ตัวอย่าง การวิเคราะห์นโยบายการตั้งกำแพงภาษี

เศรษฐกิจระหว่างประเทศ คือ การค้าระหว่างประเทศ เป็นการนำสินค้าและบริการไปแลกเปลี่ยนกับอีกประเทศหนึ่ง เนื่องจากความแตกต่างกันทางทรัพยากรและความสามารถในการผลิต นโยบายการค้า 1. การค้าแบบเสรี ไม่มีการเก็บภาษีคุ้มกัน, ไม่ให้สิทธิพิเศษ ไม่มีข้อจำกัดทางการค้า 2. การค้าแบบคุ้มกัน มีการตั้งกำแพงภาษี, ไม่ให้สิทธิพิเศษ, ห้ามนำเข้า ห้ามส่งสินค้าบางชนิดออก ให้อุดหนุนเพื่อผลิตแข่งกับต่างประเทศ

ลักษณะการค้าระหว่างประเทศของไทย 1. ใช้นโยบายการค้าแบบคุ้มกัน 2. ใช้ระบบภาษีศุลกากรพิกัดอัตราเดียว 3. ประเทศคู่ค้าสำคัญคือ ญี่ปุ่น, สหรัฐอเมริกา, ซาอุดิอาระเบีย 4. สินค้าออก ส่วนใหญ่คือ สินค้าจากภาคเกษตรกรรม 5. สินค้าเข้า เป็นสินค้าอุตสาหกรรม เครื่องจักร และเชื้อเพลิง การแก้ไขดุลการชำระเงินขาดดุล 1. ลดการส่งสินค้าเข้า 2. ชักชวนชาวต่างชาติมาท่องเที่ยว 3. ส่งเสริมการส่งออกมากขึ้น 4. ลดบริโภคสินค้าฟุ่มเฟือย บัญชีดุลการค้าชำระเงินระหว่างประเทศ ประกอบด้วย 1. บัญชีเดินสะพัด เป็นบัญชีรวมดุลการค้าและดุลบริการ 2. บัญชีเงินทุนเคลื่อนย้าย เป็นการเคลื่อนย้ายทุนระหว่างประเทศรวมถึงเงินกู้ 3. บัญชีเงินโอนและเงินบริจาค เป็นเงินช่วยเหลือระหว่างประเทศ 4. บัญชีทุนสำรองระหว่างประเทศ เป็นบัญชีบอกจำนวนเงินสำรองระหว่างประเทศ และชี้ให้เห็นฐานะของดุลการชำระเงินของประเทศ ข้อเปรียบเทียบระหว่างดุลการค้ากับดุลการชำระเงิน 1. ดุลการชำระเงินนั้นรวมรายจ่ายต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับประเทศทั้งหมดทั้งที่เป็นรายรับ รายจ่ายจากสินค้าและบริการ เงินลงทุน เงินกู้ เงินบริจาค 2. ดุลการค้า หมายถึง ส่วนต่างของสินค้าเข้าและสินค้าออก โดยดุลการค้าเป็นเพียงส่วนหนึ่งของดุลการชำระเงิน 3. บางประเทศอาจมีการค้าขาดดุล แต่มีดุลการชำระเงินเกินดุลก็ได้ ทุนสำรองระหว่างประเทศ คือ ทรัพย์สินของประเทศที่เป็นทองคำและเงินตราต่างประเทศสกุลสำคัญ เช่น เงินดอลลาร์สหรัฐ สิทธิพิเศษในการเบิกเงินกองทุนสำรองระหว่างประเทศ เงินสำรองระหว่างประเทศมีประโยชน์คือ 1. ใช้เป็นทุนสำรองเงินตราส่วนหนึ่ง 2. ใช้เป็นทุนหมุนเวียนสำหรับชำระเงินให้กับต่างประเทศ 3. ใช้เป็นทุนรักษาระดับอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราประเทศส่วนหนึ่ง เพื่อให้มีเสถียรภาพมั่นคง การลงทุนระหว่างประเทศ เป็นการที่รัฐบาลหรือเอกชนของประเทศหนึ่งนำเงินไปลงทุนดำเนินธุรกิจ เพื่อแสวงหาผลกำไร สาเหตุของการลงทุนระหว่างประเทศเพื่อต้องการขยายการผลิตและการลดต้นทุน ผลที่เกิด 1. ประเทศกำลังพัฒนา ได้เรียนรู้วิทยาการ เทคโนโลยีใหม่ ๆ 2. ประเทศกำลังพัฒนา มีการว่าจ้างงานมากขึ้น 3. เกิดการเอาเปรียบประเทศที่รับการลงทุน 4. อาจก่อความขัดแย้งระหว่างประเทศได้ การรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจ มีลักษณะการรวมกลุ่ม 6 ประเภทคือ 1. เขตลดพิกัดอัตราภาษีศุลกากร ลดหย่อนภาษีศุลกากรระหว่างกัน 2. เขตการค้าเสรี ยกเลิกโควตานำเข้าระหว่างสมาชิกและยกเลิกกำแพงภาษี 3. สหภาศุลกากร ยกเลิกตามเขตการค้าเสรีและให้กำหนดอัตราภาษีศุลกากรสำหรับสินค้านำเข้าจากประเทศที่ 3 ในอัตราเดียวกัน 4. ตลาดร่วม สินค้าและปัจจัยการผลิตเคลื่อนไหวโยเสรี 5. สหภาพทางเศรษฐกิจ มีการประสานนโยบายทางเศรษฐกิจและการเงิน 6. สหภาพเศรษฐกิจแบบสมบูรณ์ กำหนดนโยบายการเมือง สังคมแบบเดียวกัน

