พนักงานต้องการอะไร จากที่ ทํา งาน

เรื่อง: ชญาน์ทัต วงศ์มณี

            เงินเป็นสิ่งสำคัญ (แหงล่ะ!) แต่ลำพังเงินอย่างเดียวไม่สามารถจูงใจให้พนักงานรักองค์กรได้ทั้งหมด มีอีกหลายอย่างที่คุณในฐานะหัวหน้าหรือผู้นำขององค์กรสามารถ “ให้” กับพนักงานได้โดยไม่ต้องรอให้ถึงวันแจกโบนัสก่อน เพราะถ้าพนักงานยังไม่ได้ “รับ” ในสิ่งเหล่านี้ อย่าหวังว่าเขาจะ “ให้” ใจกับคุณ ยังไม่ต้องพูดถึงความทุ่มเทในการทำงานเลย เผลอๆ พวกเขาอาจจะทำงานไปวันๆ และรอเพียงให้ถึงวันแจกโบนัสแล้วลาออกไปที่อื่น เพราะฉะนั้น ถ้าอยากได้ใจพนักงาน องค์กรนั้นต้องเป็นองค์กรที่ “ให้” พนักงานมากกว่าเงินเดือน อย่าคิดว่าพนักงานต้องการเงินเดือนอย่างเดียว เพราะพอถึงจุดหนึ่ง เงินเท่าไรก็ไม่อาจรั้งพนักงานได้ถ้าที่ทำงานกลายเป็นนรกมากกว่าบ้านหลังที่สอง

  มีเวทีได้แสดงความสามารถ
          ผู้นำที่เก่งต้องทำให้ลูกน้องเก่ง บางครั้งคุณต้องให้ลูกน้องออกมายืนบนแถวหน้าให้ได้รับสปอตไลท์บ้าง อย่าปล่อยให้เขาหลบอยู่ข้างหลังคุณตลอดเวลา ต้องทำให้เขามีบทบาท ทำให้เขามีความหมาย ให้เขาเผชิญหน้ากับแรงกดดันและคำชมเชย เพราะมันจะเป็นการพัฒนาลูกน้องให้ได้เรียนรู้อย่างรวดเร็ว เขาจะไม่มีวันได้ฉายแสงถ้าคุณทำงานแบบเอาตัวเองเป็นพระเอกตลอดเวลาและให้ลูกน้องเป็นตัวประกอบ อย่ากลัวว่าลูกน้องยังเด็กเกินไปหรือประสบการณ์ยังน้อย ต่อให้คุณมีลูกน้องที่จูเนียร์แค่ไหนก็ตาม คุณก็จำเป็นต้องให้เขาได้แสดงฝีมือ หรือหาซีนที่ทำให้เขาได้รับการยอมรับในหมู่คนที่ทำงานด้วยกัน

            ตัวอย่างจากชีวิตจริงที่ผมเคยเจอก็คือ เวลาที่มีลูกน้องเป็นเด็กจบใหม่ บางทีลูกค้าอาจจะยังไม่ยอมรับเด็กๆ ในตอนแรก หน้าที่ของผมในฐานะหัวหน้าคือ ทำอย่างไรให้น้องมีความมั่นใจมากขึ้น พร้อมกับสร้างความมั่นใจให้ลูกค้าว่าเด็กคนนี้ก็ “แน่” เหมือนกัน ต้องหาวิธีซื้อใจลูกค้าให้ได้ ผมจะให้น้องทำการบ้านหาข้อมูลบางอย่างแล้วไปพรีเซนต์ลูกค้า อาจจะเป็นการหาเคสตัวอย่างที่ช่วยอัพเดทความรู้ของลูกค้า เช่น ผมทำงานในวงการพีอาร์ การบ้านของลูกน้องคือรวบรวมเคสทางการตลาดที่น่าสนใจไปเล่าให้ลูกค้าฟัง กระบวนการนี้เป็นการฝึกกลายๆ ให้น้องต้องค้นคว้าหาความรู้เพิ่มเติมในสิ่งที่น้องไม่รู้มาก่อน เป็นการบังคับกลายๆ ให้น้องต้องฝึกพรีเซนต์งาน ต้องซ้อมแล้วซ้อมอีก ตัวเราเองก็ได้รับความรู้ใหม่ไปด้วย เพราะมีลูกน้องมาเสิร์ฟความรู้ให้ถึงที่ เราเก่งขึ้นไปด้วยพร้อมๆ กันทั้งทีม ลูกค้าเองก็ได้ประโยชน์ ตัวลูกน้องก็ได้ฝึกฝน รู้สึกมั่นใจมากขึ้น และภูมิใจในตัวเอง ทุกคนได้ประโยชน์หมด

