สินค้าส่งออกของประเทศญี่ปุ่น

เศรษฐกิจ

(ก)   ความสัมพันธ์ด้านเศรษฐกิจโดยสังเขป

1. สัดส่วนการค้าระหว่างไทยกับญี่ปุ่น มีสัดส่วนการส่งออกร้อยละ 12.0 และนำเข้าร้อยละ 20.5 การลงทุนโดยตรงจากญี่ปุ่น (พ.ศ. 2550) ที่ได้รับการอนุมัติ จากคณะกรรมการ ส่งเสริมการลงทุนแห่งประเทศไทย (BOI) คิดเป็นประมาณร้อยละ 49 ของมูลค่าการลงทุนทั้งหมด จากต่างประเทศ การช่วยเหลือเพื่อการพัฒนา อย่างเป็นทางการของรัฐบาลญี่ปุ่น (ODA) ต่อไทยในรูปทวิภาคี ก็คิดเป็นประมาณร้อยละ 70 - 80 ของการช่วยเหลือ ทั้งหมดที่ประเทศไทยได้รับ จากกลุ่มประเทศที่พัฒนาแล้ว ที่ให้ความช่วยเหลือแก่ประเทศกำลังพัฒนา หรือประเทศกลุ่ม DAC
   
2. สิ่งที่ฝ่ายไทยให้ความสนใจ นอกจากการส่งเสริมการลงทุน ทางการค้า ฯลฯ โดยเฉพาะ การทุ่มเทให้แก่ การส่งเสริมการส่งออก ดังเช่นในปัจจุบัน เพื่อฟื้นฟูสภาพเศรษฐกิจจากภาวะวิกฤต ฝ่ายไทย ให้ความสนใจในเรื่องการส่งออกไปญี่ปุ่นมาก

(ข) การพาณิชย์

1. เมื่อมองจากฝ่ายไทยแล้ว ประเทศไทยนำเข้าสินค้า จากประเทศญี่ปุ่น มากเป็นอันดับ 1 ขณะที่ การส่งออกของไทยไปญี่ปุ่น มีปริมาณสูงเป็นอันดับ 2 รองจากการส่งออกไปสหรัฐอเมริกา ในอีกด้านหนึ่ง เมื่อมองจากทางฝ่ายญี่ปุ่น การส่งออกและนำเข้าต่อไทย มีสัดส่วนดังนี้ คือ ส่งออกร้อยละ 3.6 (ส่งออกมาประเทศไทยเป็นอันดับที่ 6) นำเข้าร้อยละ 2.9 เท่านั้น(นำเข้าจากประเทศไทยเป็นอันดับที่ 10) (พ.ศ. 2550)


2. โดยสภาพรวมแล้ว ญี่ปุ่นได้เปรียบดุลการค้าสูงมากต่อเนื่องมา ตั้งแต่ครึ่งหลังของทศวรรษที่ 1980 (พ.ศ. 2528-2532) จากการเติบโตทางเศรษฐกิจของไทยและการลงทุนโดยตรงของญี่ปุ่น ที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ทำให้การนำเข้าสินค้าเพื่อการผลิต และสินค้ากึ่งสำเร็จรูปเพิ่มมากขึ้น ส่งผลให้ความไม่สมดุล ทางการค้า ขยายตัวออกไปอีก


3. โดยโครงสร้างแล้ว ญี่ปุ่นส่งออก เครื่องจักร อุปกรณ์โลหะ และผลิตภัณฑ์จากโลหะ เคมีภัณฑ์ เป็นต้น ให้ไทย (โดย 3 รายการที่กล่าวมาคิดเป็นประมาณร้อยละ 90 ของการส่งออกทั้งหมด) เดิมทีสินค้าที่นำเข้าจากไทย จะเป็นประเภทอาหาร (เช่น กุ้งแช่แข็ง เนื้อไก่ น้ำตาล) และวัตถุดิบ เป็นต้น แต่ในระยะหลัง การนำเข้าสินค้าจำพวก เครื่องจักรอุปกรณ์ เพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด

การเปลี่ยนแปลงของยอดการค้าระหว่างไทยกับญี่ปุ่น (หน่วย : ร้อยล้านดอลล่าร์)

* ยอดปี 2539, 2540 เป็นสถิติจากฝ่ายไทย และคำนวณตามค่าเงินที่เปลี่ยนไป
(สถิติ กรมศุลกากร กระทรวงการคลัง)