องค์การความร่วมมือทางเศรษฐกิจ ระหว่างประเทศ 1. สหภาพยุโรป (Economic Union) สมาชิก 25 ประเทศ คือ เบลเยี่ยม ฝรั่งเศส เยอรมัน อิตาลี ลักแซมเบอร์ก เนเธอแลนด์ สหราชอาณาจักร เดนมาร์ก สาธารณรัฐไอร์แลนด์ กรีซ สเปน โปรตุเกส ไซปรัส เชค สโลวาเกีย สโลวีเนีย สวีเดน เอสโทเนีย ลัตเวีย ลิทัวเนีย มอลต้าออสเตรีย ฟินแลนด์ โปแลนด์ ฮังการี จุดประสงค์การก่อตั้ง เพื่อพัฒนาและยกมาตรฐานการครองชีพ ยกข้อจำกัดทางการค้าในกลุ่มสมาชิกและป้องกันประเทศนอกกลุ่ม ประเทศสมาชิกสหภาพนำเงินยูโรมาใช้ 1 ม.ค. 2002 มีสมาชิกที่ร่วมใช้เงิน ยูโร 12 ประเทศ คือ เบลเยี่ยม ฝรั่งเศส เยอรมัน อิตาลี ลักแซมเบอร์ก เนเธอแลนด์ ไอร์แลนด์ กรีซ สเปน โปรตุเกส ออสเตรีย ฟินแลนด์ โปตุเกส 2. สมาคมประชาชาติเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ (Association Southeast Asean Nations) ประกอบด้วย อินโดนีเซีย มาเลเซีย ไทย ฟิลิปินส์ สิงคโปร์ บรูไน เวียดนาม พม่า และลาว จุดประสงค์เพื่อการร่วมมือกันด้านสังคม เศรษฐกิจ วัฒนธรรม มีการคัดเลือกอุตสาหกรรมตามความถนัดและวัตถุดิบที่ประเทศสมาชิก มีการประกาศเขตการค้าเสรีอาเซียน (AFTA) เพื่อลดหย่อนภาษีให้เหลือ 0-5% 3. กลุ่มประเทศผู้ส่งออกน้ำมัน (OPEC) ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2502 ประกอบด้วย อิหร่าน คูเวต ซาอุดิอาระเบีย กาตาร์ ลิเบีย สหรัฐอิมิเรต แอลจีเรีย กาบอง เวเนซูเอลา เอกวาดอร์ อินโดนีเซีย อิรัก โอมาน วัตถุประสงค์เพื่อสร้างอำนาจการต่อรองราคาน้ำมัน โดยการกำหนดราคาและปริมาณการผลิต 4. ธนาคารเพื่อการบูรณะและพันฒนา (IBRD) หรือธนาคารโลก เป็นแหล่งให้กู้เงินสำหรับประเทศต่าง ๆ 5. กองทุนการเงินระหว่างประเทศ (IMF) ตั้งขึ้นเพื่อสร้างความร่วมมือในด้านการเงินระหว่างประเทศ รักษาเสถียรภาพ ของอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราระหว่างประเทศ และแก้ปัญหาการขาดดุลการชำระเงินแก่ประเทศสมาชิก 6. องค์การค้าโลก (WTO) มีพัฒนาการมาจากข้อตกลงว่าด้วยภาษีศุลกากรและการค้า แกตต์ General Agreement on Tariffs and Trade : GATT ตั้งเมื่อ 1 ม.ค. 2538 สำนักงานอยู่ที่ นครเจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ปัจจุบัน 2548 มีสมาชิก 148 ประเทศ มีวัตถุประสงค์ เป็นเวทีเจรจาเพื่อลดอุปสรรค์ และข้อกีดกันทางการค้า จัดทำกฏระเบียบการค้าระหว่างประเทศ ยุติข้อพิพาททางการค้าระหว่างสมาชิก สถานการณ์การค้ากับต่างประเทศ ประเทศไทยอยู่ระหว่างการเจรจาจัดตั้งเขตการค้าเสรี (Free Trade Area) ไทย-จีน ในกรณีของปิโตรเคมีเม็ดพลาสติกหากการเจรจาประสบความสำเร็จ การเปิดเสรีจะส่งผลดีต่อผู้ประกอบการไทยแต่ในกรณีอุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์พลาสติก หากมีการเปิดเสรีจะทำให้ผู้ประกอบการไทยต้องประสบปัญหาจากสินค้าราคาถูกจากจีนที่จะไหลเข้าไทยมากขึ้น

- การเจรจาจัดตั้งเขตการค้าอาเซียน-จีน จะช่วยลดอุปสรรคการค้าทั้งด้านภาษีและมิใช่ภาษี รวมทั้งการเปิดเสรีและส่งเสริมการลงทุนระหว่างกัน - นอกจากจีนแล้ว ไทยยังเจรจาจัดตั้งเขตการค้าเสรี (Free Trade Area) ร่วมกับอีกหลายประเทศ เช่น บาห์เรน สหรัฐอเมริกา อินเดีย ญี่ปุ่น และออสเตรเลีย เป็นต้น - เดือนมกราคม 2547 รัฐบาลสหรัฐอเมริกาได้ประกาศ AD Duties (ในอัตราร้อยละ 2.26-122.88) สำหรับถุงพลาสติก PE ที่นำเข้าจากไทย (รวมทั้งจีน และมาเลเซีย แต่อัตราต่างกัน) - มาตรการป้องกันการทุ่มตลาด หรือการตอบโต้เมื่อถูกกล่าวหาว่าทุ่มตลาดยังไม่เข้มแข็ง