การบรรยายผลงาน ทัศน ศิลป์ ด้าน ภาพพิมพ์ และ ด้าน สถาปัตยกรรม มีความ คล้ายคลึง กัน หรือ ไม่ อย่างไร

           การเรียนรู้ทางด้านการวิจารณ์งานศิลปะ เป็นผลทำให้ผู้เรียนมีความรู้ด้านการปฏิบัติงานที่มีมาตรฐาน และเป็นทฤษฎีที่สำคัญที่นำไปสู่วิธีการตัดสินผลงานและประเมินคุณค่าของผลงานศิลปะได้ ดังนั้น ผู้เรียนควรเรียนรู้ถึงแนวทางการบรรยายผลงานทัศนศิลป์โดยการใช้ศัทพ์ทางทัศนศิลป์ เนื่องจากผลงานทุกชิ้นของทางทัศนศิลป์ ล้วนประกอบด้วยการสร้างสรรค์โดยใช้ทัศนธาตุและหลักการจัดองค์ประกอบศิลป์เช่นเดียวกัน
                1.   ความสำคัญของการบรรยายเกี่ยวกับผลงานทางทัศนศิลป์
                       การบรรยายเป็นกระบวนการรับรู้ที่เกิดจากการมองเห็น สังเกตและบันทึกสิ่งที่พบเห็นในผลงาน ความเด่น และรายละเอียดอื่นๆ ที่อยู่ในผลงาน และดำเนินการบรรยาย อธิบายให้ผู้อื่นรับรู้ให้สังเกตรายละเอียด และทำความเข้าใจในผลงานอย่าง่ายๆ เพื่อให้รู้จักภาษาง่ายๆ ในการบรรยายตลอดจนรู้จักศัพท์ทางทัศนศิลป์ เนื่องจากการบรรยายเป็นขั้นตอนแรกของการรู้จัก การวิจารณ์ศิลปะและจะมีผลไปสู่ขั้นการวิเคราะห์ ขั้นตี และขั้นตัดสินประเมินคุณค่าของผลงานทางทัศนศิลป์
                2.   หลักของการบรรยายเกี่ยวกับผลงานทางทัศนศิลป์
                       การบรรยายผลงานทางทัศนศิลป์ มีจุดประสงค์เพื่อสื่อให้เห็นจุดประสงค์ของการสร้างสรรค์งานและเนื้อหาของงาน รวมถึงเพื่อให้เข้าใจถึงอารมณ์ความรู้สึกที่ศิลปินต้องการสื่อ จึงมีความจำเป็นต้องใช้ศัพท์ทางทัศนศิลป์ในการสื่อความหมาย
                             ตัวอย่างการบรรยายผลงานทัศนศิลป์โดยใช้ศัพท์ทางทัศนศิลป์
                แนวคิดในการสร้างงานของศิลปิน โดยมีความต้องการให้ศาลานี้เป็นตัวแทนของทวีป ทั้ง 4 ทิศ ทั้ง 8, พนัสบดี,ธาตุ 4 , อริยสัจ 4 และสุดท้าย คือ อริยมรรค การสร้างสรรค์ผลงานชิ้นนี้นับว่า ทรงพลังมีสถาปัตยกรรมที่ดี เป็นกระแสวัฒนธรรมร่วมสมัย
ทัศนะของศิลปิน อาจารย์ถวัลย์  ดัชนี

