กิจกรรมห้องสมุด
บรรณารักษ์ต้องเป็นคนที่มีความคิดสร้างสรรค์ ต้องคิดให้มีกิจกรรมที่ดึงดูดใจให้ผู้ใช้เข้ามาใช้บริการของห้องสมุดให้ได้ ต้องคิดให้แปลกใหม่ และแตกต่างอยู่เสมอ
กิจกรรมห้องสมุด เป็นงานที่ห้องสมุดจัดขึ้นเป็นครั้งคราว หรือในโอกาสต่างๆ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการใช้ห้องสมุด
และส่งเสริมการอ่าน สอดคล้องกับการส่งเสริมให้มีการอ่านตลอดชีวิต จะแตกต่างจากงานบริการ คือ งานบริการเป็นงานที่กำหนดเอาไว้ให้มีตลอดไป ประมาณ 1-2 ปีก็ได้แล้วแต่ทางห้องสมุดจะจัดการ
ความสำคัญของกิจกรรมห้องสมุด
การจัดกิจกรรมห้องสมุด เป็นประโยชน์ในการประชาสัมพันธ์ให้มีผู้รู้จักห้องสมุดมากขึ้น และเป็นการกระตุ้นให้มีผู้ใช้ทรัพยากรห้องสมุดอย่างคุ้มค่าและหลากหลาย นอกจากนั้นยังมีประโยชน์ในด้านการส่งเสริมการอ่าน
การศึกษาค้นคว้า ซึ่งจะสอดคล้องกับระบบการศึกษาของไทยที่ต้องการให้คนไทยมีการศึกษาเรียนรู้ตลอดชีวิต
วัตถุประสงค์ของการจัดกิจกรรมห้องสมุด
- เพื่อประชาสัมพันธ์งานและบริการต่างๆของห้องสมุด
- เพื่อรณรงค์ให้มีการอ่านหนังสือเพิ่มมากขึ้น
- เพื่อสร้างแรงจูงใจให้ผู้ใช้อยากอ่านหนังสือประเภทต่างๆมากขึ้น
- เพื่อเป็นการเริ่มต้นของการรู้จักศึกษาค้นคว้าสารสนเทศใช้จัดกิจกรรมอย่างมีประสิทธิภาพ เกิดประสิทธิผลต่อผู้เข้าชมกิจกรรม
ประเภทของกิจกรรมห้องสมุด
กิจกรรมของห้องสมุดจัดแบ่งประเภทออกตามวัตถุประสงค์ที่จัดได้ดังนี้
- กิจกรรมส่งเสริมการอ่าน
- กิจกรรมส่งเสริมความรู้เรื่องห้องสมุด
- กิจกรรมส่งเสริมการเรียนการสอน
- กิจกรรมส่งเสริมความรู้ทั่วไป สำหรับบุคคลทั่วไป
- กิจกรรมส่งเสริมการใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์
- กิจกรรมส่งเสริมการอ่าน เป็นกิจกรรมที่สร้างแรงจูงใจให้ผู้ใช้สนใจในการอ่านและเกิดนิสัยรักการอ่าน ได้แก่
- การเล่านิทาน - การออกร้านหนังสือ
- การเล่าเรื่องหนังสือ -
การแสดงละครหุ่นมือ
- การตอบปัญหาจากหนังสือ - การโต้วาที
- การอภิปรายหนังสือ - การประกวด
- การแข่งขัน - การจัดแสดงหนังสือใหม่
- การวาดภาพโดยใช้จินตนาการจากการฟังนิทาน
- กิจกรรมส่งเสริมความรู้เรืองห้องสมุด เป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมให้รู้จักใช้ห้องสมุดในการศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง ได้แก่
- การแนะนำการใช้ห้องสมุด
- การปฐมนิเทศการใช้ห้องสมุด
- การนำชมห้องสมุด
การอบรมนักเรียนให้รู้จักช่วยงานห้องสมุด (ยุวบรรณารักษ์)
- กิจกรรมการเรียนการสอน เป็นกิจกรรมที่ห้องสมุดจัดขึ้น เพื่อส่งเสริมการเรียนการสอนของแต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้ ได้แก่
-
การจัดนิทรรศการ - การตอบปัญหา
- การประกวดคำขวัญ - การประกวดวาดภาพ
- การประกวดเรียงความ
- การให้ความร่วมมือกับผู้สอนในการจัดให้มีการศึกษาค้นคว้าในชั่วโมงเรียน
- กิจกรรมส่งเสริมความรู้ทั่วไป เป็นกิจกรรมที่ห้องสมุดจัดขึ้น เพื่อเป็นการเสริมความรู้ให้แก่ผู้ใช้ ได้แก่
