Du College of International Relations, Huaqiao University ABSTRACT Thailand promulgated Enhancement and Conservation of the National Environmental Quality Act in 1992, which became the fundamental law for environmental protection. In recent years, Ministry of Natural Resource and Environment has issued a number of regulations, setting standards of soil pollution, waste and hazardous material emissions. The establishment of legislation for environmental protection has become increasingly perfect, and the people s awareness of environmental protection has also increased significantly. However, with the continuous development of economy and industry, Thailand is facing increasing environmental pressure. Air pollution, water pollution, solid waste management and other issues have become problems that need to be solved. China's Belt and Road Initiative advocates a green, low-carbon, cyclical and sustainable production and lifestyle, which will greatly promote the green development of countries along the route. The "Belt and Road Initiative" green development concept helps countries along the route, including Thailand, and even countries around the world to cope with environmental challenges. China and Thailand can carry out environmental information sharing and environmental protection industry cooperation between cities and enterprises. 1. Thailand's efforts for environmental protection 1.1 Set high-standard environmental protection agencies The National Environmental Council is the highest body in Thailand to develop environmental protection policies. The first chapter of Thailand s National Environmental Quality Improvement and Protection Act states: The State has a National Environmental Council. The Environmental Council is chaired by the Prime Minister and deputy Prime Minister is elected as the First Vice-President, and ministers of departments, like transport, industry, public health are responsible for the exercise of the powers. There are also eight members with various environmental related knowledge, and not less than half of them should be representatives of non-governmental organizations. It can be seen that the National Environmental Council of Thailand has a high specification. Article 13 stipulates the functions and powers of the National Environmental Committee, such as setting environmental quality standards, submitting relevant environmental policies and plans to the Cabinet, reviewing and passing the environmental quality management action plans of the governments, and supervising the use of environmental funds. 84

85 81 The power of the National Environment Council is enormous, and it is required for the approval of many projects. For example, China's railway projects built in Thailand must be evaluated and reviewed by the National Environmental Council of Thailand. Thailand has a well-established environmental protection law enforcement agency. The agency which is responsible for environmental protection in Thailand is the Ministry of Natural Resource and Environment (MNRE). Its main responsibilities are to formulate policies and plans, propose measures for natural resources and environmental management, and coordinate implementation. MNRE is divided by Department of Resources, Department of Groundwater Resources, Office of Marine and Coastal Resources, Department of Mineral Resources, Royal Forest Agency, National Park Wildlife and Vegetation Protection Office, Natural Resources and Environmental Policy Planning Office, Pollution Control Office, Environmental Quality Promotion Office, etc. 1.2 Improve environmental legislation Thailand enacted the National Environmental Quality Promotion and Protection Act in 1992, which has been becoming the fundamental law of environmental protection. In recent years, the Ministry of Natural Resources and Environment of Thailand has issued a number of regulations that clearly stipulate air and noise pollution and water pollution. Standards of soil pollution, waste and hazardous materials discharge, environmental protection legislation has become more and more perfect, and national environmental protection awareness has also increased significantly. A large number of regulations are set up: National Environmental Promotion and Protection Regulations 2535, Building Management Regulations 2522, Factory Regulations 2535 and Public Health Regulations 2535, Public Water Regulations, Fisheries Regulations 2490 ", the Public Health Regulations 2535, the Mining Regulations of 2510, the Thai Waters Boating in 2535 (14th Edition)", and the National Health Order Maintenance Regulations of These regulations are under the authority of various ministries, such as the Ministry of Resources and Environment, the Ministry of Industry and the Ministry of Public Health. 1.3 Set standards in various fields such as air and water The Thai government issued air quality standards in 1995 and updated in 2004, 2007, 2009 and At present, atmospheric monitoring in Thailand is still dominated by traditional pollutants such as PM10, CO, SO2, NOx and O3. In 2010, the National Environmental Council of Thailand listed PM2.5 as a national standard, but there may be no PM2.5 monitoring data due to the lack of monitoring equipment. The Ambient Air Quality Standards in Thailand mainly regulate the concentration of carbon monoxide (CO), nitrogen dioxide (NO2), ozone (O3), sulfur dioxide (SO2), lead and various types of floating dust in different periods of time, such as 1 Hours, 8 hours, 24 hours and one year. 85

86 Environmental assessment mechanism Thailand proposed a mandatory requirement for the Environmental Impact Assessment (EIA) in 1975 for the first time. At present, the relevant provisions are detailed in Article 46 of the National Environmental Quality Promotion and Protection Act of With the approval of the National Environment Board of Thailand, the Ministry of Natural Resources and Environment of Thailand has the right to specify the size and type of EIA projects that must be carried out. Large projects that may have an impact on the natural environment must submit an EIAs report to the Office of Natural Resources and Environmental Policy Planning for review and revision. EIAs reports must be issued by a consulting firm registered with the Office of Natural Resources and Environmental Policy Planning. 1.5 Severe punishment mechanism With the increase in the number of tourists to Thailand, the beaches have been under tremendous pressure. The Ministry of Tourism and Sports of Thailand announced on January 16, 2018 that the total number of foreign tourists visiting Thailand in 2017 exceeded 35 million, an increase of 8.77% over the same period in The Thai Bank of Thailand Research Center predicts that the number of Thai tourists is expected to exceed 37 million in In order to protect the natural environment and ecology, the Ministry of Natural Resources and Environment recently issued a notice to ban the following acts at 24 beaches all over Thailand from January 31, (a) Smoking or discarding cigarette butts outside the designated area; (b) Discarding waste outside the designated area, such as plastics, which may cause certain damage to the environment; (3) Any behavior that may damage the coastal ecological environment.violation of the above provisions will result in a one-year imprisonment or a fine of 100,000 baht (approximately 20,000 RMB), or both. 2. Current problems Despite environmental protection agencies and laws and regulations, with the continuous development of economy and industry, Thailand still faces increasing environmental pressure. Air pollution, water pollution, solid waste management and other issues have become an urgent problem to be solved. 2.1 Waste-to-energy policy Thailand's recent waste management trends run counter to the right approach to waste management. The government's policy of promoting local waste-to-energy has led to a surge in local plastic waste imports, and Thailand is likely to become a global junk country, because waste-to-energy is one of the most polluting waste management and energy sources, 86

87 83 that burning garbage not only releases toxic pollutants, but the remaining ash is also very dangerous and must be carefully disposed of through landfill. It s also a terrible decision to build many small waste conversion energy plants. 2.2 Inland river pollution and shoreline water pollution The director of the Pollution Control Agency said that the biggest problem in Thailand is water pollution. The deterioration rate of the main river water in Thailand was 39% in In addition, in the past years, there is no sewage treatment system installed in the community, which is also a factor in the deterioration of water pollution, including Mekong, many rivers have been detected bad water quality. Water pollution on the shoreline is also very serious. In 2016, 60% of the shoreline water sources showed good quality grades (up 16% from the previous year), 30% of the shoreline water sources were of medium quality, and 9% of the water sources were more polluted. Among them, the waters with the worst water quality are concentrated in the estuaries of several rivers, such as Bang Pakong Rive, the Chaohraya River. In addition to poor water quality, marine floating objects are also a major source of pollution. On May 28, 2018, a giant whale was stranded on the southern coast of Thailand. After receiving the news, the local authorities carried out first aid, but then the staff found that the baby whale is very weak and unable to eat. Further examination revealed that the young whale had been seriously infected, and with the help of rescuers, the baby whale spit out four plastic bags. After four days of struggling, the young whale died unfortunately on June 2. It reported that in Thailand's waters, nearly 300 marine life, including giant whales, sea turtles and dolphins, die each year from swallowing plastic bags. Thailand s waste discharged into the ocean is among the highest in the world. In the past 10 years, Thailand has produced 2 million tons of plastic waste per year, of which only 500,000 tons can be recycled. The young whale has sounded the alarm for the Thai government. On the World Ocean Day on June 8, 2018, the Thai government held an event in Bangkok with a model of a whale. The whale's belly was filled with plastic bags. The model symbolizes a whale that ran aground at Songkhla in southern Thailand at the end of May. Government officials said that Thailand will reduce pollution of the ocean from plastics and other wastes in many ways. The whale model on the scene is to remind people to reduce the use of plastic bags in their daily lives. 2.3 Composite solid waste pollution In terms of the amount of composite solid waste in Thailand, it has been showing a growing trend in the past decade. In 2016, Thailand produced a total of million tons of solid waste, and the per capita solid waste increased from 1.13 kg to 1.14 kg. The top five provinces producing solid waste in the country are Bangkok, Chonburi, Nakhon Ratchasima, Samut Prakan and Khon Kaen. Of the million tons of solid waste, only about 36% were 87

88 84 properly disposed of. Of the 9.93 million tons of recyclable industrial solid waste, approximately 5.2 million tons (52%) were used for trading by professional recycling agencies. 2.4 Air pollution The main sources of air pollution vary from province to city in Thailand. In general, the main sources of pollution in urban areas are motor vehicle exhaust emissions, road renovation and construction dust, and industrial emissions. The main sources of carbon dioxide, sulfur dioxide and nitrogen oxides in cities are thermal power generation, transportation and manufacturing, especially in some power plants and industrial parks, which are the main sources of local air pollutants. In terms of motor vehicles, in Bangkok, for example, the annual growth rate of motor vehicles is about 4.8%, while the growth rate of motor vehicles in small and medium-sized cities is about 4.4%. The main components of motor vehicles are motorcycles, accounting for about 80%, light-duty vehicles accounting for about 16%, and heavy-duty vehicles accounting for 2%. The main pollutants of air pollution in Thailand are PM10 and PM2.5. According to the PCD 2016 Pollution Control Management Report, since 2008, except for the Saraburi area, PM10 in other parts of Thailand is better than air quality standards, but the national average has been at a rate of 2% per year since In terms of PM2.5, although it is declining at a rate of 4% per year, it has exceeded national air quality standards every year since At the beginning of 2018, the capital Bangkok was experiencing severe air pollution recently. The Thai government's environmental protection department warned on February 8 that air pollution in Bangkok has reached a "dangerous" level, and official estimates that severe air pollution will continue until the end of this month. At noon on the 8th, the PM2.5 in the metropolitan area of Bangkok is mg per cubic meter, far exceeding the standards of the World Health Organization. The Air Quality Index (AQI) tested in the central area of Bangkok reached 135 on the afternoon of the 8 th. Some schools have to be closed on the 8th or asked children to stay indoors. In addition, ozone is becoming a potential major atmospheric pollutant in Thailand. The ozone concentrations in the suburbs of Bangkok, Ayutthaya, Saraburi, Chonburi, and Rayong have exceeded the standards to varying degrees. The Thailand Contaminant Control Division launched a research project in 2010 to study the degree of air pollution from alternative fuels in Thailand (natural gas, biodiesel and blends of alcohol and gasoline). 2.5 Non-point source pollution Today the burning of waste in Thailand is still serious. The Thai government cabinet passed the day burning pollution control planning in The Department of Pollution Control of the Ministry of the Environment is the main executive department of the plan. The plan identifies three main sources of open burning of pollution: agricultural incineration, domestic waste incineration and forest fires. According to the plan, Thailand has formulated a 88

89 85 four-year implementation plan that requires provincial governments to develop open burning and forest fire management action plans and incorporate them into the provincial environmental management plan. Specific actions include the establishment of solid waste management systems, the promotion of organic agriculture (such as the promotion of smokeless crops or straw utilization technologies), and a certain degree of restrictions on traditional festivals involving open burning. Volatile Organic Pollutants (VOCs) management, gas stations and refineries, and other undetectable carcinogenic pollutants are also one of the areas of responsibility for the Department of Pollution Control and the Department of Energy of the Ministry of the Environment. 3. Ongoing cooperation between China and Thailand China's Belt and Road Initiative advocates a green, low-carbon, cyclical and sustainable production and lifestyle, which will greatly promote the green development of countries along the route. The "Belt and Road Initiative" green development concept helps countries along the route, including Thailand, and even countries around the world to cope with environmental challenges. China and Thailand can carry out environmental information sharing and environmental protection industry cooperation between cities and enterprises. Under the framework of the Belt and Road initiative, the Thai government will play an active and friendly role. After entering the rapid economic growth, China and Thailand have entered an environment-friendly society. There are many development spaces for mutual coordination and mutual learning. The Belt and Road will promote global energy connectivity, and the energy network will benefit countries along the route. The Belt and Road energy trade and energy-related infrastructure construction cooperation has broad development space and huge development potential. There is a lot of room for cooperation along the Belt and Road. For example, power cooperation along the route is promising. 3.1 Municipal solid waste and biomass co-firing power generation technology At present, Thailand produces 70,000 tons of domestic garbage every day. Waste disposal has become an important environmental issue. At the end of 2014, Thailand raised the issue of access to clean energy as a national strategy. If effective import monitoring is carried out and has advanced technology, the waste-to-energy policy may be good. One senior official argued that as an agricultural country, domestic waste-to-energy generation can solve the problems of the domestic garbage of the Thai people and bring good economic and environmental effects. Chinese companies have quickly seized the opportunity and have signed agreements with the Thai side to generate electricity for domestic garbage generation. For example, on July 11, 2015, Huaxi Energy Company of Zigong City, Sichuan Province and SPS1999 of Thailand officially signed contracts for five 600t/d domestic waste incineration projects. Wanbangda Thailand's waste-to-energy project is also progressing 89

90 86 rapidly. On October , Wanbangda signed cooperation letters of intent with the three Thai companies, aiming at cooperation of domestic waste-to-energy project. However, although the outlook is promising, there are certain risks in the project. Wanbangda said that according to the current laws of Thailand, waste-to-energy projects still need to be approved by the Thai Ministry of the Interior before they can be implemented. Moreover, the project is a foreign-related project. The implementation of the project and the remittance of external funds still need to be approved by the relevant departments of the Ministry of Commerce, the Development and Reform Commission and the State Administration of Foreign Exchange of China. Biomass energy utilization has received more attention. At present, China's biomass energy utilization is about 40 million tons of standard coal per year, and it continues to maintain steady growth momentum. According to the Guidelines for Energy Work in 2018 issued by the National Energy Administration of China, the planned installed capacity of biomass power generation is about 1.5 million kilowatts. Biomass energy heating and coal-fired coupled biomass power generation will usher in new opportunities. At present, with the advanced technology, China's current largest biomass power generation project PP9 designed by the National Nuclear Power Institute is operating well in Thailand. 3.2 Marine cooperation Thailand first responded to the One Belt, One Road initiative and accepted and recognized the One Belt, One Road concept proposed by China. As an important country along the 21st Century Maritime Silk Road, Thailand is close to China's geography and humanities, and has long-term friendly cooperation in the marine field. Sino-Thai cooperation is conducive to promoting international cooperation in the low-sensitivity areas of the South China Sea and surrounding areas and promoting regional peace and development. Coastal Vulnerability Cooperative Research: This project aims to investigate the vulnerability of coastal zones in Thailand, to explain the impact of natural processes and human activities on coastal vulnerability; to establish a coastal vulnerability assessment model to divide coastal vulnerability Revealing the future evolution of coastal fragility, proposing coastal zone vulnerability control measures and typical disaster response measures, providing scientific basis for disaster prevention, disaster prevention and sustainable development in the coastal zone of Thailand, improving the ability to withstand disasters, and promoting and promoting the level of vulnerability research in coastal zones between the two countries. Collaborative Research on Tropical Ecosystems: Based on the diversity of ecosystems in Thailand's waters and their important social and cultural significance, the study focuses on the ecosystem structure of the Andaman Sea and the Gulf of Thailand, the unique marine mammals and turtles of the region such as whales, dolphins and dugongs. Population distribution and diversity, coral reef biodiversity and its response to climate change, types and hazards of toxic jellyfish, using modern scientific and technological means and 90

91 87 traditional techniques to reveal the marine ecosystem function and threats in the region, and promote marine ecology The health of the system continues to grow. 4. Future prospects Thailand is an important country along the Belt and Road. China and Thailand are active in bilateral cooperation in infrastructure construction, economic and trade cooperation, etc., and the interaction under the China-ASEAN cooperation mechanism is also very frequent. At the same time, the Thai government is more friendly to China and has a higher voice in ASEAN. In the future, China and Thailand will focus on cooperation in the following areas: Conduct environmental information sharing. The information on basic environmental information, environmental laws and regulations, and environmental industry needs should be exchanged based on the China-ASEAN environmental information sharing platform being launched, and the environmental information and cooperation needs of Thailand should be further collected and analyzed. The environmental background of Thailand and ecologically sensitive areas should be analyzed. The needs of environmental cooperation in various regions provide information support and guarantee for building a green Belt and Road. Conduct environmental industry cooperation. The Thai government is paying more and more attention to sustainable development. Many cities in Thailand are actively participating in urban cooperation under the framework of international and regional cooperation mechanisms, seeking more opportunities for sustainable development cooperation. In the future, Thailand's environmental protection market has great potential. It will generate a large amount of technology and equipment demand in urban water quality monitoring and sewage treatment, air pollution monitoring, automobile exhaust emissions, and industrial waste treatment, which is a good opportunity for China's environmental protection industry to enter the market. Strengthen ecological and environmental cooperation among cities. Like most developing countries, Thailand's atmospheric and water environment problems are concentrated in urban areas, and environmental standards and environmental technology applications are mostly based on cities. With the establishment and promotion of the China-ASEAN Eco-Friendly Cities Development Partnership (hereinafter referred to as Partnership ), cooperation between China and Thailand in the field of urban ecological protection should be strengthened, with partnership as the carrier and exchange of experience in inter-city environmental governance. 91

92 88 Hegemony and Soft Power Through China and Japan Development Policy: The Impact on Lower Mekong Sub-Region Community ABSTRACT Mr. Non Naprathansuk, Ph.D. This paper aimed to study the impact between China and Japan development policy on communities in the Lower Mekong Basin. The research found that The Lower Mekong Basin was a strategic area for China and Japan in terms of prominently economic and political. For this reason, balancing the power of hegemony through direct development policies from international organizations and bilateral agreement impacted to local community way of life. This research suggested that the opportunity for communities in the Lower Mekong Basin to participate in community development along the Mekong would be more sustainable than just a place for compete hegemony. Keywords: Hegemony, soft power, development policy, China and Japan, Lower Mekong Sub-Region Community 92

93 89 ความเป นใหญ และอานาจเช งอ อนผ านทางนโยบายการพ ฒนาระหว างจ นและญ ป น:ผลกระทบช มชน ในเขตล มแม น าโขงตอนล าง บทค ดย อ บทความว จ ยช นน ม ว ตถ ประสงคแเพ อศ กษาถ งผลกระทบนโยบายการพ ฒนาระหวางจ นก บญ ป นตอ ช มชนในเขตล มแมน าโขงตอนลางโดยงานว จ ยช นน เป นเช งเอกสารท ไดศ กษาจากเอกสารว ชาการ ผลการว จ ย พบวา บร เวณล มแมน าโขงตอนลางเป นพ นท ย ทธศาสตรแตอประเทศจ นและญ ป นในดานเศรษฐก จและการเม อง อยางเดนช ด ดวยเหต น จ งท าใหเก ดการถวงด ลอ านาจความเป นใหญเพ อครอบง าโดยผานนโยบายการพ ฒนา จากองคแการระหวางประเทศและระด บทว ภาค โดยตรงซ งสงผลใหเก ดการเปล ยนแปลงว ถ ช ว ตของคนในช มชน งานว จ ยช นน เห นวาการเป ดโอกาสใหช มชนในเขตล มแมน าโขงตอนลางม สวนรวมในการพ ฒนาช มชนตาง ๆ ตามสายแมน าโขงจะเป นการพ ฒนาท ย งย นและแทจร งมากกวาการเป นเพ ยงพ นท เตอส เพ อแยงช งความเป น ใหญในบร เวณน คาสาค ญ: ความเป นใหญ, อ านาจออน, นโยบายการพ ฒนา, จ นและญ ป น, ล มแมน าโขงตอนลาง 1. บทนา ประเทศอน ภ ม ภาคล มแมน าโขง (Greater Mekong Sub-region: GMS 44 ) ประกอบดวย 6 ประเทศ ไดแก ก มพ ชา สาธารณร ฐประชาชนจ น (โดยเฉพาะอยางย งมณฑลย นนานและมณฑลกวางส ท อย ทางตอนใต ของจ น) สาธารณร ฐประชาธ ปไตยประชาชนลาว พมา ไทย และเว ยดนาม ซ งม ว ฒนธรรมและว ถ ช ว ตท ส บทอด มาจากบรรพบ ร ษและแบงป นการใชแมน าสายน มาอยางยาวนาน (ในบทความว จ ยช นน ศ กษาเฉพาะกล มแมน า โขงตอนลางอ นไดแก ไทย ลาว ก มพ ชาและเว ยดนาม) จนกระท งการตอส ของอ ดมการณแทางการเม องหร อ สงครามเย นระหวางการตอส ของข วอ านาจระหวางคายคอมม วน สตแและคายเสร ประชาธ ปไตยเก ดข นในชวง ทศวรรษท 1960 (พ.ศ.2503) ดวยเหต น เองนโยบายการพ ฒนาไดถ กสรางข นเพ อครอบง าการพ ฒนาประเทศท ก าล งพ ฒนาใหเด นตามการพ ฒนาแบบตะว นตกหร อคายเสร ประชาธ ปไตยดวยการใหความชวยเหล อในการ สรางความรวมม อทางเศรษฐก จระหวางประเทศในป 1992 (พ.ศ. 2435) จากธนาคารพ ฒนาเอเช ย (Asian Development Bank: ADB) โดยม ประเทศญ ป นและอเมร กาเป นห วหอกในการสน บสน นการพ ฒนาในคร งน จากนโยบายของ ADB จะเห นไดอยางช ดเจนวาม นโยบายท เนนเรงอ ตราการเต บโตทางดานเศรษฐก จ ลดความ ยากจน เพ อลดชองวาของกล มประเทศสมาช ก (67 ประเทศ) โดยอาศ ยการแลกเปล ยนท แนบแนน ต งแตตน น าย นปลายน า จากย ทธศาสตรแของ ADB ช ใหเห นวาเอเช ยน นสภาวะความยากจน อดยากย งประเด นส าค ญ ท ส ด (Asian Development Bank, 2008, หนา 6) ในขณะเด ยวก นธนาคารพ ฒนาเอเช ยในฐานะเคร องม อดานการระหวางประเทศท ส าค ญของญ ป น ได เขามาจ ดต งกล มประเทศอน ภ ม ภาคล มแมน าโขงข น ซ งหากมองในแงย ทธศาสตรแการเม องระหวางประเทศของ ญ ป น การสรางความม นคงของภ ม ภาคเอเช ยตะว นออกเฉ ยงใตโดยไมใชก าล งทหารเป นสวนหน งในขอเสนอ ของนายกร ฐมนตร ญ ป นในขณะน นอยางนายทาเคโอะ ฟ ก ดะ (Takeo Fukuda) โดยภายหล งเร ยกก นวา Fukuda Doctrine ในแงน อาจมองไดวาการจ ดต งกล มประเทศอน ภ ม ภาคล มแมน าโขงเป นการจ ดวาง ต าแหนงแหงท ของประเทศญ ป นในโลกหล งสงครามเย น จ เอ มเอส (GMS) เต บโตดวยความชวยเหล อทาง 44 ตอไปบทความช นน จะใชค าวา Lower-GMS แทนประเทศอน ภ ม ภาคล มแมน าโขง 4 ประเทศ ไดแก ไทย ลาว ก มพ ชาและ เว ยดนาม 93

94 การเง นเป นหล กจาก ธนาคารการพ ฒนาแหงเอเช ย (Asian Development Bank) หร อนลงท นในชวยระดมเง นาการพ ฒโครงสรางพ นฐานระยะยาวตาง ๆ มาแลว 16 พ นลานเหร ยญสหร ฐ ค ดเป นเง นไทยประมาณ 5.7 แสนลานบาท (ช น ว งแกวห ร ญ, 2558) เม อพ จารณาในแงของขนาดกล มประเทศล มแมน าโขงม ประชากรราว 300 ลานคน (หากรวมท ง 6 ประเทศเป นประเทศเด ยว จะม ประชากรมากท ส ดเป นอ นด บสาม) และขนาดพ นท 2.6 ลานตารางไมลแ การ จ ดการความรวมม อทางเศรษฐก จของ GMS ท าไดผานการเนนความรวมม อของตลาดมากกวาสถาบ น ซ ง สามารถกาวขามความต งเคร ยดทางการเม องท อาจจะเก ดข นได สงผลใหเก ดความคลองต วในการด าเน นงาน ไปจนถ งความสามารถในการสรางผลล พธแท เป นร ปธรรม ความเป นร ปเป นรางด งกลาวท าใหโครงการตาง ๆ ใน แถบน สามารถแสวงหาแหลงเง นท นไดอยางงายดายดวย (ว ป ว ญญร ตนแ, 2558) ด งน นแลวจะเห นไดวาบร เวณล มแมน าโขงน จ งเป นย ทธศาสตรแทางภ ม ร ฐศาสตรแอยางหล กเล ยงไมไดใน ขณะเด ยวก นการพ ฒนาแบบกาวกระโดดของประเทศจ นโดยเฉพาะดานเศรษฐก จและการทางทหารน ามาส ซ ง การกลายมาเป นผ เลนใหมในบร เวณเขตล มแมน าโขง โดยเฉพาะอยางย ง นโยบายหน งแถบหน งเสนทาง (One Belt, One Road) ภายใตขอร เร ม Belt and Road Initiative ท ประธานาธ บด ส จ นผ ง ไดประกาศคร ง แรกเม อ ปลาย ค.ศ (พ.ศ. 2556) ขอร เร มด งกลาวเป นกรอบการพ ฒนาเศรษฐก จในระด บพห ภาค ของ จ น ซ งประกอบดวยการเช อมโยงทางบก ซ งเป นการเช อมโยงประเทศท ต งอย ในภ ม ภาคเสนทางสายไหมเด มท ผานท งเอเช ยกลาง เอเช ยตะว นตก ตะว นออกกลาง และย โรป และเสนทางสายใหมท จะผานมาทางเอเช ย ตะว นออกเฉ ยงใต และเอเช ยใต และการเช อมโยงทางทะเล ซ งเป นเสนทางเช อมโยงก บประเทศในแถบภ ม ภาค มหาสม ทร ซ งไดแก เอเช ยตะว นออกเฉ ยงใต โอเช ยเน ย แอฟร กาเหน อ แปซ ฟ ก รวมถ งมหาสม ทรอ นเด ย (ส าน กว ชาการ ส าน กงานเลขาธ การสภาผ แทนราษฎร, 2560, หนา 6-7) จ งท าใหช มชนในเขตล มแมน าโขง ตอนลางไดร บผลกระทบในม ต ตาง ๆ ไมวาจะเป น ทางส งคม ว ฒนธรรมและเศรษฐก จและการไหลบาของการ พ ฒนาท น าเอานโยบายการพ ฒนาทางเศรษฐก จเขามาพ ฒนาประเทศในเขตล มแมน าโขงท าใหเก ดการ เปล ยนแปลงโครงสรางทางส งคมอยางย งยวด โดยเฉพาะโครงสรางทางส งคมท กอใหเก ดชนช นกลางใหมข น และจากจ านวนประชากรท มากมายเม อรวมก นในบร เวณภ ม ภาคน แลวถ อไดวาเป นตลาดท ใหญและม ก าล งซ อ ท ส งข น ในขณะเด ยวก นการพ ฒนาในร ปแบบของการขนสงส นคาและการเด นทางกไดร บการสน บสน นจากท ง สองฝ ายอยางหน กนหวง เชน จ นไดน าเสนอการใชรถไฟความเร วส งในการเช อตอ สวนญ ป นก สน บสน นการ ขยายสนามบ นในประเทศลาว เป นตน ในสวนของว ฒนธรรมญ ป นด จะใชอ านาจออน (Soft Power) อยาง หน กหนวงมากกวาประเทศจ น เชนการน าการแต น การใหท นเยาวชนในการศ กษาด งาน การสรางศ นยแ ว ฒนธรรมข น รวมไปถ งการเปล ยนแปลงว ถ ช ว ตของผ คนท ผ กพ นก บแมน าโขงสายน มาน บพ นป จากการเปล ยนแปลงท เก ดข นบทความว จ ยช นน จ งแบงประเด นการน าเสนอ ความเป นใหญและ อ านาจออนผานทางนโยบายการพ ฒนาระหวางจ นและญ ป นท สงผลกระทบช มชนในเขตล มแมน าโขงตอนลาง ออกเป น 4 สวนดวยก นค อ ในสวนแรกเป นการศ กษาการน านโยบายการพ ฒนาเขามาในกล มประเทศ GMS ของประเทศญ ป นซ งถ อไดวาเป นผ เลนหล กท เขามากอนประเทศจ น ในสวนท สองเป นการศ กษาการน านโยบาย การพ ฒนาเขามาในกล มประเทศ GMS ของประเทศจ นท กาวกระโดดเขามาอยางเต มต ว ในสวนท สามเป น ผลกระทบจากการน านโยบายการพ ฒนาของท งสองประเทศตอคนในช มชนเขต GMS ในม ต ของ ส งคม ว ฒนธรรม เศรษฐก จและการเม อง สวนท ส เป นสวนสร ปและขอเสนอแนะจากการว จ ยในคร งน 90 94

95 91 2. ว ตถ ประสงค ของการว จ ย ว จ ยช นน ม ว ตถ ประสงคแเพ อศ กษาถ งผลกระทบนโยบายการพ ฒนาระหวางจ นก บญ ป นตอช มชนในเขต ล มแมน าโขง 3. ขอบเขตการว จ ย ขอบเขตดานการศ กษา การว จ ยในคร งน เป นการศ กษาถ งนโยบายการพ ฒนาโดยม งเนนไปท ประเทศ จ นก บญ ป นเป นหล กซ งศ กษาถ งการเปล ยนแปลงในม ต ของ ส งคม ว ฒนธรรม เศรษฐก จ ส งแวดลอมและ การเม อง โดยเฉพาะดานนโยบายของผ น าท งสองประเทศในท น ค อ ประธานธ บด ส จ นผ ง (จ น) และ นายกร ฐมนตร ช นโซ อาเบะ (ญ ป น) เป นหล กในการว จ ยในคร งน 4. กรอบแนวค ดในการว จ ย การศ กษาผลกระทบของช มชนในเขตล มแมน าโขงน อาศ ยการแนวค ด ความเป นใหญ (Hegemony) และอ านาจออน (Soft Power) เป นแนวค ดหล กท สงผลตอเปล ยนแปลงของส งคม ว ฒนธรรม เศรษฐก จและ การเม องในช มชนล มแมน าโขง 5. ว ธ ดาเน นการว จ ย งานว จ ยช นน ศ กษาคนควาดวยว ธ การทางร ฐศาสตรแและประว ต ศาสตรแท ใชการว จ ยจากการว เคราะหแ ต ความจากปรากฏการณแทางการเม อง ส งคม เศรษฐก จในแตละประเทศ โดยการว จ ยเป นการศ กษาจาก เอกสารขอม ลเช งว ชาการเป นหล กจากหน งส อ บทความ งานว จ ย และขอม ลจากส อออนไลนแ เอกสารขอม ล หล กเป นงานว จ ยและหน งส อท งในภาษาไทยและภาษาอ งกฤษ โดยขอม ลท รวบรวมไดมาว เคราะหแ และ ส งเคราะหแขอม ลดวยการพรรณนาว เคราะหแ 6. ผลการว จ ย ผลการว จ ยพบวา 1. การน านโยบายการพ ฒนาเขามาในกล มประเทศ GMS ของประเทศญ ป นเปล ยนกลย ทธแในการ พ ฒนากล ม GMS กลาวค อในเบ องแรก ญ ป นถ กด งเขามาจากการน าของสหร ฐอเมร กาในเร องของอ ดมการณแ ทางการเม องในการตอตานแนวค ดคอมม วน สตแ เพ อกอใหเก ดการตอตานอ ดมการณแทางการเม องโดยใชการ พ ฒนาเป นเคร องม อเพ อสรางแนวค ดการคาและตลาดเสร ในขณะท ป จจ บ นเป นการเนนการถวงด ลอ านาจทาง การเม องของจ นและเป นพ นท ย ทธศาสตรแในดานเศรษฐก จของญ ป นเพ อพ ฒนาใหประเทศใน lower-gms กลายเป นประเทศฐานการผล ตของญ ป นและเป นเสนทางการคาใหมของญ ป นท เช อมเอเช ยใต เอเช ยตะว นออก เฉ ยงใตและญ ป นซ งแขงข นก บเสนทางการคาของจ นโดยอาศ ยการพ ฒนาและการใชอ านาจออน กลาวค อ ญ ป นและประชาคมในล มน าโขงและอาเซ ยนตางเป นพ นธม ตรท ส าค ญ โดยเฉพาะทางดานเศรษฐก จท ม บร ษ ท และโรงงานการผล ตของญ ป นมาต งโรงงานอยางมากมาย รวมไปถ งอ ตสาหกรรมหน กและเบา การพ ฒนา ทร พยากรมน ษยและการพ ฒนาการป องก นภ ยพ บ ต ทางธรรมชาต โดยเฉพาะประเทศไทย โดยเฉพาะในป ค.ศ (พ.ศ. 2510) ไดจ ดต งส าน กงานชวยเหล อพ ฒนาญ ป นข น Japan s official development assistance (ODA) เพ อเป นการชวยเหล อประเทศในกล มแมน าโขงรวมไปถ งกล มประเทศอาเซ ยนดวย ท งน หนวยงาน ODA เร มม งเป าไปย งกล มใน lower-gms หล งจากท เว ยดนามไดเขาเป นสมาช กในประชาคม อาเซ ยน โดย ODA ม งไปย งประเทศท ยากจน จากคาสถ ต ประมาณ 6,851 ลานดอลลารแสหร ฐอเมร กา ในป 95

96 นอกจากน นในป 2012 (พ.ศ. 2555) ญ ป นย งเป นประเทศท ใหเง นชวยเหล อมากท ส ด (International Development Center of Japan Inc., 2015) แทท จร งแลวน ยยะทางเศรษฐก จจากการกอต ง ADB เพ อการพ ฒนาในเขตล มแมน าโขงม ประเด นท ตองการค อเพ อกอใหเก ดความรวมม อในเอเช ยตะว นออกเฉ ยงใตเพ อสน บสน นระบบเศรษฐก จแบบเนนตลาด และบทบาทเอกชนเป นหล ก โดยเฉพาะเศรษฐก จแบบเสร น ยมใหมท สงเสร มการพ ฒนาเร องพล งงาน การ คมนาคมขนสง การพ ฒนาแรงงานและเกษตรท เนนความเช อมโยงระหวางสาธารณ ปโภคการเจร ญเต บโตทาง เศรษฐก จ และการแกไขป ญหาความยากจนไปดวยก น เพราะเม อผ คนเขาถ งระบบสาธารณ ปโภคไดก จะท าให ผ คนม ค ณภาพช ว ตท ด ข น ท าใหพวกเขาม งานท า และสามารถพ ฒนาช ว ต และน าไปส การลดความยากจนไดซ ง ถ อวาเป นการสรางความเจร ญเต บโตทางเศรษฐก จ (นร ตมแ เจร ญศร, 2556) ในขณะเด ยวก นงานของ เซยะ ซ เคะกาวา (2014) ช ใหเห นถ งนโยบายของ ADB ท ต งไวและสามารถ ผล กด นใหเก ดการลงท นท ยายฐานการผล ตจากจ นมาย งประเทศในเขตเศรษฐก จอาเซ ยน โดยเฉพาะในเขต ประเทศล มน าโขงท ตองการใหประเทศในกล มน เป นฐานการผล ตและจ ดจ งโรงงานยอย อ กท งในงานของ นร ตมแ เจร ญศร (2553) ย งสน บสน นการเร ยกรองของบร ษ ทเอกชนท ตองการการสน บสน นในเร องของระบบ ขนสงของภาคเอกชนญ ป น เชน บร ษ ทโตโยตา หร อบร ษ ทโตช บา ซ งจะน ามาส ก จกรรมทางเศรษฐก จ ไมวาจะ เป นการกอสรางถนน เสนทางรถไฟหร อทางทะเล ด งตารางตอไปน ตารางท 1 จานวนบร ษ ทญ ป นท ดาเน นก จการอย ในเอเช ย ท มา Tomikazu Hiraga ASEAN Economic Integration and Japanese Companies (2014) 96

97 93 จากตารางของ ToYo-Keizai Shinposha (2014) แสดงใหเห นถ งการลงท นของญ ป นเพ มมากข น น บต งแต ค.ศ (พ.ศ )โดยเฉพาะในกล มประเทศ lower-gms อยากเห นไดช ด ด งน น นโยบายของญ ป น โดยเฉพาะนโยบายของนายกร ฐมนตร ช นโซ อาเบะท พยายามใชกลย ทธแใหมค อ ขอตกลง เสร และเป ดประต อ นโด-แปซ ฟ ค การสงเสร มกลย ทธแใหมน เป นผลมาจากการแขงข นเสนทางเศรษฐก จตอน ใตก บจ น กลย ทธแน ตองการเช อญ ป นผานทางเอเช ยตะว นออกเฉ ยงใตและเอเช ยใตค ออ นเด ยน นเอง ซ งจะเห น ไดวาญ ป นก าล งสรางเสนทางการคาข นมาเพ อถวงด ลจ นและการสงเสร มกลย ทธแน ญ ป นไมรวมจ นเขามา เก ยวของดวย แมวาจ นจะอย ในกล มประเทศ GMS ก ตาม (Gwen Robinson, 2018) นอกจากน นกลย ทธแ ทางดานอ านาจออนก เป นประเด นท ส าค ญการศ กษา การใหท น การแลกเปล ยนน กเร ยนและการแลกเปล ยน ว ฒนธรรมเป น การสอนภาษาญ นและด งเชนงานของ ธ รภทร (2558) ช ใหเห นถ งผลของการใชอ านาจออนตอ คนร นใหมของกล ม lower-gms ในเร องของภาพล กษณแของญ ป นม ความนาเช อถ อและไวใจไดส ง อาศ ย อ านาจออน (Soft Power) ทางว ฒนธรรมเพ อเขามาม บทบาท ญ ป นน าเสนอการร กทางว ฒนธรรมอยางเขมขน ดวยการใหท นศ กษาด งานแกเยาวชน สงเสร มและสน บสน นการเร ยนภาษาญ ป น สรางศ นยแภาษาและ ว ฒนธรรมญ ป นตามมหาว ทยาล ย และน าว ฒนธรรมรวมสม ย อยางเกม การแต น คอสเพลยแ เพลงเจป อปมาา สรางท ศนคต ท ด ตอเยาวชนซ งสงผลถ งครอบคร วดวย 2. การน านโยบายการพ ฒนาเขามาในกล มประเทศ GMS ของประเทศจ นน นเพ อตองการสราง ความส มพ นธแตามกรอบนโยบายของประธานธ บด ส จ นผ ง (One Belt One Road) และเพ อเป นการขยาย อ ทธ พลทางเศรษฐก จและการเม องของจ นตามแนวเขตเสนทางซ งหน งในน นค อกล ม GMS เพ อเช อระบบขนสง ของจ นและขยายอ ทธ พลทางน าและทางบก ตลอดจนสรางความเป นใหญใหสมบ รณแท ส ด กลาวค อ แทท จร ง แลวการเขามาของจ นน นสามารถแบงออกเป นสามระยะดวยก นกลาวค อในระยะแรกจ นเองพ งจะเขามา บทบาทในเอเช ยตะว นออกเฉ ยงใตอางเป นร ปธรรมไดไมนานซ งเก ดข นเม อป 1996 (พ.ศ. 2539) ท ม การ พ ดค ยจร งจ งเก ดข นระหวางจ นก บอาเซ ยน โดยท จ นเขามาสน บสน นการรวมก นเป นประชาคมอาเซ ยนและม การจ ดต ง การพ ฒนาความรวมม อ อาเซ ยน-ล มน าโขง (ASEAN-Mekong Development Cooperation) หร อท เร ยกวา (AMBDC) ซ งเป นเพ ยงจ ดเร มตนส าหร บการแผขยายอ ทธ พลเพ อตอบสนองการสรางเสนทาง ขนสงทางตอนใตของจ นตามนโยบายของประธานธ บด ส จ นผ ง สวนในระยะท สองเป นสวนส บทอดมาจากสวนแรกเพราะการเขามาของจ นน ามาส การยกระด บ ความส มพ นธแในเขตภ ม ภาคน ซ งจ นไดเสนอ การพ ฒนาแมน าโขง: โปรแกรมการพ ฒนาอน ภ ม ภาคล มน าแมโขง Mekong Development: the Greater Mekong Sub-Region (GMS) Economic Cooperation Program ซ งการเขามาม สวนรวมในคร งน ของจ นม งเฉพาะเจาะจงไปย งประเทศ ก มพ ชา ลาว พมา ไทยและ ก มพ ชา ซ งในคร งน จ นย งคงสงวนทาท ใตรมเงาของ ADB และคอย ๆ เต มโตข นและเป นผ น าในกล มน ต งแต การการประช ม GMS SUMMIT ข นท ก มพ ชาซ งนายกร ฐมนตร จ หลง จ ไดเสนอแผนการพ ฒนาท สมบ รณแข น แตย งคงอย ใตเงาของ ADB เชนเด มแมจะไดใหการชวยเหล อเป นจ านวนเง นถ ง 20 ลานดอลลารแสหร ฐและ ตอมานายกร ฐมนตร เหว น เจ ยเป า ก ไดเสนอห นสวนส าค ญระหวางจ นและกล มประเทศล มน าโขงโดยเสนอ ขอ เสนอถ ง 7 ขอดวยก น เชน โครงสรางพ นฐาน การใหความสะดวกทางดานการคาและการลงท น และการรวม อ ก นพ ฒนาการเกษตร เป นตน (Hidetaka Yoshimatsu, 2010, pp.87-90) นอกจากน นอาณาเขตางตอนใต ของจ นท ม แมน าโขงรวมอย ดวยก ม สวนส าค ญอยางมากท จ นเขามาม บทบาทพยายามเป นผ น าในกล มประเทศน อยางเต มต ว 97

98 94 ในชวงท สามหร อชวงป จจ บ นค อกรอบความรวมม อแมโขง-ลานชาง (Lancang-Mekong) ไดกอต งข น อยางเป นทางการจากท ประช มผ น ากรอบความรวมม อแมโขง-ลานชางคร งท 1 เม อป พ.ศ ท เม องซานยา มณฑลไหหนาน โดยนายกร ฐมนตร ไทยและจ นเป นประธานรวมก น และม ประเทศในล มน าโขงอ ก 4 ประเทศ รวมเป นสมาช ก ไดแก ก มพ ชา สปป.ลาว และเว ยดนาม ม ว ตถ ประสงคแเพ อการพ ฒนาอน ภ ม ภาคล มน าโขง อยางย งย น ลดความเหล อมล าดานการพ ฒนาระหวางประเทศในอน ภ ม ภาคล มน าโขง และระหวางอน ภ ม ภาค ล มน าโขงก บภ ม ภาคอ น ๆ รวมท งเพ อสงเสร มความแข งแกรงใหก บประชาคมอาเซ ยนในภาพรวม โดยเฉพาะ การประช มในคร งท 2 ซ งม น ยยะส าค ญอยางย งตอจ นเพราะถ อไดวาเก ดแผนปฏ บ ต การอยางเป นร ปธรรมาก ข น โดยแผนจะม ระยะเวลา 5 ป พ.ศ โดยม ประเด นหล กส าค ญในเร องการจ ดการน า การรวมม อ ทางอ ตสาหกรรม การรวมม อพ ฒนาเทคโนย ว ทยาศาสตรแการเกษตร การรวมม อพ ฒนาทร พยากรมน ษยแและ การรวมก นพ ฒนาการแพทยและสาธารณส ข นอกจากน นจ นย งสน บสน นทางดานโครงสรางพ นฐานไดแก ทาง รถไฟลาว ทางรถไฟไทยและการสรางเข อนลาว และสนามบ นท ก มพ ชาซ งในขณะน ถ อไดวาจ นเป นค คา ในเขต lower-gms ท ม ม ลคาการคาขายถ ง 220 พ นลานหร อประมาณ 6.9 ลานลานบาท (Lyu Jian, 2018) จากกรอบความรวมม อแมโขงลานชางสะทอนใหเห นถ งการท จ นพยายามก มอ านาจแผขยายอ ทธ พลใน เช งเศรษฐก จและการเม องอยางเห นไดช ด การท จ นสามารถสรางกรอบและเง อนไขท สามารถเป นเสนทาง เด นเร อหร อทางบกท เช อมจ นตอนใตก บประเทศในเขต lower-gms หากจ นสามารถประสบความส าเร จไดก เทาก บวาจ นสามารถแผขยายอ านาจความเป นใหญต งแตทะเลจ นใตจนถ งทะเลอ นดาม นและทางตอนใตของ เอเช ยตะว นออกเฉ ยงใตไดอยางเบ ดเสร จและสมบ รณแตามนโยบายหน งแถบหน งเสนทางของประธานธ บด ส จ นผ ง และน นค อกลย ทธแท จะกอใหเก ดการแยงช งภ ม ร ฐศาสตรแ ระหวางจ นก บญ ป น ในขณะเด ยวก นการ กอสรางเข อนขนาดใหญาตามล มน าโขงโดยเฉพาะในเขต lower-gms น นสงผลโดยตรงไปย งประเทศในกล มน และน นเป นจ ดออนท ส าค ญท ส ดส าหร บการลงท นในกรอบแมโขง-ลานชาง 3. ผลกระทบจากการน านโยบายการพ ฒนาตอคนในช มชนเขต GMS น ามาส ป ญหาในม ต ทาง ส งแวดลอม จากรายงานของคณะกรรมาธ การแมน าโขง (2553, หนา 10-15) ช ใหเห นวาการพ ฒนาเศรษฐก จ ท งในระด บโลกและระด บประเทศ เป นป จจ ยกดด นส าค ญท สงผลกระทบตอพ นท ป าในประเทศล มแมน าโขง ตอนลาง การเต บโตของจ านวนประชากร การพ ฒนาท เพ มข น และผลกระทบดานนโยบาย ลวนม อ ทธ พลตอ พ นท ป าและสงผลกระทบตอการด ารงช ว ตของประชากรในทองถ น รวมไปถ งการพ ฒนาอ ตสาหกรรมในล ม แมน าโขงตอนลางน น ถ อวาย งอย ในระด บเร มตน ถ งแมวาจะม การเต บโตคอนขางรวดเร ว คาดวาความตองการ ใชน าในการอ ตสาหกรรม จะเพ มส งข นอยางเห นไดช ดในทศวรรษหนาส าหร บ ประเทศในล มแมน าโขงตอนลาง โดยเฉพาะอยางย ง ประเทศลาวและก มพ ชา ในประเทศล มแมน าโขงตอนลางน น มลพ ษทางน า จากแหลง อ ตสาหกรรมสามารถพบเห นไดช ด โดยเฉพาะ ในนครเว ยงจ นทนแและกร งพนมเปญ สามารถพบเห นได บางใน ภาคตะว นออกเฉ ยงเหน อของประเทศไทย และ บร เวณสามเหล ยมปากแมน าโขง รวมไปถ งการสรางเข อน ตลอดสายซ งเป นประเด นส าค ญและละเอ ยดออนท สงผลกระทบตอกล ม lower-gms ค อการสรางเข อนโดย เฉพาะท สปป.ลาวและเขมรตางก ไดม การสรางเข อนเน องจากนโยบายจากจ นท สงผลกระทบตอการประมง อยางเห นไดช ดซ งย งคง (Bangkok Post, 2018) รวมไปถ งจากผลจากการสรางเข อนและแผนในการสรางเข อน อ กหลายเข อนในเขต Lower-GMS น กอใหเก ดป ญหาความข ดแยงทางดานส งแวดลอมและส งคมจากน ก เคล อนไหว น กก จกรรมโดยเฉพาะการส ารวจเสนการเด นทางทางน า (Bangkok Post, 2017) ท งหมดน จ น ไมไดม มาตรฐานในการท าการศ กษาผลกระทบส งแวดลอม หร อมาตรการป องก นและบรรเทาผลกระทบใด ๆ ท งส น 98

99 95 รวมไปถ งงานของ ธ รภ ทร เจร ญส ข (2558) ช ใหเห นวา เก ดกล มชนช นกลางใหมท สามารถเขาถ ง ส นคาและบร การไดมากข นโดยเฉพาะคนร นใหม รวมไปถ งการกล มคนเหลาน ระด บการศ กษาท เพ มส งข นก เป น ป จจ ยเรงใหเก ดชนช นกลางใหมในเม องใหญ จากเด มท ประชากรสวนใหญจบเพ ยงช นประถมศ กษา หร อไมได จบการศ กษา ป จจ บ นเยาวชนกวารอยละ 70 ไดร บการศ กษาถ งช นม ธยมศ กษา สามารถหางานท ใช ความสามารถส งข น อานออกเข ยนไดไมใชเพ ยงภาษาแม แตย งรวมถ งภาษาท สองและภาษาท สาม ซ งอาจเป น ท งภาษาอ งกฤษ ภาษาฝร งเศส ภาษาจ น ภาษาเว ยดนาม หร อภาษาไทย ท าให ชนช นกลางใหมเหลาน ม ศ กยภาพในการท างานก บองคแการขามชาต หร อเด นทางไปแสวงหางานในประชาคมอาเซ ยนได ด งน นจ ง กอใหเก ดการอพยพยายถ นฐานของคนกล มน จ านวนมาก ผนวกก บการเป นประชาคมอาเซ ยนใน ป 2015 ท ท า ใหการไหลบาของท นและการเด นทางในประชาคมอาเซ ยนสะดวกและรวดเร วมากกวาแตกอน ย งไปกวาน น เก ดความหลากหลายทางชาต พ นธ แมากข นเพราะเก ดการเคล อนยายแรงงาน ท นและผ คนในกล ม AEC อยาง เดนช ดโดยเฉพาะแรงงานฝ ม อท เป นความตองการของตลาดแรงงานนกล มน สวนทางดานเศรษฐก จบร เวณ Lower-GMS เป นพ นท ย ทธศาสตรแตอประเทศจ นและญ ป นในดาน เศรษฐก จอยางม น ยยะส าค ญในกรณ ของญ ป นจะเห นไดอยางช ดเจนวาญ ป นม การลงท นในการพ ฒนาในเขต lower-gms อยางมหาศาล การลงท นท น าโดยนายกร ฐมนตร อาเบะน นใหความส าค ญมาโดยตลอดน บต งแตป 2015 ท ไดม งบประมาณสน บสน นในการพ ฒนาส งถ ง 750 ลานเยนหร อประมาณ 6.8 ลานดอลลารแ สหร ฐอเมร กาและพยายามท จะสงเสร มศ กยภาพทางดานอ ตสาหกรรม (Ministry of Foreign Affair of Japan, 2017) ในกรณ ของประเทศจ นน นจะเห นไดวาเก ดการการเคล อนยาย ตลาดเสร ท น แรงงานและบร การจาก จ นมาต งถ นฐานในเขต Lower-GMS อยางมากโดย จากการศ กษาของพ ทยา ฟ สาย (2551) ท ศ กษาตลาดจ น ในเม องหวยทราย สปป.ลาว ซ งเป นการขยายต วทางดานเศรษฐก จซ งม ใชกล มจากคนในทองถ นเหม อนแต กอนซ งน าไปส การลมสลายของพอคาแมคาชาวลาวท ตองเปล ยนอาช พใหม หากแตการเขามาของตลาดจ นก ย ง สงผลตอผ บร โภคระด บลางหร อชาวบานท ม รายไดนอยท สามารถเขาถ งส นคาไดงายมากข น รวมไปถ งสงผลตอ ระบบเศรษฐก จด ข น เชนเด ยวก บงานของ ว น ส ฤาช ยและคณะ (2008) ท ช ใหเห นวาการสรางทางถนน R3A คาดวาจะท าใหเก ดการคาจากพอคาชาวจ นเป นสวนใหญและน าส นคาจากจ นเขามาขายอ กดวย ทางดานการเม องเองน นหล งจากท เก ด องคแการระหวางประเทศและการเขามาชวยเหล อในระด บทว ภาค ของประเทศจ นและญ ป นแลวน ามาส ซ งการปะลองก าล งทางการเม องระหวางประเทศและด เหม อนวา ประเทศจ นจะไดเปร ยบกวาผ เลนท มากอนอยางญ ป นอย มาก แมวาญ ป นจะเนนการสน บสน นชวยเหล อใน ระด บทว ภาค มากกวาและใชอ านาจออนเป นต วจ กรส าค ญในการสรางความเป นใหญในเขต Lower-GMS เพราะท งน จ นเองก เป นหน งในประเทศล มแมน าโขงซ งม สวนส าค ญอยางมากในเร องของภ ม ศาสตรแของแมน า โขงซ งจ นเองก ใชนโยบายหน งแถบหน งเสนทางโดยอาศ ยอ านาจทางเศรษฐก จและการลงท นเขามาเพ อถวง ด ลอ านาจทางทะเลของญ ป นและสหร ฐอเมร กา โดยจ ดน เองประเทศในเขต Lower-GMS จ าเป นท จะตอง ร กษาสมด ลในความส มพ นธแระหวางมหาอ านาจเหลาน เพราะไมใชเร องงาย ด งน นแลวผลกระทบท ม ตอช มชน ในเขต Lower-GMS จ งเป นผลกระทบจากป จจ ยภายนอกท เขามากดด นใหการเม องภายในหร อร ฐบาลของ ประเทศในกล มน ตองประน ประนอม ด งกรณ ของ หม เกาะสแปรตล ยแและพาราเซล ซ งสนธ ส ญญาป องก นรวม ท าใหลาวและก มพ ชาตองสน บสน นเว ยดนามในการเจรจาและปะทะก บจ นไปดวย (ธ รภ ทร เจร ญส ข, 2558) หร อแมกระท งเร องการสรางเข อนจากแผนพ ฒนาของจ นตามเสนทางน าแมโขงท งในกล ม Upper-GMS และ Lower-GMS ท มาจากแผนการจากประเทศจ น 99

100 96 สวนประเทศญ ป นน นแมวาจะเป นผ เลนหล กในการสรางเสร มการพ ฒนาโดยอาศ ยองคแกร ADB แตใน นโยบายของนายกร ฐมนตร ช นโซ อาเบะน นเห นไดช ดวาไดกล บมาเขามาคานอ านาจจากประเทศจ นโดยเฉพาะ การใหเง นสน บสน นการลงท นทางดานโครงสรางพ นฐานและการลงท นในดานอ ตสาหกรรมท เป นบร ษ ทญ ป น เอง (Bangkok Post, 2015) จะเห นไดวาการ ญ ป นและจ นเองตางก อาศ ย Lower-GMS เป นพ นท ในการง ด คานอ านาจของท งสองประเทศ โดยอาศ ยนโยบายการพ ฒนาเป นหล ก ในขณะเด ยวก นกลย ทธแท ใชน นจะเห น ไดวาจ นเองใชอ ทธ พลจากเศรษฐก จเป นต วการหล กเพ อสรางเสนทางตามนโยบายหน งแถบหน งเสนทางอยาง แข งกราวมากกวาญ ป นซ งญ ป นเองน นอาศ ยการสรางอ านาจในแถบ lower-gms ผานการลงท นโครงสราง พ นฐานเชน ถนนและรถไฟ การสรางเขตอ ตสาหกรรมพ เศษ รวมไปถ งการใหก ย มเง นในอ ตราดอกเบ ยพ เศษ ท งน กลย ทธแทางการเม องท เนนระด บทว ภาคย งถ อไดวาเป นกลย ทธแท ด กวาการประช มในระด บพห ภาค อยางไรก ตามท งสองประเทศตางก ม การประช มระหวางสองประเทศในเร องของล มแมน าโขงซ งท งสองประเทศ ไดม การจ ดประช มก นและม บทสนทนารวมก นมาแลวหลายคร งน บต งแตป 2008 (พ.ศ. 2551) จนกระท ง ป จจ บ น ในป 2014 (พ.ศ. 2557) ( Ministry of Foregin Affair of Japan, 2014) เป นตนมาซ งการประช ม ช ใหเห นถ งความพยายามท จะร กษาระด บความส มพ นธแท ด ตอก นและรวมม อมากกวาการแขงข น หากแตเอา เขาจร งแลวการแขงข นทางการครอบง าความเป นใหญก ย งคงอย 7. สร ปและข อเสนอแนะ การใหความชวยเหล อไมวาจะเป นของจ นหร อญ ป นเองแลวในการศ กษาทางการเม อง การปกครอง และความส มพ นธแระหวางประเทศช ใหเห นวาการใหความชวยเหล อเป นเคร องม อทางการท ตท ชวยสงเสร มให เก ดครอบง าทางความค ดทางการเม องของประเทศท ใหการชวยเหล อด งน นแลวไมวาการชวยเหล อจากจ นก ด หร อญ ป นก ด ตางม น ยยะทางการเม องท ตองการครอบง าความค ดทางการเม องของตนใหแกประเทศท ใหการ ชวยเหล อซ งกล มประเทศในเขตล มแมน าโขงตอนลางก เชนก นตางก ไดร บการชวยเหล อจากท งสองฝ ายและไม สามารถหล กเล ยงได การใหความชวยเหล อแกมบ บบ งค บใหเป นไปตามนโยบายหน งแถบหน งเสนทางน นก เป น การเนนย าถ งระบอบการปกครองแบบสาธารณะจากประเทศจ น ในขณะท ญ ป นแมจะชวยเหล อโดยใชพล ง อ านาจออนอยางมากกวาท จ นท าแตก ย งคงแสดงใหเห นถ งสภาวะการครอบง าความค ดทางการเม องในระด บ ล กกวาจ นในขณะท จ นน นเนนย าไปการพ ฒนาในเช งโครงสรางกายภาพมากกวาและท งสองประเทศตางอาศ ย การชวงช งพ นท ทางการเม องในเวท ระนานาชาต โดยเฉพอยางย งในระด บภ ม ภาค เชนอาเซ ยนเป นเวท การ ตอรองและแขงข นอยางเขมขน รวมไปถ งการใชกลย ทธแทางการเม องแบบทว ภาค ดวยโดยการชวยเหล อท งจ น และญ ป นเองตางก ไมไดม ความหมายใหมในทางการเม องเลย เพราะการชวยเหล อในการพ ฒนาประเทศในล ม น าโขงตอนลางน ก เป นการถวงด ลอ านาจจากข วการเม องระหวาง สาธารณะร ฐ และ ประชาธ ปไตย น นเอง ดวยเหต น บร เวณล มแมน าโขงจ งเป นจ ดย ทธศาสตรแท ส าค ญในภ ม ร ฐศาสตรแอยางไมตองสงส ย ใน ขณะเด ยวก นประเทศในกล มแมน าโขงท งหมดน นจ าเป นท จะตองอาศ ยการรวมกล มในระด บภ ม ภาค เชน อาเซ ยนเป นเวท ในการตอรองเพราะม พล งมากกวาการใชการเจราจาแบบทว ภาค รวมไปถ งการท ภาค ประชาชนในแตละประเทศม สวนรวมในการเขามาเป นผ ม สวนไดเส ยอยางจร งจ งและรวมก นพ ฒนาพ นท ในเขต น ด งน นแลวการพ ฒนาท ย งย นอยางแทจร งค อการการพ ฒนาส งคมควบค ไปก บการเม อง งานว จ ยช นน เสนอแนะวาภาคประชาส งคมน นจ าเป นท จะตองเขามาม บทบาทในการก าก บและประสานการพ ฒนารวมก น มากกวาใหร ฐบาลของแตละประเทศเป นผ ก าหนดท ศทางการพ ฒนา ม เชนน นการพ ฒนาในเขตล มน าโขงก อาจจะถ กครอบง าทางการเม องและสงผลตอการพ ฒนาตามประเทศท ใหการชวยเหล อตอไป 100

101 97 บรรณาน กรม AFP. (2015, July 3). Japan woos Mekong leaders in battle with China for influence. Retrieved from Bangkok Post: Asian Development Bank. (2008). Strategy 2020: The Long-Term Strategic Framework of the Asian. Metro Manila, Philippines: Asian Development Bank. Associated Press. (2018, May 18). Bangkok Post. Retrieved from New dam in Cambodia 'would destroy Mekong: https: //www. bangkokpost. com/ news/ asean/ / study-china-backed-dam-incambodia-to-destroy-mekong Hiraga, T. (2014, May 30). Series: ASEAN Economic Integration and Japanese Companies (Part 2 of 4). Retrieved from Institute for International Studies and Training: International Development Center of Japan Inc. (2015). Evaluation of Japan s Assistance for the Mekong Region. Japan: Ministry of Foreign Affairs of Japan. Jian, L. (2018, February 2). Increase cooperation will benefit Lancang-Mekong inhabitants. Retrieved from THe Nation: Ministry of Foregin Affair of Japan. (2014, December 2). The Fifth Meeting of the Japan-China Policy Dialogue on the Mekong Region. Retrieved from Ministry of Foregin Affair of Japan: Ministry of Foregin Affair of Japan. (2017, November 13). The Ninth Mekong-Japan Summit Meeting. Retrieved from Ministry of Foregin Affair of Japan,: Phan, P. T. (2017, November 6). The other side of the Mekong development debate. Retrieved from Bangkok Post: Robinson, G. (2018, March 29). Japan's Indo-Pacific push galvanizes Mekong region. Retrieved from Asia Nikkei Review: Pacific-push-galvanizes-Mekong-region Yoshimatsu, H. (2010). The Mekong Region, Regional Intergration, and Political Rivalry Among Asean, China and Japn. Asia Perspective, เซยะ ซ เคะกาว า. (2014). แนวโน มการลงท นและการเคล อนย ายบร ษ ทย อยในเคร อของญ ป นในย คประชาคม เศรษฐก จอาเซ ยน. วารสารญ ป นศ กษา,

102 98 คณะกรรมาธ การแม น าโขง. (2553). รายงานสถานการณ ล มแม น าโขง: 2553 บทสร ปสถานการณ. นคร หลวงเว ยงจ นทน : สาน กงานเลขาธ การคณะกรรมาธ การแม น าโขง. ช น ว งแก วห ร ญ. (2558, ต ลาคม 1). GMS Economic Cooperation Program. Retrieved from ค ด Creative Thailand: tcdc.or. th/creativethailand/article/classicitem/23537/

gms-economic- Cooperation-Program ธ รภ ทร เจร ญส ข. (2558, ต ลาคม 1). ล าน าโขงในโมงยามของความเปล ยนแปลง. Retrieved from ค ด Creative Thailand: นร ตม เจร ญศร. (2553). ความร วมม อทางเศรษฐก จในอน ภ ม ภาคล มแม น าโขง. จ ลสารความม นคงศ กษา ฉบ บท 86, นร ตม เจร ญศร. (2556). แรงผล กด นและเป าหมายของกรอบความร วมม ออน ภ ม ภาคล มน าโขงภายใต เศราฐ ก จแบบเสร น ยมใหม. วารสารส งคมศาสตร คณะร ฐศาสตร จ ฬาลงกรณ, ปร ชา อ ปโยค น พลว ฒ ประพ ฒน ทอง ภ ทรา ชลดารงก ล และ พ มทร พย พ มพ ส ทธ. (2558). การศ กษาความ ต องการแรงงานและพ ฒนาฝ ม อแรงงานในอน ภ ม ภาคล มแม น าโขง. MFU Connexion: Journal of Humanities and Social Sciences, พ ทยา ฟ สาย. (2551). ผลกระทบของกระแสโลกาภ ว ฒน ต อช มชนชายแดนในอน ภ ม ภาคล มน าโขง: การ เก ดข นของตลาดจ นและการตอบสนองของคนในท องถ นเม องห วยทราย แขวงบ อแก ว สาธารณะร ฐ ประชาธ ปไตยประชาชนลาว. วารสารส งคมล มน าโขง, ว ป ว ญญร ตน. (2558, ต ลาคม 1). ค ด Creative Thailand. Retrieved from Greater Mekong Subregion สนาม รบ ส สนามการค า: Subregion ว น ส ฤาช ย และคณะ. (2008). ผลกระทบจากการสร างทางหลวงจากจ นตอนใต ผ านลาวมาส ชายแดนไทย (R3A) ต อการค าชายแดนและการลงท นในภาคเหน อตอนบนของประเทศไทยและ สปป.ลาว อรณ ช ร งธ ปานนท. (2560, เมษายน). สาน กว ชาการ สาน กเลขาธ การสถาผ แทนราษฏร. Retrieved from จ น ก บการเป นมหาอ านาจในศตวรรษท 21: 102

103 Section II Industrial and Trade Policy and Strategy

104 100 Supply-side Economics Associate Professor Somsak Tambunlertchai, Ph.D. ABSTRACT In promoting economic growth and stability, most countries emphasize implementation of demand-side policy. Encouraging consumption, investment, expanding government spending, and promoting exports to boost aggregate demand are among the major policy measures. Monetary and fiscal policies are also used to contain excessive demand for goods and services for the attainment of economic stability. Although supply-side economic policy measures such as the promotion of the development of manpower and technology, and infrastructure construction are also implemented in many countries, but these policy measures are mostly aimed at economic development in the medium and long run since the impact of these policies often takes time to show concrete results. In some countries, infrastructure construction is aimed at stimulating the economy and creating employment, rather than to support the supply capabilities of the economy. This paper outlines the supply-side structural reform policy measures implemented in China in recent years. It investigates the relationship between supply-side and demand-side measures. Development of manpower and technology, infrastructure construction, and promotion of productivity in different economic sectors are among the important components of supply-side economic policy. At the present time, when technology develops at a very rapid pace, supply-side economic policy are particularly needed. But for supply-side economic policy to be successfully implemented, changes in the way of thinking or the mindset of policy makers and people in all walks of life is crucial. Without determined effort and continuous adaptations, it is difficult to carry out effective policy implementation. 104

105 101 เศรษฐศาสตร ทางด านอ ปทาน รองศาสตราจารย ดร.สมศ กด แต มบ ญเล ศช ย 1. ความนา ในการด าเน นนโยบายเศรษฐก จ ร ฐบาลในประเทศตาง ๆ ม กจะเนนนโยบายและมาตรการท ม ผลกระทบตอเศรษฐก จทางดานอ ปสงคแ เพ อกระต นความเจร ญเต บโตและร กษาเสถ ยรภาพทางเศรษฐก จ เชน การด าเน นนโยบายการเง น การคล ง และการคาตางประเทศเพ อใหเก ดผลตออ ปสงคแมวลรวม ซ งม ต วแปรท ส าค ญ ค อ การบร โภค การลงท นและการใชจายของร ฐบาล ตลอดจนสงเสร มใหม อ ปสงคแตอส นคาออกมากข น และการก ดก นการน าเขาดวยมาตรการตาง ๆ เพ อใหประชาชนห นมาใชส นคาท ผล ตภายในประเทศมากข น ความหมายอ กอยางหน งของการจ ดการทางดานอ ปสงคแค อ การใชว ธ การหร อมาตรการทางดาน ประสงคแ เพ อท าใหม การใชทร พยากรม ประส ทธ ภาพมากข น เชน ในการใชน าม นหร อทร พยากรธรรมชาต อ น ๆ อาจใชมาตรการทางดานราคาและการใหขาวสารขอม ลแกผ บร โภคเพ อใหม การใชทร พยากรท ส นเปล องอยาง ประหย ดอยางไรก ตาม ในประเทศตาง ๆ ม นโยบายและมาตรการทางดานอ ปทาน เชน การสงเสร มการพ ฒนา ผล ตภ ณฑแในภาคเศรษฐก จตาง ๆ การสรางส งสาธารณ ปโภค และการพ ฒนาทร พยากรมน ษยแ แตนโยบายดาน อ ปทานม กถ กมองวาเป นนโยบายท ไมอาจเห นผลไดช ดเจนในระยะเวลาส นและไมสามารถน ามาใชในการแกไข ป ญหาเศรษฐก จของประเทศท ตองประเช ญอย ในขณะใดขณะหน งไดอยางท นทวงท นอกจากน น โยบายทางดานอ ปทาน ก ไมไดร บการพ จารณามากน กในว ชาหล กเศรษฐศาสตรแท วไป แมเศรษฐศาสตรแทางดานอ ปทานจะม การศ กษาก นในว ชาเฉพาะในแขนงตาง ๆ เชน เศรษฐศาสตรแ ทร พยากรธรรมชาต และส งแวดลอม ทร พยากรมน ษยแ การเกษตรและอ ตสาหกรรม แตแนวค ดและขอสร ปของ เศรษฐศาสตรแอ ปทานน ม กไมม การน ามาเช อมโยงก บการแกป ญหาเศรษฐก จมหภาคของประเทศ เชน ป ญหา เง นเฟ อ การกระต นการขยายต วทางเศรษฐก จและการแกป ญหาการวางงาน ส าหร บน กการเม องท ม สวนในการบร หารนโยบายเศรษฐก จของประเทศ ก ม กจะเนนนโยบายและ มาตรการท ม งแกป ญหาเศรษฐก จเฉพาะหนาของประเทศท เผช ญอย โดยม กจะละเลยการสรางความแข งแกรง ทางเศรษฐก จของประเทศในระยะยาว แมในเร องการสรางส งสาธารณ ปโภค ซ งม ความส าค ญในการสราง สมรรถภาพทางเศรษฐก จของประเทศทางดานอ ปทานในระยะยาว ม กน ามาใชเพ อการกระต นอ ปสงคแทางดาน การลงท นและการสงเสร มการจางงาน ค อ อาศ ยการกอสรางส งสาธารณ ปโภคมากระต นอ ปสงคแมวลรวมโดย ม งหว งท จะท าใหม การบร โภคและการลงท นในระบบเศรษฐก จมากข น ในหลายประเทศถ งก บม การสรางส ง สาธารณ ปโภคบางอยางท ไมม ความจ าเป น หร อม ประโยชนแใชสอยไมค มคาก บคาใชจายท ท มเทลงไป การสรางความสามารถทางเศรษฐก จการดานอ ปทานบางอยางเชนการพ ฒนาเทคโนโลย และการ พ ฒนาทร พยากรมน ษยแ อาจตองใชเวลานานพอควรจ งเห นผลไดช ดเจน ผ บร หารเศรษฐก จท เป นน กการเม อง ซ งม งหว งท จะไดคะแนนเส ยงจากประชาชน จ งม กไมใหความสนใจ เพราะไมสามารถท จะแสดงผลงานไดใน ชวงเวลาท ตนม สวนในการบร หารเศรษฐก จของประเทศอย ในแวดวงว ชาการ แมม ผ เห นความส าค ญของเศรษฐศาสตรแทางดานอ ปทาน แตก ย งไมม การพ ฒนา ทฤษฎ เศรษฐศาสตรแทางดานน อยางเป นระบบ ในล กษณะเชนเด ยวก นก บการสงเสร มการบร โภคการลงท นและ การใชจายของร ฐบาลท ม ความส าค ญตอความเจร ญเต บโตและการร กษาเสถ ยรภาพทางเศรษฐก จ ในชวงเวลาท ผานมา เศรษฐศาสตรแทางดานอ ปทานท ม การกลาวขว ญก นมากค อการด าเน นนโยบาย เศรษฐก จในสม ยประธานาธ บด เรแกน(Ronald Reagan)ของสหร ฐอเมร กาในชวงทศวรรษ 1980 ซ งม การใช นโยบายท เร ยกก นวาเศรษฐศาสตรแทางดานอ ปทาน (supply-side economics) หร อเศรษฐศาสตรแของเรแกน 105

106 102 (Reaganomics) ซ งม สาระส าค ญค อการลดภาษ ใหแกสถานประกอบการและป จเจกบ คคล และการลด กฎระเบ ยบและข นตอนในการประกอบก จกรรมทางเศรษฐก จ ร ฐบาลเรแกนเช อวาการใชนโยบายและ มาตรการทางดานอ ปทาน สามารถแกป ญหาเศรษฐก จท งการลดป ญหาเง นเฟ อและการลดอ ตราการวางงาน เพราะเช อวาการเก บภาษ ในอ ตราส ง จะเป นการบ นทอนก าล งใจของธ รก จและประชาชน การลดภาษ และ กฎระเบ ยบในการท าธ รกรรม ท าใหเก ดผลด ตอการลดภาวะเง นเฟ อและเพ มการจางงานได เพราะเม อม การลด อ ตราภาษ และลดข นตอนในการประกอบก จกรรมทางเศรษฐก จ ภาคธ รก จก จะม การลงท นมากข น คนท างาน และผ ประกอบอาช พอ สระก ย นด ท จะท างานมากข น ท าใหม ส นคาและบร การมาก ราคาส นคาก จะไมแพง เพราะม การผล ตในปร มาณมากข น การจางงานในระบบเศรษฐก จจะม มากข น คนท างานก จะม รายไดมากข น และม อ านาจซ อส งข น การใชในโยบายทางดานอ ปทานน จ งสามารถแกป ญหาเง นเฟ อและการวางานได ท งย ง ไมท าใหร ฐบาลเก บภาษ ไดนอยลง เพราะแมม อ ตราภาษ ลดลง แตร ฐบาลก เก บภาษ ไดมากข นเพราะเม อม การ ผล ตส นคาและบร การมากข น เง นภาษ ท เก บไดก ยอมม มากข นตามไปดวย อยางไรก ตาม การแกป ญหาเศรษฐก จของสหร ฐอเมร กาของร ฐบาลเรแกน แมไมท าใหเศรษฐก จของ อเมร กาเก ดการถดถอย แตก สรางป ญหาหลายประการตามมา เพราะการลดภาษ ขนานใหญในขณะท ไมไดลด การใชจายของร ฐบาล(ท งย งม การใชจายเพ มข น โดยเฉพาะการใชจายทางดานการป องก นประเทศ) ม ผลท าให ร ฐบาลอเมร กาตองม การขาดด ลในงบประมาณ และตองท าการก เง นจากตลาดเง นเป นจ านวนมาก ซ งม ผลท า ใหอ ตราดอกเบ ยในอเมร กาเพ มส งข นมากเป นประว ต การณแ การส งข นของอ ตราดอกเบ ยม ผลท าใหเง นท นจาก ประเทศตางๆ ไหลเขาส อเมร กาเป นจ านวนมากเพ อท าก าไรจากสวนตางดอกเบ ย การไหลเขาของเง นท นแมม สวนกระต นเศรษฐก จในอเมร กา แตก ม ผลท าใหคาเง นดอลลารแเพ มส งข นมามาก ซ งสงผลกระทบตอ ความสามารถในการแขงข นในชวงเวลาน น อเมร กาจ งตองประสบก บสภาวะท เร ยกวา"ขาดด ลค ขนาน"(twin deficits) ค อม การขาดด ลท งในงบประมาณและด ลการคา หล งจากย คประธานาธ บด เรแกน ในอเมร กาก ไมคอยม ใครกลาวถ งเศรษฐศาสตรแทางดานอ ปทานอ ก แมบรรดาน กการเม องของพรรคร พ บร ก น(Republican Party)ย งเช อในทฤษฎ การลดภาษ เพ อกระต น เศรษฐก จ และม การเสนอใหลดอ ตราภาษ ลงมาหลายคร ง และในป จจ บ นประธานาธ บด ทร มป (Donald Trump) ก ม การลดอ ตราภาษ ลงมาขนานใหญอ กคร งหน ง 2. เศรษฐศาสตร อ ปทานในประเทศจ น เศรษฐศาสตรแทางดานอ ปทานไดม การกลาวขว ญก นอ กคร งหน งในชวงไมก ป ท ผานมา เม อประเทศจ น ซ งเวลาน เป นประเทศท ม ขนาดเศรษฐก จท ใหญมาก ม การใชนโยบายเศรษฐก จท ม การเนนป จจ ยทางดาน อ ปทานเศรษฐก จจ นม การเจร ญเต บโตในอ ตราท ส งมากเป นเวลานานหลายทศวรรษ ในระหวางป ค.ศ เศรษฐก จจ นม การขยายต วโดยเฉล ยรอยละ 10 ตอป ต งแตป 2011 เป นตนมาจนถ งป จจ บ น อ ตราการ เจร ญเต บโตของเศรษฐก จจ นไดชะลอต วลงไปมาก ค อม อ ตราการขยายต วโดยเฉล ยรอยละ 6-7 ตอป การ ชะลอต วของเศรษฐก จจ นเก ดข นจากสาเหต หลายประการ ท งการชะลอต วของเศรษฐก จโลก และการแข งคา ของเง นหยวนซ งสงผลตอการสงออกของจ น การร กษาอ ตราความเจร ญเต บโตในระด บรอยละ 10 ตอป อยาง แตกอนท าไดยากข นเม อฐานเศรษฐก จจ นม ขนาดใหญข น การขยายต วทางเศรษฐก จตองประสบก บขอจ าก ด จากคาจางแรงงานและป จจ ยการผล ตอ น ๆ ท ม ราคาส งข น ประเทศจ นจ งตองม การปฏ ร ปเศรษฐก จเพ อร กษา ความสามารถในการแขงข น แตการปฏ ร ปเศรษฐก จในข นตอไปก ท าไดดวยความยากล าบาก 106

107 103 ร ฐบาลจ นจ งเห นวา ประเทศจ นควรม การปร บเปล ยนนโยบายทางเศรษฐก จ โดยห นมาสงเสร มความ ตองการการบร โภคภายในประเทศ การพ ฒนาเม อง และการสงเสร มก จกรรมในภาคบร การ ต งแตป ค.ศ เป นตนมา ร ฐบาลจ นม การผล กด นนโยบายเศรษฐก จใหม ท เร ยกวาการปฏ ร ปโครงสรางทางเศรษฐก จ ทางดานอ ปทาน (supply-side structural reform) สาระส าค ญของเศรษฐศาสตรแทางดานอ ปทานของจ น ม ความแตกตางก นก บนโยบายทางเศรษฐก จท ใชในอเมร กาในทศวรรษ 1980 ซ งม งท จะใหม การเจร ญเต บโตและร กษาเสถ ยรภาพทางเศรษฐก จโดยการลด ภาษ และลดกฎระเบ ยบในการประกอบก จกรรมทางเศรษฐก จ แตเศรษฐก จจ นม ป ญหาท แตกตางก น แมม การ ชะลอต วลงไปบาง แตก ไมถ งก บตกอย ในสภาวะชง กง น และเง นเฟ อก ม ระด บต า อยางไรก ตาม จ นม ความ จ าเป นในการปร บปร งสรางฐานเศรษฐก จเพ อยกระด บข ดความสามารถในการแขงข น และเพ อใหสภาวะ ทางดานอ ปสงคและอ ปทานของส นคาและบร การม ความสมด ลมากข น โดยสร ป การปร บปร งสรางเศรษฐก จทางดานอ ปทานของจ น ก ค อการแกป ญหาทางเศรษฐก จท ม อย ในเวลาน ท งการม ก าล งผล ตท ลนเก น ม ส นคาท ไมสามารถระบายออกส ตลาดจ านวนมาก ภาคธ รก จโดยเฉพาะ ร ฐว สาก จและร ฐบาลทองถ นม หน ส นในระด บส ง ในขณะเด ยวก นในบางทองท ก ม อ ปทานของส นคาและบร การ ส งสาธารณ ปโภคและส งอ านวยความสะดวกท ย งม ไมเพ ยงพอตอความตองการของประชาชน น กเศรษฐศาสตรและผ บร หารของร ฐบาลจ นอธ บายวา การปร บโครงสรางเศรษฐก จทางดานอ ปทานม ภารก จอย หาดาน ค อ ก.ขจ ดก าล งการผล ตท ลนเก น ข. ขจ ดส นคาคงคล ง หร อส นคาท ม การตกคางอย มาก ค.ขจ ดภาระหน ส นของภาคธ รก จและร ฐบาลทองถ น ง.ลดตนท นการผล ตและการจ าหนายส นคาและบร การ จ. เสร มเต มส งท ย งม อย ไมเพ ยงพอตอความตองการ (3 ขจ ด 1 ลด 1 เสร มเต ม) ก. การขจ ดอ ปทานสวนเก น ป ญหาของเศรษฐก จจ นค อม ส นคาและบร การท ลนเก นอย มากในบาง ภาคเศรษฐก จ เชน เหล ก ถานห น แผนพล งงานแสงอาท ตยแ และบานพ กท อย อาศ ย จากท ม อ ปทานสวนเก น ท าใหว สาก จจ านวนมาก ม การใชก าล งการผล ตในระด บต า จ งตองขจ ดอ ปทานท ลนเก นในภาคธ รก จเหลาน ข. การขจ ดส นคาคงคล ง เม อส นคาขายไมออก ก ยอมม ส นคาท ตกคางอย มาก จ งต งม งขจ ดส งท ย ง ตกคางอย ใหหมดส นไป ค. การขจ ดภาระหน ส น ในชวงเวลาท ผานมา ภาคธ รก จโดยเฉพาะร ฐว สาหก จรวมท งร ฐบาลทองถ น ในประเทศจ น ม ภาระหน ส นอย มากเน องจากระบบการเง นม การปลอยก ใหแกว สาหก จท ประสบก บภาวะ ขาดท น การใหก ของระบบธนาคารม สวนท าใหใหว สาก จท ประสบก บการขาดท นสามารถอย ตอไปได แตก ม หน ส นพอกพ น ในป จจ บ นในประเทศจ นม ว สาหก จหลายแหงท กลายเป น"ว สาหก จผ ด บ"ท อย ไดดวยการ อ ดหน นของร ฐบาลและเง นก ของธนาคาร จ งตองม มาตรการท จะขจ ด "ว สาหก จผ ด บ" เหลาน ออกจากระบบ เศรษฐก จ หร อไมก ม การเย ยวยาให "ผ ด บ" ฟ นค นช พข นมาโดยไมตองม การสน บสน นจากร ฐบาลและระบบ ธนาคาร การขจ ดการพย งหร อการเก อหน นว สาหก จและร ฐบาลทองถ น จ งเป นนโยบายท ส าค ญสวนหน งของ การปร บปร งสรางทางดานอ ปทาน ง. การลดตนท น ถ อวาเป นภารก จท ส าค ญมากของการปร บโครงสรางทางดานอ ปทาน ว ธ การท ส าค ญ ค อการสงเสร มการว จ ยพ ฒนาและนว ตกรรม สงเสร มอ ตสาหกรรมและธ รก จท เก ดใหม และปร บปร ง อ ตสาหกรรมท ม อย เด มใหม ประส ทธ ภาพส งข น ภารก จการลดตนท นน ม ความส าค ญตอการเพ มอ ปทานของ ส นคาและบร การ ซ งสงผลตอการปร บโครงสรางทางเศรษฐก จของประเทศในระยะปานกลางและระยะยาว นอกจากการลดตนท นการผล ตแลว การลดตนท นย งหมายรวมถ งการลดตนท นในระบบเศรษฐก จอ นๆ ท ม ผลกระทบตอการด าเน นก จกรรมทางเศรษฐก จ เชน คาโลจ สต กสแ และคาใชจายในการขนสงส นคา อ ตรา 107

108 104 ภาษ และกฎระเบ ยบ ตลอดจนการก าก บควบค มของหนวยงานในภาคร ฐบาลท ไมม ประส ทธ ภาพ ซ งเป นตนท น ในระบบเศรษฐก จท นอกเหน อจากตนท นการผล ตโดยตรง จ. การเสร มสรางส งท ย งขาดแคลนอย สรางส งสาธารณ ปโภคและส งอ านวยความสะดวกท สามารถเอ อ ประโยชนแตอประชาชน เชน ปร บปร งบร การการศ กษา สาธารณส ข ผล ตส นคาและบร การท สามารถตอบสนอง ความตองการของประชาชนในพ นท ยากจนและผ ส งอาย นโยบายทางดานอ ปทานตาง ๆ ของจ นม ความเช อมโยงซ งก นและก น และม ความเช อมโยงก บนโยบาย ทางดานอ ปสงคแดวย การด าเน นนโยบายเศรษฐก จทางดานอ ปทานและอ ปสงคแน น ม ไดหมายความวา เราจ าเป นตองเล อกนโยบายในดานใดดานหน ง หร อเนนหน กไปในดานใดดานหน ง แตเราอาจด าเน นนโยบาย เศรษฐก จทางดานอ ปทานและอ ปสงคแพรอมพรอมก นไปได 3. ความส มพ นธ ระหว างอ ปทานและอ ปสงค นโยบายและมาตรการทางเศรษฐก จดานอ ปสงคแและอ ปทานม สวนส มพ นธแก นอยางใกลช ด เม อม การ ผล ตส นคามากข น ยอมตองม การใชทร พยากรและม การจางงานมากข น กลาวอ กน ยหน งก ค อ ถาจะผล ตส นคา และบร การมากข น ก ยอมม ความตองการป จจ ยการผล ตมากข น และเม อม การผล ตส นคาและบร การมากข น หากอ ปสงคแท ม ตอส นคาและบร การน นน นม ไดเพ มข น ราคาของส นคาและบร การท ผล ตไดน นก จะลดลง ซ งม ผลท าใหประชาชนม ความสามารถในการบร โภคส นคาและบร การในปร มาณท มากข น หร อม ก าล งซ อท ส งข น แตถาส นคาและบร การท ผล ตเพ มข นมาน น ไมม คนตองการมากน ก และขายไดไมมาก ก ไมสรางแรงจ งใจใน การผล ต และอาจสงผลท าใหการผล ตลดลงในรอบตอไป การด าเน นนโยบายเศรษฐก จทางดานอ ปทาน หากท าไดส าเร จ จะม ผลด ตอการบร โภค การลงท น และการสงออก ตลอดจนสงผลตอการปร บโครงสรางทางเศรษฐก จของประเทศ หากส นคาและบร การท ลน เก นลดลง การผล ตม การใชเทคโนโลย ในระด บท ส งข น ม ประส ทธ ภาพท ส งข น และม ส นคาและบร การใหม เก ดข น ก ยอมสงผลด ตอระบบเศรษฐก จ อยางไรก ด หากปราศจากการตอบสนองทางดานการบร โภค หร อ ส นคาท ผล ตออกมาไดน นไมม ผ ใดตองการ หร อม ความตองการไมมาก ส นคาและบร การท ผล ตออกมาใหมก ไม สามารถจะขายไดหร อขายไดไมหมด ในทางตรงก นขาม หากอ ปสงคแท ม ตอส นคาและบร การท ผล ตข นมาใหมม มาก ก จะม ผลกระต นใหม การผล ตมากข น เม อส นคาและบร การม การผล ตมากข น และประชาชนท งใน ประเทศและตางประเทศม ความตองการส งท ผล ตออกมาน นมากข น ท งผ ประกอบการและคนงานท ผล ตส นคา และบร การเหลาน นก จะม รายไดมากข น ซ งก ม ผลตอการกระต นการบร โภคการลงท นและการสงออกในระลอก ตอไป ในว ชาเศรษฐศาสตรแ อ ปทานและอ ปสงคแจ งม ความส มพ นธแซ งก นและก น ทฤษฎ เศรษฐศาสตรแท น าเสนอโดย Jean-Baptiste Say ในศตวรรษท 19 กลาววา อ ปทานจะเป นต วสรางอ ปสงคแข นมาเอง (กฎของ เซ Say's law) กลาวค อ เม อม การผล ตส นคาและบร การมากข น ก จะม การใชทร พยากรและม การจางงานมาก ข น ท าใหผ ผล ตม รายไดส งข น ซ งท าใหเขาม ความตองการส นคาและบร การมากข น อ ปทานเพ มข น รายได เพ มข น อ ปสงคแเพ มข น จ งท างานก นในล กษณะวงจรท าใหเศรษฐก จม ความเจร ญกาวหนาย งข น การด าเน นนโยบายเศรษฐก จดานอ ปทานและอ ปสงคแ จ งไมไดหมายความวา เราจ าเป นตองเล อกดาน ใดดานหน ง หร อเนนหน กไปทางใดทางหน ง หากควรพ จารณารวมก นและด าเน นการควบค ก นไปท งสองดาน แมนโยบายท เร ยกก นวานโยบายเศรษฐก จทางดานอ ปทานดวยก นเอง สามารถสน บสน นซ งก นและก นได ต วอยางเชน นโยบายและมาตรการการปร บโครงสรางเศรษฐก จทางดานอ ปทานของร ฐบาลจ นในการลดก าล ง การผล ตท ลนเก น และการลดส นคาคงคล ง ก สามารถน ามาใชในการแกป ญหาเพ อเสร มสรางส งท ย งม อย ไม 108

109 105 เพ ยงพอ เชน การสรางถนนหนทางในเขตชนบทท อย หางไกล การสรางส งอ านวยความสะดวกทางดาน สาธารณส ขท จะตอบสนองความตองการของประชาชนส งอาย ตองใชว สด กอสราง ในการสรางส ง สาธารณ ปโภคและส งอ านวยความสะดวกตาง ๆ ซ งม ผลตอการลดความลนเก นของส นคาบางอยาง เชน เหล ก ป นซ เมนตแ แผงผล ตพล งงานแสงอาท ตยแ นโยบายการเสร มสรางส งท ย งม อย ไมเพ ยงพอก บนโยบายลดผลผล ต ท ลนเก น จ งสามารถสน บสน นซ งก นและก นได การขจ ดภาระหน ส นของว สาหก จและการลดการปลอยก ใหแกภาคเศรษฐก จท ม ภาระหน ส นมาก ม ผล ท าใหสถาบ นการเง นสามารถห นมาใหเง นก แกก จกรรมทางเศรษฐก จท เอ อตอการผล ตส นคาใหม การว จ ยและ พ ฒนา และการสรางผ ประกอบการใหมมากข น นโยบายของร ฐบาลจ นในชวงเวลาไมก ป ท ผานมา ท งนโยบาย หน งแถบหน งทาง (One Belt, One Road) ซ งม งท จะขยายขอบเขตความรวมม อทางเศรษฐก จส งคมและการเม องของประเทศจ นก บประเทศตางๆ และนโยบาย ผล ตในประเทศจ นป 2025 (Made in China 2025) ซ งม งพ ฒนาอ ตสาหกรรมท ใชเทคโนโลย กาวหนา ก สามารถสน บสน นนโยบายการปร บโครงสรางเศรษฐก จทางดานอ ปทานของร ฐบาลจ น เพราะม ผล ท าใหส นคาจ นท ลนเก นบางอยาง สามารถระบายออกส ตางประเทศไดสะดวกข น และท าใหประเทศจ นม ความสามารถในการพ ฒนาอ ตสาหกรรมไฮเทคไดมากข น 4. องค ประกอบของเศรษฐศาสตร ทางด านอ ปทาน สวนประกอบท ส าค ญของเศรษฐศาสตรแทางดานอ ปทานก ค อ การลดตนท น นอกจากตนท นการผล ต ส นคาและบร การแลว ย งม ตนท นอ น ๆ เชน ตนท นการขนสงและการจ าหนายส นคา ตนท นท ม ตอสถาน ประกอบการและคนงานทางดานภาษ อากรและตนท นท เก ดจากกฎหมายและกฎระเบ ยบท ควบค มการด าเน น ก จกรรมทางเศรษฐก จของเอกชน ซ งเป นตนท นในระบบเศรษฐก จท นอกเหน อจากตนท นการผล ตโดยตรง ส งส าค ญของนโยบายเศรษฐศาสตรแทางดานอ ปทานก ค อการเพ มประส ทธ ภาพการผล ต การสราง ส นคาและบร การใหมท สามารถตอบสนองความตองการของท งภายในประเทศและในตางประเทศได ในการน การพ ฒนาและการปร บปร งเทคโนโลย เป นสวนประกอบท ส าค ญ ในโลกป จจ บ น การเปล ยนแปลงทาง เทคโนโลย เป นไปอยางรวดเร ว การพ ฒนาเทคโนโลย และการร จ กน าเทคโนโลย ใหม ๆ ในการผล ตส นคาและ บร การเป นส งส าค ญ เพ อใหม การพ ฒนาและการใชเทคโนโลย ไดอยางม ประส ทธ ภาพ จ าเป นตองม การสราง สถาบ น ส งสาธารณ ปโภค และก าล งคนท สามารถเก อหน นการพ ฒนาและการใชเทคโนโลย สม ยใหมได ดวย เหต น สถาบ น ส งสาธารณ ปโภค และก าล งคนจ งลวนเป นสวนประกอบท ส าค ญของการด าเน นนโยบาย เศรษฐก จทางดานอ ปทาน อยางไรก ตาม นโยบายเศรษฐก จมหภาคท ม งสงเสร มความเจร ญเต บโตและร กษาเสถ ยรภาพทาง เศรษฐก จ ม ความส าค ญและไมควรถ กละเลย นอกจากโยบายการเง น การคล ง และนโยบายการคาตางประเทศ แลว นโยบายเศรษฐก จมหภาคท ม ความส าค ญตอทางดานอ ปทานค อ นโยบายสงเสร มความเจร ญของภาค เศรษฐก จตาง ๆ ท งภาคการเกษตร อ ตสาหกรรม และบร การ การด าเน นนโยบายการพ ฒนาภาคเศรษฐก จน สอดคลองก บแนวค ดเศรษฐศาสตรแทางดานอ ปทาน ซ งน บว นจะม ความส าค ญมากข นในย คท ว ทยาศาสตรแและ เทคโนโลย ม การเปล ยนแปลงอยางรวดเร ว กลาวโดยสร ป นโยบายเศรษฐก จทางดานอ ปทานเก ยวของก บการพ ฒนาและการปร บโครงสราง เศรษฐก จของประเทศในระยะปานกลางและในระยะยาว ตางก บนโยบายเศรษฐก จทางดานอ ปสงคแ ซ ง โดยท วไป ม กจะใชในการแกป ญหาทางเศรษฐก จในระยะส นหร อป ญหาท ก าล งเผช ญอย ในขณะใดขณะหน ง 109

110 106 นโยบายเศรษฐก จทางดานอ ปทานอาจครอบคล มสวนประกอบตาง ๆ ด งน ค อ ก. โครงสรางสถาบ น ท งสถาบ นในความหมายกวางรวมถ งระบบเศรษฐก จ ส งคม การเม องการ ปกครอง กฎหมายและกฎระเบ ยบ ตลอดจนท าเน ยมประเพณ และความค ดของคนในส งคม และสถาบ นใน ความหมายแคบ เชน สถาบ นการศ กษา และสถาบ นว จ ย และสถาบ นการสงเสร มการลงท นใน ภาคอ ตสาหกรรม ภาคการเกษตรและก จการบร การตาง ๆ ข. ความพรอมม ลของส งสาธารณ ปโภคและส งอ านวยความสะดวก ค. การพ ฒนาทร พยากรมน ษยแ ง. การปร บเปล ยนว ธ การท างานและการปร บปร งประส ทธ ภาพในการผล ต การตลาด และการบร หาร จ ดการท งในภาคร ฐและภาคประชาชน จ. การปร บโครงสรางในภาคเศรษฐก จตาง ๆ ส งส าค ญท จะท าใหการบร หารเศรษฐก จทางดานอ ปทานประสบความส าเร จอยางหน งค อ การ ปร บเปล ยนแนวค ดหร อว ถ ความค ด (Mindset) ของผ ม สวนในการบร หารเศรษฐก จ และของประชาชนใน ประเทศในท กภาคสวน หากร ฐบาลและประชาชนไมตระหน กถ งขอจ าก ดท เป นส งข ดขวางความเจร ญของ ประเทศ และไมพยายามเปล ยนแปลงความค ดของตนเองใหสอดคลองก บการเปล ยนแปลงของโลกแลว การ ด าเน นนโยบายเศรษฐก จไมวาจะเป นนโยบายทางดานอ ปทานหร ออ ปสงคแ ก ไมสามารถจะประสบก บ ความส าเร จได นโยบายการปร บโครงสรางทางเศรษฐก จดานอ ปทานของประเทศจ น แมม สาระครอบคล มท กวางขวางกวานโยบาย เศรษฐก จของประธานาธ บด เรแกนในสหร ฐอเมร กาท ใชในทศวรรษ 1980 แตก ย งไม อาจ ถ อไดวา เป นเศรษฐศาสตรแทางดานอ ปทานท ครบถวนสมบ รณแ เศรษฐศาสตรแทางดานอ ปทานย งตองม การ พ ฒนาตอไปอยางไมหย ดย ง โดยเฉพาะในย คป จจ บ นท สถานการณแเศรษฐก จม การเปล ยนแปลงอยางรวดเร ว จากการพ ฒนาเทคโนโลย ใหม ๆ อยางไรก ตาม การด าเน นนโยบายเศรษฐก จท งทางดานอ ปสงคแและอ ปทาน จ าเป นตองพ จารณาถ ง ความเหมาะสมของนโยบาย โดยม การด าเน นนโยบายตาง ๆ ใหสอดคลองก บสภาพทางเศรษฐก จ ส งคมและ การเม อง ของประเทศ ไมควรเรงร บจนเก นไป แตเม อสถานการณแเปล ยนไป นโยบายตาง ๆ ก ควรม การ ปร บเปล ยนใหสอดคลองก บสถานการณแท เปล ยนแปลงไปดวย 110

111 107 China Manufacturing Development Plan and Prospective Cooperation Models between China and Thailand Professor Cui Changcai, Ph.D. Institute of Manufacturing Technology,HuaqiaoUniversity, Xiamen , China ABSTRACT This paper discussed the prospective fields and models of cooperation between China andthailand based on the ten-year national plan of China, namelymade in China 2025 or China Manufacturing 2025endorsed by Premier Li Keqiang in 2015 which was the country s first action plan focusing on promoting manufacturing. It was designed to transform Chinafrom a manufacturing giant into a world manufacturing power.the main content of the plan was reviewed in the paper including development target, three-step strategy, four principles, five guidelines, nine tasks, and ten key sectors.the two countries cooperation may cover all areas mentioned in the plan such as numerical control tools and robotics, new information technology, energy saving and new energy vehicles, new materials, agricultural machinery, and so on. For models of cooperation, more prospective cooperation chances may be provided and supported by two governments on the basis of current cooperation in different fields. Those cooperation activities may further be developed through new projects in key sectors especially in areas of strength, such as new material, new energy, robotics and AIs etc.. Keywords: Made in China 2025, Thailand 4.0, The Belt and Road Initiative, Cooperation models 中国制造业发展蓝图与中泰合作模式 崔长彩 华侨大学制造工程研究院 福建厦门 摘要 本文基于 中国制造 2025 对中国制造业的规划蓝图 探讨了中泰两国潜在的合作领域 和合作模式 中国制造 2025 于 2015 年由李克强总理签署 是中国聚焦于提升制造业 的第一个行动计划 该计划旨在促进中国由制造大国向制造强国转变 文章回顾了计 划的主要内容 规划目标 三步走策略 四个原则 五个纲领 九大任务 十大领 域 两国的合作领域可覆盖计划中所列所有领域 如数控技术与机器人 新兴信息技 术 节能与新能源汽车 新材料 农业机械 等等 对于合作模式 在当前各领域合作基 础上 两国政府可提供和支持更多合作机会 合作模式可以是在中国制造 2025 关键领 域开展新项目的深入合作 尤其在优势领域 如新材料 新能源 机器人和人工智能等 等 论文也探讨了其他有利于地区发展的合作模式 111

112 108 Introduction In the 21st century, the world s industrial structure is changing rapidly. Facing the international manufacturing situation that the highly developed countries such as the United States, Germany and Japan have all formulated policies supporting further development of their own manufacturing and at the same time the developing countries such as India and Brazil are also catching up with their own advantages [1]. China must come up with a Made in China 2025 strategy in order to bring down operating costs and boost efficiency and innovation in the manufacturing sector. Expert from China Ministry of Industry and Information Technology explained that China manufacturing industry is being pressured from both sides:advanced economies and emerging economies. The advanced economies paid more attention to manufacturing again through new plan such as Germany s Industry 4.0 to accelerate the manufacturing upgrading; the emerging economies such as Vietnam became the new manufacturing bases through low wages to strengthen the country s economy. China needs to advance from making cheap products to providing higher-level products and services that eventually can compete with those from advanced economies and emerging economies [2]. Therefore "Made in China 2025" program emerged as Chinese factories struggled with decreasing demand, increasing competition from international competitors and slower economic growth. In 2015 Premier Li Keqiang endorsed " Made in China 2025" or China Manufacturing 2025 which was the country s first action plan focusing on promoting manufacturing [3]. The aim was to modernize national manufacturing sectors, transforming China into an innovative, high-quality, high-technology global competitor within a decade through the plan. Facing the new challenges in new era, Thailand government also launched a "Thailand 4.0" strategy in 2016, which said Thailand economy should be driven by innovation and new technology, and it aims to promote the local startups and strengthen the economy competition power to avoid the middle-income trap. Thailand's economy is developing rapidly as a result of "Thailand 4.0" strategy. Thailand 4.0 strategy is put forward by Prime Minister Prayut Chano-cha's government for future 20 years economic and social strategic objectives [4], which aims to transform Thailand into an economy driven by innovation and technologies following the Industry 3.0 featured by foreign investment intake, light industry 2.0 featured by low cost workers and Agriculture 1.0. Two countries have the similar economy development plan. China need to restructure the whole of Chinese manufacturing by 2025 proposed in China Manufacturing 2025 through cooperation with the world countries. Thailand also need cooperation to reach the targets set in Thailand 4.0, the new, government-designed economic model to develop high-tech industries and innovation. 112

113 109 Two countries are neighbors and partners with good relationship. Two countries both also locate on the trade routes, officially called the Silk Road Economic Belt and the 21st-Century Maritime Silk Road, the proposed extended trading route linking Asia, Europe and Africa. The development strategy of the Belt and Road Initiative provides more chances and challenges for both sides [5]. The synergy of the Belt and Road Initiative,together with Made in China 2025 and Thailand 4.0 development program can help improve regional interconnectivity, accelerate economic growth and bring tangible benefits to people in East Asia, experts from China and Thailand said at a forum on Friday [6]. The paper reviewed the main content of China Manufacturing 2025 first and then on the basis of the plan some cooperation ways between two sides were listed referenced the existing successful cooperative models, especially in the latest years. Made in China 2025 Made in China 2025 strategy aims to bring down operating costs and boost efficiency and innovation in the manufacturing sector. The Ministry of Industry and Information Technology of China summarized the main contents of the plan with "One Two Three Four Five Nine Ten [7]. "One" means a development target: China will develop to a manufacturing power; "Two" means integrating information technology and industry to achieve the goal; "Three" means achieving the goal through a "three step" strategy ; "Four" means four principles; "Five" means five guidelines; "Nine" means nine tasks; "Ten" means 10 key sectors. The details are explained as follows: The "three step" strategy: To transform China into a leading manufacturing power by the year 2049 (China new government was founded in1949) through a "three step" strategy and each step will require about ten years. In the first decade: China will be ranked among the manufacturing powers; in the second decade: China will reach a generally moderate level among the manufacturing powers; and in the third decade: China will transform into a leading manufacturing power. The four principles: The first principle is market-oriented and government-guided ; The second principle is based on the present and having a long-term perspective ; The third principle is comprehensively pressing forward and making breakthroughs in key areas ; and the fourth principle is independent development and win-win cooperation. 113

114 110 The five guidelines: The first guideline is innovation-driven ; The second guideline is giving priority to quality ; The third guideline is green development ; the fourth guideline is optimizing structure ; and the fifth guideline is talent oriented. The nine tasks: The nine tasks include improving manufacturing innovation, integrating technology and industry,strengthening the industrial base,fostering Chinese brands,enforcing green manufacturing,promoting breakthroughs in 10 key sectors,advancing restructuring of the manufacturing sector,promoting service-oriented manufacturing and manufacturing-related service industries and promoting international manufacturing. The ten key sectors: The ten key sectors are new information technology, numerical control tools and robotics, aerospace equipment, ocean engineering equipment and high-tech ships, railway equipment, energy saving and new energy vehicles, power equipment, new materials, medicine and medical devices, and agricultural machinery. To fulfill the tasks, "Made in China 2025" will focus on five major projects, including establishing a manufacturing innovation center and boosting intelligent manufacturing. Of all the projects included in the "Made in China 2025" plan, intelligent manufacturing is crucial. Intelligent manufacturing is based on internet of things, cloud computing, and big data. These technologies will be involved in every aspect of the manufacturing process, to realize machine optimized decisions. The internet will become the powering engine for intelligent manufacturing, and the idea coincides with Germany's Industry 4.0 Compared with industry 4.0: "Made in China 2025" and "Germany raised Industry 4.0" are largely similar. It's a combination of internet and advanced technology. It will push up a new round of manufacturing development. But we still have big difference among regions and sectors in China in terms of technology. We still have to catch up on industry 2.0 and industry 3.0 before we reach the stage of 4.0. But the binding of internet and manufacturing is a good opportunity to speed up our development [8]. Industry 4.0: focuses on the development of fully-automated "smart" factories. These factories would make products fully customizable. Made in China 2025: span the whole manufacturing industry, applying advanced ideas not only from Germany, but also from the U.S. and Britain, among others. 114

115 111 According to the plan, by 2025 China will basically realize industrialization nearly equal to the manufacturing abilities of Germany and Japan at their early stages of industrialization. Made in China 2025" represents anything but reckless State intervention. Instead it stands as yet another clearly thought-out government initiative that should enable Chinese industry to move to a more modern culture of high quality, high investment and a brand-oriented business environment. Compared with Thai 4.0: The biggest similar between "Made in China 2025" and Thailand 4.0 is the driven by innovation. Without technological innovation, there is no Thailand 4.0 and "Made in China 2025". For the new challenges two countries facing, there are no choice but innovative reforms in manufacturing. And technical innovation are the key bases for manufacturing development. The innovation-driven Thailand 4.0 development program is highly consistent with the aims and goals of the One Belt and One Road Initiative and those proposed in the "Made in China 2025". Difficulties and problems in implementation of Made in China 2025 [9] (1)International environment remains complicated and challenging: The global economy is now in a period of moving toward new growth drivers, and the role of traditional engines to drive growth has weakened. Despite the emergence of new technologies such as artificial intelligence and 3D printing, new sources of growth are yet to emerge, and the global economy has remained sluggish. Anti-globalization sentiment and protectionism are on the rise, bringing more uncertainties. (2)Innovative development path remains to be explored: As there is no off-the-shelf experience to draw from in terms of transforming and upgrading the manufacturing sector and achieving the shift between new and old driving forces, we have to rid ourselves of dependence on traditional ways of development. There is still a long way to go when dealing with issues such as how to cultivate new industry and transform the old one, stabilize growth and adjust structure, and to address the balance of government guidance and market role. (3)Market forces need to be allowed to play a more effective role: Faced with pressure from economic downturns, some regions and sectors are in a rush to promote investment and stabilize growth. Meanwhile, we need to be fully aware of issues like the decrease of investment, particularly private investment in the manufacturing sector, and the extreme pressure that some manufacturing companies face in production and operation. Necessary policies and measures must be developed promptly to provide effective guidance. 115

116 112 Next Six Steps for implementation of Made in China 2025 The following lists those steps for "Made in China 2025" explained by China Ministry of Industry and Information Technology [10]. (1)To implement initiatives such as Five Major Programs : Five major programs include the construction of national manufacturing innovation centers, smart manufacturing, consolidation of industrial foundation, green manufacturing, and high-end equipment innovation. Develop and issue the cultivation plan of mass entrepreneurship and innovation platforms for manufacturing companies, and take special actions accordingly, focusing on improving the supporting capability for innovative technologies such as industrial cloud, industrial big data and industrial Internet. Promote the development of Innovation centers in the fields of robots, electronics &information and new materials, and guide and facilitate establishment of provincial innovation centers. Develop new models for discrete smart manufacturing, process smart manufacturing, network coordinated manufacturing, large-scale personal and customized service, as well as remote operation and maintenance. Make breakthroughs in key technologies and equipment, such as additive manufacturing, smart sensing and control. Continue to implement a series of major breakthrough actions and one package application plan., improve the basic system for industrial technologies, enhance basic public service platforms for industrial technologies, and promote interactive development between the whole set / system and basic technologies. Facilitate development and integration of green manufacturing system, as well as pilot program for transforming the green development of traditional manufacturing sector, adopt clean production process, improve efficiency of water resource utilization and transform basic manufacturing technique in an environment-friendly way. Focusing on the development of key systems and core parts, facilitate breakthroughs in a range of key equipment which are subject to export restrictions abroad and urgently needed domestically, such as aero-engines, gas turbines and high-end CNC machine tools. (2)To extend coverage of pilot cities and city clusters: Select 20 to 30 cities / clusters with good conditions and exemplary role, and continue to promote pilot programs of China Manufacturing Provide guidance to pilot cities /city clusters in initiating the work on implementing the five new development concepts, ways to achieve tasks and supporting policies and measures. On the one hand, enhance coordination and supervision, establish evaluation system and create an environment where central government, provinces and pilot cities focus on key areas, collaborate and support each other; On the other, by making use of the interactive mechanism at different levels, enhance guidance and regulation, and pursue differentiated development of the manufacturing sector across regions. (3)To accelerate the construction of key milestone projects: We will coordinate the implementation of the key milestone projects for 2016 which are still in progress, to specify the division of responsibilities and schedule, to ensure sound 116

117 113 implementation of the projects. Furthermore, focusing on key areas and bottlenecks defined in China Manufacturing 2025, we will continue to select arrange of projects which have a sound foundation and high relevance, and which have long been the bottleneck for the industry and are likely to achieve breakthrough in the next 2 or 3 years, as key milestone projects for 2017 to advance with concentrated efforts. (4)To implement a new round of key programs on technological transformation and upgrading: Implement the key project package for transforming and upgrading manufacturing sector, support major projects on transformation of corporate intelligence, upgrading of basic capabilities, promotion of green manufacturing, development of high-end equipment. Continue to publicize Investment Guidelines on Technological Transformation and Upgrading of Industrial Enterprises, strengthen guidance for enterprises, localities and financial institutions. Improve the database on key corporate technological transformation projects and compile annual guiding plan, enhance information sharing and matchmaking between industry and financing, and develop financial products and services that match with technological transformation. (5)To optimize development environment for manufacturing sector: Streamline administration and delegate more powers, improve regulation and optimize services. Speed up the transformation of government functions, improve regulation on industrial access, and establish an operational and post-operational regulatory system which is transparent and efficient with clear division of rights and responsibilities. Implement targeted industrial policies and strive to make policies inclusive and functional. Improve synergy and coordination between industrial policies with those of taxation, financing and trade. Support SME s development, implement preferential taxation policies already in place, support innovative ways of financing for micro- enterprises and reduce effectively costs of enterprises. (6)To promote international exchange and cooperation. Implementing the philosophy of open development, we will promote alignment of China Manufacturing 2025 with the industrial development strategies of international partners through various bilateral or multilateral cooperation mechanisms, and enhance international cooperation in smart manufacturing, expand cooperation in industrial investment with countries along the Belt and Road regions, implement key projects on international capacity cooperation, in order to achieve win-win cooperation. Prospective cooperation models To implement "China Manufacturing 2025", the first ten-year action guideline for building China into a strong manufacturing nation, is an important strategic move for the future development of China manufacturing sector. To implement Thailand 4.0 is also a key program for Thailand development facing international economic reform. 117

118 114 In China, under the coordination of the State Leading Group for Building China into a Strong Manufacturing Nation, relevant agencies have improved top-level designing and working mechanisms, strengthened synergy coordination and interaction among different bodies and at different levels, and gave play to the role of enterprises as principal part and the role of key projects as enabler. Progress was made in various aspects of our work which played an important role in stabilizing industrial growth and speeding up manufacturing transformation and upgrading. One measure to implement Made in China 2025 and Thailand 4.0 is to promote international exchange and cooperation as mentioned above. As neighboring countries, China and Thailand are close partners and reliable friends. The two countries have established a comprehensive strategic cooperative partnership and strengthened cooperation in multiple areas such as agriculture, railway connectivity education, and trade. In addition to helping Thailand build needed infrastructure, the synergy between the initiative and Thailand 4.0 would help transform Thailand into a key logistics hub between Southeast Asia and China expert reviewed [11]. Both countries have a significant need to boost linkages with other countries and promote industrial upgrading, said Vice-president of the Chinese Academy of Social Sciences. He named infrastructure, telecommunications, digital economy, energy and internet technology as the five key areas for the bilateral cooperation in the next five years [12]. Data provided by the Chinese embassy in Bangkok show that China has been Thailand's largest trade partner since 2013, the year the initiative was proposed by President Xi Jinping. In 2016, the total import/export volume between the two countries was $65.8 billion, an increase of 2.5 percent from 2015, according to the Ministry of Commerce [13]. Just as those measures in Made in China 2025, possible cooperation models can be from different aspects: More and more prospective cooperation chances may be provided and supported by two governments on the basis of current cooperation in different fields. Those cooperation activities may further be developed through new projects in key sectors especially in areas of strength, such as new material, new energy, robotics and AIs etc. The first cooperation model is project co-construction, especially in transportation infrastructure. Aiming at key milestone projects, both countries play role to accelerate the areal development such as railway construction. The "One Belt and One Road" international passage and economic project is basically the construction of an corridor, where the former is based on the infrastructure construction-to promote the development of economy and society through the development of transportation infrastructure. The "One Belt and One Road" project will stimulate the structural rearrangement of infrastructure and resources, while the international passage will refresh the system and structure of regional economy and the trade market [14]. 118

119 115 China and Thailand signed the Memorandum of Understanding an Sino-Thai Railway Cooperation in Under this memorandum, a railway of 873km would be jointly built by both countries. It will be the first standard gauge in Thailand. The Railway connecting both countries will stimulate both countries' economy and serves as an example of the "One Belt and One Road" project echoing the infrastructure construction plan. As known to all the construction of railway brings tremendous effects to the trade share between the two countries. The trading activities between the two countries would be more vigorous in the accessible area. The second cooperation model is education resources sharing. With the development of the globalization, the international cooperation on education resources sharing is becoming more and more important to enhance the collaboration between two countries. China is implementing the open policy on education resources sharing since around 40 years ago [15]. With the implementation of "One Belt and One Road" strategy, there will be more stimulation on the collaboration between China and Thailand on education resources sharing in the future. Thailand locates close to China and there is cultural similarity between two countries. China should increase more opportunities working with Thailand on educational resources sharing collaboration. Especially aiming at innovation talents, both countries give more education support for requirements of technological transformation and upgrading. The governments of our two countries should give more opportunities for young students to study abroad, these students will be the main force in the construction of their countries in the future. Young college teachers in the two countries should learn more from each other, and participation in common scientific research projects. We can build an open education resources sharing platform based on Network, people in both countries can use these resources anytime. The third cooperation model is technical innovation. Science and technology are primary productive force. At present, the core technology is mainly grasped by Europe and America. Both of us need strong scientific and technological power. The comprehensive national power is presented by the overall level of advanced technology. Under the initiative of One Belt And One Road, Made in China 2025, and Thailand 4.0, international cooperation in technical innovation has become one of the best integration points for China and Thai. Technology innovation development is the important foundation of national economic development. The Chinese government attaches great importance to the investment in science and technology innovation. China has engaged in extensive technological exchanges and cooperation with Thailand, and we can Build a platform for Scientific and technological Innovation, on this platform, we can train people for profession, study in the basic scientific research, and implement of a number of scientific and technological projects. What s more, through this technical innovation platform, we have a chance to build a strong scientific research system to compete with Europe and America in the field of high technology in the near future. The fourth cooperation model is financial cooperation between China and Thai. Thai as an important starting point of the Belt and Road and a country connecting Africa and Europe 119

120 116 wil1 be acting as a significant bridge and belt in the construction of One Belt and One Road.In addition,china and Thai have built China ASEAN Free Trade Area (CAFTA) and The Great Mekong sub-region economic cooperation,which has also received fruitful achievements [16].However,in the area of financial Cooperation, both sides are all in the initial stage with some obstacles that could affect bilateral financial cooperation;the economic base determines the superstructure,therefore,both sides should effectively promote the construction of One Belt and One Road So as to achieve a closer economic relationship between China and Thailand and strengthen bilateral financial cooperation and exchange. Conclusions One Belt And One Road initiative embodies the concept of openness, inclusiveness, mutual benefit and win-win progress, Thailand is a close neighbor of China and an important member of ASEAN with close relations with China, Thai is the intersection of the silk road economic belt and the 21st century maritime silk road, has very important geo-economic strategic status. China and Thailand, with different basic national conditions, have established sound economic and trade relations. Deepen mutually beneficial cooperation around One Belt and One Road, it will benefit the people of both countries, it has important demonstration effect on countries along One Belt And One Road. With the advance of Made in China 2025 and Thailand 4.0, our two countries will cooperate more closely in the transportation infrastructure, education resources sharing, technical innovation and financial cooperation,we will achieve enviable results in these areas of cooperation. China and Thai are a community of common interest and shared future featuring equality, solidarity and win-win cooperation. 120

121 117 References [1] Ulrich Sendler. Industry 4.0[M]Beijing: China Machine Press.2014 [2] Wang Li. German Industry 4.0 Innovation driven research on Made in China 2025 [J] Scientific Management Research.2017(05): [3] Li Keqiang said at a seminar held by the ministry of industry and information technology on June 15, [4] Wang Lili. Under the " Thailand 4.0": Thailand becomes the ASEAN investment center. [J]. China's Foreign Trade.2018(06): [5] Zhou Fangzhi. One Belt And One Road construction and China-Thailand strategic cooperation: opportunities, challenges and Suggestions.[J]. Southeast Asian Affairs.2016(04):67-68 [6] Belt, Road enhances regional benefit of Beijing-Bangkok ties By Pan Mengqi China Daily Updated: [7] China Manufacturing 2025, Ministry of Industry and Information Technology, March 11, [8] Li Bingjing. A comparative study of "German industry 4.0" and "Made in China 2025".[J].China Market.2016(41): [9] The Implementation of China Manufacturing 2025, Ministry of Industry and Information Technology, March 11, [10] The Implementation of China Manufacturing2025, Ministry of Industry and Information Technology, March 11, 2017 [11] Belt, Road enhances regional benefit of Beijing-Bangkok ties. [12] Belt, Road enhances regional benefit of Beijing-Bangkok ties By Pan Mengqi China Daily Updated: [13] Alibaba [14] NOPPRON SINDAENG. China-Thailand railroad cooperation under One Belt One Road international passage strategy [D] Hangzhou: Zhejiang University,2017 [15] Zhang Z t. Research on education cooperation between China and Thai [D]Beijing: Institute of Diplomacy,2017 [16] Zhe Guichang. Opportunities and Challenges of Financial Cooperation between China and Thailand under the Background of "the Belt and Road" Initiative[J]. Around Southeast Asia :

122 118 New Measures of China s ODI Supervision and its Impacts on Thailand Professor Tang Zhimin, Ph.D. ABSTRACT The growth and fluctuation of China s ODI (Outward Direct Investment) in recent years attract increasing attentions around the world. The paper reviews the framework of laws and regulations and analyses the mechanism for regulating ODI in China. It discusses the changes in the regulation, the underlying reasons for these changes and its impacts on countries like Thailand 引言 中国对外直接投资 ODI 近年来连续快速增长 在 2016 年达到 1900 亿美元的 历史高位 占全球对外投资总额的 11 见图 1 但是 2017 年中国的对外直接投资 却同比下降了 29. 4% 为 1200 亿美元45 这个变化是否与中国海外投资监管新举措有 关 中国是如何监管其对外直接投资的 其监管机制发生了什么变化 这种变化会对 于泰国等东盟国家会有什么影响 本文从三个方面回答上述问题 1 中国海外投资监 管法规一览 2 中国海外投资监管的机制 3 中 国海外投资监管的变化和影响 图 1: 中国对外直接投资 ODI 及其在全球对外投资中的份额 中国商务部数据

123 中国海外投资监管法规一览 中国海外投资监管法规的建立和公布, 可分为 2004, 2014 和 2017 三个阶段 ( 见表 1) 其中,2004 年为初创阶段, 建立了发改委核准项目, 商务部核准企业的监管制度 2014 年发改委的 9 号令建立了核准与备案相结合的制度, 放松了海外投资的监管 ( 详细内容参阅附录 1) 而从 2017 年起, 则从便利, 规范和服务三方面改进了海外投资的监管 ( 详细内容参阅附录 4 和 5) 并分别出台了中央企业的监管办法和民营企业的行为规范 ( 详细内容参阅附录 2 和 3) 表 1: 中国海外投资监管法规 公布时间公布单位法规名称法规要点 2004 发改委 境外投资项目核准暂行管理办 法 (21 号令 ) 2004 商务部 关于境外投资开办企业核准事项的规定 2014 发改委 境外投资项目核准和备案管理 办法 (9 号令 ) 2017 国资委中央企业境外投资监督管理办法民营企业境外投资经营行为规 2017 发改委 商务范部 人民银行 企业境外投资管理办法 2017 发改委 (11 号令 ) 关于进一步引导和规范境外投 2017 发改委 商务资方向的指导意 数据来源 : 作者根据有关法规整理 发改委核准项目商务部核准企业备案和核准央企监管体系和过程民企管理及行为规范敏感类核准 非敏感类备案鼓励 限制 禁止三类 2. 中国海外投资监管的机制 从表一列举的 7 个法规总结来看, 中国海外投资监管的机制大致可以归纳为以下四个方面 :1) 需要核准与备案的项目 ;2) 核准和备案的效力 ; 3) 鼓励 限制和禁止的分类管理 ; 4) 事前 事中和事后的分段管理 2..1 需要核准与备案的项目 中国的对外直接投资分为需要发改委核准的敏感国家和敏感项目, 不需要发改委核准, 只需要在国家或者省级发改委备案, 以及不需要核准与备案的三大类 其中 123

124 120 需要发改委核准的敏感国家和敏感项目如表 2 所示 不属于敏感国家和敏感项目的中 央管理企业和地方企业中方投资额 3 亿美元及以上的 只需要报国家发改委备案 不 属于敏感国家和敏感项目的地方企业中方投资额 3 亿美元以下的 只需要报省级发改 委备案 此外 境内企业和自然 通过其控制的境外企业的境外投资的非敏感类项 目 如果中方投资额在 3 亿美元及以上 虽然无需进行核准和备案 但在项目实施前 46 需要通过网络系统向国家发改委提交大额非敏感类项目情况报告表 表 2: 需要发改委核准的敏感国家和敏感项目 数据来源 作者根据有关法规整理 2..2 核准和备案的效力 发改委的核准以及在国家级和省级发改委备案对于海外投资的进行具有相当重 要的意义 根据最新规定 在程序上 需要核准或备案中国对外直接投资项目只有在 取得核准文件或备案通知书之后 才可以为项目投 资产 权益或提供融资 担保 并得以办理外汇 海关等部门的手续 通过金融企业进行融资结算 见图 发改委 㻞㻜㻝㻣: 企业境外投资管理办法

125 鼓励 限制和禁止的分类管理 在发改等 2017 年发布的 关于进一步引导和规范境外投资方向的指导意见 中国海外投资在行业上首次有了鼓励 限制和禁止三大类的明确表述 见表 3 图 2: 核准和备案的效力 数据来源 作者根据有关法规整理 表 3: 鼓励 限制 和禁止的分类管理 数据来源 发改委等 2017: 关于进一步引导和规范境外投资方向的指导意见 125

126 事前 事中和事后的分段管理 在各类投资主体和事先事中事后的全覆盖方面 国资委在 2017 年发布的 中央 企业境 外投资监督管理办法 中有了详细的规定 在事前管理方面 要求编制年度境外投资 计划 审核负面清单特别监管类 保证境外不从事非主业投资 在事中管理方面 要 求随机监督检查 跟踪分析调整 阶段评价和过程问责 在事后管理方面 则要求年 度境外投资完成情况报告 评价 常态化审计 3. 中国海外投资监管的变化和影响 从 2017 年以来中国海外投资监管的变化可以从变化的原因 内容和影响三方面 来描述 3..1 变化的原因 中国 2017 年加强海外投资监管原因主要有三条 其一是伴随着 2014 年以来中 国对外投资的迅速增长 中国管理高层对于非理性 高杠杆对外投资带来的风险的关 47 注 有报道甚至指出部分对外投资是某些企业变相向海外转移资产 其二是中国外汇储 备的急剧减少 根据中国央行数据 中国的外汇储备在 2014 年 6 月达到历史峰值 3.99 万亿美元 而从 2014 年第二季度到 2016 年末 中国的外汇储备下降约 1 万亿美元 而对外直接投资也是中国外汇储备急剧下降的原因之一48 其三是从 2004 年中国正式 实施海外投资监管以来 在监管方式上也有需要改善的余地 比如实现各类投资主体 事前事中事后的全覆盖 投资主体对于便利化和服务的诉求等等 3..2 变化的内容 比较 2017 年与 2014 年的监管法规 可以总结出中国海外投资监管的变化的主 要内容 表 年的变化包括便利 规范和服务企业境外投资三大方面 在便 利企业境外投资方面 新规定包括 取消项目信息报告制度 取消地方初审 转报环 节 发改委核准备案的效力从投资生效条件变更为实施条件等 在规范企业境外投资 方面 新规定包括 把境内企业和自然 通过其控制的境外企业的境外投资纳 管 理 调整了敏感国家和地区表述 实行鼓励 限制和禁止的分类管理 加强事中事后 监管 引 信用记录和联合惩戒制度等 在服务企业方面 新规定包括建立境外投资 管理服务网络系统等 㻞㻝 世纪经济导报 遏制非理性对外投资 㻞㻜㻝㻣 年 㻣 月 㻞㻝 日 潘功胜 㻞㻜㻝㻣 理性看待我国外汇储备规模的变化 求是 㻞㻜㻝㻣 年 㻝㻟 期

127 123 表 4: 中国海外投资监管的变化的主要内容 取消项目信息报告制度 路条 便利企业 境外投资 取消地方初审 转报环节 核准备案从生效条件变更为实施条件 细化受理告知环节 核准文件和备案通知书有效期统一延长到 2 年 境内企业和自然 通过其控制的境外企业的境外投资纳入管理 调整敏感国家和地区表述 鼓励 限制和禁止的分类管理 规范企业 境外投资 细化申请变更要求 投资地点 中方投资额变化 1 亿美元及以上 等 事中事后监管 重大不利情况报告 项目完成情况报告 重大事项 问询 和报告 信用记录和联合惩戒制度 投资主体可以咨询 反映情况和问题 提出意见和建议 服务企业 境外投资管理服务网络系统 数据来源 境外投资 作者根据有关法规整理 3..3 变化的影响 2017 年中国海外投资监管的变化 是当年中国对外直接投资下降的一个重要原 因 其表现是 在鼓励 限制和禁止的分类管理中属于受限制的房地产 文化体育和 娱乐业等行业的对外投资在 2017 年上半年下降 80% 左右 部分企业的境外投资备案申 49 请受到限制 他们的资金出境受限造成交割违约 从对泰国的影响来看 2017 年中国对泰国投资 BOI 申请项目有所下降 但是金 额继续上升 具体来说 未来受中国政府鼓励的而与泰国有关的项目包括 1 一带 一路 和周边互联互通的基础设施 2 优势产能 优质装备 技术标准输出 3 境外 高新技术先进制造业合作 境外研发中心 4 审慎评估经济效益 的基础上的境外矿产 等资源项目 5 农林牧副渔等互利共赢领域 6 有序基础上的商贸 文化 物流等 服务 符合条件的金融机构 而来泰国投资下列项目因为受中国政府限制会有较大幅度的下降 1 房地产 酒店 影城 娱乐业 体育俱乐部 2 信用不符合泰国技术标准要求落后生产设备的项目 3 不符合泰国环保 能耗 安全标准的项目 经济观察网: 㻞㻜㻝㻣 年中国海外投资下降预计 㻞㻜㻝㻤 平稳发展 㻞㻜㻝㻤 年 㻠 月 㻝㻝 日 发改委等 㻞㻜㻝㻣: 关于进一步引导和规范境外投资方向的指导意见 127

128 124 Year 表 5: 中国海外投资监管变化对于泰国的影响 BOI 申请项目 : 中国中国比重 BOI 申请金额 : 中国 ( 亿泰铢 ) 中国比重 % % % % % % 数据来源 : 泰国 BOI 参考文献 : 21 世纪经济导报 : 遏制非理性对外投资 2017 年 7 月 21 日发改委 2004 : 境外投资项目核准暂行管理办法 (21 号令 ) 发改委 2014 : 境外投资项目核准和备案管理办法 (9 号令 ) 发改委等 2017: 民营企业境外投资经营行为规范 发改委 2017: 企业境外投资管理办法 (11 号令 ) 发改委等 2017: 关于进 步引导和规范境外投资 向的指导意见 国资委 2017: 中央企业境外投资监督管理办法 经济观察 : 2017 年中国海外投资下降预计 2018 平稳发展,2018 年 4 月 11 日潘功胜 2017: 理性看待我国外汇储备规模的变化 求是 2017 年, 13 期商务部 2004: 关于境外投资开办企业核准事项的规定 128

129 125 附录 1 发改委 2014 境外投资项目核准和备案管理办法 9 号令 来源 发改委 2014 境外投资项目核准和备案管理办法 9 号令 附录 2 国资委 2017 中央企业境外投资监督管理办法 来源 国资委 2017 中央企业境外投资监督管理办法 附录 3 发改委等 2017: 民营企业境外投资经营行为规范 来源 发改委等 2017: 民营企业境外投资经营行为规范 129

130 126 附录 4: 发改委 2017: 企业境外投资管理办法 11 号令 来源 发改委 2017: 企业境外投资管理办法 附录 5 发改委等 2017: 关于进一步引导和规范境外投资方向的指导意见 来源 发改委等 2017: 关于进 步引导和规范境外投资方向的指导 130

131 127 Sino-Thai Cooperation in Cross-Border E-commerce Associate Professor Huang Rihan, Ph.D. College of International Relations/ Institute of Thai studies, HQU ABSTRACT In recent years, China s Internet Plus+ initiative has been fully implemented by enterprises. A large number of new applications in the digital economy have been rapidly developed. The growth rate of Chinese Internet companies represented by such as Tencent and Alibaba Group development so quickly. Currently Alipay is currently available in more than 28 countries overseas. On Double 11 the deal in one second amount to RMB is worth 1 billion yuan a day for the same day, and sales reached RMB billion on that day, which can be said to have created a historical record. Double 11 has become a common festival for some Asian countries. The EWTP established by Alibaba Group and the Malaysian government is a model of digital economic cooperation. EWTP supported by big data and realized by smart logistics, guarantees the good can be in customers hands in 24 hours in China and 72 hours around the world, which boosts The successful realization of the rapid development of bilateral economic and trade relations between Malaysia and China. Thailand's 4.0 strategy and China's "Belt and Road Initiative" have a high degree of compatibility. Therefore, in the future of e-commerce, especially EWTP, China and Thailand have great potential for in E-commerce especially EWTP cooperations in the future.. Key words: Sino-Thai Cross-border e-commerce EWTP 中泰两国在跨境电商领域合作研究 黄日涵 华侨大学国际关系学院/泰国研究所副教授 摘要 随着中国政府对互联网行业的鼓励 近些年来中国的 互联网+ 倡议得到 了企业的充分落实 大量数字经济领域的新运用得到了快速的发展 以腾讯 阿里巴 巴集团为代表的中国互联网企业成长发展速度迅猛 支付宝目前在海外超过 28 个国家 可以使用 双 11 当天 1 秒钟的交易量达 10 亿元人民币 当天当日销售达到 1207 亿人 民币 可以说这创造了新的历史记录 目前双 11 也已经成为了亚洲部分国家共同的节 日 阿里巴巴集团和马来西亚政府合作成立的 EWTP Electronic World Trade Platform 电子世界贸易平台项目 也是数字经济合作的一个典范. EWTP 通过大数据 支撑以及智慧物流的实现 保证全中国 24 小时快递直达 全世界 72 小时快递直达 成功的实现了马来西亚与中国双边经贸关系的快速发展 泰国 4. 0 战略与中国的 一带 一路 倡议 有着高度的契合度 因此未来在电子商务特别是 EWTP 领域 中泰两国有 很大的合作潜力 关键词 中泰 跨境电商 EWTP 131

132 128 China and Thailand s current trade situation and future opportunities for cooperation Professor Wang Kuanhsi College of International Relations/ Institute of Thai studies, HQU ABSTRACT China and Thailand have a very long trade relationship. Recently, alongside China's deepening trade relationships with Southeast Asia and the establishment of many free trade zones, China and Thailand s trade and political relationships have been largely improved. Currently, China is the biggest trade importing country of Thailand, and the flow of trade between the two countries occupies a major part of Thailand s total trade volume. China has set the relationship of itself and Thailand to be the strategy cooperation relationship. In addition, China s One Belt, One Road plan provides a number of opportunities for Thailand s development. As a result of these opportunities, China and Thailand should endeavor to progress and develop together. However, obstacles remain, such as the type of merchandise is too few, the trade structure is unbalanced, etc. But China and Thailand can improve these difficulties through enhancing and negotiating their bilateral-trade policies and joining the area trade associations. Thus, both China and Thailand have multiple areas that they can work on to create a better economic and political situation between the two countries. 中泰的贸易现况与展望 王冠玺 华侨大学国际关系学院教授博士生导师 摘要 中国与泰国在历史上有长期的贸易关系 近年来 随着中国与东南亚各 国家贸易关系的加深 以及自由贸易区的纷纷设立 中泰之间的贸易往来与政治关系 都有著明显的提升 当前中国已经是泰国最大的贸易进口国 中泰的贸易总量占据了 泰国贸易总量很高的比重 中国也将中泰关系 定位为战略合作关系 中国在推出 一 带一路 建设后 为泰国提供了非常好的发展机遇 中泰两国应该携手并进 共同发展 然而 当前的中泰贸易仍然存在着商品种类过于单一 贸易结构不够平衡等问题 中 泰之间可以通过加强经贸政策的双边协调 不断优化双边贸易结构 以及积极参与区 域贸易合作等方式 来改善中泰贸易的体质 两国共同为中泰的贸易发展 政治合作 创造出更好的条件 关键词 中泰贸易 一帶一路 自由贸易区 132

133 129 一 引言 2001 年 11 月中国正式加入世界贸易组织 (WTO) 后, 中国决定向东盟地区开放蔬果市场 2003 年 10 月 1 日, 中国与泰国签订了 关于中泰水果与蔬菜双边贸易零关税协议, 此一协议不仅具有商业贸易方的意义, 同时也巩固了中泰两国的外交关系 中泰两国正式实施蔬菜水果贸易 零关税 是在 中国 - 东盟全面经济合作框架协议 的 早期收获 方案后, 中国和东盟为加速取消关税, 以实现 2010 年建成自由贸易区这一目标所迈出的第一步 此后, 中泰两国的贸易往来日趋频繁, 双边贸易额也不断攀高 ; 但是由于多种原因, 中泰之间的贸易仍然存在一些问题, 值得我们进一步了解, 并寻找出适切的解决方案 二 中泰贸易存在问题的原因自从中泰进行双边贸易以来, 中泰两国贸易一直保持着相对平稳快速的发展, 但是双边贸易发展一直处于不平衡的状态, 泰国多处于逆差地位 特别是人民币汇率近年来不断升值, 引起的泰币跟着升值等原因, 导致泰国对中国贸易逆差较大 总体而言, 中泰之间之所以会发生贸易不平衡的情形, 主要有以下几个原因 : ( 一 ) 中泰双方的技术水平与劳动力不同导致贸易不平衡中泰贸易逆差扩大的原因, 与两国的政治情势 传统风俗 语言文化, 以及产业结构等均有关系 当前中泰贸逆的差额, 集中在机电产品, 主因是因为泰国的机电产品竞争力低于中国制品 此外, 中泰两国的产业都属于劳动密集型, 都需要丰沛的劳动力来支持 事实上, 泰国的劳动力资源已经堪称丰富, 但是中国的劳动力优势, 在全世界范围都是独占鳌头 ; 而且泰国因为无法满足市场上的劳动力需求, 还得从邻近国家输入劳动力, 因而进一步加大了中泰的贸易逆差 中泰双边贸易商品中资源密集产品和初级产品所占比例较大, 但产品技术含量不高, 由于双方贸易产品中生产资源密集型产品和初级产品时所必要的技术要求不高, 导致这些产品的成本不同的原因在很大程度上取决于劳动力成本 在中泰两国的贸易产品中, 泰国的主要出口产品大多数是自然传统型产品, 其生产设备和技术水平要求不高 例如占据泰国对中国出口产品较大比例的主要是天然橡胶 木薯产品 大米 水果等 生产这些产品并不需要精确的仪器和精湛的技术支持, 但所需的劳动成本却极高 然而, 泰方从中方进口的产品却多属技术型产品, 主体部分是以电脑及零配件 家用电器 钢铁等为主的深加工产品, 初级产品所占比例非常少 由于中方拥 133

134 130 有比泰方更为丰富和低廉的劳动力 与此同时 中国相比于泰国来说 还能制造更多 的具有竞争优势的产品 相较之下 中泰双边贸易上 泰国确实不战优势 二 中国的劳动力资源优于泰国 中国这三十年经济腾飞与中国的劳动力资源有绝对的关系 这也是人口红利的 一种体现 过去三十年中国的劳动密集型产业发展迅速 正是中国经济发展重要因 素 截至 2016 年 中国总人口为 亿 其中劳动力人口 亿 占总人口的 58. 6% 虽然劳动力人口占比略有下滑 但总体劳动力人口在近几年依然保持稳定上升 51 的趋势 人口红利依旧明显 反观泰国国内劳动力数量比较少 而且处于严重缺乏当 中 据泰国国家统计局数据 该国目前约有 3870 万劳动人口 占人口比例的 58.6% 52 与中国相比差距为 8 亿多劳动力 巨大的差距也造就了很多劳动力密集型产业发展严 重失衡 进出口商品逆差严重 中国出口很多优势产业 转移过剩产能 近五年 中国的劳动力呈现下降趋势 而中国政府也逐渐认识到该问题的严重 后果 也在不断调整中国的经济政策和产业升级 向着更高层次发展 尽力避免因为 劳动力减少而影响中国的经济 泰国工业部门缺乏严重人口劳动力危机 已经缺少劳动力人口约为 39 万人 其 中多是集中在纺织行业 服装行业 电子行业等劳动密集型行业 作为泰国的支柱产 业 这几个行业由于泰国劳动力的减少已经出现很大的下滑状态 泰国政府也在不断 的改变国内劳动力问题 加大对周边国家的劳动力吸引 引进越南 菲律宾 柬埔寨 等地劳动力 放宽劳工政策 来发展泰国传统行业 中国是世界上的生产大国 拥有非常强大的产品生产能力 以及丰富的劳动力资 源 以及自然资源 在相对先进的生产技术和管理水平的共同作用下 能够大规模生 产出远销至世界各地的物美价廉的产品 这也正是泰国政府为什么会担忧中国大规模 的具有竞争力的产品会瞬间涌入泰国 冲击泰国的整个市场 因而给泰国带来难以收 拾的经济困境 做出了暂缓执行零关税的决定 此外 中国经济发展有了不断的动力 也是为大众旅游时代人民出境旅游大的 规模 在两国经济实力 两国消费者旅游等条件相同的情况下 中国赴泰国的绝对人 年中国劳动力人口数量及平均工资统计 参见 52 世行称泰国须引进更多劳动力 参见

135 131 数比泰国人数超高 因此, 两国的人口规模差异会进一步加剧双方旅游服务贸易不平衡的问题 ( 三 ) 双边自由化贸易程度低泰国的出口商出口货品至中国, 除了必须缴纳相对较高的进口关税外, 还需要缴纳其他的税费 相对而言, 泰国政府也为了避免中国的商品和产品在短时间内大量涌入泰国市场, 导致泰国制的产品陷入突发性的溃败局面, 暂缓了实施中泰双边零关税此一协议 由于中国和泰国采用不同的税收制度, 也一定程度上影响了双方的贸易自由化程度 例如 : 在增值税方面, 中国实施的是生产型增值税, 而泰国实施的是消费型增值税 泰国的增值税税率为 7%, 中国则为 17%, 优惠税率为 13% ; 泰国实施的是具有保护倾向的关税政策 中泰两国在对商品进行征税时, 由于商品种类的不同所以设定了不同的税种, 而且各税种之间的税率高低也呈现出不同的差异, 使得贸易产品在市场上的竞争力受到了不同程度的影响 例如, 中国本土的水果不需要缴纳任何增值 税, 但从泰国进口的各种热带水果却需要征收 13% 国市场竞争中, 泰国水果就处于了劣势地位 的增值税, 这就使得同类水果在中 此外, 中泰双方并未形成统一的进出口检疫标准, 造成了双方货物进出口商的困扰 例如 : 泰国商人将龙眼出口到中国时, 中国采取于泰国严格的检验检疫标准, 使得泰国出口龙眼到中国的难度因而增加 中国虽然拥有相对优良的基础设施与运输工具, 但由于技术性问题, 仍然存在着商品流 信息流和物流整合不足的现象 此外, 中国辐员辽阔且区域差异较大 多数的泰国企业家, 均缺乏对中国市场的内部交易系统的基本知识, 也不了解中国的商业文化 一般来说, 泰国商人普遍认为中国的市场环境过于复杂, 法律规定严苛, 因此不太愿意到中国市场销售高品 实际上, 泰国和中国的贸易有相当一部份是通过第三方来完成双边交易 物流成本降低, 也同样的促进中国向泰国出口, 中泰两国贸易的主要途径除了水路运输外目前还增加公路运输 中泰双方签署了友好合作协议, 对中泰贸易的长远发展起到了一定的促进作用, 同时由于公路运输减少了空间距离也在一定程度上降低了运输成本, 鼓励了中方的大型企业积极参与对泰方的贸易力度, 这在一定程度上也扩大了从泰国角度而言的贸易逆差 135

136 132 ( 四 ) 泰国政府支持力度不足中国 - 东盟自由贸易区的大力推进促进了中泰贸易的发展, 泰国政府也积极响应有关自由贸易协定所规定的内容, 也提出了贸易投资领域的对策,2012 年中泰两国政府共同合作签订了双方的合作共同行动计划 ( ), 以促进双方的自由贸易发展, 但是在促进双边自由贸易发展方面, 泰国政府所采取的支持力度远远不够, 从而影响了双方贸易自由化的进程 如泰国政府对于农产品也采取了一系列的惠农政策来促进农业生产, 即政府采用高于市场价格 40%-50% 的价格从农民手中购买大米, 再由政府负责出售或出口 但这种政策使得泰国大米价格上升, 在中国市场的竞争力下降 而且, 泰国政府的保护主义倾向严重, 政府侧重于采用一些保护本国企业的做法来妨碍双方自由贸易的发展 如在高铁建设方面, 一般而言, 政府的项目都承包给本国企业, 中国的企业公司只能是以与泰国公司合作的方式来开展各项业务 ( 五 ) 中泰两国之间相互直接投资额过小中泰两国相互投资上金额较小, 在各个投资对比当中, 泰方明显低于中国 中国对泰国对外投资额每年增加, 主要集中在铁路及其他工业行业, 这些行业也是泰国的新兴行业 中国对泰国的投资, 仅次于新加 但是, 以中国对外直接投资而言, 中国对泰国的投资只占据中国对外直接投资金额很小的比例 总体而言, 中国资本比较富有, 而且多数集中在如纺织服装 电子产品 玩具等劳动密集产业 从国际分工分角度来看, 中国的进口成本相比于其他各国在其国内进行生产所需要的成本更加低廉, 因此投资者们为降低生产成本更倾向于选择从中方进口, 这也使得泰方对中方的进口总额进一步增加 在中国 - 东盟自由贸易区建立之前, 泰国政府就关注了投资领域, 例如 : 中泰两国为共同促进双边的贸易便利, 在 2012 年 4 月签署了 中 泰战略性合作共同行动计划 ( ) 同时中泰两国为了降低汇率风险对经贸合作所带来的影响, 将会在未来的合作和发展过程中, 继续推动使用人民币作为贸易和投资结算的主要货币 ; 但是此种增长的前提, 在于中泰两国能否顺利出台更加完善的投资政策 ( 六 ) 政治制度和文化的差异对商业的影响中泰两国的社会制度不同, 人们的生活方式 道德观以及价值观也存在着很大差异 泰国的私有企业和中国的企业, 在经营概念 理念 管理方式也存在差异 如泰国实行的是资本主义制度, 而中国实行的是具有中国特色的社会主义制度 泰国企 136

137 133 业并不是很了解中国企业市场, 不能根据中国市场 人民消费的实际情况进行调整, 导致了泰国对中国的出口总额降低 在文化方面, 泰国民族热情和礼貌的性格虽然为世人所知, 但泰国各民族都有各自的禁忌, 如果违犯了这些禁忌, 会引起他们的不满, 甚至会引起当地所有人的强烈反对, 之后如果发生疾病 死亡或作物歉收等, 泰国人会认为是由违犯禁忌的人所造成的 所以, 这对到泰国旅游的中国人来说是一个困扰的问题, 也在一定程度上影响了中泰的旅游服务贸易 四 代结论 : 中泰应相互协助, 促进中泰贸易的良性发展中国和泰国是世贸组织的重要成员, 每个国家在进行对外贸易时都要遵守组织所制定的国家间非歧视 平衡 互惠的条约, 例如各国政府可以根据具体贸易活动来制定关税 产品补贴以及企业对外贸易的规定等, 每项规则的定制都要符合世界贸易组织的公约 所以, 中泰两国可以从政策协调方面进一步加强中泰经贸合作, 例如 : 加强两国间部长会谈和政府的互访, 定期组织经贸合作谈判, 在中国 - 东盟自由贸易区之间共同投资开发大湄公河区域, 期待以此使双边贸易达到条件最优化 如果要达到进口货物与国家政策相协调的目的, 进出口国双方都应该严格按照世贸组织的条约进行贸易, 彼此都尽量扩大贸易的范围及自由性, 在不损坏自己国家利益的前提下能够将关税进一步降低, 打破非关税壁垒, 进而最大程度的优化进出口贸易制度 按着中国东盟经济合作协议规定时间, 大多数互相进口商品关税降零 中国在 2013 年提出了 一带一路 国家战略, 其中就包含海上丝绸之路, 这最重要的合作区域就是东盟国家, 作为东盟最重要的国家泰国更应该把握好中国目前发展战略, 加强与中国的战略合作能够提升泰国的经济发展, 能够提高产业优势 尤其是中国与泰国具有产能互补性, 中国经过三十余年的经济改革发展, 已经发展成为世界第二大经济体, 中国经济己经成为全球经济的风向标 特别是经过十余年的城镇化发展, 中国在钢铁 机械制造 农业科技发展上己经达到较高水准, 而且处于产能过剩的情况 泰国目前在经济发展战略当中也把城镇化列为国家发展方向, 但是由于还处于初期阶段, 很多配套产能不足以支持泰国城镇化进程, 需要钢铁 铁路技术 制造业等产能支持, 在这方面中泰之间具有强大的互补性 泰国完全可以与中国在这方面的合作, 利用中国该方向的产能优势, 增强泰国城镇化进程, 从而提振泰国的整体竞争力, 创造出中泰双赢局面 137

138 134 How do China s FTZs Undertake Tasks of BRI Professor Xu Peiyuan, Ph.D. Executive Vice-President, Maritime Silk Road Institute, Huaqiao University ABSTRACT As the pivots of the Belt and Road Initiative (BRI) in China, Free Trade Zones (FTZs) undertake the core tasks of BRI construction, such as facilities connectivity, unimpeded trade, and financial integration, etc. Since the location, port, industry and other conditions are different, each FTZ should differentially promote BRI construction. As the pioneer of BRI economic and trade rules, Shanghai FTZ should focus on institutional innovation to stimulate the integration and reconstruction of international trade rules in the fields of service trade, investments, intellectual property, financial rules, and regulations, etc. Tianjin FTZ should take advantage of the Tianjin Port to create a new two-way platform and channel for The Belt and The Road, that is, it should construct land passageway linking Central Asia, Mongolia, and Russia as well as improving the maritime connectivity with Japan and South Korea. Fujian FTZ, which abuts free economic demonstration zone of Taiwan, should work together with Taiwan to construct the Maritime Silk Road. Meanwhile, relying on the South-East International Shipping Center, Fujian FTZ ought to boost maritime cooperation (with Southeast Asian countries) and build maritime strategic pivots. Guangdong FTZ should construct GuangdongHong Kong-Macao Big Bay Area, and establish the center of trade, finance and shipping of Maritime Silk Road with the advantages of port and airport groups and Hong Kong s financial service. Keywords Free Trade Zone; Belt and Road Initiative; function undertaking 自贸区功能承接 一带一路 研究 许培源 华侨大学海上丝绸之路研究院常务副院长 教授 摘要 自贸区作为 一带一路 的国内支点 在功能上承接着设施联通 贸易畅通 资金融通等 一带一路 建设的核心任务 各个自贸区的区位 港口 产业等条件不同 差异化地推动 一带一路 建设 上海自贸区以制度创新为核心 推动以服务贸易 投资 知识产权 金融规则等为主的国际经贸规则的融合和重构 是 一带一路 经贸合作规则 的先行先试 天津自贸区发挥天津港的优势 打造 一带 和 一路 双向开放新平台 新 通道 既建设联通中亚 蒙俄 欧洲的陆路通道 又加强与日韩的海上互联互通 福 建自贸区对接台湾自由经济示范区 携手两岸共建 海上丝路 同时依托东南国际航运 中心 拓展海洋合作 打造海上战略支点 广东自贸区打造粤港澳大湾区 依托港口和机场群 及香港金融服务优势 成为海上丝绸之路的贸易 金融和航运中心 关键词 自贸区; 一带一路 ; 功能承接 138

139 135 The construction of free trade zones (FTZ) 53 and the Belt and Road Initiative (BRI) are great strategy for China to build the Opening Up 2.0 version 54 and to simultaneously promote integration both at home and abroad. China s Opening Up at current stage consists of three major objects, namely, the perfection of open economic system of mutually benefit, multiple balanced and security and efficient, the establishment of a new system of the open economy, and nurture and guidance of new competitive advantage in international economic cooperation. The first two goals separately depend on BRI and FTZs construction and the latter relies on the joint cultivation and guidance of the former two goals, which can create a new pattern of all-round opening up. From an overall perspective of opening up, FTZs boost BRI by being domestic pivots and pioneers of BRI. The B&R Initiative and Free Trade Zone The B&R Initiative During the visit to Central Asia in September 2013, President Xi Jinping proposed to jointly construct the Silk Road Economic Belt. And during his visit to Southeast Asia in October, President Xi Jinping expressed the wish to jointly construct the 21 st Century Maritime Silk Road with ASEAN by enhancing the maritime cooperation. The Silk Road Economic Belt and the 21 st Century Maritime Silk Road, abbreviated the Belt and Rood Initiative, covering East Asia, Central Asia, Southeast Asia, South Asia, West Asia, Africa, and parts of Europe, is a large span of economic cooperation zone, affecting the Asia-Pacific economic circle and the European economic circle. The core contents of BRI include policy coordination, facilities connectivity, unimpeded trade, financial integration, and people-to-people bond. It aims to concatenate the key ports, central cities, resource areas and industrial parks along the B&R through infrastructure such as transportation, ports, energy, and to promote investment and trade liberalization, which eventually form a network of global Free Trade Area by starting from the peripheral regions and radiating gradually towards the regions along the B&R. BRI provides a more open platform for China to strengthen connectivity with Asian, European and oceans nearby, and to form community of shared interests and destiny with countries and regions along the Belt and Road by holding the Silk Road Spirit (that is, peace and cooperation, openness and inclusiveness, mutual learning and mutual benefit). And this platform supports to perfect mutually beneficial, multiple balanced and security and efficient open economic system, and to reach the goal of a new pattern of all-round opening up. 53 The Free Trade Zone in this article refers to its definition in a narrow sense, namely, within the sovereignty of a nation state, a special economic zone focusing on trade inside and outside the borders of a country. 54 The Opening Up 2.0 version began with the establishment of Shanghai FTZ in Under the background of the BRI,its distinguishing features from Opening Up 1.0 are obvious, such as: highlighting institutional innovation, namely, adapting to and participating in the formulation of new international economic and trade rules by means of regulatory experiments. Financial services liberalization, namely, focusing on capital account convertibility and interest rate marketization, promoting the internationalization of the RMB and participate in global financial governance. And going out, namely, the BRI international cooperation and mutual benefit with infrastructure connectivity and export of superior production capacity as its core. 139

140 136 Free Trade Zone It was in September 2013, that the Shanghai Free Trade Zone was established officially. After that, Tianjin Free Trade Zone, Fujian Free Trade Zone and Guangdong Free Trade Zone were established. The construction of free trade zone is another important strategy of China facing the new rules and new pattern of international investment and trade 55. One the one side, FTZs operate with Opening Up to force Reform, on the other side, they are the pioneers searching for high standards of trade rules, and the experience they accumulate can be referential in the process of China s grasping the leading power when using or forming economic and trade rules. Currently, as the WTO multilateral trading system has halted in hesitation, the U.S. has promoted negotiation for the TPP (Trans-Pacific Partnership Agreement), TTIP (the Transatlantic Trade and Investment Partnership) and TISA (Trade in Services Agreement) to restructure the rules for international trade and investment, shaping the high standard sample for free trade rules of the 21 st century. China is facing severe test in the participation of the global trade and investment. The establishment of FTZs is a strategic choice for China to actively adapt to the new requirements of global investment and trade rules and to accelerate the construction of China s new open economic system. The goal is to try first, then gradually accumulate the experience in international multilateral and regional cooperation, and finally to promote China s participation in both the formulation of international economic and trade rules and global economic governance. The core contents of the FTZs are investment liberalization 56, trade facilitation 57, financial internationalization 58, and administrative legalization 59, aiming at promoting institutional innovation and constructing China s new open economy system, as well as establishing strategic pivots and platforms for participating in Belt and Road international economic and trade cooperation, cultivating and guiding new competitive advantages of international economic cooperation, and constructing a new pattern of all-round opening to the outside world. 55 The new rules have shifted from trade-oriented to trade and investment with greater emphasis on investment, from trade in goods to trade in goods and services with more attention on the liberalization of trade in services, from measures outside the border barriers to measures outside and behind the border barriers with more attention on measures behind the border barriers. The new rules also have imposed the negative list management mode on trade in services and investment, and introduced non-traditional issues such as trade supervision, intellectual property rights, labor rights, and trade environment. 56 Investment liberalization emphasizes fair competition, pre-establishment national treatment and negative list management. 57 Trade facilitation refers to the free import, manufacture and re-export of goods without customs control, interdiction and tariff intervention. 58 Financial internationalization aims at the convertibility of capital account and the opening of financial services, involving the marketization of interest rate, the internationalization of exchange rate, the expansion of the use of RMB abroad and the loosening of management. The ultimate goal is the internationalization of RMB. 59 Administrative legalization requires the transformation of government functions into post-event supervision systems. 140

141 137 The Free Trade Zones under the B&R Initiative BRI is the macro framework of Opening Up and economic development. FTZ is the domestic strategic fulcrum of BRI, bearing the task of BRI construction. Therefore, FTZs construction should be docked with BRI. The Conjunction of the FTZ and the B&R Initiative. The four FTZs are all the core areas of the B&R Initiative. Shanghai, Guangdong, Tianjin, and Fujian are the economic hubs in China, all of which have important ports, and are bridgeheads and important fulcrums connecting Belt and Road. The layout of the four FTZs has a comparatively strong function for the economic radiation and connectivity of the core domestic areas and the related countries along B&R. From the perspective of geographical location, Shanghai FTZ, Guangdong FTZ, and Fujian FTZ have the closest relationship with the 21 st Century Maritime Silk Road, while Tianjin FTA is located in the northern international shipping center, economic center and the eastern starting point of New Eurasian Land Bridge. From the perspective of deepening opening up, if we say that BRI is from the strategic height of constructing a new pattern of opening to the outside world, then, FTZs are the pioneers in investment liberalization, trade facilitation, financial internationalization and administrative simplification, which can accumulate experience of negotiation on international trade for China and support to push domestic reform and opening up to the outside. The five connectivity (policy coordination, facilities connectivity, unimpeded trade, financial integration, and people-to-people bonds) proposed by Xi Jinping on account of the B&R Initiative is connected spiritually to the four principles of the FTZs (investment liberalization, trade facilitation, financial internationalization, and administrative legalization). On the whole, the BRI and FTZs complement each other, jointly constructing a pattern of opening to the outside world. The former mainly relies on infrastructure construction to realize the connectivity of countries or economies along B&R, while the latter speed up regional economic integration and provides strategic support for BRI by establishing free trade zones to break down trade barriers, reduce trade threshold, and enhance trade facilitation. The B&R Initiative and the FTZs are the body and wings of China's opening to the outside world, jointly constituting the important contents of the new pattern of China's comprehensive opening up 60. The Docking of the B&R Initiative and the FTZs. The construction of FTZs should be docked with the B&R Initiative. (1) The institutional innovation of FTZs should conform to the regulations and directions of trade and economic cooperation of BRI. The construction of FTZs focuses on the institutional innovations including reform of the investment management system and the opening up of the financial services industry, which coincides 60 Xi Jinping pointed out in the 19th collective learning speech of the political Bureau of the CPC Central Committee that speeding up the implementation of the free trade zone strategy is a complex systematic project. In order to strengthen the top level design and plan the grand chess game, we must seek more opportunities and gradually build a network of free trade zones with a foothold on the periphery, radiating Belt and Road and facing the world. Actively building free trade areas with countries and regions along the Belt and Road initiative has enabled China to cooperate more closely with countries along B&R. 141

142 138 with the key points, rules, and directions of cooperation such as unimpeded trade and financial integration in the construction of Belt and Road. (2) By making use of its own competitive advantage, each FTZ should implement the B&R Initiative in a differentiated way. Shanghai Free Trade Zone can further promote institutional innovation and expand the opening up of financial services. By taking advantage of being adjacent to Hong Kong, Macao, and Taiwan and being the ancestral hometowns of overseas Chinese, Guangdong Free Trade Zone and Fujian Free Trade Zone should focus on the connectivity with Southeast Asian countries. Tianjin FTA is the eastern starting point of New Eurasian Land Bridge. (3) With facilities connectivity as the breakthrough point, each FTZ should build its network of multi-level connectivity in railroad, highway, aviation, shipping, and communication, etc., achieving connectivity with the countries along the B&R Initiative and laying the foundation for the construction of the high standard free trade zone network. (4) The FTZ can cultivate local multinational corporations and make use of the dominant production capacity to form the Belt and Road investment radiation effect. The free trade zone accumulates experience for Chinese enterprises to participate in international investment, incubates local international multinational corporations, takes advantage of China's technological and cost advantages in infrastructure construction, as well as manufacturing capacity advantages, and radiates countries along the B&R by foreign investment,earning major interests for China and greater development space for countries that along the B&R. (5) The four FTZs should explore their own model of economic cooperation with the priority countries along the B&R Initiative. Even exploring the space for in-depth cooperation between the enterprises of China and the priority countries along the B&R Initiative can be taken into consideration. (Zhou Hanmin, 2015) The BRI and FTZs are the important platforms for China to strive for globalization initiative, as well as the important carriers for China to construct business environment which conform to international standards and to cultivate and guide new competitive advantages in international economic cooperation. The FTZs undertake tasks of BRI. The Strategic Positioning of Each FTZ in the B&R Initiative The Strategic Positioning of Shanghai FTZ in the B&R Initiative In September 2013, Shanghai FTZ was officially established, covering Waigaoqiao Free Trade Zone, Waigaoqiao Free Trade Logistics Park, Yangshan Free Trade Port Area and Pudong Airport Comprehensive Free Trade Zone. In December 2014, Shanghai FTZ s areas were expanded, including Lujiazui Financial and Trade Zone, Shanghai Jinqiao Economic and Technological Development Zone and Zhangjiang Hi-Tech Park, with a total area of square kilometers. Located in the core area of an international metropolis, Shanghai FTZ enjoys obvious advantages in terms of talents, capital and market, and is capable of reform and innovation. As the first domestic FTZ, Shanghai FTZ has accumulated certain experience in institutional innovation for investment liberalization and trade facilitation, etc., and possesses the 142

143 139 advantage of being a forerunner. Shanghai is the financial center in China, and Shanghai FTZ covers the important financial region of Shanghai which has comprehensive financial market elements and significant advantages in financial innovation. Meanwhile, Shanghai FTZ has Yangshan Deepwater Port and Pudong International Airport, providing superior conditions for connectivity with countries and regions along the Belt and Road. Additionally, the establishment of Shanghai Cooperation Organization has strengthened the members political mutual trust, which helps to strengthen connectivity between China and countries along Silk Road Economic Belt. Based on advantages above, the strategic positioning of Shanghai FTZ is institutional innovation, to continue to explore the establishment of internationally accepted financial system and promote investment liberalization, trade facilitation, financial internationalization and regulatory legislation, and to form BRI international shipping and aviation hub port, which accord with facilities connectivity, unimpeded trade and financial integration in BRI, and is to make efforts to boost connectivity, economic and trade cooperation and people-topeople exchanges with countries and regions along the Belt and Road. The Strategic Positioning of Tianjin FTZ in the B&R Initiative Tianjin FTZ was officially established in April 2015, covering Dongjiang Free Trade Port Zone, Tianjin Airport Economic Area and Binhai New Area Central Business District, with a total area of square kilometers. The establishment of Tianjin FTZ is based on Tianjin Port, which is an important strategic fulcrum connecting the Belt and the Road. As the Road node, Tianjin Port is the world's highest level of artificial deep-water port, North China s largest comprehensive port, the most convenient estuary port for the vast area of China's central and western regions, and the Central Asian countries. As the Belt node, Tianjin Port is the only domestic port that possesses four lines of railroads leading to the Eurasia Land Bridge and is the nearest starting point in the East of the Eurasia Land Bridge 61. Meanwhile, Tianjin Port, facing Japan and South Korea across the sea, with a strong geographical advantage, is an important fulcrum of the eastern Maritime Silk Road. In addition, Tianjin is the only one coastal city in China with modern manufacturing industry as its main orientation. Tianjin FTZ should make full use of Tianjin s superiority of real economy and develop high-end manufacturing and international logistics industry. Tianjin FTZ has also attracted a large number of finance leasing companies registered and developed in Tianjin. Financial leasing has become the highlights of the financial innovation of Tianjin and could become the financing platform for the facility connectivity of the B&R Initiative. Therefore, the strategic positioning of Tianjin FTZ in BRI is to build a new open and twoway platform and channel for BRI and to become a high-level free trade zone facing the 61 The distance between Tianjin Port and Manzhouli, Erlianhot, Alashan pass and Horgos is 2165 km, 976 km, 3966 km and 3912 km, respectively. Except Dalian is close to Manzhouli, the distance between Tianjin Port and the four ports is the shortest. 143

144 140 whole world. It should develop international shipping, international trade and high-end manufacturing, boost innovation in financial leasing, dock with facilities connectivity, unimpeded trade and financial integration in BRI, and promote China s cooperation with Central Asia, Mongolia, Russia, Japan and South Korea in the areas of facility connectivity and economic and trade activities. The Strategic Positioning of Fujian FTZ in the B&R Initiative In April 2015, Fujian FTZ was officially established, including Fuzhou District, Xiamen District and Pingtan District, covering a total area of square kilometers. Facing Taiwan Province across Taiwan Strait, trade with Taiwan has become the most distinct feature of Fujian FTZ. According to statistics, Fujian's trade with Taiwan reached billion yuan in Compared with Taiwan, Fujian possesses the advantage of land and labor resources, which provides Fujian FTZ with the convenience of collaboration with Taiwan Industry Zone and acceleration of industry convergence of Taiwan and Mainland. Meanwhile, Fujian is an important starting point of the Maritime Silk Road and the most important ancestral home of overseas Chinese in Southeast Asia. Based on the significance of the overseas Chinese in 21 st Century Maritime Silk Road, Fujian Province is positioned as the core area of the 21 st Century Maritime Silk Road and Quanzhou City is positioned as the leading area of the 21 st Century Maritime Silk Road. Furthermore, Fujian has the second longest coastline in China and is rich in marine resources. Xiamen Port, the excellent natural port in Fujian FTZ, has been positioned as the international shipping center of Southeast Asia and an important window for the Asia-Pacific region, which provides favorable conditions for developing maritime economic cooperation with Southeast Asian countries and promoting maritime connectivity. Based on the advantages mentioned above, Fujian FTZ s strategic positioning in BRI is trade with Taiwan, functionally undertaking tasks of BRI, establishing 21 st Century Maritime Silk Road core area, and being the hinge of exchanges between China and countries and regions along the Maritime Silk Road. Based on their distinct features, the three areas have different strategic positioning. Fuzhou area should focus on manufacturing industry, and innovation in finance to achieve currency circulation. Pingtan area should focus on the tourism industry, jointly creating the cross-strait homeland, and promote investment liberalization and trade facilitation. Xiamen area should construct the regional financial and trade center on both side of the strait, the demonstration zone for emerging industries and modern service industries across the strait, and at the same time, focus on building the Southeast International Shipping Center to strengthen maritime connectivity. As the important starting point of the Maritime Silk Road, Fujian has a long history, outstanding humanity superiority and solid basic conditions. As one of China s main windows to the Asia-Pacific region, Fujian enjoys a stable trade and economic relations with the Southeast Asian countries. Thus Fujian FTZ should put Southeast Asia as a key point to strengthen maritime connectivity and economic and trade cooperation, develop in-depth industry connections with ASEAN ports and expand common interests, which can be good 144

