ประว ต การสร างล กสะกด หลวงพ อเด ม

ชี ว ป ร ะ วั ติ

นางรัจนา พวงประยงค์

ศิ ลปินแห่ งชาติ

สาขาศิลปะการแสดง

(นาฏศิลป์ไทย-ละคร)

ก

คำ นำ

เอกสารฉบับนี้เป็นส่วนหนึ่งของวิชา ศ32102 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โดยมีจุดประสงค์เพื่อศึกษาความรู้ที่

ได้จากเรื่องศิลปินแห่งชาติซึ่งรายงานนี้มีเนื้อหาเกี่ยวกับ ความรู้จาก ประวัติ ผลงานการแสดงของศิลปินแห่งชาติ นางรัจนา พวงประยงค์

ผู้จัดทำได้เลือกหัวข้อนี้ในการทำรายงาน เนื่องมาจาก เป็นเรื่องที่น่าสนใจและต้องขอขอบคุณ คุณครูตรีชฎา รักษ์บางแหลมผู้ให้ความรู้และแนวทางการ ศึกษา เพื่อน ๆ ทุกคนที่ให้ ความช่วยเหลือมาโดยตลอดผู้ จัดทำหวังว่ารายงานฉบับนี้จะให้ความรู้ และเป็นประโยชน์ แก่ผู้อ่านทุก ๆ ท่าน

สมาชิกลุ่ม 4 ม.5/4

ผู้จัดทำ

ส า ร บั ญ ข

เรื่อง หน้า

คำนำ

สาบัญ ประวัติ ก การศึกษา ข ความรู้ความสามารถ การทำงาน 1 ผลงานการแสดง 2 เกียรติคุณ 3 เครื่องราชอิสริยาภรณ์ 4 อ้างอิงแหล่งที่มา 5-6 7 8 9

1

ป ร ะ วั ติ

รัจนา พวงประยงค์ เกิดเมื่อวันศุกร์ที่ 6 ตุลาคม พ.ศ. 2484 ณ บ้านถนนข้าวสาร อำเภอพระนคร จังหวัด พระนคร (ปัจจุบัน คือ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร) เป็น

ธิดาของนายหลี และนางสมพล พวงประยงค์ นายหลีผู้เป็นบิดาเคยเป็นคนละครสมัยเก่ามาก่อน

ส่วนมารดาของนางรัจนา พวงประยงค์ นั้น เคยหัดละครอยู่

กับ นาง มัลลี คงประภัศร์ (ครูหมัน) แต่เนื่องจากไม่สนใจ

อย่างจริงจัง และไม่ชอบเรื่องนาฏศิลป์ จึงไม่ได้เป็นนัก แสดง

ข้ า ร า ช ก า ร บำ น า ญ

ค รู ส อ น น า ฏ ศิ ล ป์ ไทย

ส า ข า ศิ ล ป ะ การแสดง

( น า ฏ ศิ ล ป์ ไทย-ละคร)

พ.ศ. 2554

ก า ร ศึ ก ษ า 2

เมื่ออายุอยู่ในวัยที่จะต้องเข้ารับการศึกษา นางรัจนา พวง ประยงค์ ได้เข้าเรียนชั้นประถมที่โรงเรียนบำรุงวิทยา จนจนชั้น

ประถมปีที่ 4 ต่อจากนั้นจึงไปเรียนต่อที่โรงเรียนเขียนนิวาส พอ สอบไล่ได้ชั้นมัธยมปีที่ 1 บิดาก็ให้นางรัจนา พวงประยงค์ลาออกจาก

โรงเรียนเขียนนิวาส แล้วให้ไปเรียนต่อที่โรงเรียนนาฏศิลป เหตุที่ ทำให้บิดาของนางรัจนา พวงประยงค์ ต้องการให้บุตรสาวของ ตนเองเข้าเรียนที่โรงเรียนนาฏศิลป ก็เพราะว่าพี่สาวของนางรัจนา พวงประยงค์ คือ นางสาวอัมพร พวงประยงค์ ซึ่งเป็นนักเรียน โรงเรียนนาฏศิลป ได้ถึงแก่กรรมขณะกำลังเรียนหนังสืออยู่ ด้วย เหตุนี้ นายหลี พวงประยงค์ จึงปรารถนาจะให้นางรัจนา พวง ประยงค์ เป็นตัวแทนของพี่สาวไปเรียนในโรงเรียนนาฏศิลปแทน