                การสร้างงานศิลปะกรรมของศิลปิน เห็นว่า
น่าจะประกอบไปด้วยรูปแบบของศิลปะที่แสดงถึงจิต
วิญญาณของเชียงแสน ศรีสัชนาลัย อยุธยา และรัตนโกสินทร์ โดยจำลองรูปแบบศิลปะสมัยต่างๆให้เป็นหนึ่งเดียวกันเพื่อแสดงสุนทรียภาพโดยรวมของความเป็นไทย รวมทั้งเป็นการเฉลิมฉลองในโอกาสที่พระเจ้าอยู่หัวทรงครองศิริราชสมบัติครบ50ปี เพื่อให้ได้ศาลาที่เป็นงานสร้างสรรค์ร่วมสมัย และยังคงความงามเอาไว้ได้อย่างครบถ้วน
โครงสร้างและความหมายของผลงาน
                  เป็นลักษณะเสา4ต้น ซึ่งเป็นตัวแทนของทวีปทั้ง4ที่ล้อมโลก อยู่ตามปกีรณัมโบราณของอินเดียโดยเสาทางทิศเหนือแทนอุดรทวีป ทิศใต้แทนอมรโคยานทวีป ทิศตะวันตกแทนชมพูทวีป ทิศตะวันออกแทนปุรพวิเพ ซึ่งเสา4ต้น อยู่บนอ่างศิลาดำ ซึ่งหมายถึงตัวแทนของโลก จักวาล ความคิดนี้เป็นแรงบันดาลใจมาจากภาพโบราณที่มีสันเขาพระสุเมรุอยู่ ศาลานั้นแบ่งเป็น3ชั้น ชั้นที่3 แบ่งย่อยออกเป็น2ชั้น รวมเป็น4ชั้น แทนความหมายมหาสติปัตฐาน4 คือ กายานุปฏิปทา เวทนานุปฏิปทา จิตตานุปฏิปทา และธรรมานุปฏิปทา ซึ่งเป็นธรรมที่นำไปสู่อริยมรรค หรือความหลุดพ้นทางพระพุทธศาสนา สำหรับช่อฟ้ากาแล แทนธาตุทั้ง4 คือ ดิน น้ำ ลม ไฟ ที่บริเวณปลายยอดของศาลาจะมีบราลี 8 อัน เปรีบยได้กับอริยมรรค (มรรคมีองค์8) ซึ่งเป็นสุดยอดของการของการนำไปสู่การหลุดพ้น ลักษณะศาลาเปลือยเพื่อต้องการให้มองเห็นได้จากทุกทิศ และส่วนประกอบที่พิเศษมากอีกชิ้นหนึ่ง คือ หางหงส์ที่ศาลาที่1 เพราะว่าเป็นศุนย์รวมของความคิดในการสร้างศาลาร่วมสมัย นั่นคือ พนัสบดี ซึ่งเป็นตรีมูรติของพระศิวะ (ทรงโค)  พระพรหม (ทรงสิงห์) และพระนารายณ์ (ทรงครุฑ) โดยเป็นวัวมีเขาปกติ แต่มีปีกเป็นหงส์และมีปากเป็นครุฑ
ลักษณะที่สำคัญ
               ลายนกทั้งหมดจะเป็นลายคมกริช ซึ่งมีเฉพาะที่อยุธยาเท่านั้น ปัจจุบันยังคงเหลืออยู่ที่วัดหน้าพระสุเมรุ(สมัยพระนเรศวร) อีกประการหนึ่งคือเป็นศิลปกรรมร่วมสมัยตั้งแต่เชียงแสนถึงรัตนโกสินทร์โดยแต่ละสมัยจะมีตัวแทนแตกต่างกันออกไป ได้แก่ ล้านนา-กาแล  อยุธยา-คมกริช  สุโขทัย-บราลีคันทวย

อาจารย์ถวัลย์ ดัชนี ได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติให้เป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์(จิตรกรรม) เมื่อปี พ.ศ.2544 เกิดที่จังหวัดเชียงราย

   รายงาน

    เรื่อง ศัพท์ทางทัศนศิลป์ที่ใช้ในการบรรยายผลงาน  

เสนอ

ครู พรสวรรค์ ทวีสวัสดิ์

จัดทำโดย

1.           นาย นนทกร สิริศักดิ์โสภา เลขที่ 3

2.           น.ส. กานดา แซ่หลิว           เลขที่ 6

3.           น.ส. รัตนา ชาติพงศ์สกุล      เลขที่ 14 

4 น.ส อรัญญา จางโย่                            เลขที่ 12

            นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6/1                

รายงานเล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของวิชาทัศนศิลป์

ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2559

โรงเรียนบ้านเทอดไทย

สาระสำคัญ

          การมีความรู้พื้นฐานเรื่องศัพท์ทางทัศนศิลป์จะทำให้เข้าใจและเกิดความชื่นชมในผลงาน สามารถประเมินหรือวิจารณ์งานทัศนศิลป์ได้

ศัพท์ทางทัศนศิลป์

การเรียนรู้เกี่ยวกับศัพท์ทางทัศนศิลป์ เพื่อให้ผู้เรียนได้เข้าใจเนื้อหาและจุดประสงค์ของผลงานทางทัศนศิลป์ ทำให้ซาบซึ้งและเข้าใจถึงศิลปะ ศัพท์ทางทัศนศิลป์ที่ควรรู้มีดังนี้

              วิจิตรศิลป์(Fine Art )

          เป็นผลงานศิลปะที่สร้างสรรค์ขึ้นด้วยความบริสุทธิ์ใจ ได้รับความบันดาลใจและประทับใจในธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ แสดงเอกลักษณ์ทางสุนทรียศาสตร์ ประกอบด้วย จิตรกรรม ประติมากรรม สถาปัตยกรรม วรรณกรรม และดนตรี

          ศิลปะประยุกต์( Applied Art )

            เป็นผลงานศิลปะที่สร้างสรรค์ขึ้นเพื่อประโยชน์ใช้สอยเป็นสำคัญ แต่คำนึงถึงสุนทรียภาพด้วย ซึ่งเป็นที่มาของการออกแบบ เพราะเป็นศิลปะที่ต้องใช้หลักการออกแบบให้เกิดคุณค่าเพื่อประโยชน์ใช้สอยและความงามคู่กัน

          สุนทรียภาพ ( Aesthetic )

            เป็นคำที่ใช้แสดงความซาบซึ้งในคุณค่าของความงดงาม ความไพเราะ ความรื่นรมย์จากธรรมชาติ หรือผลงานศิลปะ ความรู้สึกนี้จะแตกต่างกันออกไปในแต่ละบุคคล ตามความรู้สึกเฉพาะตนตั้งแต่เกิด สิ่งแวดล้อม และการศึกษา

          รูปคนเหมือน ( Portrait )

           เป็นภาพลายเส้น ภาพเขียน ภาพถ่าย รูปแกะสลัก หรือรูปปั้น ของบุคคลจริงไม่ว่าจะมีชีวิตหรือตายแล้วก็ตาม โดยปกติจะเน้นที่ใบหน้า และอาจทำรูปเหมือนเฉพาะหัว ครึ่งตัวหรือเต็มตัว อาจทำหน้าตรงหรือเอียง แต่มีส่วนน้อยที่จะทำด้านข้าง อาจอยู่ในท่านั่ง ยืน หรือนอน ด้วยขนาดเท่าตัวจริงหรือใหญ่กว่า

รูปคนเหมือน

ศิลปะพื้นบ้าน ( Folk Art )

            เป็นงานสร้างสรรค์โดยฝีมือชาวบ้านที่สร้างขึ้นเพื่อสืบทอดประเพณีนิยม มีลักษณะเฉพาะตัวที่แตกต่างกันไปในแต่ล่ะท้องถิ่น

          อุตสาหกรรมศิลป์ ( Industrial Art )

            เป็นศิลปะที่ออกแบบและผลิตเป็นจำนวนมาก ใช้วิทยาการ การศึกษาและค้นคว้าด้านเทคโนโลยีและวัสดุ เพื่อนำมาปรับใช้ในการออกแบบให้มีความงดงามกลมกลืนกับหน้าที่และประโยชน์ใช้สอยของผลิตภัณฑ์

จิตรกรรมฝาผนังแบบปูนเปียก ( Buon Fresco )

            เป็นวิธีที่ใช้สีผสมน้ำแล้ววาดลงบนปูนปลาสเตอร์ ( Lime Mortar )ที่ปาดไว้บางๆบนผนัง เมื่อทาสีลงไปแล้ว ไม่จำเป็นต้องใช้อะไรทาเคลือบให้สีติด เพราะปูนปลาสเตอร์จะทำปฏิกิริยาเคมีกับสีติดปูน สีจะซึมลงไปในปูนที่ยังชื้น พอปูนแห้งก็จะทำปฏิกิริยาเคมีกับอากาศ ทำให้สีติดผนังได้อย่างถาวร

 ‘the school of Athens ‘ ราฟาเอล

จิตรกรรมฝาผนังแบบปูนเปียก ค.ศ. 1509

          การหล่อ ( Casting )

            เป็นวิธีการสร้างงานประติมากรรมโดยการถ่ายแบบจากหุ่นต้นแบบ โดยใช้วัสดุที่คงทนกว่าวัสดุเดิม ในการหล่อต้องมีการทำแม่พิมพ์ขึ้นมาก่อนจากหุ่นต้นแบบ เพื่อเก็บรูปทรงและรายละเอียดวัสดุใหม่ก่อรูปขึ้นตามแม่พิมพ์นั้นๆสำหรับงานชิ้นเล็กอาจหล่อเป็ยรูปตันได้ แต่งานใหญ่ต้องทำเป็นรูปกลวง

ภาพปะตัด ( Collage )

            เป็นงานศิลปะแบบหนึ่งที่ใช้วิธีปะแผ่นวัสดุบนพื้นในลักษณะแบนราบ หรือนูนสูงขึ้นจากพื้นภาพเพียงเล็กน้อย แผ่นวัสดุที่ใช้ปะติดอาจมีหลายชนิดรวมกัน เช่น กระดาษ ผ้า เศษวัสดุ พื้นระนาบที่ใช้แผ่นวัสดุปะติดอาจเป็นแผ่นไม้ ผืนผ้าใบ หรือพื้นระนาบอื่นๆ และอาจเพิ่มเติมด้วยการระบายสี หรือวาดภาพ หรือพิมพ์ทับ

ภาพตัดปะ

ภาพพิมพ์ยางแกะ ( Linocut )

            เป็นภาพพิมพ์ที่ได้จากการสร้างแม่พิมพ์ด้วยแผ่นยางหรือก้อนยางด้วยการแกะเป็นลวดลายตามที่ต้องการ จากนั้นนำไปกลิ้งสีให้ทั่ว แล้วเข้ากระบวนการพิมพ์ด้วยเครื่องพิมพ์หรือพิมพ์ด้วยการกดด้วยมือ

ภาพพิมพ์ยางแกะ

การปั้น ( Modeling )

            เป็นวิธีการสร้างงานประติมากรรมโดยวิธีบวกหรือพอกพูน โดยใช้วัสดุที่ค่อนข้างนิ่ม เช่น ดินเหนียว ดินน้ำมัน ขี้ผึ้ง ในการสร้าง ถ้าเป็นรูปใหญ่มักจะเสริมภายในด้วยโครงโลหะก่อน เมื่อได้รูปทรงที่พอใจแล้ว อาจนำไปหล่อให้แข็งตามวิธีของงานหล่อต่อไป

          งานโมเสก ( Mosaic )

            เป็นการใช้วัสดุชิ้นเล็กๆเยงต่อกันเป็นภาพหรือลวดลายประดับ ติดด้วยกาวหรือปูนบนผนัง พื้น หรือเพดาน วัสดุที่ใช้อาจเป็นวัสดุต่างชนิดกันหรือชนิดเดียวกัน สีเดียวกันหรือต่างสีกันก็ได้ ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมและขนาดของชิ้นงานนั้นๆ ตัวอย่างวัสดุที่ใช้ เช่น กรวด กระจก กระเบื่อง หิน หินอ่อน

งานโมเสก

ศิลปะกอทิก ( Gothic Art )

            เป็นลักษณะรูปแบบของศิลปกรรมในยุโรปในราวคริสต์ศตวรรษที่ ๑๒ และเสื่อมความนิยมลงในคริสต์ศตวรรษที่ ๑๕ ศิลปกรรมกอทิกเต็มไปด้วยคุณค่าอย่างสูง โดยเฉพาะการแสดงออกถึงความศรัทธาในศาสนาคริสต์

ศิลปะกอทิก

ศิลปะโรโกโก ( Rococo Art )

            เป็นลักษณะรูปแบบศิลปะสมัยหนึ่งของยุโรป แสดงถึงความต้องการและรสนิยมของชนชั้นสูง ในด้านจิตรกรรม ภาพทิวทัศน์นิยมสร้างให้แสงปรากฏอย่างงดงาม นุ่มนวลตา และมีบรรยากาศราวกับความฝัน เรื่องราวของภาพมักเกี่ยวกับเรื่องปรัมปรา งานรื่นเริงที่มีบรรยากาศหรูหรา ในด้านประติมากรรม มีการตัดแปลงให้มีขนาดเล็ก เพิ่มความละเอียดประณีต ร่างกายของคนจะดูบอบบาง นุ่มนวล และแสดงความเคลื่อนไหวอย่างอ่อนช้อย

‘Pilgrimage on the lsle of Cythera’

ชอง-อองตวน วาโต,ศิลปะโรโกโกค.ศ.1717

อิมเพรสชันนิซึม ( Impressionism )

            เป็นศิลปะลัทธิหนึ่งที่นำความรู้ทางวิทยาศาสตร์ในเรื่องแสงและสีมาใช้เพื่อแสดงบรรยากาศธรรมชาติตามเวลาและฤดูกาล เกิดขึ้นกลางคริสต์ศตวรรษที่ ๑๙ ลักษณะของภาพวาดแบบอิมเพรสชันนิซึม คือ การใช้พู่กันตวัดสีอย่างเข้มๆ ใช้สีสว่าง มีส่วนประกอบของภาพที่ไม่ถูกบีบ เน้นไปยังคุณภาพที่แปรผันของแสง มักจะเน้นไปยังผลลัพธ์ที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของกาลเวลา เนื้อหาของภาพเป็นเรื่องทั่วไป และมีมุมมองที่พิเศษ เน้นไปยังมุมมองแบบกว้างๆ มากกว่ารายละเอียด

‘Two Sisters ( On the Terrace )’

ปีแยร์-โอกูสต์ เรอนัวร์,อิมเพรสชันนิซึม, ค.ศ. 1881

สัจนิยม ( Realism )

            เป็นศิลปะลัทธ์หนึ่งที่มีการสร้างงานเหมือนจริงดังที่ปรากฏอยู่ในธรรมชาติ เช่น คน วัตถุ ทิวทัศน์ โดยยึดหลักแสดงและเสนอดังที่ตามองเห็น

‘Bonjour, Monsieur Courbet’

กูสตาฟ กูร์เบ, สัจนิยม, ค.ศ. 1894

          ศิลปะนามธรรม ( Abstract Art )

            เป็นผลงานที่ศิลปินสร้างสรรค์ขึ้นจากความคิดอิสระ มีการตัดทอนจากธรรมชาติให้เหลือเพียงสัญลักษณ์ที่สื่อความหมายเฉพาะตัวของศิลปิน

          ศิลปะกึ่งนามธรรม ( Semi-Abstract Art )

            เป็นงานศิลปะที่มีการตัดทอนรูปทรงบางส่วนออกไปหรือตัดแปลงให้เปลี่ยนปจากความเป็นจริง