145 141 opportunities to expand connectivity with countries and regions in South Asia, Middle East and Africa. The Strategic Positioning of Guangdong FTZ in the B&R Initiative Guangdong FTZ was officially established in April 2015, including Nansha New Area, Qianhai and Shekou Industrial Zone in Shenzhen and Hengqin district in Zhuhai, with an area of square kilometers and. Adjacent to Hong Kong and Macao, Guangdong FTZ enjoys natural geographical advantages in cooperation with these two. Shenzhen, a forefront of China s reform and opening-up, has a perfect market economy and outstanding open economy status, and has initially formed an all-around, multilevel and wide-range opening-up pattern. Qianhai is China s only pilot site for the innovative cross-border business of RMB, plays an important part in China s financial opening and can share Hong Kong s advantages in financial services and system due to its nearness to Hong Kong. Moreover, located in the Pearl River Delta, Guangdong FTZ has a superior geographical position and two world-class groups of ports and airports and complete infrastructures, which provide the potential for Guangzhou FTZ to become the most influential economic center, trade center and shipping center in the 21 st Century Maritime Silk Road. Based on these conditions, the overall positioning of Guangdong FTZ is to rely on Hong Kong and Macao, serve mainland market, and face the world to create a demonstrative zone for deepening cooperation between Guangdong, Hong Kong and Macao, an important hub for the 21 st Century Maritime Silk Road, and a forerunner of new round of reform and opening up throughout the country. The leading role of Guangdong Province in building a new pattern of opening up should be fully played so that Guangzhou FTZ can be effectively docked with BRI and establish the trade center, financial center and shipping center of the 21 st Century Maritime Silk Road. Meanwhile, relying on the mature and open market economy, Guangdong FTZ should concentrate on institutional innovation and explore more open and convenient rules for international investment and trade 62. Specifically, the three areas of Guangdong FTZ are different in strategic positioning. Guangzhou Nansha New Area mainly focuses on developing the industries of shipping logistics, and international financing to achieve facilities connectivity and currency circulation. Shenzhen Qianhai Shekou Area mainly focuses on constructing the demonstrative window for outward financial liberalization, and forging the international hub port to achieve trade facilitation and financial internationalization. Zhuhai Hengqin New Area mainly focuses on developing the industries of tourism, leisure and health and business financial services, etc. 62 The implementation plan of Guangdong Province s participation in the construction of Belt and Road stands out in three aspects: highlighting the 21 st Century Maritime Silk Road, highlighting Guangdong-Hong Kong-Macau Big Bay Area, and highlighting economic and trade cooperation. 145

146 142 Important Measures of the Differentiated Implementation of the B&R Initiative by Each FTZ The analysis above suggests that these four FTZs have different strategic positioning. Therefore, based on its advantages and strategic positioning, each FTZ should advance BRI differentially. As a forerunner, Shanghai FTZ Explore the Rules and Institutions for the B&R Initiative Trade and Economic Cooperation As the first domestic FTZ, Shanghai FTZ possesses the forerunner advantage in institutional innovation. It is the core force to construct the new pattern of the open economy and form China s Opening Up 2.0 version 63. Currently, the institutional innovation of Shanghai FTZ mainly includes investment management system with the negative list as the core, trade regulation system that focuses on trade facilitation, capital account convertibility and liberalized financial service, the transformation of government functions and the in-process and after-event supervision system. These innovations are the forerunner of rules and institutions of economic and trade cooperation, aiming to realize the integration and reconstruction of international economic and trade rules in terms of service trade, investment, intellectual property rights, financial rules, etc. Investment Management Model of Negative List. Shanghai FTZ explores and implements the management model of the pre-establishment national treatment + negative list 64 for foreign businesses, which is in line with the international system of high standard investment and trade rules, laying foundation for China's participation in negotiation on bilateral and multilateral trade and economic cooperation and for the protection of the investment rights and interests of Chinese enterprises going outside. The negative list, has experienced three versions, is not only aimed at the high-standard international trade rules like TPP, but also conforms to the specific situations of developing countries and countries in transition, and has a strong adaptability to countries and regions along B&R. Therefore, Shanghai FTZ should continue to improve the negative list mode, promote institutional innovation, and finally connects with countries and regions along B&R through expanding its experience to the other three FTZs and the whole country. Trade Facilitation. Relying on BRI construction arrangement, Shanghai FTZ explores to establish the cooperation system in the areas of cargo clearance, commodity inspection and quarantine, quality standards, e-commerce, etc., promotes facilitation of logistics, flows of people and capital, removes obstacles to the cross-border movement of factors of production, and improves the level of trade facilitation. At the same time, Shanghai FTZ should establish 63 Xu Jing (2016) expounded the positioning of the Belt and Road in Shanghai, and proposed that the construction of Belt and Road should be coordinated with the construction of FTZs, including giving full play to the advantages of financial innovation and service industries of Shanghai FTZ, promoting financial integration, making use of the advantages of trade facilitation, and promoting cooperation with countries along B&R in free trade zones. 64 The focus of the negative list management model is not negative, but rather that the country s commitment to positive obligations, such as national treatment lies in establishing non-discrimination, marketization, trade and investment liberalization as basic principles. 146

147 143 a commodity display, sales and procurement center for countries and regions along the Maritime Silk Road. Financial Internationalization. Extending the openness of financial service 65, etc., implementing the capital account convertibility, and realizing contra-flow in closed loop for the offshore RMB have laid conditions for the B&R Initiative to achieve RMB internationalization and infrastructure connectivity through the Asian Infrastructure Investment Bank, BRICS Bank, Shanghai Cooperation Organization Bank, etc 66. Shanghai FTZ should focus on cross-border financial services, set up financial branches in countries and regions along B&R, establish RMB international payment system and promote RMB cross-border payment and settlement. Meanwhile, Shanghai FTZ should organically combine overseas industrial investment with Silk Road fund and domestic capital market, establish an overseas loan fund for local and foreign currencies in the FTZ, and encourage overseas equity investment companies to actively expand business in countries along the Belt and Road. Maritime Connectivity. Base on the FTZ and the Yangshan deep-water port, Shanghai FTZ should establish the port and city alliances, increase liner routes and frequencies in the countries and regions along the Maritime Silk Road, take advantage of manufacturing strength of Yangtze River Delta to form the shipping hub and strategic fulcrum of 21 st Century Maritime Silk Road, and integrate channel construction and economic and trade cooperation to build a community of shared interest and destiny. Tianjin FTZ Constructs the New Platform and Channel for Two-way Opening of the B&R Initiative Build New Platform and Channel for Two-way Opening of B&R. The establishment of Tianjin FTZ is based on Tianjin port. As mentioned previously, Tianjin port is the important port for foreign trade in northeast, northwest and north China. It is close to the New Eurasian Land Bridge and is a port with four railways leading to the European Land Bridge. Therefore, Tianjin FTZ should rely on Tianjin Port, expand international transfer function to appeal cargo from Central Asia, Mongolia, Russia, Japan and South Korea to Tianjin Port, and build a new two-way opening platform of B&R. That is, Tianjin FTZ should take Tianjin Port as the point and the maritime and land transportation as the line to promote the development of the whole area, and expand the radiation scope through infrastructure network of B&R, connecting the land economic corridors between Midwest China, and Central Asia, West Asia, Europe, etc., forming the maritime economic corridor facing Bohai 65 The opening of the service industry in Shanghai FTZ involves 18 industries in six major fields: financial services, shipping services, trade services, professional services, cultural services, and social services. 66 He Xiaoyong (2015) believes that at present, the institutional innovation of Shanghai FTZ is still dominated by trade in goods, border management, and direct investment. It is far from the goal of the reconstruction of international trade rules, which mainly include service trade, investment, intellectual property rights, financial rules and so on. 147

148 144 Coastal Region and Japan and South Korea, and finally forming the new two-way opening platform of B&R. Construct New Trade Routes Based on Land Bridge Transportation of Tianjin Port. Relying on the eastern Xinjiang area of Tianjin Port, Tianjin FTZ should optimize the layout of shipping network, promote maritime connectivity of B&R, and open and increase the maritime shipping routes through the continental bridge of Tianjin port, gradually improving the shipping route network from Tianjin port to the world. Tianjin Free Trade Zone explores the design of trade routes based on Tianjin Portland bridge transportation, changing the traditional maritime trade modes between North America-Japan-Korea-Southeast Asia and Central Asia-Europe to transit transport via Tianjin Port Land Bridge 67, and actively develop the supply markets of goods from Japan, Korea, Central Asia, Mongolia, Russia, and Southeast Asia and other major regions, constructing a new trade channel linking Asia and Europe through Tianjin port as the transshipment port. Meanwhile, relying on Tianjin Port cruise port resources, Tianjin FTZ should also vigorously develop cruise economy, actively open up tourism markets such as Japan and South Korea to make Tianjin Port a transit port for Japanese and Korean tourists, and make Tianjin Port as an important port by relying on the advantage of Tianjin Port s proximity to the hinterland for Chinese tourists to travel abroad (Zhang Lei and Long Lei, 2015). Construct New Logistics Channels of the B&R Initiative. New logistics channels of the B&R Initiative through the construction of land ports and logistics parks should be built. Tianjin FTZ should build an offshore land port in Central Asia to extend the logistics network to the Silk Road Economic Belt, strengthen cooperation with Russia, Mongolia, and countries in Central Asia, plan to construct a logistics transit base in Tianjin port, and improve the cross-border logistics service system. Meanwhile, Tianjin FTZ should also cooperate with South Korean enterprises in building China-South Korean logistics park in the exclusive zone of Tianjin Port to attract logistics enterprises from China and South Korea to settle in, strengthen cooperation between Tianjin and Xinjiang to jointly establish Tianjin-Xinjiang- Europe logistic corridor, and explore two huge markets of east and west, making it the core carrier of New Eurasian Land Bridge economic corridor. Establish Maritime Strategic Fulcrum. Located in the Beijing-Tianjin-Hebei region and adjacent to Japan and South Korea, Tianjin FTZ possesses the advantages of industrial agglomeration and comparatively perfect port. Therefore, these advantages should be fully used to advance port cooperation and strengthen connectivity with Japan and South Korea to establish the fulcrum for the maritime strategy through shipping routes. 67 Li Wenzeng, Feng Pan and Li La (2015) analyzed the influence of Belt and Road on Tianjin, and concluded that Tianjin Free Trade Zone could be extended along the Belt and Road to obtain a new round of development opportunities. Some suggestions are put forward to expand the economic functions of international ports. 148

149 145 Establish Financial Leasing Market. The prioritized area of the B&R construction is facilities connectivity. Infrastructure construction needs a large amount of capital input for the engineering machinery, which in turn will increase the demand for the financial leasing Industry. However, financial leasing companies are facing difficulties in financial support. On the one hand, short-term bank loans obtained by finance leasing enterprises cannot meet their needs. On the other hand, there is only one listed financial leasing company in China, which limits the financial leasing companies access to financial support from the stock market. Financial leasing in Tianjin is relatively developed, which is the highlight of Tianjin s financial innovation. Therefore, Tianjin should give full play to the advantage of financial leasing and use financial policies in FTZ to set up financial leasing market in the FTZ, promote the development of financial leasing and give financial support to BRI construction. Fujian FTZ, Trade with Taiwan, Functionally Undertakes the B&R Initiative Fujian is both the FTZ and the core area of the Maritime Silk Road. It is the Junction of the two strategies. The positioning of Fujian FTZ is trade with Taiwan, functionally undertaking tasks of BRI. On the one hand, Fujian FTZ should highlight the special features of its relations with Taiwan, focus on the connectivity of trade and policies across the strait to advance jointly building the Maritime Silk Road. On the other hand, facing Southeast Asia, Fujian FTZ should concentrate on maritime connectivity, establish maritime strategic pivot and form the backbone of the Maritime Silk Road connectivity. Deepen the Docking with the Demonstration Zone of Taiwan Economy. Trading with Taiwan is the most outstanding feature of Fujian FTZ. It should exert the advantage of the five affinities, highlight the features of its relationship with Taiwan, focus on industrial cooperation, take the three FTZs as platforms and deepen their integration with Taiwan s Free Economy Zone in accordance with their different strategic positioning. Fuzhou Area should focus on undertaking the transfer of Taiwan s high-tech industries, innovate the integration mode of manufacturing technology and manufacturing service and build the advanced manufacturing base. Xiamen Area should focus on the regional financial service center for both sides of the strait, explore a new mode of trade with Taiwan, dock with major ports in Taiwan and become the logistics center of the two sides. Pingtan Area should mainly undertake Taiwan s tourism and cultural creativity and establish an international tourism island. The FTZ construction can be jointly planned with Taiwan, such as cooperation projects, industry development path and labor division way, and play as a pilot in fields of investment and operation patterns and forward the extension of more policies so that it achieves the depth fusion and joint build through consultation to meet the interests with Taiwan. Construct the cross-straits Trade Center. Fujian FTZ should start with the five connectivity, innovate cooperation modes, reveal the strategic goal of Maritime Silk Road in terms of the function of the FTZ, be pilot in terms of investment and trade liberalization, service market, etc., promote the free flow of goods and services, foster the further economic 149

150 146 integration between Fujian and Taiwan, and advance the formation of the new pattern of allround opening 68. At the same time, Fujian FTZ should take the opportunity of institutional innovation to combine streamlining administration and delegating power to lower levels with Opening Up, accelerate the reform of certificates (that is, transferring three certificates of the industry and commerce, quality inspection and tax into only one certificate), further new mode of the pilot shipping, customs clearance, inspection and quarantine, improve customs clearance efficiency, promote trade facilitation and construct cross-strait trade center. Construct the cross-strait Regional Financial Service Center. Cross-border RMB business across Taiwan Strait is a major feature of financial development in Fujian FTZ. Fujian FTZ should innovate financial cooperation, establish the account and management model that adapts to the FTZ, set up the cross-strait regional financial service center, promote the crossborder clearance business for RMB and the exchange business between RMB and NTD, establish the cross-straits currency clearance center, achieve monetary circulation and create favorable conditions for the cross-strait liberalization of investment and trade. Construct the Cooperation Demonstration Zone of the Cross-Straits New Industries and Modern Service Industries. Fujian FTZ should promote in-depth openness towards Taiwan in the fields of new industries and modern service industries, improve the free flow of personnel, capital, and service factors, and strengthen the cross-straits cooperation in crossstrait e-commerce, tourism, and medical services. Meanwhile, the FTZ needs to innovate cooperation mechanism, develop further integration channels of new industries and modern services from multiple levels and multiple areas, form a new platform where both Taiwan and the Mainland join international cooperation and competitions together and establish the new industries and modern services cooperation demonstration zone for both sides of the strait. Construct the Southeast International Shipping Center. Fujian FTZ should functionally undertake BRI and it is of great importance to improve port infrastructure, for which the Southeast International Shipping Center is the most important. The Southeast International Shipping Center should serve as a carrier. On the one hand, it is necessary to improve the cooperation with the main ports (Taichung port, Hualien port, Kaohsiung port, Taipei port, etc.) and cities in Taiwan, promoting maritime connectivity and promoting the joint construction of the Maritime Silk Road by both sides of the Straits 69. The joint construction of the Maritime Silk Road by both sides of the Straits will effectively expand the global influence, raise the power of economy, produce more economic dividends, and is also in line with the mainstream of peaceful development of the cross-straits relations and with the major 68 In May 2015, Fujian FTZ established 88 pilot projects for institutional innovation, 20 of which were for Taiwan, and 98 pilot projects for expanded opening, 62 of which were only open to Taiwan. Promoting the freedom of investment and trade with Taiwan has been included in the task list of Fujian FTZ. 69 It is pointed in Action plan on the China-proposed Belt and Road Initiative that he 21 st Century Maritime Silk Road has two main directions, the western route and the southern route. The core area of these two routes, in addition to the familiar sea rights dispute that everyone knows to cross the South China Sea, is facing ASEAN countries. Another important feature is the connection with the Taiwan Strait. It concerns the great cause of national reunification. In other words, as far as Fujian is concerned, there is not only the issue of cross-strait economic and trade cooperation, but also the issue of cross-strait joint construction of the Maritime Silk Road. 150

151 147 direction of the cross-straits cooperation 70. On the other hand, Fujian FTZ should improve the cooperation with main ports and cities in Southeast Asia, Middle East, concentrate on connecting center ports and cities in the Maritime Silk Road, ensure main routes, speed up route and port cooperation, establish strategic fulcrum and form the backbone of the Maritime Silk Road connectivity. Develop Marine Economy, Constructing Maritime Strategic Fulcrum. Fujian is rich in marine resources. Fujian FTZ should focus on the marine economy, jointly develop services related to offshore fishing industries (including marine aquaculture, fisheries, energy, marine tourism) with countries along the Belt and Road, build pelagic fishery base in Indonesia, Burma and other strategic fulcrum countries. Meanwhile, it is necessary for Fujian FTZ to develop services related to ocean fishery industry, such as fishery resources survey, fishing grounds investigation, ocean fishing boat inspection, expand maritime economic cooperation with countries along the Maritime Silk Road, and develop marine partnerships, providing new ways of alleviating disputes in the South China Sea. In addition, it should push connectivity of main ports, routes, logistics and trading facilities with Southeast Asia, take China-Malaysian Twin Industrial Zones as a model to establish overseas economic zones in important ports and cities of strategic fulcrum countries, integrate channel construction and economic development and build the connectivity backbone of the Maritime Silk Road. Guangdong FTZ Focuses on Building the Guangdong-Hong Kong-Macao Big Bay Area to Construct the Maritime Silk Road together with Hong Kong and Macao Guangdong Free Trade Zone, facing Hong Kong and Macao, should be based on Shenzhen Qianhai, Guangzhou Nansha and Zhuhai Hengqin, deepen cooperation between Guangdong, Hong Kong, and Macao, create Guangdong-Hong Kong-Macau Greater Bay Area, and cooperate with major cities in the Pearl River Delta, such as Hong Kong and Macao, jointly forming the most radioactive and influential trade, financial and shipping centers of the Maritime Silk Road. Construct the Guangdong-Hong Kong-Macao Big Bay Area. Adjacent to Hong Kong and Macao, Guangdong enjoys a natural geographical advantage in cooperation with Kong and Macao. Therefore, Guangdong FTZ should expand the openness towards the Hong Kong and Macao in the framework of CEPA (Closer Economic Partnership Arrangement) by eliminating invisible barriers, promoting further in-depth cooperation with Hong Kong and Macao, and building the Guangdong-Hong Kong-Macao Big Bay Area. Meanwhile, Guangdong FTZ should sum up its experience of institutional innovation in the process of cooperation with Hong Kong and Macao, speed up the formulation of high standards of trade rules, serve as a pilot to develop trade, investment and financial cooperation with countries 70 Chen Jingwei, vice chairman of the All-China Federation of Industry and Commerce, said: judging from the overall layout of the mainland, Belt and Road links Europe and Asia, connects east and west, and creates a vision of prosperity with countries along B&R on the basis of deepening and expanding regional cooperation mechanisms. The future of Taiwan cannot ignore this trend. Only by following the trend and working closely together can we reshape Taiwan's key position in regional cooperation and avoid the trend of marginalization. 151

152 148 along the Belt and Road according to the path that is in line with the international counterpart and build the most influential trade center and financial center of the Maritime Silk Road. Build the Financial Hub and Investment Center of the Maritime Silk Road Shenzhen Qianhai is the core area of Guangdong FTZ. It is also the most important base for the national financial opening and the outgoing of the RMB. Qianhai is to participate the construction of the 21 st Century Maritime Silk Road and work with Hong Kong to become the financial hub and investment center of the Maritime Silk Road. In the construction of the 21 st Century Maritime Silk Road, the superiority of Hong Kong and Macao 71 should be further exerted to become the platform for the economic cooperation and people-to-people exchanges between the mainland of China and the countries along the Maritime Silk Road. Qianhai is a Shenzhen- Hong Kong modern service cooperation zone approved by the State Council and is a pioneer area for deepening the close partnership between the mainland and Hong Kong and Macao. As a strategic platform for Reform and Opening Up, it is also a strategic platform in the construction of Guangdong-Hong Kong-Macao Big Bay Area which is a pivot area for China s implementation of South China Sea strategy and establishment of 21 st Century Maritime Silk Road. Shenzhen is a bridgehead, Qianhai is a strategic fulcrum, especially in the modern service cooperation, through the strategic fulcrum of Qianhai, it can be extended to the countries and regions along the 21 st Century Silk Road to promote the all-round cooperation. Construct the International Logistics Hub Port of the Maritime Silk Road. Located in the Pearl River Delta, Guangdong FTZ has excellent ports and advantageous geographical location. There are two world-class groups of ports and airports near the FTZ with the comparatively perfected infrastructure of ports and airports. Under the framework of the FTZ, Shekou port, Chiwan port and Qianhai Bay bonded port district are linked together. Therefore, Guangdong FTZ should integrate and make full use of its port resources to build international hub port, form port alliance with countries and regions along the Maritime Silk Road, increase the liner and voyage, upgrade international shipping level relying on the large international freight of Pearl River Delta and improve port logistics services. Meanwhile, Guangdong FTZ should promote the institutional innovation of tax rebates of departure port, develop shipping finance and insurance, establish Guangzhou Shipping Trade Center, make shipping trade index and construct the international logistics hub port of the 21 st Century Maritime Silk Road. 71 In history, Macao has been an important hub city of the Maritime Silk Road. In the 16th and 18th centuries, private businessmen from southern Fujian joined hands with the Portuguese to build Macao into the largest commercial empire in East Asia, exporting silk, blue and white porcelain and other goods to Europe. Macao has become a bridgehead and an important hub city for Fujian and Guangdong provinces to connect with the ports along the Maritime Silk Road. 152

153 149 Fujian FTZ and Guangdong FTZ Exert the Power of the Overseas Chinese, Unite the Efforts of the Two Shores and Four Places (the Mainland, Hong Kong, Macao, and Taiwan) to Construct the Maritime Silk Road As mentioned previously, Fujian FTZ docks its trade with Taiwan, focuses on the connectivity of the cross-strait trade and policy, and constructs the Fujian-Taiwan FTZ. Guangdong FTZ focuses on Hong Kong and Macao, emphasizes the connectivity of Guangdong, Hong Kong and Macao, and constructs the Guangdong-Hong Kong-Macao Big Bay Area. It is worth noting that Fujian, Guangdong, Hong Kong, Macao, and Taiwan, belonging to China, should base on the Fujian-Taiwan FTZ and the Guangdong-Hong Kong- Macao Big Bay Area to jointly construct the two shores four places FTZ. Meanwhile, these five areas are the strategic fulcrum and core area of the 21 st Century Maritime Silk Road. The two shores and four places should be put as a carrier to jointly construct the 21 st Century Maritime Silk Road. In addition, Fujian and Guangdong are both the major ancestral home for overseas Chinese. The overseas Chinese are a very important force in the construction of the FTZ, and are also an important bridge for the communication among the two shores and four places, and they are also the participants and constructors of the Maritime Silk Road. They feature the advantage of promoting the two shores four places FTZ and constructing together the Maritime Silk Road 72. Policy coordination is the first priority to achieve the goal of jointly building the initiative through cooperation, co-construction and sharing with the countries along the B&R. The overseas Chinese has the superiority for connecting China and foreign countries, and should become the bridge of policy coordination. Two-way connectivity with countries and regions along the Maritime Silk Road should be promoted by not only delivering the concept of openness and inclusiveness to relevant countries and regions, but also conveying other countries needs to China. It is important to give full play to the interpersonal influence and public diplomacy ability of the opinion leaders of overseas Chinese, and create an open channel for the policy coordination of countries and regions along the Maritime Silk Road. Of course, overseas Chinese can play an irreplaceable role in various areas of BRI construction, such as facilities connectivity, unimpeded trade, financial integration, and people-to-people bonds. For example, Southeast Asia is the radiative zone of the main channel of the Maritime Silk Road, and is also the area where Chinese businessmen perform well in economic and financial fields. Therefore, their advantages in ports, shipping, transportation, logistics, warehousing, 72 It is mentioned in Action plan on the China-proposed Belt and Road Initiative that We should use opening-up to motivate these areas to carry out deeper reform, create new systems and mechanisms of open economy, step up scientific and technological innovation, develop new advantages for participating in and leading international cooperation and competition, and become the pacesetter and main force in the Belt and Road Initiative, particularly the building of the 21 st Century Maritime Silk Road. We should leverage the unique role of overseas Chinese and the Hong Kong and Macao Special Administrative Regions, and encourage them to participate in and contribute to the Belt and Road Initiative. We should also make proper arrangements for the Taiwan region to be part of this effort. 153

154 150 etc should be full used, they should be encouraged in in-depth cooperation in fields of port construction, transportation, industry park, energy development, etc. with domestic companies and their power should be depended on to promote the connectivity of maritime transportation channels and those on land. The overseas Chinese and compatriots from Taiwan, Hong Kong, Macao and the mainland all belong to Chinese people, and should serve as the bridge of BRI, jointly construct concrete platform for the Belt and Road, promote effective collaboration of capital, technology and projects at home and abroad and advance the implementation of BRI and the realization of the China Dream. 154

155 151 Research on the Influencing Factors and Countermeasures of Chinese Enterprises' Direct Investment in Thailand Yi Changjun, Wang Yumin, Wang Wei, Yan Xiaojuan College of Business Administration, Huaqiao University ABSTRACT With the "Go Global" policy and the "One Belt and One Road" initiative, the scale of direct investment by Chinese enterprises in Thailand continues to expand. This article matches the List of Overseas Investment Companies (Institutions) of the Ministry of Commerce with the List of All A-Share Listed Companies in China of GuoTai an database, obtains panel data of OFDI from A-shares listed in Shanghai and Shenzhen that invested in Thailand from 2005 to 2016, and investigate the relationship between ownership concentration and the proportion of the state-owned shares of enterprises, and the decisions of the enterprises direct investment in Thailand. Finally, this article provides relevant policies to promote OFDI in Thailand. The study found that ownership concentration is one of the most important factors affecting enterprises direct investment decisions in Thailand. Specifically, there is an inverted U-shaped relationship between ownership concentration and the decision of the company s direct investment in Thailand; the proportion of state-owned shares of the company will weaken the inverted U-shaped relationship between ownership concentration and the company s decision to invest directly in Thailand. This article is based on the situation in Thailand, and innovatively incorporates corporate governance, corporate equity structure, etc., into corporate foreign direct investment research from a micro-perspective. It has certain guiding significance for both advancing Chinese enterprises direct investment in Thailand and improving Chinese OFDI theory. Key Words: OFDI, Thailand, ownership concentration, proportion of state-owned shares 我国企业对泰国直接投资影响因素与对策研究 衣长军王玉敏王玮燕晓娟 华侨大学工商管理学院 摘要 : 随着 走出去 战略和 一带一路 倡议的推进, 我国企业在泰国的直接投资规模不断地扩大 本文将商务部 境外投资企业 ( 机构 ) 名录 与国泰安 中国全部 A 股上市公司名单 匹配, 得到 年投资到泰国的沪深 A 股上市公司 OFDI 的面板数据, 运用面板回归考察股权集中度 企业国有股比例等与企业对泰国直接投资量的决策之间的关系, 并给出了促进对泰国 OFDI 的相关政策建议 研究发现, 股权集中度是影响企业对泰国直接投资决策的重要因素之一 ; 具体地, 股权集中度与企业对泰国直接投资量的决策之间呈倒 U 型关系 ; 企业的国有股比例会弱化股权集中度与企业对泰国直接投资量的决策之间的倒 U 型关系 本文立足于中泰国情, 基于微观视角, 创 155

156 152 新性地将公司治理 企业股本结构等纳入企业对外直接投资研究 对于推进对泰国直 接投资与完善企业 OFDI 理论具有一定的指导意义 关键词 对外直接投资 泰国 股权集中度 国有股比例 1. Introduction Since the Chinese government has actively promoted the construction of the One Belt and One Road, the Go Global policy has been gradually improved, and the integration of Chinese companies in the process of economic globalization has been accelerated. Chinese Outward Foreign Direct Investment (OFDI) along the Belt and Road should give priority to the development of OFDI in neighboring countries, identify the point of convergence of interests of OFDI in neighboring countries, and promote the sustainability of OFDI Development (Zhou, 2015). According to the 2016 Statistical Bulletin on China's Outward Foreign Direct Investment, Chinese enterprise directly invest $15.34 billion in countries along the Belt and Road, of which China s direct investment in ten ASEAN countries was US$ billion, accounting for 67% of the total. The main investment countries include Singapore, Malaysia, Laos, Vietnam, Thailand and other ASEAN countries. This shows that ASEAN countries have become important areas for Chinese enterprises OFDI. As of the end of 2016, China has set up 4,300 direct investment enterprises in ASEAN countries and hired 283,900 foreign employees, which greatly promoted employment in the ASEAN countries (Table 1). In recent years, China s investment in the ASEAN region has generally maintained an upward trend (Figure 1), and it has become the fourth largest source of investment in the ASEAN region for seven consecutive years. At the same time, the increase in capital inflows from foreign direct investment to the ASEAN region will directly promote local employment, provide more employment opportunities, and further promote the local economic development of ASEAN member countries.㻌 Table 1 China's Investment in Establishing Direct Investment Enterprises in ASEAN Region Year Number of subsidiaries Employment of local staff(in thousand) Sources: Data collected from the Statistical Bulletin of China's Foreign Direct Investment

157 153 (in US$ 100 Million) Year Figure 1 China's OFDI Situation in ASEAN Source: Data collected from the Statistical Bulletin of China's Foreign Direct Investment Thailand, as a friendly neighbor of China and an important member of ASEAN, has become increasingly close to China s bilateral economic and trade exchanges through the One Belt and One Road policy. According to statistics, bilateral trade between China and Thailand reached US$74.14 billion in 2017, and China is Thailand s third largest trading partner. In recent years, China s investment in Thailand has generally maintained an upward trend (Figure 2). From January to March 2018, China became a The second largest source of investment in Thailand. The cash inflows from Chinese corporate investment projects have injected new vitality into Thailand's local economy, created more job opportunities, increased the local consumer spending of local suppliers and multinational companies in Thailand, and boosted local economic growth, thereby boosting Thai GDP growth and promoting Thai Economic and social progress (Figure 3).In the course of China s direct investment in Thailand, what factors actually affect the direct investment of Thailand s enterprises in Thailand? What are the microeconomic decision-making factors for companies investing in Thailand? Based on the situation in Thailand, this paper innovatively incorporates corporate governance, corporate equity structure, etc., into corporate foreign direct investment research from a micro-perspective. It has certain guiding significance for both advancing Chinese enterprises direct investment in Thailand and improving Chines OFDI theory. 157

158 , , ,000 80,000 69,987 75,519 83,946 60,000 40,000 20, ,860 40,724 7,641 4,547 23,011 4, Figure 2 Chinese OFDI in Thailand Source: Data collected from the Statistical Bulletin of China's Foreign Direct Investment in percent Year Figure 3 Changes in GDP Growth in Thailand, Source: Data collected from the China-ASEAN Statistical Yearbook Literature review and hypothesis Equity Concentration and OFDI Corporate governance refers to the relationship among many stakeholders of a company, including shareholders, management, and the board of directors. The essence is the interest issue between large shareholders and minority shareholders, which determines the decisionmaking and development direction of the company. Ownership concentration refers to whether the shareholder's equity is relatively decentralized or relatively concentrated through the proportion of shares held by the shareholders. This reflects the owner's control of the company and an important indicator of whether the company is operating stably. The existing research has inconsistent explanations on the relationship between ownership concentration and OFDI. On the one hand, the degree of ownership concentration is positively related to the direct foreign investment of the company. Li and Xu (2010) found that centralized control 158

159 155 enterprises have greater risk-taking propensity and are more inclined to adopt wholly-owned methods to enter overseas markets. Compared with enterprises with dispersed shareholding structure, the more concentrated the company's equity, the greater the control of shareholders' control over management, and the lower the cost of supervision.enterprises are more inclined to choose greenfield investment and establish new companies in the host country; Almeida and Wolfenzon (2006) found that as the ownership concentration increases, the investment expansion behavior of controlling shareholders will also increase, that is, the higher the degree of ownership concentration, the higher the investment motivation, including the expansion of the market size and enterprises scale, such as expanding overseas markets and Outward Foreign Direct Investment. On the other hand, some scholars have concluded that ownership concentration is negatively related to the direct foreign investment of enterprises. For example, Rajesh (2006) found that although gains on control rights will cause controlling shareholders to continue to expand investment scale, due to the existence of cost of control, the costs are also increasing substantially as the scale of investment expands, and will eventually tend to be underinvested. That is, with the increase of ownership concentration and the expansion of investment scale, when the growth of the cost of control exceeds the gains of control rights, the investment will be reduced in the enterprises with higher ownership concentration, and it will not benefit the foreign direct investment of the enterprises. In addition, scholars have found that the degree of ownership concentration does not affect OFDI enterprises. For example, Lu and Guo (2015) used the data of Chinese listed companies OFDI towards European Union as a sample to study the influence of the degree of ownership concentration in the governance structure on corporate OFDI. And it was found that there was no significant correlation between the degree of ownership concentration and the corporate OFDI. OFDI is a risk decision for enterprises. The choice of investment decision depends on the decision maker's cognition and view of this risk. The degree of ownership concentration represents the ownership right of the company. In the highly concentrated corporate ownership, the personal characters and decision-making tendencies of a few large shareholders or even a single controlling shareholder are more evident in the company's strategic decision-making because of their absolute control power. Social stratification theory holds that having or lacking power can fundamentally change one's mentality (Magee J C and Galinsky A D., 2008). Specifically, having power will motivate individuals to focus on the positive aspects of the situation. The results of Anderson s study (2006) also show that having power increases their optimism about the perceived risks and leads to risky behavior. The higher of the degree of the ownership concentration is, the greater the power that this minority of shareholders have, companies might have a greater market and opportunities although the environment is more complex with more risks which makes them more concerned about OFDI in Thailand. In addition, among the companies controlled by large shareholders, the greater the size of the company, the greater the degree of freedom for large shareholders to seize the company's resources, and the major shareholders prefer to choose investment strategies that can expand the scale of the company in order to maximize their own interests (Yao and Kong, 2008). Therefore, the more power a controlling shareholder has, 159

160 156 the more likely it is to Go Global and invest directly in Thailand in order to achieve a significant expansion of the company's scale and thus gain greater benefits. At the same time, with the increase in the shareholding ratio of major shareholders, its control position has also increased, the management status is relatively stable, and the pressure it faces from control power is also greatly reduced, which may result in a lower level of effort in its work, and less consideration of the risks brought about by investment (Li Xin, 2008), the lack of cautiousness in the selection of investment plans, and the more attention to the positive aspects of the program, such as technology acquisition, market share, etc., and has led to more direct investment in Thailand. However, according to the benefit of the Alignment Effect, when the ownership concentration is too high and the shareholding ratio of the controlling shareholder exceeds a certain level, even the largest single shareholder, the largest shareholder has absolute interests in the company, the proportion of income gained from the infringement of other shareholders' interests through the exercise of decision-making is reduced. At this time, the encroaching behavior of the largest shareholder will be weakened (Chen et al., 2011),and he will pay more attention to the overall interests of the enterprise. When participating in corporate governance, the supervision of senior management personnel will be improved, and incentives for senior executives tend to be more related to business performance. But business performance is mainly measured by the accounting earnings, especially the current accounting surplus, which is more likely to lead to short-sighted behavior of the company (Liu, 2013). In this situation, companies tend to choose to keep conventional profitable behaviors. Since has a high risk of direct investment in Thailand, and it will not only generate surplus in the short term, but will consume corporate earnings and be unfavorable to deal with numerous uncertainty, companies are less likely to Go Global and choose OFDI in Thailand. In summary, with a small ownership concentration, with the increase of the ownership concentration, the enterprises tend to increase OFDI in Thailand; and after the ownership concentration reaches a certain value, the enterprises tend to decrease OFDI in Thailand as the ownership concentration increases, which means there may be an inverted "U" relationship between ownership concentration and foreign direct investment of the company. Therefore, we propose Hypothesis 1: there may be an inverted "U" relationship between the ownership concentration and the direct investment of enterprises. The proportion of state-owned shares of enterprises and OFDI The existing studies pay more attention to the influence of the ownership structure of enterprises on OFDI entering model. There is very little literature on OFDI of state-owned enterprises and the combination of the proportion of state-owned shares and the amount of foreign direct investment. At present, the main force of Chinese going global enterprises is still state-owned enterprises supported by policies (Yan et al., 2009). State-owned enterprises have a closer relationship with the government and, to a certain extent, represent the will of the government. They can get more benefits from policy support in the process of economic globalization (Sun, 2017). Therefore, state-owned enterprises tend to be more inclined to 160

161 157 choose OFDI than private enterprises. (Huang et al, 2014). In the process of OFDI by multinational enterprises, compared to private enterprises, the special nature, business objectives, and interest needs of the state-owned enterprises give them many policy advantages in terms of ownership, social goals, social and economic functions, and operating mechanisms of property rights organizations (Zhou et al., 2015). Private enterprises are subject to many obstacles and restrictions in the approval of access applications, and have difficulties in financing predicament. To a certain extent, financial repression also restrains the OFDI of private enterprises (Jiang et al., 2014), which is not conducive to OFDI of private enterprises. For enterprises, OFDI is a typical high-risk, high-uncertainty, and exploratory strategic behavior. The greater the equity of corporate decision makers, the greater the autonomy of decision-making, and the more autonomy to choose high-risk overseas investments. However, to establish more overseas subsidiaries, it is necessary to deal with the cultural and political risks brought about by the expansion of internationalization through the national resources and government support represented by the proportion of state-owned shares or state-owned shares of joint ventures. With the implementation of the One Belt and One Road strategy, state-owned enterprises have a larger geographical advantage in the ASEAN region. Chinese state-owned enterprises are more familiar with Thailand s local socio-cultural environment and their investment environment is more relaxed, providing protection for multinational enterprises direct investment in Thailand. We believe that compared to private enterprises, the higher the ownership concentration in state-owned enterprises, the more likely it is to encourage actual decision makers to turn to state resources to respond to the "One Belt and One Road" policy call, and to go abroad for direct investment in Thailand, which increases the amount of OFDI in Thailand and promotes the expansion of OFDI by enterprises. At the same time, when the equity of the enterprise is extremely dispersed, a higher proportion of stateowned equity can improve the ability of enterprises to cope with risks. The closer is the relationship with the government, the more government support that can be obtained during the process of OFDI, both the pressure on resources of corporate decision makers and the prudent investment will weaken, which promote the expansion of foreign direct investment of enterprises. With the increase in ownership concentration, the proportion of major shareholders share of equity is increasing, and the proportion of state-owned equity is relatively small, leading to a reduction in the degree of will representing the government s will. the actual decision-makers of an enterprise tend to ignore the impact of macroeconomic policies and increase the investment risks. As investment risks increase, major shareholders may reduce their investment scale in consideration of their own interests, which is not conducive to the expansion of foreign investment. The negative effect of ownership concentration may reach its maximum when the ownership concentration is at an intermediate level. At this time, the internal contradictions are fierce, that is, the interaction between the proportion of state-owned shares of enterprises and the relative concentration of ownership concentration will result in the lowest amount of OFDI in Thailand. When the equity of the enterprise is too concentrated, the controlling shareholder occupies most of the interests of the enterprise, there is little interest can be infringed with. And the controlling 161

162 158 shareholder will consider more for the overall development of the enterprise and make the enterprise develop in a better and orderly way because the interest of the enterprise is closely related to itself. Therefore, the interaction between the proportion of state-owned shares and the ownership concentration is conducive to expanding the direct investment in Thailand. In summary, we propose Hypothesis 2: The inverse U relationship between equity concentration and corporate direct investment in Thailand is negatively adjusted by the proportion of state-owned shares of the company. That is, the increase in the proportion of state-owned shares of the company can weaken the relationship between ownership concentration and OFDI in Thailand. 3. Econometric Model and Data Sample Selection This article selects Shanghai-Shenzhen A-share listed companies from 2005 to 2016 as the research object. First, the List of Overseas Investment Companies (Institutions) of the Ministry of Commerce and the List of All A-Share Listed Companies in China of Guo Tai an database are matched to obtain a list of Chinese enterprises that invested in Thailand. Then annual reports and announcements of these companies are searched on the website of CNINFO and Shenzhen Stock Exchange to find out the information of subsidiaries, and the subsidiaries included in the consolidated statements are manually collected. Finally, this paper matches the national level data for each year between China and Thailand with the above information. At last, the unbalanced panel data of Shanghai-Shenzhen A-share listed companies that invested in Thailand from 2005 to 2016 is obtained, and the final sample size is 153. Indicator Design and Data Description Dependent variable Amount of Foreign Direct Investment (COFDI). This article selects the number of multinational companies invested in Thailand to represent the level of enterprises direct investment in Thailand. The data is mainly derived from CNINFO.com.cn. The annual reports of the relevant year are obtained on the website of CNINFO according to the "Going Global" listed companies stock code, the number of subsidiaries and the state of investment are manually collected. Independent variable Ownership Concentration (OwnCon). This article takes OwnCon as an explanatory variable, and the sum of the top five major shareholders' shareholding ratios is used as a proxy variable for corporate ownership concentration. The data comes from Reith Financial Research Database. 162

163 159 Adjusting Variable The proportion of state-owned shares (lnstates). The measurement of the proportion of state-owned shares is relatively straightforward. It is directly measured by the proportion of state-owned shares by taking the logarithm. The data comes from RESSET Financial Research Database. Control Variables (1) Institutional distance (instance). At present, there are multiple methods for measuring the institutional distance. Some scholars use the data of the global competitiveness report, and some scholars use the global governance index. Based on the World Governance Indicators (WGI) released by the World Bank, this paper uses the Kogut-Singh distance index formula proposed by Kogut and Singh in 1988 to calculate the institutional distance between Thailand and China. The formula is as follows: iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii ii ii iiii ii iiii ii ii ii Among them, insdistance t represents the institutional distance between Thailand and China. I it represents Thailand's ith institutional dimension index. I ic represents the ith institutional dimension index of China. And V i represents the variance of the ith institutional dimension. The data comes from the "Global Governance Indicators" database released by the World Bank. (2) Labor cost (lnlab). This article uses the per capita gross national income of Thailand in U.S. dollars and takes logarithms to avoid heteroscedasticity. The number comes from the World Bank database. (3) Enterprise size (lnsize). This paper takes the logarithm of the number of employees in a multinational enterprise to represent the size of the company. The data comes from Guo Tai an database. (4) Enterprise age (lnage). This paper selects the difference between the year of the study and the year when the business was opened, and takes the logarithm to represent the age of the business. The older the company is, the richer the experience is, and the easier it is to go global. The data comes from Guo Tai an database. (5) Operational efficiency(operation). This article uses the company's total asset turnover rate to measure operational efficiency. The data comes from the Guo Tai an database. (6) Finance (Finance). This article uses corporate interest expense divided by fixed assets as the method to measure the financial constraints of enterprise interest expense/fixed assets which learns from Yi (2016). The data comes from Guo Tai an database. 163

164 160 (7) Labor productivity (lntfp). This article uses company s sales divided by employees to represent the productivity of the company. The data comes from Guo Tai an database. (8) Solvency (assetpay). This article uses the asset-liability ratio to measure the solvency of the company. The data comes from Guo Tai an database. (9) Board size (lndcount). This article draws on the method of Wang Yilin et al. (2016), and adopts the number of members of the company's board of directors to represent the size of the board of directors and performs logarithmic processing. The data comes from Guo Tai an database. (10) Precipitated redundant resources (absor). This article uses the method of Greenley and Oktemgil (1998) to measure redundant resources by the proportion of management expenses in sales revenue. The data comes from Guo Tai an database. (11) Non-Precipitated redundant resources (unabsor). This article uses the method of Singh (1986), Herold and Jayaraman (2006), and Shimizu (2007) to measure the non- Precipitated redundant resources by using the quick ratio that reflects the amount of immediate resources available to the company, namely, (current assets-inventory)/current liabilities. The data comes from Guo Tai an database. (12) Institutional investors (institute). It is measured by the proportion of shares held by institutional investors in total shares. The data comes from RESSET Financial Research Database. (13) Voting rights (decide). This indicator refers to the right of a multinational parent company to make certain intentions for the subsidiary company s motion when setting up a subsidiary overseas. The data comes from the listed company's annual report. Table 2 Control Variable Design and Data Sources Variable Type Variable Name Variable Data Source Symbol Dependent variable Direct investment in Thailand COFDI Annual report of listed company Independent Variable Ownership Concentration OwnCon RESSET Financial Research Database Regulatory variable Proportion of stateowned shares lnstates RESSET Financial Research Database Control variables Institutional insdistance World Bank database distances Host country labor lnlabor World Bank database costs Corporate Size lnsize Guo Tai an database Corporate Age lnage Guo Tai an database Operational efficiency operation Guo Tai an database 164

165 161 Financing Finance Guo Tai an database constraints Labor productivity lntfp Guo Tai an database Board size lndcount Guo Tai an database Solvency assetpay Guo Tai an database precipitating absor Guo Tai an database redundant resources Non-precipitating unabsor Guo Tai an database redundant resources corporate investor institute Resset Financial Research Database right to vote decide Listed company annual report Table 3 Descriptive Statistical Analysis Results for Each Variable Variable Name N Average Standard Deviation Minimum Maximum VIF Value state lnstates OwnCon lntfp decide absor unabsor institute assetpay lndcount Finance lnlabor operation insdistance lnsize lnage

166 162 Variable Correlation Analysis In order to select an effective model for regression, before the empirical analysis, the correlation of each variable was analyzed. The Spearman correlation coefficient between the variables is shown in Table 4, and the correlation between the variables can be initially judged to be weak. Table 4 Correlation Coefficient between Variables Variable Name state lnstates OwnCon lntfp decide absor unabsor institute state lnstates OwnCon lntfp * decide * * absor * * unabsor * * * * institute * * * assetpay * * * lndcount * * * * * * Finance * * * lnlabor * * * operation * * * * * insdistance * * lnsize * * * lnage * * *

167 163 Continued Table 4 Correlation Coefficient Table between Variables Variable Name assetpay lndcount Finance lnlabor operation insdistance lnsize lnage assetpay lndcount lnlabor * operation * * * insdistance * * * * lnsize * * * lnage * * * * * * Second, in order to ensure the robustness of the empirical results, we used the method of Yi and Xu(2016) to measure the Variance Inflation Factor (VIF) of all the independent variables in this paper. The larger the value of VIF is, the more serious the problem of collinearity is. From Table 3, it can be seen that the maximum VIF values of all independent variables are far less than the critical value of 10, indicating that there is no obvious correlation between the variables. Finally, The two-way causality or interaction between explanatory variables can lead to errors in the empirical results.in order to avoid the endogenous problems caused by existence of bidirectional causality or interaction between explanatory variables which can result biased empirical results. The paper tests the problem using the method proposed by Davidson and MacKinnon (1993). The results show that the p value is > 0.1. Accepting the null hypothesis indicates that there is no endogenous bias between explanatory variables. Measurement Model Settings First, set up a reference model to examine the macro-national institutional distance and Thailand's labor costs; As for the micro level of the enterprises,factors such as firm size, enterprise age, operational efficiency, financing constraints, labor productivity, board size, solvency, Precipitated redundant resources,non-precipitated redundant resources, institutional investor ratio, and voting rights can impact on China's direct investment in Thailand, that is the basic model containing only control variables1 is as follows: iiiiiiiiii iiii ii ii ii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii ii ii iiiiiiiiiiiiii ii ii iiiiiiiiiiii iiii ii iiiiiiiiii iiii ii iiiiiiiiiiiiiiiiii iiii ii iiiiiiiiiiiiii iiii ii iiiiiiiiii iiii ii iiiiiiiiiiii iiii ii iiiiiiiiiiiiiiii iiii ii iiiiiiiiii iiii ii iiiiiiiiiiiiii iiii ii iiiiiiiiiiiiiiiiii iiii ii iiiiiiiiiiii iiii ii iiii (Model 1) 167

168 164 Among them, k represents the enterprise, j represents the year. ii ii indicates the individual effect of the enterprise that varies with the company. ii iiii is a random disturbance term. In order to test the impact of ownership concentration on Chinese enterprises direct investment in Thailand, the degree of ownership concentration and its quadratic items are added to Model 1 to obtain the following model: iiiiiiiiii iiii ii ii ii iiiiiiiiiiii iiii ii iiiiii iiii ii ii ii iiii (Model 2) Among them, k j ii ii ii iiii have the same meaning as above. ii ii represents all the control variables in Model 1. iiiiiiiiiiii iiii indicates the ownership concentration of the company k in year j. iiiiii iiii indicates the Square item of the degree of ownership concentration in year j of company k. 4. Empirical Results Analysis Effect of ownership concentration on Chinese enterprises direct investment in Thailand The article first applies the fixed effect model to examine the impact of ownership concentration on Chinese enterprises investment in Thailand. The test results are shown in Table 5. Among them, Model 1 is the basic model which contains only the control variables. Model 2 adds the standardization of ownership concentration and its quadratic items on the basis of Model 1, while Model 3 and Model 4 are the robustness test results. Table 5 Fixed-effect Model Regression Results and Robustness Test of Ownership Concentration for Total Sample Variable name Model 1 Model 2 Model 3 Model 4 lntfp *** ** (-0.87) (-3.78) (-0.92) (-2.42) decide *** ** (-2.95) (-1.35) (-2.01) (-1.24) absor ** * ** (-1.64) (-2.08) (-1.99) (-2.44) unabsor * (-1.41) (-0.28) (-1.70) (-0.29) institute *** ** 168

169 165 Variable name Model 1 Model 2 Model 3 Model 4 (-1.66) (-3.08) (-1.14) (-2.40) assetpay ** ** (-1.34) (-1.40) (-2.19) (-2.04) lndcount 0.610** Finance lnlabor (-0.81) (-0.14) (-0.63) (-0.22) operation 0.473*** 0.682*** 0.473*** 0.682*** insdistance 0.833*** 0.619*** 0.833*** 0.619*** lnsize ** *** *** (-2.13) (-4.97) (-1.63) (-2.81) lnage *** *** OwnCon *** 1.703*** Own *** *** (-4.40) (-2.70) CONS 3.053* 5.264*** *** N R

170 166 The results of Model 2 in Table 5 show that the regression coefficients of ownership concentration (OwnCon) and its quadratic terms are and , and are significant at the 1% level.after the decentralization, the ownership concentration range is (-0.392, 0.315). An axis of symmetry of indicates that ownership concentration and the amount of direct investment by Chinese multinational corporations in Thailand have a significant inverted "U" relationship. In other words, within a certain range, the higher the ownership concentration, the more the enterprise tends to increase the amount of direct investment in Thailand. When ownership concentration exceeds a certain range, the higher the ownership concentration, the less direct investment the company will have in Thailand. Hypothesis 1 is verified. Ownership concentration represents the ownership of the enterprise, the majority shareholder have control over the decision-making power in the enterprise with a high ownership concentration. The greater the proportion of shares of the major shareholder, the less consideration the risks the investment brings (Li Xin, 2008). At the same time, in order to maximize their own interests, they tend to expand corporate investment (Yao & Kong, 2008), thereby prompting companies to increase the amount of direct foreign investment. However, when the ownership is too concentrated, it has a phenomenon of over-jeopardizing which is not good for the expansion of foreign direct investment. Robustness test In order to examine the stability of the results of ownership concentration on the return of direct investment by enterprises in Thailand, this paper conducts further tests. As shown in Table 5, Model 3 and Model 4 take the influence of heteroscedasticity into account. The results of Model 4 show that the significance of the regression coefficient of ownership concentration (OwnCon) and its quadratic terms is unchanged, which is consistent with the results of Model 2. Therefore, Model 2 has a good robustness. Regulatory effect of the proportion of state-owned shares (lnstates) In order to verify the adjustment effect of the proportion of state-owned shares (StateS) on the relationship between ownership concentration and the Chinese enterprises direct investment in Thailand, model 5 is constructed. In order to avoid multiple collinearity problems, this paper first normalizes the independent variables and the adjusted variables, and then obtains the interaction term of the Square item of ownership concentration and the proportion of the state-owned shares; then this interactive item and the proportion of stateowned shares variable with standardized processing are added in the Model 2 to obtain Model

171 167 Table 6 Test Results of Adjustment Effects of Proportion of State-owned Shares Variable Name Model 2 Model 5 lntfp *** *** (-3.78) (-3.77) decide (-1.35) (-0.23) absor ** (-2.08) (-0.10) unabsor (-0.28) institute *** ** (-3.08) (-2.31) assetpay (-1.40) (-0.97) lndcount Finance lnlabor (-0.14) operation 0.682*** 0.571*** insdietance 0.619*** 0.555*** lnsize *** *** (-4.97) (-4.69) lnage 1.038*** 0.645*** 171

172 168 Variable Name Model 2 Model OwnCon *** 1.503*** Own *** *** (-4.40) (-3.91) lnstates *** (-4.05) Own2*S 3.298*** CONS 5.264*** 4.867*** N R The results of Model 5 show that the coefficient of interaction terms between ownership concentration and the proportion of state-owned shares is 3.298, which is significant at the 1% level and the sign is positive. It shows that the inverted "U" relationship between ownership concentration of multinational enterprises and the amount of Chinese enterprises direct investment in Thailand is negatively regulated by the proportion of state-owned shares held by the company. Hypothesis 2 is verified. In other words, when the proportion of state-owned shares of a company is relatively high, the inverse U relationship between ownership concentration and foreign direct investment in Thailand will be significantly weakened, as shown in Figure 4 below. 172

173 169 Figure 4: Chart of Moderating effect the higher proportion of state-owned shares the lower proportion of state-owned shares Figure 4 shows the adjustment effect of proportion of state-owned shares on the relationship between ownership concentration and direct investment in Thailand. It can be seen that the inverse U relationship between ownership concentration of multinational enterprises and the amount of Chinese enterprises direct investment in Thailand is regulated by the proportion of state-owned shares, that is the proportion of state-owned shares weakens the inverse "U" type relationship between ownership concentration and the amount of Chinese enterprises direct investment in Thailand. The degree of ownership concentration and Chinese enterprises direct investment in Thailand shows an inverted U-shaped relationship. Before ownership concentration reaches the inflection point, the higher the ownership concentration, the more Chinese companies tend to increase their direct investment in Thailand; when ownership concentration reaches to a certain extent, the higher the ownership concentration, the more unfavorable Chinese companies are to expand direct investment in Thailand. It can be seen from Figure 4 that the proportion of state-owned shares has affected the effect of ownership concentration on the level of Chinese enterprises direct investment in Thailand. Before ownership concentration reached an inflection point, the proportion of stateowned shares had a positive effect on the relationship between ownership concentration and the level of direct investment by Chinese companies in Thailand. In other words, when the ownership concentration does not reach a certain level, the increase of the ownership concentration is more conducive to Chinese enterprises to expand direct investment in Thailand with the increase in the proportion of state-owned shares. After the ownership concentration reached the inflection point, the increase in the proportion of state-owned shares significantly weakened the negative effect of ownership concentration on the level of 173

174 170 Chinese enterprises direct investment in Thailand. In other words, the proportion of stateowned shares weakens the inverted U-shaped relationship between ownership concentration and Chinese enterprises direct investment in Thailand. 5. Conclusions and Countermeasures This article is based on the situation in Thailand, and innovatively incorporates corporate governance, corporate equity structure, etc., into corporate foreign direct investment research from a micro-perspective. It explores the relationship between ownership concentration and Chinese enterprises direct investment in Thailand and the adjustment effect of the proportion of state-owned shares between the two variable. Using the OLS method, the following conclusions are drawn empirically: (1) Ownership concentration is one of the important factors affecting enterprises direct investment decisions in Thailand. Specifically, there is an inverted U-shaped relationship between ownership concentration and the decision of the company s direct investment in Thailand; (2) Proportion of state-owned shares of the company will weaken the inverted U-shaped relationship between ownership concentration and the company s decision to invest directly in Thailand. Based on the above conclusions, this paper proposes the following countermeasures: First, here are the suggestions from the national level. (1) Although state-owned enterprises are still the main force for direct investment in ASEAN countries, especially Thailand, private enterprises have a great advantage in the international market in ASEAN countries, that is, non-state-owned enterprises have access to a broad network of relationships and information. The channels make it easier to obtain knowledge and information related to the internationalization of enterprises, which is more conducive to the further investment and expansion of multinational enterprises. Therefore, on the one hand, our country should vigorously promote the private enterprises direct investment in Thailand. On the other hand, our country should encourage state-owned enterprises to expand the scope of investment and improve the efficiency of the transformation, response and decision making of the internal information so that they can better respond to the local environment of politics and economy in Thailand. (2) In order to further implement the Go Global policy and the " One Belt and One Road " initiative and strengthen the economic and trade exchanges between China and Thailand, the government should not only actively encourages and guides Chinese enterprises to "Go Global" and directly invest into Thailand but also attach importance to the implementation of bilateral cooperation agreements. In addition, our government should improve the system of trade and economic exchanges between the two countries, give multinational enterprises a strong institutional support for OFDI, create a favorable investment environment, and protect the interests of transnational corporations overseas. The government should also actively adjust the country s investment strategy to Thailand in accordance with Thailand s economic development status. While making full use of Thailand s local effective resources, it should promote Thailand s labor employment and economic development and strengthen the One Belt and One Road initiative to connect with 174

175 171 Thailand s national development strategy. Both two should promote bilateral and multilateral cooperation and promote a deeper development of China-Thailand comprehensive strategic partnership so as to achieve the goal of "win-win". Second, here are the suggestions from the corporate level. (1) Multinational enterprises should pay attention to the degree of ownership concentration, adjust the structure of the company's capital stock, prevent the decision-making mistakes caused by excessive ownership concentration or excessive dispersion of shares, keep them at a moderate level, reduce the risk of corporate investment, conduct more effective direct investment in Thailand and increase the amount of direct investment in Thailand to the utmost extent. (2) Multinational enterprises should focus on the differences in investment environment between China and Thailand in the process of OFDI implementation in Thailand, they should summarize the past experience of direct investment in ASEAN countries, draw on the experience of developed countries in ASEAN region, strengthen direct investment project research in Thailand, adjust strategy of investment to make scientific OFDI decisions. At the same time, multinational enterprises should attach importance to Thailand's cultural customs, social morality and beliefs and other values, respect and integrate into Thailand's local social culture. And they can operate through overseas localization, seize market share and increase the amount of Chinese enterprises direct investment in Thailand. References [1]Anderson C, Galinsky A D. Power, Optimism, and Risk-Taking[J]. European Journal of Social Psychology, 2006, 36(4): [2]Almeida, H.V. and Wolfenzon, D.A. Theory of Pyramidal Ownership and Family Business Groups[J]. Journal of Finance, 2006, (6):61. [3]Buckley P J, Yu P, Liu Q, et al. The Institutional Influence on the Location Strategies of Multinational Enterprises from Emerging Economies: Evidence from China's Cross-border Mergers and Acquisitions[J]. Management & Organization Review, 2016, 12(3): [4]Chen Deping, Chen Yongsheng. Research on the Relationship among Ownership Concentration, Shareholding Consistency and Firm Performance: An Empirical Test of the SME Board from 2007 to 2009[J].Accounting Research, 2011(01): [5]Cuervocazurra A, Ramamurti R. The Escape Motivation of Emerging Market Multinational Enterprises[J]. Columbia FDI Perspectives, 2015, 143.doi: /D86H4 [6]MacKinnon, James G. Estimation and Inference in Econometrics[M]. Oxford University Press, [7]Greenley G., Oktemgil M. A Comparison of Slack Resources in Hogh and Low Performing British Companies[J]. Journal of Management Studies, 1998, 35(3): [8]Herold D M, Jayaraman N, Narayanaswamy C R. What is the Relationship between Organizational Slack and Innovation? [J]. Journal of Managerial Issues, 2006, 18(3):

176 172 [9]Huang Lingyun, Luo Qin, Liu Xiaming. The market effect of OFDI in China's multinational enterprises based on the analysis of different ownership enterprises[j]. International Trade Issues, 2014(12): [10]Kogut B, Singh H. The Effect of National Culture on the Choice of Entry Mode[J]. Journal of International Business Studies, 1988, 19(3): [11]Jiang Yapeng, Jiang Yumei, Wang Fei. Analysis of the Causes of State-owned Enterprises Leading China's Outward Foreign Direct Investment[J].Finance and Economics, 2014(07): [12]Li Ping, Xu Dengfeng. Sole Proprietorship or Joint Venture: The Influencing Factors of China's Enterprises' Transnational Direct Investment Entering Mode[J]. Economic Management, 2010, 32(05): [13]Li X. Research on Overinvestment Behavior of Listed Companies in China[D]. Shandong University, [14]Liu Jihong. Influence of Ownership Concentration on Accounting Conservatism[J]. Theory Observation, 2013(02): [15]Luiz J., and Ruplal M. Foreign Direct Investment, Institutional Voids, and the Internationalization of Mining Companies into Africa[J]. Emerging Markets Finance & Trade, 2013, 49 (4): [16]Lv Ping, Guo Chenxi. How does the governance structure affect the overseas market entry mode decision-based data of China's listed companies' direct foreign investment in the EU's major developed countries [J]. Finance and Economics Research, 2015, 41(03): [17]Magee J C, Galinsky A D. Social Hierarchy: The Self-Reinforcing Nature of Power and Status [J]. Academy of Management Annals, 2008, 2(1): [18]Rajesh K. Empire Builders and Shirkers: Investment, Firm Performance, and Managerial Incentives [J]. Journal of Corporate Finance, 2006, (12): [19]Shimizu K. Prospect Theory, Behavioral Theory, and the Threat-Rigidity Thesis: Combinative Effects on Organizational Decisions to Divest Formerly Acquired Units [J]. Academy of Management Journal, 2007, 50(6): [20]Singh J V. Performance, Slack, and Risk Taking in Organizational Decision Making[J]. Academy of Management Journal, 1986, 29(3): [21]Stahl G K, Tung R L. Towards a More Balanced Treatment of Culture in International Business Studies: The Need for Positive Cross-cultural Scholarship[J]. Journal of International Business Studies, 2015, 46(4): [22]Sun Yukun. Research on China's Location Choice of the "One Belt and One Road" Country Direct Investment[D]. University of International Business and Economics, [23]Wang Yilin, Wang Yimin. Research on the Power of Top Management and the Internationalization of Chinese Enterprises[J]. Chinese Journal of Management, 2016, 13(3):

177 173 [24]Yan Daying. International experience, cultural distance and the performance of overseas mergers and acquisitions by Chinese companies[j]. Economic Review, 2009(01): [25]Yan Daying, Hong Junjie, Ren Bing. Determinants of FDI in Chinese Enterprises: Empirical Analysis Based on Institutional Perspective[J]. Nankai Business Review, 2009, 12(06): [26]Yao Mingan, KONG Ying. The Influence of Financial Leverage on Enterprise Investment Empirical Research under the Background of ownership concentration [J].Accounting Research, 2008(04): [27]Yi Changjun, Li Sai, Chen Chusheng. Does Overseas Chinese Networks Help OFDI Reverse Technology Overflow?[J]. World Economic Review, 2017(7): [28]Yi Changjun, Xu Xueyu. Oversea Chinese Network, Bilateral Partnership and China OFDI Spatial Pattern[J]. Journal of Huaqiao University (Philosophy and Social Sciences), 2016(3): [29]Zhou Mao, Lu Yi, Chen Lili. Enterprise Productivity and Corporate Foreign Direct Investment Entry Mode Selection: Evidence from Chinese Enterprises[J]. Management World, 2015(11): [30]Zhou Wuqi. Distribution and Challenge of Direct Investment along the One Belt and One Road Approach[J]. Reform, 2015(8):

178 174 The Connectivity of BRI and Tourists Approach to Local Food Asst. Prof. Sirijitti Pan Ngoen, PhD. 73 ABSTRACT This study aims to define the Connectivity of BRI and Tourists Approach to Local Food in tourism in order to identify which tourists are interested in local food as an attraction. The findings of the study can be used on The Connectivity of BRI strategy, Tourists Approach to Local Food views on Tarik Sengel and Investigating the Structural Relationships Between Food Image, Food Satisfaction, Culinary Quality, and Behavioral Intentions views on Christina Geng-Qing Chi. Methodology Quality is used. The analysis of findings revealed that (a) The government Connecting BRI developed a New Asia- Tourists Approach cuisine marketing effort to local food in order to attract visitors to savor its cuisine. This opens great opportunities to participate on these developments from Thailand as Southeast Asia s investment hub. The Chinese belt and road initiative is still in the initial years of implementation. However, it will swiftly have a huge impact on Thailand s economy. A plethora of new business opportunities is available along this huge initiative. This includes (i) road, railway, and marine technology, (ii) the energy sector (energy supply, distribution, storage), (iii) information technology, and (iv) transport and logistics. (b) Local food is a major component for both leisure and business segments of tourism industry and eating is the only activity that prompts all five senses; vision, tactile, auditory, taste and olfaction. Local food was an imperative contributor in destination tourism due to its capability in influencing tourists perceived image culture, geography, architecture, food satisfaction, culinary quality, and consequently impacting tourists behaviors in the selection of a travel destination. Keywords: Connectivity of BRI, Food Tourism and Local Food, Culinary Tourism. 1. Introduction Although there are various studies that explore tourist behavior in certain settings such as travel and accommodation, the impact of local food on tourist experience is often neglected. Eating is a physical need as well as a cultural and social activity. When tourists eat at a destination they not only satisfy their hunger but also experience the local culture and interact with their hosts. Tourists demand for local food occur however in different levels of intensity. Some tourists travel solely for gastronomy in the region, some see local food as a by-product of their cultural experiences, and some others rather familiar food when they travel. Therefore, there are differences in how tourists approach local food consumption. Tourism is rapidly evolving to become an industry of prime importance for countries and local economies. World Tourism Organization (UNWTO) (2013) reported international arrivals have reached 1.3 billion in 2013 with an annual growth rate of 4% for the first time in this decade. Starting from the 80s tourism trends started to change, geographical space has attracted more attention and renewed value (Xose, Lopez & Martin, 2006). 73 Philosophy Division, Humanities and Social Sciences, Nakhon Sawan Rajabhat University,

179 175 According to Grande (200101) symbolizing and appreciation of local culture and authenticity have become features of the new trend and gastronomy has started to be recognized as a symbolic value representing territories and culture in tourism. Cohen and Avieli (2004) reports tourist food consumption has largely been neglected in the hospitality and tourism literature. Gastronomy is also acknowledged as an important factor affecting overall tourism experience, however studies designed to analyze tourists gastronomy experiences are limited. This was because food has been accepted as a supporting resource (Godfrey & Clarke, 2000) of tourism activity rather than an attraction on its own. However recent years a number of studies related to impact of the tourist food consumption attracted attention. For example, Telfer and Wall (2000) reports that tourists; spending on food makes up one-third of total travel expenditure which also reflects the importance of food consumption in tourism. Local food is a major component for both leisure and business segments of tourism industry and eating is the only activity that prompts all five senses; vision, tactile, auditory, taste and olfaction (Kivela & Crotts, 2005). Stephan, Smith and Xiao (2008) defined tourism as. Any tourism experience in which one learns about, appreciates or consumes branded local sources, in this perspective local food is becoming an important part of cultural character of the destination. According to Richards (2002) apart from satisfying physical need consuming local food also creates an opportunity to learn about local geography, people and culture. Hjalager and Richards (2002) supports this by stating local food is an essential part of the tourism experience since it can serve both as a cultural and an entertaining activity. In the sense of creating a destination image via locality of food; considered as an important factor of a national cultural identity and destination promotion (McKercher, Okumus & Okumus, 2008). Local and regional food can add value to destination because visitors tend to prefer the authentic products of a destination. After all people travel for novel experiences (MacCannel, 1973), travelling does not really make sense, if it was repetition of the same activities back home. Moreover, familiarity with local, regional and national cuisine has become a main motivation to travel for some tourists (gastronomy, wine tasting Thai salad etc ) This study aims to explore first, how tourists approach local food consumption, The findings of the study views on Tarik Sengel Christina Geng-Qing Chi. And second, the Connectivity of BRI and Tourists Approach to Local Food in tourism in order to identify which tourists are interested in local food as an attraction in Thailand. 2. Food Tourism Food has become an increasingly important element in the tourism industry. Food and tourism are two subjects inevitably associated with each other and have gained increasing interest among scholars to investigate in depth. Even though food might not be the main reason for traveling, tourists must consume food while they travel to another destination. Food consumption supports tourists visiting activities and becomes part of the memorable and impressive visiting experience; sometimes it is a major or one of the major motivators for traveling to a particular destination (Quan & Wang, 2004). Most people enjoy trying different food as they travel to a destination, from which they discover new culinary experience; in such case, food poses as an essential component in tourism. In other words, food becomes an increasingly important aspect of the travel experience and a vital destinations choice factor 179

180 176 for tourists (Cohen & Avieli, 2004). The exceptionality of food in a destination would create an authentic experience for every tourist; as Long (2004) stated, tourists would try unfamiliar food while visiting a destination. Some tourists travel to a specific destination just to experience its distinctive and variety of food offerings (Kivela & Crotts, 2006). The uniqueness of local cuisine can significantly enhance a destination s image, as Richards (2002) pointed out that tourists often place considerable emphasis on how they feel at a destination, and how they experience what the destination offers, by carefully selecting that special food that might fulfill a particular personal desire. In addition, the relationship between food and a tourist destination is inevitably related with each other, as a destination provides food as a product of tourist attraction (Richards, 2002). Once tourists are satisfied with foods offered, local foods could serve as an attraction for tourists to return to the same destination (Ryu & Jang, 2006). Examining the influence of food on tourists destination experience has increasingly become the interest of many scholars such as Thai-TV series fever in Food namely Bhuppae Sunniwat: Love destiny 3. Food Trends and Local Food Thai-TV series fever in Food, Culture & Architecture Food choices and motivations differ across travelers. Hall and Sharples (2004) argue that when defining food tourism there must be a differentiation among those tourist behaviors who consume food as a part of their travel experience and those who select destinations solely influenced by their interest of food. Wolf (2002) defines culinary tourism as travel for searching prepared food and beverages and memorable gastronomic experiences. However, any visit to a restaurant is not considered as food tourism, destination choice of tourists must be shaped by a special interest into culinary, gastronomy, gourmet or cuisine. Food tourism involving visitation to the primary and secondary food producers, food festivals, restaurants and specific locations for which food tasting and/or experiencing the attributes of specialist food production region or tasting the dishes of a particular chef (Hall & Mitchell, 2001; Kim, Duncan & Jai, 2013; Marzo-Navaro & Pedraja-Iglesias, 2012; Wagner, 2001) are considered under food tourism. Hjalager (2003) categorized culinary tourist based on Cohen s (1984) phenomenological categorization into four different groups as existential, experimental, diversionary and recreational. The existential gastronomy tourists think their gastronomy knowledge is improved by experiencing local food and beverages. For these tourists, consuming local food, of the region means gaining in-depth knowledge about the destination s culture. Therefore, existential gastronomy tourists eat where only locals eat and value the food that is prepared according to the traditions and avoid high priced restaurants because of their commercial and non-authentic environment. The experimental gastronomy 180

181 177 tourists seek trendy and fashionable foods which can be associated with their lifestyles. They prefer designer cafes and restaurants where they consume food and consider food consumption as a way of satisfying their needs associated with prestige. The recreational gastronomy tourists does not seek local food, fancy and complex restaurants, they dishearten by that. The diversionary gastronomy tourists seek quantity and accessibility of food with familiar menu items. They prefer international chain restaurants and avoid unfamiliar food. Therefore tourists might perceive the impact of local food differently based on various motivational factors. However regardless of the main motivation food is an important element of tourist experience. The Golden Principles of Thai s Local Food Culture chili sauces/north chili sauces/south northeast food street food 4. Factors Influencing Local Food Consumption determining different needs of various tourist segments would create a better design of local food products. Despite its importance exploring different characteristics of tourists and their perceptions of local food have been neglected in the literature. This study mainly focused on local food choice and preferences of tourists and their characteristics. Based on previous literature authors have created various factors effecting local food consumption in destinations ranging from personal motivators to personal traits. Giesen, Havermans, Douven, Tekelenburg and Jansen (2010) reported that food consumption studies are mostly concerned with understanding the determinants of various food-related behaviors, including liking, preference, choice and intake. Food liking refers to the palatability or pleasure obtained from tasting a given food. Duarte Alonso, O neill, Liu and O shea (2013) also found that quality and taste are major factors affecting restaurant choice. In defining factors affecting local food consumption, Mak et al. (2012) reports five dimensions; cultural 181

182 178 and religious factors, socio-demographic factors, motivational factors, personality and past experience. It is also acknowledged in various studies that food choices are affected by cultural and religious backgrounds (e.g. kosher food). Kim and Scarles (2009) proposes a model of local food consumption containing three main factors including Mak et al. (2012) s factors and divided into sub-factors; motivational factors (exciting experience, escape from routine, health concern, learning knowledge, authentic experience, togetherness, prestige, sensory appeal, physical), demographic factors (gender, age, education), physiological factors (neophilia or neophoia). Therefore, there is a wide variety of local food attributes that might be considered when analyzing tourists food consumption behaviors. Food choices are affected by the single pop song & popular drama series 5. Thailand and Its Tourism Tourism is a major economic contributor to the Kingdom of Thailand. Located in Southeast Asia, Thailand is a unique nation in its own right, rich with culture and nature. Many years of sustained economic growth and political stability have made it one of the leading countries in the region. With its diverse population and natural scenery, Thailand is not only offering cultural attractions, but also a wide variety of beaches, mountain parks, and tropical rain forests. The Tourism Authority of Thailand (TAT) uses the slogan "Amazing Thailand" to promote Thailand internationally. In 2015, this was supplemented by a "Discover Thainess" campaign. Thailand s diverse society is comprised of three main ethnicities Thais, Chinese, and Indians and many other ethnic/race (the indigenous people) that live mainly in rural areas of the country. Due to its ethnic diversity, Thailand is a melting pot of various culinary heritages and food has become an invaluable part of tourists experience that may contribute to the tourism sector. It has the potential to attract international travelers seeking culinary pleasures, especially food lovers with a tinge of fusion taste. In 2018 The ratings are phenomenal; Ayutthaya s tourism is benefiting immensely and the fan fever sweeping Thailand is making headlines overseas. As a TV series, Love Destiny has succeeded on many fronts, treating history, Thainess and Thai culture with great respect but also with wit and humour. Food and Cooking in Thai TV Dramas, Love Destiny, 17th Century Siam, and Crispy Noodle-Wrapped Pork Dumplings. 182

183 179 For a country that takes such great pride in its cuisine, Thailand, surprisingly, hasn t seemed very enthusiastic about spotlighting its food in its cinematic endeavors. 6. A new Silk Road the revival of Tourists Approach to Local Food According to, a new Silk Road initiative aims to reshape intercontinental trade through a network of maritime and landside links, based on ancient trading routes. The OBOR, also known as the Belt and Road Initiative (BRI) or simply the Belt and Road (B&R), consists of the Silk Road Economic Belt (SREB) and the Maritime Silk Road (MSR). It focusses on five major areas to improve connectivity: (i) policy coordination, (ii) infrastructure construction, (iii) unimpeded trade, (iv) financial integration and (v) people-to people ties. Among these five, infrastructure construction (including railways and highways) is the dominant feature of the New Silk Road. Therefore, Seven particular OBOR implications for Thailand. The Chinese belt and road initiative is still in the initial years of implementation. However, it will swiftly have a huge impact on Thailand s economy. A plethora of new business opportunities is available along this huge initiative. This includes (i) road, railway, and marine technology, (ii) the energy sector (energy supply, distribution, storage), (iii) information technology, and (iv) transport and logistics. Although the dominance of Chinese companies in major projects cannot be avoided, PUGNATORIUS Ltd. sees, in particular, seven implications for Thailand which should be seen as business opportunities for foreign companies to participate in OBOR in Thailand: accordingly, No: 6 Investment hub: Thailand s neighboring countries are more directly linked to the route of the Silk Road Economic Belt (SREB) and the Maritime Silk Road (MSR). This opens great opportunities to participate on these developments from Thailand as Southeast Asia s investment hub. Thai Chinese: Chinatown Bangkok Ampawar floating market 183

184 Culinary Tourism Several scholars have attempted to define the term culinary tourism. Broadly speaking, it is not just food or cuisine but the experience must be unique and memorable. Long (2004) defined culinary tourism as a way of experiencing other cultures through food. Molz (2007) later defined culinary tourism as a sense of knowing or experiencing another culture, as well as performing adventure, adaptability, and openness to any other culture. The local food of a country is associated with the country s culture and image, as well as representing a core expression of a destination s intangible heritage, and through its dining experience, tourists can gain a truly authentic cultural experience (Okumus, Okumus, & McKercher, 2007). 7.1 What Hotels and Tourism Businesses Can Do To Promote Food Tourism As food tourism is a growing tourist attraction, hotels and tour agencies can promote certain cuisines at certain countries by organizing regular tours focusing on cuisine. Social media plays a role in driving the interest and enthusiasm in food experiences. Hence food tourism is massively popular among millennials, who share their food experiences on social media sites such as Facebook, Twitter, Instagram and YouTube. It is possible for marketers to acquire additional promotion through organizing events, such as market feast or beer festivals, and encouraging millennials to share the experiences on social media. Furthermore, a recent study by the United Nations World Tourism Organization (UNWTO) involving the UNWTO Affiliate Members working in different sectors, shows that food events are the most popular tourism product, followed by cooking class and workshops, as well as food fairs highlighting local products. Similar study also reveals that organizing events is the most used marketing and promotion tool, followed by brochures and advertising. 7.2 Social Media for Local Food Tourism Current food tourism trends include food bloggers and food Instagram accounts, with videos, reviews and recommendations to top it off. Food photography is one of the most popular forms of Instagram posts along with fashion and photography. Popular food related hashtags on Instagram such as

foodie,

foodporn and

nom has over 20 million images. Users who share their experience ultimately gained thousands of followers, drawing attention to the places they visited, contributing to brand awareness and brand recognition. Additionally, the

travel hashtag also features many culinary posts. Therefore, food photography contributes to the improvement in tourism. Another strategy is to enlist the help of social media influencers, particularly, food bloggers. Some food bloggers have a massive online following, which would contribute to increasing a hotel or a restaurant s publicity. By allowing food bloggers to write reviews, take stunning photos of the food, and share their experiences, visual content for the restaurants are generated. Social media examiner published a social media marketing report in 2016, which shows that 37% of marketers considered visual marketing to be the most significant form of content, with blogging following after. Furthermore, social networking sites such as Instagram and Snapchat that primarily covers visual content (photos and videos), can be considered tools to use in visual marketing. 184

185 181 Single pop song promotes Local Food Season & cooking class and workshops 7.3 Cooking Classes and Workshops Another popular food tourism product is cooking class and workshops. Cooking sessions are quite common in a number of countries including Japan, France and Italy, where tourists are able to visit local villages or gardens to collect ingredients and later on, cook meals from scratch accompanied by the locals. It is a whole new culinary tourism experience as it is not the same as watching cooking shows on television at home, rather it is an authentic experience in a place where a certain cuisine originates. 7.4 Local Food Tourism Helps To Promote Destination Marketing As food is an integral part of cultural experience, some believed that food tourism plays an important role in promoting destination marketing. For the millennials, the internet is the main source of information as well as inspiration. Hotels and tour agencies can develop relevant content as part of their destination-marketing strategy. For instance, Australia has their own Instagram page focusing on all things local and featuring tourist attractions and culinary hotspots. Hence tourists are able to plan thoroughly which places to visit and what food or drink to try. 8. The Connectivity of BRI and Tourists Approach to Local Food Tourists Approach to Local Food, regarded food as the most enjoyable activities that tourists undertake during their holiday.according to food related tourism could allow tourists to achieve desired goals of relaxation, excitement, escapism, status, education, and lifestyle. Apart from that, a study done by arks, Bowen, and Klag (2003) indicated that dining out provides opportunities and experiences that contribute to tourists enjoyment or satisfaction with a destination and intention to return. Cohen and Avieli (2004) presented an article on the attraction of food tourism at a prospective destination. The previous findings led Quan and Wang (2004) to build a conceptual model describing the role of food consumption in tourism. It can be reasonably concluded that food is an imperative means of selling the distinctiveness and culture of a destination. Furthermore, food is no longer simply occupying a supporting role but often a driving force for people to visit a certain holiday destination (Gatley, 2006). According to Thailand have started to incorporate local cuisines in the marketing of their destinations. The government Connecting BRI developed a New Asia- Tourists Approach cuisine marketing effort to local food in order to attract visitors to savor its cuisine that attempts to combine the flavors of East and West as Thai Series fever s culinary made a positive impact on tourists who had tried its food. The previous examples show that projecting a positive food image in the series is a powerful tool to achieve a culinary destination status. 185