เป็นอันว่านางรัจนา พวงประยงค์ ได้เข้าเรียนในโรงเรียน

นาฏศิลป์ ในชั้นต้นปีที่ 1 เมื่อแรกเรียนวิชานาฏศิลป์สาขาละครนั้น

นางรัจนา พวงประยงค์ ฝึกหัดเป็นตัวพระ โดยมีนางสุวรรณี ชลานุ เคราะห์ เป็นครูสอน ผลการเรียนในปีแรกนั้น นางรัจนา พวง ประยงค์ ไม่ได้รับเลือกให้แสดงละครหรือนาฏศิลป์ชุดใด ๆ เลย จน

กระทั่งสอบไล่ได้ขึ้นไปเรียนชั้นต้นปีที่ 2 ก็ไม่ได้แสดงอะไรอีก จนนาง รัจนา พวงประยงค์ เรียนอยู่ชั้นต้นปีที่ 3 ก็ได้รับการคัดเลือกให้

แสดงโขนเป็นตัวนางกำนัล ในขณะนั้น นางรัจนา พวงประยงค์ จึง ได้รู้จักกับนางเจริญจิต ภัทรเสวี ซึ่งเป็นครูนาง สอนทั้งละครและ โขน นางเจริญจิต ภัทรเสวีได้สอนการรำให้แก่นางรัจนา พวง ประยงค์ จนมีความสามารถแสดงโขนได้เป็นอย่างดี จนกระทั่งปลาย ปีนั้น นางเจริญจิต ภัทรเสวีก็หัดนางรัจนา พวงประยงค์ ให้แสดง เป็นนางเบญจกายในการแสดงโขนตอนหนุมานจับนางเบญจกาย

จนกระทั่งเรียนอยู่ชั้นต้นปีที่ 4 นางรัจนา พวงประยงค์ ก็ได้รับคัด

เลือกให้แสดงละครเรื่อง รถเสน เป็นตัวนางเมรี จากการแสดงเป็น นางเมรีทำให้นางรัจนา พวงประยงค์ มีชื่อเสียงขึ้นเป็นลำดับ นางรัจ

นาเรียนต่อมาจนจบชั้นสูงปีที่ 2 อันเป็นหลักสูตรนาฏศิลป์ชั้นสูงจาก

โรงเรียนนาฏศิลป์ มหาลัย

3

ความรู้ความสามารถ

บทบาทที่นางรัจนา พวงประยงค์ แสดงได้ดีเป็นพิเศษจน ได้ชื่อว่ามีความสามารถโดดเด่น คือการแสดงบทบาทและ อารมณ์อันสมจริงในบทนางเอกละครนอกแทบทุกเรื่อง ที่ นับว่ายอดเยี่ยมคือบทนางเมรีขี้เมา ในเรื่อง รถเสน บท นางวิฬาร์ ในเรื่องไชยเชษฐ์ บทนางแก้วหน้าม้า ตอนรำ เย้ยซุ้ม บทนางยี่สุ่น ในเรื่องลักษณวงศ์ บทนางมณฑา ตอนลงกระท่อม นอกจากจะเป็นศิลปินที่มีกระบวนรำงาม มากแล้ว ยังเป็นครูผู้รักษาขนบประเพณีในการแสดง ถูก ต้องครบครันตามแบบฉบับ เป็นนางเอกรูปลักษณ์งดงาม แขนอ่อนยากจะหาใครเหมือน นับเป็นศิลปินบทนางที่มี ความสามารถสูงส่ง ตีบทได้สมจริงทุกบทบาท ทั้งมีความ สง่างาม สมที่เป็นแบบอย่าที่ดีแก่ศิลปินรุ่นหลัง นางรัจนา พวงประยงค์ มีพร้อมทั้งความสามารถในการกำกับการ แสดง การออกแบบท่ารำในระบำต่าง ๆ ที่ได้สร้างขึ้นไว้ ในกรมศิลปากรหลายชุด มีผลงานการแสดงทั้งใน ประเทศและต่างประเทศ เป็นครูที่พร้อมด้วยความเมตตา และมีความตั้งใจจริงในการถ่ายทอดความรู้ มีศิษย์เป็น จำนวนมากได้รับการถ่ายทอดวิชาความรู้ไว้

4

การทำงาน

นางรัจนา พวงประยงค์ มิใช่จะแสดงละครโขนเก่งแต่ เพียงอย่างเดียว นางรัจนา พวงประยงค์ ยังเรียนเก่ง และ สอบเข้ารับราชการได้ตั้งแต่ยังเป็นนักเรียนโรงเรียนนาฏ

