บทความนี้ได้รับแจ้งให้ปรับปรุงหลายข้อ กรุณาช่วยปรับปรุงบทความ หรืออภิปรายปัญหาที่หน้าอภิปราย
|
| พระมหากษัตริย์แห่งอาณาจักรสุโขทัย พระร่วงเจ้ากรุงสุโขทัย พระมหาธรรมราชา |
| กรุงสุโขทัย |
| ไทย - ขอม[1] |
| 9 พระองค์ |
| พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ |
| พระมหาธรรมราชาที่ 4 |
| พ.ศ. 1791 - พ.ศ. 1981 (190 ปี) |
| พ.ศ. 1791 |
| ราชวงศ์อู่ทอง |
|
สำหรับความหมายอื่น ดูที่ พระร่วง
ราชวงศ์พระร่วง เป็นราชวงศ์ที่ปกครองอาณาจักรสุโขทัยซึ่งเคยมีอำนาจครอบคลุมพื้นที่ลุ่มแม่น้ำยม แม่น้ำน่าน แม่น้ำปิง แม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำน้อย แม่น้ำเมย แม่น้ำป่าสัก แม่น้ำโขง และ จรดชายฝั่งทะเลทั้งสองด้าน
ศูนย์กลางของราชวงศ์พระร่วงอยู่ที่เมืองสุโขทัยและเมืองศรีสัชนาลัยในลุ่มแม่น้ำยม อันเป็นเมืองศูนย์กลางราชธานีของราชอาณาจักรสุโขทัยในพุทธศตวรรษที่ 19 ก่อนย้ายราชธานีไปยังเมืองสองแควหรือพิษณุโลกในพุทธศตวรรษที่ 20
ราชวงศ์พระร่วงนับจากรัชกาลพ่อขุนศรีอินทราทิตย์จนถึงรัชกาลพระมหาธรรมราชาที่ 4 ได้ปกครองราชอาณาจักรสุโขทัยอย่างต่อเนื่องโดยการสืบราชสันตติวงศ์เกือบ 200 ปี ก่อนที่จะมีการยกเลิกไปเมื่อสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถแห่งกรุงศรีอยุธยาเสด็จขึ้นมาครองอยู่ที่เมืองพิษณุโลก
พระมหากษัตริย์ราชวงศ์พระร่วงมีหลายพระองค์แต่ที่ทรงมีชื่อเสียงมีพระบรมเดชานุภาพมากและพระเกียรติคุณเป็นที่ปรากฏไปยังแว่นแคว้นดินแดนต่างๆมีอยู่ 2 พระองค์ คือพ่อขุนรามคำแหงมหาราชและพระมหาธรรมราชาที่ 1 (พญาลิไทย) ซึ่งเป็นสองรัชสมัยที่ทำให้ราชอาณาจักรสุโขทัยมีความเจริญรุ่งเรืองทางด้านต่าง ๆ เป็นอันมากทั้งการปกครอง การสร้างบ้านแปงเมือง การแผ่ขยายดินแดน การส่งเสริมศาสนา การเกษตร อักษรศาสตร์ ขนบธรรมเนียมจารีตประเพณี เศรษฐกิจการค้า การทูตการต่างประเทศ ศิลปกรรม วัฒนธรรม และอื่นๆ ซึ่งทำให้ความเป็นอยู่ของอาณาประชาราษฎรในราชอาณาจักรสุโขทัยยุคนั้นสมบูรณ์พูลสุขเป็นอย่างยิ่ง จึงทรงเป็นที่เคารพเทิดทูนบูชากันสืบมา
รายพระนามพระมหากษัตริย์[แก้]
| 1 | พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ (พ่อขุนบางกลางหาว) (กมรเตงอัญศรีอินทรบดินทราทิตย์) | พ.ศ. 1731 | พ.ศ. 1781 | พ.ศ. 1811 (พระชนมายุ 80 พรรษา) | 30 ปี | ||
| 2 | พ่อขุนบานเมือง | ไม่ปรากฏ | ไม่ปรากฏ | ราว พ.ศ. 1822 | ไม่ปรากฏ | ||
| 3 | พ่อขุนรามคำแหงมหาราช (ขุนรามราช) (พระบาทกมรเตงอัญศรีรามราช) | พ.ศ. 1790 | พ.ศ. 1822 | พ.ศ. 1842 (พระชนมายุ 52 พรรษา) | 20 ปี | ||
| 4 | พระยาเลอไทย | พ.ศ. 1805 | พ.ศ. 1842 | พ.ศ. 1866 (พระชนมายุ 61 พรรษา) | 24 ปี | ||
| 5 | พระยางั่วนำถุม | ไม่ปรากฏ | พ.ศ. 1866 | พ.ศ. 1890 | 24 ปี | ||
| 6 | พระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไทย) (พระบาทกมรเตงอัญศรีสุริยพงศ์รามมหาราชาธิราช) | พ.ศ. 1843 | พ.ศ. 1890 | 1911 (พระชนมายุ 68 พรรษา) | 21 ปี | ||