186 182 As following: 9. Conclusion Local food image positively influenced food satisfaction. Local food satisfaction positively influenced tourists behavioral intentions. Local food positively influenced tourists behavioral intentions. Local food satisfaction positively influenced culinary quality. Local food image positively influenced culinary quality. To conclude, Thailand have started to incorporate local food in the marketing of their destinations. The government Connecting BRI developed a New Asia- Tourists Approach cuisine marketing effort to local food in order to attract visitors to savor its cuisine that attempts to combine the flavors of East and West as Thai Series fever s culinary made a positive impact on tourists who had tried its food. This includes (i) road, railway, and marine technology, (ii) the energy sector (energy supply, distribution, storage), (iii) information technology, and (iv) transport and logistics. This opens great opportunities to participate on these developments from Thailand as Southeast Asia s investment hub. Local food as a by-product of their cultural experiences, and some others rather familiar food when they travel. Therefore, there are differences in how tourists approach local food consumption. The features of the new trend and gastronomy has started to be recognized as a symbolic value representing territories and culture in tourism. This was because food has been accepted as a supporting resource of tourism activity rather than an attraction on its own. However recent years a number of studies related to impact of the tourist food consumption attracted attention. Local food is a major component for both leisure and business segments of tourism industry and eating is the only activity that prompts all five senses; vision, tactile, auditory, taste and olfaction. Stephan, Smith and Xiao defined tourism as. Any tourism experience in which one learns about, appreciates or consumes branded local sources, in this perspective local food is becoming an important part of cultural character of the destination. Thus, the satisfying physical need consuming local food also creates an opportunity to learn about local geography, people and culture and the uniqueness of local cuisine can significantly enhance a destination s image. Once tourists are satisfied with foods offered, local foods could serve as an attraction for tourists to return to the same destination.,e.g. the phenomenological categorization into four different groups as existential, experimental, diversionary and recreational. In 2018 The ratings are phenomenal; Ayutthaya s tourism is benefiting immensely and the fan fever sweeping Thailand is making headlines overseas. As a TV series, Love Destiny has succeeded on many fronts, treating history, Thai-ness and Thai culture with great respect but also with wit and humor. Food and Cooking in Thai TV Dramas, Love Destiny, 17th Century Siam, and Crispy Noodle-Wrapped Pork Dumplings. 186

187 183 References: AbKarim, M. S. (2006). Culinary tourism as a destination attraction: An empirical examination of the destination s food image and information sources (Published doctoral thesis). Oklahoma State University, Tulsa, OK. Baker, D. A., & Crompton, J. L. (2000). Quality, satisfaction and behavioral intentions. Annals of Tourism Research, 27(3), Baloglu, S., & McCleary, K. W. (1999). A model of destination image formation. Annals of Tourism Research, 26(4), Bearden, W. O., Sharma, S., & Teel, J. E. (1982). Sample size effects on chi-square and other statistics used in evaluating causal models. Journal of Marketing Research, 19(4), Bloemer, J., & Ruyter, K. (1998). On the relationship between store image, store satisfaction and store loyalty. European Journal of Marketing, 32(5/6), Boulding, W., Kalra, A., Staelin, R., & Zeithaml, V. A. (1993). A dynamic process model of service quality: From expectations to behavioural intentions. Journal of Marketing Research, 30(1), Carman, J. M. (1990). Consumer perceptions of service quality: An assessment of the SERQUAL dimensions. Journal of Retailing, 66(1), Chen, C.-F., & Tsai, D. C. (2007). How destination image and evaluative factors affect behavioral intentions? Tourism Management, 28(4), Cetin, G., & Bilgihan, A. (2015). Components of cultural tourists experiences in destinations. Current Issues in Tourism. Ahead of print. doi: / Chang, R.C.Y., Kivela, J., Mak, A.H.N. (2011). Attributes that influence the evaluation of travel dining experience: when East meets West. Tourism Management, 32, Cohen, E. (1984). The sociology of tourism: Approaches, issues and findings. Annual Review of Sociology, 10, Cohen, E., Avieli, N. (2004). Food in tourism: attraction and impediment. Annals of Tourism Research, 31, Correia, A., Moital, M., Da Costa, C. F., Peres, R. (2008). The determinants of gastronomic tourists satisfaction. Journal of Food Service, 19, Duarte Alonso, A., O'neill, M., Liu, Y., & O'shea, M. (2013). Factors driving consumer restaurant choice: An exploratory study from the Southeastern United States. Journal of Hospitality Marketing & Management, 22(5), Fields, K. (2002). Demand for gastronomy product: motivational factors. In Hjalager, A. Richards, G. (eds.), Tourism and Gastronomy. London: Routledge, Fischler, C. (1988). Food, Self and Identity. Social Science Information, 27,

188 184 Flynn, J., Slovic, P. Mertz, C.K. (1994). Gender, race and perception of environmental health risks. Risk Analysis, 14, Furst, T., Connors, M., Bisogni, C.A., Bobal, J., Falk, L.W. (1996). Food choice: a conceptual model of the process. Appetite, Getz, D. (2000). Explore Wine Tourism: Management, Development and Destinations. New York: Cognizant Development Corporation. Giesen, J. C. A. H., Havermans, R. C., Douven, A., Tekelenburg, M., & Jansen, A. (2010). Will Work for Snack Food: The association of BMI and Snack Reinforcement. Obesity, 18 (5). Godfrey, K., & Clarke, J. (2000). The tourism development handbook. London: Cassell. Grande, I.J. (2001). Analisis de la oferta de tourismo cultural Espana. Estudios Turisticos, 150, Hall, C. M. and Mitchell, R. (2001). Wine and food tourism. In Special Interest Tourism: Context and Cases (Douglas, N., Douglas, N. and Derrett,R., eds), pp , Wiley. Hall, C. M., Sharples, L., Mitchell, R., Macionis, N., & Cambourne, B. (Eds.). (2004). Food tourism around the world. Routledge. Hjalager, A. M. (2003). What do Tourists Eat and Why? Towards a Sociology of Gastronomy and Tourism. In Gastronomy and Tourism, J, Collen, G. Richards, Schilde: Academie Voor de Streekgebonden Gastronomie. Hjalager, A.M., Richards, G. (2002). Still undigested: research issues in tourism and gastronomy. In A.M. Hjalager, G. Richards (eds.), Tourism and Gastronomy. London: Routledge. MacCannell, D. (1976). The tourist: A New Theory of Leisure Class. New York: Schocken. Mak, A.H.N., Lumbers, M., Eves, A., Chang, R.C.Y. (2012). Factors influencing tourist food consumption. International Journal of Hospitality Management, 31, McKercher, B., Okumus, F., & Okumus, B. (2008). Food tourism as a viable market segment: It's all how you cook the numbers!. Journal of Travel & Tourism Marketing, 25(2), Meiselman, H.L., Johnson, J.L., Reeve, W., Crouch, J.E. (2000). Demonstrations of the influence of the eating environment on food acceptance. Appetite, 35, Okumus, F., Kock, G., Scantlebury, M. M., & Okumus, B. (2013). Using local cuisines when promoting small Caribbean island destinations. Journal of Travel & Tourism Marketing, 30(4),

189 185 Does China's direct investment in Thailand promote the upgrading of Thailand's technological level? Associate Professor Zhang Xiuwu, Ph.D. Huaqiao University ABSTRACT Chinese enterprises' "going abroad" and investing overseas are the inevitable result of the development of the state and enterprises. China s " The Belt and Road" initiative and the Thailand industry 4.0 development strategy and the construction of east of the Thai economic corridors EEC, high-speed rail construction complement each other, to create a godsend for Chinese enterprises to invest in Thailand. However, China's investment in Thai enterprises is mostly concentrated in the low technical level. Whether these investments will significantly improve the technological innovation level of Thailand will determine whether China's investment in Thai can enter the speed development channel. According to the historical data, this paper will analyze whether China's investment in Thai can promote the upgrading of Thailand's technical level and put forward some suggestions on stabilizing the investment in Thailand and accelerating the pace of investment. Keywords: FDI technological innovation China Thailand 中国对泰直接投资是否提升了泰国的技术创新水平 华侨大学统计学院 张秀武 [摘要] 中国企业 走出去 到海外投资兴业 是国家和企业发展到一定程度的必然结 果 中国政府提出的 一带一路 倡议和泰国工业 4.0 发展战略以及东部经济走廊的 建设 中泰高铁的建设相得益彰 为中国企业投资泰国创造了天赐良机 但是中国企 业对泰投资多集中于技术水平偏低的行业 这些投资是否会显著提升泰国的技术创新 水平 将决定中国对泰投资是否能进入提速发展通道 本文将依据历史数据 分析中 国对泰投资是否能够促进泰国的技术水平的提升 并对稳固中国制造型企业对泰国投 资的持续性和加快投资节奏提出建议 189

190 Introduction Thailand is the second largest economy in Southeast Asia, and its international reserve value is the second largest in Southeast Asia after Singapore, and the country's foreign trade volume is also ranked second in Southeast Asia. Thailand has always been committed to all-round change and striving to become Asia's trade and industrial investment center. Nevertheless, Thailand's economy still faces internal and external dilemmas. Against this background, Thailand strives to enter the 4.0 era. That is, to develop high value-added industries through innovation and technology application, and to promote the transformation and upgrading of Thailand's economy, leap over the middleincome trap and enhance competitiveness. It is "the 4.0 high value-added economic model of Thailand". In a number of public occasions, the Prime Minister of Thailand described the idea of reforming the economic structure of Thailand, indicating that it is necessary to promote the application of more new technologies and innovative technologies, so that innovation is the main driving force for the economic growth of Thailand. In the 4.0 reform, the state investment policy will be tilted to the five major fields of "core technology, talents, infrastructure, enterprises and target industries". "The ten target industry will become a new engine for Thailand's economic development." The five major industries of the new generation of automobile manufacturing, intelligent electronics, high-end tourism and medical tourism, agriculture and biotechnology, and food processing are the dominant industries in Thailand, and there are five future industries, including industrial robots, aviation and logistics, bio energy and bio chemical, digital economy, medical center. At present, the government of Thailand is giving priority to the construction of the Eastern Economic Corridor (EEC) as the "Thailand 4.0" strategic project, which aims to make it the most advanced economic development center in ASEAN. According to the plan of the Thailand government, the Eastern Economic Corridor is expected to become the ASEAN maritime traffic center, connecting the deep water port in Burma, the port of Sihanouk in Kampuchea and the port Vung Tau of the Vietnam. The Thai government plans to invest 1 trillion and 500 billion baht within 5 years to build 15 major projects, including the expansion of the utabagh airport to 3 million passengers, and the construction of third berths in the Lanzhou port, which has raised the port container throughput from 7 million standard boxes to 18 million standard boxes, and the volume of car exports increased from 1 million to 3 million vehicles. At that time, the Laemchabang port will become one of the 15 largest ports in the world; the 3 major airports connecting the Eastern Economic Corridor with the high speed rail connect to the 1 hour one way transfer; the construction of Bangkok to the Rayong high line is expected to reach 300 thousand passengers per day, and the construction of new cities, such as the construction of the International Education Center in Chonburi Prefecture. In order to attract more foreign investment, the Thailand government has also announced the latest preferential policies, the eligible high-tech enterprises, such as biotechnology, nanotechnology and digital information technology, to Thailand. According to their scientific and technological levels, the maximum tax relief period for enterprise income tax can be extended from 8 years to 13 years, after maturity. It can also continue to enjoy a maximum of 10 years to pay only 50% enterprise income tax concessions; for some projects that meet the 190

191 187 requirements and are conducive to enhancing the competitiveness of Thailand's economic competitiveness, the "10 billion baht R&D fund" can also be applied for a maximum of 15 years of enterprise income tax relief. In addition, foreign enterprises can enjoy non tax concessions such as land ownership. With its advantageous geographical location, favorable foreign investment environment and preferential policies, Thailand has attracted a large number of Chinese enterprises to invest in Thailand. China's direct investment in Thailand has been increasing continuously, and its investment scale has been expanding. As of February 2017, there were 607 projects approved by Thailand for direct investment in China, with an investment amounting to US $6 billion 637 million. The establishment of the ASEAN community will bring a rare opportunity for the development of Chinese enterprises in the areas of tariff reduction and elimination of trade barriers. China has a broad investment prospect in Thailand, which will bring good benefits to the development of the two countries. 2. The EEC strategy of Thailand and the Belt and Road initiative of China The Eastern Economic Corridor (EEC) of Thailand aims to attract foreign investors to invest in the ten major target industries, thereby enhancing the industrial structure of Thailand and enhancing the comprehensive competitiveness of the country. EEC covers: North willow mansion, Chonburi, and Rayong, an extension of the East Coast Development Zone, focusing on ten major target industries, including modern automobile manufacturing, intelligent electronics industry, high-end tourism and health tourism, agriculture and biotechnology, food processing, robotics, aviation and logistics, biofuels and biochemistry, and digital industries.. According to the Kai Tai Research Center, by 2021, the investment volume has increased from 33% to 58%. In May 14, 2017, Xi Jinping, the president of China, attended the summit of the "one way" International Cooperation summit, and delivered a keynote speech. The Minister of foreign affairs of Thailand attended the forum with several economic ministries. Thailand premier Ba Yu said after the summit that the Eastern Economic Corridor in the east of Thailand is highly compatible with the " Belt and Road initiative," and Thailand supports the implementation of the " Belt and Road initiative " At the same time, the government of Thailand has increased its publicity along the road with the EEC. Previously, Thailand Deputy Prime Minister attended the Bangkok Hongkong Shanghai, the Bangkok Hongkong - Shanghai, the strategic partner of the region, which emphasized that through China and Thailand, the Thailand "Eastern Economic Corridor" had a connection with China, and invited entrepreneurs to invest in Thai to help the development of Thailand. The Thailand government's vigorous development of the eastern economic corridor will bring more dividends to the economic development and facilitate the export of agricultural products and tourism services. The number of tourists coming to Thailand will also greatly increase in the future to stimulate the development of tourism real estate in Thailand. 191

192 trade status and internal advantages frequent trade contacts and obvious regional advantages China's direct investment in Thailand has increased rapidly in terms of investment and investment. From 2007 to 2016, China's direct investment in Thailand rose from $76 million 410 thousand to US $1 billion 121 million 690 thousand, ranking the top twenty of regional investment. The investment industry will focus on equipment manufacturing, wholesale and retail, and financial sectors. The lower proportion of investment will have broad room for improvement. 120,000 FDI 100,000 80,000 60,000 40,000 20, Thailand has abundant metal deposits, fuel resources and relatively low labor costs, which has become an important reason for China to invest in it. The total population of Thailand is about sixty million, while Chinese people occupy 14% of the total population of Thailand, plus 12 Confucius colleges in Thailand and the increasing number of foreign students in the two countries in recent years have greatly promoted the cultural identity of the two countries. A large number of Chinese and overseas Chinese in Thailand have created huge human resources space for Chinese enterprises to invest in Thailand, which provides important support for Chinese enterprises to strengthen enterprise management in Thailand broad prospects for the market and Thailand policy support Thailand has a huge demand for Chinese products. In 2013, bilateral trade between China and Thailand reached 64 billion 440 million US dollars, accounting for 13.61% of Thailand's total foreign trade. In 2014, there were 28%, 19.8%, and 10.6% of the five major import commodities of Thailand, including mechanical and electrical products, base metals and products, chemical products and transportation equipment, respectively, which had increased considerably compared with the same period of the previous year. Enterprises directly invest in Thailand, in catering to the local market demand, effectively reduce traffic and tariff costs, enjoy the national treatment of the production country, reduce production costs, improve the competitiveness of products and continue to expand market share. The government of Thailand attaches importance to the introduction of foreign capital and has issued a large number of preferential policies to attract foreign direct investment. According to the 2015 world investment report issued by the United Nations Conference on Trade and development, in 2014, the amount of foreign capital absorbed by Thailand was $12 192

193 189 billion 566 million in the amount of foreign capital absorbed by foreign capital of US $199 billion 311 million. Thailand's latest investment preferential policy -BOI (2/2557) encourages investment to enhance national competitiveness, encourage R&D innovation, create value for agriculture, industry and services, promote the development of small and medium-sized enterprises, support fair competition and eliminate economic and social differences. 2.2 industry inferiority and market threat The technical and technological level of Thailand's foreign investment industry is low, which is concentrated in the resource intensive and labor intensive industries. The valueadded of the product is low, and it is at the bottom of the value chain. Low prices are subject to anti-dumping investigations and higher barriers to entry. The field of foreign investment is single, the barriers to entry are low, and all developed economies are taking advantage of the low end market, which has great impact on Chinese enterprises. Enterprises lack of social responsibility consciousness in the early stage of foreign direct investment, and completely different management methods make enterprises lose a lot of human capital. Because of the strategic demand for resources and the focus on resource development and initial processing, the production has caused environmental damage. 2.3 adjust and upgrade the industrial structure, and improve the investment insurance mechanism. We will use the strategy to promote the transformation and upgrading of domestic technology and promote the export of better facilities and equipment, improve the status of the international division of labor, and enhance the economic value of the products. Strengthen the understanding of local customs, religious beliefs, social habits of the company human management, as far as possible to meet the requirements of the staff of the party and protect the interests of the employees. Avoid the use of green land to attract the host country's discontent, adjust the processing mode and the strategic development pattern, and maintain the local ecological environment as much as possible under the necessary strategic resources, and adhere to the road of sustainable development. Enterprises' foreign investment can adopt different investment methods according to different industry characteristics. For the development of mature industry, China can make use of the manufacturing experience accumulated over the years in China, and cooperate with Thailand's good social resources to maximize the utilization efficiency of resources and optimize the level of resource allocation. For high risk and large investment, long cycle of recovery, such as infrastructure construction, can be invested in BOT mode. The use of different investment methods in different industries will not only maximize the capital role of China, but also improve the living standard of Thailand, reduce the unemployment rate, and play an indispensable role in the stability and sustainable development of Thailand. The Chinese government should further improve the overseas investment insurance mechanism, make clear regulations on the insurance institutions, the conditions of insurance, the scope and the insurance amount of the overseas investment, formulate the risk insurance system in accordance with the national conditions, and reduce the politics of the private enterprises in China and the small and medium enterprises in the politics. The risk of loss, provide them with overseas insurance related subsidies and guarantees. At the same time, a relatively authoritative assessment agency should be established for the overseas investment 193

194 190 of the enterprise to provide the relevant risk assessment as comprehensive as possible to reduce the loss that may be caused by the political unrest. 3. The current situation of China's direct investment in Thailand 3.1 the form and industry distribution of Chinese enterprises investing in Thailand (1)Chinese invested enterprises set up in Thailand by China's state-owned manufacturing enterprises, banks, telecommunications, aviation and transportation industries, and stateowned civil construction enterprises. (2)China's private invested manufacturing enterprises and civil construction enterprises, advertising, finance and insurance, Internet Co and other Chinese funded enterprises set up in Thailand. (3) the Chinese company is located in the overseas office of Thailand to carry out some Chinese companies in order to develop the information collection business for the development of overseas business activities and the investment enterprises of the customer relationship maintenance business. (4) the Chinese enterprises, which are invested by overseas Chinese living in Thailand, have little financial connection with their own companies, but it will involve business relations. (5) the invest distribution of Thailand industry in China enterprises: years, China's direct investment industry of Thailand has metal and mechanical equipment, agriculture, chemical industry, mineral resources, service industry, electrical and electronic, textile industry, metal and mechanical equipment to become the most investment industries, accounting for 38.6%. Followed by agricultural investment, accounting for 18.9%, accounting for 12%, 10.2%, 8.5%, 7.1%, 5.2% of chemical, mineral, service, electrical and electronic textiles. In recent years, the Internet industry has developed rapidly, but the way of investment in China's Internet industry is basically non direct investment, so there is no more accurate data. 3.2 the history of investment (1) trade between China and Thailand. The establishment of diplomatic relations between China and Thailand in July 1, 1975, the relations between the two sides began to become increasingly close, trade transactions were increasingly frequent, and the total amount of bilateral trade was 25 million US dollars in By 2015, bilateral trade between China and Thailand was about $75 billion 460 million, and the increase was nearly 4000 times. According to the latest data, the bilateral trade volume between China and Thailand in 2016 amounted to 75 billion 870 million US dollars, and in , bilateral trade volume was 44 billion 670 million US dollars. (2) China's manufacturing industry has invested in Thailand. Chinese enterprises first entered Thailand in the way of contracting project projects by state-owned enterprises first. Before and after 2000, Chinese state-owned and private manufacturing industry began to invest in Thailand, and the electric meter factory established by HOLLEY group in Thailand 194

195 191 was one of the earliest private enterprises in China's manufacturing industry to invest in Thailand. (3) Through hundreds of years of investment and development, many Chinese have mastered most of Thailand's asset capital and become politicians and business leaders. For example, the largest shareholder of Thailand's four largest banks, Thailand's ten richest person in 2015 and cumulative investment According to the statistics of the Ministry of Commerce, China has invested 22 billion 980 million US dollars in Thailand in years, ranking fifth in Japan, the EU, the United States and Singapore. According to statistics from Thailand (BOI), China's investment in Thailand has shown a linear growth and has been on a steady growth since the main driving force for Chinese manufacturing enterprise to invest in Thailand (1) diversifying the origin of Chinese products (2) the need for the international development of the enterprise itself. Foothold and expanding the local market in Thailand, using the Thailand market as springboard to radiate the Southeast Asian market and even the global market. (3) taking advantage of the advantages of Thailand's regenerative resources (4) industrial chain drive 3.5 successful investment cases of Chinese manufacturing enterprises in Thailand (1) the Zhongce rubber, 2 years ago, only 180 days completed the construction of 100 thousand square meters of factory building, rapid formation of semi steel radial tire 5 million sets / year, all steel radial tire 1 million sets of capacity, the three phase of the construction of the basic formation, the company has a double production and marketing. (2) the Xintai wheel, which produces the high-end wheel hub, is the first profitable group to expand investment of US $182 million. 195

196 192 (3) SAIC, Linglong tires, Sen kylin tires, double money tires and other large enterprises have invested successively. (4) Haier acquired SANYO in 2007, and the total output in 2016 was 650 thousand refrigerators, fifth in the industry and 10% in Thailand. (5) Jiangsu Trina Solar and Zhongli Teng Hui have invested successively to fill the blank of Thailand PV industry production technology. (6) Hangzhou Fortis optical cable, before investing in trade, is a small business. After investment, its business is booming. (7) Zhejiang Dun an, the investment motivation is the product origin multiple, originally Thailand for zero market, after nearly ten years of deep ploughing, has opened the local market in Thailand, at present, almost 80% of the products are sold in the local market. (8) HOLLEY (Thailand) invested in China in 2000 and one of the earliest investments by Chinese enterprises in Thailand. Industry: instrument manufacturing, trade, industrial park, big health industry, has become HOLLEY's regional headquarters in ASEAN. 4. comparison between China and Japan on Thai Investment 4.1 China and Japan's investment in Thai investment form At present, Japanese enterprises in Thailand can be roughly divided into the following four states: (1) Japanese state-owned banks and investment companies invest in Thailand's economic assistance or interest free loans. (2) Japanese investment enterprises, such as manufacturing companies, commercial companies, aviation and transportation companies, civil construction companies, advertising companies, finance and insurance companies, etc., in Japan, are established in Thailand. (3) Japanese companies are located in foreign offices abroad to carry out Japanese investment enterprises for the development of information collection and liaison services for the development of overseas business activities. (4)Japanese invested enterprises which invested by overseas Japanese in Thailand, but these enterprises have nothing to do with Japanese companies. At present, Chinese enterprises in Thailand can be roughly divided into the following four states: (1) China's state-owned investment enterprises in Thailand, such as state-owned manufacturing enterprises, banks, aviation and transportation companies, and state-owned civil construction enterprises. 196

197 193 (2) China's private manufacturing enterprises and civil construction enterprises, advertising, finance and insurance, Internet Co and other Chinese funded enterprises set up in Thailand. (3) the Chinese company is located in the overseas office of Thailand to carry out some Chinese companies in order to develop the information collection business for the development of overseas business activities and the investment enterprises of the customer relationship maintenance business. (4) the Chinese enterprises invested by overseas Chinese living in Thailand have no financial relations with their own companies, but it will involve business relations cumulative investment The Thailand Investment Promotion Council (BOI) has made detailed statistics on the direct investment statistics of China and Japan for Thailand. As can be seen from figure, Japan's investment in Thailand is still large. However, from the statistics of government departments, Japan's investment is declining. China, since the " the Belt and Road initiative " in 2013, China is accelerating the pace of foreign direct investment, and Thailand has become an important country for China's foreign direct investment. According to statistics from China's Ministry of Commerce, the total investment amount in years was US $22 billion 980 million, ranking fifth in Japan, the European Union, the United States and Singapore. Chinese enterprises still have much room for direct investment in Thailand. And, from the Thailand Investment Promotion Committee (BOI) statistics, we can see that although China's investment is smaller than Japan, it is still on the basis of linear growth and has been in a steady growth since In terms of trend, the gap between China and Japan in Thai investment is decreasing every year. Figure: 197

198 Chinese and Japanese enterprises distribution in Thai investment industry In China, in the past years, China's direct investment industry in Thailand has metal and mechanical equipment, agriculture, chemical, mineral, service, electrical and electronic, textile, metal and mechanical equipment, which have become the most invested industry in Thailand, accounting for 38.6%. Followed by agricultural investment, accounting for 18.9%, accounting for 12%, 10.2%, 8.5%, 7.1%, 5.2% of chemical, mineral, service, electrical and electronic textiles. In recent years, the Internet industry has developed rapidly, but the way of investment in China's Internet industry is basically non direct investment, so there is no more accurate data. Japan, in years, Japan has a wide range of investment industries in Thailand, but the representative industries include metal and mechanical equipment (including cars), electrical and electronic, chemical, textile, service and other industries. The largest proportion of metal and mechanical equipment, accounting for 44.5%, followed by the service sector, accounting for 10.5%, 5.8%, 2.1%, 20.5%, 16.6%. From the distribution of investment industry, we can clearly see that the most important sectors of investment between China and Japan are metals and machinery. But China has invested a lot in agriculture, mining and textiles, and labor intensive, while Japan has invested heavily in the service sector and the electrical and electronics industry Comparison of the investment advantages of between China and Japan on Thailand comparative advantage analysis of Japan's investment in Thailand (1) Japanese enterprises have obvious advantages in investing first and experience in various fields. (2) Japanese enterprises have large investment volume and obvious advantages of economies of scale. (3) the investment strategy of Japanese enterprises is clear and the industrial chain is established and perfected. (4) the advantages of Japanese commodity brand are obvious (5) anastomosis the advantages of Thai people comparative advantage analysis of China's investment in Thailand (1) the opportunity cost advantage of Chinese enterprise investment (2) the political security advantage of Chinese enterprise investment (3) the new advantages of Chinese enterprises' investment economy In general, compared with the traditional Japanese investment "tycoon", China's current investment in Thailand is relatively backward but overtakes potential and has a strong momentum. 198

199 empirical analysis China's investment in Thai Patent Applications Resident Abroad Patent Grants Resident Abroad Cif Pa Par Paa Pg Pgr Pga correlation coefficient Cif-pa Cif-par Cif-paa Cif-pg Cif-pgr Cif-pga China's investment in Thailand has a highly positive correlation with Thailand's patent application and authorization. regression Cif-pa Cifpaa Cifpar *** *** *** Cif-pg Cifpga Cifpgr *** *** ***

200 196 The regression coefficient is very significant, which shows that China's investment in Thailand will help improve Thailand's innovation level. 6. future prospects for Chinese enterprises to invest in Thailand 6.1 China and Thailand and global economic trends have accelerated China's investment in Thailand. (1) Xi Jinping's new year congratulatory words release the signal that the builders of the world peace and the contributors of global development have been actively promoted to build the " the Belt and Road initiative ", and the foreign investment will gradually step into the routine after 17 years of adjustment, and the steps of the enterprise will be speeded up properly. (2) the 4.0 development strategy of Thailand industry, the Eastern Economic Corridor and the construction of China Thai high speed rail have released many investment opportunities, which will certainly promote the development of Sino Thai economy and trade and investment. (3) the game between China and the United States has promoted the internationalization of Chinese enterprises, and the diversification of the origin of commodities is more urgent. 6.2 the advantages of China's investment in Thailand is obvious (1) the opportunity cost advantage of Chinese enterprise investment. China's foreign investment is in the middle stage of development. It starts late, has a high starting point and has more development models. Dominant direct investment. The marginal industry, which has a cost advantage in China but still has a comparative advantage in Thailand, as well as an industry with international competition but limited to the simplification of origin, is transferred through foreign investment and plays a comparative advantage. Competitive direct investment. China's traditional advantageous industries relocate in Thailand and cooperate with production capacity. After decades of precipitation and accumulation, Chinese enterprises' products and technologies have strong competitiveness, foster strengths and circumvent weaknesses, and continuously improve their strength. High - tech direct investment. Mainly for some emerging industries to expand the market, that is, knowledge, capital intensive enterprises, the advanced production technology to Thailand, so as to promote the development of the whole ASEAN market. (2) the political and environmental advantages of China's investment in Thailand. China has a close relationship with Thailand, and the economic and trade cooperation with ASEAN has become more frequent. "10+1", "10+3", "APEC" and "China ASEAN Free Trade Area" have created a good operating environment for China's investment in Thailand. In 2013, China's " the Belt and Road initiative " and the 2016 Thailand proposed the "Thailand 4.0" strategy and the Eastern Economic Corridor, and the Sino Thai railway began 200

201 197 to be built at the end of The political guarantee of the Chinese and Thai governments can create a good environment and channel for Chinese enterprises to go to Thailand. (3) the new advantages of Chinese enterprises to invest in the economy. The Chinese Internet companies leading the world are also very close to the Thailand market. China has successfully crossed the Internet development for the traditional industry, the exclusion period, the big Internet companies in Thailand "frequent force". More enterprises have adapted to the "Internet +" thinking, can adapt to the use of the Internet to regulate the production process of goods and improve the quality of goods and management efficiency. China's Internet industry with China's manufacturing industry in Thailand development will double the effort, mobile payment into the Thailand market has achieved substantial results. 6.3 Thailand's location and policy advantages and cultural environment become the first stop for Chinese enterprises to go out. (1) Thailand has unique geographical conditions for ASEAN and Southeast Asia. Chinese products can radiate Southeast Asia and the whole world through Thailand's springboard. The market capacity is large and the radiation ability is strong. (2) Thailand is a fully recognized market economy country recognized by European and American countries. (3) foreign investment in manufacturing industry can be controlled by 100%, holding permanent Title agreement and enjoying BOI tax exemption and non tax-free promotion policy. (4) Thailand has a strong and powerful infrastructure. (5) the influence of Buddhist culture has created Thai people's sense of peace, kindness, humility and smile, and foreign investment has a sense of security. 6.4 the bottleneck of Chinese enterprises to invest in Thailand (1) the international concept and vision of the enterprise leaders - overseas investment and setting up is the inevitable result of the enterprise development to a certain extent. It is an effective way to directly participate in the international market competition and a higher level of international management, but some Chinese entrepreneurs have not yet realized these, small prosperity and small farmers' consciousness. (2) China lacks the well-known international brand, the product lacks the technical content and the high added value, the manufacturing industry's innovation ability is weak, it is worth to go out to invest a few products. (3) international market competition is still at the stage of development. (4) lack of internationalized talents who know management, operate, have no language barriers, and are loyal to investment parents. (5) China is rich and has plenty of dollars. However, many enterprises have not accumulated enough capital to invest overseas, and lack experience in international capital operation. 201

202 198 References [1] Engel, D., & Procher, V., Export, FDI and firm productivity.applied Economics,Vol. 44, PP , [2] Faeth, I.,Determinants of foreign direct investment a tale of nine theoretical models, Journal of Economic Surveys,Vol.23,Issue 1, PP , [3]Hymer, S., The international operations of national firms: A study of direct foreign investment, Cambridge, MA: MIT press, Vol. 14,PP , [4] Ietto-Gillies, G., Dunning s eclectic framework. Transnational Corporations and International Production, Edward Elgar Publishing, PP , [5] Ismail N W.,The determinant of foreign direct investment in ASEAN: a semi-gravity approach, Transition Studies Review,PP , [6] Jadhav, P., Determinants of foreign direct investment in BRICS economies: Analysis of economic,institutional and political factor,procedia-social and Behavioral Sciences,Vol.37, PP5-14, [7] Jenkins,C.,& Thomas,L., Foreign direct investment in Southern Africa: determinants, characteristics and implications for economic growth and poverty alleviation, CSAE, University of Oxford, [8] Kotler, P., Kotler, M., Winning Global Markets: How Businesses Invest and Prosper in the World's High-Growth Cities, Wiley, edition, 2014 [9] Kurihara, Y., The Deterministic Elements of FDI to ASEANCountries: The Relationship between FDI and Macroeconomic Variables, Journal of Management and Sustainability 2, No.2,p11,2012. countries, Oxford Economic Papers, PP , [10] Ledyaeva, S.,Spatial econometric analysis of foreign directinvestment determinants in Russian regions, The World Economy,Vol.32, No. 4, PP , [11] Leitão, N.C., and Faustino, H.C., Determinants of Foreign Direct Investment in Portugal, Journal of Applied Business and Economics, Vol.11, [12] Mhlanga, N., Blalock, G., and Christy, R., Understanding foreign direct investment in the southern African development community: an analysis based on project level data, Agricultural Economics, PP , [13] Mina, W., The location determinants of FDI in the GCC countries, Journal of Multinational Financial Management, Vol.17, PP , [14] Mohamed, S. E., and Sidiropoulos, M. G., Another look at the determinants of foreign direct investment in MENA countries: An empirical investigation, Journal of Economic Development, Vol.35, 75-95, [15] Morck, R., Yeung, B., and Zhao, M., Perspectives on China'soutward foreign direct investment, Journal of International Business Studies, Vol.39, PP , [16] Morisset, J., Foreign direct investment in Africa: policies also matter (Vol. 2481). World Bank Publications, [17] Navaretti, G. B., and Venables, A. J., Multinational firms in the world economy, Economics Books, [18] Noorbakhsh, F., Paloni, A., and Youssef, A., Human capital and FDI inflows to developing countries: New empirical evidence.world development, Vol.29, PP , [19] Onwuka K O., Wage rate, regional trade bloc and Location of Foreign Direct Investment Decisions,Asian Economic and Financial Review,Vol.1, PP ,

203 199 A Study on the Image of Chinese Tourists - Taking Thailand as an Example Mr. Wirun Phichaiwongphakdee (冯志伟)74 ABSTRACT In recent years, with the increase in China s comprehensive strength, China has gradually become an influential leader in regional and international affairs. Meanwhile, China s image has become crucial in promoting or constraining its foreign relation development. For the first time in 2012, China became the largest source of outbound tourists for Thailand. In 2015, the number of Chinese tourists exceeded one-tenth of Thailand's population. Unlike getting information from conventional media in the past, Thai people are now acquiring information about China from Chinese tourists directly. There for Chinese tourists image has become the main factor to shape the image of China. Despite the rapid increase in Chinese tourists in Thailand, they are becoming unpopular which has affected China s national image seriously. This paper discusses the shaping, development and influence of the image of Chinese tourists in Thailand by surveying the online comments of Thai people on Chinese tourists. The study finds that the lack of supervision in Chinese and Thai tourism markets and tourism industry, and the blind pursuit of economic benefits as well as the culture differences are the main causes of affected image of Chinese tourists. Keywords: Chinese tourists Image Thailand Tourism I. Raising of Problems With the modernization of agriculture and industry in China and economic development brought by the Opening-up Policy, China s hard power has been greatly improved. China has been always participating in international and regional affairs for many years and its international status and soft power have been also gradually improved. In 2013, China put forward the One Belt One Road national strategy and then has strengthened cooperation with countries along the Silk Road continuously and become an international leader of cross-regional cooperation. China s role in the international stage is increasingly important and the importance of its image becomes apparent gradually. China's national image is a basis for China s soft power and influence. In accordance with the 2015 Global Survey on China s National Image75, China s overall image in 2015 has been improved steadily and its international economic influence ranked second in the world. 74 Lecturer from Surat Thani Rajabhat University, School of Tourism Management, Sun Yat-Sen University 2015 Global Survey on China s National Image, Communication Strategy Laboratory, CIPG Sino-foreign Communication Research Center

204 200 In 2015, CRI News Radio published Global Survey of Chinese Tourists Overseas Image 76 with China Tourism Academy and made a research on Chinese tourists overseas behaviors and emphasized foreigners understanding to Chinese tourists uncivilized behaviors in overseas travel. For a long time, international societies mainly know the information on China through media report due to the restriction of regional geography and language culture and rarely know China through direct communication with Chinese people. Shown in 2015 China National Image Global Survey, among overseas interviewees, the persons who chose to know China through local traditional media and local new media accounted for 62% and 51% respectively, while the persons who chose to know China through direct communication with Chinese people accounted for 14% only. But in Thailand, due to rapid increase in the number of Chinese tourists, it has become a main channel for Thai people to know China through contact and communication with Chinese tourists. This means that, information sent by Chinese tourists behaviors will influence Thai people s understanding to China s image directly. Chinese tourists image mentioned in this text, refers to overall image of Chinese tourists who go abroad to travel in Thailand. Chinese tourists image is a reflection of China s national image at abroad, and also an important factor which influences China's national image. In the recent several years, with the increase in the number of Chinese tourists in Thailand, Chinese tourists image in Thai society has been declined. Bad image of Chinese tourists has caused Thai society to have an antipathy towards Chinese tourists and Chinese tourist market. Finally, it has not only restricted the development of tourist industry of both China and Thailand, but also brought negative influence to China's national image and public diplomacy. The shaping of Chinese tourists image, is not only limited to tourists behaviors, but is effected by tourist industry and market comprehensively. This text has analyzed the shaping of the image of Chinese tourists to Thailand and given corresponding suggestions concerning relevant problems through the data of questionnaire and Thai people s comments to Chinese tourists on Thai websites. II. Literature Review China has made some research on tourist image and national image. Mr. Liao Sishun held that tourists uncivilized behaviors have not only shown personal image, but also brought damage to others, public space and the environment in Research on Tourists Uncivilized Behaviors. 76 Global Survey of Chinese Tourists Overseas Image, CRI News Radio, China Tourism Academy 204

205 201 Mr. Zhang Yesui held in the article Don t Lose Face in The Travel 77 that, negative influence (damage) of Chinese tourists uncivilized behaviors at abroad is mainly shown in four ways: firstly, it brings an antipathy of the people in other countries towards Chinese people and effects our country s national image and soft power ; secondly, it brings potential negative influence to the life and development space of our enterprises, expatriates and overseas students settling in relevant countries; thirdly, some outbound tourists' uncivilized behaviors and excessive right protection are in breach of local laws and has brought unnecessary troubles and losses to themselves; fourthly, our outbound tourists group events such as travel disputes are spread and speculated one-sided at abroad through such channels as Twitter and this has influenced the image of the Party and the government and brought pressure to overseas embassy. Rich, generous, display of wealth and crazy shopping this is the impression which Chinese tourists have given to people at abroad. The image of Chinese tourists at abroad is not proportional to their money. Other people know the great nation through tourists words and deeds. Mr. Yang Lei also mentioned in Analysis to Influence of Tourist Image to China s Public Diplomacy 78 in 2014 that, image crisis is existed among Chinese tourists and Chinese people s indecent behaviors have reduced Chinese people s overall image and credibility of public diplomacy. Thailand s research to Chinese tourists includes, อ จฉรา สมบ ต น นทนา s research to factors effecting Chinese tourists selection of destination and Chinese tourists travel consumption hobbies in Behaviors of Chinese Tourists to Thailand 79 in Thai scholar นาง กรวรรณ ส งขกร made the research on Chinese tourists travel behaviors in Chiang Mai in New Generation of Chinese Tourists Taking Chinese Tourists to Chiang Mai As An Example 80 in นางศร ส ดา วนภ ญโญศ กด made the research on the influence of Chinese tourists to Thai society and countermeasures which Thai society has taken concerning Chinese tourists problems in The Influence of Increase in The Number of Chinese Tourists To Thai Society 81. It s acknowledged in the research that Thailand is lack of the experience in accepting plenty of Chinese Tourists. A few of Chinese tourists' uncivilized behaviors has resulted in Thai society s prejudice to the image of Chinese tourists through amplification effect by the media. But there is no special research on the image of Chinese tourists up to now in Thailand. Meanwhile the research on the relation between tourist image and national image is still short. 77 Wang Ke, Don t Lose Face in The Travel [N]. People s Daily, Aug. 1, Analysis to Influence of Tourist Image to China s Public Diplomacy, China Development, Volume 14, Period 4, Aug พฤต กรรมการทองเท ยวของน กทองเท ยวชาวจ นท เด นเขามาทองเท ยวในประเทศไทย, อ จฉรา สมบ ต นนทนา, พฤต กรรมน กทองเท ยวจ นย คใหม: กรณ ศ กษาน กทองเท ยวจ นในจ งหว ดเช ยงใหม, นางกรวรรณ ส งขกร, การเต บโตอยางกาวกระโดดของน กทองเพ ยวจ นก บผลกระทบตอส งคมไทย,นางศร ส ดา วนภ ญโญศ กด,

206 202 On the whole, Thailand and China s research to Chinese tourists to Thailand mainly focuses on tourists motives, behavior decision, consumption behavior, tourist satisfaction and so on currently. There is relevant articles on Chinese tourists image, but there is no special research on the image of Chinese tourists who go to Thailand for travel yet. Thailand is the most popular tourist destination in ASEAN and Chinese tourists bring important influence to Thai tourist market, even Thai society. Therefore, this text play an active role in enriching the research in this field. 3.1 Selection of Research Samples III. Method Data Thai Rath 82 is the website operated by Thai Rath 83 (Thairath) which is most popular and authoritative in Thailand and mainly publishes the news of Thai Rath. Thai Rath enjoys issue volume of nearly 1 million pieces in Thailand with the population of 67 million and covers all the areas of Thailand, falling within the most influential media platform in Thailand. Thai Rath holds an neutral attitude to news report and could make overall and objective analysis to events. Meanwhile it has the ability in persistent report and ensures prompt tracking to social news events. Thai Rath has the characteristics of being objective, plentiful and concentrated. Therefore, the reports on the website of Thai Rath is used as extraction point of samples in this text. The articles on Chinese tourists from the website of Thai Rath are chosen in this research. There are total 191 news reports on Chinese tourists and 11 comment columns by searching key words Chinese tourists 84, Chinese tourist group 85 and Chinese tourism. 3.2 Pre-processing Rules for Samples Among information obtained by searching key words on the website of Thai Rath, there is excessive information and samples are pre-processed and selected accordingly to obtain information relating to Chinese tourists image problems. Samples are selected according to the following scope: 1. Time. Time selection scope is from 2010 to Oct. 20, 2016, as the time of earliest samples on the website of Thai Rath is started from 2010 and the time of other samples continues to Oct Targeted group. Samples target group refers to the group of Chinese tourists who go to Thailand for travel. After pre-processing, there are 147 news report samples and 11 comment samples. 3.3 Samples After Selection หน งส อพ มพแไทยร ฐ 84 น กทองเท ยวจ น 85 ท วรแจ น 206

207 203 Analysis category is basic unit for divergences in contents. According to the purpose of this research, analysis category here includes 3 aspects: Chinese tourists behaviors, Chinese tourists image and Thai and Chinese tourist market. Chinese tourists behaviors are all the behaviors and actions of Chinese tourists in Thailand and it refers to main factor which effects Thai people to shape Chinese tourists image directly. Chinese tourists behaviors mentioned in the news reports on the website of Thai Rath, are also Chinese tourists behaviors which Thai people feel and know actually and are general and typical. Chinese tourists behaviors have become the most important factor to shape Chinese tourists new image after continuous increase in the number of tourists. Chinese tourists image, are direct expression of Chinese tourists image in the news of Thai Rathand Thai people s perception and understanding to Chinese tourists are reflected. The trend of Thai and Chinese tourist market. Tourism is national pillar industry in Thailand, while China has already become the biggest country of tourist source in Thailand. Therefore, Chinese tourists are important in Thai and Chinese tourist market. Meanwhile, the fluctuation in Thai and Chinese tourist market, also brings influence to Chinese tourists image in Thailand. Among samples after selection, there are total 146 news reports, including 58 samples involving Chinese tourists behaviors, 17 samples involving Chinese tourists image and 79 samples involving Thai and Chinese tourist market. There are total 10 comment reports, including 1 sample involving Chinese tourists behaviors, 2 samples involving Chinese tourists image and 7 samples involving Thai and Chinese tourist market. IV. Research and Analysis 4.1 Analysis to Thailand s Focus Level to Chinese Tourists Thailand has paid few focus on China for a long period. But since 2014, focus level on Chinese tourists in Thailand has ascended year by year with more and more important role of Chinese tourists in Thai tourist industry and aggravation of conflicts between Chinese tourists and Thai society. Thai society has paid more focus on Chinese tourists behaviors, especially the news of tourists uncivilized behaviors. The increase in the number of news on Chinese tourists has urged Thai society to shape new image of Chinese tourists. New image of Chinese tourists, has also become an important influencing factor to shape China s image. 207

208 204 Number of News on Chinese Tourists on the Website of Thai Rath Number of News on Chinese Tourists on the Website of Thai Rath 4.2 Analysis to Thailand s General Attitude to Chinese Tourists There are total 146 news samples from Thai Rath, including 62 samples which make positive comments to Chinese tourists behaviors, Chinese tourists image and Thai and Chinese tourist market, 59 samples which make neutral comments and 21 samples which make negative comments. The Attitude of News on the Website of Thai Rath to Chinese Tourists Positive Neutral Negative There are total 10 comment samples from Thai Rath, including 5 samples which make positive comments to Chinese tourists behaviors, Chinese tourists image and Thai and Chinese tourist market, 2 samples which make neutral comments and 3 samples which make negative comments. 208

209 205 The Attitude of Comments on the Website of Thai Rath to Chinese Tourists 3 Positive 5 Neutral Negative 2 Thailand s leading news media holds a positive attitude to Chinese tourists for a whole, which is not same as the attitude of Thai social network and Chinese news report. Thai social network holds a negative attitude to Chinese tourists for a whole. Chinese tourists negative news are not only spread on Thai social media in the name of individuals, but also some of them are spread by organizations, including groups such as we love Chinese tourists (เราร กน กท องเท ยวจ น) and Chiang Mai opposes Chinese (Anti Chinese in Chiang Mai ต อต าน น กท องเท ยวจ นในเช ยงใหม ) existed on Facebook. Meanwhile, Thailand s leading media s attitude to Chinese tourists is contrary to the reports on China s self-media and leading media. It s generally held in the report of Chinese media that Thai people holds a negative attitude to Chinese tourists. Comments on Thailand s leading media are mainly positive and focus on the influence of Chinese tourists to tourist market. Thai people s behavior to oppose and reproach Chinese tourists is criticized in the comments, meanwhile negative comments to non-standardization of Thai and Chinese tourist market and Chinese capital s penetration into Thai tourist market are also given. 4.3 Thailand s Report on Chinese Tourists Positive Image Thailand s leading media makes the active and positive report to Chinese tourists image. Thailand s leading media holds that, Chinese tourists could promote Thailand s economic growth actively and Chinese Government also constraints tourists uncivilized behaviors actively through promulgation of laws. Meanwhile, it could report disputes on Thai merchants cheating Chinese tourists objectively, and holds that the parties to result in such disputes is not Chinese tourists, but Thailand s illegal merchants. Chinese tourists uncivilized behaviors have been reduced and Chinese Government has solved the problems actively. After China s first tourism law was promulgated in 2013, Thailand has made corresponding report and holds a positive and support attitude. Thailand holds that Chinese Government has cracked down tourists uncivilized behaviors actively in 209

210 206 the problems such as the dispute between Chinese tourists and air hostess of Airasia Airlines and restrained Chinese tourists uncivilized behaviors. Thailand holds that the increase in the news on Chinese tourists uncivilized behaviors is also caused by the increase in the number of Chinese tourists. With Thailand s more focus on the group of Chinese tourists, infrastructure construction has been enhanced and mutual cultural exchange has also been increased and Chinese tourists have had a better understanding to Thailand and uncivilized behaviors are cut down continuously. Chinese tourists have become the victims of Thailand s illegal merchants. Thailand holds that Chinese tourists have also cheated by Thailand s illegal merchants and become victims. Thailand s illegal merchants sell products to Chinese tourists through bidding up price or charge Chinese tourists too high expenses in the process of leasing vehicles and motorboats. Some Chinese tourists are thrown away by Thai travel agencies and tour guides and scenic sites marking up price to Chinese tourists has also caused Chinese tourists benefits to be damaged. Thailand holds that Chinese tourists fall within vulnerable groups in right protection and should be protected by the government. 4.4 Thailand s Report on Chinese Tourists Negative Image There are total 146 news reports on the website of Thai Rath, including 58 news involving Chinese tourists behaviors, accounting for 39.7% of the total. There are total 10 comments, including 1 news involving Chinese tourists behaviors, accounting for 10% of the total. Thailand s reports on Chinese tourists negative image include two kinds, one is Chinese tourists improper behaviors caused by differences in culture and system, and the other one is Chinese tourists uncivilized behaviors breaching social basic etiquette. Thai society indicates its understanding to Chinese tourists improper behaviors caused by differences in culture and system, but can t accept Chinese tourists uncivilized behaviors breaching social basic etiquette. 1) Thai society understands that Chinese tourists improper behaviors are caused by differences in culture and system. Chinese tourists jumped off the songthaew in Chiang Mai and caused death. Chinese tourists reported a case in Pattaya to show that they were forced by merchants to buy crocodile leather wallets in Ko Pha Ngan, but Thai police held that Chinese tourists were on suspicion of cheating insurance after investigation finally. Chinese tourists put the fishes under protection to plastic bags in Phang Nga Province to take photos and fed fishes in kaino Island, all of which has damaged Thai society s rules. Thailand is a cultural society and Thai people pay much attention to following social rules and will follow the rules consciously under general circumstances. When it needs to wait in line in the station, metro station and elevator in Thailand, Thai people will be very polite and wait in line. Therefore, it s very difficult for Thai people to understand Chinese tourists behaviors of not following rules. 210

211 207 Chinese tourists wore university uniform to take photos in Chiang Mai University and they didn t understand the meaning of university uniform. Thailand s university uniform is the symbol of studentship and also represents the university s honor, so those who are not university students can t wear the uniform. The event that Chinese tourists hung out underwear in Chiang Mai Airport is also a behavior of not knowing Thai custom. Underwear in Thai culture refers to very private and inelegant articles and should be hung in the space out of the sight of strangers and shouldn t be placed in the balcony. Therefore, Chinese tourists hanging underwear in the airport s seat, has been regarded as offensive to others. Thai culture has not only included traditional morality, but also influenced by rules of Buddhism. Chinese tourists wore skimpy clothes and made poses too ambiguously to take photos in the temple and these has breached rules of Thai Buddhism. When Chinese tourists visited the White Temple, they were not conscious that the White Temple is a temple and lacked of respect. It s thought in Thai culture that smoking is a behavior to effect others and not accepted. Cigarettes can t be publicly displayed at the time of selling and the shots of smoking appeared in the TV and film could be pixelated. Smoking is not allowed in public buildings and smokers will keep away from the crowd or go to special smoking area for smoking generally and will not display their own cigarettes publicly. But some Chinese tourists smoked in the crowed place. Though this is not in breach of laws, it will be regarded as a behavior of not respecting others. Thailand has also sought solutions actively at the same time of showing understanding to Chinese tourists improper behaviors. Chiang Mai University was once closed and Chinese tourists were not allowed for entry after lots of Chinese tourists entered into the campus and made uncivilized behaviors. But Chiang Mai University made adjustment in the following and welcomed Chinese tourists and accepts 500 visitors every day. And the tour route with electric vehicles is open and student guides are equipped. The problem that Chinese tourists effect normal teaching order has been solved. Chinese tourists are also willing to buy the tour ticket at the price of 60 Thai baht and this has brought income to the university and internship opportunities for students in the major of Tourism. On Aug. 15, 2015, Chiang Mai University organized a celebration activity for the tourist who ranks 111,111 especially and distributed gifts and tour ticket freely. Chinese tourists were also satisfactory with the route arranged by Chiang Mai University. 2)It s difficult for Thailand to accept Chinese tourists uncivilized behaviors breaching social basic etiquette. Chinese tourists uncivilized behaviors breaching social basic etiquette mainly focus on how to use public facilities. Chinese tourists uncivilized behaviors in Chiang Mai Province were very serious, including Chinese tourists peeing in Chiang Mai s moat (checked to be not Chinese tourists after investigation), Chinese tourists no flushing after leaving the toilet, 211

212 208 joining in the activities organized by the hotel without permission and camping in Chiang Mai University. When Chinese tourists visited the Black Temple, they kicked off black wooden handrail with the history of 30 years for taking the photos of jumping up and didn t keep the toilet clean after leaving. There were also similar behaviors when Chinese tourists visited the White Temple in Chiang Rai. Chinese tourists also didn t flush the toilet and caused the White Temple to close the toilet once and forbid Chinese tourists from entry. Chinese tourists washed their shoes and feet in the wash basin of the toilet in PP Island and caused the natural protection area managing the toilet to dispatch special personnel to clean the washbasin completely. When Chinese tourists fed the little tiger in Sriracha Tiger Zoo, they kicked the iron cage violently and caused the little tiger to suffer scare for fun. Additionally, Chinese tourists also had uncivilized behaviors such as speaking loudly at the places of keeping quiet, not following traffic rules and conflict with service staff. Meanwhile, Thailand has criticized and reproached Chinese people s behavior to engage in business by fraudulent use of Thai people s status through the convenience of applying for status in the north and northeast of Thailand. Some persons in part of Thai travel agencies used the status of Thai people fraudulently, especially those travel agencies in Phuket and Pattaya. Meanwhile, lots of travel agencies made up the benefit chain charging no fees together and caused lots of tourist group of low quality to enter in Thailand and consume Thailand s public resources but with no corresponding benefit brought to Thai tourist industry. Thailand holds that fraudulent use of Thai people s status and operation mode of charging no fees have destroyed Thailand s economic order and brought very bad influence to Thai tourist industry seriously. 4.5 Thailand s Rethinking to Chinese Tourists Phenomena 1) It s thought that cultural conflict is the main factor in understanding of Chinese tourists behaviors Thailand holds that, only a few Chinese tourists have uncivilized behaviors and not knowing Thai culture is the main reason to cause Chinese tourists to have uncivilized behaviors. In the accident that Chinese tourists hung underwear in Chiang Mai Airport, Thailand s social network has criticized Chinese tourists behavior seriously, but the responsible person in Chiang Mai Airport pointed out in the news that Chinese tourists behavior is not in breach of laws, just not knowing Thailand s custom and culture. In the accident that Chinese tourists wore the university uniform to take photos in Chiang Mai University, Chiang Mai University also held that Chinese tourists are not in breach of regulations purposely and just don t know mutual culture after communication with Chinese tourists. In the accident of Chinese tourists peeing in Chiang Mai s moat (proved to be false news thereafter), it s regarded as cultural conflict and mutual culture shall be publicized to remove cultural gap. 212

213 209 Meanwhile, it s thought that cultural conflict is generally existed and Thai people also face with many circumstances of not knowing local culture and breaching the rules at the time of travel in other countries such as Japan. 2) Thailand s tourist reception ability is limited and it s thought that Chinese tourists shall not be condemned Thailand holds that, Thailand s tourist reception ability is limited and it has made good preparation for accepting lots of Chinese tourists. In the accident that Chinese tourists kicked off black wooden handrail in Black Temple to take photos, the Black Temple held that the the travel agency and the temple s reception ability is limited. After that, the Black Temple asked the tour guides to increase explanation to Lanna culture and equipped 10 safeguards to be responsible to guide the tourists and protect them to be safe. Chalermchai Kositpipat, the architect of the White Temple 86, always criticized Chinese tourists before and showed Chinese tourists uncivilized behaviors such as using the toilet uncivilly and smoking in the White Temple. But he rethought in the interview on Mar. 27, 2016 and showed that Chinese tourists are not wrong, we have not made good preparation 87. After consideration, Chalermchai Kositpipat showed that he should not complain Chinese tourists before, as the White Temple is lack of communication with Chinese tourists and there is no indication board in Chinese, no enough personnel and no the support by tour guides. Lack of reception ability has caused Chinese tourists to be not well cared and it s impossible to provide guide for Chinese tourists. Lack of Chinese tour guides in Thailand has also resulted in lack of reception ability. There are 4856 tour guides in Thailand who can speak Chinese and it s difficult to accept millions of tourists each year. 88 Meanwhile, infrastructure construction in Thailand is not sufficient and reception ability for Chinese tourists is limited in the ways of transport, hotels and scenic sites, especially Suvarnabhumi Airport and Don Muang Airport in Bangkok. The number of accepted tourists has exceeded the upper limit as designed for several years. The customs clearance in Suvarnabhumi Airport is slow and tourists often need to wait for 3-4 hours to be cleared by the customs during peak hours. 3) Thailand s basic facilities are under overloaded operation Since 2006, except political turmoil in Thailand in and 2014, the number of foreign tourists has increased continuously. Meanwhile, Thailand is slow in infrastructure construction and the passenger throughput in Suvarnabhumi Airport has exceed the maximum designed value. In 2012, Thailand moved low-cost airline companies and most of airline companies flying domestic flights to Don Muang Airport to relieve the pressure of 86 อ.เฉล มช ย 87 "น กทองเท ยวจ นไมผ ด ม งตางหากท ไมพรอม" เฉล มช ย โฆษ ตพ พ ฒนแ ย าช ด!อาช พไกดแสงวนใหคนไทยเทาน น,thairath.co.th, , 213

214 210 Suvarnabhumi Airport. But with continuous increase in the number of tourists, the number of passengers accepted by Suvarnabhumi Airport each year still exceeds the maximum design value 89 of 45 million persons/year. Tourist industry occupies most of resources in Suvarnabhumi Airport, and Thai government has not taken measures of restricting the number of tourists as to slow expansion of Suvarnabhumi Airport, which has caused Suvarnabhumi Airport s infrastructures to be difficult to meet the demands. Passenger Throughput of 素万那普 Airport (number of persons/year) Passenger Throughput of 素万那普 Airport (number of persons/year) Source: Airports Council International (ACI) 90 Faced with Suvarnabhumi Airport s overloaded operation, Thailand s airline industry also asked to stop starting new flights to the Thai government to prevent the airport from being more crowded. Aviation Operation Commission of Thailand (AOC) pointed out that it has used all the feasible methods to increase the capacity of the airport. In case of improving parking management, additional passengers couldn t be accepted. 91 The adviser of Thailand s Tourist Association, 席迪瓦差拉 其瓦拉那蓬 92 holds that, the level of Thai tour guides with certificates needs to be improved and part of Chinese tour guides can t introduce scenic sites in Chinese. Tourist operators in Chiang Mai has also organized the training on Chinese and Chinese culture for tour guides and work staff. In the accident that Chinese tourists washed shoes and feet in the wash basin of the toilet, it s reported in the news that humanized facilities is insufficient and footbath shall be added to meet the demand of tourists in this toilet near to the sand beach in natural protection area in Thailand. 89 AOT, 90 Airports Council International (ACI), 91 Airline Industry asked to stop starting new flights due to Bangkok Airport s Continuous Overload, 92 นายศ ษฎ ว ชร ช วร ตนพร 214

215 211 Thailand holds that Chinese tourists should not be condemned, especially vituperation to Chinese tourists online. Both parties need to know each other and Thailand has not resisted Chinese tourists. Meanwhile Thai people are hoped to not take photos of Chinese tourists and send Chinese tourists inelegant photos and videos online as a few persons behaviors have resulted in the contradiction between both parties. 4) Chinese tourists contribution to Thai economy is affirmed and it s hoped to keep good relations. Ministry of Tourism and Sports, Tourism Authority of Thailand and Tourism Association always confirm Chinese tourists contribution to Thai economy. With rapid increase in the number of Chinese tourists from 2010, the ratio of Chinese tourists among foreign tourists in Thailand has ascended year by year. The number of Chinese tourists has become an important factor to effect Thai economy. Thailand confirms the quality of Chinese tourists and holds that Chinese tourists rank in the middle and supper level among foreign tourist groups and Chinese tourists average tourist consumption level is higher than average level of foreign tourists. Shown from the statistics data in 2016, Chinese tourists per capita consumption is 5800 baht, while foreign tourists per capita consumption is 5072 baht. Thai government also holds that, 60% of Chinese tourists refer to high quality tourists, while 20% of them are middle-level consumption tourists and only 20% of them are low consumption tourists charging no fees. From 2015, Chinese tourists uncivilized behaviors in Chiang Mai and Chiang Mai Province online, has resulted in language criticism to Chinese tourists uncivilized behaviors on Thailand s social network for many times. In fact, parties concerned in some uncivilized events are not Chinese tourists. After T hailand s news event is exposed through China s self-media and traditional media, the idea that Thai people don t like Chinese tourists becomes to be spread in China. In 2016, the number of Chinese tourists to Thailand descended and Thailand explained the situation to Chinese Government especially due to worrying the descending in Chinese tourists and invited such authorities as China Tourism Association to come to Thailand for survey on site. Tourist operators in Chiang Mai even carried the banner in Chinese I love Chinese people to show no prejudice to Chinese tourists. Thailand holds that Chinese tourists will bring huge economic benefit to Thailand, so it hopes to keep good relation and create the broad environment to welcome Chinese tourists so as to promote the increase in the number of tourists. Chinese tourists have increased greatly and the number of Chinese tourists to Thailand in 2015 came to 7,934,781 persons, accounting for 26.5% 93 of total foreign tourists in Thailand. China has become the biggest tourist source country for Thailand and the number 93 The number of Chinese tourists to Thailand in 2015 accounted for % of total global tourists 215

216 212 of Chinese tourists has exceeded one tenth of Thai people 94. Meanwhile, the number of Chinese tourists is increasing year by year. 9,000,000 8,000,000 7,000,000 6,000,000 5,000,000 4,000,000 3,000,000 2,000,000 1,000,000 0 Number of Chinese Tourists in Thailand (number of persons) 2006 年 2007 年 2008 年 2009 年 2010 年 2011 年 2012 年 2013 年 2014 年 2015 年 Number of Chinese Tourists to Thailand (number of persons) Number of Foreign Tourists to Thailand (number of persons) Source: Ministry of Tourism and Sports, Thailand Chinese Tourists Per Capita Consumption Increases Chinese Tourists Per Capita Consumption per day increases (Thai baht/day) Year Chinese tourists per capita consumption per day in Thailand Foreign tourists per capita consumption per day in Thailand 4, , , , , , Source: Ministry of Tourism and Sports, Thailand 5)Neutral attitude. Thailand holds neutral attitude to Chinese tourists accidents and disputes occurred in Thailand. 94 Statistics Data of Department of National Administration, the number of population in 2015 came to 65,729,098 persons ส บค น 16 ก มภาพ นธ สร ปสถานการณแน กทองเท ยว มกราคม-ธ นวาคม ,กระทรวงการทองเท ยวและก ฬา กรมการ ทองเท ยว 216

217 213 Thailand holds neutral attitude to disputes on Chinese tourists and doesn t favor its own people. In the accident that a Chinese child of 5 years old tore up ancient painting in Chiang Mai in 2014, the resort claimed 80,000 baht against Chinese tourist, but the police interfered with such accident finally and asked the resort to return excessive compensation to the tourist and only claim only 25,000 baht. In the accident that Chinese tourists were thrown away by the tour guide in Pattaya, Thai police interfered with such accident quickly and arrested the tour guide throwing away the tourist group and asked the travel agency to make compensation. In the accident that Chinese tourist died at the time of playing the game of flying in the jungle in Chiang Mai in 2015, Thai police also interfered with such accident and judged finally that it s caused by the work staff s improper operation and the bereaved was compensated for 2,500,000 baht. In the accident that Chinese tourists caught fishes to take photos in Phang Nga Province in 2016, the magistrate in Phang Nga Province proved at once that, so-called photos on Chinese tourists catching fishes are old photos 3 years ago and Phang Nga Province has taken protective measures to prevent similar accidents. Thailand also condemned its operators behaviors such as charging no fees, bidding up the price of products and forcing Chinese tourists to buy products. It holds that these have destroyed Thailand s tourist image. V. Conclusion Among the researches on China s outbound tourists and Chinese tourists to Thailand at present, most of them focus on economic influence brought by tourists and behaviors of tourists, rare of them focuses on Chinese tourists and their influence to the place of tourist destination and Chinese tourists image. I believe that this thesis will provide reference for the research in this field in the future. China has become the largest source country of outbound tourists for Thailand currently. With the rapid increase in the number of Chinese tourists and the influence of Chinese tourists, Thailand has focused on Chinese tourists continuously. It s found out in the research that, the number of articles on Chinese tourists increases and the focus level ascends on Thailand s leading media. And Thailand s focus on Chinese tourists mainly concentrates on economy and the focus on social influence is less. Seen from news reports on Thailand s leading media, Chinese tourists has substantial influence to Thai social culture, but such influence level and influence scope are not so large as imaged. Thai society takes a tolerant attitude to Chinese tourists uncivilized behaviors still, which is derived from Thailand s kind and tolerant national character from one side and economic benefits brought by Chinese tourists from the other side. Thailand s leading media has not amplified and excessively spread Chinese tourists uncivilized behaviors, but made 217

218 214 neutral and positive report, even some Chinese tourists uncivilized behaviors are caused due to its backward infrastructure construction and service. Chinese tourists don t know Thai culture and custom and result in cultural conflict. Chinese tourists are criticized due to uncivilized behaviors in Thailand from one side and they don t know Thai culture and custom from the other side. Thailand shows that it understands this phenomenon and advertises Thailand through more channels to enable Chinese tourists to know Thailand better. Thai tourist market has made changes in Chinese tourists. Thailand has made indication board in Chinese for Chinese tourists and increased the staff to guide Chinese tourists. Especially in Thailand s airports, indication board in Chinese has become necessary. Thailand is training more Thai tourist professionals who can speak Chinese. Thailand pays attention to Chinese tourists and Chinese tourist market and hopes to deliver a welcome attitude to Chinese tourists. It also hopes that the negative information on Chinese tourists on Thailand s social network will not effect Chinese tourists. Thailand hopes to create a tourist industry in the manner of sustainable development and criticize the behavior of charging no fees to enable Chinese tourists to enjoy better tourist environment. But Thailand s attitude to Chinese tourists is not generally existed in other countries. Comparatively speaking, the influence of Chinese tourists uncivilized behaviors to some countries (including China) social culture is more obvious. References [1] CRI News Radio, 2015 China National Image Global Survey, [J], Beijing, Communication Strategy Laboratory of Center for International Communication Studies, 2016 [2] อ จฉรา สมบ ต น นทนา, พฤต กรรมการทองเท ยวของน กทองเท ยวชาวจ นท เด นเขามาทองเท ยวในประเทศ ไทย, กร งเทพ, มหาว ทยาล ยศร นคร นทรว โรฒ [D], 2012 [3] นางกรวรรณ ส งขกร, พฤต กรรมน กทองเท ยวจ นย คใหม: กรณ ศ กษาน กทองเท ยวจ นในจ งหว ดเช ยงใหม, จ งหว ดเช ยงใหม, สถาบ นว จ ยส งคม มหาว ทยาล ยเช ยงใหม [D], 2013 [4] นางศร ส ดาว นภ ญโญศ กด, การเต บโตอยางกาวกระโดดของน กทองเพ ยวจ นก บผลกระทบตอส งคมไทย [D],กร งเทพ,ประทรวงตางประเทศ,2015 [5] Yang Lei, Analysis to Influence of Tourist Image to China s Public Diplomacy, [J], Beijing, China Development, Volume 14, Period 4, Aug [6] Wang Ke, Don t Lose Face in The Travel [N]. People s Daily, Aug. 1, [7] การทองเท ยวแหงชาต, ค ม อการบร หารและจ ดการทองเท ยวในพ นท ร บผ ดชอบองคแการบร หารสวนต าบล (อบต.) และสภาต าบล (สต.) [M]. การทองเท ยวแหงชาต, กร งเทพ,

219 215 [8] แสงเด อน รต นธร, ป จจ ยผล กด นและป จจ ยด งด ดท ม ผลตอน กทองเท ยวชาวจ นในการต ดส นใจเล อกมา ทองเท ยวในประเทศไทย [J], กร งเทพ, วารสารว ชาการสมาคมสถาบ นอ ดมศ กษาเอกชนแหงประเทศไทย (สสอท.), 2012 [9] ฉลองศร พ มลสมพงษแ, การวางแผนและพ ฒนาการตลาดการทองเท ยว [M]. พ มพแคร งท 6 กร งเทพฯ: มหาว ทยาล ยเกษตรศาสตรแ, 2007 [10] กร ณา บ ญมาเร อน, ป จจ ยท ม ผลตอการเด นทางเขามาทองเท ยวในประเทศไทยของน กทองเท ยว ชาวตางชาต.สารน พนธแ [D] ศ.ม. กร งเทพ, มหาว ทยาล ยเช ยงใหม, 2011 [11] ก ลยกรศ ภธราธาร, การว เคราะหแพฤต กรรมการทองเท ยวของน กทองเท ยวชาวจ นในประเทศไทย[D]. ว ทยาน พนธแ, กร งเทพ, มหาว ทยาล ยหอการคาไทย, 2005 [12] ท ชา สมพร, อ ปสงคแของน กทองเท ยวชาวตางประเทศท เด นทางมาทองเท ยวประเทศไทย [D] สารน พนธแ, ศ.ม.กร งเทพ, มหาว ทยาล ยรามค าแหง, 2003 [13] มา วงศแย ง, ป จจ ยท ม ผลตอจ านวนน กทองเท ยวจ นท มาประเทศไทย, 2012 [14] พน นทร เจร ญธ ระสก ลเดช 1 และเซ ยว ก ยหลง 2, ม ชฌ การเปล ยนแปลงของพฤต กรรมน กทองเท ยวจ น ในประเทศไทย, วารสารว ชาการมหาว ทยาล ยนอรแทกร งเทพ [J], กร งเทพ, ป ท 3 ฉบ บท 2 เด อนกรกฎาคม ธ นวาคม 2557 [15] Wen Chunyan, Literature Review of Chinese Tourists Uncivilized Behaviors [J], Science and Technology of West China, Sichuan, Mar. 2015, Volume 14, Period 03, No. 308 [16] Tan Yuekun, Research on the Problems of Charging No Fees in Tourist Trade Between Thailand and China [D], University of International Business and Economics, Beijing, 2007 [17] Zhuang Guotu and Zhang Yudong, Thailand s Blue Book Report on Thailand [C], Social Sciences Academic Press, Beijing, 2016 [18] Shi Guodong, Li Renliang, Liu Qi, Chen Songsong and Chang Xiang, Thailand s Political System and Political Status Quo [M], Suzhou University Press, Jiangsu,

220 Section III Connectivity of BRI and EEC 220

221 217 A policy proposal on Thai-China Railway and the Connectivity Executive Summary Prof. Emeritus Viboon Tangkittipporn Now, it is a decade of an evolution of Thailand s rail transport system following the Thailand s Transport Infrastructure Development Master Plan Thai government has plans and policies for the construction of meter-gauge double track lines covering areas nationwide, the extension of three new lines connecting the current railway to the provinces never been reached by rail, including the construction of four standard-gauge (1.435 meter) lines for high speed trains. The plan is to boost growth to other areas and to reduce domestic logistics cost which will enhance the competitiveness of the Thai entrepreneurs in the world. People s Republic of China has a great leap of development plan and strategy for its rail transport system by upgrading its former policy from 4 vertical, 4 horizontal to 8 vertical, 8 horizontal. China aims to expand its railway network across the country to 175,000 kilometers by 2025, among them, the high-speed railway will reach 38,000 kilometers, covering 80% of big cities. By 2030, the rail network infrastructure will cover the area of every county, the mid-speed railway network will cover every city, and the high-speed railway network will cover every province. This will also include the connectivity of China s railway network to its neighboring countries under the Belt and Road Initiatives (BRI). At present, China has upgraded its Belt initiative to Southern Belt which is an initiative to connect China s railway network with which of the countries in the Indochina Peninsula and expand the connectivity to ASEAN member countries. The railway network connecting China to Indochina Peninsula consists of the two following plans: 1) One Line, Three Rings plan, connecting China s standard-gauge (1.435 meter) railway system with the one-meter gauge railway network (original) of the countries in Indochina Peninsula. 2) One Vertical, Four Horizontal plan, connecting China s standard gauge (1.435 meter) railway system with the standard-gauge (1.435 meter) railway network of the countries in Indochina Peninsula. Considering the rail transport infrastructure development strategy and policy of Thailand, China and CLMV countries, we can see that the route of Bangkok Nakornratchasima - Nongkhai rail transport is a backbone of the rail transport network which will connect Indochina countries to China and Europe. It is also the route connecting China to Thailand Eastern Economic Corridor under Thailand 4.0 development plan. Thus, Bangkok Nakornratchasima - Nongkhai high-speed railway plays an important role in the aspects of regional geopolitics and regional geo-economics in this region, which is very crucial to the supply chain of Thailand, neighboring countries and China. 221

222 218 This is a crucial moment for Thailand to expedite the work to reach an agreement with China on the Thai-China High Speed Train Cooperation Project, Bangkok - Nakornratchasima-Nongkhai, so that it can be connected with Lao-China High Speed Train Project, before the change of a new government. If the Project is delayed due to difficulties arising from factors such as security concern, balance of international interests, suspicion over the investment disadvantage, or objection caused by misunderstanding of some groups of people, causing doubts and distrust between the people of the two countries, while these situations continue on, the delay of the Project will gradually diminish the value and the importance of this route. Moreover, whenever the agreement on an extension of Lao-China High Speed Train Project Kunming-Vientiane route to Phnom Penh-Sihanoukville Port (Route along R13 highway) is reached, it will immediately lessen the economic value of Bangkok - Nakornratchasima High-Speed Railway, and may decrease the enthusiasm in the construction of the Nakornratchasima - Nongkhai High-Speed Railway. If the Bangkok - Nakornratchasima High-Speed Railway cannot connect to Kunming-Vientiane route, it will not only lessen the economic value of the Bangkok - Nakornratchasima High-Speed Railway, there will also be a direct effect on the competitiveness of Thai agriculturist and farmers in China market as well. Therefore, in order to enable the Thai-China High-Speed Railway Cooperation Project to achieve its objectives in accordance with the development plan of Thailand, it is not only that the government should expedite the work, but the government should also be ready with the following: - Planning on the development around the station area, renovation of old cities and construction of new smart city, development of industrial clusters, boosting tourist destinations along the railway route (Transit Oriented Development: TOD) in order to create value to the Project. - Laying a network connecting all of high-speed railway routes with the double track railway and city mass transit system along the route of the Project so as to make the overall systems connected. - Setting up a national organization to undertake the management of the High-Speed Railway Project and develop cities along the route of the Project. - Collaborating with China in setting up a Thai-Chinese Think-Tank body as a center for gathering academic data, techniques, and experiences on the development of high-speed railway projects and new cities, so as to be able to provide information to both governments for the purpose of project planning and decision making. - Collaborating with China in setting up a joint organization to lay the railway network system development plan in Indochina Peninsula under the One Route, Three Rings and One Vertical, Four Horizontal plans. 222

223 219 - Supporting the setting up of Thai-Lao China joint private sector organization to enable the representatives from private sectors of the three countries to participate in the Project, which will benefit and reduce the gap between government and private sectors. - Collaborating with GMS countries in setting up a Committee, as same as GMS-Cross Border Transport Agreement (GMS CBTA) (Road), to introduce measures to facilitate the cross-border railway transport in GMS countries. - Collaborating with GMS countries in setting up warning mechanism and systems for any risks that might happen during the construction and development of the international high-speed railway network system with other GMS countries. The strategic partnership cooperation on the Thai-China Railway and the connectivity of the railway network in the Indochina Peninsula is an important part of the Belt and Road Initiative, especially the Southern Belt, therefore, the cooperation should be based on sincerity and mutual benefits under the principle of Mutual Discussion, Mutual Creation, Mutual Sharing. Only upon this will the strategic cooperation among Thai-China and neighboring countries be developed securely, permanently and sustainably. 223

224 220 ข อเสนอแนะเช งนโยบาย รถไฟไทย-จ นและความเช อมโยง บทสร ปผ บร หาร ศ.พ เศษ ว บ ลย ต งก ตต ภาภรณ ทศวรรษน เป นย คแหงการปฏ ว ต การขนสงทางรางของไทยตามแผนแมบทโครงสรางพ นฐานดานการ คมนาคมขนสงของไทย พ.ศ โดยร ฐบาลม แผนและนโยบายท จะกอสรางเสร มเสนทางรางขนาด เมตร (เด ม)ใหเป นทางค ครอบคล มท วประเทศ และกอสรางเสนทางใหมเพ มอ กสามเสนทางเพ อเช อม ระบบทางรางเด มไปย งจ งหว ดท ย งไมเคยม รถไฟเขาถ ง รวมท งม แผนกอสรางรถไฟความเร วส งขนาด เมตร จ านวน 4 เสนทาง ท งน เพ อขยายความเจร ญม งค งไปย งพ นท ในภาคตางๆ และเพ อลดตนท นของระบบ โลจ สต กสแภายในประเทศ อ นจะเป นการเพ มข ดความสามารถการแขงข นของผ ประกอบการไทยในเวท โลก ประเทศสาธารณร ฐประชาชนจ นม แผนและนโยบายพ ฒนาระบบการขนสงทางรางแบบกาวกระโดด ดวยการยกระด บนโยบายขนสงทางรางจากแผน 4 แนวต ง 4 แนวนอน เป น 8 แนวต ง 8 แนวนอน โดย วางเป าไววาภายในป ค.ศ โครงขายระบบรางท วประเทศจะม ความยาว 175,000 ก โลเมตร ในจ านวน ด งกลาวเป นรถไฟความเร วส ง 38,000 ก โลเมตร สามารถครอบคล มพ นท 80% ของเม องใหญ และวางเป าไว วาในป ค.ศ ระบบรางพ นฐานจะสามารถครอบคล มพ นท ท กอ าเภอ ระบบรถไฟความเร วปานกลางจะ ครอบคล มท กเม อง ระบบรถไฟความเร วส งจะครอบคล มท กมณฑล รวมท งการเช อมโยงระบบรางของจ นก บ ประเทศเพ อนบานไดอยางท วถ งตามขอร เร ม หน งแถบหน งเสนทาง (BRI) ซ งป จจ บ น จ นไดยกระด บขอร เร ม หน งแถบ เพ มข นเป น หน งแถบตอนใต อ นเป นขอร เร มเพ อเช อมระบบรางของจ นก บประเทศในแหลมอ น โดจ นและขยายเช อมโยงไปย งกล มประเทศสมาช กอาเซ ยน ส าหร บการเช อมโยงระบบรางจากจ นส แหลมอ นโด จ นน น ม สองแผนค อ 1. แผน 1 เสน 3 วงแหวน ท จะเช อมระบบรางขนาด เมตรของจ นก บระบบรางขนาด เมตร (ด งเด ม) ของประเทศเพ อนบานในแหลมอ นโดจ น 2. แผน 1 แนวต ง 4 แนวนอน ท จะเช อมระบบรางขนาด เมตรของจ นก บระบบรางขนาด เมตร (ท จะสรางข นใหม) ของประเทศเพ อนบานในแหลมอ นโดจ น เม อพ จารณาจากย ทธศาสตรแและนโยบายการพ ฒนาการขนสงระบบรางของประเทศไทย ประเทศ สาธารณร ฐประชาชนจ นและกล มประเทศ CLMV ในแหลมอ นโดจ นแลว จะเห นไดวา เสนทางขนสงทางราง ชวงกร งเทพฯ-นครราชส มา-หนองคาย เป นแกนหล กของระบบการขนสงทางรางท จะเช อมโยงประเทศใน แหลมอ นโดจ นก บจ นและตอเน องไปย งย โรป อ กท งย งเป นเสนทางท จะเช อมโยงจ นส ระเบ ยงเศรษฐก จภาค ตะว นออก (EEC) ตามย ทธศาสตรแการพ ฒนาประเทศของไทยในย ค 4.0 อ กดวย จ งกลาวไดวา เสนทางรถไฟ ความเร วส งกร งเทพฯ-นครราชส มา-หนองคาย ม ความส าค ญทางดานภ ม ร ฐศาสตรแ (Regional Geopolitics) และภ ม เศรษฐศาสตรแ (Regional Geo-economics) ในระด บภ ม ภาค อ นม ความส าค ญตอหวงโซอ ปทาน (Supply Chain) ของประเทศไทยก บประเทศเพ อนบานและประเทศสาธารณร ฐประชาชนจ นอยางย ง จ งถ อเป นวาระส าค ญท ไทยจะตองเรงใหโครงการความรวมม อรถไฟไทย-จ น ชวง กร งเทพฯ- นครราชส มา-หนองคาย บรรล ขอตกลงก บจ นโดยเร ว เพ อใหสามารถเช อมตอก บโครงการรถไฟลาว-จ นให ส าเร จล ลวงกอนการเปล ยนแปลงร ฐบาลใหม หากร ฐบาลด าเน นการลาชาอาจจะดวยเหต ป ญหาจากป จจ ย 224

