หอมกลิ่นผลไม้ ในจังหวัด“ฮิ”/ปิ่น บุตรี
เผยแพร่: 16 พ.ค. 2550 15:00 โดย: ปิ่น บุตรี
โดย : ปิ่น บุตรี “ย่างเข้าเดือนหกฝนก็ตกพรำๆ กบมันก็ร้องงึมงำระงมไปทั่วท้องนา”
แม้เดือนพฤษภาคมหรือเดือนหกแบบไทยๆในปัจจุบัน ตามท้องไร่ท้องนาจะไม่ค่อยได้ยินเสียงกบร้องดังระงมเหมือนในบทเพลง“ฝนเดือนหก”ของ“รุ่งเพชร แหลมสิงห์”แล้ว แต่บนฟากฟ้าของบ้านเราในช่วงนี้ดูจะชุ่มฉ่ำฝนไม่ต่างจากอดีตเท่าใดนัก
เมื่อฝนมาฟ้าชุ่มฉ่ำดินชุ่มน้ำ ผลไม้หลายๆชนิดต่างก็พากันออกลูกออกผลสุกเต็มต้นส่งกลิ่นหอมชวนกินไปทั่ว โดยเฉพาะในภาคตะวันออกกลุ่มจังหวัด“ฮิ”อย่าง ระยองฮิ จันท์ฮิ นี่ พอฤดูฝนมาเยือนทีไร อีกไม่นานเราก็จะได้กลิ่นหอมของผลไม้สุกตามมา ไม่ว่าจะเป็น ทุเรียน เงาะ มังคุด ที่ช่วงนี้เริ่มทยอยออกผลสุกเต็มต้น จนผมเห็นแล้วอดไม่ได้ที่จะต้องเกิดอาการน้ำลายสอปากอยากกินเงาะ กินมังคุด กินทุเรียนตามมาเสียให้ได้
ความโดดเด่นประการสำคัญที่ทำให้ระยอง และจันทบุรีขึ้นชื่อในเรื่องของผลไม้ก็คือ การที่เป็นจังหวัดชายฝั่งทะเล มีดินตะกอนปากแม่น้ำที่มีคุณภาพดี มีป่าไม้อันอุดม และที่สำคัญคือมีฝนตกชุกในอันดับต้นๆของเมืองไทย จึงเหมาะต่อการทำสวนผลไม้เป็นอย่างยิ่ง
ในอดีตระยองขึ้นชื่อเรื่องพุทราอินเดียและสับปะรด ส่วนเมืองจันท์นี่ถือว่าอาภัพนักในเรื่องผลไม้ เพราะจังหวัดนี้ไม่มีผลไม้พื้นถิ่นอะไรเป็นของตัวเองเลย
อ้าว?!?แล้วไฉนราชาแห่งผลไม้อย่างทุเรียนถึงไปแพร่หลายใน 2 จังหวัดนี้ ทำให้ระยอง และ จันท์กลายเป็นแหล่งทุเรียนที่ใหญ่ที่สุดในเมืองไทยไปได้
แน่นอนว่าเรื่องนี้ย่อมมีที่มาที่ไป เพราะในอดีตเมื่อประมาณ 40-50 ปีที่แล้ว หากพูดถึงทุเรียนคงไม่มีที่ไหนสุดยอดฮอตฮิตเท่ากับทุเรียนจากสวนจังหวัดนนทบุรีหรือ“ทุเรียนนนท์” อันเลื่องชื่อ
ทุเรียนนนท์เป็นทุเรียนเกรดเอที่นักกินทุเรียนยกให้เป็น"ทุเรียนใน" ที่หน้าทุเรียนทีไรจะมีคนเดินทางไปซื้อทุเรียนนนท์กันเนืองแน่น
เมื่อมีทุเรียนใน ก็ต้องมีทุเรียนนอก
ทุเรียนนอกก็คือทุเรียนต่างถิ่นที่ไม่ใช่ทุเรียนในสวนจังหวัดนนท์ และนี่ถือเป็นปรากฏการณ์ที่ “ของใน” ดีกว่า“ของนอก” ซึ่งไม่ได้เกิดขึ้นบ่อยนักในเมืองไทย
แต่เมื่อกรุงเทพฯพัฒนาทางวัตถุแบบรวดเร็วฉับไว เมืองนนท์ก็ได้รับอานิสงส์ไปด้วย เรือกสวนไร่นาต่างๆรวมถึงสวนทุเรียนแปรเปลี่ยนเป็นถนนหนทาง ห้างร้าน บ้านจัดสรร ทำให้ทุเรียนนนท์เริ่มร่อยหรอไปจากเมืองนนท์เรื่อยๆ