  ติดอาวุธให้ลูกน้อง
          หาให้เจอว่าลูกน้องคุณมีความสามารถอะไรที่จะใช้เป็นท่าไม้ตายได้บ้าง และยังมีทักษะอะไรที่ต้องพัฒนาอีก แล้วสนับสนุนให้เขาเก่งขึ้นไปทุกวัน หัวหน้าที่เก่งต้องอ่านให้ขาดว่าจะใช้ความสามารถของลูกน้องอย่างไรให้พาทีมไปสู่ความสำเร็จได้ ให้เจ๋งกว่านั้นคือเปิดโอกาสให้ลูกน้องได้วางแผนร่วมกันว่าเขาอยากเก่งไปทางไหน มีความสามารถด้านไหนบ้างที่ลูกน้องแต่ยังไม่ได้ใช้และอยากปล่อยของจังเลย การคุยกันอย่างเปิดอกจะช่วยให้คุณรู้ว่าจะพัฒนาลูกน้องไปทางไหน และมันทำให้ลูกน้องรู้ว่าคุณพร้อมจะสนับสนุนให้เขาได้เติบโตบนเส้นทางที่เขาต้องการเหมือนกัน

            การติดอาวุธให้ลูกน้องทำได้ตั้งแต่การจัดเทรนนิ่งเพิ่มทักษะที่จำเป็นในการทำงาน หรือวิธีที่ง่ายกว่านั้นคือ การเอาประสบการณ์ของหัวหน้าเองนี่แหละมาสอนลูกน้อง มันคือการเรียนลัดจากความผิดพลาดและความสำเร็จของคนที่เคยผ่านสมรภูมิมาก่อน

ชมให้ดังกว่าด่า
          เราจะไม่มีทางได้ใจลูกน้องเลยถ้าเราเอาแต่โฟกัสความผิดพลาดของเขา บางคนเวลาไม่พอใจก็เขียนอีเมลด่าพร้อมซีซีคนอีกเพียบ แต่เวลามีคนทำดีกลับไม่ชม คนทำงานก็จะรู้สึกว่าทำดีก็เสมอตัว เพราะอย่างไรก็ถูกด่าอยู่ดี เพราะฉะนั้น เขาจะไม่มีวันอุทิศหัวใจในการทำงานให้ เมื่อลูกน้องทำดี เราต้องชมเชยเขา จะให้ดีต้องระบุให้ชัดเจนเลยว่าชมเรื่องอะไร ลูกน้องจะได้รู้ว่าอะไรคือการทำดี เช่น แทนที่จะชมลอยๆ ว่า “คุณทำงานได้ดีมาก” ให้ระบุให้ชัดเจนว่า “คุณทำงานได้ตรงกำหนดเวลา มีการวางแผนการทำงานเป็นอย่างดี มีความรอบคอบละเอียดถี่ถ้วน เห็นถึงความตั้งใจ นี่เป็นวิธีการทำงานที่ดี ขอให้ทำแบบนี้ต่อไป เจ๋งมากน้องรัก”

            ในขณะเดียวกัน ถ้าอยากให้ลูกน้องปรับปรุงตรงไหนก็ต้องระบุให้ชัดเจนเช่นกัน ลูกน้องจะได้รู้ว่าต้องปรับปรุงอะไรบ้าง อย่าด่าลูกน้องต่อหน้าคนอื่น เพราะจะเป็นการทำลายกำลังใจกัน ให้เชิญมาคุยกันแค่สองคน แต่ถ้าจะชม ให้ชมต่อหน้าคนอื่นด้วย วิธีการหนึ่งที่ผมทำคือ เมื่อจบโปรเจ็คต์งานอะไรสักอย่าง ผมจะเขียนขอบคุณทีมงานที่เกี่ยวข้องทุกคนผ่านอีเมล เพื่อให้ทุกคนได้รู้ว่ามีคนเห็นคุณค่าเขา เชิดชูในสิ่งที่เขาทำ และเป็นการให้เกียรติคนทำงานทุกคน