225 221 ตางๆ เชน ความก งวลในเร องความม นคง การถวงด ลผลประโยชนแระหวางประเทศ การระแวงเร องความ เส ยเปร ยบดานการลงท น หร อกระแสการค ดคานจากความเขาใจขอเท จจร งท คลาดเคล อนของประชาชนบาง กล ม จนกอใหเก ดความระแวงและไมไวใจก นระหวางประชาชนของสองประเทศ หากปลอยใหสถานการณแ ย งคงด ารงอย เชนน ตอไป ความลาชาจะท าใหม ลคาและความส าค ญของเสนทาง กร งเทพฯ-นครราชส มา- หนองคาย คอยๆ ลดนอยลง ย งถาเม อใดท โครงการรถไฟจ น-ลาวชวงเสนทางจากค นหม ง-เว ยงจ นทนแไดม การ บรรล ขอตกลงการกอสรางสวนตอขยายไปย งกร งพนมเปญส ทาเร อส หน ว ลลแ (เสนทางเล ยบขนานตามเสนทาง ถนนสาย R13) แลว จะม ผลท าใหเสนทางรถไฟความเร วส งสายกร งเทพฯ-นครราชส มา ดอยค ณคาทาง เศรษฐก จลงท นท และอาจท าใหความกระต อร อรนท จะม การกอสรางเสนทางชวง นครราชส มา-หนองคาย ลด นอยถอยลงดวย ซ งหากเสนทางรถไฟความเร วส งชวงกร งเทพฯ-นครราชส มา ไมสามารถเช อมตอก บเสนทาง ชวงเว ยงจ นทนแ-ค นหม ง นอกจากจะท าใหโครงการรถไฟความเร วส งของไทยชวงกร งเทพฯ-นครราชส มา ดอย ค ณคาทางเศรษฐก จลงแลว ย งม ผลกระทบโดยตรงตอการสรางข ดความสามารถการแขงข นของเกษตรกรไทย ในตลาดจ นอ กดวย ด งน น เพ อใหโครงการความรวมม อรถไฟไทย-จ นสามารถบรรล ว ตถ ประสงคแตามแผนการพ ฒนา ประเทศท ไดก าหนดไว นอกจากร ฐบาลจะตองเรงใหบรรล ขอตกลงโดยเร วแลว ร ฐบาลย งตองเตร ยมความ พรอมในดานตางๆ ด งน : - วางแผนพ ฒนาพ นท โดยรอบสถาน บ รณะเม องเกา สรางเม องอ จฉร ยะใหม พ ฒนารวมกล มพ นท อ ตสาหกรรมคล สเตอรแ สงเสร มแหลงทองเท ยวตลอดแนวเสนทางของโครงการ (Transit Oriented Development: TOD) เพ อสรางม ลคาเพ มทางเศรษฐก จใหแกโครงการฯ - วางโครงขายเช อมโยงเสนทางรถไฟความเร วส งท กเสนทางเขาก บรถไฟทางค และระบบขนสง มวลชนภายในเม องตลอดแนวเสนทางของโครงการใหสามารถเช อมตอเน องก นไดท งระบบ - จ ดต งองคแกรระด บชาต เพ อบร หารจ ดการโครงการรถไฟความเร วส งก บการพ ฒนาเม องตลอดแนว เสนทางโครงการฯ - รวมก บจ นจ ดต งคล งสมองไทย-จ นเพ อเป นแหลงรวมขอม ลเช งว ชาการ เทคน ค และประสบการณแ ในการพ ฒนาโครงการฯ และเม องใหม เพ อเสนอร ฐบาลท งสองฝ ายพ จารณาประกอบการวางแผนและต ดส นใจ - รวมก บจ นจ ดต งองคแกรรวมเพ อก าหนดแผนการพ ฒนาโครงขายระบบการขนสงทางรางในแหลม อ นโดจ นตามแผน หน งเสนสามวงแหวน และแผน หน งแนวต งส แนวนอน - สน บสน นใหม การจ ดต งองคแกรรวมภาคเอกชนสามฝ ายไทย-ลาว-จ น เพ อใหต วแทนของกล ม ผลประโยชนแภาคเอกชนของประเทศด งกลาวไดม สวนรวมในโครงการฯ อ นจะเป นประโยชนแในการลดชองวาง ระหวางภาคร ฐและเอกชน - รวมก บประเทศในอน ภ ม ภาคล มแมน าโขงจ ดต งคณะกรรมการรวมเพ อก าหนดมาตรการอ านวย ความสะดวกการขนสงขามพรมแดนทางรางในอน ภ ม ภาคล มแมน าโขง เชนเด ยวก บขอตกลงวาดวยการขนสง ขามพรมแดน (ทางถนน) ในอน ภ ม ภาคล มแมนาโขง (GMS Cross-Border Transport Agreement: GMS CBTA) - รวมก บประเทศในอน ภ ม ภาคล มแมน าโขงจ ดต งกลไกและระบบป องก นเต อนภ ยความเส ยงท อาจ เก ดข นก บการกอสรางและการพ ฒนาระบบเด นรถของโครงการรถไฟความเร วส งระหวางประเทศ 225

226 222 ความรวมม อห นสวนทางย ทธศาสตรแดานรถไฟไทย-จ น และการเช อมโยงโครงขายรถไฟในแหลม อ นโดจ น ถ อเป นสวนส าค ญของขอร เร ม หน งแถบหน งเสนทาง โดยเฉพาะ หน งแถบตอนใต ด งน น ความ รวมม อจะตองต งอย บนพ นฐานของความจร งใจ ค าน งถ งผลประโยชนแซ งก นและก นบนหล กการท วา รวม ปร กษา รวมสรางสรรคแ รวมแบงป น ความรวมม อทางย ทธศาสตรแระหวางไทย-จ น และประเทศเพ อนบานจ ง จะสามารถพ ฒนาไดอยางม นคง ถาวรและย งย นตลอดไป 1. สถานการณ ป จจ บ นในด านการพ ฒนาระบบรางของประเทศไทย 1.1 ประว ต ความเป นมาของโครงการรถไฟไทย-จ น ในย คร ฐบาลนายชวน หล กภ ยเป นนายกร ฐมนตร เร มท าการศ กษารถไฟความเร วส งสาย กร งเทพฯ-สนามบ นหนองง เหา-ระยอง โดยใหตางประเทศศ กษาแนวเสนทางเพ มเต ม ซ งม สองประเทศสนใจ โดยจ นสนใจศ กษาเสนทางกร งเทพฯ-หนองคาย และญ ป นสนใจศ กษาเสนทางกร งเทพฯ-เช ยงใหม ในย คร ฐบาล พ.ต.ท.ท กษ ณ ช นว ตรเป นนายกร ฐมนตร ม การท าบ นท กเก ยวก บความรวมม อ โครงการรถไฟไทย-จ น 2 ฉบ บ ค อ 1) ว นท 15 กรกฎาคม พ.ศ (2004) ไดม การท าบ นท กความตกลงของคณะกรรมการ รวมไทย-จ น เก ยวก บการคาการลงท นและความรวมม อทางเศรษฐก จ (Summary Record of the First Meeting of the Joint Committee on Trade, Investment and Economic Cooperation between the Government of the Kingdom of Thailand and the Government of the People s Republic of China) ลงนามโดยพล.อ.ชวล ต ยงใจย ทธ รองนายกร ฐมนตร และมาดามอ เอ รองนายกร ฐมนตร จ น ใน หมวดโครงการความรวมม อดานเศรษฐก จ (Economic Cooperation Projects) ไดก าหนดวา ในกรณ ท ฝ าย จ นรองขอ ฝ ายไทยตกลงท จะพ จารณาและใหความรวมม อในโครงการด งตอไปน : การสงออกรถไฟใหแกการ รถไฟแหงประเทศไทย ( The Thai Side, upon the request of the Chinese side, agreed to favorably consider and cooperate on the following projects: The Export of railway locomotives to the State Railway of Thailand ) 2) ว นท 22 ก นยายน พ.ศ (2005) ไดม การท าบ นท กความตกลงของคณะกรรมการรวม ไทย-จ น เก ยวก บการคาการลงท นและความรวมม อทางเศรษฐก จ (Agreed Record of the Second Meeting of the Joint Committee on Trade, Investment and Economic Cooperation between the Government of the Kingdom of Thailand and the Government of the People s Republic of China) ลงนามโดย ดร.สมค ด จาต ศร พ ท กษแ รองนายกร ฐมนตร และมาดามอ เอ รองนายกร ฐมนตร จ น ใน หมวดความรวมม อโครงการ (Project Cooperation) ไดก าหนดวา การขนสงมวลชนเร ว ระหวางซ ต คกร ป ของประเทศจ นและกระทรวงคมนาคมของประเทศไทย Mass Rapid Transit between CITIC Group of China and the Ministry of Transport of Thailand ในย คร ฐบาลนายอภ ส ทธ เวชชาช วะเป นนายกร ฐมนตร ร ฐบาลไดเสนอโครงการความรวมม อรถไฟความเร วส งไทย-จ น เสนทางกร งเทพฯ-หนองคาย วาดวยการจ ดต งบร ษ ทรวมท นร ปแบบร ฐว สาหก จ ส ดสวนไทย 51 จ น 49 ม ท นจดทะเบ ยนเร มตนท 1 แสน ลานบาท โดยใหบร ษ ทรวมท นไดส ทธ ส มปทานเชาใชเสนทางจากการรถไฟแหงประเทศไทย 50 ป ซ งราง 226

227 223 บ นท กความเขาใจฉบ บด งกลาวไดผานการพ จารณาของร ฐสภาตามมาตรา 190 ของร ฐธรรมน ญแลว แต เน องจากม การย บสภากอน จ งม ไดม การลงนามในบ นท กความรวมม อฉบ บด งกลาว ในย คร ฐบาลนางสาวย งล กษณ ช นว ตรเป นนายกร ฐมนตร เม อว นท 22 ธ นวาคม พ.ศ (2011) ไดม การท าบ นท กความเขาใจวาดวยความรวมม อใน สาขาการพ ฒนาท ย งย นในประเทศไทย ระหวางร ฐบาลแหงราชอาณาจ กรไทยและร ฐบาลแหงสาธารณร ฐ ประชาชนจ น ลงนามโดยนายส รพงษแ โตว จ กษณแช ยก ล ร ฐมนตร วาการกระทรวงการตางประเทศ และนายเฉ น เจ ยน ร ฐมนตร ชวยวาการกระทรวงพาณ ชยแจ น ท งสองฝ ายไดตกลงท จะรวมม อในการพ ฒนาระบบรถไฟความเร วส ง ระหวางกร งเทพฯ-เช ยงใหม และการพ ฒนาระบบรางตางๆ ท เช อมโยงสปป.ลาว ไทย และประเทศกล ม อาเซ ยนอ น ซ งโครงการด งกลาวไดถ กบรรจ อย ในเน อหาพระราชบ ญญ ต ท ใหอ านาจกระทรวงการคล งก เง น จ านวน 2 ลานลานบาท ใชพ ฒนาระบบโครงสรางพ นฐานของประเทศ ซ งรางพระราชบ ญญ ต ด งกลาวไดผาน สภาในเด อนพฤศจ กายน พ.ศ แตพรรคประชาธ ป ตยแไดย นเร องตอศาลร ฐธรรมน ญวาพระราชบ ญญ ต ด งกลาวไมชอบดวยกฎหมาย และศาลร ฐธรรมน ญไดว น จฉ ยวารางพระราชบ ญญ ต ด งกลาวตราข นโดยไม ถ กตองตามบทบ ญญ ต แหงร ฐธรรมน ญ และม ขอความข ดหร อแยงตอร ฐธรรมน ญ ม ผลใหรางพระราชบ ญญ ต ด งกลาวตกไปตามร ฐธรรมน ญ มาตรา 154 วรรค 3 ตอมาร ฐบาลประกาศย บสภา จ งท าใหโครงการด งกลาวตกไป ในย คร ฐบาลพล.อ.ประย ทธ จ นทร โอชา เป นนายกร ฐมนตร ม การท าบ นท กเก ยวก บความ รวมม อโครงการรถไฟไทย-จ น ด งน 1) ในว นท 19 ธ นวาคม พ.ศ (2014) ไดม การท าบ นท กความเขาใจระหวางร ฐบาลแหง ราชอาณาจ กรไทยก บร ฐบาลแหงสาธารณร ฐประชาชนจ นวาดวยความรวมม อในการพ ฒนาโครงสรางพ นฐาน ทางรถไฟในกรอบย ทธศาสตรแการพ ฒนาโครงสรางพ นฐานดานการคมนาคมขนสงของไทย พ.ศ ลงนามโดย พล.อ.อ.ประจ น จ นตอง ร ฐมนตร วาการกระทรวงคมนาคม และนายฉ เจาฉ อ ผ อ านวยการ คณะกรรมการพ ฒนาและปฏ ร ปแหงชาต ม สาระส าค ญวา ร ฐบาลไทยตกลงใหร ฐบาลจ นเขามาม สวนรวม ด าเน นการตามกรอบย ทธศาสตรแการพ ฒนาโครงสรางพ นฐานดานการคมนาคมขนสงของไทย พ.ศ โดยเฉพาะโครงการรถไฟทางค ขนาดมาตรฐาน (standard gauge เมตร) เสนทางหนองคาย- นครราชส มา-แกงคอย-ทาเร อมาบตาพ ด (ระยะทางประมาณ 734 ก โลเมตร) และชวงแกงคอย-กร งเทพฯ (ระยะทางประมาณ 133 ก โลเมตร) ซ งเป นโครงการรถไฟทางค ขนาดมาตรฐานโครงการแรกของไทย โดยท ง สองฝ ายจะใชความรวมม อแบบร ฐบาลตอร ฐบาล (G to G) ในการด าเน นโครงการความรวมม อด งกลาว ฝ ายจ น จะร บผ ดชอบกอสรางและพ ฒนาระบบรถไฟ ส าหร บการสน บสน นเง นท นและการช าระเง นลงท น จะม การ หาร อก นตอไป และใหสาระส าค ญของบ นท กความเขาใจฉบ บน ม ผลเหน อกวาบ นท กความเขาใจเก ยวก บการ พ ฒนาโครงสรางพ นฐานดานรถไฟท ลงนามระหวางป พ.ศ (สม ยร ฐบาลนางสาว ย งล กษณแ ช น ว ตร) 2) ในว นท 3 ธ นวาคม พ.ศ (2015) ไดม การท าบ นท กกรอบความรวมม อระหวางร ฐบาล แหงราชอาณาจ กรไทยก บร ฐบาลแหงสาธารณร ฐประชาชนจ นภายใตกรอบย ทธศาสตรแการพ ฒนาโครงสราง พ นฐานการคมนาคมขนสงของประเทศไทย พ.ศ ลงนามโดย นายอาคม เต มพ ทยาไพส ฐ ร ฐมนตร วาการกระทรวงคมนาคม และนายหว ง เส ยวเทา รองผ อ านวยการคณะกรรมการ พ ฒนาและปฏ ร ปแหงชาต ม สาระส าค ญวา 227

228 224 (1) ร ฐบาลราชอาณาจ กรไทยเห นชอบใหร ฐบาลแหงสาธารณร ฐประชาชนจ นเขามาม สวน รวมในการด าเน นการตามกรอบย ทธศาสตรแการพ ฒนาโครงสรางพ นฐานทางดานการคมนาคมขนสงของ ประเทศไทย พ.ศ (2) ท งสองฝ ายเห นชอบรวมก นวา ความรวมม อจะเป นโครงการรถไฟขนาดทางมาตรฐาน สายแรกของประเทศไทย เสนทางหนองคาย-นครราชส มา-แกงคอย-มาบตาพ ด และแกงคอย-กร งเทพฯ ภายใตร ปแบบ ว ศวกรรม การจ ดซ อจ ดจางและการกอสราง (Engineering Procurement and Construction: EPC) (3) ท งสองฝ ายเห นชอบใหม การจ ดต งบร ษ ทรวมท น (Special Purpose Vehicle: SPV) เพ อลงท นในดานตางๆ ด งน - ระบบรถไฟ รวมถ งการเด นรถและการซอมบ าร ง - สวนหน งของงานกอสราง (การจายก าล งไฟฟ า ระบบส อสารโทรคมนาคม และ ระบบอาณ ต ส ญญาณ) (4) ฝ ายไทยเป นผ ร บผ ดชอบงานโยธาและแหลงจายก าล งไฟฟ า และม สวนรวมในการ ค ดเล อกผ ร บเหมารายยอย สวนฝ ายจ นเป นผ ร บผ ดชอบงานวางราง ระบบอาณ ต ส ญญาณ ระบบส อสาร โทรคมนาคม การจายก าล งไฟฟ า และการควบค มการส งการ โดยใหสาระส าค ญของกรอบความรวมม อฉบ บน ม ผลเหน อกวาบ นท กความเขาใจเก ยวก บการ พ ฒนาโครงสรางพ นฐานดานรถไฟท ลงนามระหวางป พ.ศ (สม ยร ฐบาลนางสาวย งล กษณแ ช นว ตร) 3) ว นท 23 ม นาคม พ.ศ (2016) ในการประช มกรอบความรวมม อผ น าแมโขง-ลานชาง คร งท 1 ร ฐบาลไทยโดย พล.อ.ประย ทธแ จ นทรแโอชาและคณะ ไดประช มหาร อทว ภาค เร องรถไฟไทย-จ นก บ ร ฐบาลจ น โดยนายหล เคอเฉ ยง นายกร ฐมนตร จ น ไดบทสร ปวา ประเทศไทยย นย นท จะด าเน นโครงการ กอสรางรถไฟความเร วส งรวมก บประเทศจ นตอไป โดยจะเร มด าเน นการกอสรางในเสนทางกร งเทพฯ - นครราชส มา ระยะทางประมาณ 250 ก โลเมตร เป นล าด บแรก เน องจากเสนทางชวงด งกลาวม ความพรอม มากท ส ด และจะด าเน นการขยายตอในเสนทางนครราชส มา-หนองคาย และแกงคอย-มาบตาพ ดเม อม ความ พรอม โดยประเทศไทยจะลงท นเองท งหมด ตอมา คณะร ฐมนตร ไดอน ม ต งบประมาณคากอสรางไวท 179,412 ลานบาท ร ปแบบการ กอสรางโครงการเป นร ปแบบ ว ศวกรรม การจ ดซ อจ ดจางและการกอสราง (EPC) โดยแยกเป นสองสวน ค อ สวนท หน ง - งานกอสรางโครงสรางพ นฐาน (Civil Work) (EPC-1) ฝ ายไทยจะเป น ผ ด าเน นการเอง โดยใหผ ร บเหมากอสรางของไทยเขารวมกอสรางโครการ สวนท สอง - งานระบบรางและรถไฟความเร วส ง (EPC-2) ฝ ายจ นจะค ดเล อกร ฐว สาหก จ โดยความเห นชอบจากฝ ายไทยเป นผ ด าเน นการ ตอมาในว นท 4 ก นยายน พ.ศ (2017) ร ฐบาลไทยโดยการรถไฟไทย และร ฐว สาหก จ ของร ฐบาลจ น กล มก จการคารวม (Consortium) บร ษ ท การรถไฟระหวางประเทศจ น (China Railway International Co., Ltd.) และบร ษ ทการออกแบบรถไฟจ น (China Railway Design Corporation) ไดลง นามในส ญญา 2 ฉบ บ ไดแก ส ญญาบร การการออกแบบ (Detailed Design Services Agreement: EPC2-1) และ ส ญญาบร การท ปร กษาการกอสราง (Construction Supervision Consultant Services Agreement: EPC2-2) ส าหร บส ญญาฉบ บท 3 (EPC2-3) งานระบบรถไฟฟ า ระบบจายไฟเหน อขบวนรถ การ ถายทอดเทคโนโลย การฝ กอบรม การถายทอดประสบการณแ การจ ดต งองคแกรในสวนท เก ยวของก บการบร หาร 228

229 225 การเด นรถ การถายทอดองคแความร ดานการสงเสร มข ดความสามารถ การทดสอบ การกอสราง การต ดต ง การ ตรวจสอบ และการซอมบ าร งของโครงการรถไฟความเร วส ง ขณะน อย ระหวางการเจรจาในรายละเอ ยดของ ส ญญา 4) ในว นท 30 พฤษภาคม - 1 ม ถ นายน พ.ศ (2018) ในการประช มคณะกรรมการรวม เพ อความรวมม อดานรถไฟไทย-จ น ณ นครป กก ง สาธารณร ฐประชาชนจ น (คร งท 24) ไดผลสร ปวาท งสอง ฝ ายตระหน กถ งความจ าเป นของการเช อมโยงทางรถไฟชวงหนองคาย-เว ยงจ นทนแ เพ อบรรล เป าหมายการ เช อมโยงระด บภ ม ภาค และเห นชอบรวมก นในหล กการเก ยวก บสะพานแหงใหม ซ งต งอย ทางท ศใตของสะพาน ม ตรภาพไทย-ลาว (หนองคาย-เว ยงจ นทนแ) ในป จจ บ น ประมาณ 30 เมตร โดยสะพานแหงใหมจะม ท งขนาด ทางมาตรฐานและขนาดทาง เมตร โดยจะพยายามเร มการกอสรางภายในป พ.ศ แผนแม บทการพ ฒนาโครงข ายทางรถไฟของประเทศไทย ระยะเร งด วน ระยะกลาง ระยะยาว สาน กงานนโยบายและแผนการขนส งจราจร กระทรวงคมนาคม แบงแผนงานออกเป น 3 ระยะ - ระยะเรงดวน พ.ศ ระยะกลาง พ.ศ ระยะยาว พ.ศ การพ ฒนาระบบทางรถไฟ เมตร (Meter Gauge) เพ มเป นทางค 1) ระยะเรงดวน 7 สาย (993 ก โลเมตร) ไดแก (1) ฉะเช งเทรา คลองส บเกา แกงคอย (2) ช มทางจ ระ ขอนแกน (3) ประจวบค ร ข นธแ ช มพร (4) ลพบ ร ปากน าโพ (5) มาบกะเบา ช มทางถนนจ ระ (6) นครปฐม ห วห น (7) ห วห น ประจวบค ร ข นธแ 2) ระยะกลาง 7 สาย (1,392 ก โลเมตร) ไดแก (1) ปากน าโพ เดนช ย (2) ขอนแกน หนองคาย (3) ช มทางถนนจ ระ อ บลราชธาน (4) ช มพร ส ราษฎรแธาน (5) ส ราษฎรแธาน ช มทางหาดใหญ สงขลา (6) ช มทางหาดใหญ ปาด งเบซารแ (7) ช มทางศร ราชา มาบตาพ ด 229

230 226 3) ระยะยาว 2 สาย (392 ก โลเมตร) ไดแก (1) เดนช ย เช ยงใหม (2) ช มทางคลองส บเกา อร ญประเทศ การพ ฒนาทางรถไฟ เมตร (Meter Gauge) สายใหม 1) ระยะเรงดวน 3 สายทาง (839 ก โลเมตร) ไดแก (1) เดนช ย เช ยงของ (2) บานไผ นครพนม (3) ส ราษฎรแธาน ทาน น 2) ระยะกลาง 4 สายทาง (642 ก โลเมตร) ไดแก (1) นครสวรรคแ ตาก แมสอด (2) กาญจนบ ร บานภาช (3) สงขลา ปากบารา (4) ช มทางบานภาช อ.นครหลวง 3) ระยะกลาง 7 สายทาง (871 ก โลเมตร) ไดแก (1) มาบตาพ ด ระยอง จ นทบ ร ตราด (2) อ บลราชธาน ชองเม ก (3) กาญจนบ ร บานพ น ารอน (4) นครสวรรคแ บานไผ (5) ท บป ด กระบ (6) ส ราษฎรแธาน ดอนส ก (7) ช มพร ระนอง การพ ฒนาทางระบบรถไฟความเร วส ง เมตร (Standard Gauge) 1) ระยะเรงดวน 3 สายทาง (675 ก โลเมตร) ไดแก (1) กร งเทพ ระยอง (2) กร งเทพ นครราชส มา (3) กร งเทพ ห วห น 2) ระยะกลาง 2 สายทาง (735 ก โลเมตร) ไดแก (1) กร งเทพ พ ษณ โลก (2) นครราชส มา หนองคาย 230

231 227 3) ระยะยาว 3 สายทาง (1,047 ก โลเมตร) ไดแก (1) พ ษณ โลก เช ยงใหม (2) ห วห น ส ราษฎรแธาน (3) ส ราษฎรแธาน ปาด งเบซารแ การพ ฒนาการเด นรถด วยระบบไฟฟ าของระบบราง เมตร (Meter Gauge) 1) ระยะเรงดวน ไดแก การจ ดท าแผนปฏ บ ต การ 2) ระยะกลาง 2 สายทาง (307 ก โลเมตร) ไดแก (1) หาดใหญ ปาด งเบซารแ (2) ช มทางบางซ อ ช มทางบานภาช ช มทางแกงคอย ช มทางถนนจ ระ 3) ระยะยาว 6 สายทาง (1,098 ก โลเมตร) ไดแก (1) ช มทางบางซ อ ช มทางหนองปลาด ก ห วห น (2) ช มทางบานภาช ปากน าโพ (3) ช มทางบางซ อ ม กกะส น ฉะเช งเทรา พ ทยา (4) ช มทางถนนจ ระ ขอนแกน (5) ปากน าโพ พ ษณ โลก (6) ห วห น ช มพร 1.3 สถานการณ ป จจ บ นการพ ฒนาระบบรางของประเทศไทย โครงการระบบรางภายใต แผนปฏ บ ต การด านการคมนาคมขนส ง พ.ศ ) ระบบรถไฟทางค ระยะเรงดวน 5 เสนทาง (702 ก โลเมตร 9 ส ญญา) ม ลคารวม 69,531 ลานบาท ไดม การลงนามไปแลวเม อว นท 28 ธ นวาคม พ.ศ (2017) ไดแก (1) เสนทางชวงมาบกะเบา-ช มทางถนนจ ระ (136 ก โลเมตร 2 ส ญญา) (2) เสนทางชวงประจวบค ร ข นธแ-ช มพร (168 ก โลเมตร 2 ส ญญา) (3) เสนทางชวงนครปฐม-ห วห น (169 ก โลเมตร 2 ส ญญา) (4) เสนทางชวงลพบ ร -ปากน าโพ (145 ก โลเมตร 2 ส ญญา) (5) เสนทางชวงห วห น-ประจวบค ร ข นธแ (84 ก โลเมตร 1 ส ญญา) ตามแผนงานจะกอสรางแลวเสร จภายในป พ.ศ (2022) 2) ระบบรถไฟทางค อ ก 9 เสนทาง ม ลคารวม 398, ลานบาท (1) เสนทางชวงช มพร-ส ราษฎรแธาน (167 ก โลเมตร) (2) เสนทางชวงส ราษฏรแธาน -สงขลา (339 ก โลเมตร) 231

232 228 (3) เสนทางชวงหาดใหญ-ปาด งเบซารแ (45 ก โลเมตร) (4) เสนทางชวงปากน าโพ-เดนช ย (285 ก โลเมตร) (5) เสนทางชวงเดนช ย-เช ยงใหม (217 ก โลเมตร) (6) เสนทางชวงเดนช ย-เช ยงราย-เช ยงของ (326 ก โลเมตร) (7) เสนทางชวงขอนแกน-หนองคาย (174 ก โลเมตร) (8) เสนทางชวงช มทางถนนจ ระ-อ บลราชธาน (309 ก โลเมตร) (9) เสนทางชวงบานไผ-นครพนม (355 ก โลเมตร) (ในบรรดารถไฟทางค ท งหมดม สองเสนทางท เป นรถไฟสายใหม ค อ เสนทางชวงเดนช ย- เช ยงราย-เช ยงของ และ เสนทางชวงบานไผ-นครพนม) โครงการรถไฟความเร วส งระบบทางมาตรฐานขนาด เมตร 1) โครงการรถไฟความเร วส งความรวมม อไทยจ น เสนทางกร งเทพฯ-นครราชส มา-หนองคาย (1) ระยะท หน ง กร งเทพฯ-นครราชส มา ( ก โลเมตร) ขณะน ไดม การลงนามในส ญญาแลว 2 ฉบ บไดแก ส ญญาบร การการออกแบบ (Detailed Design Services Agreement: EPC2-1) และ ส ญญาบร การท ปร กษาการกอสราง (Construction Supervision Consultant Services Agreement: EPC2-2) ส าหร บส ญญาฉบ บท 3 อย ใน ระหวางการเจรจาในรายละเอ ยดของส ญญา ส าหร บงานกอสรางโครงสรางพ นฐาน (Civil Work) (EPC-1) แบงเป น 5 ตอน (13 ส ญญา) ตอนท 1 - กลางดง-ปางอโศก (3.5 ก โลเมตร) เร มสราง ตอนท 2 - ปากชอง-คลองขนานจ ตร (11 ก โลเมตร) เร มเตร ยมการประม ล ตอนท 3 - แกงคอย-นครราชส มา (119.5 ก โลเมตร) อย ระหวางการจ ดท าเง อนไข ส ญญา (TOR) ตอนท 4 - แกงคอย-บางซ อ (119 ก โลเมตร) อย ระหวางการจ ดท าเง อนไขส ญญา (TOR) (2) ระยะท สอง นครราชส มา-หนองคาย ในการประช มคณะกรรมการรวมความรวมม อดานการรถไฟไทย-จ น คร งท 23 ไดผล สร ปวา ฝ ายไทยจะรายงานความเห นผลการศ กษาความเหมาะสมของโครงการระยะท สอง (นครราชส มา- หนองคาย) ท ฝ ายจ นไดน าเสนอใหคณะร ฐมนตร พ จารณาโดยเร ว ฝ ายจ นไดเสนอใหม การจ ดต งกลไกการหาร อสามฝ าย ระหวางไทย-สปป.ลาว-จ น โดยเร ว เพ อใหไดขอสร ปรวมก นในประเด นดานเทคน ค และพ ธ การศ ลกากรเป นตน 232

233 229 เม อว นท 30 พฤษภาคม - 1 ม ถ นายน พ.ศ (2018) ในการประช ม คณะกรรมการรวมความรวมม อดานการรถไฟไทย-จ น คร งท 24 ไดผลสร ปวา ฝ ายไทยเสนอใหม จ ดตรวจ ส าหร บพ ธ การดานการศ ลกากร ตรวจคนเขาเม อง และหนวยงานอ นๆ ท เก ยวของ พรอมท งสถาน เปล ยนถาย ซ งอย บร เวณชายแดนท งฝ งไทยและลาว โดยฝ ายจ นจะร บผ ดชอบการจ ดท าผลการศ กษาความเหมาะสม โครงการชวงหนองคาย-เว ยงจ นทนแ โดยจะพยายามเร มการกอสรางภายในป พ.ศ (2019) 2) โครงการรถไฟความเร วส งเช อมสามสนามบ นแบบไรรอยตอ ว นท 27 ม นาคม พ.ศ (2018) คณะร ฐมนตร ม มต เห นชอบหล กการโครงการรถไฟ ความเร วส งเช อม 3 สนามบ น ไดแก ดอนเม อง ส วรรณภ ม และอ ตะเภา ระยะทาง 220 ก โลเมตร ขนาดทาง รถไฟมาตรฐาน เมตร ครอบคล มพ นท การพ ฒนาสามจ งหว ด (ชลบ ร ฉะเช งเทรา ระยอง) ในพ นท ระเบ ยงเศรษฐก จภาคตะว นออก (EEC) โดยใหเอกชนรวมลงท นในร ปแบบ PPP Net Cost ระยะเวลา ส มปทาน 50 ป โดยแบงเป นสามชวง (1) รถไฟสวนตอขยายแอรแพอรแตล งคแ-พญาไท-ดอนเม อง ระยะทาง 21 ก โลเมตร (160 ก โลเมตรตอช วโมง) (2) รถไฟแอรแพอรแตล งคแ-สนามบ นส วรรณภ ม ระยะทาง 29 ก โลเมตร (160 ก โลเมตรตอ ช วโมง) ด าเน นการอย แลว (3) รถไฟความเร วส ง สนามบ นส วรรณภ ม -สนามบ นอ ตะเภา (170 ก โลเมตร) (250 ก โลเมตรตอช วโมง) (ปร บจากแผนเด มรถไฟความเร วส งสายตะว นออกลาดกระบ ง-ระยอง) เอกชนท ไดร บการค ดเล อกจะไดร บส ทธ ในการพ ฒนาพ นท สถาน และสน บสน นการใหบร การ ผ โดยสาร (สถาน ม กกะส น 150 ไร สถาน ศร ราชา 100 ไร) เป นระยะเวลา 50 ป 3) โครงการรถไฟความเร วส งความรวมม อไทยญ ป น กร งเทพฯ-เช ยงใหม ว นท 9 ก มภาพ นธแ พ.ศ (2015) ไดม การลงนามบ นท กความเขาใจในการรวมม อ รถไฟระหวางกระทรวงคมนาคมราชอาณาจ กรไทย ก บกระทรวงท ด น โครงสรางพ นฐานการคมนาคม และการ ทองเท ยวประเทศญ ป น (LIT) โดยพล.อ.อ.ประจ น จ นตอง ร ฐมนตร วาการกระทรวงคมนาคม ก บนายอาก ฮ โค โอตะ ร ฐมนตร วาการกระทรวงท ด น โครงสรางพ นฐานการคมนาคม และการทองเท ยวประเทศญ ป น โครงการด งกลาวเป นโครงการซ งไทยและญ ป นตกลงรวมม อก นในโครงการรถไฟความเร วส ง กร งเทพฯ-เช ยงใหม ระยะทาง 672 ก โลเมตร โดยผลการศ กษาของญ ป น ระบ วา โครงการรถไฟความเร วส ง เสนทางกร งเทพฯ-เช ยงใหม ม ม ลคาประมาณ 4.2 แสนลาน โดยญ ป นย นย นเพ ยงการใหเง นก ดอกเบ ยต า และ กระทรวงคมนาคมย นย นใชระบบและเทคโนโลย ของรถไฟความเร วส งช นค นเซนท ความเร ว 300 ก โลเมตรตอ ช วโมงตามมาตรฐานของญ ป น ขณะน อย ระหวางการเจรจา 4) โครงการรถไฟความเร วส งกร งเทพฯ-ห วห น ระยะทาง 209 ก โลเมตร ขณะน โครงการอย ในแผนแกไขแนวเสนทางกร งเทพฯ-ห วห น ชวงผานต วเม องเพชรบ ร เป น แนวเสนทางใหม ซ งขณะน อย ในระหวางการศ กษา ระบบรถไฟฟ าขนส งมวลชน แบงออกเป นด งน 1) สายท ใหบร การในป จจ บ น 233

234 230 (1) สายเฉล มพระเก ยรต 1 (หมอช ต-ส าโรง ก โลเมตร) เป นระบบขนสงมวลชนเร ว ผ ใหบร การค อ บร ษ ท ระบบขนสงมวลชนกร งเทพ จ าก ด (มหาชน) (บ ท เอส) (2) สายเฉล มพระเก ยรต 2 (สนามก ฬาแหงชาต -บางหวา ก โลเมตร) เป นระบบ ขนสงมวลชนเร ว ผ ใหบร การค อ บร ษ ท ระบบขนสงมวลชนกร งเทพ จ าก ด (มหาชน) (บ ท เอส) (3) สายเฉล มร ชมงคล (ห วล าโพง-เตาป น 21.2 ก โลเมตร) เป นระบบขนสงมวลชนเร ว ผ ใหบร การค อ บร ษ ท รถไฟฟ ามหานคร จ าก ด (มหาชน) (4) สายฉลองร ชธรรม (คลองบางไผ-เตาป น 23.6 ก โลเมตร) เป นระบบขนสงมวลชนเร ว ผ ใหบร การค อ บร ษ ท รถไฟฟ ามหานคร จ าก ด (มหาชน) (5) เช อมทาอากาศยาน (พญาไท-ส วรรณภ ม 28.6 ก โลเมตร) เป นระบบเช อมทาอากาศ ยาน ผ ใหบร การค อ บร ษ ท รถไฟฟ า ร.ฟ.ท. จ าก ด 2) สายท ผานการอน ม ต (1) สายส แดงออน (ตล งช น-กลางบางซ อ 15 กม) ระบบชานเม อง ผ ใหบร การค อการรถไฟ แหงประเทศไทย (รฟท.) และ บร ษ ท รถไฟฟ า ร.ฟ.ท. จ าก ด (2) สายเฉล มร ชมงคลสวนตอขยาย (เตาป น-ทาพระ 10.8 ก โลเมตร) เป นระบบขนสง มวลชนเร ว ผ ใหบร การค อ บร ษ ท รถไฟฟ ามหานคร จ าก ด (มหาชน) (3) สายเฉล มร ชมงคลสวนตอขยาย (ห วล าโพง-หล กสอง 15.9 ก โลเมตร) เป นระบบขนสง มวลชนเร ว ผ ใหบร การค อ บร ษ ท ทางดวนและรถไฟฟ ากร งเทพ จ าก ด (มหาชน) (BEM) (4) สายเฉล มพระเก ยรต 1 สวนตอขยาย (ส าโรง-เคหะสม ทรปราการ 13 ก โลเมตร) เป น ระบบขนสงมวลชนเร ว ผ ใหบร การค อบร ษ ท ระบบขนสงมวลชนกร งเทพ จ าก ด (มหาชน) (บ ท เอส) และ การ รถไฟฟ าขนสงมวลชนแหงประเทศไทย (รฟม.) (5) สายเฉล มพระเก ยรต 1 สวนตอขยาย (หมอช ต-ค คต 19 ก โลเมตร) เป นระบบขนสง มวลชนเร ว ผ ใหบร การค อบร ษ ท กร งเทพธนาคม จ าก ด (เคท ) (6) สายส แดงเขม (ร งส ต-กลางบางซ อ 26 ก โลเมตร) เป นระบบชานเม อง ผ ใหบร การค อ การรถไฟแหงประเทศไทย (รฟท.) และ บร ษ ท รถไฟฟ า ร.ฟ.ท. จ าก ด (7) สายส สม (ศ นยแว ฒนธรรมแหงประเทศไทย-ส ว นทวงศแ 23 ก โลเมตร) เป นระบบขนสง มวลชนเร ว ผ ใหบร การค อ การรถไฟฟ าขนสงมวลชนแหงประเทศไทย (รฟม.) (PPP Net Cost) (8) สายส ทอง (กร งธนบ ร -คลองสาน 1.8 ก โลเมตร) เป นระบบชานเม อง ผ ใหบร การค อบ ท เอสและ บร ษ ท กร งเทพธนาคม จ าก ด (เคท ) (9) สายส ชมพ (ศ นยแราชการนนทบ ร -ม นบ ร 34.5 ก โลเมตร) เป นระบบรางเด ยว ผ ใหบร การค อการรถไฟฟ าขนสงมวลชนแหงประเทศไทย (รฟม.) (PPP Net Cost) (10) สายส เหล อง (ลาดพราว-ส าโรง 30 ก โลเมตร) เป นระบบรางเด ยว ผ ใหบร การค อการ รถไฟฟ าขนสงมวลชนแหงประเทศไทย (รฟม.) บร ษ ท ทางดวนและรถไฟฟ ากร งเทพ จ าก ด (มหาชน) (BEM) (PPP Net Cost) 234

235 231 (11) สายฉลองร ชธรรม สวนตอขยาย (เตาป น-คร ใน 23.6 ก โลเมตร) เป นระบบขนสง มวลชนเร ว ผ ใหบร การค อ การรถไฟฟ าขนสงมวลชนแหงประเทศไทย (รฟม.) 3) โครงการท อย ในแผนพ ฒนารถไฟฟ าชานเม องทางขนาด เมตร (1) สายส แดงเขม (บานภาช -มหาช ย 80.8 ก โลเมตร) เป นระบบรถไฟฟ าชานเม อง ขนาด เมตร (Meter Gauge) เจาของโครงการค อการรถไฟไทย (2) สายส แดงออน (ศาลาย-บางบ าหร 58.5 ก โลเมตร) เป นระบบรถไฟฟ าชานเม อง ขนาด เมตร (Meter Gauge) เจาของโครงการค อการรถไฟไทย (3) สายส เข ยวออน (วงแหวนรอบนอกตะว นออก ค คต-เคหะสม ทรปราการ66.5 ก โลเมตร) เป นระบบขนสงมวลชนเร วยกระด บ เจาของโครงการค อการรถไฟไทย 2. สถานการณ ป จจ บ นในด านการพ ฒนาระบบรางของประเทศจ น และการออกไปลงท นด านระบบราง ของจ นในต างประเทศ 2.1 ย ทธศาสตร นโยบาย แผนงาน การพ ฒนาระบบรางในประเทศ เม อว นท 29 ม ถ นายน พ.ศ (2016) ส าน กนายกร ฐมนตร สาธารณร ฐประชาชนจ น ไดอน ม ต แผนโครงขายระบบรางระยะกลางยาว ค.ศ ( 中长期铁路网规划 ) ซ งใน แผนด งกลาวไดก าหนดโครงขายระบบรางรถไฟความเร วส งในร ปแบบ 8 แนวต ง 8 แนวนอน ซ งเป นการ ยกระด บจากแผนเด ม (แผนโครงขายระบบรางระยะกลางยาว 4 แนวต ง 4 แนวนอน ท ประกาศบ งค บใชในป ค.ศ. 2004) โดยวางเป าไววาภายในป ค.ศ โครงขายระบบรางท วประเทศจะม ความยาว 175,000 ก โลเมตร ในจ านวนด งกลาวเป นรถไฟความเร วส ง ม ความยาว 38,000 ก โลเมตร ครอบคล มพ นท 80% ของ เม องใหญ และคาดวาในป ค.ศ ระบบรางพ นฐานจะสามารถครอบคล มพ นท ท กอ าเภอ ระบบรางรถไฟ ความเร วปานกลางจะครอบคล มท กเม อง ระบบรางรถไฟความเร วส งจะครอบคล มท กมณฑล รวมท งเช อมตอ ก บระบบคมนาคมของตางประเทศอยางคลองต ว ระบบเส นทางรถไฟ 8 แนวต ง ได แก 1) เสนทางรถไฟความเร วส งเล ยบชายฝ งตะว นออก ตาเหล ยน ( 大连 ) (เหล ยวหน ง 辽宁 )- เป ยไห ( 北海 ) (กวางซ 广西 ) 2) เสนทางรถไฟความเร วส งป กก ง ( 北京 )-เซ ยงไฮ ( 上海 ) 3) เสนทางรถไฟความเร วส งป กก ง ( 北京 )-ฮองกง ( 香港 ) 4) เสนทางรถไฟความเร วส งป กก ง ( 北京 )-ฮารแบ น ( 哈尔滨 ) 5) เสนทางรถไฟความเร วส งฮ เหอฮาวเทอ ( 呼和浩特 ) (มองโกเล ยใน 内蒙古 ) หนานหน ง ( 南宁 ) (กวางซ 广西 ) 6) เสนทางรถไฟความเร วส งป กก ง ( 北京 )-ค นหม ง ( 昆明 ) 7) เสนทางรถไฟความเร วส งเปาโถว ( 包头 ) (สานซ 陕西 )-ซานยา ( 三亚 ) (ไหหนาน 海南 ) 235

236 232 8) เสนทางรถไฟความเร วส งหลานโจว ( 兰州 ) กวางโจว ( 广州 ) (กวางต ง 广东 ) ระบบเส นทางรถไฟ 8 แนวนอน ไดแก 1) เสนทางรถไฟความเร วส งส ยเฟ นเหอ ( 绥芬河 ) (เฮยหลงเจ ยง 黑龙江 )-หมานโจว หล ( 满洲里 ) (มองโกเล ย 蒙古 ) 2) เสนทางรถไฟความเร วส งป กก ง ( 北京 )-หลานโจว ( 兰州 ) (สานซ 陕西 ) 3) เสนทางรถไฟความเร วส งช งเตา ( 青岛 )-หย นชวน ( 银川 ) (หน งเซ ย 宁夏 ) 4) เสนทางรถไฟความเร วส งเหล ยนหย นก ง ( 连云港 )-อ ร มม ฉ ( 乌鲁木齐 ) 5) เสนทางรถไฟความเร วส งเล ยบแมน าซางไห ( 上海 )-เฉ งต ( 成都 ) 6) เสนทางรถไฟความเร วส งซางไห ( 上海 )-ค นหม ง ( 昆明 ) 7) เสนทางรถไฟความเร วส งเซ ยเหม น ( 厦门 )-ฉงช ง ( 重庆 ) 8) เสนทางรถไฟความเร วส งกวางโจว ( 广州 )-ค นหม ง ( 昆明 ) ระบบเส นทางรถไฟความเร วส งเช อมโยง 8 แนวต ง และ8 แนวนอน ระด บภาค 1) ภาคตะว นออกเช อมโยง 24 เม องหล ก 2) ภาคตะว นออกเฉ ยงเหน อเช อมโยง 14 เม องหล ก 3) ภาคกลางเช อมโยง 20 เม องหล ก 4) ภาคตะว นตกเช อมโยง 13 เม องหล ก ระบบเส นทางรถไฟขนส งผ โดยสารจากเม องหล กส เม องใหม ตามแผนพ ฒนาเม องในร ปแบบใหม 2.2 ย ทธศาสตร นโยบาย แผนงาน การพ ฒนาระบบรางเช อมต อก บต างประเทศตามข อร เร ม หน ง แถบหน งเส นทาง หน งแถบ ค อการเช อมต อทางบก หน งเส นทาง ค อการเช อมต อทางทะเล การเช อมตอทางบกตามเสนทางหน งแถบ จะประกอบดวยระบบถนนและระบบราง ซ งใน ระบบรางของขอร เร มหน งแถบน น ประเทศจ นม ขบวนรถไฟเช อมตอจากเม องหล กทางภาคตะว นออก ภาค กลางและภาคตะว นตกของจ นไปย งทว ปเอเช ยกลางและย โรปเร ยบรอยแลว ตอมา ไดม การยกระด บขอร เร ม หน งแถบ ข นเป นนโยบาย หน งแถบตอนใต เพ อเช อมโยง ระบบรางจากจ นตอนใตส แหลมอ นโดจ น โดยอาศ ยระบบรางเด มของประเทศในแหลมอ นโดจ นเช อมตอถ งก น และก น และการสรางระบบรางข นใหมเพ อเช อมโยงจ นก บประเทศในล มแมน าโขง เช อมสองมหาสม ทร และ เช อมสามอาว (อาวเบงกอล อาวต งเก ย และอาวไทย) 1) โครงการ หน งเสนสามวงแหวน ( 一线三环 ) เพ อยกระด บ หน งแถบตอนใต เช อมประเทศจ นก บแหลมอ นโดจ น ไดแก (1) หน งเสน หมายถ ง เสนทางเช อมตอระหวางเม องค นหม ง มณฑลย นนานของจ น เขา เว ยงจ นทนแ สปป.ลาว (ระบบราง เมตร) เขาส จ งหว ดหนองคาย ผานประเทศไทย (ระบบราง เมตร) เขาปาด งเบซารแส มาเลเซ ย (ระบบราง เมตร) และส งคโปรแ (ระบบราง เมตร) ซ งจ นไดเร ม 236

237 233 กอสรางเสนทางสวนขยายจากเม องยว ซ ส ชายแดนจ นท อ าเภอบอหาน (ชวงนครค นหม งถ งเม องยว ซ ไดสราง เสร จเร ยบรอยแลว) และเร มกอสรางเสนทางรถไฟจากบอเต น ชายแดนของลาว ผานหลวงพระบางมาย ง เว ยงจ นทนแ คาดวาจะกอสรางเสร จท งโครงการในอ ก 4 ป ขางหนา (พ.ศ. 2565) นอกจากน เม อคณะร ฐมนตร ไดอน ม ต โครงการรถไฟทางค จากเดนช ย-เช ยงใหม เดน ช ย-เช ยงราย ไปส นส ดท เช ยงแสนและเช ยงของแลว ทางการจ นไดท าการศ กษาท จะกอสรางรถไฟจากบอหาน (จ น) เขาบอเต น (สปป.ลาว) ผานแขวงหลวงน าทา-แขวงบอแกว มาย งหวยทราย (เล ยบเสนทาง R3E) เพ อ เช อมตอก บรถไฟทางค ของไทยท เช ยงของ-เช ยงราย-เดนช ย-กร งเทพฯ ซ งเป นสวนเสร มของ หน งเสน ใน อนาคต (2) สามวงแหวน ไดแก - วงแหวนตะว นออก เช อมเสนทางรถไฟเด มท ม อย แลวในแตละประเทศใหครบเป น หน งวงแหวน ไดแก ค นหม ง-เหอโขว-ลาวไก-ฮานอย-โฮจ ม นหแ-พนมเปญ-อร ญประเทศ-กร งเทพฯ-หนองคาย- เว ยงจ นทนแ-หลวงพระบาง-บอเต น-บอหาน-ค นหม ง - วงแหวนตะว นตก ไดแก ค นหม ง-ร ยล -ม ณฑะเลยแ-เนป ดอวแ-ยางก ง-กาญจนบ ร - กร งเทพฯ-เว ยงจ นทนแ-หลวงพระบาง-บอเต น-บอหาน-ค นหม ง - วงแหวนใหญ ไดแก ค นหม ง-เหอโขว-ลาวไก-ฮานอย-โฮจ ม นหแ-พนมเปญ-อร ญ ประเทศ-กร งเทพฯ-กาญจนบ ร -เนป ดอวแ-ม ณฑะเลยแ-ร ยล -ค นหม ง หน งเสนสามวงแหวนน จะประกอบดวยชวงค นหม งถ งเว ยงจ นทนแ ซ งสรางข นใหมดวย ขนาดรางมาตรฐาน เมตร (standard gauge) นอกน นเป นการเช อมรอยตอระบบรางเด มขนาด เมตร (meter gauge) ของแตละประเทศเขาหาก น 2) โครงการ หน งแนวต ง ส แนวนอน เป นโครงการยกระด บ หน งแถบตอนใต เช อมโยง ระบบรางระหวางประเทศจ นตอนใตก บประเทศในกล มล มแมน าโขง เป นโครงขายเช อมสามอาว (อาว เบงกอล อาวต งเก ย และอาวไทย) และโครงขายเช อมสองมหาสม ทร (มหาสม ทรอ นเด ยและมหาสม ทรแป ซ ฟ ค) ( 一河三湾两洋 ) ไดแก (1) หน งแนวต ง ค อ เสนทางเช อมโยงจ นตอนใตส อาวไทย ไดแก เสนทางระบบราง ขนาดมาตรฐาน เมตรจาก ค นหม ง-ยว ซ (76 ก โลเมตร ระบบทางค ความเร วส งส ด 200 ก โลเมตรตอ ช วโมง) ยว ซ -จ งหง (364 ก โลเมตร ระบบทางค ความเร ว 160 ก โลเมตรตอช วโมง) จ งหง-บอหาน (143 ก โลเมตร ระบบทางเด ยว ความเร ว 160 ก โลเมตรตอช วโมง) บอหาน (จ น)-บอเต น (ลาว)-หลวงพระบาง- เว ยงจ นทนแ (409 ก โลเมตร ระบบทางเด ยว ความเร ว 160 ก โลเมตรตอช วโมง) หนองคาย-นครราชส มา- กร งเทพฯ (608 ก โลเมตร ระบบทางค ความเร ว 250 ก โลเมตรตอช วโมง) กร งเทพฯ-ส วรรณภ ม -อ ตะเภา (ระยอง) (2) ส แนวนอน ไดแก - แนวนอนเช อมโยงจ นตอนใตส อาวเบงกอล ไดแก เสนทางระบบรางขนาด มาตรฐาน เมตร จากค นหม ง-ร ยล -ม ณฑะเลยแ (พมา)-เจ ากแพ ว - แนวนอนเช อมโยงจ นตอนใตส อาวต งเก ย ไดแก เสนทางระบบรางขนาด มาตรฐาน เมตร จากค นหม ง-เหอโขว-ลาวไก (เว ยดนาม)-ฮานอย-ไฮฟอง 237

238 234 - แนวนอนเช อมโยงสองมหาสม ทร (มหาสม ทรอ นเด ย-มหาสม ทรแปซ ฟ ค) ไดแก เสนทางยางก ง-เมาะละแหมง-เม ยวด -แมสอด (ไทย)-พ ษณ โลก-บานไผ-ม กดาหาร-สะหว นนะเขต (ลาว)-เม องเว (เว ยดนาม)-ดาน ง - แนวนอนเช อมโยงสองมหาสม ทร (มหาสม ทรอ นเด ย-มหาสม ทรแปซ ฟ ค) ไดแก เสนทางทวาย-พ น ารอน (ไทย)-กาญจนบ ร -กร งเทพฯ-อร ญประเทศ-ปอยเปต (เขมร)-พนมเปญ- โฮจ ม นหแซ ต -อ เงเตา โครงการรถไฟความเร วส งไทยจ น ถ อเป นชวงท ส าค ญท ส ดของนโยบาย หน งเสน สามวง แหวน และ ขอเสนอแนะ หน งแนวต ง ส แนวนอน ด งกลาวขางตน และเป นแกนกลางในการเช อมโยง เสนทางตางๆ อ นจะเป นโครงการต วอยางของกล มประเทศอาเซ ยน ซ งเป นสวนส าค ญตอการผล กด นความ รวมม อระบบรางของหลายฝ ายท จะไดผลประโยชนแรวมก น ร ปแบบความร วมม อของจ นในโครงการระบบรถไฟความเร วส งก บประเทศต างๆ จ นไดก าหนดร ปแบบความรวมม อก บประเทศเพ อนบานในโครงการรถไฟหลายร ปแบบโดย ข นอย ก บความยากงายของการกอสรางและระยะเวลากอสราง รวมท งความแตกตางล กษณะเฉพาะของแตละ ประเทศ ซ งแบงไดด งน 1) ร ปแบบ BOT (Build Operate and Transfer) โดยจ นจะเป นผ ลงท นกอสรางโครงการท งหมด (อาจจะเป นบร ษ ทรวมท นท ฝ ายจ นลงท น สวนใหญ และประเทศเจาบานลงท นสวนนอย) เพ อแลกก บการท บร ษ ทรวมท นไดส ทธ ส มปทานการบร หาร โครงการระยะหน ง (30-50 ป ) หล งจากส ญญาส มปทานครบก าหนดแลว บร ษ ทรวมท นจะโอนกรรมส ทธ ท ง ระบบใหแกประเทศเจาบาน ร ปแบบน เหมาะก บประเทศสมาช กอาเซ ยนท ระด บการพ ฒนาเศรษฐก จคอนขาง ลาหล ง เชน สปป.ลาว เว ยดนาม ก มพ ชา และพมา 2) ร ปแบบความรวมม อ ท นเป นหล ก เทคโนโลย เป นรอง ร ปแบบน ฝ ายจ นจะเป นผ ใหเง นก เพ อสน บสน นโครงการเป นหล กและเสร มดวยการถายทอด เทคโนโลย แกประเทศเจาบาน ร ปแบบน เหมาะส าหร บประเทศสมาช กอาเซ ยนท ม พ นฐานการพ ฒนาเศรษฐก จ คอนขางด ไดแก ไทย มาเลเซ ย อ นโดน เซ ย และฟ ล ปป นสแ 3) ร ปแบบความรวมม อ เทคโนโลย เป นหล ก ท นเป นรอง ร ปแบบน ฝ ายจ นจะเป นผ ถายทอดเทคโนโลย แกประเทศเจาบานเป นหล ก และใหเง นก เพ อ สน บสน นโครงการเป นรอง ร ปแบบน เหมาะส าหร บประเทศสมาช กอาเซ ยนท ม พ นฐานการพ ฒนาเศรษฐก จด แลว เชน ส งคโปรแ และบร ไน 2.3 การลงท นโครงการรถไฟความเร วส งของจ นในต างประเทศ โครงการรถไฟท ก อสร างเสร จเร ยบร อย 1) โครงการรถไฟความเร วส งเช อมแองโกลา (แอฟร กา) และอ สต นบ ล (ต รก ) ม ลคาโครงการ 4,000 ลานเหร ยญดอลลารแสหร ฐ โครงการรถไฟท อย ระหว างการดาเน นการ 238

239 235 1) โครงการรถไฟความเร วปานกลางค นหม ง-เว ยงจ นทนแ 2) โครงการรถไฟความเร วส งกร งเทพฯ-หนองคาย 3) โครงการรถไฟความเร วส งอ สต นบ ลสวนขยายในประเทศต รก 4) โครงการรถไฟความเร วส งในประเทศอ หราน 2 โครงการ 5) โครงการรถไฟความเร วส งในประเทศอ นโดน เซ ย 6) โครงการรถไฟความเร วส งในประเทศปาก สถาน โครงการท อย ในระหว างการชะลอการดาเน นการ 1) โครงการรถไฟความเร วส งประเทศมาเลเซ ย ก วลาล มเปอรแ - ส งโปรแ (เหต เพราะม การ เปล ยนแปลงร ฐบาล ซ งร ฐบาลช ดใหมไมเห นดวยก บนโยบายของร ฐบาลช ดเด ม) 2) โครงการรถไฟความเร วส งประเทศอ นเด ย (เหต เพราะภายหล งจากการเสนอผลการศ กษา ความเป นไปไดของโครงการแลว ไมม การตอบสนองจากฝ ายจ น) ค.ศ. 2011) ค.ศ.2014) โครงการรถไฟท ไม ประสบความสาเร จ 1) โครงการในประเทศล เบ ย (เหต ยกเล กเพราะเก ดสงครามลมร ฐบาลม อ มมารแ ก ดดาฟ ในป 2) โครงการในประเทศเม กซ โก (เหต ยกเล กเพราะป ญหาความไมโปรงใสของการประม ล ในป 3) โครงการในประเทศพมา (เหต ยกเล กเพราะชาวพ นเม องชนกล มนอยและองคแกร เอ นจ โอของตะว นตกตอตานโครงการของจ นในป ค.ศ. 2014) 4) โครงการในประเทศสหร ฐอเมร กา (เหต ยกเล กเพราะร ฐบาลจ นไมเห นชอบและไมอน ม ต ผล การศ กษาความเป นไปไดและความค มคาทางเศรษฐก จของโครงการในป ค.ศ. 2016) 5) โครงการในประเทศเวเนซ เอลลา (เหต ยกเล กเพราะเศรษฐก จของประเทศตกต าอ น เน องมาจากราคาน าม นแนวด งเหวในป ค.ศ. 2016) ส หน ว ลลแ โครงการรถไฟท อย ในระหว างการศ กษา ในสวนท เก ยวก บประเทศไทยด งน 1) เสนทางบอหาน (จ น)-บอเต น (ลาว)-หวยทราย-เช ยงของ (ไทย) 2) เสนทางเว ยงจ นทนแ (ลาว)-ทาแขก-สะหว นนะเขต-จ าปาส ก-พนมเปญ (เขมร)- 3) เสนทางค นหม ง-ร ยล -ม ณฑะเลยแ (พมา)-เจ ากแพ ว 4) เสนทางค นหม ง-เหอโขว-ลาวไก (เว ยดนาม)-ฮานอย-ไฮฟอง 5) เสนทางยางก ง-เมาะละแหมง-เม ยวด -แมสอด (ไทย)-พ ษณ โลก-บานไผ-ม กดาหาร-สะหว น นะเขต (ลาว)-เม องเว (เว ยดนาม)-ดาน ง 239

240 236 6) เสนทางทวาย-พ น ารอน (ไทย)-กาญจนบ ร -กร งเทพฯ-อร ญประเทศ-ปอยเปต (เขมร)- พนมเปญ-โฮจ ม นหแซ ต -อ เงเตา 2.4 ข อเสนอแนะของจ นต อโครงการรถไฟความเร วส งระหว างจ นก บประเทศสมาช กอาเซ ยน ประเทศสมาช กอาเซ ยนท ม โครงการรถไฟความเร วส งเช อมตอก น ควรจะจ ดต งระบบป องก นและเต อน ภ ยความเส ยงท อาจจะเก ดข นก บโครงการความรวมม อ ซ งไดแก ความเส ยงในการระดมท นโครงการ ความ ปลอดภ ยของชนชาต ขามแดน ความเส ยงภ ยอ นเน องมาจากการเปล ยนแปลงทางดานส งแวดลอมและระบบ น เวศนแของภ ม ภาค รวมท งความเส ยงท แอบแฝงอย โดยเนนบทบาทท ส าค ญค อ การควบค มสถานภาพความปลอดภ ยทางดานสภาพแวดลอมการกอสรางของโครงการ ซ ง รวมถ งการเป ดเผย แจงเต อน ประเม น ว เคราะหแ ตรวจสอบระด บความปลอดภ ยของสภาพแวดลอมของ โครงการ ท าความเขาใจแยกแยะประเภทความเส ยงท อาจเก ดข นก บการกอสรางโครงการ ตองควบค ม ล กษณะและสาระท เก ยวก บประเด นส าค ญอ นอาจจะเก ดข นก บโครงการท แฝงเรนอย ว เคราะหแความเส ยงภ ยอยางรอบดาน เพ อหาสาเหต ส าค ญท จะม ผลกอใหเก ดความเส ยหายตอ โครงการ จ ดท าด ชน ช ว ดเพ อการเต อนภ ยเก ยวก บความเส ยงภ ยท อาจเก ดข นก บการกอสรางโครงการ รถไฟ รวมท งแยกแยะประเภทด ชน ความเส ยงท ม ระด บความส าค ญตอความปลอดภ ย ประเม นสถานการณแความเส ยงและเต อนภ ยท อาจเก ดข นก บการกอสรางโครงการรถไฟ ก าหนดระบบการป องก นความเส ยงอยางเป นว ทยาศาสตรแบนพ นฐานการเต อนภ ย การประเม น และการแยกแยะประเภทความเส ยงท อาจม ตอโครงการ ซ งระบบด งกลาวจะสามารถบร หารความเส ยง โครงการความรวมม อในการกอสรางโครงการรถไฟระหวางประเทศในกล มอาเซ ยนก บจ นใหสามารถเช อมโยง ก นไดอยางม ประส ทธ ภาพ 3. ประเด นป ญหาทางย ทธศาสตร 3.1 ประเด นป ญหาทางย ทธศาสตร เสนทางรถไฟความเร วส งกร งเทพฯ-นครราชส มา-หนองคาย ม ความส าค ญเช งย ทธศาสตรแอยางย ง เพราะเป นสวนหน งของ Belt and Road Initiative (BRI) ท จะสน นสน นใหเก ดการเช อมโยงระหวางประเทศ สมาช กอาเซ ยนก บสาธารณร ฐประชาชนจ น เสนทางรถไฟความเร วส งกร งเทพฯ-นครราชส มา-หนองคาย จ งเป นเสนทางเช อมโยงโครงขายระบบ รถไฟเหน อใตของอาเซ ยนก บจ นตอนใต ซ งจะท าใหประเทศไทยเป นศ นยแกลางเช อมโยงระบบโครงขายทางราง ของกล มประเทศ CLMVT เป นศ นยแกลางเช อมโยงระบบโครงขายทางรางระหวางกล มประเทศอาเซ ยนก บจ น และเป นศ นยแกลางเช อมโยงระบบโลจ สต กสและซ พพลายเชนระหวางจ นก บสองมหาสม ทร (มหาสม ทรอ นเด ย- มหาสม ทรแปซ ฟ ก) นอกจากน เสนทางรถไฟความเร วส งกร งเทพฯ-นครราชส มา-หนองคาย ย งเป นเสนทางหล กในการ เช อมตอประเทศจ นส โครงการพ ฒนาระเบ ยงเศรษฐก จภาคตะว นออก (EEC) 240

241 237 ด งน น เสนทางรถไฟความเร วส งกร งเทพฯ-นครราชส มา-หนองคาย จ งม ความส าค ญในดานของภ ม ร ฐศาสตรแของภ ม ภาค (Geopolitics) และภ ม เศรษฐศาสตรแของภ ม ภาค (Regional Geo-economics) ซ งม ผล ตอความส มพ นธแระหวางประเทศ เป นล ทางการคาการลงท น การทองเท ยว เช อมโยงหวงโซอ ปทาน (Supply Chain) ของประเทศไทยไปส ตลาดใหมๆ ของประเทศเพ อนบาน และส ตลาดใหญของสาธารณร ฐประชาชนจ น ไดอยางย งย น 3.2 ประเด นต องเจรจา เน องจากจ นม แผนการพ ฒนาระบบโครงขายทางรางเช อมตอก บระบบรางของกล มประเทศ CLMVT ด งจะเห นไดจากโครงการ หน งเสนสามวงแหวน หร อ หน งแนวต ง ส แนวนอน จ งจ าเป นอยางย ง ท ไทยควรจะเขาไปม สวนร บร รวมว จ ย รวมแลกเปล ยน รวมปร กษาหาร อ และรวมสรางสรรคแ ในโครงการ ด งกลาว เพ อประโยชนแรวมก นของสองประเทศ รวมท งประเทศเพ อนบานในภ ม ภาคเพ อใหการเช อมโยงท ง ระบบเป นเอกภาพ และม ประส ทธ ภาพในการใชทร พยากรรวมก น เพ อการพ ฒนารวมก นอยางย งย น เน องจากจ นไดพ ฒนาเทคโนโลย ดานรถไฟความเร วส ง ซ งเป นเทคโนโลย ของตนเองและม ประสบการณแในการบร หารควบค มการเด นรถบนเสนทางหลายหม นก โลเมตร จ งจ าเป นท ไทยนาจะไดร บการ ถายทอดเทคโนโลย จากจ น และจ นตองแบงป นความร ความช านาญเพ อสงเสร มใหไทยเป นศ นยแกลางการผล ต อ ปกรณแช นสวน อะไหล การประกอบต โดยสาร การซอมบ าร ง และการเป นศ นยแกลางอบรมเก ยวก บระบบราง ในกล มประเทศ CLMVT และอาเซ ยน เน องจากจ นเป นตลาดใหญของภ ม ภาค ไทยควรจะเจรจาก บจ นเพ อก าหนดนโยบายและ ชองทางในการจ าหนายและขนสงส นคาไทยส ตลาดจ นตามนโยบายการน าเขาคร งใหญของจ น ซ งผ น าของจ น ไดประกาศเป นนโยบายใหญของทศวรรษน แมอาเซ ยนและจ นจะไดม การท าขอตกลงเก ยวก บการคาเสร ซ งไดลดอ ตราภาษ น าเขาสงออกซ งก นและ ก นแลวก ตาม แตการคาระหวางไทยก บจ นก ย งม อ ปสรรคในดานมาตรการท ไมใชภาษ จ งจ าเป นท ท ง สอง ประเทศจะตองรวมปร กษาหาร อ เพ อลดอ ปสรรคตางๆ ท ไมใชมาตรการภาษ ด งกลาว เพ อใหการคาการลงท น ระหวางสองประเทศคลองต วและม อ ปสรรคนอยท ส ด 3.3 ประเด นต องพ จารณา เม อจ นสามารถเช อมโยงทางรางก บกล มประเทศ CLMVT แลว ผลกระทบตอเศรษฐก จและ ส งคมของไทยจะเป นอยางไร หากโครงการรถไฟความเร วส งไทย-จ น ชวงนครราชส มา-หนองคายไมสามารถเช อมตอก บ โครงการรถไฟจ น-ลาวแลว ผลกระทบตอเศรษฐก จและส งคมของไทยจะเป นอยางไร 4. ข อเสนอแนะ 4.1 ข อเสนอแนะทางย ทธศาสตร ต อร ฐบาลไทย ความจ าเป นเร งด วนในการบรรล ข อตกลงของโครงการรถไฟความเร วส งไทย-จ น ช วง นครราชส มา-หนองคาย ร ฐบาลไทยตองร บเรงใหโครงการรถไฟความเร วส งไทย-จ น ชวงนครราชส มา-หนองคาย บรรล ขอตกลงเป นร ปธรรมโดยเร วกอนท จะม การเปล ยนแปลงร ฐบาลช ดใหมหล งการเล อกต ง ท งน เน องจากเสนทาง 241

242 238 รถไฟความเร วส งไทย-จ น หร อในโครงการของจ นเร ยกวา หน งเสน หร อ หน งแนวต ง น น ถ อเป นแกน หล กและเสนทางส าค ญของโครงขายระบบรางของจ นเช อมตอประเทศในแหลมอ นโดจ น หากชวงเสนทาง นครราชส มา-หนองคาย เก ดความลาชาอ นเน องมาจากการเปล ยนแปลงนโยบายของร ฐบาลช ดใหม ก จะท าให เสนทางน ดอยความส าค ญลงไป ซ งจะเป นผลใหฝ ายจ นไปเรงกอสรางเสนทางรถไฟจ น-พมา บนระเบ ยง เศรษฐก จจ น-พมา-บ งคลาเทศ-อ นเด ย (BCIM) หร อเรงกอสรางสวนตอขยายเสนทางรถไฟจากเว ยงจ นทนแ- สะหว นนะเขต-จ าปาส ก-พนมเปญ-ส หน ว ลลแ ซ งหากสองเสนทางด งกลาวเก ดเป นร ปธรรมแลว แรงจ งใจท จ นจะ เรงกอสรางเสนทางชวงนครราชส มา-หนองคาย ก จะลดนอยถอยลงไป จนอาจจะถ งข นท าใหเสนทาง กร งเทพฯ-นครราชส มา ไมอาจเช อมโยงก บเสนทางเว ยงจ นทนแ-ค นหม งส าเร จตามเป าหมายได หากเป นเชนน แลว รถไฟความเร วส งไทย-จ น ชวงกร งเทพฯ-นครราชส มาก ดอยค ณคาทางเศรษฐก จ อ นจะกอใหเก ดความ เส ยหายตอการลงท น การพ ฒนาเม อง การพ ฒนากล มอ ตสาหกรรม และการพ ฒนาแหลงทองเท ยว โดยเฉพาะ อยางย ง จะม ผลกระทบอยางอยางร นแรงตอข ดความสามารถในการแขงข นของภาคเกษตรกรรมของไทยใน ตลาดจ น อ นเน องมาจากวา หากจ น สปป.ลาว และก มพ ชา สามารถตกลงก นไดและไดม การกอสรางเสนทาง รถไฟด งกลาวข นมาแลว จะม ผลท าใหข ดความสามารถการแขงข นของภาคเกษตรกรรมของสปป.ลาวและ ก มพ ชาสามารถสงออกพ ชผลเกษตรกรรมไปย งประเทศสาธารณร ฐประชาชนจ นเหน อกวาไทย เพราะตนท นโล จ สต กสแท ต ากวาไทย ซ งตองขนสงโดยทางรถยนตแผานทางทะเลส ตลาดจ น อ นเป นเสนทางด งเด มท ม ตนท น ดานโลจ สต กสแท ส งกวา ประกอบก บ สปป.ลาวและก มพ ชาตางม พ นท เกษตรกรรมในล มแมน าโขงท อย ในเขต รอน อ นม ล กษณะเหม อนก บประเทศไทยแตม ความอ ดมสมบ รณแย งกวา หากเม อระบบโลจ สต กสแทางราง สามารถลดตนท นการขนสงจากสองประเทศด งกลาวไปย งตลาดใหญของจ นไดแลว น กธ รก จจ นก จะน าเง นท น มหาศาลมาลงท นทางดานอ ตสาหกรรมการเกษตร ดวยการเชาพ นท เพาะปล กจากร ฐบาลท งสองประเทศ พรอมก บท าการว จ ยพ นธ แพ ชตางๆ ท สอดคลองก บพ นธ แพ ชของไทยดวยเทคโนโลย ท ส งกวาและท าโครงการ เกษตรขนาดใหญดวยเง นท นท มากกวา ซ งจะท าใหไดผลผล ตท ด กวา แตม ตนท นท ถ กกวา และในขณะเด ยวก น ท นจ นท เขามาท าการเพาะปล กในสองประเทศด งกลาวก เป นเจาของตลาดในจ น ถาหากสถานการณแเป นเชนน ตลาดพ ชผลเกษตรไทยก จะถ กพ ชผลเกษตรของ สปป.ลาวและก มพ ชาซ งลงท นโดยนายท นจ นเขาครอบค ม ตลาดพ ชผลเกษตรของไทยในตลาดจ น อ นจะเป นผลเส ยตอการสงออกพ ชผลเกษตรไทยในอนาคตได ซ งขอม ล ท ปรากฎในป จจ บ นน ยอดการสงออกพ ชผลเกษตรของไทยไปตางประเทศจะม รอละ 50 ของยอดการสงออก ท งหมดอย ท ตลาดจ น หากไทยตองส ญเส ยตลาดการสงออกพ ชผลเกษตรไปย งจ น ผลเส ยหายก จะเก ดก บ เกษตรกรไทยและอ ตสาหกรรมการเกษตรของไทยอยางยากท จะเย ยวยาในภายหล งได หากเสนทางรถไฟความเร วส งกร งเทพฯ-หนองคาย สามารถบรรล ขอตกลงส ญญาวาจาง ออกแบบ ส ญญาท ปร กษา และส ญญากอสรางระบบรางและอาณ ต ส ญญาณตางๆ ไดโดยเร วแลว โอกาสการ เช อมตอโครงการรถไฟจ น-ลาว ชวงเว ยงจ นทนแ-ค นหม ง ก จะบรรล ผลส าเร จโดยเร ว ซ งจะท าใหไทยสามารถ เช อมตอตลาดจ น และตลาดในเอเช ยกลางรวมท งตลาดในกล มประเทศย โรปไดโดยผานโครงขายระบบรางของ จ นได อ นจะท าใหตนท นดานโลจ สต กสแการขนสงส นคาของไทยไปย งตลาดจ นและตลาดย โรปลดลง ซ งเป น ป จจ ยส าค ญของการเพ มข ดความสามารถของการสงออกของไทย ในขณะเด ยวก น ก จะเป นการสงเสร มการ ทองเท ยวของไทยโดยอาศ ยระบบรางขนสงผ โดยสารจากประเทศจ นมาย งประเทศไทยไดสะดวกย งข น การร กษาคาม นของข อตกลงทว ภาค เน องจากในการประช มกรอบความรวมม อผ น าแมโขง-ลานชาง คร งท 1 เม อป พ.ศ (2016) ร ฐบาลไทยไดประช มหาร อทว ภาค เร องรถไฟไทย-จ นก บร ฐบาลจ น และไดท าขอตกลงก นวา ประเทศ 242

243 239 ไทยย นย นท จะด าเน นโครงการกอสรางรถไฟความเร วส งรวมก บประเทศจ น โดยจะเร มด าเน นการกอสรางใน เสนทางกร งเทพฯ-นครราชส มา ระยะทางประมาณ 250 ก โลเมตรกอน ตอมาในป พ.ศ (2018) ในการ ประช มคณะกรรมการรวมเพ อความรวมม อดานรถไฟไทย คร งท 24 ท งสองฝ ายไดตกลงวาการเช อมโยงทาง รถไฟชวงหนองคาย-เว ยงจ นทนแ ม ความจ าเป นตอการเช อมโยงระด บภ ม ภาค และเห นชอบรวมก นในหล กการ เก ยวก บสะพานแหงใหม ซ งต งอย ทางท ศใตของสะพานม ตรภาพไทย-ลาว (หนองคาย-เว ยงจ นทนแ) โดยจะ พยายามเร มกอสรางภายในป พ.ศ ด งน น จ งเห นวาความรวมม อในโครงการรถไฟความเร วส งไทย-จ น ชวงนครราชส มา-หนองคายจะตองเป นร ปแบบเด ยวก นก บความรวมม อโครงการรถไฟความเร วส งไทย-จ น ชวง กร งเทพฯ-นครราชส มา ค อ ความรวมม อในร ปแบบ ว ศวกรรม การจ ดหาและการกอสราง (EPC) ท ไทยวาจาง ใหฝ ายจ นเป นผ ร บผ ดชอบงานออกแบบ งานท ปร กษา และงานระบบราง รวมท งอาณ ต ส ญญาณ และการ จ ดหาขบวนรถตางๆ ร ปแบบการเป นห นส วนทางย ทธศาสตร ในโครงการรถไฟความเร วส งไทย-จ น (กร งเทพฯ- นครราชส มา-หนองคาย) ตามท คณะร ฐมนตร ไดอน ม ต งบประมาณคากอสรางโครงการรถไฟความเร วส งไทย-จ น ชวง กร งเทพฯ-นครราชส มา ไวท 179,412 ลานบาท เป นร ปแบบ ว ศวกรรม การจ ดหาและการกอสราง (EPC) โดย ก าหนดใหงานกอสรางโครงสรางพ นฐาน (Civil Work) (EPC-1) ฝ ายไทยเป นผ ร บผ ดชอบด าเน นการเอง และ จ ดหาแหลงเง นก เองน น หากร ฐตองก เง นจากตางประเทศ ก จะม ความเส ยงท จะตองถ กพ นธนาการดวยเง อนไขตางๆ ของเจาของเง น รวมท งความเส ยงในอ ตราแลกเปล ยนอ นเน องมาจากเง นก ระยะยาว ด งน นหากร ฐสามารถ อาศ ยศ กยภาพของโครงการและความไดเปร ยบทางภ ม ร ฐศาสตรแ และภ ม เศรษฐศาสตรแของโครงการรถไฟ ความเร วส งไทย-จ นในการช กจ งใหเอกชนท ม ความสามารถในการบร หารตนท นต าและม ความสามารถในการ หารายไดส ง ม ประส ทธ ภาพในการบร หารเขารวมเป นห นสวนย ทธศาสตรแในโครงการด งกลาวก บร ฐบาล เพ อ แบงผลประโยชนแรวมก น ก จะเป นหนทางในการลดภาระหน ส นสาธารณะของร ฐบาล รวมท งสามารถลด งบประมาณแผนด นการพ ฒนาประเทศไดดวยการใชเง นของภาคเอกชนมาเสร มการพ ฒนาประเทศ ซ งร ปแบบ ความเป นห นสวนย ทธศาสตรแในโครงการด งกลาว สามารถพ จารณาเล อกร ปแบบใดร ปแบบหน งมาประย กตแใช ใหเหมาะสมก บโครงการไดด งน 1) การประม ลในร ปแบบ PPP Net Cost (Build, Operate, Maintenance and Transfer: BOMT) ร ปแบบร ฐและเอกชนเป นห นสวนในล กษณะน เอกชนจะเป นผ ลงท นกอสรางงานโยธา (Civil Work) ตลอดท งเสนทาง และลงท นการด าเน นงานการเด นรถ การซอมบ าร ง และการพ ฒนาพ นท รอบ สถาน เพ อสน บสน นบร การรถไฟ และร ฐเป นผ ลงท นท ด น (พ นท รอบสถาน รถไฟความเร วส งสถาน บางซ อ...ไร สถาน สระบ ร 90 ไร สถาน ปากชอง 541 ไร นครราชส มา 272 ไร สถาน ขอนแกน... ไร สถาน อ ดรธาน... ไร และสถาน หนองคาย... ไร) และผลงานกอสรางโครงการในสวนท ไดวาจางฝ ายจ น คาเวนค นส าหร บท ด น บางสวน มาตรการพ เศษทางภาษ และแหลงจายไฟฟ ารวมท งสาธารณ ปโภคตางๆ ท ม อย แลว ดวยการให เอกชนไดร บส ทธ ส มปทานในการเด นรถและเก บผลประโยชนแจากโครงการในพ นท พ ฒนาเป นระยะเวลา 50 ป พรอมก บจายผลประโยชนแตอบแทนทางการเง น และรายไดจากม ลคาเพ มการพ ฒนาพ นท เพ อสน บสน นบร การ รถไฟใหแกร ฐในอ ตราท ส งส ด ซ งท งร ฐและเอกชนสามารถยอมร บก นได นอกจากน ร ฐอาจจะอน ม ต กรอบ 243

244 240 วงเง นท ร ฐรวมลงท นก บเอกชนจ านวนหน งท เป นม ลคาป จจ บ นไวในส ญญารวมท น โดยทยอยจายใหเอกชนหล ง เป ดการเด นรถท งระบบแลว จายเป นรายป และก าหนดระยะเวลาแบงจายไมต าวา 10 ป และก าหนดเง อนไข การช าระเง นท ร ฐรวมลงท นก บเอกชนตามผลการด าเน นงาน เกณฑแการประเม นผลผล ตท เอกชนตองสงมอบ (Output Specification) ระด บในการบร การ (Level of Service) และระยะทางของการเด นรถ และเม อครบ ก าหนดระยะเวลาส มปทาน ร ฐก จะไดร บโอนกรรมส ทธ ในทร พยแส นของโครงการท งหมด ซ งจะเป นม ลคาเพ ม ทางเศรษฐก จใหแกร ฐในอนาคต ร ปแบบน เอกชนท ชนะการประม ลสามารถควบค มตนท นการกอสรางการบร หารระบบการ กอสรางและการบ าร งร กษาในตนท นท ต าท ส ด และใชความสามารถในการหารายไดจากการเด นรถ การหา รายไดจากการบร หารพ นท พ ฒนาเพ อสน บสน นบร การรถไฟใหไดมากท ส ดเพ อใหโครงการด าเน นไปอยางม ประส ทธ ภาพอ นเป นประโยชนแท งตอร ฐและเอกชนซ งเป นห นสวนย ทธศาสตรแซ งก นและก น 2) การประม ลในร ปแบบ PPP Gross Cost (Build, Transfer, Operate and Maintenance: BTOM) ร ปแบบร ฐและเอกชนเป นห นสวนในล กษณะน จะคลายก บร ปแบบ PPP Net Cost (Build, Operate, Maintenance and Transfer: BOMT) แตจะตางก นในสวนท การโอนกรรมส ทธ ใหร ฐกอนไดส ทธ ส มปทาน กลาวค อ เม อเอกชนลงท นกอสรางงานโยธา (Civil Work) ท งหมดเสร จเร ยบรอยก จะโอนกรรมส ทธ งานท งหมดใหแกร ฐ และร ฐจะวาจางเอกชนท าการบร หารโครงการม ก าหนดระยะเวลา ป ซ งในระหวาง ท เอกชนไดส ทธ บร หารน น เอกชนจะตองเป นผ ร บผ ดชอบตนท นในการด าเน นงาน การบ าร งร กษาโครงการ ท งหมดท งในสวนงานโยธา งานระบบราง ระบบควบค มอาณ ต ส ญญาณตางๆ และขบวนรถไฟ ซ งเป น กรรมส ทธ ของร ฐ โดยเอกชนจะไดร บคาตอบแทนเง นคากอสรางงานโครงการ งานองคแประกอบอ นๆ ท เก ยวของ ค าบ าร งร กษา การจ ดเก บคาธรรมเน ยมคาโดยสาร รวมท งรายไดจากงานอ นท เก ยวของ รวมถ ง รายไดจากการพ ฒนาพ นท รอบสถาน เพ อสน บสน นบร การรถไฟ ตามขอบเขตงานและเง อนไขการแบง ผลประโยชนแท ก าหนดในส ญญาห นสวนย ทธศาสตรแระหวางร ฐและเอกชน แตร ปแบบน จะท าใหเอกชนม ตนท นส งอ นเน องมาจาก เอกชนไมสามารถน าโครงการซ งตก เป นกรรมส ทธ ของร ฐ ไปใชเป นหล กทร พยแในการระดมท นได 3) ร ปแบบ PPP Modified Gross Cost ร ปแบบร ฐและเอกชนเป นห นสวนก นในล กษณะน เหม อนก บร ปแบบ PPP Gross Cost แต จะม การก าหนดเง อนไขเพ มเต มเพ อสรางแรงจ งใจใหเอกชนพ ฒนาประส ทธ ภาพและค ณภาพในการใหบร การ โดยใหเอกชนม ส ทธ ท จะไดร บคาตอบแทนเพ มเต มหากรายไดจากคาโดยสาร คาธรรมเน ยม ม ลคาเพ มจากการ พ ฒนาอส งหาร มทร พยแท เก ดข นส งกวาเกณฑแท ก าหนดไวตามร ปแบบ PPP Gross Cost ซ งจะท าให ภาคเอกชนม รายไดมากข น ในขณะเด ยวก น ร ฐก ไดร บผลตอบแทนมากข นอ นเน องมาจากประส ทธ ภาพและ ค ณภาพการบร หาร การจ ดการและการบร การ รวมท งประชาชนผ ใชบร การก จะไดร บการอ านวยความสะดวก ท ด ย งข นจากการบร หารท ม ประส ทธ ภาพ 4) ร ปแบบ PPP Net Cost และ PPP Gross Cost ร ปแบบร ฐและเอกชนเป นห นสวนก นในล กษณะน จะใชร ปแบบ PPP Gross Cost ผสม PPP Net Cost กลาวค อ ในสวนโครงการลงท นกอสรางงานโยธา (Civil Work) ตลอดท งเสนทาง และการ 244

245 241 ลงท นการด าเน นงานการเด นรถ การซอมบ าร ง จะใชร ปแบบ PPP Gross Cost (Build, Transfer and Operate, Maintenance: BTOM) ในสวนโครงการการพ ฒนาพ นท รอบสถาน เพ อสน บสน นบร การรถไฟ (Transit Oriented Development: TOD) จะใชร ปแบบ PPP Net Cost (Build, Operate, Maintenance and Transfer: BOMT) การพ ฒนาพ นท โดยรอบสถาน และปร มณฑล ร ฐจะตองศ กษา วางแผนพ ฒนาเม องท เช อมโยงก บโครงการด งกลาว สรางเม องอ จฉร ยะใหม พ ฒนากล มพ นท อ ตสาหกรรมคล สเตอรแตลอดแนวเสนทางและพ นท ตามแนวโครงการรถไฟความเร วส งด งกลาว (Transit Oriented Development: TOD) ซ งจะเป นผลตอบแทนทางเศรษฐก จท สรางม ลคาเพ มใหแก โครงการ นอกจากน ร ฐบาลจะตองก าหนดแผนพ ฒนาเม องอย ธยา สระบ ร นครราชส มา ขอนแกน อ ดรธาน และหนองคาย โดยเฉพาะพ นท รอบสถาน รถไฟความเร วส งเพ อสรางม ลคาเพ มทางดานเศรษฐก จโดย ค าน งถ งความสวยงามของภ ม ท ศนแและร กษาส งแวดลอม ระบบน เวศนแ และท ส าค ญย งตองคงไวซ งเอกล กษณแ ว ฒนธรรมของแตละทองถ น การวางแผนพ ฒนาแหล งท องเท ยว ร ฐจะตองศ กษาและวางแผนพ ฒนาจ งหว ดตางๆ และพ นท ตามแนวโครงการรถไฟความเร วส ง รวมท งการจ ดระบบความปลอดภ ย การรองร บความแออ ดของน กทองเท ยวท จะเพ มมากข น การอ านวยความ สะดวกในการเด นทาง การสงเสร มส นคาห ตถกรรมพ นบาน เพ อเป นส นคาการทองเท ยว การสงเสร มแหลง ประว ต ศาสตรแ ว ฒนธรรมของพ นบาน ใหเป นแหลงทองเท ยวระด บมาตรฐานสากล รวมท งมาตรการป องก น การท าลายส งแวดลอมของพ นท ด งกลาว การวางโครงข ายเช อมโยงหลายระบบ ร ฐจะตองศ กษาและวางแผนการเช อมโยงระหวางเสนทางรถไฟความเร วส งก บระบบขนสง มวลชนท งระบบ โดยก าหนดแผนโครงการกอสรางเช อมโยงเสนทางทางรางระหวางรถไฟความเร วส งก บรถไฟ ทางค และระบบขนสงมวลชนภายในเม อง รวมท งการวางแผนกอสรางเสนทางรองดวยระบบรถไฟรางเบาเช อมสถาน บนเสนทางรถไฟ ความเร วส งกร งเทพฯ-หนองคายไปย งเม องหล กตางๆ รวมท งเม องใหมและพ นท อ ตสาหกรรมคล สเตอรแใหม และแหลงทองเท ยวของแตละจ งหว ดตามแนวโครงการรถไฟความเร วส ง นอกจากน จะตองศ กษาวางระบบเช อมโยงรถไฟความเร วส งท งหมดเขาดวยก น อ นไดแก เสนทางกร งเทพฯ-หนองคาย, กร งเทพฯ-เช ยงใหม, กร งเทพฯ-ระยอง และกร งเทพฯ-ห วห น รวมท งอนาคตสวน ตอขยายไปย งปาด งเบซารแ ใหสามารถเช อมตออยางสะดวกท วประเทศ ซ งผลจะเป นการพ ฒนาบ คลากรดาน การเด นรถและซอมบ าร งระบบราง ม การพ ฒนาระบบขนสงสาธารณะเพ อรองร บการเด นทางเช อมตอระหวาง สถาน รถไฟความเร วส งก บพ นท ตามแนวโครงการรถไฟความเร วส งท งหมด อ นจะเป นการถายทอดเทคโนโลย ช นส งท เป นร ปธรรมและการพ ฒนาอ ตสาหกรรมท เก ยวเน อง การจ ดต งองค กรระด บชาต เพ อบร หารจ ดการโครงการรถไฟความเร วส งก บการพ ฒนาเม อง ตลอดแนวเส นทางโครงการ 245

246 242 เพ อสรางม ลคาเพ มของระบบรถไฟความเร วส งใหเป นไปอยางม ประส ทธ ภาพ เพ อความ คลองต วในการพ ฒนารถไฟความเร วส งใหตอบสนองตอการพ ฒนาประเทศใหเก ดประโยชนแส งส ด เพ อบ รณา การการท างานของหนวยงานท เก ยวของใหท างานเป นเอกภาพ บรรล ความส าเร จตามเป าหมาย จ ดทาส อเพ อเป ดเผยข อม ลและเผยแพร ข อม ลท ถ กต องอย างโปร งใสและรวดเร ว ร ฐจะตองจ ดต งเวบไซดแเฉพาะก จโครงการรถไฟไทยจ น โดยต ง official account ใน application LINE (ภาษาไทยและภาษาอ งกฤษ) และ WECHAT (ภาษาจ น) เพ อป องก นความเขาใจผ ดอ น เน องมาจากการไมร ขอเท จจร งท ถ กตอง หร อการจงใจปลอยขาวเท จหร อขาวล อเพ อหว งผลประโยชนแสวนตน เพราะหากไมม ระบบขอม ลขาวสารท เป ดเผยและเผยแพรไดอยางรวดเร วแลว ก จะกอใหเก ดความเขาใจผ ด ระหวางก นอ นจะเป นอ ปสรรคตอความรวมม อท งในป จจ บ นและอนาคต ด งท เก ดข นมาแลวในอด ต ซ งท าให โครงการรถไฟความเร วส งไทย-จ นลาชากวาแผนการท ก าหนดไว 4.2 ข อเสนอแนะทางย ทธศาสตร ต อร ฐบาลจ น การจ ดทาส อเพ อเป ดเผยข อม ลและเผยแพร ข าวสารท ถ กต อง การจ ดท าส อเพ อเป ดเผยขอม ลและเผยแพรขาวสารท ถ กตองอยางโปรงใสและรวดเร วเพ อช แจง ขอกลาวหาหร อขาวล อใหท นตอเหต การณแเพ อป องก นความเขาใจผ ดในว ตถ ประสงคแของโครงการรถไฟไทย-จ น ท งน เน องจากโครงการรถไฟความเร วส งไทย-จ นเป นโครงการรวมม อระหวางประเทศไทยก บประเทศ สาธารณร ฐประชาชนจ นในล กษณะร ฐตอร ฐ (G to G) โดยท ไมม การเป ดประม ล ประกอบก บความร ส กในเร อง จ นตองการแผอ ทธ พลส คาบสม ทรแหลมอ นโดจ นย งเป นท กลาวถ งในหม คนจ านวนมาก อ นม สาเหต มาจากการ ประโคมขาวล อและการเสนอขอม ลท ไมถ กตองตามจร งของส อตางๆ และบ คคลหร อองคแกรท ก งวลในเร อง ด งกลาว หากฝ ายจ นไมม หนวยงานหร อส อท ร บผ ดชอบออกมาช แจงหร อใหขอม ลท ถ กตองช ดเจนอยางท น เหต การณแแลว การปลอยใหเก ดขอครหาหร อขาวล ออย บอยๆ ในท ส ดอาจท าใหประชาชนเขาใจวาเป นจร ง ตามท เสพขาวมาได ซ งความเขาใจท คลาดเคล อนจะเป นอ ปสรรคตอการพ ฒนาโครงการรถไฟความเร วส งไทย- จ นได ซ งอ ปสรรคเชนน ไดเก ดข นในอด ตและก าล งเป นอย ในป จจ บ นน จ งท าใหร ฐบาลไทยยากท จะต ดส นใจไป ในทางท สวนกระแสความร ส กของประชาชนท ค ดคานโครงการด งกลาวได ด งน น หากจ นไมม มาตรการป องก น ค าครหาหร อขาวล อหร อขาวท ไมตรงตามความเป นจร ง ป ญหาและอ ปสรรคก จะย งคงม อย ตอไป ความเขาใจผ ด และกระแสตอตานหร อค ดคานโครงการก จะย งคงด ารงอย ตอไปจนอาจท าใหโครงการด งกลาวไมสามารถบรรล ว ตถ ประสงคแท ท งสองประเทศไดต งใจไวได การจ ดต งคล งสมองไทย-จ น การจ ดต งคล งสมองไทย-จ นเพ อระดมความค ดท าว จ ย ว เคราะหแป ญหาตางๆ รวมท งแนวทาง การพ ฒนาโครงการรถไฟไทย-จ นท งระบบรวมก น ซ งจะ เป นแหลงรวมขอม ลเช งว ชาการ เทคน คและ ประสบการณแท จะเสนอตอหนวยงานของร ฐบาลของแตละฝ ายเพ อใชประกอบการต ดส นใจในความรวมม อ พ ฒนาโครงการด งกลาวไดอยางม ประส ทธ ภาพและย งย นถาวร การจ ดต งองค กรร วมภาคเอกชนสามฝ าย การจ ดต งองคแกรรวมภาคเอกชนสามฝ ายซ งประกอบดวยต วแทนจากภาคเอกชนของจ น-ลาว- ไทยท ม สวนไดเส ยในโครงการรถไฟความเร วส งเสนทางจ น-ลาว-ไทย รวมท งพ นท ท สน บสน นการเด นรถและ เขตเศรษฐก จพ เศษตางๆ ท อย ตามแนวเสนทางไฟความเร วส งจ น-ลาว-ไทย ท งน เพ อใหต วแทนของกล ม 246

247 243 ผลประโยชนแด งกลาวไดม สวนรวมในโครงการรถไฟความเร วส งจ น-ลาว-ไทย อ นจะท าใหเก ดการกระช บ ความส มพ นธแระหวางหนวยงานของร ฐบาลของแตละประเทศก บองคแกรภาคเอกชนของแตละประเทศ อ นจะ ท าใหลดชองวางระหวางภาคร ฐและเอกชน สามารถระดมความค ดจากฝ ายตางๆ เพ อสน บสน นซ งก นและก น และเพ อใชทร พยากรของภาคสวนตางๆ ไดอยางม ประส ทธ ภาพ รวมท งจะเป นการลดป ญหาและความข ดแยง อ นเก ดจากการปฏ บ ต งานของภาคตางๆ ซ งม ระบบเศรษฐก จท ตางก นและว ฒนธรรมท ตางก นได การจ ดต งสถาบ นการศ กษา ด านรถไฟความเร วส งในไทย ร ฐบาลไทยควรเสนอใหจ นท าการจ ดต งสถาบ นการศ กษาดานรถไฟความเร วส งในไทยหร อ รวมก บสถาบ นการศ กษาไทยจ ดท าหล กส ตรการเร ยนการสอนเก ยวก บรถไฟความเร วส งเพ อพ ฒนาความร ของ บ คลากรไทยในดานเทคโนโลย รถไฟความเร วส ง รวมท งท าการถายทอดเทคโนโลย ความร ประสบการณแใหแก คนไทย เพ อสรางบ คลากรไทยใหม ความร ในดานรถไฟความเร วส งใหมากข นและเพ ยงพอตอการรองร บ โครงการตางๆ เก ยวก บรถไฟความเร วส งท จะเก ดข นในอนาคตของประเทศไทยได การลงท นภาคอ ตสาหกรรมด านรถไฟความเร วส งในไทย จ นจะตองสงเสร มและสน บสน นใหร ฐว สาหก จและว สาหก จภาคเอกชน รวมท งน กธ รก จจ นเขา มาลงท นดานโรงงานประกอบต วรถ การผล ต อ ปกรณแ ช นสวน อะไหลตางๆ ท เก ยวก บรถไฟความเร วส งใน ประเทศไทย ซ งจะท าใหประเทศไทยไดร บการถายทอดเทคโนโลย และคนไทยไดท างานในดานน มากย งข น อ น จะเป นประโยชนแตอประเทศไทยและโครงการรถไฟความเร วส งไทย-จ นในระยะยาว โดยร ฐบาลไทยจะตอง ก าหนดมาตรการสงเสร มก จการการลงท นตางๆ ของว สาหก จจ นท น าท นและเทคโนโลย เขามาลงท นในประเทศ ไทย เพราะจะเป นการลดตนท นของโครงการรถไฟความเร วส งท งระบบของประเทศไทยและประเทศเพ อน บานได ซ งจะเป นประโยชนแตอการยกระด บความสามารถของบ คลากรไทยและเศรษฐก จไทย รวมท งอนาคต ไทยจะไดเป นศ นยแกลางการสงออกอ ปกรณแอะไหล ว สด ท เก ยวของก บรถไฟความเร วส งไปย งประเทศเพ อนบาน ในอ นโดจ น และประเทศสมาช กอาเซ ยนและท วโลกได การจ ดต งองค กรไทยจ นเพ อศ กษาแผนการพ ฒนาโครงการรถไฟความเร วส งในแหลม อ นโดจ น เน องจากประเทศจ นม ความต งใจท จะพ ฒนากอสรางเสนทางรถไฟความเร วส งจากจ นไปย ง ประเทศตางๆ ในคาบสม ทรอ นโดจ นอ นเป นสวนหน งของ ขอร เร ม หน งแถบตอนใต ด งจะเห นไดจาก โครงการ หน งเสนสามวงแหวน ท เช อมรถไฟจ นก บระบบราง เมตรของประเทศเพ อนบาน นโยบาย และขอเสนอแนะเก ยวก บโครงการ หน งแนวต งส แนวนอน ท จะเช อมจ นก บประเทศเพ อนบานในแหลม อ นโดจ นโดยระบบราง เมตร ด งน น หากไทยไดเขาไปม สวนรวมในการท าว จ ยโครงการ รวมศ กษาความ เป นไปไดของโครงการและรวมวางแผนเก ยวก บการเช อมโยงระบบรางของจ นก บประเทศเพ อนบานในอ นโดจ น ซ งไทยถ อเป นศ นยแกลางของโครงขายระบบรางในภ ม ภาคอ นโดจ นด งกลาวแลว ก จะเป นประโยชนแท งตอจ น และไทยอ นจะสามารถตอบสนองความตองการของแตละประเทศไดอยางถ กตอง อ กท งเป นการลดอ ปสรรคท อาจเก ดข นจากความเขาใจท คลาดเคล อนได การม สวนรวมของประเทศตางๆ ท จะม โครงขายเช อมโยงทางราง ซ งก นและก นยอมจะท าใหโครงการตางๆ เป นเอกภาพ ลดตนท นและสามารถใชประโยชนแจากทร พยากรของ ประเทศตางๆ ไดอยางม ประส ทธ ภาพ การจ ดต งคณะกรรมการร วมเพ อก าหนดมาตรการอ านวยความสะดวกการขนส งข ามแดน ทางราง 247

248 244 เน องจากประเทศสมาช กในกล มอน ภ ม ภาคล มแมน าโขง ซ งประกอบดวยไทย จ น เว ยดนาม ก มพ ชา สปป.ลาว และเม ยนมา ไดใหส ตยาบ นภาคผนวกและพ ธ สารแนบทายความตกลงวาดวยการขนสงขาม พรมแดนในอน ภ ม ภาคล มแมน าโขง (GMS Cross-Border Transport Agreement: GMS CBTA) ซ งเร ม ต งแตป พ.ศ.2542 (1999) และท กฝ ายไดใหส ตยาบ นครบท กฉบ บในปลายป พ.ศ.2558 (2015) แลว ซ ง ขอตกลงด งกลาวเป นขอตกลงเก ยวก บการอ านวยความสะดวกในการขนสงผ โดยสารและส นคาขามแดนทาง ถนน ซ งจะเป นมาตรฐานของการปฎ บ ต เป นหน งเด ยวของประเทศสมาช กดวยก น ด งน น เม อกล มประเทศ สมาช กในล มแมน าโขงไดม การกอสรางระบบรางเช อมตอก นและจะม การสงส นคาและผ โดยสารขามแดนดวย ระบบรางซ งจะม การเช อมโยงก นท วท งภ ม ภาคในอนาคต จ งจ าเป นอยางย งท ประเทศตางๆ ท ม เสนทางรถไฟ เช อมโยงก นจะตองท าความตกลงเก ยวก บขอก าหนดการอ านวยความสะดวกเพ อขนสงผ โดยสารและส นคาขาม แดนทางรางรถไฟใหเป นมาตรฐานเด ยวก น ขอก าหนดกฎเกณฑแตามขอตกลงท ท กฝ ายไดใหส ตยาบ นไวในความ ตกลงวาดวยการขนสงขามพรมแดนในอน ภ ม ภาคล มแมน าโขงทางถนน ยอมสามารถใชเป นเกณฑแในการบ งค บ ใชเก ยวก บการอ านวยความสะดวกการขนสงผ โดยสารและส นคาทางรางไดดวย การจ ดต งกลไกและระบบป องก นเต อนภ ยความเส ยงโครงการรถไฟความเร วส งระหว าง ประเทศ เน องจากโครงการรถไฟความเร วส งเป นโครงการท ม การลงท นจ านวนมากและเก ยวของก บ ผลประโยชนแภาคเศรษฐก จ ส งคมในพ นท และประชาชนของประเทศท รถไฟความเร วส งเช อมโยงถ งก นและก น ป ญหาความเส ยงของการลงท นอ นเน องมาจากการเปล ยนแปลงการเม อง เศรษฐก จ ส งคม รวมท งการ เปล ยนแปลงของส งแวดลอมและระบบน เวศนแของแตละประเทศในภ ม ภาค ยอมม ผลกระทบตอการกอสราง โครงการรถไฟความเร วส ง จ งจ าเป นท ประเทศตางๆ ท ม รถไฟความเร วส งเช อมโยงถ งจะตองรวมก นจ ดต งกลไก และระบบเต อนภ ยความเส ยงท อาจจะเก ดข นก บโครงการ เพ อแลกเปล ยนขอม ลขาวสารและความร ซ งก นและ ก น เพ อหล กเล ยงความเส ยงท แอบแฝงและไมอาจการคาดการณแได การม ระบบเต อนภ ยความเส ยงยอมเป น หล กประก นความส าเร จของการกอสรางโครงการและเป นหล กประก นในการพ ฒนาโครงการไดอยางย งย น 4.3 ประเด นความร วมม อห นส วนทางย ทธศาสตร ด านรถไฟไทยจ นและการเช อมโยง โครงการรถไฟไทย-จ นถ อเป นสวนส าค ญของขอร เร ม หน งแถบหน งเสนทาง โดยเฉพาะ หน งแถบ ตอนใต ซ งโครงการด งกลาวจะกอใหเก ดผลประโยชนแกประเทศไทยและประเทศจ นโดยตรง รวมท งประเทศ ในภ ม ภาคดวย อ นเป นพ นฐานท จะน ามาซ งความเจร ญร งเร องม งค งของประชาชนในพ นท ด งน น การร เร ม การ กอสราง การด าเน นงาน ตลอดจนระยะเวลาการบร หารโครงการ ท กฝ ายจะตองรวมม อก นโดยต งอย บน พ นฐานของความจร งใจ ค าน งถ งผลประโยชนแซ งก นและก น บนหล กการท วา รวมปร กษา รวมสรางสรรคแ รวมแบงป น ( 共商共建共享 ) นอกจากการเช อมโยงโครงสรางพ นฐาน ( 基础联通 ) แลว ย งม ความจ าเป นจะตองเช อมโยงในดาน ตางๆ อยางรอบดานใหเก ดเป นเอกภาพและม ประส ทธ ภาพ กลาวค อ การเช อมโยงทางดานการเม อง ( 政策沟通 )ใหเก ดความเขาใจซ งก นและก นแมจะม ร ปแบบ การเม องการปกครองท แตกตางก น และม อ ตล กษณแของแตละฝ ายไมเหม อนก น การเช อมโยงทางการคา ( 贸易畅通 )เพ ออ านวยความสะดวกทางดานการคาใหมากย งข นและลด อ ปสรรคตางๆ ใหนอยลง 248

249 245 การเช อมโยงทางการเง น( 资金流通 )เพ อใหสก ลเง นตราของไทยและจ นสามารถหม นเว ยนได อยางคลองต ว ดวยการใชสก ลเง นของสองประเทศแลกเปล ยนก นโดยตรง เพ อลดการพ งพาการใชสก ลเง นตรา ของประเทศท สาม อ นจะเป นการลดตนท นดานการลงท นและการคาระหวางก นได การเช อมโยงดานประชาชน ( 民心相通 )เพ อสงเสร มใหเก ดความเขาใจซ งก นและก น ไวเน อเช อ ใจซ งก นและก น ใหเก ยรต ซ งก นและก น โดยค าน งถ งความเสมอภาคทางการเม อง เศรษฐก จ และส งคม ท งน เพ อลดชองวางอ นเก ดจากความแตกตางทางดานว ฒนธรรม ซ งเป นป จจ ยและตนเหต ของความเส ยงท เก ดจาก การลงท นขามว ฒนธรรม และถ อเป นป จจ ยส าค ญของความรวมม อระหวางประชาชนของสองประเทศให เจร ญร งเร องถาวรย งย นตลอดไป 249

250 246 The Evolution of the Asia-Pacific Orders and Sino-Thai Relations Professor Chen Zhirui China Foreign Affairs University ABSTRACT The current Asia-Pacific order is undergoing a profound change. The Asia-Pacific strategy of the Trump Administration has been redirected. Under the guidance of the statecraft America First, the US raised the banner of unilateralism and trade protectionism, accentuating the preponderance of its military forces and the deterrent effect, and attempting to break the international multilateral trade system and rules and to launch a trade war with China. It brings greater and more uncertainty not only to its Asia-Pacific allies, but also to the security situation of the whole Asia-Pacific. The US and other important actors of the region, such as India, Japan and Australia, have participated in and initiated various regional security and development agendas based on their respective abilities and interests. The development and evolution of Indo-Pacific is shifting the geopolitical pattern and situation of the region. In Southeast Asia, due to the differences in national conditions and endowments, there is a tension of competition and cooperation between domestic and foreign policies in each country. Contrary to the uncertainty of the evolution of the Asia-Pacific order, ChinaThailand relationship shows strong mutual trust and resilience, facing new opportunities and challenges. With the belief that China and Thailand are kith and kin, we should understand and promote the Belt and Road Initiative (BRI) cooperation comprehensively, enhance communication and mutual support in the international and regional multilateral mechanisms, reinforce risks control and crisis management in the people-to-people exchanges, strengthen the IR studies on China-Thailand relations, so as to make their relationship go steady and far for the stability and prosperity of the region. Key words: Asia-Pacific order, China-Thailand relations, China-US trade war, India, Southeast Asian countries, uncertainty, certainty 亚太秩序演变与中泰关系 陈志瑞 外交学院教授 摘要 当前亚太秩序正在发生重大变化 特朗普政府的亚太战略出现根本性转 变 在 美国优先 的治国方略指导下 美国重祭单边主义和贸易保护主义 强化军事力 量优势的威慑作用 试图打破国际多边贸易体系和规则 发起中美贸易战 不仅给其 亚太盟友 而且也给整个亚太安全态势带来了更大 更多的不确定性 在亚太地区 美国以及印度 日本 澳大利亚等重要行为体从各自的能力和利益出发 参与和发起 250

251 247 各种安全和发展议程, 其中 印太 的发展和演变正在改变亚太地区的地缘政治格局和态势 在东南亚, 各国由于国情和禀赋差异, 在内政外交之间也存在竞争与合作的张力 在亚太秩序演变的不确定性态势下, 中泰关系显示出强健的互信和韧性, 也面临新的机遇和挑战 我们应该在 中泰一家亲 的信念指引下, 全面理解和推进 一带一路 合作, 在国际和地区多边机制中加强沟通和相互支持, 加强民间交往中的危机风险管控, 加强对中泰关系的国际关系研究, 使中泰关系行稳致远, 为本地区的稳定与繁荣而不断努力 关键词 : 亚太秩序中泰关系中美贸易战印太东南亚国家不确定性确定性今天, 我们中泰两国的专家学者在此以 迈向共同发展 : 一带一路 与泰国 4.0 为主题展开战略研讨和交流, 很有时代关怀和现实意义 一带一路 和 泰国 4.0 分别是中泰两国的重大发展议程, 而我们把它们关联起来的目的是为了推进互利合作, 迈向共同发展 然而, 不论是中国还是泰国, 我们都同处亚太地区, 两国的发展战略和目标也都需要在亚太地区的地缘环境和条件下落实推进 这就意味着我们可以并且有必要在亚太秩序的宏观背景下审视和思考我们共同发展的议程 自第二次世界大战结束以来, 亚太地区可谓世界上变化最大 发展最为迅速的地区 放在亚太这一地缘框架之下, 东南亚这一 次 地区的历史轨迹同样如此 在亚太波澜壮阔 跌宕起伏的历史进程中, 其最新的一些篇章是足以令人欣慰和自豪的, 那就是普遍的 中长期的经济增长, 因而亚太日渐成为在世界上举足轻重的地缘政治板块 然而, 与最近几年整个世界的政治经济变化相一致, 当前亚太秩序的演变出现了一些不太明朗甚至令人不安的新动向, 用一个比较流行而简约的国际政治语词来概括, 那就是 不确定性 也就是说, 我们中泰两国的重要发展议程是在这样一种充满不确定性的亚太秩序之中展开的 不确定性可以是创新和机遇, 打开合作的可能性, 但在当今的国际政治中, 它更意味着重大的趋势性问题 危机和风险 我们必须正视这种不确定性, 进而在这种不确定性之中把握确定性, 惟其如此, 我们的合作与发展事业才能行稳致远 取得成功 而确定性来自我们自身, 来自中泰关系 一 亚太秩序演变的不确定性 当前, 亚太秩序正在发生重大变化 这一变化处于不断累积和延续的历史进程之中, 也带有当今时代显著的新的特质 这一变化不仅体现在政治 经济和安全等领域, 也反映在社会 文化以及观念思潮等方面 这一变化不仅在地区乃至全球层面呈现出来, 使相关大国 国家联盟等国际关系主要行为体卷入其中, 而且几乎所有国家, 不论体量和实力大小, 都概莫能外, 比如中国和泰国 而且, 最根本的一点是, 251

252 248 这一变化的态势和影响更加复杂微妙, 既带来正向的发展机遇, 更带来负面的安全风险和不确定性 不确定性不仅是这个时代 当今世界 也是当前亚太秩序演变的首要特征 亚太秩序演变的不确定性不仅给中国带来了难题和挑战, 同样也对泰国以及中泰关系造成了重要影响 ( 一 ) 特朗普政府与中美贸易战 自特朗普上台后, 美国的亚太战略出现根本性转变, 在 美国优先 的治国方略指导 下, 美国重祭单边主义和贸易保护主义, 强化军事力量优势的威慑作用, 试图打破国际多边贸易体系和规则, 不仅给其亚太盟友, 而且也给整个亚太安全态势带来了更大 更多的不确定性 当前美国亚太战略的转变, 突出表现为特朗普政府对中国等经济体发起的贸易战 美中贸易战不断发展并进入一种螺旋模式 特朗普近期一再声称, 如果中国采取报复性措施, 美国将会实施更严厉的关税政策 由此产生连锁反应, 导致局势不断升级 而如果中美之间的贸易紧张关系进一步加剧, 那么 城门失火, 殃及池鱼, 由于当 今国际贸易高度依赖区位优势 产业分工所形成的 中间产品 供应链, 贸易战将会对泰 国等亚洲其他经济体产生连锁效应, 带来严重影响 这场贸易战与特朗普政府的政治信念和行为风格密切相关 当今的美国正由特朗普这样一位斤斤计较的商人领导着 : 言辞激烈, 小肚鸡肠, 利益至上 他信奉交易甚 于联盟, 信奉双边主义甚于多边主义, 信奉不可预测性甚于连贯性, 信奉强权甚于规 96 则, 信奉利益甚于理想 在他的观念中, 强权即正义 囿于无知和怨恨所推动的狭 隘的交易心态, 特朗普的政策是纯粹的现实主义, 追求严格按照金钱和防范外国袭击所定义的狭隘的 国家利益, 特朗普的世界就是全面斗争 不存在基于共同价值观的关 系 只存在实力决定的交易 这正是一个世纪以前令我们陷入两次世界大战的那种世界 97 没有永远的朋友, 也没有永远的敌人 只有永远的利益, 而那些利益才是我们 应该去追寻的 特朗普及其决策小圈子的政策行为正是 19 世纪英国首相帕麦斯顿这 句名言的写照! 因而, 特朗普政府的这种治国方略不仅体现在国际贸易争端方面, 他们也通过大幅增加军事预算, 更新增强核威慑力量, 设立 印太司令部, 组建太空部 队, 显示了愿意动武的明确态度, 美国的国际行为明显变得强硬起来 向叙利亚发动有限度但极具心理威慑力的空袭行动, 向乌克兰提供 轻标枪 反坦克导弹, 都表明特朗 96 Martin Wolf, Trump s war on the liberal world order, https: // July 4, Robert Kagan, Trump s America does not care, June 14,

253 249 普不仅会将武力用作最后手段, 而且把武力当成美国外交政策的重要合法工具 一言以蔽之, 他把武力 压力和不可预测性结合起来 这场贸易战也被认为是中美之间一场长期的潜在竞争的开始 它不仅涉及贸易和知识产权, 也不仅仅是经济竞争, 还是技术和军事竞争, 更是一场地缘战略的竞争, 关系到未来的世界秩序 98 在过去几年间, 美国的对华战略经历了一场朝野大讨论, 发生了根本性改变, 从接触 包容转而寻求遏制和对抗, 中国的挑战变成美国关注的焦点, 中美两国 40 年的相对和平共处 将近 30 年不断加深的双边经济一体化进程行将结束 特朗普决意挑战中国的崛起地位, 日益加剧的摩擦看似不可避免 如果说贸易战使经贸合作这一中美关系的 压舱石 出现裂痕和 脱钩, 那么中美之间的竞争正在席卷越来越多的新领域 只不过目前特朗普在这方面把经济当作杠杆 可以认为, 美中关系已经跌到多年来的最低点 但这场贸易战本身也只是美国与中国之间更深层对抗的因素之一 中美之间的这场关税斗争必须放在地缘政治和经济斗争的大背景下来看待 这是一场现有的世界大国与越来越自信的挑战者之间的斗争 这也是一场体制之间的竞争 99 这场贸易战表明, 特朗普背弃世界贸易规则, 战后经济和安全秩序的基础遭到质疑 贸易与和平密不可分 第二次世界大战以后, 为了确保美国人追求的全球和平, 美国成了欧洲和东亚的首要安全保障者, 也建立了广泛的 看似强固的同盟关系 盟友们依赖美国的安全保障, 依赖进入美国的庞大市场 而这一安全认知和利益关系如今已然发生松动, 面临严峻冲击 究其本质, 特朗普及其同道者希望通过各种层面上的更高程度的闭锁, 不惜牺牲盟国利益, 将国际关系体系碎片化, 从而降低霸权的代价 因而, 对于世界, 对于亚太地区, 从某种意义上说, 现在是重要的历史时刻 ( 二 ) 印太 的发展和演变在亚太地区, 美国以及印度 日本 澳大利亚等重要国际行为体也从各自的能力和利益出发, 参与和发起各种安全和发展议程 对东南亚国家和地区来说, 这些域外行为体的介入增加了发展与合作的资源 机制和机会, 同时也会打破地区原有的安全结构和态势, 加剧不同国家之间的竞争, 带来新的不确定性 其中, 最值得关注的当属 印太 的发展和演变 98 马凯 : 美国和中国: 巨人间的决斗, 南德意志报,2018 年 7 月 7 日 转引自 参考消息,2018 年 7 月 10 日, 第 14 版 99 同上 253

254 250 国际政治既是权力博弈, 也是概念建构之间的博弈 概念建构参与并塑造权力博弈的进程和结果 100 正如二战后对 东南亚 以及 20 世纪七八十年代对 亚太 的区域建构一样, 印太 概念的产生和发展, 同样经历了演变的过程 早在 20 世纪 50 年代, 印太 作为学术概念被用于讨论去殖民化进程 21 世纪初, 随着东亚峰会扩员, 印度 澳大利亚和新西兰等国参与进来, 印太 开始重新浮现, 亚太 反而显得不合时宜了, 但 印太 的内涵已然改变, 主要出自两个方面的理由 : 一是随着中国和印度海上利益及海军的发展, 日益加剧的战略竞争促使原本分开的印度洋和太平洋连为一体 ; 其二, 经济上的联系, 尤其是东亚对中东石油的巨大需求, 提升了印度洋作为能源通道的重要性, 将两洋沿岸的国家和更广泛的地区国家的命运连接在一起 101 尽管美印日澳等国都从各自的战略意图和利益出发, 近年来先后正式使用 印太 这一概念, 但鉴于美国的霸权地位, 以及在印太地区的广泛存在, 只有当美国接受并使用这一概念, 它才会产生实质性的地缘政治意义 最初, 美国是在推进奥巴马政府的 亚太再平衡 战略时把 亚太 扩展到 印太 的, 及至特朗普政府, 美国才开始明晰并主推 印太 战略, 虽然尚未完全定型, 但 印太 已然从一个地理概念 蜕变 为地缘经济和地缘政治概念, 在美国及其盟国日本和澳大利亚等国的操弄下, 更凸显其战略和安全意涵 : 印太 的建构反映了亚洲地缘政治变迁的最新态势 2017 年美日印澳四国安全对话重启, 意味着 印太 概念自二轨层次的讨论逐步纳入官方话语, 并在日渐塑造新的亚洲地区安全架构 四国关系的发展以及对话机制的深化, 表明亚洲地缘政治正在以 印太 区域建构为标签发生内在变化 ; 102 经贸竞争和地缘政治博弈是美国 印太 战略构想的两大支柱 2018 年 6 月, 美国国防部长詹姆斯 马蒂斯在香格里拉对话会上系统阐述了美国的 印太 战略构想 马蒂斯宣称, 美国理想中的 印太 是一个安全 稳定 繁荣和自由的地区 具体而言, 它有如下五项原则 : 无论其大小, 每个国家的主权和独立需要得到尊重 ; 每个国家都可以按照其意愿在国际水域和空域自由通行 ; 在没有强制和胁迫的状态下, 和平解决争端 ; 自由 公平和对等互惠的贸易与投资 ; 遵守国际规则与规范 不难看出, 美国 印太 战略的核心内涵即是地缘政治和地缘经济 其中, 地缘政治的重点是维系海上主导地位, 遏制中国海上崛起, 地缘经济则重在加强与地区内国家的贸易和投资合作, 对冲中国日益提升的经济影响力 100 林民旺 : 印太 的建构与亚洲地缘政治的张力, 外交评论,2018 年第 1 期, 第 17 页 101 林民旺 : 印太 的建构与亚洲地缘政治的张力, 第 页 102 参见林民旺 : 印太 的建构与亚洲地缘政治的张力, 第 页 254

255 251 美国 印太 战略是一种海洋地缘竞争战略 其核心地缘关切则在军事安全领域, 主要是为了防范中国的海上崛起, 维系美国在西太平洋和印度洋的地缘主导地位 美军太平洋司令部更名为 印度洋 太平洋司令部 强化在该地区的力量部署与存在, 以及通过联合军演 ( 如美印日 马拉巴尔 海上联合演习 ) 加强与区域内重点国家的军事合作及联系, 这些行动都凸显了美国 印太 战略的地缘政治色彩 103 印太 建构冲击了东南亚国家在原来亚太体系中的核心地位, 部分东南亚国家感觉可能被美国 抛弃, 印尼等国则基于其地理位置和长远利益, 不仅接受这一概念, 而且可能以某种方式跻身其机制和进程之中 换句话说, 印太 可能加剧东南亚国家在安全和发展战略等方面的分化组合 ( 三 ) 东南亚国家竞争与合作的张力在东南亚地区, 各国由于国情和禀赋差异, 在内政外交之间也存在竞争与合作的张力 东南亚地区国家大小不一, 族群众多, 文化多样, 制度各异, 因而各国的安全和发展环境也复杂多变, 面临着诸多既有共性 更具特色的严峻问题和挑战 : 经济增长和发展问题仍是大多数东南亚国家面临的头等大事 ; 完成现代民族国家建构是个别东南亚国家的长期政治发展议程 ; 宗教极端主义和恐怖主义是许多东南亚国家棘手的安全课题 ; 在少数国家之间仍存在传统的领土和海洋权益争端 ; 一些国家之间的军备竞争也呈上升之势 半个多世纪以来, 东盟共同体建设取得了举世瞩目的成就, 东盟方式 得到了广泛理解和赞赏 104 然而, 其优势也是局限, 在地区和国家之间面临重大政治 经济和安全挑战时, 东盟仍然只能扮演规范和协调的角色, 而难以果断行动 大有作为 随着人口和经济发展的不平衡增长, 环境和资源压力加大, 东盟内部国家之间的矛盾和张力也会上升, 从而给东盟发展和共同体建设带来不确定性 103 美国 印太 战略挖的坑, 中国怎么应对?, 参见马凯硕 孙合计 : 东盟奇迹, 北京大学出版社,2017 年 255

256 252 二 中泰关系的确定性 1975 年 7 月, 中泰两国发表建交联合公报 40 多年来, 中泰关系在各个领域都保持着全面稳定发展的良好势头 2001 年 8 月, 中泰两国发表了关于开展战略性合作的联合公报, 双边关系开启了一个新阶段 2012 年 4 月, 中泰又共同发表了关于建立全面战略合作伙伴关系的联合声明, 泰国成为东盟成员国中第一个与中国建立战略性合作关系的国家, 两国关系达到了一个新高度 2014 年 12 月, 巴育总理访华, 中泰两国政府发表联合新闻公报, 双边关系继续得到稳定发展 中泰之间长期稳定的友好关系也被形象地描述概括为 中泰一家亲 纵览中泰关系的历史进程, 联系中泰关系发展的重要节点, 可以看到, 在当前亚太秩序演变的不确定性态势下, 中泰关系却呈现出难能可贵的确定性和稳定性 概而言之, 中泰关系这种长期稳定的确定性主要基于以下几个方面 : 两国人民传统的亲密友好关系 ; 基于 联合国宪章 和平共处五项原则等国际关系准则, 双方对各自政治制度和主权权益的相互理解和尊重 ; 累积战略互信, 不断深化双边合作, 提升关系水平 从 1975 年建交公报 发展两国和两国人民之间的和平友好关系, 到 2001 年联合公报的 中泰睦邻互信的全方位合作关系, 推进双方战略性合作, 再到 2012 年联合声明双方决定建立 中泰全面战略合作伙伴关系,2014 年联合新闻公报 加强中泰全面战略合作伙伴关系, 可以看出中泰关系历久弥坚, 一直处于上升态势 ; 105 与时俱进, 持续扩展互利合作的领域和范围, 增进双边关系的黏性和厚度 在 2013 年的 中泰关系发展远景规划 中, 双方决定进一步发展中泰关系, 加强在 政治 经贸 投资和金融 防务和安全 交通和互联互通 文教和旅游 科技与创新 能源 海洋 国际和地区合作 等各个领域的合作 ; 106 根据国际和地区局势的变化, 加强双方在国际和地区多边机制中的相互包容 支持和合作 ; 在泰中国侨民和华裔遵守泰王国法律, 尊重泰国人民的风俗习惯, 并与泰国人民友好相处 105 参见庄国土 张禹东 刘文正主编 : 泰国研究报告(2017), 社会科学文献出版社, 2017 年, 附录一中泰两国重要双边文件, 第 页 106 同上书, 附录一中泰两国重要双边文件, 第 页 256

257 253 比照当前亚太秩序演变的不确定性态势 中泰关系仍一如既往 显示出稳定而强 健的确定性 这一长期稳定的友好关系是上述诸因素不断契合 融通的结果 传统友 好关系是基础 政治和战略互信是前提 不断拓展合作领域 提升合作水平是动力 在泰华侨华人的贡献实属锦上添花 而两国历代领导人对中泰关系的远见卓识和关怀 呵护则是重要保证 另一方面 在当前亚太秩序演变的不确定性态势下 中泰关系也 面临新的机遇和挑战 我们应该在 中泰一家亲 的信念指引下 加强战略信任和政策协 调 密切经济文化交流与合作 为本地区的稳定与繁荣而不断共同努力 三 当前中泰关系发展中的若干问题 进入 21 世纪以来 特别是在建设有中国特色社会主义的新时代 中国高度重视周 边外交 大力推进 一带一路 倡议 努力构建新型国际关系 已经成为塑造和影响亚太 地区政治经济和安全秩序的重要角色 与此同时 在全球化和大国关系进入新阶段 国际体系和亚太秩序面临诸多不确定性的情况下 中国的内政外交也同样面临许多问 题和挑战 在国际和地区层面 中国和平崛起 合作发展 互利共赢的治国方略和政 策主张也会引起疑虑 招致误解乃至反对 建立战略信任 加强政策沟通 增进民间 交流 始终是摆在中国以及中外之间的重大课题 在新的历史环境和现实条件下 为 不断推进和发展中泰友好关系 双方可以从以下几个方面着手增进理解 加强合作 一 全面理解和推进 一带一路 合作 五年前 习近平主席提出了共建 一带一路 倡议 五年来 已经有 80 多个国家和 国际组织同中国签署了合作协议 其机会和成果惠及世界各地 尤其是 一带一路 沿线 107 国家和地区 由于 一带一路 建设是全新的事物 在合作中有些不同意见是完全正常 的 正如习主席所说 中国不打地缘博弈小算盘 不搞封闭排他小圈子 不做凌驾于 人的强买强卖 只要各方秉持和遵循共商共建共享的原则 就一定能增进合作 化解 分歧 把 一带一路 打造成为顺应经济全球化潮流的最广泛国际合作平台 让共建 一 带一路 更好造福各国人民 108 在全面理解和推进 一带一路 合作的过程中 以下几个 方面的问题值得我们深入思考 一是 一带一路 合作与现行国际经济治理机制 制度和 规范的兼容性和通约性 二是 一带一路 建设与一般国际经贸合作的关系 三是 一带 一路 建设中的 大 与 小 很显然 一带一路 面向未来 合作共赢 与构建开放型世 107 关于 一带一路 与中泰关系 参见周方冶 一带一路 建设与中泰战略合作 机遇 挑战 与建议 南洋问题研究 2016 年第 4 期 第 页 108 习近平 开放共创繁荣 创新引领未来 在博鳌亚洲论坛 2018 年年会开幕式上的主旨演讲 2018 年 4 月 10 日 人民日报 2018 年 4 月 11 日 第 3 版 257

258 254 界经济 加强二十国集团 亚太经合组织等多边框架内合作 推动贸易和投资自由化 便利化 维护多边贸易体制 共同打造新技术 新产业 新业态 新模式 推动经济 全球化朝着更加开放 包容 普惠 平衡 共赢的方向发展 是并行不悖的 因此 并非所有的中外经贸合作都要纳入 一带一路 倡议和进程之中加以谋划和推进 也并非 一带一路 都应该是政府间合作的大项目 大工程 从而放大和加剧投资和运营的政 治 经济和安全风险 要把 一带一路 建设成为 最广泛国际合作平台 意味着必须从 各国各地区的实际情况出发 一方面加强战略对接和协调 另一方面更要为民间的经 贸交流合作提供项目 资金 法规 安全 营销等政策指导 监管和支持 对于以民 间中小企业为主的泰国来说 这一点显得尤为重要 二 在国际和地区多边机制中加强沟通和相互支持 在中泰政府 2014 年 12 月发表的联合新闻公报中 双方同意继续加强在中国 东 盟 东盟 中日韩 东亚峰会 东盟地区论坛 大湄公河次区域经济合作 亚洲合作 对话 亚太经合组织 联合国等多边机制框架内的协调与配合 109 可见 中泰在这方 面的相互合作和支持 一直处于两国关系的重要议程之中 对新时代的中国而言 独 木不成林 一花难成春 要坚持和平发展 推进合作共赢 构建新型国际关系和人类 命运共同体 就必须坚持开放的基本国策 积极主动参与国际和地区的多边机制架构 之中 求同存异 增进共识 累积信任 敢于担当 树立负责任大国的地位和形象 而对于泰国而言 与中国等邻近国家一道 在多边机制框架中加强协调与配合 同样 有助于维护和扩展国家利益 提升自身的地区和国际影响力 而且 中泰这一战略合 作伙伴在多边机制框架中的协调与配合 还可以以更加丰富 灵活的沟通与联系方 式 相互借重 产生重要合力 110 三 加强民间交往中的危机风险管控 中泰一家亲 也可以说 中泰无大事 在中泰关系中不大会发生危及双边战略 互信和友好的重大问题和风险 然而 周恩来总理曾说过 外交无小事 在中泰民间 来往和交流中同样存在危机风险管控问题 否则在这个数字化的 后真相 时代 诸如在 旅游来往 教育合作过程中发生的小问题 小风波就有可能被放大 扭曲 变成大 事 酿成严重的危机和风险 2018 年 7 月初 在恶劣天气影响下普吉岛附近海域发生 游船倾覆事故 40 多名中国游客罹难 尽管在应对这一紧急事态的过程中 泰国和中 国方面通力合作 全力营救 及时披露事态信息和救援进展 但这一不幸事件引发了 109 参见庄国土 张禹东 刘文正主编 泰国研究报告 2017 附录一 中泰两国重要双边文件 第 277 页 110 在这方面 近年来泰国在东盟框架内 如作为中国 东盟关系协调国 为推动解决南海问题磋 商和谈判所发挥的沟通和协调作用可为例证 258

259 255 中国民众对泰国游的安全忧虑, 一时赴泰游客锐减 而从危机风险预警和管控的角度来看, 这一事故尚值得进一步总结和反思 111 ( 四 ) 加强对中泰关系的国际关系研究 进入 21 世纪以来, 随着中国与东南亚国家相互交往的不断扩大和深化, 中国的东南亚问题研究也开启了迅猛发展和深入的新阶段, 对东盟以及新加坡 越南 菲律宾 印尼等国内政外交及其对华关系的研究不断涌现新的热点和成果 毋庸讳言, 最近几年其中的不少成果是与南海问题 南海仲裁案有关的 比较之下, 中国的泰国研 究发展则相对平缓, 并集中在泰国政治和中泰关系两个问题领域, 研究的视野比较局限, 理论深度不足 这种情况与中泰友好关系是不大相称的, 好像 中泰无大事 反而 成了研究中的问题 为了助力中泰关系的不断发展深化, 这种状况应该引起重视并加以改变 一是要加强对中泰关系的战略认识 中泰友好源远流长, 双边关系不断提升, 全面战略合作伙伴关系稳定发展, 这在中国周边关系和外交中是不多见的, 具有模范的 类型化 意义, 值得从战略和理论高度加以提炼和总结 二是把泰国以及中泰关 系置于国际和地区的多元和多边框架 制度和规范之中, 找到新角度, 发现新问题 三是拓展研究的理论视野, 广泛运用跨学科 田野调查以及案例研究等方法和路径对泰国以及中泰关系中的诸多问题展开具体 深入分析 总之, 在当前亚太秩序不确定性的态势下, 中泰关系一如既往, 显示出其稳步发展的确定性, 实属难得, 理应珍惜 而从两国的战略 政策互动到民间交流, 如何把握 巩固和弘扬这种确定性, 则是我们共同致力的方向和远景 111 参见 人民日报 2018 年 7 月 7 日 10 日相关报道 112 关于泰国政治, 可参见王子昌 : 泰国政治发展的社会学分析 结构变化 精英选择与政治发展, 东南亚研究,2002 年第 5 期 ; 周方冶 : 泰国政治格局转型中的利益冲突与城乡分化, 亚非纵横,2008 年第 6 期 ; 张锡镇 : 泰国民主政治的怪圈, 东南亚研究,2009 年第 3 期 113 关于中泰关系, 可参见张锡镇 : 中泰关系四十年, 东南亚研究,1990 年第 2 期 ; 朱振明 : 中泰关系发展中的一个亮点: 中泰文化交流, 东南亚南亚研究,2010 年第 4 期 ; 孙学峰 徐勇 : 泰国温和应对中国崛起的动因与启示(1997~2012), 当代亚太,2012 年第 5 期 ; 庄国土 : 文化相似性和中泰关系: 历史的视角, 华侨大学学报( 哲学社会科学版 ),2013 年第 2 期 259

260 256 A Study of Thailand EEC policy and opportunities to China Professor Zhang Xizhen Mr. Chang Xiang ABSTRACT According to the Thailand 4.0 strategy Thailand s government put forwards the East Economic Corridor project as one of great strategic measures. The East Economic Corridor project aims to build up a area development platform so as to promote adjustment of industrial structure, development of social economy and upgrading of national industrialization. Location advantage, investment environment and favorable policy for the project provide good cooperation opportunities to Chinese firms following the one belt one road initiative. This will be a new highlight in Sino-Thai economic cooperation in the future. Keywords: Thailand, East Economic Corridor, development strategy, one belt one road 泰国东部经济走廊与中国的机遇 常翔114 张锡镇115 摘要 泰国政府为推动产业全面升级改造 推出 泰国 4.0 发展战略 并根据这一 发展战略制定 东部经济走廊 发展规划 作为实现泰国 4.0 的重大战略举措 东部经济 走廊旨在建成泰国产业升级的区域平台 以带动泰国整个产业结构调整 促进泰国社 会经济的发展和提升国家工业化水平 东部经济走廊的区位优势 投资环境和优惠政 策为正在响应一带一路倡议的中国企业提供了良好的合作机遇 成为中泰两国战略合 作的新机遇 关键词 泰国 泰国 4.0 东部经济走廊 2013 年习近平在哈萨克斯坦纳扎尔巴耶夫大学发表用创新的合作模式 共同建设 丝绸之路经济带 构建 丝绸之路经济带, 加强政策沟通 推动各国就经济发展战略 进行交流 协商制定区域合作规划和措施 116 泰国是中国海上丝绸之路重要的沿线国家 历史上 中泰两国间政治互信良好 经贸合作密切 人文交流频繁 2007 年中泰两国签署首个 中泰战略性合作共同行动 计划 以下简称 共同计划 共同计划作为中泰两国了解彼此国家发展战略和政府 政策对接 和制定共同发展规划的机制 2017 年 9 月 4 日习近平主席和泰国总理巴 114 常翔 玉林师范学院泰国研究中心特聘研究员 西北大学丝绸之路研究中心兼职研究员 115 张锡镇 北京大学国际关系学院教授 博士生导师 泰国法政大学比里 帕侬荣国际学院教授 华 侨大学泰国研究所暨诗琳通中泰关系研究中心兼职教授 116 习近平在哈萨克斯坦纳扎尔巴耶夫大学发表重要演讲 弘扬人民友谊 带 人民日报 2013 年 09 月 08 日 01 版 260 共同建设 丝绸之路经济

261 257 育, 共同见证中泰两国第三份 战略性合作共同行动计划 的签署, 并将中泰两国战略对接作为中国与泰国 一带一路 合作的重点 2014 年巴育 占欧担任泰国总理后, 开始推动政府体制改革, 并于 2015 年开始制定国家长期发展战略 二十年国家战略 2016 年 12 月又正式颁布第十二份国家发展规划 ( 从 年 ) 与此同时, 为改变泰国自亚洲经济危机以来就一蹶不振的传统制造业, 引导国家走出 中等收入陷阱, 巴育政府进一步提出 泰国 4. 0 战略方针 2017 年 4 月 6 日泰国第二十部宪法 泰王国 2017 年宪法 颁布, 宪法中确立了国家战略和国家发展规划的法律地位, 并构建出以二十年国家战略 国家发展规划和 4.0 战略方针组成的泰国国家总体发展战略 图表 1-1 泰国国家发展战略与东部经济走廊规划 泰国 年宪法 泰国二十年国家战略 泰国第十二份国家发展规划 泰国. 战略 东部经济走廊规划 资料来源 : 泰国 2017 年宪法 第十二份国家发展规划 泰国中长期发展战略和发展规划的确立, 使中泰两国战略对接的方向和细节更加明确清晰 因此, 加强对泰国国家战略和规划的研究, 将有助于促进提升中泰两国在 一带一路 合作背景下, 国家发展战略和政策对接的效率及准确性 本文重点研究泰国东部经济走廊发展规划的指导思想 具体目标和实施方式, 以及东部经济走廊规划与中国 一带一路 对接的可能性 一 泰国国家发展战略指导思想与宗旨 泰国曾经在国家现代化过程中取得一定的成功, 如工业化水平的提升 国民平均收入达到中等收入国家标准, 并且在东盟及其它周边区域合作中拥有一定的影响力 但由于近些年来, 由于国际市场的不景气以及国内政治的不稳定, 泰国国家发展也面临着诸多问题 根据泰国二十年国家战略和第十二份国家发展规划的发展目标, 泰国政府重点提出 泰国 4.0 经济战略和东部经济走廊计划 泰国 4.0 战略的提出主要包含 3 方面背景 : 261

262 继续未完成的工业化进程 二十世纪末, 泰国工业高速发展, 工业带动经济空 前的增长, 泰国也一跃成为 亚洲五小虎 之一 但 1997 年爆发的亚洲经济危机对泰国 工业造成毁灭性的打击, 泰国也从一个耀眼的亚洲新兴轻工业国家, 倒退回传统农业国 此后将近 20 年时间里, 泰国国经济虽然依靠旅游业发展逐步走出亚洲经济危机影响, 但工业发展迟缓, 泰国始终没有迈入工业国家的门槛 2. 产业转型升级 泰国在 1995 年步入中等国家行列后, 由于工业进程被打断和缺乏科技研发能力, 泰国传统优势产业优势逐渐缩小 近年来, 缅甸 柬埔寨 越南 老挝等东南亚国家逐渐开放, 低廉的劳动力成本 相对容易的投资环境和优惠的贸易税率, 吸引大量投资资本进入 但泰国因为政治和社会动荡, 始终无法进行产业机构调整和升级, 导致国家陷入 中等收入陷阱 3. 全球化和世界主流发展思想影响 近年来世界制造业大国相继提出本国的工业发展战略, 包括 德国工业 4.0 中国制造 2025, 印度制造 2025 等 工业信息化 智能化升级已经成为主流发展思想, 泰国因此加以借鉴并结合本国发展经验, 最终提出 泰国 4.0 战略 泰国 4. 0 战略确定后, 泰国政府提出建设东部经济走廊 (EEC), 以建立高新产业超级集群工业经济区, 作为 泰国 4. 0 战略的支撑与保障 2016 年 10 月 4 日, 东部经济走廊法 117 草案, 正式获准通过 2017 年 1 月 17 日, 巴育总理动用 泰国 2014 年临时宪法 赋予国家维和委员会主席的特权, 批准东部经济走廊发展规划 年 5 月 14 日, 东部经济走廊法 正式颁布 119 泰国 4.0 战略的主要指导思想是通过高新技术和创新技术应用, 推动泰国产业转型升级, 跨越中等收入陷阱, 增强泰国国家竞争力 东部经济走廊计划, 是利用泰国东部沿海地区优势的工业基础设施和产业链, 打造一个全新的高新产业集群工业经济区, 从而推动科技进步和创新实现国家发展的目标 为此, 泰国政府提出 东部经济走廊 规划, 作为重大战略举措, 打造泰国东部沿海经济特区 二 东部经济走廊战略的提出及意义 泰国东部经济走廊包括北柳府 春武里府 罗勇府三府, 位于泰国东部工业基地, 总面积 13,266 平方公里, 人口达到 288 万人 120 根据规划, 东部经济走廊工业用 117 东部经济特区法 [M], 泰国政府内阁, 国家维持和平秩序委员会 2017 年第 2 号主席令 : 发展东部经济特区 [M], 国家维持和平秩序委员会, พระราชบ ญญ ต เขตพ ฒนาพ เศษภาคตะว นออก.พ.ศ. ๒๕๖๑.ราชก จจาน เบกษา.เลม ๑๓๕ ตอนท ๓๔ ก.๑๔ พฤษภาคม ๒๕๖๑( 东部经济走廊法 [M], 政府公告,2018 年 5 月 14 日 ) 120 เรายงานสถ ต จ านวนประชากรและบาน ประจ าป พ.ศ.2559,ส าน กบร หารการทะเบ ยน กรมการปกครอง,เด อน ธ นวาคม พ.ศ. 2559( 年人口和家庭统计报告, 行政厅注册办公室,2016 年 12 月 ) 262

263 259 地总体规划超过 48 平方公里, 目前立即可进驻的工业用地为 24 平方公里, 未来将再开发不少于 24 平方公里的工业用地 121 泰国东部经济走廊位于大湄公河经济走廊和 21 世纪海上丝绸之路之间, 地处泰国湾东岸, 陆上与柬埔寨 老挝 越南连接, 海上则位于印度洋与西太平洋的海上航线中点位置, 是泰国传统的工业基地 海运物流中心, 具有特殊的地缘优势和发展空间, 东部经济走廊拥有泰国最重要的两大深水港, 林查班港口和马达普港口, 以及正在开发中的萨达西港口 其中林查班港口是泰国最大的国际深水港,2016 年集装箱吞吐量达到 706 万个标准集装箱, 泰国 98% 的出口车辆经由林查班港口运输 122 同时, 东部经济走廊还拥有泰国 3 号和 7 号两条国道, 能够连接曼谷和东部地区各重要的工业区 码头和城市 东部经济走廊还是泰国著名的旅游目的地, 包括芭提雅 西昌岛 象岛等国际旅游景区, 其中芭提雅年平均接待游客数量达到 1000 万人次 泰国政府将东部经济走廊规划发展成为国家级战略的试验区, 就是希望建立深化改革的区域平台, 从而带动泰国整个产业调整, 实现泰国经济社会的发展和升级 泰国东部经济走廊是实践泰国 4. 0 战略方针的改革与试点 东部经济走廊地区位于泰国最具竞争力的工业基地, 拥有良好工业基础设施和配套产业链, 能够为外国企业快速入驻提供便利条件和支持 同时, 在该区域内也包括部分高能耗 低产能 低技术水平的老旧工业产业, 这为泰国政府按照泰国 4. 0 方针, 逐步淘汰落后产能, 发展高科技和未来产业提供改革和试点经验 三 东部经济走廊的战略指导思想与原则 泰国东部经济走廊规划总的指导思想是, 通过经济特区的建设, 带动区域高新科技发展, 推动泰国产业机构调整, 打造区域未来产业超级集群 (Super Cluster), 带领泰国走出中等收入陷阱 其具体原则包括 : 一 通过国家维持和平秩序委员会主席令特权, 从立法和行政层面进行统筹, 打破民选政府时期政治家系统和公务员系统 中央政府和地方政府 行政与司法之间的隔阂, 统筹管理共同建设经济特区 二 政府与民间资本共同投资 (PPP), 政府项目对民间开放投资, 利用民间资本和生产力, 迅速建设经济特区基础设施, 工业 运输 港口和公共服务设施等 121 โครงการระเบ ยงเศรษฐก จภาคตะว นออก,ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาการเศรษฐก จและส งคมแหงชาต, ก มภาพ นธแ 2560 หนาท 8( 东部经济走廊项目, 国家经济与社会委员会办公室 [M], 第 8 页 ) 122 ผลประกอบการ ทลฉ. ป 59 โตตามเป า เรงเด นหนาพ ฒนาโครงการตอเน อง [J],หนาแรกผ จ ดการ, ( 网址 : 年林查班港口增长达标 将迅速发展后续项目, 经理报 [J], ) 263

264 260 三 构建现代化的交通网络系统 规划纵横联通 高效便捷 低成本的交通物流运 输网络 四 招商引资 打造新经济增长引擎 New Engine of Growth 发展传统优势产 业 First S-curve 和未来产业 New S-curve 促使泰国产业科技升级和改造 传统优势产业包括 新一代汽车制造 智能电子 生物科技和农业高端 高端旅游和 医疗旅游 食品深加工 未来产业包括 自动化和机器人 航空和物流 生物化工和 生物能源产业 数字化产业 医药中心 五 优化东部沿海工业区布局 促进区域内经济区产业链结合 通过东西经济走 廊 南北经济走廊实现区域联通 六 打造社会生态结构 提高国民教育 生活水平 建立新城市 社区 发展教 育 旅游行业 促进积累人力资本 四 东部经济走廊建设的实施步骤 东部经济走廊建设周期与第十二份国家发展规划同步 时间为 年 东 123 部经济走廊政府规划包括三个发展阶段 第一阶段 年124 建设东部经济走廊交通运输基础设施 启动政府投资 项目环境评估 EIA 其中包括 芭提雅 马达普港高速公路项目 北柳 空西诰 甘 阔 ฉะเช งเทรา-คลองส บ เก า -แก งคอย 铁路标准轨复线项目 林查班港口码头基础设施升级改造 项目 第二阶段 年 加强东部经济走廊交通基础设施建设 同时启动城市基 础设施建设和重点项目 其中包括曼谷 罗勇高铁项目 芭提雅轻轨项目 林查班港 口三期工程 马达普港口三期工程 城市水电道路基础设施 城际公路建设项目 乌 打抛机场升级改造和飞机修理中心 第三阶段 2021 年及未来 要完成的重大建设项目 包括乌打抛机场 林查班港 口第三期工程 马达普港口第三期工程 铁路 城市基础设施等 东部经济走廊的重点发展项目包括 1 扩建乌达抛机场 政府将在 5 年内投入 2000 亿泰铢 将目前乌打抛机场 300 万人次/ 每年的客运量 提升至 1500 万人次/ 每 年 此后 将在 15 年时间内 进一步扩建乌打抛机场 最终达到 6000 万人次/ 每年的 客运量 2 建设曼谷-罗勇高铁线路 政府将投入 2245 亿泰铢 建设连接廊曼机场 素万那普机场和乌打抛机场的高铁线路 3. 林查邦港口第三期建设项目 政府将投入 123 แผนงานพ ฒนาระเบ ยงเศรษฐก จภาคตะว นออก(พ.ศ )รายงานหล ก [M] ส าน กงานคณะกรรมการ พ ฒนาการเศรษฐก จและส งคมแห งชาต พฤศจ กายน 2559 东部经济走廊规划 年 主报告 [M] 国 家经济与社会委员会办公室 2016 年 11 月 政府财政年度 时间为 2016 年 10 月-2017 年 10 月

265 亿泰铢 将林查班码头从 700 万标准集装箱/ 年吞吐量 提升至 1800 万标准集装箱 / 年 4 建设连接 3 处港口的复线铁路 政府将投资 643 亿泰铢 将林查邦港口 马 达普港口 萨达西港口 ท า เร อส ต ห บ 连接起来 5 在春武里 罗勇和北柳府建设新城 市 为经济和工业发展提供被套设施 125 五 一带一路与东部经济走廊对接的机遇和风险分析 东部经济走廊是泰国未来发展战略的一部分 是泰国国家发展的阶段性目标和试 点 泰国政府对于东部经济走廊高度重视 同时也提供了优惠的投资政策 东部经济 走廊区域链接作用 也为中国高科技企业进入东南亚提供了跳板 中国与泰国良好的 双边关系和政治 经济合作基础 为两国在东部经济走廊合作方面提供机遇 但同时 应该看到 泰国经济环境和政治局势都存在不稳定性 因此必须提高投资风险意识 加强对风险的管控 1 一带一路 倡议奠定中泰两国国家发展战略合作基础 自习近平提出一带一路建议后 泰国官方一直持欢迎与合作的态度 2012 年 4 月 中泰两国发表 中华人民共和国和泰王国关于建立全面战略合作伙伴关系的联合 声明 以下称 联合声明 将两国关系提升到 全面战略合作伙伴 2013 年 10 月 中泰两国依据联合声明 发表 中泰关系发展愿景规划 2014 年 李克强总理 与巴育总理在出席大湄公河次区域经济合作领导人第五次会议期间 签署 中泰铁路 合作谅解备忘录 和 中泰农产品贸易合作谅解备忘录 的签署 与此同时 泰国国家发展战略逐渐清晰 中泰两国国家战略层级的合作进入新时 期 中泰两国加强国家战略 国家发展规划和政府政策的沟通 交流和共赢 将有助 于中国打造 一带一路 合作范式 促进中泰两国产业 产能调整 加强中国在东南亚区 域的影响力 2 中泰两国工业发展战略合作互补性强 2015 年 5 月中国正式 中国制造 2025 中国制造 2025 目标是实现中国从制造 业大国向制造业强国转变 在泰国 4.0 战略方针制定过程中 泰国参考 中国制造 2025 战略及世界上其它工业 4. 0 发展战略 这为中泰两国围绕国家经济发展战略的合作奠 定了基础 泰国 4. 0 与 中国制造 2025 所涉及的十大发展领域中 其中有多个发展领 域具有相似性和互补性 这为两国合作共赢提供了基础 125 จ ดเปล ยนประเทศไทย 4.0 จ ดท พลงท นระเบ ยงเศรษฐก จตะว นออก [N] ไทยร ฐ, ( 泰国的转择点 泰国 4.0 吸引投资东部经济走廊规划 [N] 泰叻报 2017 年 1 月 13 日) 网址 265

266 262 表格三 泰国 4.0 与中国制造 大发展领域对比 泰国 4.0 中国制造 数字化产业 新一代信息技术产业 2 自动化和机器人 高档数控机床和机器人 3 航空和物流 航空航天装备 4 医药中心 生物医药及高性能医疗器械 5 新一代汽车产业 节能与新能源汽车 6 食品深加工 农机装备 7 智能电子 电力装备 8 生物化工和生物能源 新材料 9 生物科技和农业 海洋工程装备及高技术船舶 10 高端旅游和医疗旅游 先进轨道交通装备 资料来源 二十年 泰国 4.0 战略 126和 中国制造 2025 泰国与中国有着相似的工业发展历程 两国都是传统的农业国家 又同时错过前 三次工业革命的历史发展时期 泰国工业在 1997 年金融经济危机中一蹶不振 虽然此 后依靠外来投资 使泰国工业产品代加工能力增强 但缺乏核心技术导致泰国工业化 进程迟缓 泰国因此寄希望能够通过引进高科技产业的方式 发展本国高科技 高附 加值产业 直接进入工业 4.0 时代 中泰两国目前围绕高新科技产业合作已经展开和取得成果 2016 年 4 月 中泰两 国签署 极地科学研究合作谅解备忘录 6 月 泰国副总理颂奇前往中国洽谈 智能 城市 项目 月 9 日 中国科学院院长白春礼在京会见了泰国科技部长披切 杜隆 卡威洛 年 2 月 14 日 中科院正式启动筹建曼谷创新合作中心 129中科院曼谷 创新合作中心的建立 是中国科技成果 走出去 的一次成功 标志着中泰两国在 中国 制造 2025 和 泰国 4.0 的合作已经启动 3.工业园区为中国对泰国 FDI 增长提供平台 东部经济走廊区域是泰国传统工厂和工业园区集中的地区 东部经济走廊规划启 动后 新工业园区的建设 以及 BOI 投资优惠政策 外籍员工签证优惠 土地租赁政 策政策等一系列政策的出台 为中国直接投资泰国创造新的平台 未来将有助于提高 泰中两国 FDI 及双边贸易 126 ย ทธศาสตรแการพ ฒนาอ ตสาหกรรมไทย 4.0 ระยะ 20 ป (พ.ศ ) [M] กระทรวงอ ตสาหกรรม,ต ลาคม 2559( 泰国工业 4.0 二十年战略 [M] 工业部 2016 年 10 月) 127 泰国副总理访华 签则创和智慧城市合作协议 [N] 中国国际贸易促进会, 网址 白春礼会见泰国科技部长披切 杜隆卡威洛[N] 中国科学院 网址 中科院启动筹建曼谷创新合作中心[N],中国新闻网 网址 266

267 263 根据对中泰 FDI 对双边贸易的研究130发现 中泰两国 FDI 粗粮同期增长速度高于 总体水平 FDI 存量与流量差距呈现加速扩大趋势 表明 FDI 结构中的中长期投资在 迅速增加 体现出投资者对于中泰两国经贸合作前景的信息 伴随中泰 FDI 的增加 两国贸易额也在提升 中泰 FDI 对双边贸易存在明显的促 进关系 中国对泰国的直接投资属于贸易创造型 FDI 东部经济走廊规划确立后 外 国资本对东部经济走廊区域的投资大幅增加 2017 年申请优惠政策的泰国东部经济走 131 廊投资项目总额接近 3000 亿泰铢 较 2016 年大幅增长 49% 东部经济走廊规划为外国投资提供了多项优惠措施 包括豁免该国本土及海外投 资者的个人所得税 或最高税率上限为 10% 可能准许以美元交易 而当局也在考虑 允许外资银行在东部经济走廊建立分支机构 协助投资者寻找合适的经营地点 土地 可租用最高年限为 99 年 所有获批准的投资者将获发五年工作许可证 132 一带一路 背景下 中泰两国应该增加中泰 FDI 对双边贸易的促进功能 提升中泰 两国规模经济和生产效率的提升 同时 中国应该将 去产能 与中国对泰国 FDI 相结 合 帮助中国企业了解泰国政府国家发展战略和东部经济走廊规划 让中国企业在要 素禀赋上优化配置 最终实现两国在 一带一路 经济合作中的互利共赢 5.泰国东部经济走廊重点项目与 一带一路 的对接 泰国东部经济走廊的建设 为泰中两国围绕 一带一路 的合作提供了一个新的平 台 泰国政府在投入国家预算的同时也推行 政府和社会资本合作制 PPP: Public Private Partnership 的合作模式 为社会资本参与东部经济走廊提供绿色通道 现阶段 中泰两国在东部经济走廊的合作机遇主要集中在 1 交通物流基础设施方面 东部经济走廊规划也使得区域内原有的交通物流 基础设施无法满足发展需求 因此泰国提出升级复线铁路和修建曼谷 罗勇高铁高铁 规划 复线铁路升级项目政府计划将原有的窄轨铁路全面升级为标准轨复线铁路 并 与各主要工业区 主要交通枢纽相连接 为东部经济走廊打造无间断的物流系统 曼 谷 罗勇高铁项目将建成连接素万那普机场 廊曼机场和乌打抛机场 以及主要旅游 目的地和人口密集城市的高铁线路 复线铁路和高铁方面 泰国对中国技术和资金依 赖程度较高 使得中国企业获得快速参与东部经济走廊基建项目的机遇 2018 年 3 月 130 陈丁 卢山冰 一带一路 背景下中泰 FDI 对双边贸易的影响机制研究 [J] 河北学刊 2016 年 7 月 第 36 卷第 4 期 131 杨舟 陈家宝,去年泰国东部经济走廊申请优惠政策项目额大增[EB/OL],新华网 2018 年 06 月 07 日 网址 泰国将对沿海各府投资者提供优惠[EB/OL] 香港贸易发展局经贸研究 2016 年 7 月 11 日 ( 267

268 日 泰国内阁正式批准 EEC 高铁项目 项目总预算达到 2245 亿铢133 项目目标将 在 2018 年内完成招标 2 数字化产业方面 泰国数字化产业的发展 也将为中国电子商务 网络金 融 应用软件等行业 走出去 提供机遇 泰国电子商务市场相对中国而言 尚处于起步 初创阶段 中国在电子商务领域积累的领先技术和成功经验 将有助于中国互联网电 子商务企业开拓和深耕东南亚市场 中国企业收购和入股东南亚电商网站 lazada 泰 国门户网站 sanook 和在泰国推广微信钱包和支付宝互联网在线支付 标志着中国企业 已经开始进入东南亚和泰国市场 东部经济走廊规划将为中泰两国数字化产业合作提 供更广阔的平台 为企业提供更加便利和优惠的政策 这也将有利于中国数字化产业 全球化和打造中国在 一带一路 沿线国家中的软实力 泰国数字经济与社会部 已经在 泰国东部经济走廊初步建设成功一个 数码园 Digital Park Thaiand 并已经投入 运营 数码园占地 830 莱 泰国政府将在数码园内打造全国首个物联网学院 为企业 提供 5G 实验室 云创新实验室 人工智能设计实验室及数据分析中心 为中国数字化 134 产业进驻提供了良好的环境 3 工业制造业方面 泰国化石燃料相对缺乏 新能源和替代能源技术将减少 泰国对传统化石燃料的依赖 对于石油和天然气主要依靠进口的泰国具有重大意义 但由于法律相对滞后 泰国新能源汽车特别是电动汽车生产和市场推广尚未起步 2017 年 3 月 25 日 泰国投资促进委员会宣布纯电动汽车 气电混动汽车和充电式汽 车项目将获得投资优惠政策支持 这标志着 泰国在未来将加快新能源汽车相关法律 的修订 为发展东部经济走廊 新一代汽车制造业 铺路 泰国汽车市场长期被日本汽车 厂商占据 泰国家庭汽车保有量高 其中日本汽车品牌的传统化石燃料汽车占超过 90% 中国新能源汽车在近年来取得巨大进步 新能源汽车质量已经达到国际先进水 平 并开始进入市场推广阶段 泰国市场的开放 将为中国新能源汽车行业跟随 一带 一路 走出来和参与东南亚市场竞争提供极佳窗口期 4.泰国东部经济走廊的投资风险 经济方面 泰国传统工业基础薄弱 目前泰国本土工业企业以低技术水平的轻工 业为主 汽车 电子产品等高附加值产业仍掌握在外国企业手中 东部经济走廊中提 出发展的传统优势产业和未来产业中 泰国本土工业企业涉及较少 并未掌握行业核 心发展技术 中国企业在入驻东部经济走廊后 可能面临难以寻找到下游配套产业链 厂家 难以获得生产原料的困境 泰国研发型人力资源严重缺乏 泰国本土教育 重文轻理 导致科研人才 高级技 术工人极其缺乏 因此研发型企业可能会面临较大的人力资源竞争 同时 英拉政府 133 โครงการรถไฟความเร วส ง เช อม 3 สนามบ น แบบไร รอยต อ[EB/OL].ส าน กงานคณะกรรมการนโยบายเขตพ ฒนาพ เศษ ภาคตะว นออก (สกพอ.).2018 ( (无缝连接 3 个机场的高铁项目[EB/OL] 东部经济 走廊政策委员会办公室 2018 年) 134 陈家宝 泰国欢迎中企投资数码园建设[EB/OL],新华网 http:// 268

269 265 时期出台的 劳工 300 铢最低日薪法 使得泰国普通劳动力成本相对于周边国家缺乏竞 争优势 泰国本土劳工缺乏 从事建筑 服务业等基础工作岗位的劳工大部分来自于 老挝 缅甸 柬埔寨 但近年来随着这些国家的发展 使得劳工回流严重 泰国目前 已经面临严重的劳工缺失问题 政治方面 巴育政府上台后 多次使用 泰王国 2014 年临时宪法 第 44 条赋予 的特权 这个特权规定国家维持和平秩序委员会主席拥有发布国家最高级别命令的权 力 时间一直持续到大选选出新政府后为止 虽然巴育使用 宪法 44 条特权 推动改革 获得民众支持 但社会舆论对于 宪法 44 条特权 的质疑 反对也从未间断 而东部经 济走廊规划 正是巴育动用 宪法 44 条特权 特批的发展规划的 泰国东部地区民众 反对政府东部经济走廊规划 东部地区民众向东部经济走廊办 公室提交请愿信 要求政府在推动该规划前 应该考虑当地民众利益 坚持环保标准 135 以及应该让民众参与政策决策 泰国 2017 年宪法颁布后 泰国将在 2018 年前后举行下议院选举成立新政府 2017 年宪法中 政党权利和生存空间遭到极大压缩 因此政府在大选拉票阶段取消政 治集会限制后 泰国政党和政治团体同军人集团的博弈将随之展开 未来可能出现大 型政治集会和示威游行 从而影响到泰国社会稳定 因此中国企业在对东部经济走廊 规划进行投资的过程中 应该充分考虑到泰国的政治风险 六 参考文献 [1]习近平在哈萨克斯坦纳扎尔巴耶夫大学发表重要演讲 弘扬人民友谊 共同建设 丝绸 之路经济带 [N] 人民日报 2013 年 09 月 08 日 01 版 [2]2016 年林查班港口增长达标 将迅速发展后续项目 经理报[J] (网址 [3] 东部经济特区法 [M] 泰国政府内阁 [4]国家维持和平秩序委员会 2017 年第 2 号主席令 发展东部经济特区[M] 国家维持和 平秩序委员会 [5] 泰国副总理访华 签初创和智慧城市合作协议 [N] 中国国际贸易促进 会, 网址 [6]陈丁 卢山冰 一带一路 背景下中泰 FDI 对双边贸易的影响机制研究 [J] 河北 学刊 2016 年 7 月第 36 卷第 4 期 [7]泰国将对沿海各府投资者提供优惠[EB/OL] 香港贸易发展局经贸研究 2016 年 7 月 11 日( 135 ภาคประชาชนย นสนช.ทบทวน "กฎหมายอ อ ซ ".posttoday 民众向国家立法议会提交复议东部经济走廊规划的 请愿书[EB/OL] Posttoday 2017 年 10 月 9 日 269

270 266 [8] 泰国工业 4.0 二十年战略 ( ) [M], 工业部,2016 年 10 月 [9] 东部经济走廊规划 ( 年 ) 主报告 [M], 国家经济与社会委员会办公室, 2016 年 11 月 [10]2016 年人口和家庭统计报告, 行政厅注册办公室,2016 年 12 月 [11] 白春礼会见泰国科技部长披切 杜隆卡威洛 [N], 中国科学院, ( 网址 : [12] 泰国的转择点泰国 4.0 吸引投资东部经济走廊规划 [N], 泰叻报,2017 年 1 月 13 日 ) ( 网址 : [13] 中科院启动筹建曼谷创新合作中心 [N], 中国新闻网, ( 网址 : [14] 东部经济走廊项目, 国家经济与社会委员会办公室 [M],2017 年 2 月, 第 8 页 [15] 民众向国家立法议会提交复议东部经济走廊规划的请愿书 [EB/OL],Posttoday,2017 年 10 月 9 日 ) [16] 东部经济走廊法 [M], 政府公告,2018 年 5 月 14 日 [17] 杨舟 陈家宝, 去年泰国东部经济走廊申请优惠政策项目额大增 [EB/OL], 新华网, 2018 年 06 月 07 日 ( 网址 : [18] 无缝连接 3 个机场的高铁项目 [EB/OL], 东部经济走廊政策委员会办公室,2018 年 ) [19] 陈家宝, 泰国欢迎中企投资数码园建设 [EB/OL], 新华网,( 网址 : http:// 270

271 267 To Strengthen Sino-Thai Strategic Cooperation in the Context of New Situation Professor Zhu Zhenming Yunnan Academy of Social Sciences,China ABSTRACT Since the establishment of strategic cooperative relations between China and Thailand in 2001 Sino-Thai relations have been upgraded and continuously developed.in 2012 Both sides agreed to establish a comprehensive strategic partnership of cooperation. Sino-Thai strategic cooperation has become an important guarantee for the sound and in-depth development of Sino-Thai relations. At present, the significant changes have taken place in the internal and external environment of Sino-Thai strategic cooperation,and have had an impact on Sino-Thai strategic cooperation. Although the overall situation of Sino-Thai strategic cooperation has not changed,and Sino-Thai strategic cooperation achieved remarkable results new problems and difficulties arise constantly. Sino-Thai strategic cooperation faces both opportunities and challenges. Two sides should further strengthen research on Sino-Thai strategic cooperation in the context of new situation.some suggestions are put forward in the paper. 面对新形势加强中泰战略合作 朱振明教授 云南省社会科学院 1975 年中泰两国建交以来 中泰关系不断发展 到 2001 年中泰关系上升到一个新的 高度 两国同意建立战略性合作关系 2012 年中泰战略性合作关系再次提升到 全面战 略合作伙伴关系 这是多年来中泰关系健康 平稳发展取得的成果 也是中泰关系更加 成熟的体现 当前 国际形势出现重大变化 世界格局正处于加快演变的历史性进程之 中 世界的大发展 大变革 大调整和中泰两国国情的变化 使中泰战略合作的内外环 境发生变化 新形势对中泰战略合作既是机遇 也带来挑战 面对新形势 如何加强 和深化中泰战略合作 使中泰战略合作可持续发展 是我们需要认真研究的问题 一 中泰战略合作进入新阶段 自 2001 年中泰建立战略性合作关系 特别是 2012 年中泰战略性合作关系提升到全 面战略合作伙伴关系以来 中泰关系出现全面发展势头 展现出巨大的合作潜力和广阔 的合作前景 由于新问题和新情况的出现 两国关系中不时也存在不尽如人意的地方 但总体来看 中泰两国在政治上始终保持密切磋商 经济上相互依存日益加深 文化上 各种交流频繁 人员往来不断创新高 合作领域不断扩大 特别是随着中泰两国加强国 家战略 国家发展规划和政府政策的沟通 中泰战略性合作共同行动计划 ２０１２ ２０ 271

272 268 １６ 得到逐步落实 中泰两国国家战略层级的合作进入新时期 近几年来中泰战略合作 的成效比较突出的反映在几个方面 在政治与安全领域 中泰两国不断加强政治互信 在涉及双方共同利益的重大问 题上相互支持 中国尊重和支持泰国为维护国家统一和领土完整 实现政治稳定 经济 发展 民生改善所作的努力 泰国完全支持两岸关系和平发展和中国和平统一大业 积 极支持中国提出的 一带一路 倡议 成为 亚洲基础设施投资银行 首创成员国 作为两 国全面战略合作伙伴关系的重要组成部分 最近几年中泰军事 防卫合作成效显著 其 中 中泰两军多次开展联合训练和演习 开创了中国军队与各国军队开展务实合作的新 路子 也为中泰两军友谊谱写了新篇章 泰国成为中国与外国军事交流中 最早与中国 开展联合军事训练和演习的国家 此外 中泰两国建立了年度防务安全磋商机制 通过 这一机制 加强了中泰两军的理解和沟通 中泰两国在军事装备技术领域的合作不断扩 大 泰国通过对中国生产的军事装备的采购 增加了一些先进军事装备 有助于军队提 高战斗力 中国为泰国军队装备的改进和提高提供了技术支持 有利于增强泰国军队的 装备水平 在经济关系方面 中泰建交后中泰经贸合作一直处于平稳发展状态 中泰战略合 作的深化 进一步促进了中泰经济贸易关系的发展 近年来 泰国对华贸易呈逐年上升趋势 中泰贸易不断超越以往的记录 据泰国海关统 计 2017 年泰国与中国双边货物进出口额为 亿美元 按国别进出口额统计 中国 已成为为泰国第一大出口市场和第一大进口来源地 中泰经贸合作的提升 有助于泰国 经济的恢复和发展 根据泰国中华总商会与朱拉隆功大学经济学院联合发布的 泰国中 华总商会经济指数 调研报告 2018 年第一季度泰国国家经济总体状况稳定 趋向良好 泰国与中国的经济联系日益密切 贸易往来不断增加 报告显示 2018 年第一季度泰国 与中国经济关系的随机调查结果显示 从 2017 年第三季度开始 中泰两国的贸易额 投 资额以及其他经济合作一直稳中有升 报告认为这受益于中国游客的增加和泰国国内 生产总值的提高 以及泰国产品出口到中国贸易额的增加 136 除了传统贸易合作外 近两年中泰经济 科技合作也在加紧进行 令人瞩目的中 泰铁路合作 在两国的共同努力下 终于克服困难进入实施建设阶段 伴随着 泰国 4.0 和中国 一带一路 倡议的对接 中泰科技合作迅速展开 近几年中泰双方在农业 生物技术 核聚变科学 等离子体技术等领域开展了务实合作 中泰两国还就 极地科 学研究合作 智能城市 项目等进行洽谈 取得共识 2015 年 巴育总理提出希望中 国科学院在泰国建立分支机构 推广相关科研成果和技术 为泰国经济发展服务 经 过两年的磋商和准备 2017 年 12 月中国科学院曼谷创新合作中心正式揭牌 曼谷创 新合作中心成为双方共同支持 着力打造的中泰科技交流合作重要平台 将使泰国共 享中国高科技创新成果 为泰国经济创新发展和科技人才培养提供有力的支撑 㻝㻟㻢 㻌 泰国经济状况整体良好㻌泰中经济关系不断发展 㻞㻜㻝㻤 年㻌㻢 月 㻞㻤 日 人民网 㻌 㼔㼠㼠㼜㻦㻛㻛㼣㼛㼞㼘㼐㻚㼜㼑㼛㼜㼘㼑㻚㼏㼛㼙㻚㼏㼚㻛㼚㻝㻛㻞㻜㻝㻤㻛㻜㻢㻞㻤㻛㼏㻝㻜㻜㻞㻙㻟㻜㻜㻥㻝㻥㻢㻝㻚㼔㼠㼙㼘㻌 㻌 272

273 269 在文化交流 人员往来方面 更是出现超乎预想的大发展 中泰两国人文交流潜力 巨大 双方每年人员往来超过 1000 万人次 在东南亚地区稳居首位 在教育领域 目前 中国在泰留学生达 3.1 万人 泰国在华留学生也超过 2 万人 泰国的汉语推广事业蓬勃 发展 泰国现已有 15 所孔子学院及 11 所孔子课堂 每年都有一千多名汉语教师志愿者 轮流在泰国仸教 泰国成为中国派出汉语教师志愿者人数最多的国家 137中泰旅游合作 更是超常规发展 旅游业是泰国经济支柱之一 对其国内生产总值 GDP 的贡献超过 9% 根据泰国旅游和体育部公布的材料显示 中国游客已成为泰国旅游业增长的巨大 推动力 据报道 2017 年访泰中国游客达 980 万人次 比 2016 年增长近 11.97% 为当 地带去超过 5200 亿泰铢 约合 1047 亿元人民币 的收入 据新华社援引泰国泰旅游和 体育部公布的材料 2018 年上半年中国内地游客约占外国总游客人数的 30 为泰国 旅游业创收 3190 亿泰铢 约占外国游客总贡献的 这对促进中泰两国经济文 化的进一步交流发挥了积极作用 也对泰国的经济发展做出了贡献 总之 中泰一家亲深入人心 两国关系发展势头很好 各领域合作持续推进 中泰 战略合作关系的建立是中泰关系深入发展的结果 而中泰战略合作的推进 又促进了中 泰关系的进一步发展 也促进了各自国家经济 社会的发展 完全符合中泰两国和两国 人民的共同利益 二 中泰战略合作的环境发生重大变化 中泰两国建立战略合作关系的这十多年 特别是建立全面战略合作关系的这亓六 年间 中泰战略合作的环境发生重大变化 所谓中泰战略合作的环境 是指影响中泰战 略合作的国际环境 以及中泰两国各自变化的环境 中泰战略合作的环境的重大变化 对中泰战略合作产生着不同程度的影响 这些变化突出反映在几个方面 第一 国际形势出现复杂而深刻的变化 世界处于百年未有之大变局 一方面和平 与发展仍然是时代主题 和平发展大势不可逆转 世界多极化 经济全球化 社会信息 化 文化多样化深入发展 全球治理体系和国际秩序变革加速推进 国际力量对比更趋 平衡 各国相互联系 相互依存日益加深 要和平 求合作 谋发展 建设美好家园 成 为各国人民的共同愿望 不要战争 不要对抗更加成为国之所向 民之所归 和平力量 的上升远远超过战争因素的增长 和平 发展 合作 共赢成为不可阻挡的时代潮流 国 际环境总体稳定 工业 4.0 革命的兴起 迎来了世界新一轮科技革命和产业变革 推动 着世界向前发展 另一方面 世界格局加快演变 世界面临的不稳定性不确定性突出 世界经济增长 动能不足 贫富分化日益严重 地区热点问题此起彼伏 恐怖主义 难民潮 网络安全 重大传染性疾病 气候变化等非传统安全威胁持续蔓延 冷战思维 霸权主义 强权政治 单边主义 保护主义抬头 经济金融和发展鸿沟问题日益突出 世界范围内安全形势更 加复杂 人类面临许多共同的严峻挑战 137 西安举行第 㻝㻞 届全球孔院大会 泰 世界日报 㻞㻜㻝㻣 年 㻝㻞 月 㻞㻤 日 㻌 㻌 泰方说今年上半年赴泰中国内地游客增长 㻞㻢㻑 㻌 㻞㻜㻝㻤 年 㻣 月 㻝㻤 日 新华社 㻌 㼔㼠㼠㼜㻦㻛㻛㼣㼣㼣㻚㼤㼕㼚㼔㼡㼍㼚㼑㼠㻚㼏㼛㼙㻛㼠㼔㼍㼕㼘㼍㼚㼐㻛㻞㻜㻝㻤㻙㻜㻣㻛㻝㻤㻛㼏㼋㻝㻝㻞㻟㻝㻠㻢㻜㻟㻤㻚㼔㼠㼙㻌 㻌 㻝㻟㻤 273

274 270 近年来美国特朗普政府上台后, 加剧了世界的不稳定性 作为世界上最强的超级大国, 美国的政策走向和采取的行动对世界的发展有着重大影响 特朗普上仸以来, 推出 美国优先 的国家战略, 退出 伊核协议 巴黎协议 环太平洋贸易伙伴协议 等条约, 退出联合国教科文组织 联合国人权理事会等原先由美国主导的国际组织 美国不顾世贸规则, 发动了人类经济史上规模最大的贸易战 美国推行的单边主义和贸易保护主义, 无疑是对现有国际秩序的最大挑战 美国挑起全球贸易战, 沉重打击多边贸易体系 在对外关系上, 美国开始强调竞争 弱化合作, 进一步扩大大国间的矛盾和分歧 对不愿俯首听命的国家则以战争 经济制裁相威胁, 甚至对其盟国也实行大棒政策 美国优先 突显了 顺我者昌, 逆我者亡 的霸权行径 特朗普政府的所作所为对国际政治 国际经济形势产生严重冲击, 对世界制造了更多的不确定性 美国肆意改变国际秩序, 无疑是对现有国际社会的最大挑战, 不仅将深刻影响美国对内对外政策, 而且将在一定程度上影响世界战略格局的稳定 第二, 中国的崛起, 成为世界历史进程中的一个重大事件 中国改革开放 40 年来, 国家面貌发生翻天覆地的变化 中国的经济实力 科技实力 国防实力 综合国力进入世界前列 中国以最短的时间告别落后贫困, 实现了让世人惊叹的经济发展 中国的经济建设取得重大成就 经济保持中高速增长, 在世界主要国家中名列前茅 2017 年中国国内生产总值 (GDP) 从 54 万亿元增长到 80 万亿元, 稳居世界第二, 对世界经济增长贡献率超过 30% 中国的科技水平飞速提高, 一些重大科技成果相继问世, 有些已处于国际领先水平 以 复兴号 为代表的先进轨道设备 华龙一号 为代表的第三代核电技术等高端装备制造业已达到国际领先水平 ;2017 年中国工业机器人产量突破 12 万台, 同比增长 68.1%, 产量居世界第一位 ;C919 大型客机成功首飞等标志性重大产业创新不断涌现, 标志着中国正在从制造业大国走向制造业强国 随着对外开放的深入, 中国对外贸易 对外投资 外汇储备稳居世界前列 中国人民的生活水平 居民收入水平 社会保障水平显著提高 ; 六千多万贫困人口稳定脱贫, 贫困发生率从 10.2% 降到 4% 以下, 举世罕见 就业状况持续改善, 城镇新增就业年均 1300 万人以上 中国城乡居民收入增速超过经济增速, 中等收入群体持续扩大, 形成了世界上人口最多的中等收入群体 139 在国际舞台上, 中国推行中国特色大国外交, 形成全方位 多层次 立体化的外交布局 中国提出的 一带一路 倡议, 受到沿线国家的普遍支持 在 2016 年底举行的第 71 届联合国大会上, 大会决议首次写入 一带一路 倡议并获得 193 个会员国的一致赞同 一带一路 倡议, 成为迄今最受欢迎的国际公共产品, 一个重要原因在于它顺应了合作 139 中央经济工作会议举行 习近平李克强作重要讲话, 年 月 日, 新华社 对 中等收入群体, 国内尚无统一的标准 世界银行把成人年收入 美元作为中等收入标准 按美元与人民币 的保守汇率计算, 中国人年收入 万 万元人民币, 就算进入中等收入群体 而国际货币基金组织有一个是以购买力平价 ( ) 计算的标准, 个人财富在 万 万美元的, 就属中等收入群体 按以上汇率计算, 中国个人财富在 万 万元人民币间的可算进入中等收入人群行列 274

275 271 共赢的时代潮流和各国加快发展的迫切愿望 这是中国为世界和平与发展作出的新的 重大贡献 总之 经过多年的努力 中国的社会生产力 经济实力 科技实力 国防实力迈上 一个大台阶 综合国力 国际竞争力 国际影响力迈上一个大台阶 中国的国际地位实现 前所未有的提升 国家面貌发生新的历史性变化 140中国的崛起已经成为本世纪最重大 的事件 它对世界的影响将会进一步显示出来 第三 泰国的形势也发生了重大变化 从 2006 以来 泰国政局动荡 政府更替频繁 黄衫军 红衫军 的街头斗争不断 社会被撕裂 经济发展被政治动乱拖累 民众生活 受到影响 2014 年 5 月泰国军队发动政变接管政权后 形势发生转折 四年来 泰国巴 育 占奥差政府采取多种措施 结束了泰国持续多年的政局动荡 社会无序的状态 使 泰国政局总体保持了稳定 正常的社会和生活秩序得以恢复 经济出现恢复性增长 民 众的生活有所改善 泰国的对外关系得到进一步改善 与邻国和周边国家的友好合作关 系得到加强 特别是泰国政府为适应第四次工业革命的兴起 把 泰国 4.0 提升为国家发展战略 显 示了泰国政府致力于国家的发展 进行产业升级和经济结构转型的决心 泰国 4.0 的 启动 意味着以创新为重点的经济发展模式将引领泰国前进 但是 当前泰国的发展进程中还面临一些挑战 面对国际形势发生的大变动 泰国 需要怎样应对 泰国存在多年的社会矛盾和这些年积累下来的问题如何解决 泰国明 年进行的大选能否按时 顺利进行 泰国政治体制改革及政治和解进程能否真正实现 作为推动经济持续增长助推剂的 泰国 4.0 战略能否持续下去 经济的进一步恢复和提 升是否可能 如何解决这些问题 是对泰国政府治国理政能力的严峻考验 这些问题也 将会对中泰战略合作直接或间接的影响 三 中泰战略合作环境的变化对中泰战略合作的影响 中泰战略合作的环境出现重大变化 对中泰战略合作既有正面的影响 也带来负 面的影响 既带来机遇 同时也带来某些挑战 第一 中国的崛起 对中泰战略合作是加分而不是减分 中泰两国有着悠久的传统 友谊 40 多年前 中泰两国曾并肩抗击过地区霸权主义 维护东南亚的和平 使传统友 谊增添了新的元素 中泰建交 40 多年来 两国相互帮助 相互支持 成为不同社会制度 国家之间友好合作的典范 中泰一家亲 的观念已深入人心 尽管今天的中国已经发生 了前所未有的变化 综合实力大大增强 但这并没有影响中国对泰国的友谊 中国对泰 国的睦邻友好合作政策并没有变 中国高度重视发展中泰友好关系的方针没有变 141中 140 习近平 决胜全面建成小康社会㻌夺取新时代中国特色社会主义伟大胜利 在中国共产党第十 九次全国代表大会上的报告 人民日报 㻞㻜㻝㻣 年 㻝㻜 月 㻞㻣 日 㻌 141 习近平会见泰国总理巴育 㻞㻜㻝㻢 年 㻥 月 㻠 日 新华社 㻌 㼔㼠㼠㼜㻦㻛㻛㼣㼣㼣㻚㼤㼕㼚㼔㼡㼍㼚㼑㼠㻚㼏㼛㼙㻛㼣㼛㼞㼘㼐㻛㻞㻜㻝㻢㻙㻜㻥㻛㻜㻠㻛㼏㼋㻝㻞㻥㻞㻢㻥㻝㻥㻣㻚㼔㼠㼙㻌 275

276 272 泰合作始终走在中国和东盟国家合作前列 中国的经济实力 科技实力 国防实力增强, 不但对泰国不是威胁, 而只会有利于中泰战略合作 第二, 逆全球化 单边主义 贸易保护主义无法阻挡中泰战略合作 泰国多年来的经济发展和中国 40 年来的改革发展所取得成果, 在一定程度是得益于经济全球化的发展 中国 一带一路 倡议和泰国 4.0 战略 的提出和实现, 都是在推动建设开放型世界经济 美国特朗普政府挑起贸易战, 推行单边主义和贸易保护主义, 不符合中泰两国的利益, 也不符合广大发展中国家的利益 这一倒行逆施不但不能阻挡中泰两国合作的步伐, 相反还会促进中泰两国更紧密的合作, 推进中泰战略合作 第三, 中泰战略合作环境的变化带来的负面影响不容忽视 首先, 美国特朗普政府 美国优先 国家战略的推出, 将对中泰关系产生冲击 在美国新的国家安全和国防战略中, 把中国和俄罗斯称为长期战略竞争对手, 并列为美国安全利益的威胁和挑战 由于美国已经明确把中国确定为竞争对手, 增加对中国的遏制将是未来美国的方向 美国有可能对与中国有着良好关系的东南亚国家施加压力, 对中泰关系乃至中国与东南亚国家的关系的发展设置障碍, 制造麻烦 甚至在某些问题上, 迫使泰国及其它东南亚国家选边站, 使泰国面临艰难的选择, 这些都将会增加中泰战略合作的困难 其次, 中泰战略合作环境的变化, 导致双方在某些问题上产生误解 误判 例如, 随着中国的崛起, 中国有更多的手段 更多的能力来维护国家的领土完整和主权, 维护中国公民和企业在海外的权益 泰国有人对此感到担忧, 担心中国过于 强硬, 会影响泰国甚至东南亚的安全, 实际上是对中国的对外开放战略的误判 又如, 随着中国全方位对外开放的发展和国际影响力的提高, 中国的朊友遍布全球, 中国需要承担的国际责仸增多 与中国建立战略合作伙伴关系的国家已经不仅只是泰国或东盟等少数国家, 在中国的对外投资和对外援助对象发生变化的情况下, 中国需要对投资和援助进行统筹考虑, 适当平衡, 而不可能再沿袭对对方有求必应的做法 此外, 中国特别强调要 加大对发展中国家特别是最不发达国家援助力度, 促进缩小南北发展差距, 即重点支持那些更困难的国家的发展 这正表明了中国从实际出发承担中国的国际担当 泰国有舆论认为, 中国崛起后对泰国的支持和援助减少表明中国不再重视泰国 这显然是对中国政策调整的误解 再次, 面对新情况中泰双方的沟通不够, 而影响合作 中泰铁路合作问题就是一例 引人注目的中泰铁路合作在两国政府已经确定合作建设后, 还不断出现波折, 其实很大一部分原因是双方对对方的法律制度 计划制定 工作程序 行事风格缺乏充分的了解和沟通, 并非是有媒体所称的是中泰关系的大滑坡 值得注意的是, 中泰战略合作环境的变化对中泰关系的冲击, 在民间的反映超出预料 近年来每年有几百万中国游客到泰国旅游, 如此大规模的人群移动难免带来一些问题 少数游客对泰国宗教 民族 文化习俗不了解出现一些不礼貌的行为 ; 极少数中国罪犯逃到泰国, 与泰国犯罪团伙勾结祸害百姓, 引起泰国民众对中国人的怨气和不满, 导致对中国形象的误解 而泰国普吉岛沉船事件发生后, 泰国出现的对中国公民遇难缺 276

277 273 乏同情心的不当言论, 大伤中国人民的感情, 引起中国网民和舆论近乎一边倒的对泰国的不满 诸如此类的问题, 都有可能动摇中泰战略合作的民意基础 四 对加强新形势下中泰战略合作的几点建议 面对新形势和大量的新问题, 中泰两国需要认真总结经验, 分析存在问题, 破解难题, 使中泰战略合作能够扎实推进, 促进中泰关系健康稳定发展 根据最近几年中泰战略合作面对的新情况 出现的新问题, 就如何解决这些问题提出一些建议供参考 第一, 进一步加强政治互信, 增进相互理解 除了继续密切高层领导人的互访外, 要加强两国政党 议会 军队的交流, 使中泰战略合作的计划 方案在各层面都能畅通无阻 第二, 要加强沟通与协调 双方对已经签订的有关协议, 应该不折不扣地落实, 维护政府间协议的权威性 对于合作中出现的新问题要及时加强内部沟通协商, 避免问题被无限放大, 为他人利用, 增加解决的困难 第三, 对中泰战略合作中的问题应及时进行研究, 对双方已经确定的工作应该认真落实 (1) 对于已讨论了几年的 一带一路 倡议与 泰国 4.0 战略 和 东部经济走廊 的对 接问题, 应具体化, 避免空谈, 对于可行的合作项目应尽快加以落实 (2) 对涉及中泰合作中的一些突出问题应加快解决 当前, 中泰两国应把共同打击 跨国诈骗犯罪, 共同打击走私贩毒, 切断毒品运输通道, 作为维护湄公河流域安全的重点 (3) 鉴于气候变化造成的自然灾害增多, 双方应加强对自然灾害的合作研究, 把抢 险救灾列为中泰合作的一个重点 第四, 加强对重大国际问题的磋商, 协调立场 当前, 双方应在维护自由贸易和多边主义 维护以规则为基础的国际秩序方面, 进行磋商, 取得共识, 共同维护两国的正当发展权益 第亓, 进一步加强人文交流, 夯实民意基础 除了增进政府间的政治互信外, 加强民间的互信尤为重要 在这方面, 特别需要重视和加强两国媒体的合作, 积极支持媒体对 中泰一家亲 的理念和行为进行宣传和引导, 制止对涉及中泰关系的不失报道和虚假信息的恶意传播 另外, 鉴于中国现在是今后仍将是泰国旅游市场的主要客源国, 赴泰旅游的数量巨大的中国游客, 对拉动泰国旅游业乃至泰国经济的发展发挥着重要作用, 保护中国游客的生命财产安全是泰国责无旁贷的工作, 泰国方面应吸取普吉沉船事件的教训, 采取更有力措施, 保护中国游客和其他国家游客的安全 中泰两国应专门就此类问题进行合作研究, 共同解决有关问题, 预防和避免同类事件再次发生 277

278 274 第六, 加强合作研究 双方应就中泰战略合作课题开展联合研究, 改变以往合作研究互不知结果的状态, 做到研究成果共享 特别应注重对当前的一些重大问题开展合作研究, 例如, 鉴于美国挑起的贸易战, 中泰双方可以就中美贸易战对中泰经济合作的影响, 以及当前国际战略格局的演变 国际形势发展趋势对中泰关系的影响, 对东南亚地区的影响等问题进行合作研究, 作出新的认识 判断, 使中泰战略合作研究不断推出新成果, 有新的进展 278

279 275 The Belt and Road initiative and China-Thailand Strategic Cooperation Colonel Nirut Duangpanya 1, Lieutenant Colonel Thanita Wongjinda 2 1 Strategic Studies Center, National Defense Studies Institute 2 Royal Thai Army Medical Department ABSTRACT Background: China's economic development strategy: the Belt and Road Initiative (BRI) hopes to expand its trade and cultural influence towards countries in western and eastern regions, including ASEAN. As a member country of ASEAN, Thailand is positioning itself for the initiative and incorporating its significance into the cooperation between Thailand and China at the present time, as well as for the future. Objectives: The research aimed at studying the BRI policy of China as a whole, together with its impacts, as well as to analyze Thailand s opportunities in developing strategic cooperation with China and also to prepare for the consequences of the BRI. Methods: This descriptive research adopted a document review of collected secondary data from academic and electronic documents retrieved from reliable and acceptable sources. Data on the BRI policy of China and the impact of the BRI were also collected and the opportunities for China-Thailand Strategic Cooperation were as well analyzed. Finally, recommendations were proposed in tailoring for cooperation so as to optimize Thailand's national interest. Results: The results revealed that the BRI was not only initiated as a framework for China's multilateral economic development in the era of President Xi Jinping, but also the strategy focused on connecting Asia, Europe and Africa together by creating infrastructure network, such as railroads, roads, power lines, and so on, on the New Silk Road connecting both land and maritime routes. Moreover, the BRI had created economic, political, social and cultural ties between China and other 60 countries located throughout the area between China and Europe. China had already invested more than $50 billion so far on the BRI project. It was seen not only as a tool to expand China's role and influence in the international arena, but also as a means to counterbalance the influence of the United States, to reduce international conflicts over disputes over islands in the South China Sea, and to create opportunities for mutual benefits in regions based on China's New Silk Road. For Thailand, the benefits gained from the BRI included infrastructure development and investment and technology assistance from China, especially in the development of the Eastern Economic Corridor (EEC) of Thailand to become the hub of ASEAN. However, in connecting with China's economic development strategy, it was required adequate human resources in the fields of Sciences, information technology, and other pertinent areas were also needed certain preparation as to sufficiently accommodate the rapidly increasing demands and challenges. 279

280 276 Conclusion and recommendations: The BRI is vital to China's economic growth development in a sustainable way by promoting offshore investment to expand its role and influence. Notably, Thailand should be prepared to embrace and support the outcome of the BRI policy push, as well as the development of China-Thailand strategic cooperation by linking the country s EEC with the BRI of China, in line with the 20-year national strategic plan ( ) to optimize the country s national interest, as well leverage the public s paybacks in the long run. Keywords: Belt and Road Initiative, Silk Road, co-operation, strategy 280

281 277 ความร เร มแถบเศรษฐก จและเส นทางก บความร วมม อทางย ทธศาสตร จ น-ไทย (The Belt and Road initiative and China-Thailand Strategic Cooperation) พ นเอก น ร จ ดวงป ญญา 1, พ นโทหญ ง ธน ตา วงษ จ นดา 2 1 ศ นย ศ กษาย ทธศาสตร, สถาบ นว ชาการป องก นประเทศ 2 กรมแพทย ทหารบก บทค ดย อ ความเป นมา: ย ทธศาสตรแการพ ฒนาเศรษฐก จของจ นภายใตความร เร มแถบเศรษฐก จและเสนทาง (The Belt and Road Initiative: BRI) ม งขยายอ ทธ พลทางการคาและว ฒนธรรมของจ นไปส ภ ม ภาคตาง ๆ ท งตะว นตก และตะว นออก รวมถ งอาเซ ยนซ งม ไทยอย ดวย BRI จ งม ความส าค ญอยางย งตอความรวมม อระหวางไทยและ จ นท งในป จจ บ นและอนาคต ว ตถ ประสงค : การว จ ยน ม จ ดม งหมายเพ อศ กษานโยบาย BRI ของจ นในภาพรวมและผลกระทบจาก BRI รวมท งว เคราะหแโอกาสของไทยในการพ ฒนาความรวมม อทางย ทธศาสตรแก บจ น และแนวทางการเตร ยมความ พรอมเพ อรองร บผลอ นเน องมาจากนโยบายด งกลาว ว ธ การศ กษา: การว จ ยน เป นการศ กษาเช งพรรณนา ใชว ธ การศ กษาทบทวนเอกสารเป นหล ก โดยเก บรวบรวม ขอม ลท ต ยภ ม จากเอกสารว ชาการและส ออ เล กทรอน กสแท ส บคนไดจากแหลงขอม ลท นาเช อถ อและเป นท ยอมร บ ครอบคล มขอม ลนโยบาย BRI ของจ น ผลกระทบจาก BRI และความรวมม อทางย ทธศาสตรแจ น-ไทย ภายใต BRI จากน นน ามาส งเคราะหแและสร ปเป นแนวทางในการเตร ยมความพรอมส ความรวมม อเพ อใหไทย ไดร บประโยชนแส งส ด ผลการศ กษา: ผลการศ กษาพบวา BRI เป นกรอบในการพ ฒนาเศรษฐก จระด บพห ภาค ของร ฐบาลจ นท ร เร มข น ในย คของประธานาธ บด ส จ นผ ง ซ งม งเนนการเช อมตอทว ปเอเช ย ย โรป และแอฟร กา เขาดวยก นในร ปแบบ ของการสรางเคร อขายโครงสรางสาธารณ ปโภค รวมถ งเสนทางรถไฟ ถนน ทอล าเล ยงพล งงาน ระบบการจาย ไฟฟ า บนเสนทางสายไหมแหงใหม (New Silk Road) เพ อเช อมโยงท งทางบกและทางทะเล นอกจากน BRI ย งสรางความรวมม อทางเศรษฐก จ การเม อง ส งคมและว ฒนธรรม ระหวางจ นก บนานาประเทศในภ ม ภาคตาง ๆ ครอบคล มกวา 60 ประเทศท อย ระหวางจ นก บย โรป ท ผานมา จ นไดลงท นไปแลวมากกวา 5 หม นลาน เหร ยญสหร ฐ ในการพ ฒนาเขตเศรษฐก จการคาและการขนสงในระด บทว ภาค และระด บภ ม ภาค BRI ไมเพ ยง เป นเคร องม อในการขยายบทบาทและอ ทธ พลทางการคาของจ นในเวท สากล ชวยในการถวงด ลอ ทธ พลของ สหร ฐอเมร กา และชวยลดความข ดแยงระหวางประเทศกรณ ขอพ พาทเหน อหม เกาะในทะเลจ นใต แตย งสราง โอกาสในการแสวงประโยชนแรวมก นในภ ม ภาคท ต งอย บนแนวพ นท เศรษฐก จของจ นดวย ส าหร บประโยชนแท ประเทศไทยจะไดร บจาก BRI นอกจากดานการพ ฒนาโครงสรางพ นฐานแลว ย งม ดานการด งการลงท นและการ ถายทอดเทคโนโลย จากจ น โดยเฉพาะอยางย ง ในการพ ฒนาระเบ ยงเศรษฐก จพ เศษภาคตะว นออก (Eastern Economic Corridor: EEC) ของไทยเพ อม งส การเป นศ นยแกลางของอาเซ ยน ท งน การประสานเช อมโยง ย ทธศาสตรแการพ ฒนาเศรษฐก จรวมก บจ นใหเก ดประโยชนแส งส ดจ าเป นตองใหความส าค ญเรงดวนในการพ ฒนา บ คลากรดานว ทยาศาสตรแ เทคโนโลย สารสนเทศ และสาขาส าค ญท เก ยวของอ น ๆ ใหเพ ยงพอเพ อเตร ยมรองร บ ความตองการท ม แนวโนมเพ มข นอยางรวดเร ว 281

282 278 สร ปผลและข อเสนอแนะ: BRI ม ความส าค ญตอการพ ฒนาเศรษฐก จของจ นใหเต บโตอยางย งย นโดยสงเสร มให เก ดการลงท นนอกประเทศเพ อขยายบทบาทและอ ทธ พลของจ นส สากล ประเทศไทยควรเตร ยมความพรอม เพ อรองร บผลอ นเน องมาจากการผล กด นนโยบาย BRI ตลอดจนพ ฒนาความรวมม อทางย ทธศาสตรแจ น-ไทยโดย ประสานเช อมโยง EEC ของไทยก บ BRI ของจ นใหม ความเหมาะสมสอดคลองก บแผนย ทธศาสตรแชาต ระยะ 20 ป (พ.ศ ) เพ อใหเก ดประโยชนแส งส ดในระยะยาว คาสาค ญ: ความร เร มแถบเศรษฐก จและเสนทาง, เสนทางสายไหม, ความรวมม อ, ย ทธศาสตรแ 1. บทนา 1.1 ความเป นมาและความส าค ญของป ญหา การพ ฒนาเศรษฐก จอยางกาวกระโดดของจ นหล งย ค เหมา เจเอตง สงผลใหจ นท เคยเป นประเทศ ยากจนกลายเป นประเทศท ม ขนาดเศรษฐก จใหญเป นอ นด บ 2 ของโลก และย งกลายเป นประเทศท สงออกราย ใหญท ส ดของโลกจนไดร บการขนานนามวาเป นผ ผล ตของโลก (ณ ฐพงษแ ส วรรณอ นทรแ, 2560) ป จจ บ น นอกจากม แผนการพ ฒนาท ม งเนนการปร บโครงสรางทางเศรษฐก จเพ อน าไปส การพ ฒนาประเทศอยางย งย น แลว จ นย งม ความพยายามยกระด บการลงท นในตางประเทศและเพ มบทบาทในเวท โลกดวยการน าแนวค ด ทฤษฎ ทางการคาท ม ช อวา เสนทางสายไหม (Silk Road) มาใช โดยม การปร บปร งมาจากเสนทางสายไหมเด ม ของจ นท ประสบความส าเร จในย คอด ตไมวาจะเป นดานการขยายอ ทธ พลทางการคาหร อการเผยแพรว ฒนธรรม (ส าน กงานเศรษฐก จอ ตสาหกรรม, 2561) ในชวงปลายป 2556 ร ฐบาลจ นภายใตการน าของประธานาธ บด ส จ นผ ง และนายกร ฐมนตร หล เคอเฉ ยง ไดประกาศนโยบาย One Belt and One Road (OBOR) หร อ นโยบายหน งแถบหน งเสนทาง ร จ ก ก นด ในนาม Belt and Road Initiative (BRI) หร อ ความร เร มแถบเศรษฐก จและเสนทาง (ส าน กงานเศรษฐก จ อ ตสาหกรรม, 2561) นโยบายด งกลาวม งเนนการเช อมโยง 3 ทว ปเขาดวยก น ไดแก เอเช ย ย โรป และแอฟร กา บนเสนทางสายไหมแหงใหม (New Silk Road) หร อ เสนทางสายไหมศตวรรษท 21 ของจ น ท ส าค ญ BRI ย ง ม งสรางความรวมม อระหวางภ ม ภาคในดานเศรษฐก จ การเม อง การคาการเง น รวมท งส งคมและว ฒนธรรม ดวย (ส าน กงานสงเสร มการคาในตางประเทศ ณ นครเซ ยงไฮ, 2560) การผล กด นนโยบาย BRI เพ ยงระยะเวลา ไมก ป ท ผานมาไดน ามาซ งโอกาสใหม ๆ ทางการคาและการลงท นระหวางประเทศของจ นในภ ม ภาคตาง ๆ สงผลใหจ นสามารถพ ฒนาเขตเศรษฐก จการคาและการขนสงในระด บทว ภาค และระด บภ ม ภาคก บนานา ประเทศท เสนทางสายไหมพาดผาน BRI ถ อเป นย ทธศาสตรแส าค ญในการพ ฒนาเศรษฐก จของจ นโดยเพ อขยายอ ทธ พลทางการคาและ ว ฒนธรรมไปส ภ ม ภาคตาง ๆ ท งตะว นตกและตะว นออก รวมถ งอาเซ ยนซ งม ไทยอย ดวย จ งม ความส าค ญอยาง ย งตอความรวมม อทางย ทธศาสตรแระหวางไทยและจ นท งในป จจ บ นและอนาคต อยางไรก ตาม การพ ฒนาความ รวมม อทางย ทธศาสตรแจ น-ไทยภายใตนโยบาย BRI เพ อใหไดประโยชนแส งส ด รวมท งการเตร ยมความพรอมเพ อ รองร บผลของนโยบายด งกลาว จ าเป นตองอาศ ยขอม ลความร ท เพ ยงพอและควรม การศ กษาในประเด น ด งกลาวอยางรอบดานเพ อใหไดแนวทางท เหมาะสมส าหร บประเทศไทยในการแสวงประโยชนแจาก BRI ท งใน ระยะส นและระยะยาว 282

283 ว ตถ ประสงค การว จ ย การว จ ยน ม จ ดม งหมายเพ อศ กษานโยบาย BRI ของจ นในภาพรวมและผลกระทบจาก BRI รวมท งว เคราะหแโอกาสในการพ ฒนาความรวมม อทางย ทธศาสตรแจ น-ไทย และแนวทางในการเตร ยมความ พรอมเพ อรองร บผลอ นเน องมาจากนโยบายด งกลาว 1.3 ขอบเขตการว จ ย ขอบเขตการว จ ยครอบคล มเน อหาเก ยวก บ BRI ดานท มา การด าเน นงาน และผลกระทบ ในภาพรวม เพ อว เคราะหแโอกาสในการพ ฒนาความรวมม อทางย ทธศาสตรแจ น-ไทยภายใต BRI และแนวทางในการ เตร ยมการของไทยเพ อใหม ความพรอมรองร บผลจาก BRI ท จะเก ดข นตามมา 2. ว ธ ดาเน นการว จ ย การว จ ยน เป นการศ กษาเช งพรรณนา ใชว ธ การศ กษาทบทวนเอกสารเป นหล ก โดยม การเก บรวบรวม ขอม ลท ต ยภ ม จากเอกสารว ชาการและส ออ เล กทรอน กสแท ส บคนไดจากแหลงขอม ลท นาเช อถ อและเป นท ยอมร บ ครอบคล มขอม ลนโยบาย BRI ของจ น ผลกระทบจาก BRI และความรวมม อทางย ทธศาสตรแจ น-ไทย ภายใต BRI จากน นน ามาส งเคราะหแและสร ปเป นแนวทางในการเตร ยมความพรอมส ความรวมม อเพ อใหไทย ไดร บประโยชนแส งส ด 3. ผลการว จ ย 3.1 จากเส นทางสายไหมโบราณ ส เส นทางสายไหมศตวรรษท 21 เสนทางสายไหม หร อ Silk Road เป นท ร จ กท วโลกมานานในฐานะเสนทางการคาโบราณของ ชาวจ นท ยาวกวา 6 พ นก โลเมตร ซ งพาดผานจากภ ม ภาคเอเช ยเพ อเช อมโยงจ นก บภ ม ภาคตะว นตกและ ตะว นออก เสนทางน ม ช อเส ยงมาจากการคาผาไหมของชาวจ นต งแตสม ยราชวงศแฮ นเม อ 2,000 กวาป มาแลว โดยการบ กเบ กของท ตแหงราชส าน กจ นช อ จางเซ ยน (Zhang Qian) นอกเหน อไปจากการเป นเสนทาง เศรษฐก จท น าจ นไปส การคาโลกแลว เสนทางสายไหมย งเป นเสนทางท จ นใชในการขยายอ ทธ พลทางว ฒนธรรม โดยม การเผยแพรแนวค ด ปร ชญา ศาสนา ความเช อ และเทคโนโลย ตาง ๆ ของจ นไปตามเสนทางน ดวย (ส าน กงานเศรษฐก จอ ตสาหกรรม, 2561) Belt and Road Initiative (BRI) หร อ ความร เร มแถบเศรษฐก จและเสนทาง เป นกรอบในการพ ฒนา เศรษฐก จระด บพห ภาค ของร ฐบาลจ นท ร เร มข นในย คของประธานาธ บด ส จ นผ ง โดยม การประกาศนโยบาย อยางเป นทางการเป นคร งแรกเม อป 2556 ม ว ตถ ประสงคแเพ อสงเสร มการเช อมโยงและความรวมม อระหวางจ น ก บนานาประเทศในภ ม ภาคตาง ๆ โดยอาศ ยย ทธศาสตรแส าค ญท เร ยกวา เสนทางสายไหมแหงใหมในศตวรรษท 21 (New Silk Road) ซ งครอบคล มกวา 60 ประเทศ ท อย ระหวางจ นก บย โรป BRI ประกอบดวย 2 สวน ค อ 1) การเช อมโยงทางบก (Silk Road Economic Belt) ท เช อมโยงประเทศท ต งอย ในภ ม ภาคเสนทางสายไหม เด ม ไดแก อ นเด ย เปอรแเซ ย ทว ป ย โรป และ คาบสม ทรอาหร บ ผานเอเช ยกลาง เอเช ยตะว นตก เอเช ยใต อาเซ ยน ตะว นออกกลาง และส นส ดท ย โรป เพ อเป นการบ รณาการทางเศรษฐก จระด บภ ม ภาคผานการพ ฒนา โครงสรางพ นฐาน การแลกเปล ยน ว ฒนธรรม และการขยายการคาในระด บภ ม ภาค และ 2) การเช อมโยงทาง ทะเล (21 st Century Maritime Silk Route Economic Belt หร อ Maritime Silk Road) เพ อสงเสร มความ 283

284 280 รวมม อดานตางๆ รวมถ งดานการลงท น ระหวางจ นก บประเทศในแถบภ ม ภาคมหาสม ทร ไดแก อาเซ ยน โอเช ย เน ย แอฟร กาเหน อ แปซ ฟ ก รวมถ งมหาสม ทรอ นเด ย (ส าน กงานเศรษฐก จอ ตสาหกรรม, อางแลว) จ ดเดนของ BRI ค อการม เป าหมายส าค ญท การประสานนโยบาย เพ อความรวมม อทางย ทธศาสตรแ การพ ฒนาเศรษฐก จระหวางจ นก บประเทศตาง ๆ และนโยบายสน บสน นเพ อความรวมม อด งกลาว BRI ม งให ความส าค ญในเร องการเช อมโยงระบบสาธารณ ปโภค การปร บปร งการเช อมโยงระบบโครงสรางพ นฐาน การ กอสรางระเบ ยงการคมนาคมระหวางประเทศ และการพ ฒนาเคร อขายโครงสรางพ นฐานขามพรมแดน รวมท ง การพ ฒนาโครงสรางพ นฐานดานพล งงานดวย จ ดเนนส าค ญอ กประการหน งของ BRI ค อ การยกเล กส งท เป น อ ปสรรคตอการลงท น และการกอต งเขตการคาเสร โดยจ นจะพยายามท าบ นท กความเขาใจ แผน และ ขอตกลงความรวมม อทว ภาค ใหมก บประเทศในพ นท เป าหมายบนเสนทางสายไหมแหงใหมของจ น (Inclusive Development International, 2561) จากการรวบรวมขอม ลรายงานของมหาว ทยาล ยเหย นหม นเม อป 2559 ย วด คาดการณแไกล (2561) ไดสร ปความกาวหนาบนเสนทาง BRI ของจ นไว 5 ประการ ไดแก 1) ม การประสานระด บนโยบายรวมก บ 56 ประเทศเพ อเป นการแสดงบทบาทส าค ญในการสน บสน น BRI 2) ม การเช อมโยงดานโครงสรางพ นฐานโดยม การลงนามในส ญญากอสรางโครงการสาธ ตขนาดใหญ 38 โครงการท เก ยวก บโครงสรางพ นฐานดานการ คมนาคมครอบคล ม 26 ประเทศ นอกจากน ย งม โครงการกอสรางดานพล งงานและดานการส อสาร โทรคมนาคมอ กมากมาย 3) ม ความรวมม อเพ อเอ อประโยชนแดานการคาและการลงท นท ไมม ขอจ าก ด ท าให เก ดเขตความรวมม อทางเศรษฐก จและการคา 52 เขตใน 18 ประเทศตามเสนทาง Belt and Road 4) ม การบ รณาการทางการเง นเพ อหน นเสร มโครงการภายใต BRI ใหประสบผลส าเร จ รวมท งม การขยายการใชสก ล เง นหยวนในการลงท นและการคาขามแดน และ 5) ม การส อสารระหวางประชาชนตอประชาชน โดยการ สน บสน นภาคประชาชนในการด าเน นงานตาม BRI ท าใหเก ดความรวมม อดานการศ กษา ว ฒนธรรม การ ทองเท ยว การบร การทางการแพทยแ ว ทยาศาสตรแ และเทคโนโลย ตลอดจนการแลกเปล ยนระหวางเยาวชน พรรคการเม อง ร ฐบาล และองคแกร/ป จเจก ท ไมใชร ฐบาล ดานการลงท นในชวงระยะเวลาเพ ยงไมก ป ท ผานมาพบวา จ นไดลงท นไปแลวมากกวา 5 หม นลาน เหร ยญสหร ฐ ในโครงการ BRI ตามประเทศท อย บนเสนทางด งกลาว ซ งเฉพาะในป 2559 เพ ยงป เด ยว พบวาม ม ลคาการลงท นโดยตรงส งถ ง 1.45 ลานเหร ยญสหร ฐ ค ดเป นรอยละ 8.5 ของการลงท นออกนอกประเทศ ท งหมดของจ น ส าหร บประเทศในเอเช ยตะว นออกเฉ ยงใตน น น กลงท นจ นไดไปกอต งเขตการลงท นรวม (Cooperation zones) รวมก บประเทศในแถบอาเซ ยน ไดแก ก มพ ชา เว ยดนาม รวมท งไทยดวย (ส าน กงาน สงเสร มการคาในตางประเทศ ณ นครเซ ยงไฮ, 2560) 3.2 ผลกระทบจากนโยบาย BRI น บต งแตท ม การประกาศนโยบาย BRI ของจ นข นอยางเป นทางการ จ นไดพยายามสรางความรวมม อ ในการพ ฒนาเขตเศรษฐก จการคาและการพ ฒนาการขนสงในระด บทว ภาค และระด บภ ม ภาคก บประเทศตาง ๆ ท เสนทางสายไหมพาดผาน โดยม การลงท นม ลคามหาศาลด งท กลาวมาแลว ร ปแบบการด าเน นงานภายใต BRI จะม งเนนการลงท นดานโครงสรางพ นฐานโดยจ นจะเป นผ ลงท นรายใหญท ส ด และจะด าเน นการโดยบร ษ ทของ จ นเก อบท งหมด โดยไมเป ดโอกาสใหบร ษ ทของประเทศอ นเขารวมโครงการ ผลท ตามมาค อ จ นสามารถเป น ชองทางการปลอยเง นก ใหก บประเทศตาง ๆ ในชวง 10 ป ท ผานมาไดปลอยเง นก ไปแลวกวา 350,000 ลาน 284

285 281 เหร ยญสหร ฐ รวมท งย งเป นชองทางการสงออกส นคาของจ น โดยเฉพาะอยางย ง ส นคาท เก ยวของก บการ กอสราง นอกจากน บร ษ ทว ศวกรรมและบร ษ ทกอสรางของจ นก จะไดประโยชนแมหาศาล นอกจากน ในระยะ ยาว โครงสรางพ นฐานในโครงการ BRI โดยเฉพาะถนนและทางรถไฟ ก จะชวยท าใหจ นคาขายก บประเทศตาง ๆ ไดมากข นดวย (ประภ สสรแ เทพชาตร, 2561) ด งท ขว ญใจ เตชเสนสก ล (ม.ป.ป.) ไดแสดงความค ดเห นไววา เง อนไขของจ นเหลาน ท าใหภาคธ รก จของจ นม โอกาสขยายการลงท นส ตางประเทศมากข น และท าใหจ น สามารถขยายโอกาสในการสงออกส นคา จ งชวยบรรเทาป ญหาอ ปทานสวนเก นในภาคการผล ตของจ นไดอ ก ทางหน ง ผลกระทบจากการผล กด นนโยบาย BRI ในแงการเม อง จ นจะไดร บประโยชนแจาก BRI ดวยการผ ก ส มพ นธแก บประเทศท เขารวมโครงการ สรางความใกลช ดเพ อใหเป นพ นธม ตรก บจ นในอนาคต ด งเชนกรณ ท จ น ไดม การลงท นสรางโครงสรางพ นฐานในปาก สถานม ลคากวา 60,000 ลานเหร ยญสหร ฐ ท าใหความส มพ นธแจ น ก บปาก สถานใกลช ดแนนแฟ นข นมาก นอกจากน การลงท นโครงสรางพ นฐานในก มพ ชา และ ฟ ล ปป นสแ ก ม สวนส าค ญท าใหประเทศเหลาน ม ความใกลช ดก บจ นมากข นเชนก น ท งย งเป นการลดระด บความส มพ นธแ ทางการท ตและทางการทหารก บสหร ฐอเมร กา (ประภ สสรแ เทพชาตร, 2561) ร ฐบาลหลายชาต ในเอเช ย ตะว นออกเฉ ยงใตไดใหการสน บสน นนโยบาย BRI เน องจากตองการเง นลงท นเพ อพ ฒนาโครงสรางพ นฐาน ซ ง ม ความส าค ญตอการพ ฒนาประเทศ (ส าน กงานเลขาธ การสภาผ แทนราษฎร, 2561) อยางไรก ตาม ประเทศ เล ก ๆ บางประเทศท รวมม อก บจ นในโครงการ BRI ก อาจม ความก งวลไดวาจะพ งพาจ นมากเก นไป จ งม ความ พยายามในการด งเอาประเทศท เป นมหาอ านาจทางเศรษฐก จอ น ๆ มาพ ฒนาโครงสรางพ นฐานเพ อใหเก ดการ แขงข นก บจ น ด งท ม กรณ ประเทศในเอเช ยตะว นออกเฉ ยงใตหลายประเทศไดเจรจาโครงการโครงสรางพ นฐาน ก บท งจ นละญ ป น เพ อด งญ ป นมาถวงด ลอ านาจจ น สวนประเทศมหาอ านาจเศรษฐก จอ น ๆ ไมวาจะเป นย โรป ตะว นตก ญ ป น อ นเด ย และสหร ฐอเมร กา กล บม นโยบายในเช งลบและตอตาน BRI อยางช ดเจน (ประภ สสรแ เทพชาตร, 2561) แมวา BRI จะเป นกลไกท เอ อประโยชนแตอจ นในการพ ฒนาเศรษฐก จอยางย งย น แตก ย งชวยสราง โอกาสในการแสวงประโยชนแรวมก นในภ ม ภาคท ต งอย บนแนวพ นท เศรษฐก จของจ น รวมท งอาเซ ยน ซ งม ไทยอย ดวย ประเทศตาง ๆ ท อย บนเสนทางก ไดร บประโยชนแจาก BRI เชนก น อ นเป นผลท มาจากการพ ฒนาโครงสราง สาธารณ ปโภคพ นฐานและการจางงานทองถ น ประเทศในกล มอาเซ ยนท อย บนเสนทางสายไหมทางทะเลย งไดร บ ผลด ตอระบบขนสงทางทะเล ไดแก เว ยดนาม อ นโดน เซ ย และมาเลเซ ย นอกจากน ในภาพรวมของอาเซ ยน BRI ย งสามารถชวยในการแกไขป ญหาการเด นเร อในภ ม ภาคดวย เชน ป ญหาการค บค งของการเด นเร อในชองแคบมะ ละกา และป ญหาโจรสล ด (ขว ญใจ เตชเสนสก ล, ม.ป.ป.) 3.3 โอกาสของไทยบนเส นทางสายไหมแห งใหม ประเทศไทย แมจะไมไดอย บนเสนทางสายไหมแหงใหมโดยตรง แตก ปฏ เสธไมไดวาจะไมไดร บ ผลกระทบจากนโยบาย BRI แตอยางใด หากพ จารณาอยางรอบดานจะพบวานโยบาย BRI ของจ นม ความ สอดคลองก บแผนย ทธศาสตรแชาต ระยะ 20 ป (พ.ศ ) ซ งสวนหน งของแผนฉบ บน ม เป าหมายท จะ พ ฒนาระบบคมนาคมใหเช อมโยงก บจ น เชน การเช อมตอระหวางเสนทางรถไฟความเร วส งกร งเทพฯ- 285

286 282 หนองคาย ก บ เสนทางรถไฟความเร วส ง สปป.ลาว-จ น (ขว ญใจ เตชเสนสก ล, อางแลว) โครงการเช อมตอ เสนทางรถไฟด งกลาวจะสงผลด ตอภาคอ ตสาหกรรมและการทองเท ยวของไทยในระยะยาว นอกจากน ย งม โครงการพ ฒนาระเบ ยงเศรษฐก จพ เศษภาคตะว นออก (Eastern Economic Corridor หร อ EEC) ภายใต นโยบายไทยแลนดแ 4.0 ของร ฐบาลท ตอยอดความส าเร จมาจากแผนพ ฒนาเศรษฐก จภาคตะว นออก หร อ Eastern Seaboard ซ งประเทศไทยไดด าเน นโครงการน มากวา 30 ป แลว ป จจ บ นไดม การยกระด บ อ ตสาหกรรมของประเทศเพ อเพ มความสามารถในการแขงข นและสงเสร มใหเศรษฐก จของไทยม การเต บโตใน ระยะยาว โดยระยะแรกของ EEC จะม งเนนการยกระด บพ นท เขตเศรษฐก จพ เศษภาคตะว นออกใน 3 จ งหว ด ไดแก ชลบ ร ระยอง และ ฉะเช งเทรา (ส าน กงานคณะกรรมการนโยบายเขตพ ฒนาพ เศษภาคตะว นออก, 2561) เน องจากพ นท ด งกลาวม ความเหมาะสมและม ศ กยภาพในการพ ฒนา โดยม ป จจ ยเอ อไดแก การม โครงสราง พ นฐานท ด ม ความเจร ญดานเศรษฐก จ และม รายไดตอห วส งส ดในประเทศไทย รวมท งม การคมนาคมท สะดวก ม อ ตสาหกรรมท ท นสม ยและหลากหลาย สามารถขยายธ รก จส แหลมอ นโดจ น ภาคตะว นตกเฉ ยงใตของจ น มาเลเซ ย ส งคโปรแ และ อ นโดน เซ ย ซ งจะชวยใหเก ดการรวมกล มทางเศรษฐก จระด บภ ม ภาคไดอยางกวางขวาง ด งน น การเช อมประสานย ทธศาสตรแ EEC ก บ BRI จ งเป นโอกาสอ นด ของไทยท จะสงเสร มการลงท น ในพ นท เขตเศรษฐก จพ เศษภาคตะว นออกด งกลาว อยางไรก ตาม ควรระม ดระว งและค าน งถ งความเส ยงตาง ๆ ท จะน ามาซ งป ญหาท จะตามมา โดยเฉพาะอยางย ง ดานภาระหน เง นก ท เก ดข นจากโครงการด งกลาวในกล มประเทศ อาเซ ยนเน องจากการก ย มเง นดวยอ ตราดอกเบ ยท ต าจากธนาคารจ น นอกจากน ย งม ความเส ยงดานการเม องและ การบร หารจ ดการโครงการ เน องจากเป นโครงการขนาดใหญระด บประเทศท จ าเป นตองอาศ ยประสบการณแในการ จ ดการ 4. อภ ปรายผลการว จ ย การพ ฒนาเศรษฐก จจ นในป จจ บ นม ความส าค ญม ความส าค ญตอท ศทางเศรษฐก จโลกเพ มข นเร อย ๆ การ ผล กด นนโยบาย BRI ของจ นท ผานมาไดสงผลกระทบในวงกวาง โดยเฉพาะอยางย งตออาเซ ยน ซ งสวนใหญเป น ประเทศก าล งพ ฒนา และม หลายประเทศท อย บนเสนทางสายไหมแหงใหม นโยบาย BRI จ งสงผลกระทบตอไทย อยางหล กเล ยงไมได ความส มพ นธแระหวางจ นและไทยท ม มายาวนานน บแตโบราณสงผลตอความรวมม ออ นด ระหวาง 2 ประเทศในท ก ๆ ดาน ด งท ลาส ดไดม การท าส ญญาแลกเปล ยนเง นบาทและหยวนระหวางธนาคารแหง ประเทศไทยและธนาคารกลางจ น ท าใหสก ลเง นหยวนม บทบาทส าค ญมากข นตอการคาระหวางประเทศของไทย (ส าน กงานต วแทนธนาคารแหงประเทศไทย ณ กร งป กก ง, 2555) นอกจากน ไทยย งม การเช อมโยงก บจ นอย เด ม ดานเช อสายและว ฒนธรรมอ กดวย ในดานความส มพ นธแทางเศรษฐก จน น จ นม บทบาทส าค ญย งในฐานะค คาและ น กลงท นอ นด บตน ๆ ของไทย เน องจากไทยม ภ ม ศาสตรแท ต งอย บนจ ดศ นยแกลางอาเซ ยน จ งเป นประเทศท ด งด ด ความสนใจจากจ นและน กลงท นชาต อ น ๆ น บเป นโอกาสท ด ของไทยท จะกระช บความส มพ นธแทางเศรษฐก จก บจ น ใหเก ดความแนนแฟ นมากย งข นโดยการพ ฒนาความรวมม อทางย ทธศาสตรแภายใต BRI ของจ น ซ งจะเอ อ ประโยชนแอยางย งตอการพ ฒนาประเทศของไทย ความรวมม อทางย ทธศาสตรแจ น-ไทยภายใต BRI จะกอใหเก ดผลเช งบวกตอไทยหลายประการ ไมเพ ยง สงเสร มการพ ฒนาโครงสรางพ นฐานเทาน น แตย งสรางโอกาสในการด งการลงท นและการถายทอดเทคโนโลย จาก 286

287 283 จ น โดยเฉพาะอยางย ง ในการพ ฒนาระเบ ยงเศรษฐก จพ เศษภาคตะว นออก หร อ EEC ของไทย เพ อม งส การเป น ศ นยแกลางของอาเซ ยนภายใตแผนย ทธศาสตรแชาต ระยะ 20 ป (พ.ศ ) ป จจ บ น EEC ถ อเป นมาตรการ ส าค ญของไทยท จะสงเสร มการพ ฒนาเศรษฐก จอยางย งย น อ นจะเป นประโยชนแตอการสงเสร มความ เจร ญกาวหนาทางเศรษฐก จและค ณภาพช ว ตของคนไทยในอนาคต ในการผล กด นโครงการ EEC ส าน กงาน คณะกรรมการนโยบายเขตพ ฒนาพ เศษภาคตะว นออก (2561) ไดก าหนดอ ตสาหกรรมเป าหมายท จะสงเสร ม เพ อใหเก ดการลงท นอยางเป นร ปธรรมภายใตกรอบ EEC ประกอบดวย 5 อ ตสาหกรรมเด มท ม ศ กยภาพ (First S-curve) ไดแก 1) อ ตสาหกรรมยานยนตแแหงอนาคต 2) อ ตสาหกรรมอ เล กทรอน กสแอ จฉร ยะ 3) อ ตสาหกรรม การเกษตรและเทคโนโลย ช วภาพ 4) อ ตสาหกรรมการแปรร ปอาหาร และ 5) อ ตสาหกรรมทองเท ยวกล มรายไดด และการทองเท ยวเช งส ขภาพ รวมก บ 5 อ ตสาหกรรมใหมในอนาคต (New S-curve) ไดแก 1) อ ตสาหกรรม ห นยนตแ 2) อ ตสาหกรรมการบ นและโลจ สต กสแ 3) อ ตสาหกรรมการแพทยแครบวงจร 4) อ ตสาหกรรมเช อเพล ง ช วภาพและเคม ช วภาพ และ 5) อ ตสาหกรรมด จ ท ล การข บเคล อน EEC จะม งเนนการลงท นโครงสรางพ นฐาน และระบบสาธารณ ปโภคเพ อเพ มศ กยภาพรองร บการลงท น และการพ ฒนาก จกรรมทางเศรษฐก จและการ อ านวยความสะดวกตาง ๆ ในพ นท รวมท งการพ ฒนาทร พยากรมน ษยแและการจ ดระบบการสะสมเทคโนโลย เพ ออนาคตท ย งย นของประเทศไทย น บต งแตป 2558 เป นตนมา โครงการ EEC ม ความค บหนาไปมาก และ เม อเด อนพฤษภาคม พ.ศ ท ผานมาก ไดม การประกาศใชพระราชบ ญญ ต ระเบ ยงเศรษฐก จพ เศษภาค ตะว นออก ท าใหประเทศไทยม หล กประก นทางกฎหมายในการปฏ บ ต ตามย ทธศาสตรแด งกลาว ท นาสนใจอยางย งค อ โครงสรางเศรษฐก จจ นก าล งเขาส ย คท ม การข บเคล อนดวยนว ตกรรม ท าใหม อ ตสาหกรรมเก ดใหมท ส าค ญค อ เศรษฐก จด จ ท ล และผลงานดานเทคโนโลย (ส าน กงานเลขาธ การสภา ผ แทนราษฎร, 2561) การประสานเช อมโยงย ทธศาสตรแ EEC ของไทย ก บ BRI ของจ น เพ อผล กด นนโยบายไทย แลนดแ 4.0 จะกอใหเก ดประโยชนแส งส ดตออ ตสาหกรรมเป าหมายของ EEC ไดเป นอยางด สอดคลองก บท ส าน กงานเลขาธ การสภาผ แทนราษฎร (อางแลว) เสนอวา EEC เป นหน งในโครงการของร ฐบาลไทยท สามารถ ด าเน นการควบค ไปก บนโยบาย BRI ได เน องจาก EEC เป น platform การปฏ ร ปเศรษฐก จไทยและม แนวโนมวา ในอนาคตจะเป นพ นท เศรษฐก จท ส าค ญย งของเอเซ ย โดย EEC จะเป นท งศ นยแกลางการคมนาคม เป นจ ดขนสง และกระจายส นคา เป นท ต งอ ตสาหกรรมแหงอนาคต เป นศ นยแกลางการบ นในภ ม ภาค เป น gateway ของน ก ลงท น โดยเฉพาะอยางย ง น กลงท นชาวจ นท จะเขามาใช EEC เป นฐานการผล ตเพ อกระจายส นคาไปส ประเทศใน กล มอาเซ ยน อยางไรก ตาม ประเทศไทยจะตองใหความส าค ญเรงดวนในการเตร ยมความพรอมดานทร พยากร บ คคลในสาขาว ทยาศาสตรแ เทคโนโลย สารสนเทศ และสาขาส าค ญท เก ยวของอ น ๆ ใหเพ ยงพอเพ อรองร บความ ตองการท เพ มข นอยางรวดเร วดวย 5. สร ปผลและข อเสนอแนะ BRI ม ความส าค ญตอการพ ฒนาเศรษฐก จของจ นใหเต บโตอยางย งย นโดยสงเสร มใหเก ดการลงท นนอก ประเทศเพ อขยายบทบาทและอ ทธ พลของจ นส สากล ประเทศไทยควรเตร ยมความพรอมเพ อรองร บผลอ น เน องมาจากการผล กด นนโยบาย BRI ตลอดจนพ ฒนาความรวมม อทางย ทธศาสตรแจ น-ไทยโดยประสานเช อมโยง EEC ของไทยก บ BRI ของจ นใหม ความเหมาะสมสอดคลองก บแผนย ทธศาสตรแชาต ระยะ 20 ป (พ.ศ ) ท งน การประสานเช อมโยงย ทธศาสตรแการพ ฒนาเศรษฐก จรวมก บจ นใหเก ดประโยชนแส งส ดจ าเป นตองให 287

288 284 ความส าค ญเรงดวนในการพ ฒนาบ คลากรดานว ทยาศาสตรแ เทคโนโลย สารสนเทศ และสาขาส าค ญท เก ยวของอ น ๆ ใหเพ ยงพอเพ อเตร ยมรองร บความตองการท ม แนวโนมเพ มข นอยางรวดเร ว 6. เอกสารอ างอ ง ขว ญใจ เตชเสนสก ล. (ม.ป.ป.). เสนทางสายไหมแหงใหม หน งในทางดวนพาจ นส ผ น าการคาการลงท นโลก. Retrieved from ธนาคารเพ อการสงออกและน าเขาแหงประเทศไทย website: ณ ฐพงษแ ส วรรณอ นทรแ. (2560). จ นก บความพยายามในการจ ดระเบ ยบเศรษฐก จโลกใหม: เสนทางสายไหม และท ศทางนโยบายเศรษฐก จระหวางประเทศของไทย. การเม อง การบร หาร และกฎหมาย, 9(1), ประภ สสรแ เทพชาตร. (2561). สหร ฐฯ ก บย ทธศาสตรแ Belt and Road Initiative (BRI) ของจ น. Retrieved from %E0%B8%90%E0%B8%AF%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A2%E0% B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95 %E0%B8%A3%E0%B9%8C-belt-and-road-initiative-b/ ย วด คาดการณแไกล. (2561). รายงานสร ปความกาวหนาบนเสนทาง Belt and Road. One Belt One Road, 1(5), 3-5. ส าน กขาวออนไลนแไทยพ บล กา. (2561). ค ม อการลงท น ส าหร บบร ษ ทตางชาต ในโครงการ เสนทางสายไหม ใหม. Retrieved from ส าน กงานคณะกรรมการนโยบายเขตพ ฒนาพ เศษภาคตะว นออก. (2561). โครงการพ ฒนาระเบ ยงเศรษฐก จ ภาคตะว นออก (อ อ ซ ) เป นแผนย ทธศาสตรแภายใตไทยแลนดแ 4.0. Retrieved from %A2%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%87% E0%B8%84%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%A3/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B 8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%A1% E0%B8%B2 ส าน กงานต วแทนธนาคารแหงประเทศไทย ณ กร งป กก ง. (2555). ความส มพ นธและย ทธศาสตรแไทย-จ น. 288

289 285 The construction of the kla cannal is conductive to the economic development strategy of eastern Thailand Professer Duan Lisheng Sun Yat-sen University /Yunnan University ABSTRACT The construction of the kla canal is conducive to the construction of the economic corridor in eastern Thailand. Thailand has been debating whether to build the karat canal for a long time, but the problem has not been solved. The rebels and the opposition are fighting each other. However, it is not difficult to solve the problem if it is considered in the framework of the development strategy of building an economic corridor in eastern Thailand. The reason: 1. After the opening of the kla canal, it will be conducive to maritime transport links in the northeast of Thailand. 2. The construction of the kla canal is beneficial to the development and construction of the southern and eastern parts of Thailand. 3. Through the pioneering work of Sino-Thai cooperation in the construction of the karat canal, the one belt one road of China and the eastern economic corridor of Thailand, is planned to realize the development strategy. 开凿克拉运河有利于泰东部经济发展战略 段立生 内容提要 本文认为开凿克拉运河有利于泰国东部经济走廊的建设 长期以来 泰国朝 野就一直酝酿开凿克拉运河的问题 但一直议而不决 赞成派和反对派各执一词 似乎各自都 有道理 但如果把开凿克拉运河的问题置于建设泰国东部经济走廊的发展战略框架下考量 这 个问题就不难解决 这是因为 1 克拉运河开通以后 有利于泰东北地区的海上交通连接 2 开凿克拉运河的大量投资和运河带来的收益 有利于泰国南部和东部地区的开发和建设 3 通过中泰合作开凿克拉运河的创举 把中国一带一路和泰国的东部经济走廊实现发展战略 对接 关键词 泰国东部经济走廊 克拉运河 一带一路 289

290 286 ( 一 ) 关于开凿克拉运河的问题, 恐怕是泰国历史上争论最久的一个问题 最早提出开凿克拉运河的设想始于阿瑜托耶王朝那莱王 (Narai ) 时期 那莱王打算从宋卡一带开凿克拉运河, 限当时的财力和技术条件而未能实施 曼谷王朝时期 (1782 年 今 ) 亦多次提出开凿克拉运河的计划 1793 年拉玛一世提出开凿克拉运河, 从他留下的著作中可以查到证据 1858 年英国向拉玛四世建议在克拉地峡最窄处开凿运河, 拉玛四世表示同意, 最后因资金缺乏而暂停 年间, 这个问题又在国际间炒作起来, 法国也来谈判开凿克拉运河 拉玛四世担心因此丧失国家权益和土地, 予以拒绝 拉玛五世时期,1872 年英国又派人来考察拉农和春蓬之间的地质情况, 发现在这一段开凿运河可行 基于政治方面的考量, 拉玛五世没有同意 公元 1917 年拉玛六世对开凿克拉运河表现出兴趣, 同样因为政治方面的顾虑而不敢下决心 1935 年比里 帕侬荣担任泰国内政部长, 曾草拟了克拉运河的开凿计划, 前提是不依靠外国, 泰国自己筹资, 对运河拥有完全主权 然而当时的现实条件使他的计划无法实施 二战以后, 英国恢复对新加坡的占领, 基于对马六甲海峡利益的维护, 英泰和平条约 第七条规定, 未得到英国允许, 泰国不得擅自开凿克拉运河 这项规定, 直到 1954 年英国撤出新加坡后才被废除 1960 年黄金半岛发展公司操宽惹先生建议重启开凿克拉运河的计划, 沙立总理原则上表示同意, 但国家安全委员会于 1964 年 3 月 31 日下令终止 1970 年内政部长操先生委托 TAMS 公司对开凿克拉运河进行调研, 结果表明, 在沙敦和宋卡之间开凿运河最为适宜 1973 年又有人向政府提出开凿克拉运河的建议, 因政府更迭未能受理 1982 年泰国民族党议员向政府建议组成一个调查小组, 对开凿克拉运河进行调研 政府没有采纳这个建议 1983 年在泰国交通部部长的支持下,EIR 和 FEF 两个单位联合举办开凿克拉运河的学术研讨会 1984 年美国 FEF 机构驻泰国办事处在美国驻泰大使馆的支持下, 向泰国交通部提出, 将组织企业家 学者 和有关的政府机构共同举办研讨会, 寻求开发克拉运河的共识 由于政局变化, 炳 廷素拉暖总理宣布解散议会, 使该计划无疾而终 1986 年炳 廷素拉暖总理的开凿克拉运河的计划进行得比较顺利, 美国和日本都表示要来投资 但遭到以布洛 宾它散博士为组长的泰国专家组的反对 1988 年差猜 春哈旺总理明确支持开凿克拉运河, 欢迎外国公司以租赁的形式来投资, 日本 台湾和美国的公司都来申请投资 日本的 DIALCHISOGYO 公司最先递交了申请书 1990 年 2 月 6 日, 日本财团纷纷表态支持开凿克拉运河 但是, 差猜 春哈旺总理强调说, 当下最重要的是打开印度支那的大门, 因此把发展东南沿海的计划放在首位 1992 年 9 月川 立派当选为总理,11 月 10 日由私人团体组成的克拉运河调研基金会成立 由于南部部分民主党议员表示反对, 所以进展不顺利 1997 年川 立派再度组阁, 为解决泰国面临的严重经济危机, 再次将开凿克拉运河的问题提出来讨论 2001 年信武里府议员卡暖 察罗巴探向上议院重提 开凿克拉运河议案 5 月 17 日上议院通过成立克拉运河专门委员会的决议 时任泰国总理的他信 西那瓦任命副总理兼内政部长差瓦立 永猜裕负责这个专门委员会的工作 2005 年 6 月 24 日上议院一致通过开凿克拉运河的决议 2006 年 9 月军方发动政变, 克拉运河专门委员会的工作终止 综上所述, 从公元 1782 年至今,300 多年来泰国一直围绕着开凿克拉运河的问题争议不断 多次提出开凿运河的议案, 又多次因各种原因而被否决 克拉运河成为一 290

291 287 个难产的婴儿 尽管难产, 但总有一天是要诞生的, 因为他关系到泰国的切身利益, 这从泰国历届政府和民间有识之士不间断地提出开凿克拉运河的议案, 就可以反映出他们的愿望和心声 2017 年 5 月 10 日, 在泰国 香港 上海投资研讨会上, 泰国政府提出建设东部经济走廊 (EEC) 的规划 根据这一战略部署, 泰国计划在东部沿海的北柳 春武里和罗勇三府设立经济特区, 通过大力发展基础设施及实行一系列投资优惠政策吸引新产业 将印度洋 太平洋 柬埔寨 老挝 缅甸 越南和中国南部连接在一起, 使这一地区成为推动泰国经济发展的新动能 建设东部经济走廊是泰国朝野的一致共识, 预料明年就可以启动投资 这个计划为重启开凿克拉运河议题提供了新机遇, 因为开凿克拉运河有利于泰国东部经济走廊的建设 把开凿克拉运河的问题置于建设泰国东部经济走廊的发展战略框架下考量, 这个问题就不难解决 ( 二 ) 把泰国东部沿海地区建设成交通和物流中心, 是建设东部经济走廊的一项重要内容 交通和物流无非通过海 陆 空三条渠道来实现 三种渠道相比较, 各有其优势, 但海道则比陆路和空中更有其不可替代的优点 首先, 海道运输成本低廉, 价钱便宜, 货运量大 一艘 10 万吨巨轮, 所载货物, 堪比几十架飞机或若干列火车 其次, 利用海道运输十分便捷 除开货轮作为运输工具之外, 港口就是唯一必须具备的基础建设设施 在这个问题上, 泰东部三府现成就有可资利用的港口 : 1 兰查邦深海港口 (Laem Chabang Deep-sea Port), 现正在进行第三阶段扩建, 每年可容纳 1800 万货物集装箱以及 300 万辆车往来 2 罗勇马达普深海港口 (Map Ta Phut Deep-sea Port), 用于运输石油和天然气, 增加能源供给, 对泰国石化行业无疑是极大的支持, 现在也处于第三阶段扩建 3 芭堤雅附近的 Sattahip 是邮轮停靠港口, 可缩短暹罗湾东 西岸的航运时间, 促进货运和旅游业的发展 由于泰国东部三府位于印度洋与西太平洋的海上航线中点位置, 所以开凿克拉运河, 把印度洋和太平洋连接起来, 对于建设东部经济走廊具有特别重要的意义 克拉地峡位于泰国境内的马来半岛北部最狭处, 北连中南半岛, 南接马来半岛, 横亘于暹罗湾与安达曼海之间, 最窄处 50 多公里, 最宽处约 190 公里 如果在克拉地峡上开凿一条运河, 对泰国 对中国 对东南亚周边国家, 乃至对全世界, 都是一件非常有益的事情 克拉运河开通以后, 大大缩短从印度洋到太平洋之间的航行时间和距离, 比绕道新加坡马六甲海峡降低运输时间和成本 航程至少缩短约 1200 公里, 可省 2 至 5 天航运时间 以 10 万吨油轮来算, 单次能省下 35 万美元的运费 因此, 无论是泰国自己的船队, 或是中国 日本 南韩 越南等国的船队, 毫无例外皆会选择取道克拉运 291

292 288 河 泰国政府在克拉运河上设卡收费 每年收入 蔚为可观 不用多长时间 便能收 回投资开凿运河的成本 三 开凿克拉运河获益最大的当然是泰国 这是毋庸怀疑的 根据初步预算 若开凿 一条宽 400 米 深 25 米 长 102 公里的双向运河 耗资将达到 200 亿 250 亿美 元 如果将运河的后期维护和运营成本也计算在内 耗资更是惊人 巨额的投资成 本 光靠泰国本身的经济力量是难以实现的 有一批泰国的知识分子坚持这项工程必 须由泰国人自己来完成 不同意让外国来投资 实际是一种空有爱国热情但不切实际 的想法 在现代全球经济一体化的新时代 若能利用外国的投资 未始不是一件好 事 它可以推动经济发展 扩大职工就业 正如 1988 年差猜 春哈旺总理提出的 欢 迎外国公司以租赁的形式来投资 这种投资方式 既可维护泰国的国家主权 又能解 决融资问题 其实 泰国政府在推进东部经济走廊发展计划中 亦是将鼓励外国投资放在首位 的 泰国政府在投入国家预算的同时也推行 政府和民间资本合作制 PPP Public Private Partnership 的合作模式 为社会资本参与东部经济走廊提供绿色通 道 泰国政府计划从 2017 年至 2021 年 将外资企业在东部经济走廊的投资增加到 5000 亿泰铢 或者平均每年 1000 亿泰铢 这些资金主要来源于中国和日本的 30 家公 司 对于这个计划 泰国朝野并没有人出面反对 为什么在利用外资开凿克拉运河的 问题上 偏偏会出现反对声音呢 其原因只能说明一部分人对开凿克拉运河存在误 解 以开凿克拉运河的名义吸引大量外资 必然给泰国带来巨大的经济收益 也一定 会促进东部经济走廊的建设和发展 有人预测说 而克拉运河一旦配备大型船坞 输油管线以及由中国建造的高速铁路交通网 则十年之内 春蓬府将崛起成为一个世 界级的综合型海陆物流中心 此后 机械制造 石油冶炼 旅游服务的产业升级 将 142 使泰国南部出现一个可与大曼谷地区相媲美的新经济中心 这个预测无疑是很有见地并且是能够实现的 根据泰国第十二个国家经济与社会发展规划 到 2021 年 东部经济走廊要实现如 下目标 首先 经济社会发展方面 5 年内年平均 GDP 增长 5% 年平均新增就业人数 10 万 人 年平均游客数量增加 1000 万人次 政府税收基础牢固 税收增加 增加对其他地 区的产品和服务需求 促进国家经济总体增长 传统产业和未来产业进行技术升级改 造 增加高新科技应用 岳汉 克拉地峡 一个 百年搁置工程 的风险与收益 载泰国 星暹日报 2014 年 12 月 1 日

293 289 其次, 基础设施和物流方面 年平均降低物流运输成本 4000 亿泰铢 交通物流运输基础设施能够互联互通, 能够满足东部经济走廊内部需求, 并能够与其他区域和经济带 经济走廊连结 其中包括与泰国廊曼机场 素万那普机场和乌打抛机场能够联通, 并与泰国主要旅游景点相连结 升级乌打抛机场, 在 20 年时间内乌打抛机场年旅客吞吐能力达到 3000 万人次 萨达西港口升级改造完成, 能够接纳大型集装箱运输船和散装船 凡是明白事理的人都可以看出, 开凿克拉运河与实现 2021 年东部经济走廊发展目标之间的互动和因果关系, 是不言自明的 ( 四 ) 通过中泰合作开凿克拉运河的创举, 把中国 一带一路 和泰国的东部经济走廊实现发展战略对接, 这是实施开凿克拉运河计划所能带来的最大收益 一带一路 (the Belt and Road) 是中国政府首先提出的一个国家发展计划和理念 2013 年习近平主席在出访中亚和东南亚国家期间, 提出共建 丝绸之路经济带 和 21 世纪海上丝绸之路 的重大倡议, 得到国际社会高度关注, 应者云集 沿线国家中, 已经有近 60 个国家明确表示支持和积极参与, 其中以泰国的反应最积极 泰国政府不仅从理论的高度赞赏 一带一路 的发展计划, 并且制定了建设东部经济走廊 (EEC) 的规划, 来与中国的 一带一路 发展计划对接 当代中泰两国的关系, 可以概括为 一带一路 框架下的国际关系 开凿克拉运河所能带来的最直接的成果, 就是把泰国南部边境地区与东部沿海地区有机地联系起来 泰国南部边境地区, 尤其是宋卡, 自古就是海上丝绸之路的一个重要途经地 正像宋卡府主管经济的副府尹阿努其所说 : 我们在宋卡进一步发展海运, 就是主动与中国倡导的 21 世纪海上丝绸之路对接 143 泰国东部经济走廊是连接泰国东西经济走廊和南北经济走廊的联通中心, 也是连接印度洋 太平洋 柬埔寨 老挝 缅甸 越南和中国南部的联通中心 未来要使泰国东部经济走廊发展成为世界级经济中心 贸易和投资中心 交通和物流中心 世界级旅游胜地及东南亚大门, 除了制定一系列优惠外国投资的政策外, 下决心利用外资开凿克拉运河, 亦是一个值得认真考虑的计划 我们的结论是 : 开凿克拉运河有利于泰国东部经济走廊的建设 2018 年 6 月 21 日 143 王天乐, 丁子 : 泰国发展战略对接 一带一路 设立边境经济特区, 载 人民日报 2015 年 7 月 20 日 293

294 290 未来, 泰国东部经济走廊将发展成为世界级经济中心 贸易和投资中心 交通和物流中心 世界级旅游胜地及东南亚大门 泰国投资委员会针对设立在东部经济走廊特区内的企业的待遇与优惠政策包括 : 投资促进委员会标准待遇及 5 年内减免企业所得税 50%; 企业所得税减免优惠最长可享受达 15 年 ; 为东部经济走廊中的战略项目提供资助 ; 公司管理层 投资者 专家可享受最高不超过 17% 的所得税税率 泰国投资促进委员会 BOI 东部经济走廊刺激政策 : 1. 区域内企业所得税豁免延长至 15 年 2. 机械类产品进口免税, 用于生产出口产品和研发产品的原料进口也免税 3. 财政刺激目标行业, 支持研发投资, 创新和吸引高新产业人才 4. BOI( 泰国投资促进委员会 ) 支持的项目将允许拥有土地 5. 便利的签证和工作许可 泰国 7000 亿大搞基建, 力图摆脱中等收入国家标签 泰国总理巴育近日表示, 与东部经济走廊 (EEC) 类似的项目将在泰国其他地区建设, 这将是泰国摆脱国际 中等收入国家 标签的重要一步 政府的 EEC 政策委员会批准了价值近 7000 亿泰铢的基础设施建设项目, 包括高速铁路 机场 扩建深海港口, 以及工业园区 因此, 泰国方面积极表态希望同 一带一路 倡议对接, 一方面是希望能够吸引更多中国的投资者赴泰国投资 ; 另一方面则是借由未来规划中的中泰铁路等联通泰国曼谷到北部的高铁, 进而与中国这个大市场联系起来, 这正与促进互联互通的 一带一路 倡议有了对接的契机 颂吉在 6 月 22 日举行的 泰国大战略动向 说明会上就特别强调, 泰国要与 一带一路 倡议对接, 特别是实现东部经济走廊铁路与中泰铁路合作项目对接, 让东部经济走廊成为本地区的物流中心 泰国除了希望实现同中国在商贸往来 物流 人才等方面的联通外, 从更广泛的层面来看, 是希望借助 一带一路 倡议实现与马来西亚 新加坡等东南亚国家的连接, 发展成为东南亚地区的中心地带 泰国也希望分享这一红利, 希望能够与 一带一路 沿线各国实现对接, 特别是与中国基础设施如铁路 港口等实现对接 根据国家总体发展战略, 泰国政府推出 东部经济走廊 发展规划, 作为实现总体发展战略的重大战略举措 东部经济走廊旨在建成泰国产业升级的区域平台, 以带动泰国整个产业结构调整, 促进泰国社会经济的发展和提升国家工业化水平 东部经济走廊的区位优势 投资环境和优惠政策为正在响应 一带一路 倡议的中国企业提供了良好的合作机遇 这将成为中泰经济合作的新亮 294