| ภายใต้การปกครองของอาณาจักรอยุธยา | |||||||
| 7 | พระมหาธรรมราชาที่ 2 (ลือไทย) | พ.ศ. 1901 | พ.ศ. 1911 | พ.ศ. 1942 | พ.ศ. 1952 (พระชนมายุ 51 พรรษา) | 31 ปี | |
| 8 | พระมหาธรรมราชาที่ 3 (ไสลือไทย) | พ.ศ. 1923 | พ.ศ. 1943 | พ.ศ. 1962 (พระชนมายุ 39 พรรษา) | 19 ปี | ||
| 9 | พระมหาธรรมราชาที่ 4 (บรมปาล) | พ.ศ. 1944 | พ.ศ. 1962 | พ.ศ. 1981 (พระชนมายุ 37 พรรษา) | 19 ปี | ||
| สิ้นสภาพการปกครองตนเองถูกรวมเป็นหนึ่งอาณาจักรอยุธยา |
พระราชพงศาวลี[แก้]
พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ | นางเสือง | |||||||||||||||||||||||||||
| พระราชโอรส (สิ้นพระชนม์ตั้งแต่ทรงพระเยาว์) | พ่อขุนบานเมือง | พ่อขุนรามคำแหงมหาราช | พระราชธิดา 2 พระองค์ | |||||||||||||||||||||||||
พระยางั่วนำถุม | พระยาเลอไทย | พญาไสสงคราม | แม่นางเทพสุดาสร้อยดาว | |||||||||||||||||||||||||
| สมเด็จพระราชชนนีศรีธรรมราชมาดา | พระมหาธรรมราชาที่ 1 | สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 | พระมหาเทวี | แม่นางตะปี | ||||||||||||||||||||||||
| สมเด็จพระราชเทวีศรีจุฬาลักษณ์ | พระมหาธรรมราชาที่ 2 | พระนางสาขา | พระยาศรีเทพาหูราช | |||||||||||||||||||||||||
| สมเด็จรามราชาธิราช | พระยาศรีธรรมาโศกราช | พระมหาธรรมราชาที่ 3 | สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 | พระราชเทวี | พระมหาธรรมราชาที่ 4 | |||||||||||||||||||||||
สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ | พระยายุทธิษเฐียร | |||||||||||||||||||||||||||
อ้างอิง[แก้]
- ↑ ขจร สุขพานิช. ประวัติศาสตร์ พ.ศ. 1600 - 2310. 2521. หน้า 58
- ภาสกร วงศ์ตาวัน. เรื่องเล่าครั้งกรุงเก่า ตอน ยึดบ้านครองเมือง สร้างขื่อแปในจารึกสยาม. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์ สยามบันทึก, พ.ศ. 2551.
- ศรีศักดิ์ วัลลิโภดม. สยามประเทศ. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์มติชน, พ.ศ. 2547 พิมพ์ครั้งที่ 3. ISBN 974-3232-76-1
- สุจิตต์ วงษ์เทศ. กรุงสุโขทัย มาจากไหน?. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์มติชน, พ.ศ. 2548. ISBN 974-323-517-5
| ราชวงศ์ศรีนาวนำถุม | ราชวงศ์ที่ปกครองสยาม (พ.ศ. 1792 - 1981) | ราชวงศ์สุพรรณภูมิ (ปกครองกรุงศรีอยุธยา) |
ราชวงศ์ศรีนาวนำถุม • ราชวงศ์พระร่วง |
ราชวงศ์อู่ทอง • ราชวงศ์สุพรรณภูมิ • ราชวงศ์สุโขทัย • ราชวงศ์ปราสาททอง • ราชวงศ์บ้านพลูหลวง |
ราชวงศ์ธนบุรี |
ราชวงศ์จักรี (ปัจจุบัน) |
ราชวงศ์ขุนหลวงพล • ราชวงศ์ศรีธรรมาโศกราช • ราชวงศ์ศรีวังสา • ราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ • ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์ • ราชวงศ์เทพวงศ์ • ราชวงศ์สุวรรณปางคำ • ราชวงศ์กลันตัน |
| |||||
| |||||
| |||||
| |||||
พระนามที่เป็นตัวหนา คือ พระองค์ที่ได้รับการทูลเกล้าฯ ถวายพระราชสมัญญานามว่า มหาราช |