ช่วงนั้นประจวบเหมาะกับที่สับปะรดและพุทราที่ระยองราคาตกอย่างแรง!!! ชาวสวนสับปะรด สวนพุทราต่างน้ำตาไหลพรากๆเพราะขายผลไม้ไม่ได้ เมื่อขายไม่ได้ก็หันไปปลูกผลไม้อย่างอื่นแทน
บังเอิญว่าที่เมืองแกลง(อ.แกลง ระยอง) เริ่มมีชาวสวนปิ๊งไอเดีย นำกิ่งพันธ์ทุเรียนจากเมืองนนท์มาทดลองปลูก แล้วปรากฏว่าได้ผลดีเกินคาดเพราะปกติต้องปลูก 4-5 ปี ทุเรียนจึงจะออกผลให้ได้กินเนื้อ แต่ทุเรียนนนท์ที่มาอยู่แกลงอาจจะได้โอโซนจากทะเลมากกว่าจึงพากันออกผลแค่ภายใน 2-3 ปี แถมผลที่ได้กลับติดดีกว่าเมืองนนท์ ส่วนรสชาติทุเรียนที่ออกมาก็อร่อยพอๆกัน
งานนี้ชาวสวนที่ปลูกทุเรียนยิ้มกริ่ม พร้อมๆกับการเปิดตำนานทุเรียนแห่งภาคตะวันออก ระยอง - จันท์ ที่มีทั้ง ชะนี ก้านยาว หมอนทอง ที่ต่างก็มีรสชาติชวนกินแตกต่างกันออกไป
สำหรับผลไม้ชั้นดีอีกอย่างหนึ่งที่มีชื่อเสียงโด่งดังในภาคตะวันออกก็คือ “เงาะ” นั่นเอง
แน่นอนว่าเงาะที่ได้รับความนิยมของคนทั่วไปก็คือเงาะโรงเรียนที่ปัจจุบันมีมากที่ ระยอง จันท์ เลยทำหลายๆคนเข้าใจผิดคิดว่าเงาะโรงเรียนมีต้นกำเนิดทางภาคตะวันออก ซึ่งจริงๆแล้วไม่ใช่เพราะเงาะโรงเรียนมีต้นกำเนิดทางภาคใต้ แต่กระนั้นที่จันทบุรีก็มีเงาะพันธุ์พื้นเมืองแท้ๆที่ถือกำเนิดขึ้นมาโดยความบังเอิญ เงาะที่ว่านี่ก็คือ “เงาะสีชมพู”ความเป็นมาของเงาะพันธุ์นี้เกิดขึ้นเมื่อประมาณ 80 ปีที่แล้ว ซึ่งชาวสวนเมืองจันท์กลุ่มหนึ่ง ได้นำเอากิ่งตอนและเม็ดของเงาะบางยี่ขันจากกรุงเทพฯมาลองปลูกที่เมืองจันท์ แล้วบังเอิญว่า มีชาวสวนคนหนึ่งใน อ.ขลุง ไปพบเงาะต้นหนึ่งงอกขึ้นมาจากเม็ดเงาะบางยี่ขัน เมื่อสังเกตดูเห็นว่ามีลักษณะต่างออกไปจากเงาะบางยี่ขัน คือเป็นเงาะที่มีสีชมพูสด สวยงาม
ยุคนั้นชาวสวนต่างเรียกเงาะพันธุ์ใหม่ที่กลายพันธุ์มาจากเงาะบางยี่ขันว่า“เงาะพันธุ์หมาจู” เพราะเป็นเงาะที่มีขนยาวสวยงามคล้ายหมาจู เงาะพันธุ์นี้ต่างจากเงาะบางยี่ขันคือ เงาะบางยี่ขัน มีผลสีส้ม เนื้อไม่ร่อน ส่วนเงาะหมาจู เนื้อหวาน ร่อน กรอบ และมีผลเป็นสีชมพูเข้ม แลดูสวยงามโดยเฉพาะยามที่ขึ้นดกเต็มต้น
จากนั้นเงาะพันธุ์หมาจูก็มีคนนิยมปลูกเพิ่มมากขึ้นไปทั่วจังหวัดจันทบุรี พร้อมๆกับที่ชาวสวนได้เรียกขานเงาะพันธุ์นี้เสียใหม่ตามลักษณะสีสันของผลเงาะว่า “เงาะสีชมพู” หรือ “เงาะสี” นับเป็นผลไม้อันดับต้นๆที่ชาวสวนจันท์นิยมปลูกจำหน่ายติดต่อกันเรื่อยมาร่วม 50 ปี และเงาะสีก็เป็นผลไม้ชั้นนำที่เชิดหน้าชูตาเมืองจันท์เป็นอย่างมากเนื่องจากเป็นผลไม้พื้นถิ่นที่มีต้นกำเนิดในเมืองจันท์
แต่ก็อย่างว่าไม่มีใครปฏิเสธสัจจะแห่งความจริงที่เมื่อรุ่งเรืองก็ย่อมต้องมีวันโรยรา เพราะช่วงประมาณ 30 ปีที่ผ่านมาชาวสวนจันท์ก็ได้นำเงาะโรงเรียนจากทางใต้มาปลูก ซึ่งจากองค์ประกอบหลายๆอย่าง ก็ทำให้เงาะสีชมพูถูกลดบทบาทลงเรื่อยมา สวนทางกับเงาะโรงเรียนที่ได้รับความนิยมเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ
ปัจจุบันเงาะส่วนใหญ่ในเมืองจันท์และระยองเป็นเงาะโรงเรียน ส่วนเงาะสีชมพูมีปลูกกันประปราย แต่กระนั้นก็ยังมีหลายๆสวนพยายามอนุรักษ์เงาะสีชมพูไว้ เพราะนี่คือตำนานแห่งเงาะที่ทำให้เมืองจันท์และระยองโด่งดังเรื่องเงาะมาจนทุกวันนี้
นอกจากเงาะและทุเรียนแล้ว เส้นทางสายระยองจันท์ยังมีผลไม้ชวนกินอีกหลายอย่าง ทั้งมังคุด ลองกอง ลางสาด สละ โดยย่านสวนผลไม้จะอยู่ตั้งแต่ อ.แกลง จ.ระยอง ไล่ไปสู่เขตเมืองจันท์ยัง กิ่ง อ.ยายอาม อ.ท่าใหม่ อ.ขลุง ไปจนถึงตัวเมืองจันท์ ถนนสายนี้จะมีกลิ่นหอมของผลไม้นานาชนิดอบอวลทั่วไปส่วนตามทางพอเริ่มเข้าสู่เขตจังหวัดระยองก็จะมีเพิงผลไม้ขายไปตลอด 2 ข้างทาง ส่วนถ้าใครเลยไปถึงจังหวัดตราด(ฮิ)ก็จะได้กินระกำหวานอันขึ้นชื่อของจังหวัดนี้
ไม่เพียงเท่านั้นสวนผลไม้หลายๆแห่งในภาคตะวันนออก ยังนิยมเปิดสวนของตนให้นักท่องเที่ยวเข้าเลือกซื้อผลไม้และพืชผักสดๆที่หน้าสวนหน้าไร่ของตน เกิดเป็นบรรยากาศการท่องเที่ยวเชิงเกษตรที่คึกคักขึ้นมาในหลายๆพื้นที่ทั่วไทย
สำหรับผู้ที่ชอบเที่ยวไปกินไปแบบสบายปากไม่ลำบากท้อง เส้นทางเที่ยวในภาคตะวันออกช่วงฤดูผลไม้นี่ถือว่าน่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง ยิ่งปีนี้ราคาผลไม้ตกต่ำมาก(เหมือนเช่นหลายๆปี) ถึงขนาดชาวสวนเมืองจันท์คนหนึ่งตัดสินใจฟันต้นมังคุดทิ้งหมดสวน เพราะมังคุดขายไม่ได้ราคา สู้ฟันต้นทิ้งแล้วนำไม้มังคุดไปขายเป็นไม้เฟอร์นิเจอร์ยังได้ราคาดีกว่า
ในขณะที่ชาวสวนทุเรียนระยองอีกคนหนึ่งนี่ก็ไม่น้อยกันเท่าไหร่ คนนี้ไม่ได้ฟันต้นทุเรียนทิ้ง แต่นำผลทุเรียนที่ขายไม่ได้ราคาไปแจกข้าราชการกินฟรีๆเพื่อประชดรัฐบาล เพราะไม่เคยสนใจไยดีที่จะแก้ปัญหาของชาวสวนผลไม้ ซึ่งการเที่ยวไปชิมไปตามสวนผลไม้ในภาคตะวันออก ถือเป็นการกระจายรายได้และการช่วยเหลือชาวสวนอีกทางหนึ่ง เป็นการกินผลไม้ช่วยชาติที่พี่น้องประชาชนตาดำๆอย่างเราๆท่านๆคงต้องช่วยกันกิน ช่วยกันซื้อผลไม้ของชาวสวนเพื่อประทังให้พวกเขาอยู่ได้ เพราะไอ้ครั้นจะหวังให้ภาครัฐช่วยเหลือชาวสวนนะหรือ!?! ในยุครัฐบาลเต่าไร้ที่พึ่งเช่นนี้ การหวังพึ่งองค์จตุคามรามเทพผมว่าดูจะมีภาษีมากกว่า