(ค) การลงทุน

1. การลงทุนของญี่ปุ่นในประเทศไทย คิดเป็นสัดส่วนประมาณ ร้อยละ 3.6 ของการลงทุนของญี่ปุ่นทั่วโลก และเป็นอันดับ 2 ในเอเชีย รองจาก จีน (พ.ศ. 2550) แต่หากมองจากฝ่ายไทย โดยพิจารณาจาก ยอดการยื่นขอส่งเสริมการลงทุนต่อ คณะกรรมการ ส่งเสริมการลงทุนแห่งประเทศไทย (BOI) ประเทศญี่ปุ่นครองอันดับ 1 (คิดเป็นร้อยละ 29 ของยอดการลงทุนจากต่างประเทศทั้งหมด ในปี พ.ศ. 2550 รองลงมาคือ สหรัฐอเมริกา (ร้อยละ 20) สิงคโปร์ (ร้อยละ 20) เนเธอร์แลนด์ (ร้อยละ 18)


2. เพื่อรับมือกับค่าเงินเยนแข็งตัว หลังเดือนกันยายน พ.ศ. 2528 บริษัทญี่ปุ่นต่างๆ ได้มีการเคลื่อนไหวที่จะย้าย ฐานการผลิต ออกสู่ต่างประเทศ และดำเนินการกัน อย่างจริงจัง หลังปี พ.ศ. 2529 ในขณะนั้น สภาวะการลงทุนในประเทศไทย ก็อยู่ในสภาพดีเด่น การลงทุนของญี่ปุ่นในไทย จึงเริ่มขยายตัวอย่างเห็นได้ชัด โดยเฉพาะช่วงครึ่งหลังของทศวรรษที่ 80 (พ.ศ.2528-2532) การลงทุนในอุตสาหกรรมการผลิต เพื่อการส่งออก และในช่วงครึ่งแรกของทศวรรษที่ 90 (พ.ศ. 2533-2537) การลงทุนในอุตสาหกรรมต่อเนื่อง (supporting industries) เพื่อผลิตชิ้นส่วนต่าง ๆ ได้เพิ่มขึ้น ทว่า จากสภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ และเงินบาทที่ไร้เสถียรภาพ ดังในขณะนี้ อาจจะมีผลกระทบต่อการลงทุนโดยตรงของญี่ปุ่นด้วย

   การเปลี่ยนแปลงของการลงทุนของญี่ปุ่นในไทย


( i ) สถิติของฝ่ายญี่ปุ่น
(เอกสารของกระทรวงการคลัง : ยอดการลงทุนในต่างประเทศจริงตามแจ้ง)
(หน่วย : ล้านดอลล่าร์)


ปี พ.ศ.	การลงทุนจากญี่ปุ่น
2535	657
2536	578
2537	719
2538	1,224
2539	1,437

( ii ) สถิติของฝ่ายไทย (เอกสาร BOI)
(หน่วย : เรื่อง, ร้อยล้านบาท)


	พ.ศ. 2536	พ.ศ. 2537	พ.ศ. 2538	พ.ศ. 2539	พ.ศ. 2540	พ.ศ. 2542	พ.ศ. 2543	พ.ศ. 2544	พ.ศ. 2545	พ.ศ. 2546	พ.ศ. 2547	พ.ศ. 2548	พ.ศ. 2549	พ.ศ. 2550	พ.ศ. 2513-2543
ยื่นเรื่อง	จำนวน	171	258	317	319	216	251	275	275	251	316	340	387	335	330	---
	ยอดเงิน	645	1,734	2,432	1,341	983	555	1,031	592	719	1,064	1,019	1,753	1,105	1,491	---
อนุมัติ	จำนวน	125	190	284	254	254	188	282	257	215	260	350	354	353	330	4,877
	ยอดเงิน	685	643	1,966	1,569	1,634	270	1,073	834	384	976	1,259	1,718	1,152	1,643	19,653
ดำเนินการ	จำนวน	86	56	74	220	165	177	184	187	180	236	334	348	317	332	---
	ยอดเงิน	429	126	318	740	727	889	956	498	547	801	1,050	1,667	899	1,296	---

(ยอดเงินเป็นยอดการลงทุนรวม)
3. สำหรับฝ่ายไทยยังคงต้อนรับการลงทุนจากญี่ปุ่น แต่ว่ามาในระยะหลัง มีความพยายามที่จะ ชะลอการเพิ่มการลงทุนในเขตกรุงเทพฯและเปลี่ยนมา ส่งเสริมการลงทุนสู่ท้องถิ่น

   ส่วนแบ่งการลงทุนจากญี่ปุ่นต่อการลงทุน จากต่างประเทศในไทยทั้งหมด
   (หน่วย : ร้อยละ)
   

   ปี พ.ศ.	การลงทุนจากญี่ปุ่น
   2531	57.2
   2532	38.1
   2533	27.0
   2534	30.5
   2535	41.8
   2536	43.5
   2537	39.0
   2538	49.5
   2539	49.4

   
   (คำนวณจากเงินลงทุนจดทะเบียนที่ได้รับการส่งเสริมการลงทุน จากคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน)