เกรกอร์ เมนเดล (Gregor Mendel) บิดาแห่งพันธุศาสตร์ ผู้ค้นพบหลักการพื้นฐานของการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม เขาเป็นทั้งนักบวช ครู และนักวิทยาศาสตร์ผู้หลงไหลในธรรมชาติ ด้วยความอยากรู้และอยากทำความเข้าใจเกี่ยวกับธรรมมชาติว่า “สิ่งมีชีวิตสามารถถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมจากรุ่นสู่รุ่นได้อย่างไร”
เมนเดลจึงสร้างแปลงทดลองทางพฤกษศาสตร์ขึ้นภายในลานวัดที่เขาบวชอยู่นั่นเอง ความพยายามกว่า 8 ปี จากการทดลองผสมพันธุ์ถั่วลันเตาหลายพันครั้ง ทำให้เมนเดลเกิดความเข้าใจและเสนอหลักการพื้นฐานทางพันธุศาสตร์ 2 ข้อ ได้แก่
- กฎข้อที่ 1 กฎการแยก (Law of Segregation)
- กฎข้อที่ 2 กฎการรวมกลุ่มอย่างอิสระ (Law of Independent Assortment)
หลักการนี้ทำให้อธิบายได้ว่า ลักษณะต่างๆ จะถูกถ่ายทอดจากรุ่นหนึ่งไปยังอีกรุ่นหนึ่งได้อย่างไร แล้วทำไมบางลักษณะจึงสามารถหายไปในบางรุ่นและกลับมาปรากฏได้อีกในรุ่นถัดไป
การค้นพบของเมนเดลในครั้งนี้ ส่งผลให้เกิดความก้าวหน้าด้านพันธุศาสตร์ตามมาอีกมากมาย เช่น การสร้างสิ่งมีชีวิตดัดแปลงพันธุกรรม GMOs (genetically modified organisms) เทคโนโลยีการวิเคราะห์ลำดับเบสของยีน (gene sequencing) การเพิ่มปริมาณยีน (gene cloning) การสร้าง DNA ติดตาม (DNA probe) การสร้างยีนกลายพันธุ์ (in vitro mutagenesis) การบ่งชี้ตำแหน่งกลายพันธุ์บนยีน (point mutations and deletions) และอีกมากมาย การปฏิวัติทางพันธุกรรม (genetic revolution) เหล่านี้ เปรียบเสมือนคลื่นยักษ์ที่ส่งผลกระทบต่อความเป็นอยู่ของทุกสิ่งมีชีวิตบนโลกอย่างไม่อาจหลีกเลี่ยงได้
เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับ “พันธุศาสตร์ของเมนเดล”
1) Project 14
2) หนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลย ชีววิทยา ม.4 เล่ม 2 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560)
3) หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลย วิทยาศาสตร์ชีวภาพ ม.4 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560)
ติดตามสาระดี ๆ ได้ที่ Facebook : IPST Thailand
หัวเรื่อง และคำสำคัญ
เมนเดล, Mendel, บิดาแห่งพันธุศาสตร์, พันธุศาสตร์, พันธุกรรม, การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม, genetic, กฎการแยก, กฎการรวมกลุ่มอย่างอิสระ, ชีววิทยา,IPST Thailand
ประเภท แบ่งตามผลผลิต สสวท.
บทความ
ลิขสิทธิ์
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
ชีววิทยา
ช่วงชั้น
มัธยมศึกษาตอนปลาย
กลุ่มเป้าหมาย
ครู
นักเรียน
บุคคลทั่วไป
ดูเพิ่มเติม
คุณอาจจะสนใจ
Hits
เพื่อน ๆ ทราบหรือไม่ว่า? ตัวอักษรกรีก π (อ่านว่า พาย) ที่เราใช้กันอยู่ในปัจจุบัน เป็นสัญลักษณ์ใช้แท ...
Hits
Rapid Antigen Test เป็นชุดตรวจหาเชื้อไวรัสที่ใช้ในการตรวจคัดกรองผู้ติดเชื้อโควิด-19 โดยเก็บตัวอย่าง ...
Hits
James Clerk Maxwell เกิดเมื่อวันที่ 13 มิถุนายน พ.ศ. 2374 งานของเขาเกี่ยวข้องกับแม่เหล็ก ไฟฟ้า และแ ...
กฎของเมนเดล
กฏของเมนเดล
เกรเกอร์ โยฮัน เมนเดล (Gregor Johann Mendel) นักบวชชาวออสเตรียได้รับการยกย่องว่าเป็นบิดาแห่งวิชาพันธุศาสตร์เพราะเป็นผู้ค้นพบว่าลักษณะที่ปรากฎในรุ่นลูกเป็นผลมาจากการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมซึ่งได้จากพ่อและแม่โดยผ่านเซลล์สืบพันธุ์
เมนเดล เป็นผู้ที่ทำการศึกษาเกี่ยวกับการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมจากการทดลองปลูกถั่วลันเตาและสรุปได้ว่าลักษณะต่างๆของสิ่งมีชีวิตจะถูกควบคุมด้วยยีนและจะถูกถ่ายทอดไปยังรุ่นถัดไปผ่านกระบวนการสืบพันธุ์ ซึ่งถ่ายทอดเป็นกฏ 3 ข้อดังนี้
- กฎการแยกตัวของยีน (Law of segregation) เมื่อมีการสร้างเซลล์สืบพันธุ์ ยีนของแต่ละลักษณะที่อยู่เป็นคู่จะแยกไปอยู่ในแต่ละเซลล์สืบพันธุ์เพียงตัวเดียว ดังนั้นภายในเซลล์สืบพันธุ์จะไม่มียีนที่เป็นคู่เลย เมื่อเกิด การปฏิสนธิเป็นไซโกตจึงมารวมกันอีกครั้ง
- กฎแห่งการรวมกลุ่มอย่างอิสระ (Law of independent assortment) ยีนของแต่ละลักษณะที่แยกไปอยู่ในแต่ละเซลล์สืบพันธุ์สามารถจะไปจับคู่รวมกลุ่มกับยีนอื่นใดก็ได้อย่างอิสระในระหว่างการปฏิสนธิ
- กฎของลักษณะเด่น (Law of dominance) เมื่อยีนลักษณะเด่นจับคู่กับยีนลักษณะด้อยลักษณะที่ปรากฏจะเป็นลักษณะเด่น (พันทาง) ส่วนลักษณะด้อยจะถูกข่มการแสดงออกเอาไว้ แต่ยีนลักษณะด้อยนั้นไม่ได้หายไปไหน เมื่อใดที่ยีนลักษณะด้อยจับคู่กับยีนลักษณะด้อยด้วยกันเอง ก็จะปรากฏลักษณะด้อย (พันธุ์แท้) นั้นออกมา