295 291 同时, 泰国政府根据二十年国家发展战略, 提出 泰国 4.0 战略方针 泰国 4.0 方针是通过竞争力 包容性和绿色增长发展引擎, 推动泰国原本以劳动密集型低技术含量的产业, 向高新技术高附加值的产业进行升级转型 为此, 泰国政府提出 东部经济走廊 规划, 作为重大战略举措, 打造泰国东部沿海经济特区 泰国东部经济走廊位于大湄公河经济走廊和 21 世纪海上丝绸之路之间, 地处泰国湾东岸, 陆上与柬埔寨 老挝 越南连接, 海上则位于印度洋与西太平洋的海上航线中点位置, 是泰国传统的工业基地 海运物流中心, 具有特殊的地缘优势和发展空间 东部经济走廊拥有泰国最重要的两大深水港, 林查班港口和马达普港口, 以及正在开发中的萨达西港口 其中, 林查班港口是泰国最大的国际深水港,2016 年集装箱吞吐量达到 706 万个标准集装箱, 泰国 98% 的出口车辆经由林查班港口运输 同时, 东部经济走廊还拥有泰国 3 号和 7 号两条国道, 能够连接曼谷和东部地区各重要的工业区 码头和城市 泰国东部经济走廊规划总的指导思想是, 通过经济特区的建设, 带动区域高新科技发展, 推动泰国产业机构调整, 打造区域未来产业超级集群 (SuperCluster), 带领泰国走出中等收入陷阱 其具体原则包括 : 根据泰国第十二个国家经济与社会发展规划, 到 2021 年, 东部经济走廊要实现如下目标 : 首先, 经济社会发展方面 5 年内年平均 GDP 增长 5%, 年平均新增就业人数 10 万人, 年平均游客数量增加 1000 万人次 政府税收基础牢固, 税收增加 增加对其他地区的产品和服务需求, 促进国家经济总体增长 传统产业和未来产业进行技术升级改造, 增加高新科技应用 其次, 基础设施和物流方面 年平均降低物流运输成本 4000 亿泰铢 交通物流运输基础设施能够互联互通, 能够满足东部经济走廊内部需求, 并能够与其他区域和经济带 经济走廊连结 其中包括与泰国廊曼机场 素万那普机场和乌打抛机场能够联通, 并与泰国主要旅游景点相连结 升级乌打抛机场, 在 20 年时间内乌打抛机场年旅客吞吐能力达到 3000 万人次 萨达西港口升级改造完成, 能够接纳大型集装箱运输船和散装船 泰国东部经济走廊的建设, 为泰中两国围绕 一带一路 的合作提供了一个新的平台 泰国政府在投入国家预算的同时也推行 政府和民间资本合作制 (PPP: Public Private Partnership) 的合作模式, 为社会资本参与东部经济走廊提供绿色通道 系 当代中泰两国的关系, 可以用一句话概括 : 是 一带一路 框架下的国际关 2017 年 05 月 10 日, 在泰国 香港 上海投资研讨会上, 泰国政府提出建设东部经济走廊 (EEC) 的规划 295

296 292 一带一路 所指的是 丝绸之路经济带 和 21 世纪海上丝绸之路 简称 一带一路 这是一个地域经济的概念 没有任何的政治内涵 也不是政治同盟或 军事同盟 共建 一带一路 旨在促进经济要素有序自由运动 资源高效配置和市 场深度融合 推动沿线各国实现经济政策协调 开展更大范围 更高水平 更深层次 的区域合作 共同打造开放 包容 均衡 普惠的区域经济合作架构 144 共建 一 带一路 必须 恪守联合国宪章的宗旨和原 遵守和平共处五项原则 即尊重各国的 主权和领土完整 互不侵犯 互不干涉内政 和平共处 平等互利 145 正是由于这 样的原因 我们才能将现代国际关系置于 一带一路 的框架之下 克拉地峡位于泰国境内的马来半岛北部最狭处 北连中南半岛 南接马来半岛 横亘于暹罗湾与安达曼海之间 最窄处 50 多公里 最宽处约 190 公里 随着当前中泰 战略合作伙伴关系的推进 开凿克拉运河的计划又被提上议程 要不要开凿克拉运河? 这个争议沿袭了许多年 开凿克拉运河的建议多次被提起 又多次因各种阻力而 搁置 现在似乎到了必须重启这个话题 并最后做出决定的关键时刻 因为历史发展 的机遇不可一失再失 首先 从克拉运河获益最大的当然是泰国 根据初步预算 若开凿一条宽 400 米 深 25 米 长 102 公里的双向运河 耗资将达到 200 亿 250 亿美元 几乎相当 于长江三峡大坝总投资的五分之四 如果将运河的后期维护和运营成本也计算在内 耗资更是惊人 巨额的投资成本 光靠泰国本身的经济力量是难以实现的 过去有 一批泰国的爱国知识分子坚持这项工程必须由泰国人自己来完成 不同意让外国来投 资 实际是一种空有爱国热情但不切实际的想法 这种想法无疑与当时的社会历史条 件相吻合 在现代全球经济一体化的时代 泰国若能外国的巨额投资 未始不是一件 好事 它可以推动经济发展 扩大职工就业 运河一旦通航 便可以坐收过路钱 而克拉运河一旦配备大型船坞 输油管线以及由中国建造的高速铁路交通网 则十 年之内 春蓬府将崛起成为一个世界级的综合型海陆物流中心 此后 机械制造 石 油冶炼 旅游服务的产业升级 将使泰国南部出现一个可与大曼谷地区相媲美的新经 济中心 其次 对中国来说 开通克拉运河必然有助创建 一带一路 的发展战略 它可 以使 21 世纪的海上丝路更加便捷和通畅 比绕道马六甲海峡降低运输时间和成本 航 程至少缩短约 1200 公里 可省 2 至 5 天航运时间;以 10 万吨油轮来算 单次能省下 35 万美元的运费 不仅可以惠及中国东南沿海经济的发展 还可以提高上海作为世界 海上贸易中心 物流中心 金融中心和信息中心的竞争力 同时 有助于加强中国与 东南亚 中东 非洲 欧洲各国的贸易往来 减少对马六甲海峡通道的依赖 开辟了 一条新的能源通道 144 国家发展改革委 外交部 商务部 推动共建丝绸之路经济带和 21 世纪海上丝绸之路的愿景与行 动 同上

297 293 The Connectivity of Belt and Road Initiative of China and Eastern Economic Corridor of Thailand ABSTRACT Assist Prof. Chulaporn Kobjaiklang, Ph.D. Li Renliang, Ph.D. Assist Prof. Prayong Temchavala, Ph.D. The purpose of the research includes: 1) to study the proposal and strategy of the Belt and Road Initiative under China s Economic and Social Development 13 th Five-Year Plan ( ); 2) to study the infrastructural competitiveness of Thailand in terms of road, water, and air from the past 5 years to the present day from Global Competitiveness Index Report ( ); 3) to study the connection of China s infrastructure between Belt and Road Initiative and EEC; 4) to study the benefits of China-Thailand cooperation through the connection of Belt and Road Initiative and EEC. The study indicates that China has to proceed as planned Economic and Social Development 13 th Five-Year Plan, because the speed of economic growth is estimated to decrease gradually. The growth rate of China s economy will maintain the rate of 6.5% up to According to the study of the World Economic Forum by the Global Competitive Index ( ), the infrastructural competitiveness of Thailand is expected to be declining in terms of road, railway, water, and air. Through the infrastructural connectivity of the Belt and Road Initiative and EEC, it is found that EEC has an advantage in location, which can be the center of ASEAN and China. The government of Thailand has given priority to the development of the regional economy, and there is a high possibility that EEC would become the driving force for the economic growth of ASEAN region. China and Thailand will benefit from network connections between Thailand and ASEAN countries. Through the connection between the Belt and Road Initiative and EEC, the benefits of the cooperation between Thailand and China includes politics and security, trade and investment, social and cultural and tourism. Financial support from the Asian Infrastructure Investment Bank, Asian Infrastructure Investment Bank and the Silk Road Fund will provide opportunities for Thailand in the future and Thailand can take opportunities from China's cooperation framework. Key Words: Connectivity, Belt and Road Initiative, Eastern Economic Corridor 297

298 294 การเช อมโยงแถบเศรษฐก จเส นทางสายไหมย คใหม ก บการพ ฒนาระเบ ยงเศรษฐก จ ภาคตะว นออก (Connectivity of BRI and EEC) บทค ดย อ การศ กษาเร อง การเช อมโยงแถบเศรษฐก จเสนทางสายไหมย คใหมก บการพ ฒนาระเบ ยงเศรษฐก จ ภาคตะว นออก (Connectivity of BRI and EEC) คร งน ม ว ตถ ประสงคแ 1) เพ อศ กษาท มาและขอเสนอร เร ม BRI ของจ น ผานแผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมฉบ บท 13 ชวงป ค.ศ ) เพ อศ กษาป ญหาของ โครงสรางพ นฐานของประเทศไทยดานการขนสง ยอนหล ง 5 ป จากขอม ลของ World Economic Forum โดยศ กษาจาก Global Competitive Index (GCI) จากป ) เพ อศ กษาความเช อมโยงดาน โครงสรางพ นฐานของจ นผานนโยบาย BRI ก บโครงการระเบ ยงเศรษฐก จพ เศษภาคตะว นออก EEC และ 4) เพ อศ กษาประโยชนแ และท ศทางนโยบายความรวมม อไทย-จ น ผานการเช อมโยงของ BRI ก บ EEC ผล การศ กษาพบวา จ นตองด าเน นตามแผนพ ฒนาส งคมและเศรษฐก จฉบ บท 13 เน องจากความเร วในการ ขยายต วของเศรษฐก จจะลดส ระด บกลาง-ส ง เศรษฐก จจ นไดเขาส ภาวะจ ดสมด ลใหม (New Normal) และจะ ร กษาอ ตราการขยายต วท รอยละ 6.50 ไดถ งป 2020 จ น และใหความส าค ญเร อง ความฝ นของจ น ค อเร อง นโยบายประเทศเขมแข งม นคง ประชาต เจร ญร งโรจนแ และประชาชนอย ด ม ส ข ซ งความฝ นของจ นม เป าหมายท ย งใหญแหงทศวรรษ ค อ ในป ค.ศ กรณ ของประเทศไทยย งประสบป ญหาในเร องโครงสรางพ นฐานจาก การศ กษาของ World Economic Forum โดยศ กษาจาก Global Competitive Index (GCI) จากป พบวาประเทศไทยม แนวโนมการแขงข นดานโครงสรางพ นฐานท งทางถนน ทางราง ทางน า และทาง อากาศลดลงอยางตอเน อง การเช อมโยงดานโครงสรางพ นฐานของไทย-จ น ผานนโยบาย BRI และ EEC พบวา EEC ม ความไดเปร ยบในดานท าเล ซ งสามารถเป นศ นยแกลางของอาเซ ยนและเอเช ยดานการคมนาคม ร ฐบาล ไทยไดใหความส าค ญตอการพ ฒนาเศรษฐก จภ ม ภาคและยกระด บอ ตสาหกรรมใน EEC และม ความเป นไปได ส งท EEC จะกลายเป นแรงข บเคล อนการเต บโตทางเศรษฐก จของอาเซ ยนจะเก ดประโยชนแก บท งสองประเทศ ในดานการเช อมโยงเคร อขายท งประเทศไทยและกล มประเทศในภ ม ภาคอาเซ ยน ประโยชนแ และท ศทาง นโยบายความรวมม อไทย-จ น ผานการเช อมโยงของ BRI ก บ EEC พบวาไดประโยชนแท งดานการเม องและ ความม นคง การคาการลงท น ดานส งคมและว ฒนธรรม การทองเท ยว ดานการสน บสน นดานการเง นในกองท น การเง นระหวางประเทศอยาง AIIB และ Silk Road Fund สามารถสรางโอกาสใหก บไทยไดในอนาคต และ ไทยสามารถอาศ ยประโยชนแจากดานกรอบความรวมม อตางๆ ท จ นม คาสาค ญ: การเช อมโยง แถบเศรษฐก จเสนทางสายไหมย คใหม ระเบ ยงเศรษฐก จภาคตะว นออก ท มาของป ญหา การพ ฒนาของจ นอยางตอเน องจาก 35 ป ท ผานมา จ นสามารถพ ฒนาเศรษฐก จใหเจร ญร งเร องได อยางรวดเร ว โดยอาศ ยป จจ ยท สงผลในทางบวกก ประกอบดวย ตลาดเสร ในย คโลกาภ ว ตนแ ตลาดแรงงาน ราคาถ กภายในประเทศ การใชทร พยากรภายในประเทศปร มาณมาก และการปฏ ร ปโครงสรางทางเศรษฐก จ อยางไรก ตามการพ ฒนาของจ นในอด ตท ผานมา สงผลกระทบท งทางบวกและทางลบตอการพ ฒนาประเทศ อยางย งย น แมการขยายต วทางเศรษฐก จประสบความส าเร จส งท ตามมาค อผลกระทบดานความไมสมด ลทาง ธรรมชาต ส งแวดลอม ความข ดแยงทางส งคม อารยะธรรมถดถอยเก ดข นตามมา ป จจ บ นเป นย คสม ยท เปล ยนแปลงไปเก ดการแขงข นร นแรงมากข นรวมถ งการก ดก นทางการคา ตลาดแรงงานราคาต าเร มหายไป 298

299 295 มาตรการดานส งแวดลอม 146 (ว บ ลยแ ต งก ตต ยาภรณแ, 2559) ส งส าค ญในย คป จจ บ นท สงผลก บจ น ค อสภาวะ ทางเศรษฐก จของโลกท ถดถอยประกอบก บสถานการณแภายในประเทศจ นเองเป นป จจ ยท สงผลตอการลดระด บ การเต บโตทางเศรษฐก จของประเทศจ นใหชะลอต วลง ซ งร ฐบาลจ นเร ยกวา สภาวะปกต ใหม หร อ New Normal ร ฐบาลจ นตองออกมาตรการและนโยบายใหมอยางตอเน องเพ อร กษาสถานภาพและความแข งแกรง ทางเศรษฐก จของประเทศ จากสภาวะท จ นเผช ญอย ในป ค.ศ ร ฐบาลจ น โดยประธานาธ บด ส จ นผ ง ประกาศใชแผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมแหงชาต ฉบ บท 13 (ป ค.ศ ) และเป นป ท 3 ท ร ฐบาล จ น รวมถ งเป นการเป ดศ กราชใหมของผ น าใหมของจ น เนนเร อง ความฝ นของจ น ค อเร องนโยบายประเทศ เขมแข งม นคง ประชาต เจร ญร งโรจนแ และประชาชนอย ด ม ส ข ซ งความฝ นของจ นม เป าหมายท ย งใหญแหง ทศวรรษ ค อ ในป ค.ศ จ นตองบรรล ส งคมท ประชาชนม ฐานะพออย พอก นอยางท วถ ง โดย ประชาชนจ นตองไดร บการศ กษา ม รายไดจากงานท ม นคง ไดร บการร กษายามเจ บป วย ไดร บการด แลยามแก ชรา และม บานท อย อาศ ยเป นของจนเอง จากการเผช ญสถานการณแของเศรษฐก จจ นในย ค New Normal จ นพบก บป จจ ยความทาทายส าค ญ 9 ป จจ ยดวยก นประกอบดวย 1) ย คแหงการเจร ญเต บโตในอ ตราส งส นส ด ลง 2) ต วเรงการเต บโตเด มเร มถ กแทนท โดยแรงกระต นต วใหม 3) ระบบเคร อขายอ นเตอรแเน ตเขาแทนท ระบบ ด งเด ม 4) ส งคมชนบทพ ฒนาส ส งคมเม องมากข น 5) ย คตนท นส งก าล งกอต วอยางเง ยบๆ 6) ธ รก จบร การโต แซงหนาธ รก จอ ตสาหกรรม 7) การรวมกล มเศรษฐก จในภ ม ภาคเร มกอต ว 8) ศ กยภาพของประชาชนเร ม ส าค ญกวาปร มาณของประชากร และ 9) มาตรฐานดานส งแวดลอมม บทบาทมากข น จ นเปล ยนโฉมระบบกล ไกลและร ปแบบการพ ฒนาเศรษฐก จใหสอดคลองก บสภาวะ New normal โดย ยกระด บค ณภาพและ ประส ทธ ภาพการพ ฒนาดวย 1) การปฏ ร ปโครงสรางเศรษฐก จดานอ ปทาน (Supply-side Structural Reform) และ 2) สงเสร มนโยบายและมาตรการกระต นเศรษฐก จดวยการปฏ ร ปโครงสรางเศรษฐก จดานอ ป สงคแ (Demand-side Structural Reform) รวมถ งการผล กด นนโยบาย One Belt One Road ของ ประธานาธ บด ส จ นผ ง เป นนโยบายหล กในแผนพ ฒนาเศรษฐก จก จและส งคมแหงชาต ฉบ บท 13 ซ งนโยบาย เหลาน จะน ามาซ งโอกาสและความทาทายส าหร บประเทศจ นและประเทศตางๆ ท วโลกรวมถ งประเทศไทย ตอมาหล งจากประช มจ นประกาศเด นหนาขยายอ ทธ พลในเวท โลกผานโครงการ Belt and Road Initiative ซ งเด มร จ กก นด ภายใตโครงการช อ One Belt One Road ซ งในการศ กษาคร งน จะใช Belt and Road Initiative: BRI เศรษฐก จจ นทว ความส าค ญในเวท โลกมากข นดวยการกาวข นมาเป นประเทศผ สงออกอ นด บ 1 และเป นประเทศผ ลงท นอ นด บ 2 ของโลก ต งแตป ค.ศ การประช มสม ชชาใหญพรรคคอมม วน สตแจ น คร งท 19 ท ป ดฉากลงในว นท 24 ต ลาคม 2017 นายส จ นผ ง ไดกลาวถ งเป าหมายการเป นประเทศทรงอ ทธ พล ของโลกภายในป 2050 ท งในดานการคา การลงท น และการสน บสน นการสรางอนาคตรวมก นของมน ษยชาต ซ งเป นน ยส าค ญวาจ นจะด าเน นนโยบายเป ดประเทศอยางเต มร ปแบบ 147 โครงการ Belt and Road Initiative: BRI หร อเสนทางสายไหมศตวรรษท 21 เป นย ทธศาสตรแหล กใน การเด นหนาเป ดประเทศและขยายอ ทธ พลของจ นในเวท โลก โดยจะเช อมโยงเสนทางคมนาคมขนสงและ เศรษฐก จจ นก บ 65 ประเทศ ใน 3 ทว ป ซ งจะครอบคล มราว 1 ใน 3 ของเศรษฐก จโลก รวมถ งสงเสร มการ 146 ว บ ลยแ ต งก ตต ยาภรณแ, เอกสารประกอบการบรรยายพ เศษ เร อง ย ทธศาสตรและแผน 5 ป ฉบ บท 13 ของจ นในสถานการณแใหม, มหาว ทยาล ยห วเฉ ยวเฉล มพระเก ยรต ว นท 1 เมษายน EIC Analysis / Interesting Topics, เผยแพรใน EIC Outlook ฉบ บไตรมาส 1/2018 เขาถ งโดย: 299

300 296 เคล อนยายส นคาและบร การประมาณรอยละ 25.0 ของการคาโลกท งหมด โดยในระยะแรกของโครงการจะ เป นการลงท นโครงสรางพ นฐานเพ อเช อมตอเสนทางคมนาคมทางบก Silk Road Economic Belt และทางน า Maritime Silk Road และการสรางเขตเศรษฐก จพ เศษบนเสนทาง BRI การพ ฒนาโครงสรางพ นฐานตามแผน ย ทธศาสตรแ BRI อาจตองใชเง นลงท นจ านวนมากถ ง 5 ลานลานดอลลารแสหร ฐฯ ซ งจ นเป นผ น าในการระดมท น ผานธนาคารของร ฐ ธนาคารเพ อการลงท นโครงสรางพ นฐานแหงเอเช ย (Asia s Infrastructure Investment Bank: AIIB) และกองท นเสนทางสายไหม (Silk Road Fund) รวมม ลคาราว 2.92 แสนลานดอลลารแสหร ฐฯ ในป ค.ศ และอ ก 1.13 แสนลานดอลลารแสหร ฐฯ ท จะเพ มข นในอนาคต การเช อมโยงท เพ มข นระหวาง จ นและประเทศบนเสนทางสายไหม กอใหเก ดโอกาสดานการคาและการลงท นจ านวนมาก ด งน น เพ อ สน บสน นใหเก ดการคาและการลงท นอยางเสร จ นเตร ยมปร บแกกฎหมายสงเสร มการแขงข นอยางเทาเท ยม ระหวางน กลงท นชาวตางชาต และชาวจ น รวมท งม การปฏ ร ประบบภาษ เพ อสรางสภาพแวดลอมท เอ อตอการ ท าธ รก จมากข น พรอมท งการประกาศใช Negative List Approach หร อการระบ รายการท ไมเป ดเสร ท ว ประเทศในป 2018 น ในขณะเด ยวก น ธนาคารแหงชาต จ นเร มเป ดเสร ภาคการเง นเพ อสน บสน นโครงการ BRI โดยม โครงการส าค ญค อ Bond Connect ท เป ดโอกาสใหชาวตางชาต ม สวนรวมในตลาดพ นธบ ตรหยวนใน ฮองกงและสงผลใหฮองกงกลายเป นตลาดส าค ญในการระดมท นส าหร บโครงการ BRI ในอนาคต นอกจากน ก จกรรมทางเศรษฐก จท เพ มข นจะสงเสร มการใชเง นหยวนในประเทศตางๆ บนเสนทางสายไหม สอดคลองก บ ความพยามยามของธนาคารแหงชาต จ นท ตองการใหเง นหยวนเป นสก ลเง นสากล และจะย ดหย นคาเง นหยวน ใหเป นไปตามกลไกตลาดมากข น แมโครงการ BRI จะถ กมองวาเป นเคร องม อส าค ญในการกระต นเศรษฐก จจ น ท เร มชะลอต วลงและการหาตลาดใหมเพ อระบายส นคาจากการผล ตสวนเก นในประเทศ แตจ นเนนย าวา โครงการ BRI จะมอบประโยชนแใหแกท กฝ าย ซ งม ประเทศบนเสนทางสายไหมใหมจ านวนมากใหความสนใจ และเขารวมในโครงการ ซ งกล มประเทศอาเซ ยนและไทยจะไดร บประโยชนแจากการเช อมโยงทางภ ม ศาสตรแ และเศรษฐก จน ดวยเชนก น โดยคาดการณแวาเม ดเง นลงท นภายใตโครงการ BRI ราว 7.5 แสนลานดอลลารแ สหร ฐฯ ตอป จะไหลเขาส ในทว ปเอเช ย และราวรอยละ 60.0 ของเง นลงท นด งกลาวจะไหลเขามาท ภ ม ภาค อาเซ ยน รวมท งจ นม การจ ดต งธนาคารเพ อการลงท นโครงสรางพ นฐานเอเช ย (Asian Infrastructure Investment Bank: AIIB) ท ร เร มโดยจ นในป พ.ศ เป นประเด นท ท วโลกตางใหความสนใจ โดยม ว ตถ ประสงคแ หล กเพ อเป นแหลงเง นท นในการพ ฒนาโครงสรางพ นฐานตางๆ ในภ ม ภาคเอเช ย อาท ระบบถนน ระบบราง ทาเร อ ทาอากาศยาน พล งงาน และโทรคมนาคม การจ ดต งธนาคารเพ อการลงท นโครงสรางพ นฐาน เอเช ย หร อ AIIB (Asian Infrastructure Investment Bank) ท ร เร มโดยประธานาธ บด ส จ นผ งของจ นต งแต เม อปลายป 2013 การลงท นในโครงสราง พ นฐานน บวาม สวนส าค ญตอการเต บโตทาง เศรษฐก จอยางมากไม แพการคาระหวาง ประเทศ แตก เป นการลงท นท จ าเป นตองใช เง นท นอยางมหาศาล ท มาของการจ ดต ง AIIB ภายใตความพยายามของจ นท จะเช อมโยงภ ม ภาคเอเช ยเขา ดวยก นผานการพ ฒนาโครงสรางพ นฐานตางๆ อาท ระบบถนน ระบบราง ทาเร อ ทาอากาศยาน พล งงาน และ โครงขายโทรคมนาคม ตอมา เม อว นท 24 ต ลาคม 2014 ในการประช มร ฐมนตร คล งกล มความรวมม อทางเศรษฐก จเอเช ย-แปซ ฟ ก (APEC) ณ กร งป กก ง ไดม การลงนามบ นท กความเขาใจ (MOU) ในการกอต งธนาคาร AIIB อยางเป นทางการ โดยม ประเทศผ รวม 300

301 297 กอต งกล มแรกจ านวน 21 ประเทศ ประกอบดวย จ น ไทย เม ยนมา ก มพ ชา สปป.ลาว ส งคโปรแ เว ยดนาม มาเลเซ ย บร ไน ฟ ล ปป นสแอ นเด ย ศร ล งกา ปาก สถาน เนปาล บ งกลาเทศ มองโกเล ย ค เวต โอมาน กาตารแ คาซ คสถาน และอ ซเบก สถาน ตอมาไดม การก าหนดระยะเวลาการเป ดร บสม ครประเทศสมาช ก ผ รวมกอต ง เพ มจนถ งว นท 31 ม นาคม 2015 ท ผานมา โดยม หลายประเทศแสดงความสนใจขอเขารวม และ ป จจ บ น ธนาคาร AIIB ม สมาช กรวมท งส น 57 ประเทศ โครงการระเบ ยงเศรษฐก จภาคตะว นออก (Eastern Economic Corridor: EEC) ของไทยเป น โครงการเช อมโยงท จะรองร บการลงท นโดยตรงจากจ นและตางชาต ท ม แนวโนมเพ มข น ประกอบก บท ต งของ ไทยท อย ในจ ดย ทธศาสตรแส าค ญจะเป นผลด ตอเศรษฐก จไทยในหลายดาน ท งการคา การลงท น และการเป น ศ นยแกลางดานตางๆ ของภ ม ภาค อาท การเง น การทองเท ยวและโลจ สต กสแ ท งน ในเด อนก นยายน ค.ศ ไทยไดลงนามความรวมม อก บจ นในโครงการพ ฒนาระบบรถไฟความเร วส งกร งเทพฯ - หนองคาย ระยะท 1 ม ลคา 5,200 ลานดอลลารแสหร ฐฯ ซ งเป นหน งในเสนทางเช อมตอภายใตโครงการ BRI นอกจากน ร ฐบาลไทยม ความพยายามท จะด งด ดการลงท นดานเทคโนโลย จากจ นเขามาในพ นท ระเบ ยงเศรษฐก จภาคตะว นออก (EEC) เพ อยกระด บอ ตสาหกรรมไทยใหกาวท นจ นและโลกในย คป จจ บ น ด งน นหากจ นสามารถผล กด นใหเก ดความ รวมม อทางเศรษฐก จอยางเหน ยวแนนก บนานาประเทศภายใต BRI ไดส าเร จ อ ทธ พลของจ นในเวท โลกท งดาน เศรษฐก จและการเม องจะแข งแกรงย งข น จากเหต ผลท ประเทศไทยเป นศ นยแกลางการเช อมโยงกล มเศรษฐก จ ท งในอาเซ ยน (ASEAN) เอเช ย (Asia) และโลก ประเทศไทยเป นต าแหนงศ นยแกลางการลงท นท ด ท ส ดเพ อเช อม เอเช ย และภ ม ภาคโลก เป นจ ดย ทธศาสตรแส าค ญของกล ม AEC ท งดานการผล ตการคา และการขนสง EEC จะ เป นมหานครแหงอนาคต หร อ Gateway to Asia ซ งม ความพรอมและท นสม ยมาท ส ด ด งน นการข บเคล อน ระเบ ยงเศรษฐก จภาคตะว นออกอยางหย งย น ม งเนนการพ ฒนาพ นท อยางเต มร ปแบบ ประกอบดวย 3 จ งหว ด ค อ ฉะเช งเทรา ชลบ ร และระยอง จากการพ ฒนากวา 30 ป ของโครงการ Eastern Seaboard ซ ง ประกอบดวยอ ตสาหกรรมหล ก เชน ปร โตเคม หน งใน 5 ของเอเช ย เป นฐานการผล ต อ เล กทรอน กสแ และยาน ยนตแ ท ส าค ญของโลก ม ทาเร อน าล ก และทาเร อท ท นสม ย พรอมแรงงานท ม ท กษะส ง เป นพ นท ท เหมาะสม และม ศ กยภาพท จะกาวเป นศ นยแกลางทางเศรษฐก จของเอเช ย โดยร ฐบาลพรอมท จะผล กด นใหเป นระเบ ยง เศรษฐก จพ เศษ หร อ EEC บนพ นท กวา 13,000 ตารางก โลเมตร ใหเป นศ นยแกลางอ ตสาหกรรมแหงอนาคต เป นท ต งของส าน กงานระด บภ ม ภาคของส าน กงานระด บโลก เป นศ นยแกลางการพ ฒนาการคา การลงท น การ ขนสงและพ ฒนาเม องใหม รวมถ งการพ ฒนาการทองเท ยวอยางครบวงจร และเพ อยกระด บประเทศไทยส ห วใจการเป นศ นยแกลางเศรษฐก จของเอเช ย 148 EEC ม บทบาทส าค ญย งในการข บเคล อนเศรษฐก จของภ ม ภาค โดยเฉพาะความรวมม อระหวางไทย-จ น ภายใตโครงการ EEC ซ งจะม ศ กยภาพส งตอการอ านวยความสะดวก และใหค าช แนะก บภาคเอกชน เพ อสน บสน นใหว สาหก จและบร ษ ท สามารถเอ อประโยชนแซ งก นและก น ด งน น โครงการ EEC จ งเป นระเบ ยงแหงการพ ฒนาและเขตพ ฒนาพ เศษแหงม ตรภาพ เพ อสรางค ณ ปการตอความ รวมม อพห ภาค ตอการพ ฒนาเศรษฐก จภ ม ภาคและตอประเทศไทย ท งน ห วใจส าค ญในการท จะไดมาซ ง 148 พ นเอก ไชยส ทธ ต นตยก ล, สร ปจาก ขอม ลจากเว บไซตแ และเว บไซตแ รวมท งเว บไซตแ และ เว บไซตแ 301

302 298 ผลประโยชนแของท งสองประเทศป จจ ยส าค ญ ค อ การเช อมโยงก บโครงการ BRI ของจ น ซ งเป นโครงการท จะ สงเสร มโครงการ EEC ของไทยใหสมบ รณแได โดยท ประเทศไทยตองศ กษาเจาะล กในเร องแนวนโยบายท มาของ โครงการ BRI วาม ท มาอยางไรเก ยวเน องก บแผนพ ฒนาส งคมและเศรษฐก จแหงชาต ฉบ บท 13 ของจ นอยางไร ท งน ไทยจะตองทราบขอจ าก ด จ ดแข งท ไทยม อย ดานโครงสรางพ นฐานหล กๆ ของไทยท ง ทางบก ทางเร อ และทางอากาศ เพ อจะหาทางเช อมโยงระหวาง BRI ของจ นรวมก บ EEC ของไทย ใหเก ดประโยชนแส งส ดก บท ง สองประเทศ ด งน นจะม แนวทางและม นโนบายอยางไรบางจาการเร ยนร ขอผ ดพลาดท เก ดข นจากประเทศ เพ อนบานและไทยเองเพ อเพ มความรวมม อและเก ดประโยชนแก บภ ม ภาคผานการเช อมโยงแถบเศรษฐก จ เสนทางสายไหมย คใหมก บการพ ฒนาระเบ ยงเศรษฐก จภาคตะว นออก (Connectivity of BRI and EEC) ว ตถ ประสงค การว จ ย 1. เพ อศ กษาท มาและขอเสนอร เร ม BRI ของจ น ผานแผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมฉบ บท 13 ชวงป ค.ศ เพ อศ กษาป ญหาของโครงสรางพ นฐานของประเทศไทยดานการขนสง (Thailand Infrastructure) ยอนหล ง 5 ป จากขอม ลของ world Economic Forum โดยศ กษาจาก Global Competitive Index (GCI) จากป เพ อศ กษาความเช อมโยงดานโครงสรางพ นฐานของจ นผานนโยบาย BRI ก บโครงการระเบ ยง เศรษฐก จพ เศษภาคตะว นออก EEC 4. เพ อศ กษาประโยชนแ และท ศทางนโยบายความรวมม อไทย-จ น ผานการเช อมโยงของ BRI ก บ EEC ระเบ ยบว ธ ว จ ย การว จ ยน เป นการว จ ยเช งค ณภาพ (Qualitative Research) ม การศ กษาจากเอกสาร (Documentary Research) โดยเก บรวบรวมขอม ลจากเอกสาร รวมก บการหาขอม ลจากแหลงขอม ลตางๆ เชน หองสม ด ในขอม ลออนไลนแ และ เว ปไซดแท เก ยวของ และแหลงขอม ลท ส าค ญ รวมก บการส มภาษณแอยาง เจาะล กท งแบบต วตอต ว (In-depth Interview) และแบบกล ม (Focus Group Discussion: FGD) ท งน เพ อใหไดขอม ลท เป นแกน ล กษณะของการส มภาษณแจะเป นแบบก งม โครงสราง (Semi-Structured Interview) โดยเก บจากกล มต วอยางประกอบดวยกล มเป าหมาย 4 กล ม ด งน 1) ผ ก าหนดนโยบาย 2) ผ น า นโยบายไปปฏ บ ต 3) ผ ม สวนไดสวนเส ย และ 4) น กว ชาการท เก ยวของ รวมท งส น 39 ทาน ผลการศ กษา 1. เพ อศ กษาท มาและข อเสนอร เร ม BRI ของจ น ผ านแผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมฉบ บท 13 ช วงป ค.ศ จากมต ขอเสนอแนะการจ ดท าแผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมแหงาต ระยะ 5 ป ( ) ฉบ บ 13 ของพรรคคอมม วน สตแจ น ค อ กาวแรกท จ นยางเขาส ภาวะปรกต ในสถานการณแใหม New Normal กาวส ดทายท จะตองบรรล ส งคมพออย พอก นอยางท วถ ง 302

303 299 ส บการเปล ยนแปลงใหญ ทางเศรษฐก จในช วงห าป ของแผนพ ฒนาฯ ฉบ บท 13 (ป ) 149 1) ความเร วในการขยายต วของเศรษฐก จจะลดส ระด บกลาง-ส ง เศรษฐก จจ นไดเขาส ภาวะจ ด สมด ลใหม (New Normal) และจะร กษาอ ตราการขยายต วท รอยละ 6.50 ไดถ งป ) โครงสรางเศรษฐก จจ นเร มกาวส ระด บ Mid-High End ป จจ บ นจ นกาล งด าเน นนโยบาย Made in China 2025 ต งเป าเป นมหาอ านาจอ ตสาหกรรมการผล ตในอ ก10 ป ขางหนา 3) การอ ปโภคบร โภคจะเป นแรงข บเคล อนเศรษฐก จไปอ กข น ป จจ บ นยอดการอ ปโภคบร โภค กระต นเศรษฐก จไดถ งรอยละ 59.0 โดยเฉพาะการอ ปโภคบร โภคเก ดใหม อาท ดานว ฒนธรรม สารสนเทศ บร การผ ส งอาย ส ขภาพ และการทองเท ยว ก าล งกลายเป นป จจ ยใหมในการกระต นเศรษฐก จ 4) ภาคการลงท นจะเก ดการเปล ยนแปลงคร งใหญ ธนาคารพ ฒนาเอเช ย (ADB) คาดการณแวา10 ป ขางหนา กองท นเพ อการลงท นโครงสรางพ นฐานในภ ม ภาคเอเช ยแปซ ฟ กจะขาดเง นท น 5) การด าเน นย ทธศาสตรแ Belt ant Road Initiative เขตเศรษฐก จแมน าแยงซ และแผน ประสานการพ ฒนาป กก ง-เท ยนจ น-เหอเป ย อาจท าใหอ ตสาหกรรมจ านวนหน งยายฐานการผล ตไปย งเม องท เป นจ ดเช อมตอของเขตเศรษฐก จใหญท งสาม และน ามาซ งโอกาสใหมๆ ในการพ ฒนาเศรษฐก จ 6) อ ตราความเป นเม องจะเต บโตอยางรวดเร ว อ ตราความเป นเม องจะเพ มข น 7) การปฏ ร ปดานตางๆ จะเด นหนาอยางตอเน อง การปฏ ร ประบบการคล ง และภาษ ม ความส าค ญท ส ด ตองประสานความส มพ นธแระหวางร ฐบาลก บกลไกตลาด และสวนกลางก บทองถ น การเขาส ตะกราเง น SDR ของเง นหยวน ย งท าใหเง นหยวนม ความเป นสากลเร วข น 8) อ ตสาหกรรมการเง นจะม โอกาสใหมในการพ ฒนาอยางรวดเร ว เศรษฐก จในชวง5 ป ขางหนา จะขยายต วอย ในอ ตรารอยละ การเต บโตของปร มาณเง นตามความหมายอยางกวาง (Money Supply) จ งไมนาจะต ากวารอยละ 11.0 ส นทร พยแทางการเง นจ งอาจขยายต วจากป จจ บ น 200 กวาลานลาน หยวนเป น400 ลานลานหยวนในป ค.ศ ) จ นเร มใกลเขาส ส งคมผ ส งอาย การพ ฒนาเศรษฐก จและบร การดานส งคมเผช ญก บขอ เร ยกรองใหม แตขณะเด ยวก นก ไดร บโอกาสใหมๆ ในการพ ฒนาดวย 10) ขยายการเป ดประเทศไปอ กข น ม สวนรวมอยางแข งข นในการบร หารเศรษฐก จโลก นอกเหน อจากรถไฟความเร วส ง โรงไฟฟ าพล งน วเคล ยรแ และระบบสงไฟฟ าแรงส งอ ลตรา (UHV transmission) อนาคตจ นจะม ความรวมม อก บประเทศท พ ฒนาแลวในเช งล กย งข น (หล เหร นเหล ยง, 2559) 149 หล เหร นเหล ยง อนาคต 5 ป เศรษฐก จจ นภายใตแผนพ ฒน ฯ (ม นาคม). NIDA;คณะพ ฒนาส งคมและส งแวดลอม 303

304 300 ภาพท 1 ร ปการเช อมโยงประเทศเพ อนบานดวย Belt and Road Initiative เขาถ งโดย: ตารางท 1 สาระส าค ญของแผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมฉบ บท 13 ของจ น ส งคมพออย พอก นอยางท วถ ง สาระสาค ญของแผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมฉบ บท 13 ของจ น ส งคมพออย พอก นอย างท วถ ง 1. ตองร กษาอ ตราการขยายต วทางเศรษฐก จไวในระด บปาน กลางถ งส ง 2. ตองม การจางงานอยางเพ ยงพอ การบร การสาธารณะตอง ครอบคล มย งข น การศ กษาตองท นสม ย 3. ปล กฝ ง ความฝ นจ น คาน ยมและค ณธรรมแบบส งคมน ยม ความค ดอยางเป นว ทยาศาสตรแ และส าน กการปกครองดวยหล ก น ต ร ฐ ใหเขาส จ ตใจของผ คนล กซ งย งข น 4. ก าหนดมาตรการสงเสร ม ว ธ การผล ตและการด ารงช ว ตท เป น ม ตรตอส งแวดลอมย งข น ลดปร มาณมลพ ษและใชพล งงานก บ ทร พยากรอยางม ประส ทธ ภาพ 5. ปร บปร งระบบและความสามารถดานการบร หารประเทศใหม ค ณภาพและประส ทธ ภาพย งข น GDP 2020 > 2010 เทาต ว เป าหมาย เพ อยกระด บค ณภาพช ว ตของประชาชนใหด ย งข นอยางท วถ ง เพ อยกระด บจ ตใจของประชาชนใหม อารยะธรรมท ส งข น เพ อปร บปร งค ณภาพดานส งแวดลอมโดยรวม เพ อใหประชาธ ปไตยภาคประชาชนสมบ รณแย งข น ต ลาการม ความนาเช อถ อย งข น และส ทธ ในทร พยแส นไดร บการค มครอง ย งข น 6. ย นหย ดในหล กการ การพ ฒนาอยางย งย น เพ อน าพาเศรษฐก จจ นไปส จ ดสมด ลใหมในย ค New Normal สร ปจาก: ว บ ลยแ ต งก ตต ยาภรณแ, เอกสารประกอบการบรรยายพ เศษ เร อง ย ทธศาสตรแและแผน 5 ป ฉบ บท 13 ของจ นในสถานการณแ ใหม,มหาว ทยาล ยห วเฉ ยวเฉล มพระเก ยรต ว นท 1 เมษายน

305 301 แนวทางการทาแผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมฉบ บท 13 ของจ น จากมต ท ประช มพรรคคอมม วน สต ประกอบด วย 5 ข อหล กด งน ตารางท 2 สร ปแนวทางการท าแผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมฉบ บท 13 ของจ น แนวทางการทาแผน 13 องค ประกอบ 1. ป ร ช ญ า ช น า ก า ร พ ฒนา เศรษฐก จของประเทศ 2. นโยบายใหม ว าด วย ส รอบ ด าน 3. เปล ยนโฉมระบบกลไกลและ ร ปแบบการพ ฒนาเศรษฐก จให สอดคล องก บภาวะปรกต ใน สถานการณ ใหม New Normal 1. ตองย ดปร ชญาล ทธ มารแค 2. ความค ดเหมาเจเอต ง 3. ทฤษฏ เต งเส ยวผ ง 4. ความค ดสามต วแทน 5. ว ส ยท ศนแการพ ฒนาอยางเป นว ทยาศาสตรแ 6. เป นบทช น าการพ ฒนาเศรษฐก จของประเทศ 1. สรางสรรคแใหบรรล ส งคมพอย พอก นอยางรอบดาน ในป ค.ศ จ นจะตองบรรล ส งคมพออย พอก นอยางท วถ ง ผลผล ตมวลรวมของ ประเทศและรายไดของประชาชนจะตองเพ มข นอ กเป นสองเทาของป ค.ศ ปฏ ร ปอยางถ งแกนรอบดาน ท งดาน การปฏ ร ประบบส ามะโนคร ว การปฏ ร ประบบเบ ยชวยเหล อคนชรา ปฏ ร ประบบสาธารณส ข ปฏ ร ป ระบบท ด นการเกษตร ปฏ ร ประบบร ฐว สาหก จ ปฏ ร ประบบบร หารร ฐก จ ปฏ ร ประบบเคร อขายการเง น และ ปฏ ร ประบบการปราบคอรแร ปช น 3. ผล กด นการบ งค บใชกฎหมายอยางรอบดาน 4. เขมงวดในการปกครองพรรคอยางรอบดาน 1. การปฏ ร ปโครงสร างเศรษฐก จด านอ ปทาน (Supply-side Structural Reform) 1.1 สรางย ทธศาสตรแ มหาราษฎร สร างงาน มหาชนสร างสรรค โดยการสน บสน นและสงเสร มใหภาคเอกชนโดยเฉพาะกล ม SMEs ท ม ภ มม ป ญญาไดม โอกาสในการรวมสรางสรรคแ เพ อใหเก ดการสรางงานแกมหาชน 1.2. สรางย ทศาสตรแ Made in China 2025 จ นก าล งพ ฒนาประชากรชนบทท ม รายไดนอยใหเป นประชากรเม องท ม รายไดปานกลางซ ง ม ก าล งซ อในอ ตราของประชากรเม อง (Urbanization Rate) จ นตองพ ฒนาดานค ณภาพของส นคาอ ปโภคบร โภคตองสามารถตอบสนองตอ ค ณภาพช ว ตท ด ข นของชาวจ นได จ งจ าเป นตองยกระด บการผล ตในอ ตสาหกรรมด งเด มใหส งข น เพ อตอบสนองตอพฤต กรรมการบร โภคท เปล ยนไปของประชาชนจ นได ดวยย ทศาสตรแ Made in China ย ทศาสตรแดาน อ นเตอรแเน ต + มาตรการสงเสร มการคาและบร การออนไลนแ (E-commerce, P-to-P) โดย 1) ยกระด บ อ นเตอรแเน ต ส ย ทธศาสตรแของประเทศ 2) สงเสร มอ นเตอรแเน ตเคล อนท (Mobile Internet) 3) การประมวลผลแบบกล มเมฆ (Cloud Computing) 4) ขอม ลขนาดใหญ (Mega Data) 5) การเช อมโยงของส งตางๆ รอบต ว (Internet of Things) 6) ผล กด นโครงสรางพ นฐาน ดานอ นเตอรแเน ต เพ อการเขาส ย คอ ตสาหกรรม 4.0 ในอนาคต 305

306 302 แนวทางการทาแผน 13 (ต อ) องค ประกอบ (ต อ) 3. เปล ยนโฉมระบบกลไกลและ 1.4. ปล กฝ งอ ตสาหกรรมเก ดใหมเนนการสรางอ ตสาหกรรมช นน าใหม โดยการสราง 1) เคร อขายขอม ลสารสนเทศวงจรรวม 2) สน บสน น ร ปแบบการพ ฒนาเศรษฐก จให การสรางพล งงานใหม 3) สน บสน นดานการสรรหาว ตถ ด บใหม 4) สน บสน นใหใชว สด อ ปกรณแช นส ง 5) สน บสน นดานช วะการแพทยแ 6) สอดคล องก บภาวะปรกต ใน สน บสน นดานเคร องยนตแอากาศยาน 7) สน บสน นการสรางก งห นก าซธรรมชาต สถานการณ ใหม New 1.5. ดานพาณ ชยแอ เล กทรอน กสแ (E-commerce) เป นส อเช อมโยงภาคอ ตสาหกรรม (Industrial Internet) และภาคบร การการเง นทาง Normal อ นเตอรแเน ต (Internet Finance) ใหธ รก จอ นเตอรแเน ตเป นต วการน าในการขยายตลาดไปย งตางประเทศ 4. แ น ว ค ด พ ฒ น า ว า ด ว ย ประชาชนร วมสร างส วนร วม แบ งป น 5. ข อเสนอ หน งแถบหน งเส น (One Belt One Road/Belt and Road Initiative) 2. การปฏ ร ปโครงสร างเศรษฐก จด านอ ปสงค (Demand-side Structural Reform) การพ ฒนาเม องร ปแบบใหม โดยสงเสร มการพ ฒนาท ม ความสมด ลระหวางภ ม ภาค โดยการผล กด นการพ ฒนาความเป นเม องของชนบทอยาง จร งจ งและ ซ งเช อวาการสรางเมองร ปแบบใหมน ค อป จจ ยบวกส ดทายในการข บเคล อนนโยบายการเปล ยนโฉมร ปแบบการพ ฒนาเศรษฐก จ ของจ นใน ศตวรรษท 21 โดยศ กยภาพของการอ ปโภคของประชากรจ น เก อบ 1,500 ลานคนหากสามารถพ ฒนาใหประชาชนในชนบท 300 ลานคนม รายไดปานกลางม ก าล งซ อในอ ตราของประชากรเม อง (Urbanization Rate) ป จจ ยเหลาน จะสงผลตอจ นใหม ระบบเศรษฐก จ ขยายต วไดมากข นภายในป ค.ศ ด งน นการสรางความเป นเม อง (Urbanization) เพ อเพ มจ านวนผ อาศ ยในเม องใหญใหม ส ดสวนรอยละ 60.0 ของประชากรท งประเทศ และการเพ มจ านวนประชากรท ม ทะเบ ยนบานอย ในเม องใหญใหม ส ดสวนเป นรอยละ 45.0 ของประชากร 1. การสรางนว ตกรรม 2. การสรางความสมด ล 3. การอน ร กษแส งแวดลอม 4. การเป ดเสร 5. การแบงป น จาก เสนทางแพรไหม ในอด ต ส หน งแถบหน งเสน ในป จจ บ น เป ดเสร ตางประเทศเพ อแบงป นและผลประโยชนแรวมก น หน งแถบหน ง เสน แถบเศรษฐก จบนเสนทางสายไหมทางบก เสนทางสายไหมทางทะเลใน ศตวรรษท 21 จาก ซ งเสนทางน จะเช อมโยงประชากรโลกท งหมด ถ ง 2,600 ลานคน หร อค ดเป นรอยละ 36.0 ของประชากรโลก ซ งเม อพ จารณา GDP รวมค ดเป น 74,000 ลานเหร ยญสหร ฐฯ หร อค ดเป น รอยละ 10.0 ของ GDP รวมของโลก ดานการคาก บจ นค ดเป นจ านวน 7,938 รอยลาน หร อค ดเป นรอยละ 19.0 ของการคาจ นท งหมด สร ปจาก: ว บ ลยแ ต งก ตต ยาภรณแ, เอกสารประกอบการบรรยายพ เศษ เร อง ย ทธศาสตรและแผน 5 ป ฉบ บท 13 ของจ นในสถานการณแใหม,มหาว ทยาล ยห วเฉ ยวเฉล มพระเก ยรต ว นท 1 เมษายน

307 303 จากการศ กษาจาก United Nations Conference on Trade and Development, World Investment Report 2018 ดานการลงท นจากน กลงท นชาวตางชาต ท เขามาลงท นในจ น (FDI Inflow and Outflow by Economy จาก World Investment Report 2018) จากป ค.ศ พบวาม ปร มาณน กลงท นชาวตางชาต เขามาลงท นในจ นเพ มมากข นเร อยๆ รวมถ งจ นก ไปลงท นย งตางประเทศเพ มมากข น เชนก น ส งส าค ญของ จ น ท เป น Industrial Policy Packages (Illustrative Elements) รายงานโดย United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD) ใหความเห นเก ยวก บการเขาไปลงท นของ ของตางชาต (FDI) ในจ นสงผลมาจาก 1) นโยบาย Made in China ) นโยบาย Internet Plus Strategy 3) แผนพ ฒนาป ญญาประด ษฐแย คหนา (Next Generation Artificial Intelligence Development Plan) 4) แผนการผล ตอ จฉร ยะ (Intelligent Manufacturing Plan ) และ5) ม Guiding Catalogue of Key Products and Services for Strategic Emerging Industries Z 2016 Edition ตารางท 3 แสดงถ งการเขามาลงท นของตางชาต (Inflow) และการออกไปลงท นตางประเทศ (Out Flow) ประเทศ จ น (Inflow) 108,312 95, , , , , , , , ,320 จ น (Outflow) 55,907 56,529 68,811 74,654 87, , , , , , , , , , , , ,000 80,000 60,000 40,000 20,000 0 การเขามาลงท นของ FDI และออกไปลงท นของจ น ชวงป ค.ศ FDI Inflow FDI Outflow เอ กซ โพเนนเช ยล (FDI Outflow) ท มา: United Nations Conference on Trade and Development, World Investment Report 2018 เขาถ งโดย 2. เพ อศ กษาป ญหาของโครงสร างพ นฐานของประเทศไทยด านการขนส ง (Thailand Infrastructure) ย อนหล ง 5 ป จากข อม ลของ world Economic Forum โดยศ กษาจาก Global Competitive Index (GCI) จากป จากการศ กษาของความสามารถในการแขงข นดานโครงสรางพ นฐานของไทย โดย World Economic Forum ระหวางป ค.ศ พบวาภาพรวมของค ณภาพโครงสรางพ นฐานท งหมด ท งดานถนน ดานราง ดานค ณภาพของทาเร อ และค ณภาพของทาอากาศยาน ของไทย ม แนวโนมของความสามารถในการแขงข นลดลง ท งหมด ในภาพรวมจากป ค.ศ ความสามารถในการแขงข นรวมอย อ นด บท 49 แตในป ค.ศ ความสามารถในการแขงข นลดลงไปอย ท 72 ดานถนน จากป ค.ศ ความสามารถในการแขงข นอย ในอ นด บ ท 39 ลดการแขงข นมาเป นอ นด บท 60 ในป ค.ศ ดานระบบรางเชนเด ยวก น จากอ นด บท 65 ในป ค.ศ. 307

308 มาเป นอ นด บท 77 ในป ค.ศ ดานทาเร อในป ค.ศ อย อ นด บท 56 ลดความสามารถในการ แขงข นมาอย อ นด บท 65 และในสวนของทาอากาศยาน พบวา ไทยม ความสามารถในการแขงข นอย ในอ นด บท 33 ในป ค.ศ และมาอย ในอ นด บท ส งข นเป นอ นด บท 42 ในป ค.ศ แสดงใหเห นถ งแนวโนม ความสามารถในการแขงข นของไทยในสวนของโครงสรางพ นฐานท กดาน ลดลง ด งน นไทยตองหาแนวทางพ ฒนา ดานโครงสรางพ นฐานอยางแทจร ง เพราะเป นป จจ ยหล กในการกระต นเศรษฐก จ ด านการขนส งทางถนน ประเทศไทยด าเน นการถนนแบบผ ดร ปแบบมาเป นระยะเวลานานเนนการ ตอบสนองผลประโยชนแของภาคการเม องและกล มผลประโยชนแ ประกอบก บกรมผ งเม องเองไมไดม การปร บแผน ย ทธศาสตรแเพ อรองร บการขยายต วของเม องและถนน ด งน นกรมทางหลวงและกรมผ งเม อง ตองบ รณาการให ช ดเจน เนนดานการวางย ทธศาสตรแรวมท งในระยะส น ระยะกลาง และระยะยาว ด านการท าเร อ กรมเจาทาตองปร บปร งบทบาทจากท ปฏ บ ต หนาท ในเช งร บ เปล ยนบทบาทมาปฏ บ ต หนาท แบบเช งร ก ด านการรถไฟ ไทยก ตองปร บย ทธศาสตรแของตนท เคยด าเน นการห นมาเป นน กธ รก จการรถไฟ เพ อฟ นฟ ระบบการรถไฟของประเทศใหท ดเท ยมก บนานาอารยประเทศ ด านการขนส งทางอากาศ ตองปร บต วเพ อรองร บการเปล ยนแปลงอยางรวดเร วท เก ดข นในป จจ บ น หากไทยตองการเป น ASEAN Hub ตองปร บกระบวนการโดยเนนความรวมม อท งภาคร ฐฯ ท เก ยวของและ ภาคเอกชน ตารางท 4 โครงสรางพ นฐานของประเทศไทย (Thailand Infrastructure) ยอนหล ง 5 ป (GCI) Pillar 2: Infrastructure (Thailand) ป จจ ยด านโครงสร างพ นฐานของประเทศไทย (49/138) 1. ค ณภาพของโครงสร างพ นฐานโดยรวม ค ณภาพของถนน ค ณภาพของโครงสร างพ นฐานทางรถไฟ ค ณภาพของโครงสร างพ นฐานทางท าเร อ ค ณภาพของโครงสร างพ นฐานการขนส งทางอากาศ Thailand Infrastructure GCI (WEF) Quality of Overall Infrastructure 2. Quality of Roads 3. Quality of Railroad Infrastructure 4. Quality of Port Infrastructure 5. Quality of Air Transport Infrastructure Source: The Global Competitiveness Report (World Economic Forum) 308

309 305 ภาพท 2 เสนทางเช อมโยงทางเสนทางอากาศ และทางราง เขาถ งโดย: และ 3. เพ อศ กษาความเช อมโยงด านโครงสร างพ นฐานของจ นผ านนโยบาย BRI ก บโครงการระเบ ยง เศรษฐก จพ เศษภาคตะว นออก EEC โครงการระเบ ยงเศรษฐก จพ เศษภาคตะว นออก (Eastern Economic Corridor: EEC) 150 ประเทศไทยศ นยแกลางการเช อมโยงกล มเศรษฐก จท งในอาเซ ยน (ASEAN) เอเช ย (Asia) และโลกประเทศไทยเป น ต าแหนงศ นยแกลางการลงท นท ด ท ส ดเพ อเช อม เอเช ย และภ ม ภาคโลก เป นจ ดย ทธศาสตรแส าค ญของกล ม AEC ท ง ดานการผล ตการคา และการขนสง EEC จะเป นมหานครแหงอนาคต หร อ Gateway to Asia ซ งม ความพรอม และท นสม ยมากท ส ด ด งน นการข บเคล อนระเบ ยงเศรษฐก จภาคตะว นออกอยางหย งย น ม งเนนการพ ฒนาพ นท อยางเต มร ปแบบ ประกอบดวย 3 จ งหว ด ค อ ฉะเช งเทรา ชลบ ร และระยอง จากการพ ฒนากวา 30 ป ของ Eastern Seaboard ซ งประกอบดวยอ ตสาหกรรมหล ก เชน ปร โตเคม หน งใน 5 ของเอเช ย เป นฐานการผล ต อ เลคทรอน คสแ และยานยนตแ ท ส าค ญของโลก พรอมทาเร อน าล ก และทาเร อท ท นสม ย พรอมแรงงานท ม ท กษะส ง เป นพ นท ท เหมาะสม และม ศ กยภาพท จะกาวเป นศ นยแกลางทางเศรษฐก จของเอเช ย โดยร ฐบาลพรอมท จะผล กด น ใหเป นระเบ ยงเศรษฐก จพ เศษ หร อ EEC บนพ นท กวา 13,000 ตารางก โลเมตร เพ อใหเป นศ นยแกลางอ ตสาหกรรม แหงอนาคต เป นท ต งของส าน กงานระด บภ ม ภาคของส าน กงานระด บโลก เป นศ นยแกลางการพ ฒนาการคา การ ลงท น การขนสงและพ ฒนาเม องใหม รวมถ งการพ ฒนาการทองเท ยวอยางครบวงจร และเพ อยกระด บประเทศ ไทยส ห วใจการเป นศ นยแกลางเศรษฐก จของเอเช ย ด งน 1) การพ ฒนาสนามบ นอ ตะเภา ยกระด บใหเป นสนามบ นนานาชาต ดวย Run Way ท ท นสม ย รวมถ งการพ ฒนาการขนสงส นคา และโลจ สต กสแไดครบวงจร รวมถ งการพ ฒนาใหเป นศ นยแซอมอากาศยานท ท นสม ย รวมถ งอ ตสาหกรรมดานการบ น ประสานก บสนามบ นดอนเม อง และสนามบ นส วรรณภ ม จะสงผลใหไทย เป นศ นยแกลางทางการบ นของภ ม ภาคเอเช ย 2) ท าเร อแหลมฉบ ง จะพ ฒนาใหต ดอ นด บทาเร อ อ นด บท 1 ใน 15 ของโลก 3) ท าเร อ มาบตาพ ด Phase III เนนการใหบร การ ดวยร ปแบบท ท นสม ย เบ ดเสร จ ครบวงจร รองร บ เร อส นคาเหลว ก าซธรรมชาต และปร โตเคม ของประเทศ 4) ส งเสร มท าเร อ ส ตห บ ใหเป นทาเร อ ส าหร บจอดเร อส าราญท ท นสม ยไดมาตรฐานของโลก รองร บการขยายต วของอ ตสาหกรรมตอเร อ และรองร บการประกอบแทนข ดเจาะน าม น 150 Eastern Economic Corridor (EEC), Royal Thai Embassy, Washington D.C. เขาถ งโดย: 309

310 306 5) พร อมพ ฒนาท าเร อ Ferry หล กท เช อมตอจ ดทองเท ยวหล ก ระหวางสองทะเลฝ ง อาวไทย คร ง แรก รวมถ งการจ ดต งเขตปลอดอากร บร เวณท าเร อและสนามบ น การพ ฒนาทางบก 1) การเช อมโยงด วย รถไฟความเร วส ง ท เช อมโยงสนามบ นท ง 3 แหง ไดแก สนามบ นอ ตะเภา สนามบ นส วรรณภ ม และสนามบ นดอนเม อง เพ มความสะดวกสบาย ลดระยะเวลา ลดตนท น การเด นทาง 2) รถไฟทางค จากอ ตสาหกรรมท วประเทศเช อมต อเข าส อ ตสาหกรรมแหลมฉบ งและมาบตาพ ด และ 3) ขยายมอเตอร เวย ระหว าง กร งเทพ - ระยอง สะดวก รวดเร วย งข น จ ดเปล ยนท จะท าใหประเทศไทยกาวข นส การเป นศ นยแกลาท ท นสม ย ก บ EEC ซ งจะพ ฒนาให EEC เป นพ นท ท นสม ย และม นว ตกรรมท สมบ รณแ ม งเนน ว จ ยและนว ตกรรม เพ อยกระด บใหอ ตสาหกรรมไทย ส ไทยแลนดแ 4.0 และ Innovation Thailand ข บเคล อนประเทศใหย งย น ดวยอ ตสาหกรรมใหม เชน 1) อ ตสาหกรรมรถยนต อ ตสาหกรรมการบ นแบบครบวงจร ท งศ นยแซอมอากาศยานและศ นยแบร การการ บ น 2) อ ตสาหกรรมการแพทย และการด แลส ขภาพครบวงจร 3) อ ตสาหกรรม Bio Economy นอกจากน ม การขยายอ ตสาหกรรมปร โตเคม ท ใชเทคโนโลย ข นส ง เพ อเป นม ตรก บส งแวดลอม 4) ส งเสร มให ใช รถยนต ไฟฟ า 5) ส งเสร มการพ ฒนาเม องใหม ได แก ฉะเช งเทรา พ ทยา ระยอง ดวยการจ ดวางผ งเม อง และท อย อาศ ย ท ท นสม ย ค าน งถ งร ปแบบการด าเน นช ว ตท ม ค ณภาพ และค าน งถ งว ฒนธรรมในพ นท และธรรมชาต อยางลงต ว และ 6. ส งเสร มให เป นศ นย กลางธ รก จและทางการค า และสงเสร มใหเป นแหลงทองเท ยวภาคตะว นออก การ ประช มระด บโลก โดยพ ฒนาระบบคมนาคม เพ มความสะดวกสบาย รวดเร วในการเด นทาง EEC จะเป นพ นท ของ การใชช ว ตไดอยางสมบ รณแแบบการพ ฒนา EEC จะด าเน นการภายใต พระราชบ ญญ ต พ ฒนาพ นท พ เศษภาค ตะว นออก เป นฉบ บแรกของประเทศไทย ด งน น EEC ถ อเป นย ทธศาสตรแท จะพล กโฉมประเทศไทยไปส ไทยแลนดแ 4.0 อยางแทจร ง ภาพท 3 โครงการระเบ ยงเศรษฐก จพ เศษภาคตะว นออก Eastern Economic Corridor: EEC ท มา: Royal Thai Embassy, Washington D.C Eastern Economic Corridor (EEC): Thailand 4.0 in Action เขาถ งโดย: ภาคอ ตสาหกรรมของไทยม ส ดสวนมากถ ง รอยละ 40.0 ด งน นการข บเคล อนตองอาศ ยภาคอ ตสาหกรรม กรณ การผล ตไทยผล ตไมไดเอง เชน รถยนตแ หร อเคร องอ เลคทรอน กสแ ด งน นไทยตองอาศ ยการลงท นจาก ตางประเทศ ส งส าค ญตองอาศ ยเคร องม อในการด งน กลงท นจากตางประเทศ ความสามารถในการด งด ด เชน ภาษ กรณ การลงท นในส งคโปรแเม อ 10 กวาป ท ผานมา 1) ส งคโปร สร างความพร อมด าน One Stop Service ใหม ความพรอม เชน ทาเร อ สนามบ น ภาษ ด งน น ส งคโปรแด ดเง นลงท นจากตางประเทศไปแลว รอยละ 60.0 ของ อาเซ ยน 2) มาเลเซ ย สม ยมหาเธย เชนก น สรางร ปแบบคลายก บประเทศส งคโปรแ ด งน นสามารถด งเม ดเง นลงท น ไปไดถ งรอยละ ) กรณ ประเทศไทย สม ยนายยกร ฐมนตร พลเอก เปรม ต ณส ลานนทแ ไดสราง Eastern 310

311 307 Seaboard ข นมา ท าทางดานโรงกล น ปร โตเคม ก าซ ซ งเป นการกระต นการลงท นในประเทศไทย ม การกระต น การสงออก โดยการผล ตรถยนตแ เร องของตนน าท ด ร ฐบาลป จจ บ นมาป ดฝ น พ นท ท งหมด 13,000 ก โลเมตร เม อ เปร ยบเท ยบก บส งคโปรแใหญกวา 10 เทา แลวประเทศไทย EEC เป นพ นท ปลอดภ ยจากภ ยธรรมชาต ไทยจะ พ ฒนาใชเง น 1.5 ลานลานบาท ภายใน 5 ป ไทยตองขยายระบบโครงสรางพ นฐานท งหมด ป ค.ศ ม การ ลงท นจากตางชาต เม อเท ยบก บประเทศไทย เว ยดนามม ตางชาต มาลงท นมากกวา 3 เทาของไทย เน องจาก เว ยดนามสรางนโยบายข บเคล อนการลงท นจากตางชาต ม การเตร ยมความพรอม ไทยเองเพ ยงด าเน นรอยตาม เว ยดนาม ส งคโปรแ และมาเลเซ ย จะด ข น กรณ เง นเฟ อ และดอกเบ ยไมเก นรอยละ 6.00 คนจะม งานท า ม รายได ร ฐบาล ณ ว นน จะใช EEC เป นฐานใหม เชนป จจ บ น การทองเท ยวอาจไมย งย น หร อการเกษตรไมย งย น อาจ ป ญหาดานฤด การณแ เขามาเก ยวของ แตการลงท นดานอ ตสาหกรรมสามารถท างานไดท งป EEC ถ อวาเป น ไขม ก แหงอาเซ ยน แมประเทศไทยจะม เศรษฐก จเต บโตไดนอยในกล มอาเซ ยน แตดานการทองเท ยว และทาง การแพทยแ ไทยม ช อเส ยงมาก ม ศ กยภาพดานอาหาร และเป นเม องแหงแฟช น หากม การปร บปร งดานโครงสราง พ นฐานจะสามารถลองร บน กลงท นท จะเขามาลงท นได ส งส าค ญเราตองลดความข ดแยงของส งคม เนนการสราง โครงสรางพ นฐาน และส ทธ ประโยชนแ (ว กรม กรมด ษฐแ, 2560) EEC เป นโอกาสแหงการเปล ยนแปลงประเทศ EEC จะเป นโอกาสในการสรางงานและสรางรายได การลงท นใน EEC น น จะม ประเทศใหญๆ เขามาในอาเซ ยน EEC จะเช อมตอก บ BRI ของจ น เม อมองการเช อมโยงของรถไฟความเร วส ง (High Speed) เช อมดวยรถไฟรางค (สมค ด จาต ศร พ ท กษแ, 2560) จากหนองคาย นครราชส มา(โคราช) แก งคอย เช อมรถไฟรางค ต ดมา ฉะเช งเทรา EEC ตะว นตก จากจ น ดาหน ง ม กดาหาร แม สอด ต วารา (เม ยนมาร ) อ นเด ย ป จจ บ นเศรษฐก จโลกก าล งฟ นต วไทยตองกลาลงท น ส งส าค ญมากจากการ พ ฒนาคนตองม ความร ความสามารถ และตองลงม อท าอยางรวดเร ว เพ อด งด ดน กลงท นกล ม Start Up เขามา ส งส าค ญค อ การออก กฏหมายเอ อตอน กลงท น สรางเม องอ จฉร ยะ สราง Smart City เพ อเอ อระบบเศรษฐก จ 4.0 และเช อมก บโลก ท ม การเปล ยนแปลง ไทยจะนาลงท นตองม กฏหมายบ งค บท เอ อ กฎหมายตองเป นกฏหมาย 4.0 ใหคนท จะลงท น 4.0 ตองการ คนท วโลกตองการ (ธน นทแ เจ ยรวรานนทแ,2560) ดร. คณ ต แสงส พรรณ เลขาธ การ EEC การพ ฒนาโครงการ เป าหมายการพ ฒนาประเทศอยางกาว กระโดด การลงท น ป พ.ศ ดวยเม ดเง นลงท น 1.55 ลานบาท ในป พ.ศ สร ปไดด าเน นโครงการ 1) สนามบ นอ ตะเภา วงเง น 200,000 ลานบาท 2) รถไฟความเร วส งเช อม 3 สนามบ น วงเง น 158,000 ลานบาท 3) ทาเร อน าล กแหลมฉบ ง ระยะ 3 วงเง น 88,000 ลานบาท 4) ทาเร อมาบตาพ ด ระยะ 3 วงเง น 10,150 ลานบาท และ 5) มอเตอรแเวยแ ขยายไประยะ วงเง น 35,300 ลานบาท การด งน กลงท นจากประเทศ ป ละ 100,000 ลาน บาท ต วเลขของ BOI จาก 3 จ งหว ด ประกอบดวย ฉะเช งเทรา ชลบ ร และระยอง ป 2017 ต วเลขการลงท นอย ท 140,000 ลานบาทเป นไปตามเป าหมายท ก าหนดไว เขตสงเสร มเพ อก จการอ ตสาหกรรมเป าหมาย ป ) น คมอ ตสาหกรรมมาบตาพ ด (Smart Part) จ งหว ด ระยอง พ นท 1,400 ไร 2) น คมอ ตสาหกรรมอมตะนครเฟส 2 จ งหว ดชนบ ร พ นท 8,000 ไร 3) น คมอ ตสาหกรรมเหมราชอ สเท รแนซ บอรแด แหงท 4 จ งหว ดระยะ พ นท 1,900 ไร ป ค.ศ ใหน กลงท นซ อหร อเชา 3,058 ไร สวนใหญ เป น ญ ป น อ น 1 รอยละ 60.0 ตอมา จ น เกาหล ใต ไตหว น ทางย โรป และอเมร กา เร มกล บเขามา และกระต นให SMEs ICT ใหค าปร กษา ตอยอดธ รก จ ใน EEC จากการลงท นป ค.ศ เป นการขยาย จากอ ตสาหกรรมเด ม แตในป ค.ศ คาดวาจะเห นการลงท น ท ช ดเจนข น จากกล ม Lazada, Alibaba, Airbus รวมถ งการจ ดท า Digital Park ท งน แผนการรองร บ ค อเร องของ ก าล งคน EEC ตองผานถาไมผานใหหย ดด าเน นงาน เน องจากมองวาต วกระบวนการ ตางๆ ร ปแบบท ท าใน EEC 311

312 308 สามารถน ามาใชเป นตนแบบใหก บท กภาคของประเทศไทยได เป าหมายส าค ญไมใชเพ ยงแคด งด ดการลงท นเทาน น เป าหมายส าค ญนอกจากการด งด ดการลงท นจากน กลงท นตางประเทศ ย งรวมถ ง การสรางต วเองใหท นโลก เพ อ เพ มความสามารถในการสรางการแขงข น ได เป นศ นยแกลางการลงท น และการท ประเทศจะกาวส การเป นประเทศ ท พ ฒนา ภาพท 4 แนวทางพ ฒนาเสนทางความรวมม อดานรถไฟ ไทย-จ น เขาถ งโดย เสนทางความรวมม อดานรถไฟ ไทย-จ น, ฐานเศรษฐก จ, เขาถ งโดย: ตารางท 5 จากบทสร ป ของโครงการ EEC 151 ป จจ ยพ นฐานทางด านภ ม ความน าสนใจ ร ฐศาสตร ของ EEC 1. ท าเลท ต งของ EEC 1. EEC ม ท าเลท ต งอย ในพ นท สามจ งหว ด ประกอบดวยฉะเช งเทรา ชลบ ร และระยอง ซ งม ความเหมาะสมย ง และม ศ กยภาพการพ ฒนาอยางมาก การม โครงสรางพ นฐานท ด เศรษฐก จเจร ญ และรายไดตอห วส งส ดในประเทศไทย 2. ภายในพ นท EEC ม การคมนาคมสะดวกสบาย อ ตสาหกรรมม ความท นสม ย ม สาขา อ ตสาหกรรมท ครบคร น และสามารถขยายธ รก จส แหลมอ นโดจ นและภาคตะว นตกเฉ ยงใต 2. ร ฐบาลไทยไดใหความส าค ญตอ การพ ฒนาเศรษฐก จภ ม ภาคและ ยกระด บอ ตสาหกรรม 3. ม ความเป นไปไดส งท EEC จะ กลายเป นแรงข บเคล อนการเต บโต ทางเศรษฐก จของอาเซ ยน ของจ น ตลอดจนขยายไปถ งมาเลเซ ย ส งคโปรและอ นโดน เซ ย 1. ป ค.ศ.2015 ไดเสนอโครงการ EEC ภายใตความพยายามของหนวยงานร ฐ และ บร ษ ทเอกชนท เก ยวของงานไดค บหนาไปมาก 2. พฤษภาคม 2018 ไดประกาศใชพระราชบ ญญ ต ระเบ ยงเศรษฐก จพ เศษภาคตะว นออก ซ งเป นหล กประก นทางกฎหมายในการปฏ บ ต ตามย ทธศาสตรแ ท าให EEC ไดกลายเป น ย ทธศาสตรแชาต และไดร บความสนใจจากท กภาคสวนของส งคม 1. เป นมาตรการส าค ญของไทยท จะสงเสร มการพ ฒนาเศรษฐก จอยางย งย น 2. ม บทบาทตอการพ ฒนาเศรษฐก จและยกระด บค ณภาพของการพ ฒนา 3. จะเป นประโยชนแตอการสงเสร มความเจร ญกาวหนาทางเศรษฐก จและค ณภาพช ว ตของ ประชาชน ไชยส ทธ ต นตยก ล ขอม ลจากเว บไซตแ และเว บไซตแ รวมท งเว บไซตแ และเว บไซตแ 312

313 309 ตารางท 6 สร ปป จจ ยความรวมม อท จะสน บสน นตอท ศทางในอนาคตของ EEC 152 ป จจ ยความร วมม อท จะ สน บสน นต อท ศทางในอนาคต ความน าสนใจ ของ EEC 1. การขยายความร วมม อทว 1. ผ น าของจ นใหความส าค ญตอการประสานนโยบายความร เร ม หน งแถบ หน งเสนทาง ภาค ไทย-จ นเพ อพ ฒนาภ ม ภาค (Belt and Road Initiative : BRI) ก บโครงการ EEC ผ น าท งสองคนเห นพองตองก นท จะ เสร มสรางความเขมแข งในการประสานย ทธศาสตรแระหวางก น ขณะน ประเทศไทยก าล ง ด าเน นนโยบายไทยแลนดแ ๔.๐ 2. เพ อยกระด บการพ ฒนาเศรษฐก จ จ นก ก าล งเรงพ ฒนา "เสนทางสายไหมด จ ท ล" จ านวน บร ษ ทย น คอรแนหร อ Unicorn Enterpriseมากเป นอ นด บ 1 ในโลก"เศรษฐก จเคร อขาย (Network economy)" และ "เศรษฐก จแพลตฟอรแม(Platform Economy)" เป นพล งงาน ใหมในการข บเคล อนการพ ฒนาเศรษฐก จจ น และสามารถประสานย ทธศาสตรแการพ ฒนา 2. การด าเน นความร วมม อสาม ฝ าย (ไทย-จ น -ญ ป น ) ใน โครงการ EEC 3. ข อเสนอเก ยวก บความ ร วมม อสามฝ าย (ไทย-จ น- ญ ป น) ในโครงการ EEC ก บประเทศไทย 1. จ น ไดแสดงทาท สน บสน นความรวมม อสามฝ ายในโครงการ EEC อยางช ดเจน ม การลง นามในบ นท กความเขาใจ (MOU) วาดวยความรวมม อในตลาดฝ ายท สาม เป นการสราง รากฐานท ด ในการรวมม อพ ฒนาโครงการ EEC 2. เศรษฐก จ โครงสรางอ ตสาหกรรมจ น ไทย และญ ป นตางม เอกล กษณแ ระบบเศรษฐก จ เก อหน นซ งก นและก น 1. ปฏ บ ต ตามแผนแมบท เนนบร ษ ทเป นผ ด าเน นการส าค ญ บนพ นฐานเคารพการวางแผน เก ยวก บโครงการ EEC เป นไปตามกลไกตลาดและเคารพกต กาสากลเพ อด าเน นการความ รวมม อท เอ อประโยชนแตอก น 2. เสร มสรางความเขมแข งในการประสานงานระหวางร ฐบาลดวยก น ควรสงเสร มการ ประสานงานระหวางร ฐบาลเพ อเป นการใหการบร การแกบร ษ ทใหเก ดความรวมม ออยาง ใกลช ด 3. สงเสร มใหบร ษ ทของท งสามฝ ายม ความรวมม อจากโครงการท เป นร ปธรรม ม การศ กษา หาร อเก ยวก บความรวมม อในโครงการ 4. ศ กษาความเป นไปไดถ งความรวมม อในโครงการใหญและสาขาอ ตสาหกรรมเพ อ แสวงหาจ ดรวมของความรวมม อแลวคอยขยายผลส ความรวมม อรอบดาน เส นทางในนโยบาย BRI ของจ นสามารถเช อมโยงก บโครงการ EEC ของไทยได ด งน แม น าโขง-ถนน R3A เช อมการค าจ นตอนใต การเช อมโยงระบบโลจ สต กสแ-การขนสงส นคาในกรอบ ส เหล ยมเศรษฐก จระหวางไทย สปป.ลาว เม ยนมา-จ นตอนใตทว ความเขมขนมากย งข น จากการพ ฒนาเพ มข ด ความสามารถของทาเร อตลอดรายทาง รวมท งการเรงขจ ดอ ปสรรคการผานแดนทางบก ย งเพ มม ลคาการคาขาย ระหวางประเทศไดอยางมหาศาลในในอนาคตจ งหว ดเช ยงราย เป นประต (Gate Way) การคาชายแดนท ส าค ญ ของภาคเหน อ เพราะนอกจากจะคาชายแดนก บประเทศเพ อนบานได 2 ประเทศค อ สปป.ลาว และเม ยนมาได แลว ย งสามารถคาขายก บจ นตอนใตซ งเป นตลาดใหญผานทางพาณ ชยแนาว แมน าโขง หร อการขนสงผาน R3A ได

314 310 อ กดวย ภาพรวมการคาชายแดนในป 2559 ถ อวาม ท ศทางท ด ข น เม อเปร ยบเท ยบก บป 2558 พบวาม อ ตราขยาย ต วแมจะเล กนอย Guangxi Routes to ASEAN เสนทางบก: เขตฯ กวางซ เช อมตออาเซ ยนดวยเสนทางถนนและรถไฟ โดยเสนทางถนนค อ เสนทางเศรษฐก จหนานหน ง-ส งคโปรแ (Nanning-Singapore Economic Corridor) เร มตนจากนครหนานหน ง ผานเว ยดนาม ลาว ก มพ ชา ไทย มาเลเซ ย และส งคโปรแ สวนเสนทางรถไฟค อ เสนทาง สายไหม (Iron Silk Road) เร มตนจากส งคโปรแ ผานมาเลเซ ย ไทย ก มพ ชา เว ยดนาม และแยกไปอ ก 2 เสนทาง ค อเขาส นครหนานหน ง และอ กเสนเขาส นครค นหม ง เส นทางน า: เขตฯ กวางซ ไดยกระด บการพ ฒนาระบบคมนาคมเสนทางสายแมน าและทางทะเลอยาง จร งจ ง เพ อลดตนท นการขนสงและเพ มปร มาณการขนสงใหมากข นผาน 2 ย ทธศาสตรแท ส าค ญ ไดแก เขต เศรษฐก จรอบอาวเป ยป พ นท ส าค ญดานการขนสงทางทะเลท ผน กความรวมม อของ 3 เม องใหญรอบอาว ไดแก เม องช นโจว เม องฝางเฉ งกาง และเม องเปยไห สวนเสนทางเด นเร อผานแมน า ไดแก โครงการพ ฒนาแมน าซ เจ ยง ท เนนการขนสงภายในประเทศ รวมท งขนสงไปย งฮองกงและมาเก า เส นทางอากาศ: เขตฯ กวางซ ไดต งเป าไววาจะพ ฒนาต วเองไปส ศ นยแกลางการบ นระด บภ ม ภาค อาเซ ยน-จ น และท าการขยายเสนทางการบ นส ประเทศอาเซ ยนใหมากข น ส าหร บเสนทางบ นระหวางไทยก บเขต ฯ กวางซ ไดแก เท ยวบ นนครหนานหน ง-กร งเทพฯ, นครหนานหน ง-ภ เก ต และเม องก ยหล น-กร งเทพฯ เส นทางรถไฟบ อเต น-นครหลวงเว ยงจ นทน เป นสวนหน งของเสนทางรถไฟเช อมเม องค นหม ง และ ส งคโปรแ รวมท งหมดยาว 3,000 ก โลเมตร ผานประเทศลาว ไทยและมาเลเซ ยเขาส ส งคโปรแ (หากเป นไปได) ภาพท 5 ความเช อมโยงเสนทางรถไฟความเร วส ง Trans- ASIAN Railway และ เสนทางรถไฟไทย จ น เช อม จากค ณหม ง สปป.ลาว หนองคาย นครราชส มา กร งเทพฯ โดย: เขาถ ง 314

ข้ามไปลาวได้ถึงกี่โมง

การเดินทางท่องเที่ยวประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว โดยข้ามสะพานมิตรภาพไทย-ลาว นักท่องเที่ยวสามารถเดินทางด้วยตัวเอง หรือใช้บริการนำเที่ยวจากบริษัทนำเที่ยวที่ได้รับอนุญาตตามกฎหมาย ด่านจะเปิดทุกวันตั้งแต่เวลา 06.00-22.00น.

ค่าผ่านด่านลาว กี่บาท

ค่าธรรมเนียมท้าบัตรผ่านแดนคนละ 30 บาท ค่าเรือเที่ยวละ 50 บาท ค่าเหยียบ แผ่นดินฝั่งลาววันจันทร์-วันศุกร์ คนละ 50 บาท วันเสาร์-วันอาทิตย์ คนละ 100 บาท การปฏิบัติตนในการเดินทางเข้าออก ไปยังแขวงสะหวันนะเขต ให้ถือใบอนุญาตผ่านแดนควบคู่ไปกับบัตรประจ้าตัว ประชาชน เพราะก่อนออกเดินทางต้องผ่านการตรวจจากเจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมือง ...

ด่านข้ามไปลาวมีกี่ด่าน

ด่านชายแดนไทย-ลาว มีพรมแดนติดกันยาวถึง 1,810 กิโลเมตร ครอบคลุมทั้งหมด 10 จังหวัด ได้แก่ เชียงราย ,พะเยา, น่าน, อุตรดิตถ์, พิษณุโลก, เลย, หนองคาย, บึงกาฬ, นครพนม, มุกดาหาร, อำนาจเจริญ และอุบลราชธานี มีด่านชายแดนถาวร จำนวน 49 ด่าน โดยมีด่านชายแดนสากล จำนวน 4 ด่าน ที่สามารถข้ามแดนได้โดยไม่ต้องเดินทางข้ามแม่น้ำโขง ได้แก่

ด่านชายแดนไทยลาวมีที่ไหนบ้าง

1.สะพานมิตรภาพ 1-เวียงจันทน์ 2.ด่านท่าเสด็จ-เวียงจันทน์.

1.ด่านสะพานมิตรภาพ 3 - เมืองท่าแขก 2.ด่าน อ.เมือง นครพนม - เมืองท่าแขก.

1.ด่านสะพานมิตรภาพ 2- สะหวันนะเขต 2.ด่าน อ.เมือง มุกดาหาร- สะหวันนะเขต.

1. ด่าน บ.ปากแซง- -เมืองละคอนเพ็ง 2.ด่านช่องเม็ก-เมืองโพนทอง.

จ.อุตรดิตถ์ มี1 แห่ง 1.ด่านภูดู่-เมืองปากลาย.