ค าต วต านทาน 6.2 k ม ส อะไรบ าง

ไขมันในร่างกายมีทั้งประโยชน์และโทษ Cholesterol เป็นชนิดหนึ่งของไขมัน เป็นสารตั้งต้นในการผลิตฮอร์โมนต่างๆ เอนไซม์ และเป็นส่วนประกอบที่สำคัญของ cell membranes

ข้อเสียของไขมันคือหากมีค่าสูงไขมันจะสะสมที่ผนังหลอดเลือดทำให้หลอดเลือดแข็งและตีบ atherosclerosis หลอดเลือดที่ตีบอาจจะเกิดลิ่มเลือดอุดหลอดเลือดทำให้เกิดโรค

เมื่อไรจึงจะเจาะเลือดตรวจไขมันในเลือด

ผู้ใหญ่

สำหรับผู้ที่ไม่มีปัจัจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจให้เจาะเลือดตรวจทุก4-6ปี โดยเจาะเลือดตรวจ Total cholesterol เพียงค่าเดียว หากผิดปกติจึงจะตรวจเลือดไขมันทั้งหมด

หากท่านเจาะเลือดพบความผิดปกติหรือมีปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดก็ให้เจาะเลือดตรวจไขมันทั้งสี่ตัว ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดได้แก่

• สูบบุหรี่
• อ้วนลงพุง
• รับประทานอาหารที่มีไขมันสูง
• ไม่ออกกำลังกาย
• อายุ(ชายอายุมากกว่า 45 หญิงอายุมากกว่า50ปี)
• โรคความดันโลหิตสูง
• ประวัติญาติเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือดก่อนวัยอันควร(ชายเกิดก่อนอายุ 55ปี หญิงเกิดก่อนอายุ65ปี)
• เคยเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจ
• เป็นโรคเบาหวาน

เด็กและวัยรุ่น

อเมริกาแนะนำให้เจาะเลือดตรวจเด็กอายุ9-11ปี และอีกช่วงคือ 17-21 ปี หากเด็กมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด ก็ให้เจาะเร็วและถี่ขึ้น สำหรับเด็กอายุน้อยกว่า 2 ขวบไม่แนะนำให้เจาะเลือดตรวจ

การเจาะตรวจไขมันในเลือดแพทย์จะสั่งเจาะอะไรบ้าง

เนื่องจากไขมันในร่างกายมีหลายชนิด แต่แพทย์นิยมสั่งเจาะได้แก่

• Total cholesterol (TC) ไขมัน cholesterol ร้อยละ 30 มาจากอาหาร ส่วนที่เหลือร้อยละ 70 ผลิตโดยตับ ค่าTC จะสูงขึ้นก็แต่โดยการเพิ่มขึ้นของ LDL และ/หรือ TG เท่านั้น ส่วน HDL นั้น หากมีค่าเพิ่มขึ้นเมื่อใด ค่า LDL และ TG นั้นจะลดค่าลงในสัดส่วนที่มากจนน่าพอใจยิ่งกว่า สรุปก็คือ HDL เพิ่มขึ้นมากเมื่อใด ไม่ช้าไม่นาน TC จะลดลงมาเอง
• LDL (low-density lipoprotein) เป็นไขมันที่ไม่ดี หากมีสูงจะทำให้หลอดเลือดตีบ
• HDL (สูง-density lipoprotein)เป็นไขมันที่ดีป้องกันเสียเลือดตีบคือ HDL จะเป็นตัวพา LDL ออกจากพนังหลอดเลือด ฉะนั้น ยิ่งมีค่าสูงขึ้นมากเท่าใด ยิ่งดีมากเท่านั้น
• Triglycerides TG เป็นไขมันในเลือดที่เกิดจากอาหารแท้ ๆ ทั้งจากอาหารไขมันโดยตรง และอาหารคาร์โบไฮเดรต ดังนั้น การจะลด TG ก็จำเป็นต้องลดปริมาณอาหารมิให้กินล้นเกินหรือพูดเป็นศัพท์วิชาการ ก็คือ ต้องลดการบริโภคจำนวนแคลอรี่ในแต่ละมื้อและแต่ละวันลง

นอกจากนั้นก็อาจจะมีการรายงานค่าอื่นเช่น

• Very low-density lipoprotein cholesterol (VLDL-C) ซึ่งได้จากการคำนวณโดยเอาค่าtriglycerides/5
• Non-HDL-C ได้จากการเอาค่า total cholesterol ลบ HDL-C.
• Cholesterol/HDL ratio ได้จากการคำนวณโดยเอา total cholesterol หารด้วยค่า HDL-C(total cholesterol / HDL-C)

การแปลผลไขมันในเลือดจะต้องดูอัตราส่วนTC:HDL ratio – คือนำค่า TC หารด้วยค่า HDL-C อัตราส่วนที่มากกว่า 6 จะมีความเสี่ยงต่อโรคหัวใจสูง