  ให้อนาคตที่ดีจากปัจจุบันที่ดี
          ทุกคนอยากทำงานด้วยความรู้สึกว่าตัวเองมีความหมาย มีความสามารถ มีคุณค่าต่อองค์กร ผู้นำที่ดีจะพัฒนาลูกน้องให้เติบโตไปพร้อมกับองค์กร เพราะการรักษาคนเก่ง คนดี และพัฒนาให้เขาเติบโตน่าจะเป็นการสร้างองค์กรที่แข็งแกร่งมากกว่าการเอาเงินฟาดหัวซื้อตัวคนข้างนอกมา บางองค์กรมีพนักงานที่เก่ง มีความจงรักภักดีต่อองค์กร แต่ไม่เลี้ยงพนักงานด้วย Career Path ที่ดีพร้อมกับเงินเดือนที่ดี ก็จะไม่มีคนเก่งที่อยากอยู่ด้วย เหมือนที่เขาพูดกันนั่นแหละครับว่า ถ้ารอให้บริษัทปรับตำแหน่งเพิ่มขึ้นเดือน สู้ลาออกไปบริษํทอื่นเพื่ออัพเงินเดือนง่ายกว่า ได้เยอะกว่าด้วย บริษัทก็จะเสียคนที่ดีไป และบางทีก็ต้องจ่ายมากกว่าเดิมให้กับคนใหม่ที่ทำงานไม่ได้เท่าคนเก่าด้วย ถ้าอยากให้คนเก่งอยู่กับองค์กรและเติบโตไปด้วยกัน เราต้องรู้ว่าจะ “ลงทุน” กับการ “สร้าง” เขาอย่างไร

  ให้เวลาส่วนตัว
          เราต้องเคารพเวลาส่วนตัวของพนักงาน ชีวิตของพนักงานไม่ได้มีแต่ที่ทำงานอย่างเดียว การขังพนักงานให้หมกมุ่นอยู่กับที่ทำงานอย่างเดียวไม่ทำให้พนักงานอยากทำงานให้เรา ถ้าพนักงานมีความสุขในชีวิตครอบครัว เขาจะมีพลังมาทุ่มเทกับงาน แต่อย่าลืมนะครับว่าเมื่อก้าวออกจากออฟฟิศแล้ว เขาควรได้ใช้ชีวิตของตัวเอง ให้เขาไปดูแลครอบครัว ไปมีชีวิตส่วนตัว ให้เขาไปเห็นโลกข้างนอกออฟฟิศที่จะมาเป็นแรงบันดาลใจในการทำงานของเขา เพราะฉะนั้น ถ้าเป็นไปได้ (และใช่ครับ...มันควรต้องเป็นไปได้) วันหยุดของลูกน้องหัวหน้าอย่างเราไม่ควรตามงาน

  ให้สวัสดิการที่ดี
          ในหนึ่งวันเราทำงานอยู่ที่บริษัทเผลอๆ จะนานกว่าอยู่บ้านเสียอีก เพราะฉะนั้น บ้านหลังที่สองแห่งนี้ควรเป็นบ้านที่น่าอยู่ และทำให้เขาอยากอยู่ได้นาน ของแบบนี้อยู่ที่ว่าองค์กรให้คุณค่ากับคนอย่างไร บางบริษัทมีอาหารที่ดีต่อสุขภาพให้พนักงาน มีบริการนวดคลายเครียด มีศูนย์เลี้ยงเด็ก มีประกันชีวิต มีฟิตเนส มี Outing มีปาร์ตี้บริษํท ตรวจสุขภาพ ฯลฯ องค์กรที่ดีจะให้สวัสดิการที่ช่วยให้พนักงานมีคุณภาพชีวิตที่ดี ถ้าอยากได้ไอเดียดีๆ คุณอาจลองถามพนักงานก็ได้ว่าอยากได้อะไร (นอกจากงานที่น้อยลง)

            อยากรู้ไหมครับว่าบริษัทเจ๋งๆ เขาให้สวัสดิการอะไรกับพนักงานบ้าง Patagonia บริษัทขายเสื้อผ้าและอุปกรณ์สำหรับกิจกรรมกลางแจ้งซึ่งออฟฟิศตั้งอยู่ที่แคลิฟอร์เนีย มีจักรยาน เซิร์ฟบอร์ด คอร์ทวอลเลย์บอล สำหรับพนักงาน และวันที่คลื่นดีๆ จะมีการประกาศชวนพนักงานลงมาเล่นกระดานโต้คลื่น และเปิดโอกาสให้พนักงานลาหยุดเพื่อไปทำกิจกรรมช่วยสังคมอะไรก็ได้ตามใจชอบเป็นเวลาสองอาทิตย์โดยที่ยังได้รับเงินเดือนอยู่ (และไม่โดนไล่ออก) Google ที่สหรัฐอเมริกามีอาหารที่ดีต่อสุขภาพให้พนักงานรับประทานฟรี Akraya บริษัทด้านไอทีส่งพนักงานทำความสะอาดมืออาชีพไปทำความสะอาดบ้านพนักงานทุกสองอาทิตย์ LoadSpring Solution บริษัทซอฟท์แวร์เชื่อว่าคนเราจะเติบโตจากการได้สัมผัสประสบการณ์ในต่างแดน พนักงานที่เดินทางไปพักผ่อนที่ต่างประเทศจะได้รับเงินสนับสนุน 5,000 เหรียญ และวันหยุดเพิ่มพิเศษอีก! โอ๊ย! อะไรจะขนาดนี้!