ศศทีิิ่ลล6ปปิ)นนนสาาำงงรรรอััจจงนนเาาดืพพอวนวงงลปปะรร1ะะ5ยยงบงคคา์์ทเกร็ิพ่สมออรัจบบบเเขงช้ิัาน้นเเปตด็้ืนนอขปน้ีาทใีร่นา6ฐชาก(นมาัะรธเปชยั็้นนมปี หจ(ัปตลััจวกจาสุูบตสัันงรคชกืัั้อนดสแสูงผำปนนีัทกกี่กน2าารแฏสลศั้งิวลคีปนตากงกอรรังจมกนศิาาลรพปสัางวกงคีรปต)รกะเยมรื่งมอคจศ์ิบลก็ปสาอกบร

เลื่อนเป็นข้าราชการสามัญชั้นตรี ตำแหน่งศิลปินตรี ปรากฏ ว่านางรัจนา พวงประยงค์ สอบไม่ได้ ทั้ง ๆ ที่ทำข้อสอบได้ดี นางรัจนา พวงประยงค์ จึงเกิดความน้อยใจไม่ประสงค์ที่จะ รับราชการอยู่ที่เดิม จึงไปสมัครสอบเป็นครูที่โรงเรียนนาฏ ศิลป กองศิลปศึกษา และได้รับการบรรจุให้เป็นครูตรี

5

ผลงานการแสดง

นางรัจนา พวงประยงค์ มีผลงานการแสดงโขน ละครเป็นตัวเอก เช่น

เ ป็ น น า ง เ ก ษ สุริย ง แ ป ล ง ใ น ล ะ ค ร น อ ก เ รื่ อ ง สุวรรณหงส์ ตอนกุมภณฑ์ถวายม้า เป็นนางวิมาลา ในละครนอกเรื่อง ไกรทอง เป็นนางมณฑา ในละครนอกเรื่อง สังข์ทอง ตอน นางมณฑาลงกระท่อม

เป็นนางยุบล (ค่อม) ในละครเรื่อง อิเหนา ตอน

ตัดดอกไม้ฉายกริช เป็นนางคันธมาลี ในละครเรื่อง คาวี เป็นนางรื่น นางโรย ในละครพันทางเรื่อง พระลอ เป็นนางกุลา ในละครเรื่อง โสนน้อยเรือนงาม ฯลฯ

6

ผลงานการแสดง

นางรัจนา พวงประยงค์ ในบทการ แสดงเป็นนางเมรีขี้เมา ในละครนอก

เรื่อง รถเสน

7

เกียรติคุณ

พ.ศ. 2554 ได้รับพระราชทานเข็มพระบรม

ฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรและ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรม ราชชนนีพันปีหลวง ในงานแสดงโขนรามเกียรติ์ ตอน

ศึกมัยราพณ์สะกดทัพ ในฐานะศิลปินอาวุโส

ศแิลสปดินงแห(่นงพาช.ฏาศตศ.ิิล2ป5ส์ไา5ทข4ยา-ศิลละปคะรก)าร

8

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

พ.ศ. 2555

-เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่ง ดิเรกคุณาภรณ์ ชั(้นจจ.ภตุ.ต)ถดิเรกคุณาภรณ์

9

อ้างอิงแหล่งที่มา

//th.wikipedia.org/wiki/รัจนา_พวงประยงค์ //sites.google.com/a/chiangkham.ac.th //siam.wiki/content/รัจนา%20พวงประยงค์/ การทำงานและผลงานการแสดง.html //www.mixmagazine.in.th/00003163 //ruir.lib.ru.ac.th/sites/default/files/Rud jana.pdf

กลุ่ม4มม.้5าน/ิล4มังกร

รายชื่อสมาชิกในกลุ่ม

178634952.........นนนนนนนนนาาาาาาาาายยงงยงยงงชสปสสสสววุาารฒาาราาิญวววิทววเมธทภเณลธิณูักิญั์ศจรดิัฐวรอกรวฟัาลตธ้งรรีริดา์์ดนคศาบอ์อณาสััรัภวกสทีนินุิพสรขษพิพัตาทกกัศรเััยทียคด์ษกสลส์ลิาณษทุกว์งุ่ธาลิ์ง เลขที่ 4 เลขที่ 8 เลขที่ 13 เลขที่ 17 เลขที่ 21 เลขที่ 25 เลขที่ 29 เลขที่ 33 เลขที่ 37