สำหรับท่านที่มีโรคประจำตัวหรือความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจต่างกัน เมื่อรักษาแล้วค่า LDL เป้าหมายแต่ละกลุ่ม

• ผู้ที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจสูง หรือเป็นโรคหัวใจเป้าหมาย LDL ต้องน้อยกว่า 100 mg/dL (หากเป็นไปได้ให้น้อยกว่า 70 mg/dL)
• สำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจปานกลางโดยมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจ 2 ข้อ งเป้าหมาย LDL ต้องน้อยกว่า 130 mg/dL
• สำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจต่ำเป้าหมายl LDL น้อยกว่า 160 mg/dL.

สรุปผลเลือดการตรวจไขมัน

Total cholesterol Total cholesterol* (Canada and most of Europe) น้อยกว่า 200 mg/dL น้อยกว่า 5.2 mmol/L ค่าที่ต้องการ 200-239 mg/dL 5.2-6.2 mmol/L สูงปานกลาง 240 mg/dL and สูงกว่า สูงกว่า 6.2 mmol/L สูง LDL cholesterol LDL cholesterol* (Canada and most of Europe) น้อยกว่า 70 mg/dL น้อยกว่า 1.8 mmol/L ค่านี้เหมาะสมสำหรับผู้ที่เป็นโรคหัวใจ หรือเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจ โรคเบาหวาน ต่ำกว่า 100 mg/dL น้อยกว่า 2.6 mmol/L เหมาะสำหรับผู้ที่เสี่ยงต่อการเกิด โรคหัวใจ 100-129 mg/dL 2.6-3.3 mmol/L ใกล้เคียงปกติ 130-159 mg/dL 3.4-4.1 mmol/L สูงปานกลาง 160-189 mg/dL 4.1-4.9 mmol/L สูง 190 mg/dL and สูงกว่า สูงกว่า 4.9 mmol/L สูงมาก HDL cholesterol HDL cholesterol* (Canada and most of Europe) น้อยกว่า 40 mg/dL (ชาย) น้อยกว่า 50 mg/dL (หญิง) น้อยกว่า 1 mmol/L (men)น้อยกว่า 1.3 mmol/L (women) ต่ำจะเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด 50-59 mg/dL 1.3-1.5 mmol/L ดี 60 mg/dL and สูงกว่า สูงกว่า 1.5 mmol/L ดีมากป้องกันโรคหัวใจ Triglycerides Triglycerides* (Canada and most of Europe) Below 150 mg/dL Below 1.7 mmol/L ค่าที่ต้องการ 150-199 mg/dL 1.7-2.2 mmol/L สูงปานกลาง 200-499 mg/dL 2.3-5.6 mmol/L สูง 500 mg/dL and สูงกว่า สูงกว่า 5.6 mmol/L Very สูง ค่า Non-HDL Cholesterol <130 mg/dL 3.37 mmol/L ค่าปกติ 130-159 mg/dL 3.37-4.12mmol/L สูงกว่าปกติเล็กน้อย 160-189 mg/dL 4.15-4.90 mmol/L สูงปานกลาง 190-219 mg/dL 4.9-5.7 mmol/L สูง > 220 mg/dL 5.7 mmol/L สูงมาก

ใครที่ต้องเจาะเลือดตรวจไขมัน

ผู้ที่อายุ 20 ปีขึ้นไปควรจะเจาะตรวจไขมันทุก 5 ปี การเจาะหา Cholesterol จะมีความสำคัญหากท่านมี

• ประวัติครอบครัวเป็นโรคไขมันในเลือดสูง หรือมีประวัติโรคหัวใจ
• น้ำหนักเกิน
• ไม่ออกกำลังกาย
• เป็นเบาหวาน
• ความดันโลหิตสูง
• รับประทานอาหารมัน
• ผู้ชายอายุมากกว่า 45 ปีหรือหญิงอายุมากกว่า 50 ปี
• เจาะเลือดทุก 12 เดือนหากท่านกำลังรับประทานยาลดไขมัน
• โรคทางพันธุกรรมที่มีไขมันในเลือดสูงให้เริ่มเจาะตั้งแต่อายุ 10ปี
• ผลตรวจเลือดพบว่าไขมันในเลือดเคยสูง
• สูบบุหรี่

วิธีการทดสอบไขมันในเลือด

• ใช้วิธีการเจาะเลือดดำอย่างที่ใช้กันตามปกติ
• ใช้วิธีการเจาะเลือดจากปลายนิ้ว วิธีการนี้ใช้เฉพาะการคัดกรองเท่านั้นครับ

การเจาะเลือดต้องงดอาหารหรือไม่

หากเจาะเลือดตรวจเฉพาะ Cholesterol ก็ไม่จำเป็นต้องงด หากต้องการตรวจ Triglyceride ก็ต้องงดอาหาร 12 ชั่วโมง