- การจัดสัปดาห์ห้องสมุด
- การจัดป้ายนิเทศเสริมความรู้
- การจัดนิทรรศการ - การฉายสื่อมัลติมีเดีย
- การสาธิตภูมิปัญญาไทย - การตอบปัญหาสารานุกรมไทยและหนังสือความรู้รอบตัว
- กิจกรรมส่งเสริมการใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ เป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมการใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์จากการอ่านหนังสือ ได้แก่
- การจัดมุมรักการอ่าน
- การจัดมุมหนังสือในห้องเรียน
- การจัดห้องสมุดเคลื่อนที
การล่านิทาน (Story telling)
การเล่านิทานเป็นกิจกรรมส่งเสริมการอ่านประเภทหนึ่งที่ช่วยให้เด็กมีนิสัยรักการอ่าน เพราะนิทานให้ให้ทั้งความสนุกสนาน
เพลิดเพลิน เพิ่มพูนความรู้ทางภาษาและจินตนาการ ผู้เล่าต้องมีจิตวิทยาการอ่านที่ดี ต้องรู้ว่าเด็กสนใจอะไรบ้าง เด็กชายกับเด็กหญิง จะมีความสนใจที่เหมือนกันในระยะเวลาหนึ่งเท่านั้น การเลือกเรื่องที่จะเล่าก็ต้องให้ตรงกับกลุ่มเป้าหมายด้วย
สาระน่ารู้ของกิจกรรมการเล่านิทาน
- เรื่องเล่าอย่างไรที่เรียกว่านิทาน
- ความเป็นมาของการเล่านิทาน เล่าสืบต่อกันมาอย่างไร
- ประเภทของนิทานที่มีอยู่ในประเทศไทย
- การเลือกนิทานสำหรับเล่า ไม่เล่าเรื่องที่หนักเกินไป
- การเตรียมตัวก่อนการเล่า
- วิธีการเล่านิทาน
- ประโยชน์ของการเล่านิทาน
ประเภทของนิทานที่มีในไทย
- นิทานก่อนมีประวัติศาสตร์
- นิทานประเภทชาดกในนิบาตชาดก เรื่องเกี่ยวกับศาสนาพุทธ เช่น เทศมหาชาติ พระเวศสันดร
- นิทานประเภทคำกลอน
- นิทานนอกนิบาตชาดก
- นิทานพื้นเมือง
- นิทานประเภทจักรๆวงศ์ๆ
- นิทานสุภาษิต
- นิทานยอพระเกียรติ
การเลือกนิทานสำหรับเล่า
การเล่านิทานให้เด็กฟังควรเป็น
- นิทานปรัมปรา
- ร้อยกรอง
- สารคดี
- ประวัติบุคคลสำคัญ
การเตรียมตัวก่อนการเล่านิทาน
การเล่านิทานเป็นศิลปะที่สามารถศึกษาได้ ผูู้เล่าต้องอ่านเรื่องที่จะเล่าให้ขึ้นใจ บางครั้งต้องใช้หนังสือประกอบเมื่อเล่าให้เด็กฟัง
นิทานที่เหมาะสำหรับเล่า
- มีความเคลื่อนไหวอยู่ในเรื่อง
- มีเนื้อเรื่องเร้าใจ
- มีพรรณาโวหาร ให้เห็นภาพ
- มีการใช้คำซ้ำๆ ให้คล้องจองกัน
- ตัวละครมีปฏิภาณ ไหวพริบ
- เนื้อเรื่องให้ความสะเทือนใจ
- ไม่ใช่เรืองที่น่ากลัวเกินไป
- เรื่องเกี่ยวกับเด็กและสัตว์เล็กๆ
- นิทานสุภาษิตและอีสป
- เรื่องขำขัน
- ตำนาน นิทานพื้นเมือง เทพนิยาย เทพปกรณัม
วิธีการเล่านิทาน
- จัดให้เด็กนั่งเตรียมพร้อมสำหรับการฟัง
- สร้างบรรยากาศในการเล่า
- เล่าด้วยความมั่นใจ
- ใช้ภาษา สำนวนง่ายๆ
- ผู้เล่าต้องมองผู้ฟังอย่างทั่วถึง
- จิตใจจดจ่ออยู่กับเรื่องที่เล่า
- ต้องสร้างมโนภาพในเรื่องที่จะเล่า
- แสดงท่าทางประกอบตามสมควร
ประโยชน์ของเด็กที่ได้รับจากการฟังนิทาน
- รู้จักเลือกอ่านหนังสือ
- รู้จักแก้ปัญหาให้ตนเองได้เมื่อนำตนเองเข้าไปเปรียบเทียบกับตัวละครในเรื่อง
- ทำให้เด็กมีประสบการณ์กว้างขวาง
- เปิดโอกาสให้เด็กได้หัวเราะ มีจินตนาการร่วม
- ช่วยเด็กตัดสินใจว่าเป็นสิ่งที่สังคมของเขายอมรับ