การเตรียมตัวก่อนเจาะเลือดหาไขมัน

1. ต้องอดอาหารก่อนตรวจเลือดไม่น้อยกว่า 12 ชั่วโมง ให้ดื่มน้ำเปล่าได้
2. ในระยะ 3 สัปดาห์ที่ผ่านมาให้รับประทานอาหารที่เคยรับประทานอยู่
3. ผู้ที่เจ็บป่วยหนักหรือได้รับการผ่าตัดควรตรวจวัดระดับไขมันในเลือดหลังจากหายป่วยแล้ว 3 เดือน สำหรับผู้ที่เจ็บเล็กน้อยสามารถตรวจวัดระดับไขมันในเลือดได้เมื่อหายจากเจ็บป่วย 3 สัปดาห์
4. ให้เจาะท่านั่ง เพราะการเจาะท่านอนจะต่ำกว่าท่านั่งเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของระดับพลาสม่า
5. ต้องระบุว่าจะใช้พลาสม่าหรือซีรั่มในการตรวจวัดระดับไขมัน ระดับไขมันในพลาสม่าจะต่ำกว่าในซีรั่มร้อยละ 4
6. สำหรับผู้ที่มีกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันควรตรวจภายใน 12 ชั่วโมงแรกหรือหลังจากเกิดอาการ 6 สัปดาห์

เทคนิคการเจาะเลือดและการตรวจวัดระดับไขมัน

1ควรให้ผู้ป่วยอยู่ในท่านั่งอย่างน้อย 5 นาที ก่อนเจาะ เพราะการเปลี่ยนท่าจะทำให้ plasma volume เปลี่ยนแปลง และผลที่ได้จะคลาดเคลื่อน

2ควรเก็บเลือดที่ได้ในหลอดที่ไม่ใส่สารป้องกันการแข็งตัวของเลือด เพื่อที่จะให้ได้เป็นระดับไขมันในซีรั่ม แต่หากจำเป็นก็อาจใช้หลอดที่มีสารป้องกันการแข็งตัวของเลือดได้ ค่าที่ได้จะเป็นระดับไขมันในพลาสม่า ซึ่งจะต่ำกว่าใน serum ประมาณร้อยละ 3

3ควรส่งเลือดไปตรวจในห้องปฏิบัติการที่มีมาตรฐานเชื่อถือได้ คือมี quality assurance และ quality control ที่ตรวจสอบมาตรฐานของระดับโคเลสเตอรอลหลายๆ ระดับ โดยเฉพาะในระดับโคเลสเตอรอล ตั้งแต่ 100 มก/ดล ถึง 300 มก/ดล โดยใช้วิธีเอนไซมาติก

หากไขมันสูงจะต้องปฏิบัติตัวอย่างไร

• เรื่องอาหาร จะต้องรับประทานอาหารที่มีไขมันอิ่มตัวไม่เกินร้อยละ 7 ของพลังงานทั้งหมด ปริมาณไขมัน cholesterol น้อยกว่า 200 mgต่อวัน
• ให้อาหารที่เติม plant sterols
• การลดอาหารไขมันจะลดไขมันลงได้ 30%.
• การออกกำลังกายจะลด LDLและเพิ่ม HDL
• การใช้ยา มียาหลายกลุ่มให้ใช้ได้แก่
  • Statins
  • Niacin
  • Fibrates
  • Zetia
  • Bile acid sequestrants

ปัจจัยที่มีผลต่อไขมันในเลือด

• อาหาร อาหารที่มีไขมันอิ่มตัว หรือมีปริมาณไขมันสูงจะทำให้ไขมันในเลือดสูง
• น้ำหนัก ผู้ที่มีน้ำหนักเกินจะมีโอกาศที่ไขมันในเลือดจะสูง
• การออกกำลังกายโดยเฉพาะการออกกำลังกายแบบ aerobic จะลดไขมันในเลือด
• อายุและเพศ อายุมากขึ้นแนวโน้มไขมันในเลือดจะสูงขึ้น ผู้หญิงวัยก่อนหมดประจำเดือนจะมีไขมันต่ำกว่าผู้ชาย หลังหมดประจำเดือนจะมีไขมันสูงกว่าผู้ชาย
• โรคเบาหวานผู้ที่ควบคุมเบาหวานไม่ดีไขมันในเลือดจะสูง เมื่อคุมเบาหวานดีขึ้นไขมันในเลือดจะต่ำลง
• พันธุกรรม
• สาเหตุอื่นๆเช่นยา

Cholesterol | LDL | HDL | Triglyceride | โรคไขมันในเลือดสูง | ไขมันในเลือดสูงในผู้ป่วยโรคเบาหวาน | ปัจจัยเสี่ยงต่อโรคหัวใจ